BHIBHLIYOTEKA MU INTERNETI ya Torre de Vigia
Ncenjezi
ya Torre de Vigia
Cisena
  • BHIBHLYA
  • MABUKHU
  • MISONKHANO
  • Kupswipa Ntima Kuli M’makhundu Onsene!
    Ncenjezi (Wa Pfundziro)—2015 | Julho 1
    • NSOLO WA REVISTA | TINATHIMBANA TANI NA KUPSWIPA NTIMA

      Kupswipa Ntima Kuli M’makhundu Onsene!

      “Ndacita ulendo toera kagula cakudya mbwenye ndagumana basi ene mabulaxa akudhula kakamwe piringana ntengo wakale! M’mangwana mwace, m’maloja nee mukhalibve na cakudya.”​—Paul, Zimbabwe.

      “Mamunanga andidziwisa kuti akubuluka panyumba. Mbandidatsalakana tani kukhonda khulupirika kweneku? Ninji cikhafuna citikira ananga?”​—Janet, Estados Unidos.

      “Mudatoma kulira pingalingali, ndathamanga toera kuenda kabisala, mbwenye ndagwa mukhalira mafogeti. Manjanga apitiriza kutetemera m’midzidzi mingasi.”​—Alona, Israel.

      Ife tikukhala m’midzidzi yakupswipa ntima, “midzidzi yakugopswa.” (2 Timoti 3:1) Anthu azinji asathimbana na kusoweka kwa kobiri, kufudzika kwa mabanja, nkhondo, mautenda akupha mwakucimbiza na pidengwa pyacibaliro peno pyakucitiswa na anthu. Kusiyapo pyenepi, anthu azinji asadzudzumika: ‘Utenda udadzindikirwa m’manungo mwanga unadzakula mbukhala câncer?’ Kodi adzukulu anga anadzakula n’dziko ya makhaliro api?’

      Si kupswipa ntima konsene tayu kwakuti ndi kwakuipa. Mwacibaliro, ife tisapswipa ntima mbatidzati kucita prova, mu pinthu pinacita ife, peno pakucitwa mibvundzo pakufuna pita basa. Kugopa ngozwi kunatiphedza kucalira pyakuipa. Mbwenye kupswipa ntima kakamwe peno ndzidzi onsene, nkhwakuphekesa. Kufufudza kudacitwa cincino na anthu akulu akupiringana 68.000 kwapangiza kuti ngakhale kupswipa ntima pang’ono kusathimizira ngozwi yakufa mwakucimbiza. Ndi thangwi yace Yezu abvundza: ‘Mbani mwa imwe anakwanisa kuthimizira umaso wace thangwi yakupswipa ntima?’ Mwandimomwene, kupswipa ntima nkhabe thimizira umaso. Natenepa Yezu acenjeza: ‘Lekani kupswipa ntima.’ (Mateo 6:25, 27, Tradução do Novo Mundo) Mphapo pyenepi pinakwanisika tani?

      Ntawiro usaphataniza kuphatisira udziwisi wakuphindulisa, kukulisa cikhulupiro candimomwene kwa Mulungu na cidikhiro cakunyindirika ca ntsogolo. Ngakhale nee tisathimbana na makhaliro akunentsa cincino, panango tinathimbana nawo ntsogolo. Natenepa, tendeni tione kuti kucita pyenepi kwaphedza tani Paul, Janet na Alona toera kuthimbana na kupswipa ntima.

  • Kupswipa Ntima Thangwi Ya Kobiri
    Ncenjezi (Wa Pfundziro)—2015 | Julho 1
    • NSOLO WA REVISTA | TINATHIMBANA TANI NA KUPSWIPA NTIMA

      Kupswipa Ntima Thangwi Ya Kobiri

      Paul baba wa ana awiri alonga: “Thangwi ya kukwira kwa ntengo wa pinthu n’dziko yathu, cakudya cadzasoweka pontho cikhadhula kakamwe. Tikhalimira pa nzera midzidzi mizinji, mbwenye kazinji kene cakudya cikhamala mbitidzati fika pa mbuto inaguliswa ico. Anthu akhaonda kakamwe na njala, pontho anango akhagwa n’njira. Ntengo wa pinthu pyakufunika ukhadakwira kakamwe. Pakumalisira, kobiri ya dziko yatcitha ntengo. Ndaluza konta yanga yakubhanko, phaso yacitsidzikizo na kobiri ya phanceni.”

