NSOLO WA PFUNDZIRO 16
NYIMBO 87 Bwerani Mudzawangiswe pa Misonkhano!
Kukhala na Uxamwali Wakuwanga na Abale na Alongo Athu Kusatiphedza!
“Onani! Ndi pyadidi, pontho ndi pyakutsandzayisa kakamwe abale angakhala pabodzi mwakubverana.”—MAS. 133:1.
PINAFUNA IFE KUPFUNDZA
Tinaona kuti tinawangisa tani uxamwali wathu na abale na alongo athu, pontho tinaona nkhombo zinafuna kukhala na ife tingacita pyenepi.
1-2. Ndi cipi cibodzi mwa pinthu pyakufunika kakamwe kuna Yahova, pontho iye asafuna kuti ticitenji?
NJIRA inatsalakana ife anango ndi yakufunika kakamwe kuna Yahova. Yezu alonga kuti tisafunika kufuna andzathu ninga ife ene. (Mat. 22:37-39) Pyenepi pisaphataniza kupangiza kukoma ntima, ngakhale kuna anthu akuti nee asatumikira Yahova. Tingacita pyenepi, tiri kutowezera Mulungu wathu wakuti “asabulusa dzuwa yace toera kugasira anthu adidi na akuipa ene, pontho asabvumbisira anthu adidi na akuipa ene.”—Mat. 5:45.
2 Yahova asafuna anthu onsene, mbwenye makamaka ale anacita pinthu pyadidi. (Juw. 14:21) Iye asafuna kuti ife ticitembo pibodzi pyene. Na thangwi ineyi, iye asatipanga toera ‘tifune na ntima onsene’ abale na alongo athu. (1 Ped. 4:8; Aroma 12:10) Mafala anewa asabveka mabvero aufuni anakhala na munthu kuna wacibale wace peno xamwali wace wapantima.
3. Tisafunika kukumbukanji thangwi ya ufuni?
3 Ufuni ndi ninga muti wakuti usafunika kutsalakanwa toera kukula. Mpostolo Paulu apereka uphungu uyu kuna Akristu: “Pitirizani kupangiza ufuni kuna abale.” (Aheb. 13:1) Yahova asafuna kuti tipitirize kuwangisa ufuni wathu kuna abale na alongo. Mu nsolo uno, tinapfundza kuti thangwi yanji tisafunika kuwangisa uxamwali wathu na abale na alongo, pontho tinapitiriza tani kucita pyenepi.
THANGWI YANJI TISAFUNIKA KUWANGISA UXAMWALI WATHU NA ABALE NA ALONGO?
4. Tisafunika kucitanji toera tipitirize kukhala akuphatana na abale na alongo athu? (Masalmo 133:1) (Onanimbo mafoto.)
4 Lerini Masalmo 133:1. Ife tiri na mabvero mabodzi ene na a nyamasalmo adalonga kuti “ndi pyadidi, pontho ndi pyakutsandzayisa kakamwe” kukhala axamwali a ale anatumikira Yahova. Mbwenye tisafunika kucita mphole-mphole. Thangwi yanji? Nyerezerani munthu wakuti asapita na mbuto yakuti iri na muti ukulu na wakubalika ntsiku zonsene. Mukupita kwa ndzidzi, panango iye anasiya kuona kubalika kwa muti unoyu. Munjira ibodzi ene, ife tiri pabodzi na abale na alongo athu masumana onsene. Natenepa panango tinasiya kukhala akuphatana. Mphapo tisafunika kucitanji toera tikhale akuphatana? Tisafunika kukumbuka kuti abale na alongo athu ndi akufunika kakamwe kuna ife toera tikwanise kuwangisa ufuni wathu kuna iwo.
