Mbamudzati Kumwaza Mphangwa Panango Musafunika Mutome Kusaka
1. Thangwi yanji pisa pya mpingo unalongwa pilongero pizinji pisakhazikiswa mwakubverana na cilongero?
1 Pa Pentekoste ya 33 N.W., pidamala iwo kutambira nzimu wakucena, anyakupfundza a Yezu ‘atoma kulonga pilongero pyakusiyana-siyana’ kwa ale akhadagumanyikana akuti akhadabuluka ku madziko akutali. (Mach. 2:4, Mphangwa Zadidi) Ninga maphindu, anthu akukwana 3.000 abatizwa. Pyakutsandzayisa ndi pyakuti, azinji mwa alendo akhalongambo cilongero cakuti cikhadziwika na onsene, panango Cihebere peno Cigerego. Mbwenye Yahova asankhula kuti mphangwa za Umambo zimwazwe kwa iwo mu cilongero cawo cacibaliro. Mwakukhonda penula, thangwi idacitisa pyenepi ndi yakuti kazinji kene anthu asatawira mphangwa zadidi mwakucimbiza angazibva mu cilongero cawo cacibaliro. Natenepa, lero mu pisa pyakuti musalongwa pilongero pizinji, cisa ca mpingo ubodzi na ubodzi cisakhazikiswa mwakubverana na cilongero cibodzi na cibodzi. (Organizados, tsa. 107, ndima 2-3) Misoka ya cilongero cakunja nee isapaswa cisa, mbwenye isamwaza mphangwa kwa ale analonga cilongero ceneci mu cisa ca mpingo unatsalakana nsoka unoyu na pisa pya mipingo inango ya cifupi.
2. (a) Kodi basa yakusaka ndi ninji, mphapo ndi kupi kusafunika kucitwa basa ineyi? (b) Mipingo inakwanisa tani kuphedzana unango na ndzace toera kuphata basa mu cisa cinalongwa pilongero pizinji? (c) Tisafunika kucitanji tingagumana munthu anapangiza cifuno wakuti asalonga cilongero cinango?
2 Khala musagumanika mu cisa cakuti anthu onsene asalonga cilongero cibodzi cene, basi ene munakwanisa kumwaza mphangwa nyumba na nyumba. Mbwenye makhaliro anu anasiyana khala musagumanika mu cisa cinalongwa pilongero pizinji. Mipingo ya pilongero pinango panango isamwaza mphangwa mu pisa pyenepi. Ngakhale kuti mipingo ineyi inakwanisa kukupasani mphangwa za anthu analonga cilongero ca mpingo wanu, basa izinji toera kusaka anthu akuti munakwanisa kuamwazira mphangwa ndi ya mpingo wanu peno nsoka wanu. (Onani bokosi “Phedzanani Unango Na Ndzace.”) Na thangwi ineyi, musafunika kucita khundu mwakukwana m’basa yakusaka, panango musafunika kubvundzisa toera kugumana anthu analonga cilongero cinasaka imwe. Basa yakusaka isafunika kucitwa tani?
3. Ninji pinacitisa toera mpingo peno nsoka usankhule kuti ndi kupi kusafunika kucitwa basa yakusaka, na anaphatisira ndzidzi ungasi?
3 Kutsalakana Basa Yakusaka: Kunjipa kwa ndzidzi unaphatisira imwe toera kucita basa yakusaka mu pisa pinalongwa pilongero pizinji kusanyindira makhaliro apacisa. Mwacitsandzo, ndi anthu angasi mu cisa asalonga cilongero ceneci? Ndi amwazi a mphangwa angasi anagumanika mu cisa ceneci? Kodi mpingo peno nsoka usadziwa mbuto zingasi zinagumanika anthu analonga cilongero ceneci? Mpingo nee usaphembwa toera kucita basa yakusaka mu cisa consene mu njira ibodzi ene, mbwenye unakwanisa kusankhula mbuto zakuti ziri na anthu azinji mu cisa ca mpingo na m’mbuto zinango zakuti nee ziri kutali kakamwe. Mbwenye, kukhala na masasanyiro adidi toera kucita basa yakusaka ndi kwakufunika. Natenepa, anthu azinji anakwaniswa kupaswa mwai wakucemera dzina ya Yahova.—Arom. 10:13, 14.