      Toera kupulumusa banjace, Paul akhadziwa kuti akhafunika kuphatisira ‘udziwisi wakuphindulisa.’ (Misangani 3:21) Iye afokotoza: “Ndikhali na kompanyia yakusasanya pya magesi, mbwenye ndikhacita basa yonsene ikhagumana ine, ngakhale basa yakulipa kobiri yakucepa kakamwe. Anango akhandilipa cakudya peno pyombo pya n’nyumba. Ndingalipwa mabhara manai a sabau, ndikhaphatisira mawiri na anango ndikhaagulisa. Mwakukhonda dembuka ndagula anapiye 40. Pidakula iwo, ndaagulisa mbandigula anango 300. Mukupita kwa ndzidzi, ndacinjisa nkhuku 50 na masakha mawiri a ufa a makilu 50. Na masakha anewa, ndadyesa banja yanga na mabanja anango mu ndzidzi uzinji.”

      Paul akhadziwambo kuti cinthu cakufunika kucita piringana pyonsene ndi kunyindira Mulungu. Tingacita pinafuna Mulungu, iye anatiphedza. Thangwi ya pinthu pyakufunika mu umaso, Yezu alonga: ‘Lekani kupswipa ntima; thangwi . . . Baba wanu asadziwa kuti pyenepi pisafunika kuli imwe.’​—Luka 12:29-31.

      Mwakutsukwalisa, nyamalwa wankulu wa Mulungu, Sathani, asacitisa anthu azinji kuikha manyerezero ku pinthu pyakumanungo basi mu umaso wawo. Anthu asadzudzumika kakamwe thangwi ya pyakufuna pyawo, pyandimomwene peno pyakunyerezera, mbapitiriza kupswipa ntima thangwi ya pinthu pyakuti mwandimomwene nee asapifuna. Azinji asakwata mangawa, mbapfundza munjira yakunentsa kuti ‘nyamangawa asakhala bitcu kuna nyakufiyarisi.’​—Misangani 22:7.

      Anthu anango asacita pisankhulo pyakutsukwalisa. Paul alonga: “Anyakuendekana anga azinji asiya mabanja awo na axamwali awo toera kusaka makhaliro adidi kunja kwa dziko yawo. Anango adaenda nee akhali na maphaso akupita nawo dziko inango, natenepa acimwana kugumana basa. Kazinji kene akhathawa apolixa mbagona m’miseu. Iwo nee apasa Mulungu mwai toera kuaphedza. Mbwenye ife tatonga kuthimbana na nyatwa ya kobiri pabodzi ninga banja na ciphedzo ca Mulungu.”

      KUTOWEZERA UPHUNGU WA YEZU

      Paul apitiriza: “Yezu alonga: ‘Lekani kutsamali pya ntsiku ya mangwana, thangwi ntsiku ya mangwana iri na pinthu pyayo. Nyatwa za ntsiku yonsene zinakwana pa ntsiku ineyi.’ Ndi thangwi yace maphembero anga a ntsiku zonsene akhali akuti Mulungu ‘tipaseni lero cakudya cathu ca lero’ toera tikhale maso. Iye asatiphedza ninga pidapikira Yezu. Kazinji kene nee tikhagumana cakudya cikhafuna ife. Ntsiku inango, ndakhala pa nzera toera kugula cakudya mbandikhonda kudziwa kuti ninji pikhaguliswa. Mudafika ine cifupi, ndaona kuti akhali iogurte. Nee ndikhafuna iogurte. Mbwenye cikhali cakudya, natenepa masiku anewa tadya iogurte. Ndisapereka takhuta kuna Mulungu thangwi mu ndzidzi unoyu banja yanga cipo yagona na njala.”a

      “Cincino nee tisanentsekabve toera kugumana kobiri. Mbwenye kubulukira mu pinthu pidathimbana na ife, tapfundza kuti ntombwe ukulu wakumalisa kupswipa ntima ndi kunyindira Mulungu. Ndzidzi onsene Yahovab anadzatiphedza tingapitiriza kucita cifuno cace. Ife taona undimomwene unalongwa pa Masalmo 34:8, NM: ‘Lawirani mbamuona kuti Yahova ndi wadidi; nyakutsandzaya ndi munthu anathawira kwa iye.’ Na thangwi ineyi, ife nee tisagopabve kuthimbana na makhaliro akusowa kobiri.