Nee tisafunika kusiya kukhala akuphatana na abale na alongo athu (Onani ndima 4)
5. Ninji pinafuna kucitika anthu angaona kuti tisafunana unango na ndzace?
5 Anthu anango anagumanika pa misonkhano yathu paulendo wakutoma, asadzumatirwa angaona ufuni unapangiza ife kuna unango na ndzace. Panango pyenepi pisaapasa cinyindiro cakuti ndife Akristu andimomwene. Yezu alonga: “Imwe mungafunana unango na ndzace, anthu onsene anadzindikira kuti ndimwe anyakupfundza anga.” (Juw. 13:35) Onani citsandzo ca Chaithra, nyakupfundza ku universidhadhe wakuti akhapfundza Bhibhlya na Mboni za Yahova. Iye atawira ncemerero mbagumanika pa nsonkhano wa gawo. Pidakotoka iwo ntsiku yakutoma ya nsonkhano, iye apanga mpfundzisi wace wa Bhibhlya: “Anyakubalanga cipo andikhumbatira. Mbwenye pa nsonkhano wanu wa gawo, ine ndakhumbatirwa maulendo 52 ntsiku ibodzi. Ine ndaona ufuni wa Yahova kubulukira kwa abale na alongo, pontho ndisafuna kukhala ntumiki wa Yahova.” apitiriza kuthambaruka mbabatizwa mu caka ca 2024. Pyenepi pisapangiza kuti anthu angaona ufuni wathu na pinthu pyadidi pinacita ife, kazinji kene iwo asafunambo kutumikira Yahova.—Mat. 5:16.
6. Kukhala na uxamwali wakuwanga na abale na alongo athu kunatitsidzikiza tani?
6 Kukhala na uxamwali wakuwanga na abale na alongo athu, kunakwanisa kutitsidzikiza. Paulu apanga Akristu andzace: “Pitirizani kuwangisana unango na ndzace ntsiku zonsene . . . toera pakati panu pakhonde kuoneka munthu anafuna kuumiswa ntima na mphambvu yakunyengeza ya madawo.” (Aheb. 3:13) Midzidzi inango, ife tisakhala akutsukwala mbatitoma kusiya kubvera Yahova. Mbwenye Yahova anakwanisa kuphatisira m’bale adadzindikira pyenepi toera kutiphedza. (Mas. 73:2, 17, 23) Mwakukhonda penula, ciphedzo ceneci cisatiwangisa kakamwe.
7. Ufuni usatiphedza tani toera kukhala akuphatana? (Akolose 3:13, 14)
7 Ife tisacita khundu ya mbumba yakuti isawangisira toera kufunana unango na ndzace, pontho pyenepi pisatipasa nkhombo zizinji. (1 Juw. 4:11) Mwacitsandzo, ufuni usatiphedza ‘kupitiriza kupirirana unango na ndzace,’ pontho usaticitisa kukhala akuphatana. (Lerini Akolose 3:13, 14; Aef. 4:2-6) M’misonkhano yathu, tisapangiza makhaliro aufuni na akukhurudzika akuti nkhabepo nsoka unango unacita pyenepi.
PANGIZANI CILEMEDZO KUNA UNANGO NA NDZACE
8. Yahova asatiphedza tani toera kukhala akuphatana?
8 Kuphatana kwa abale na alongo pa dziko yonsene yapantsi, basi ene kusakwanisika na ciphedzo ca Yahova. Thangwi tonsene ndife anthu akusowa ungwiro. (1 Akor. 12:25) Bhibhlya isalonga kuti ‘tisapfundziswa na Mulungu toera kufunana unango na ndzace.’ (1 Ates. 4:9) Pyenepi pisabveka kuti Yahova asaphatisira Bhibhlya toera kutipanga pinafunika ife kucita toera tikhale akuphatana. Mbwenye toera ‘tipfundziswe na Mulungu’ tisafunika kupfundza mwadidi Bhibhlya mbatiphatisira pinapfundza ife. (Aheb. 4:12; Tiya. 1:25) Pontho Mboni za Yahova zisawangisira toera kucita pyenepi.
9. Kulemedzana unango na ndzace kusaphatanizanji? (Aroma 12:9-13)
9 Bhibhlya isatipfundzisa tani toera kukhala na uxamwali wakuwanga na anango? Onani pidalonga Paulu pa Aroma 12:9-13. (Lerini.) Paulu agomezera kuti tisafunika ‘kukhala akutoma pakupangiza cilemedzo kuna anango.’ Pyenepi pisaphataniza kukhala akutoma pakupangiza ‘ufuni’ kuna abale na alongo. Ife tinakwanisa kucita pyenepi munjira zizinji. Mwacitsandzo, tinakhala akulekerera, akutambira alendo na akupasa anango pinthu piri na ife. (Aef. 4:32) Imwe nee musafunika kudikhira kuti m’bale atome ndiye kuwangisa uxamwali na imwe. M’mbuto mwace, ndi pyadidi kukhala akutoma kuwangisa uxamwali wanu na iye. Mungacita pyenepi, munaona kuti mafala adalonga Yezu ndi andimomwene. Iye alonga: “Kupasa kusatsandzayisa kakamwe kupiringana kutambira.”—Mabasa 20:35.