4. (a) Basa yakusaka isafunika kutsalakanwa tani? (b) Ndi njira zipi zingasi zakuti tinakwanisa kugumana anthu analonga cilongero ca mpingo wanu?
4 Toera kucalira kucita basa ibodzi ene mwakubwereza-bwereza mu pisa pinafunika kucitwa basa yakusaka, nsoka wa akulu a mpingo, makamaka muyang’aniri wa basa ya m’munda asafunika kucita masasanyiro na kuyang’anira basa yakusaka. (1 Akor. 9:26) Mu misoka inatsalakana cilongero cakunja, m’bale wakuthema, pingakwanisika nkulu wa mpingo peno ntumiki wakutumikira wakusankhulwa na nsoka wa akulu a mpingo unatsalakana nsoka unoyu, anakwanisa kuimirira nsoka. Mipingo na misoka mizinji isacita masasanyiro toera kucita mwakukwana basa yakusaka, panango mu kuphatisira mabukhu peno Interneti toera kugumanyiza madzina a anthu a mu cilongero cinasaka iwo. Buluka penepo, basa yakusaka isacitwa mu kuphatisira ntokodzi peno kucita ulendo toera kuenda kaonesesa kuti ndi mbuto ipi isafunika kuphatanizwa mu tsamba ya cisa ca mpingo. Khala ndi kwakuthema kucita pyenepi, nsoka wa akulu a mpingo unatsalakana nsoka unoyu unakwanisa kucita masasanyiro toera m’midzidzi inango mpingo onsene ucite khundu m’basa yakusaka.—Onani bokosi “Munagumana Tani Anthu Analonga Cilongero Ca Mpingo Wanu.”
5. (a) Ndi api maonero mangasi kwa amwazi mphangwa anacita basa yakusaka? (b) Tisafunika kulonganji kwa anthu pakucita basa yakusaka?
5 Tisafunika kukhala na cifuniro mu ndzidzi onsene unacita ife basa yakusaka. Nakuti basa ineyi isacita khundu ya utumiki wathu, tisafunika kubvala mwakuthema ninga amwazi mphangwa anacita khundu m’basa yakumwaza mphangwa. Azinji asaona kuti kuyesera maperekero awo aumboni na kulonga cilongero ceneci mu ndzidzi unacita iwo basa yakusaka pisaaphedza toera kupitiriza kukhala akugalamuka na kukulisa maluso awo a cilongero ceneci. Tinakwanisa kulengesa ndzidzi unaphatisira ife m’basa yakusaka, mbwenye nee tisafunika kulengesa ndzidzi unaphatisira ife toera kukhunganya matsamba a pisa na ndandanda wa madzina. Tingagumana munthu analonga cilongero cinasaka ife, tisafunika kuwangisira toera kum’mwazira mphangwa zadidi. Buluka penepo mwakukhonda dembuka tisafunika kudziwisa muyang’aniri wa basa ya m’munda peno munthu unango adasankhulwa na iye toera mphangwa zenezi ziphatanizwe mu tsamba ya cisa ca mpingo. Pyenepi mphyakufunika, mwakukhonda tsalakana khala munthu apangiza cifuno. Ngakhale kuti basa yakusaka ndi yakufunika, tisafunika kukhala akulinganira toera kucita makhundu onsene autumiki.—Onani bokosi “Tisafunika Kulonganji M’basa Yakusaka.”