      “Cincino tisabvesesa mwadidi kuti pinafuna anthu toera kukhala maso nee ndi basa peno kobiri, mbwenye cakudya. Tisadikhira na ntima onsene ndzidzi unafuna kudzakwanirisika pikiro ya Mulungu: ‘Pa dziko yonsene panadzakhala utende.’ Mu ndzidzi uno, ‘ngakhala tiri na cakudya na cakubvala, tikwane napyo.’ Tisawangiswa kakamwe na mafala awa a m’Bhibhlya: ‘Umaso wanu ukhale wakukhonda funa kobiri, mukwane na pire pina imwe. Thangwi iye alonga: “Cipo ndinadzakusiya, mbandidzakukhonda.” Toera tikhale na cipapo mbatilonga: ‘Yahova ndi mphedzi wanga, sinadzagopa pinthu tayu.’”c

      Pisafunika cikhulupiro cakuwanga toera ‘kufamba na Mulungu’ ninga pinacita Paul na banjace. (Genesi 6:9) Khala tisathimbana na nkandzo wa kobiri cincino peno ntsogolo, citsandzo ca cikhulupiro ca Paul na kuphatisira kwace udziwisi wakuphindulisa pisatipfundzisa pinthu pyakufunika kakamwe.

      Mphapo ndiye tani khala nyatwa za m’banja zisaticitisa kukhala akupswipa ntima?

      [Pidzindikiro pyapantsi]

      a Onani Mateo 6:11, 34.

      b Yahova ndi dzina ya Mulungu ninga munapangizwa iyo m’Bhibhlya.

      c Onani Masalmo 72:16; 1 Timoti 6:8; Ahebere 13:5, 6.

      [Ntsonga ikulu pa tsamba 5]

      Mulungu apikira: “Cipo ndinadzakusiya, mbandidzakukhonda.”​—Ahebere 13:5

  • Kupswipa Ntima Thangwi Ya Banja
    Ncenjezi (Wa Pfundziro)—2015 | Julho 1
    • NSOLO WA REVISTA | TINATHIMBANA TANI NA KUPSWIPA NTIMA

      Kupswipa Ntima Thangwi Ya Banja

      Janet alonga: “Pidalowa baba, mwakukhonda dembuka mamunanga andipanga kuti aona nkazi unango. Mu ndzidzi wakucepa, mwakukhonda kundidziwisa peno kundipangana, apaka nguwo zace mbandisiya na ana awiri.” Janet agumana basa, mbwenye nee akhatambira kobiri yakukwana toera kutsalakana banjace. Pontho iye asathimbana na nyatwa zizinji kusiyapo kusowa kobiri. Iye alonga: “Kupswipa ntima thangwi ya mabasa onsene mapswa akuti cincino ndisafunika kuatsalakana ndekhene kukhathimizirika. Ndikhapibva ninga nee mbindidakwanisa kutsalakana ananga ninga pinacita anyakubala anango. Ngakhale cincino, ndisadzudzumika kuti anango asandiona tani pabodzi na ananga. Kodi iwo asabvundzika khala ndacita pyonsene toera kutsidzikiza banja yanga?”

      Phembero isaphedza Janet kutsalakana mwadidi mabvero ace na kukulisa uxamwali wace na Mulungu. “Namasiku pisanentsa kakamwe, mu ndzidzi wakusowa dzumbi, thangwi kupswipa ntima kwanga kusathimizirika kakamwe. Kucita phembero na kuleri Bhibhlya pisandiphedza toera kugona. Mafala anakomerwa na ine ndi anagumanika pa Afilipi 4:6, 7: ‘Lekani kutsamali nee na cinthu cibodzi tayu, mbwenye pakulonga maphembero, pakudembetera, pakucitambo takhuta mudziwise Mulungu pinthu pyanu pyonsene. Ntendere wa Mulungu wakupiringana ndzeru zonsene unadzakoya mitima yanu na ndzeru zanu.’ Ndamala ntsiku zizinji namasiku mbandikacita phembero na ntendere wa Yahova usandibalangaza.”

      Mafala acibalangazo adalonga Yezu thangwi ya phembero mu Nkhani yace ya Paphiri asaphata basa mu ntundu onsene wakupswipa ntima: ‘Baba wanu asadziwa kale pinasowa imwe mbamudzati kumphemba.’ (Mateo 6:8) Mbwenye ife tisafunika kumphemba. Phembero ndi njira yakutoma toera tikwanise ‘kufendedzera Mulungu.’ Ndi api maphindu akucita pyenepi? “Mulungu anadzakufendedzeranimbo.”​—Tyago 4:8.