10. Tinakhala tani akutoma “pakupangiza cilemedzo kuna unango na ndzace”? (Onanimbo foto.)
10 Pidamala Paulu kulonga thangwi yakukhala akutoma kulemedza anango, iye athimiza: “Khalani aphinga, tayu akupolola.” Munthu waphinga asawangisira toera kucita mabasa anapaswa iye. Lemba ya Misangani 3:27, 28 isalonga: “Leka kusiya kucita pinthu pyadidi kuna munthu anafunika iwe kucitira pinthu pyadidi, khala unakwanisa kum’phedza.” Natenepa, tingaona kuti munthu asafunika kuphedzwa, ife tisafunika kumphedza mwakucimbiza. Nee tisafunika kunsiya mbatinyerezera kuti anango anamphedza.—1 Juw. 3:17, 18.
Khalani akutoma kuphedza abale na alongo anafuna ciphedzo (Onani ndima 10)
11. Ndi njira ipi inango yakupangiza cilemedzo kuna abale na alongo athu?
11 Njira inango yakupangiza cilemedzo kuna abale na alongo athu, ndi kualekerera mwakucimbiza angatitsukwalisa. Lemba ya Aefesi 4:26 isalonga: “Lekani kupitiriza kukhala akuipirwa mpaka kudoka kwa dzuwa.” Thangwi yanji pyenepi ndi pyakufunika? Thangwi vesi 27 isapangiza kuti pyenepi ‘mbapidapasa mbuto Dyabo.’ Pontho m’Bhibhlya, Yahova asatipanga mwakubwereza-bwereza toera tilekererane unango na ndzace. Mwacitsandzo, lemba ya Akolose 3:13 isalonga kuti tisafunika ‘kupitiriza kulekererana na ntima onsene.’ Kukhonda kunyerezera pinthu pyakuipa pidaticitira munthu, ndi njira yadidi yakuwangisa uxamwali wathu na iye. Tingacita pyenepi, tinaphedzera ‘kuphatana kwathu kubulukira mu nzimu wakucena mbatikhala akuphatana muntendere.’ (Aef. 4:3) Natenepa, kulekerera ndi kwakufunika kakamwe toera atumiki a Yahova akhale akuphatana na antendere.
12. Yahova asatiphedza tani toera kulekerera anango?
12 Ndimomwene kuti panango pinakhala pyakunentsa kulekerera munthu adatitsukwalisa. Mbwenye na ciphedzo ca nzimu wa Mulungu, ife tinakwanisa kucita pyenepi. Pidamala Paulu kulonga kuti tisafunika ‘kufunana unango na ndzace na kukhala aphinga,’ iye alonga: “Khalani akuwanga mukutsogolerwa na nzimu wakucena.” Pyenepi pisabveka kuti nzimu wakucena unakwanisa kutiphedza toera kukhala akugalamuka na aphinga kakamwe. (Aroma 12:11) Natenepa pyenepi pisapangiza kuti nzimu wa Mulungu unakwanisa kutiphedza toera kufunana na kulekererana na ntima onsene. Na thangwi ineyi, tisafunika kuphemba Yahova toera atiphedze kucita pyenepi.—Luka 11:13.
‘LEKANI KUKHALA AKUGAWANA PAKATI PANU’
13. Ndi pinthu pipi pyakuti panango pinaticitisa kukhala akugawana mu mpingo?
13 Mu gulu ya Yahova muli na “anthu a mitundu yonsene.” (1 Tim. 2:3, 4) M’bodzi na m’bodzi akuzwa munjira yakusiyana, pontho acitikirwa na pinthu pyakusiyana mu umaso. Na thangwi ineyi, panango tinacita pisankhulo pyakusiyana, ninga njira yakubvala, njira yakutsalakana maonekero athu akunja, pakusankhula ubalangazi na ukondzi. Tingakhonda kucita mphole-mphole, kusiyana kweneku panango kunaticitisa kukhala akugawana mu mpingo. (Aroma 14:4; 1 Akor. 1:10) Mbwenye Yahova asatipfundzisa kuti munthu waufuni nee asanyerezera kuti pisankhulo pyace ndi pyadidi kakamwe kupiringana pya anango.—Afil. 2:3.