6. Kunentsa kwa basa yakusaka anthu akuti nkhabe kubva ndi kwakusiyana tani?
6 Kusaka Anthu Akuti Nkhabe Kubva: Kunentsa kwa basa yakusaka anthu akuti nkhabe kubva ndi kwakusiyana, pontho kusaphemba kuwangisira kakamwe na mwakhama. Munthu wakuti nkhabe kubva nee anadzindikirwa mu kulonga dzina yace, maonekero ace, peno mabvaliro ace. Mwakuthimizira, acibale peno axamwali a munthu wakuti nkhabe kubva panango anasaka kucinjiriza peno kunyinyirika toera kupereka mphangwa kwa amwazi mphangwa anasaka anthu anewa. Maonero anatowerera analonga pya kusaka anthu akuti nkhabe kubva anakwanisa kuphedza pakucita basa yakusaka anthu analonga cilongero cinango.
7. (a) Ndi pinthu pipi pisafunika ife kusaka kudziwa m’mamidzi toera kugumana anthu akuti nkhabe kubva? (b) Tinacitisa tani mwanaciro nyumba kukhala wakukhonda nyingwa?
7 Mipingo ya cilongero cakulonga na manja na misoka isapembera pakusaka anthu akuti nkhabe kubva m’mamidzi. Panango mwanaciro nyumba asaona nyakuendekana, ndzace wakubasa, peno wakuxikola mbakaphatisira cilongero cakulonga na manja. Panango asaona mu nseu pidzindikiro pinacenjeza anyakuendekana kuti pasagumanika anapiana akukhonda kubva. Panango iye ali na acibale akuti nkhabe kubva. Kumbukani kuti cifuniro canu cakusaka anthu akuti nkhabe kubva panango cinacitisa anthu kukhala akunyingwa. Mbwenye munakwanisa kucitisa mwanaciro nyumba kukhala wakusudzuka mu kupangiza uxamwali wandimomwene, kulonga mwacigwagwa, kukhala wakunyindirika na kufokotoza mu njira yakuthema. Anango asaphindula kakamwe mu kupangiza Bhibhlya peno DVD inango ya cilongero cakulonga na manja mu ndzidzi unabvundzisa iwo mwanaciro nyumba khala asadziwa munthu wakuti nkhabe kubva. Buluka penepo iwo asalonga kuti asafuna kugawira cidikhiro ca m’Bhibhlya kwa anthu akukhonda kubva. Khala mwanaciro nyumba asanyinyirika kupereka mphangwa, panango anakwanisa kutawira tsamba inalonga pya mbuto inakhala m’mwazi mphangwa peno ncemerero wa misonkhano ya mpingo kuti aupase acibale ace peno xamwali ace wakuti nkhabe kubva.
8. Kodi mpingo wacifupi unaphedza tani mpingo wa cilongero cakulonga na manja?
8 Ntsiku ibodzi peno ziwiri pacaka, mpingo wa cilongero cakulonga na manja unakwanisa kucemera mpingo wa cilongero cinango unagumanika pacisa ceneci toera kuphedza basa yakusaka mu cisa cawo consene. Nsonkhano wa basa ya m’munda wakuti unadzatsogolerwa na mpingo wa cilongero cakulonga na manja usafunika kuphataniza pitsogolero pya maphatiro a basa ineyi na citsandzo cibodzi. Mu nsoka ubodzi na ubodzi munakwaniswa kuphatanizwa m’mwazi mphangwa m’bodzi peno awiri a mpingo wa cilongero cakulonga na manja, mbapaswa matsamba anapangiza cisa cinafunika kucitwa basa yakusaka.
9. Basa yakusaka inacitwa tani m’mbuto zinagumanyikana anthu akuti nkhabe kubva toera kucedza, kusendzeka, peno toera kutambira ciphedzo cakufunika?
9 Basa yakusaka inakwaniswambo kucitwa m’mbuto zinagumanyikana anthu akuti nkhabe kubva toera kucedza, kusendzeka peno toera kutambira ciphedzo cinaperekwa na anthu apacisa. Amwazi mphangwa asafunika kubvala mwakubverana na makhaliro anewa. Mphyadidi kucedza na munthu m’bodzi peno awiri anagumanika pa mbuto ineyi na kukhala wandzeru mbuto mwa kulonga na nsoka onsene pabodzi pene. Khala kucedza kweneku ndi kwakuphindulisa, panango munakwanisa kucinja macedzero anu.