      Inde, phembero isacita pizinji piringana kuticitisa kupibva mwadidi thangwi yakulonga kupswipa kwathu ntima. Yahova, ‘Nyakubva phembero,’ asacitambo pinthu kuna onsene anansaka na cikhulupiro. (Masalmo 65:2) Ndi thangwi yace Yezu apfundzisa atowereri ace kuti “aphembere kwenda na kwenda nee kuleka tayu.” (Luka 18:1) Ife tisafunika kupitiriza kuphemba citsogolero ca Mulungu na ciphedzo cace, mbatinyindira kuti iye anadzapasa nkhombo cikhulupiro cathu. Cipo tisafunika kupenula cifuno cace peno maluso ace akucita pinthu. Kucita ‘phembero mwakubwereza bwereza’ munjira ineyi kusapangiza kuti tiri na cikhulupiro candimomwene.​—1 Atesalonika 5:17.

      MWANDIMOMWENE, KUKHALA NA CIKHULUPIRO KUSABVEKANJI

      Mwandimomwene cikhulupiro ninji? Cikhulupiro cisaphataniza ‘kudziwa’ Mulungu ninga munthu. (Jwau 17:3) Cakutoma tinacita pyenepi mukupfundza pya Mulungu kubulukira m’Bhibhlya. Tapfundza kuti iye asaona m’bodzi na m’bodzi wa ife na asafuna kutiphedza. Mbwenye, cikhulupiro candimomwene cisaphataniza pizinji piringana basi ene kudziwa Mulungu. Cisaphatanizambo kukhala na uxamwali wakulemedzeka na iye. Ninga uxamwali wa anthu, ife nkhabe kucita uxamwali unoyu wakuwanga mwasusudeu. Cikhulupiro cathu ‘cinapitiriza kukula’ tingapfundza pizinji thangwi ya iye, tingacita ‘pinthu pinankomeresa’ na tingatambira ciphedzo cace. (2 Akorinto 10:15; Jwau 8:29) Unoyu ndi ntundu wa cikhulupiro cidaphedza Janet toera kuthimbana na kupswipa ntima.

      Janet alonga: “Cidandiphedza kuwangisa cikhulupiro canga ndi kuona ciphedzo ca Yahova m’makhundu onsene. Midzidzi inango tikhathimbana na pinthu pyakusowa ulungami pyakuti tikhapiona ninga pyakunentsa kupikunda. Na kucita phembero mwakuwanga, ndzidzi onsene Yahova akhatiphedza munjira yakuti nee ndikhaidikhira. Ndingapereka takhuta kuna iye, ndisakumbuka pinthu pizinji pidandicitira iye. Iye asatiphedza kazinji kene mu ndzidzi unafunika ciphedzo. Pontho iye andipasa axamwali andimomwene akuti ndi amuna na akazi Acikristu. Ndzidzi onsene iwo asakhala na ine pontho asapangiza citsandzo cadidi kwa ananga.”a

      “Ndisadziwa thangwi yanji Yahova alonga pa Malakiya 2:16 kuti ‘ndisaida kumwalana.’ Kuna anyakumanga banja akukhonda kudawa, pisapha kakamwe ndzawo angacita pinthu mwakukhonda khulupirika. Papita pyaka pizinji mamunanga mbadandisiya, mbwenye m’midzidzi inango ndisapitiriza kupibva ninga wakukhonda thema. Ndingatsoperwa, ndisayesera kucita pinthu toera kuphedza anthu na pyenepi pisandiphedzambo.” Mukuphatisira n’dida wa Bhibhlya wakucalira kukhala ekhene, Janet apungula kupswipa ntima kwace.b​— Misangani 18:1.

      Janet alonga: “Cibalangazo canga cikulu cisabuluka mukudziwa kuti Mulungu ndi ‘baba wa amphawi na mbvunuliri wa azice.’ Iye cipo anadzatisiya ninga pidacita mamunanga.” (Masalmo 68:5) Janet asadziwa kuti Mulungu nee asatiyesera ‘na pinthu pyakuipa.’ Mbuto mwace, iye asapasa udziwisi ‘mwakudzala manja kuna onsene’ na ‘mphambvu zakupiringana zacibaliro’ toera kutiphedza kuthimbana na kupswipa ntima kwathu.​—Tyago 1:5, 13; 2 Akorinto 4:7.