14. Tisafunika kuwangisira toera kucitanji, pontho thangwi yanji?
14 Ife tinakwanisambo kuphedzera toera abale na alongo mu mpingo akhale akuphatana tingacita pinthu pyakuti pinatsandzayisa na kuwangisa anango. (1 Ates. 5:11) Ntsiku zino, anthu azinji akuti akhadasiya kusonkhana na kumwaza mphangwa peno ale akhadabuluswa mu mpingo, abwerera. Ife tisaatambira na ntima onsene. (2 Akor. 2:8) Mulongo unango wakuti akhadasiya kusonkhana na kumwaza mphangwa mu pyaka 10 mbabwerera mu mpingo, alonga: “Anthu onsene andimwanyika mwakutsandzaya.” (Mabasa 3:19) Mulongo unoyu apibva tani thangwi ya njira idatambirwa iye? Iye alonga: “Ndapibva kuti Yahova akhandiphedza toera ndikhale pontho wakutsandzaya.” Tingawangisira toera kuwangisa anango, tinakwanisa kuphatisirwa na Kristu toera kubalangaza ale “adaneta na adalemerwa.”—Mat. 11:28, 29.
15. Ndi cinthu cipi cinango cinafuna kutiphedza toera kukhala akuphatana na abale na alongo athu? (Onanimbo foto.)
15 Pinthu pinalonga ife pinakwanisambo kuphedzera toera tikhale akuphatana na abale na alongo athu. Lemba ya Yobe 12:11 isalonga: “Kodi nee ndi khutu inasiyanisa mafala, ninga lirimi ingalawira cakudya?” Nyakuphika wadidi mbadzati kupereka cakudya kuna anthu, ndzidzi onsene asacilawira toera kudziwa khala ciri mwadidi. Munjira ibodzi ene, mbatidzati kulonga cinthu, tisafunika kunyerezera mwadidi. (Mas. 141:3) Ndzidzi onsene tisafunika kukhala na cinyindiro cakuti mafala anafuna ife kulonga anabalangaza na kuwangisa ‘ale anatibvesera.’—Aef. 4:29.
Nyerezerani mwadidi mbamudzati kulonga (Onani ndima 15)
16. Mbani makamaka asafunika kucita mphole-mphole pakulonga?
16 Makamaka amuna akumanga banja na anyakubala asafunika kucita mphole-mphole na mafala awo. Iwo asafunika kulonga munjira yakuti inawangisa anthu a pabanja pawo. (Akol. 3:19, 21; Tito 2:4) Nakuti akulu a mpingo ali na mwai wakutumikira ninga akumbizi, iwo asafunikambo kubalangaza mabira a Yahova. (Iza. 32:1, 2; Agal. 6:1) Ndzidzi onsene tisafunika kukumbuka pinalonga Misangani 15:23 kuti: “Fala inalongwa pa ndzidzi wakuthema ndi yadidi kakamwe!”
PANGIZANI UFUNI ‘WANDIMOMWENE KUBULUKIRA MU PINTHU PINACITA IMWE’
17. Tinafuna tani abale na alongo athu na ntima onsene?
17 Mpostolo Juwau atikulumiza toera kupangiza “ufuni wandimomwene kubulukira mu pinthu pinacita ife.” (1 Juw. 3:18) Ife tisafunika kufuna abale na alongo athu na ntima onsene. Tinacita tani pyenepi? Tingakhala ndzidzi uzinji na abale na alongo athu, tinakhala na uxamwali wakuwanga na iwo, pontho tinafunana kakamwe. Natenepa cedzani na abale na alongo pa misonkhano na m’basa yakumwaza mphangwa. Khalani na ndzidzi wakuenda kaaona. Tingacita pyenepi, tinapangiza kuti tiri ‘kupfundziswa na Mulungu toera kufunana unango na ndzace.’ (1 Ates. 4:9) Kusiyapo pyenepi, ife tinapitiriza kubvesesa kuti “ndi pyadidi, pontho ndi pyakutsandzayisa kakamwe abale angakhala pabodzi mwakubverana.”—Mas. 133:1.
NYIMBO 90 Tiwangisane