10. Amwazi mphangwa anacita tani basa yakusaka anthu akuti nkhabe kubva m’mbuto zamalonda za pacisa?
10 Njira inango ndi kukhunganya matsamba anapangiza mbuto za malonda, buluka penepo mbamuenda kaona mbuto zenezi mu ndzidzi wakuthema. Tsamba ibodzi isafunika kuphataniza mbuto zinaguliswa mafuta a motokala. Matsamba anango asafunika kuphataniza mbuto ya anyamalonda akufula nguwo, marestauranti, maoteli, na mbuto zinango zamalonda. Khala matsamba onsene ali na ntundu ubodzi ene wa malonda, amwazi mphangwa anakwanisa kuphatisira maperekero aumboni mabodzi ene, mbakulisa cidziwiso cawo na maluso awo. Mwacitsandzo, nakuti kazinji kene m’maoteli musafikira anthu akuti nkhabe kubva, tinakwanisa kufokotoza mwacigwagwa basa yathu kuna akulu a mbuto zenezi na kuapasa DVD, micemerero ya misonkhano ya mpingo toera apase alendo akuti nkhabe kubva. M’mbuto zinango zamalonda tinakwanisa kubvundzisa khala alipo anyabasa peno anyakugula malonda akuti asaphatisira cilongero cakulonga na manja. Khala pacisa pana xikola ya anthu akuti nkhabe kubva, tinakwanisa kugawira mavidyu athu mangasi toera kuaikha m’bibliyoteka.
11. Thangwi yanji basa yakusaka ndi khundu yakufunika ya utumiki?
11 Basa Yakufunika Kakamwe: Kugumana anaciro nyumba analonga cilongero canu ndi basa yakuti isaphemba ndzidzi uzinji. Mwakuthimizira, nakuti anthu asabwera anango asabuluka mu cisa, cilongero ca anthu apacisa cinakwanisa kucinja mwakucimbiza, pyenepi pisacitisa kuti kupitiriza kukhala na mphangwa za kundendemera zinalonga pya cisa canu kukhale kwakunentsa. Ngakhale tenepa, m’mbuto zizinji, basa yakusaka ndi khundu yakufunika kakamwe ya utumiki. Yahova, ule adatipasa basa yakumwaza mphangwa nkhabe tsankhu. (Mach. 10:34) Cifuno cace ndi cakuti ‘anthu onsene apulumuke, adziwembo mapfundzisiro a undimomwene.’ (1 Tim. 2:3, 4) Natenepa, tendeni tiphedze Yahova, tiphedzanembo unango na ndzace toera kugumana anthu a pilongero pyonsene akuti ndi a “ntima wakuchena”—Luka 8:15.
[Bokosi pa tsamba 5]
Phedzanani Unango Na Ndzace
Khala mpingo peno nsoka usafuna ciphedzo toera kugumana anthu analonga cilongero cawo akuti anakwanisa kuamwazira mphangwa, muyang’aniri wa basa ya m’munda anakwanisa kupita n’cibverano na akulu a mpingo a mipingo ya cifupi ya pilongero pinango. Mphyadidi kupita n’cibverano basi ene na mipingo yakuti nee iri kutali kakamwe peno yakuti iri na anthu azinji analonga cilongero ceneci. Buluka penepo, mipingo inaphembwa ciphedzo isafunika kudziwisa amwazi mphangwa kuti angagumana munthu analonga cilongero ceneci, asafunika kulemba mbuto inakhala iye na kupereka mphangwa zenezi kuna muyang’aniri wa basa ya m’munda toera iye apereke mphangwa zenezi kuna mpingo udaphemba ciphedzo. Muyang’aniri wa basa ya m’munda wa mpingo unoyu anakwanisa kucita pyonsene toera kucita masasanyiro akuthema mu kutsalakana cisa ca pilongero pizinji na kutsogolera anthu anapangiza cifuno ku mpingo peno nsoka wa cilongero ca anthu anewa. Amwazi mphangwa angagumana munthu analonga cilongero cinango wakuti apangiza cifuno kakamwe (peno munthu wakuti nkhabe kubva), asafunika kulemba mwakucimbiza formularyo Queira Visitar (S-43-T) mbaipereka kuna mulembi wa mpingo wawo. Pyenepi pinadzaphedza munthu unoyu toera atambire ciphedzo cauzimu mwakukhonda dembuka.—Onani km 5/11 tsa. 3.