      Mphapo ndiye tani khala tisapswipa ntima thangwi umaso wathu uli pangozwi?

      [Pidzindikiro pyapantsi]

      a Onani 1 Akorinto 10:13; Ahebere 4:16.

      b Toera kudziwa njira zinango zakuthimbana na kupswipa ntima, onani nsolo wakuti “Como recuperar o controle de sua vida?” mu Despertai! de Julho de 2015, isagumanika mu Interneti pa www.jw.org.

      [Ntsonga ikulu pa tsamba 7]

      Mulungu ndi ‘baba wa amphawi na mbvunuliri wa azice.’​—Masalmo 68:5

  • Kupswipa Ntima Thangwi ya Ngozwi
    Ncenjezi (Wa Pfundziro)—2015 | Julho 1
    • NSOLO WA REVISTA | TINATHIMBANA TANI NA KUPSWIPA NTIMA

      Kupswipa Ntima Thangwi Ya Ngozwi

      Alona alonga: “Mudabva ine cingalingali, ntima wanga watoma kupaluka mbandithamanga toera kabisala m’mbuto zakuthawira bhomba. Ngakhale mwenemu ndikhapswipa ntima basi. Mbwenye kukhali kwakucepa piringana pikhali ine panja. Ntsiku inango pikhafamba ine n’njira ndatoma kulira mbandicimwana kupuma. Ndamala ndzidzi toera kukhurudzika. Buluka penepo cingalingali catoma pontho kulira.”

      Nkhondo ndi cibodzi mwa pinthu pinacitisa ngozwi. Mwacitsandzo, mungapangwa kuti imwe peno nyakufunika wanu ali na utenda wakugopswa munakwanisa kupibva ninga mwalaswa na bhomba. Kwa anango, kugopa pya ntsogolo kusaacitisa kupswipa ntima. Iwo asabvundzika, ‘Anathu, peno anawo, anadzakhala n’dziko ya nkhondo, upandu, kupswipiswa kwa makhaliro, kucinja kwa makhaliro akudambo na mautenda? Tinathimbana tani na kupswipa ntima kweneku?

      Kudziwa kuti pinthu pyakuipa pisacitika, ‘nyakucenjera angaona pyakugopswa asabisala.’ (Misangani 27:12) Ninga pinayesera ife kutsidzikiza manungo athu, tinakwanisambo kucita pinthu toera kutsidzikiza ungumi wathu wa m’manyerezero na mabvero. Ubalangazi wakuphekesa, ngakhale mphangwa zinapangiza pithundzithundzi pyakugopswa pisathimizira kupswipa ntima kwathu na kwa anathu. Kucalira pinthu pyenepi kusapangiza kuti tisadziwa ngozwi yace. Mulungu nee acita manyerezero athu toera kukoya pinthu pyakuipa. Mbuto mwace, tisafunika kudzadza manyerezero athu na ‘pinthu pyonsene pyamaso, . . . pyaulungami, pyakucena na pyakufuniwa.’ Tingacita pyenepi, “Mulungu wa ntendere” anadzatipasa ntendere wa m’manyerezero na wa muntima.​—Afilipi 4:8, 9.

      KUFUNIKA KWA PHEMBERO

      Cikhulupiro candimomwene cisatiphedza kuthimbana na kupswipa ntima. Bhibhlya isaticenjeza toera ‘kukhala maso mbatikhonda kupwaza maphembero.’ (1 Pedro 4:7) Ife tinakwanisa kuphemba ciphedzo ca Mulungu, udziwisi na cipapo cace toera kucita pyadidi m’makhaliro athu, na cinyindiro cakuti “iye anabvera maphembero athu onsene.”​—1 Jwau 5:15.

      Bhibhlya isafokotoza kuti ‘ntongi wa dziko ino’ ndi Sathani, tayu Mulungu, pontho kuti ‘dziko yonsene iri m’manja mwa nyakuipa.’ (Jwau 12:31; 1 Jwau 5:19) Ndi thangwi yace, Yezu nee akhalonga mafala akuphipirisa mudatipfundzisa iye kuphembera: ‘Tipulumuseni kwa nyakuipa.’ (Mateo 6:13) Alona alonga: “Mukhatoma kulira cingalingali ndaphembera kuna Yahova kuti andiphedze toera nditsalakane mabvero anga. Pontho mamunanga wakufunika andicemera mbacita phembero pabodzi na ine. Mwandimomwene phembero isaphedza.” Ndi ninga pinalonga Bhibhlya: ‘Yahova ali dhuzi na onsene anancemera mwandimomwene.’​—Masalmo 145:18.