[Bokosi pa tsamba 6]
Munagumana Tani Ale Analonga Cilongero Ca Mpingo Wanu
• Bvundzisani anthu anango—anyakupfundza Bhibhlya, acibale anu, andzanu akubasa, na anthu anango.
• Phatisirani bukhu yakuti iri na ndandanda wa numero za mitokodzi toera kuona madzina a anthu analonga cilongero cinasaka imwe. Bukhu yakuti iri na madzina pabodzi na mbuto zinakhala anthu inakwaniswa kugumanika mu Interneti peno m’makompanyia anatsalakana pya mitokodzi.
• Mwandzeru, bvundzisani m’mbuto zinapereka ciphedzo kwa anthu onsene apacisa, ninga mabibliyoteka apacisa, maofesi a utongi, na maxikola makulu.
• Onani matsamba a mphangwa apacisa toera kuona pidziwiso pinalonga pya masasanyiro a mabasa anacitwa na misoka ya anthu a pilongero pyakunja.
• Ndokoni kaona misika peno mbuto zinango zamalonda zakuti zisagulisa pinthu kwa anthu a pilongero pyakunja.
• Mungatawiriswa na ayang’aniri, ikhani mabukhu pa meza pa mbuto ya anyamalonda, mu internanto ya anyakupfundza mabukhu makulu, peno pa mbuto inadikhirwa miotokala yakuti anthu analonga cilongero cinango asaendako kazinji kene.
• Mungatawiriswa na utongi wa dziko yanu, gulani bukhu inalonga pya mbuto zamalonda peno programu ya ntcini wandzeru yakuti inakwanisa kusaka mbuto zapakweca za mu Interneti.
[Bokosi pa tsamba 7]
Tisafunika Kulonganji M’basa Yakusaka
Kulonga mwa uxamwali, mwandimomwene, na mwakusudzuka kunadzacitisa mwanaciro nyumba kukhala wakukhonda nyingwa. Kazinji kene, mphyadidi kupangiza pakutoma mabukhu mu cilongero ca anthu anasaka imwe.
Mungamala kumwanyika, munakwanisa kulonga: “Tikusaka anthu analonga cilongero ca ______ toera kulonga nawo pya cidikhiro ca m’Bhibhlya. Alipo anadziwa imwe toera tilonge naye?”
Pakusaka anthu akuti nkhabe kubva, munakwanisa kulonga: “Muli tani. Ndisafuna ndikupangizeni cinthu. [Mu kuphatisira ntcini wa m’manja unaleri DVD, pangizani mphangwa za m’bruxura Munakwanisa Kukhala Xamwali Wa Mulungu!] Vidyu iyi yabuluswa m’bukhu yakubuluswa m’Bhibhlya yakuti isagumanika mu Cilongero Cakulonga na Manja ca m’Mosambiki. Tiri na mavidyu mazinji akuti acitwa toera kutsalakana pya uzimu wa anthu akuti nkhabe kubva. Mavidyu anewa nkhabe kulipwa. Alipo anadziwa imwe wakuti nkhabe kubva peno nkhabe kubva mwadidi, na anango akuti asaphatisira cilongero cakulonga na manja?” Khala mwanaciro nyumba nkhabe munthu anakumbukira iye, kazinji kene mphyadidi kulonga mbuto zakuti panango iye anakwanisa kuona munthu wakuti nkhabe kubva ninga kubasa kwace, kuxikola, peno pacisa.