      CIDIKHIRO CATHU CA NTSOGOLO

      Mu Nkhani yace ya Paphiri, Yezu apfundzisa atowereri ace toera kuphembera: ‘Umambo wanu mbudze.’ (Mateo 6:10) Umambo wa Mulungu unadzamalisa kwenda na kwenda kupswipa ntima konsene kwakuphekesa. Kubulukira mwa Yezu, ‘Ntongi wa Ntendere,’ Mulungu ‘anadzamalisa nkhondo pantsi ponsene.’ (Izaiya 9:6; Masalmo 46:9) ‘Iye [Mulungu] anadzatonga miseru pakati pa anthu azinji . . . Iwo nkhabe kudzalamusirana supada, dziko na dziko inango na iwo nkhabe kudzapfundzabve nkhondo. . . . Nee m’bodzi anadzaagopesa.’ (Mikeya 4:3, 4, NM) Mabanja akutsandzaya ‘anadzamanga nyumba zawo mbakhalamo, anadzatceka miti ya mauva mbadya misapo yace.’ (Izaiya 65:21) ‘Pontho nee m’bodzi wakukhala n’dziko anadzalonga kuti: ‘Ndikuduwala.’’​—Izaiya 33:24.

      Lero, mwakukhonda tsalakana kuwangisira konsene, anthu nkhabe kwanisa kucalira “pinthu pyakukhonda kudikhirwa” peno kucalira kukhala pa mbuto yakudawika na ndzidzi wakudawika. (Koelete 9:11, NM) Ninga pidacitika m’madzana a pyaka, nkhondo, uphanga na utenda pisapitiriza kupha anthu adidi. Kodi anthu anewa anaphiwa mwakukhonda kudawa ali na cidikhiro canji?

      Pikwi na pikwi pya anthu akukhonda lengeseka, akuti numero yace anaidziwa ndi Mulungu basi, anadzakhala pontho maso. Cincino, iwo ali kugona, mwakukoyeka m’manyerezero aungwiro a Mulungu mpaka ntsiku yakuti ‘onsene anagona mu nthumbi . . . anadzalamuka.’ (Jwau 5:28, 29) Kulonga pya kulamuka muli akufa, Bhibhlya isatipasa cinyindiro: ‘Ife tiri na cidikhiro ceneci ninga nangula ya moyo wathu, ico ndi cakunyindirika na cakukhonda tekenyeka.’ (Ahebere 6:19, NM) Pontho Mulungu ‘apereka cinyindiro kwa anthu onsene mukulamusa [Yezu] muli akufa.’​—Machitiro 17:31, NM.

      Lero, ngakhale ale anayesera kukomeresa Mulungu asathimbana na kupswipa ntima. Mukucita pinthu pyakufunika, kufendedzera Mulungu m’phembero na kukulisa cikhulupiro mu cidikhiro ca ntsogolo cinalongwa m’Bhibhlya, Paul, Janet na Alona, akupembera pakuthimbana na kupswipa ntima. Ninga pidacita iye kuna iwo, ‘Mulungu wakukhulupirika adzalise mitima yanu na kusekera konsene na ntendere onsene, mu kukhulupira iye.’​—Aroma 15:13.

      [Bokosi pa tsamba 9]

      Ndiye Tani Ciphedzo Ca Dotoro?

      Khala mwamala kucita pyonsene mbamuona kuti kupswipa ntima kusapitiriza kukudzudzumisani, panango musafunika kusaka ciphedzo ca dotoro. Kupswipa ntima kungakula mpaka kupiringana midida, panango pisapangiza utenda ukulu. Dotoro wanu panango anatoma kudinga ungumi wanu, thangwi midzidzi inango kupswipa ntima kusacitiswa na utenda wakukhonda dziwika mwadidi. Natenepa, panango dotoro anakuphedzani toera kusaka ukondzi wakuthimizirika.a

      [Cidzindikiro capantsi]

      a Revista ino nkhabe kusankhulira munthu ntundu wakupambulika wa ukondzi. Akristu asafunika kukhala na cinyindiro cakuti ukondzi unasaka iwo nee usaphonyana na midida ya Bhibhlya. Onanimbo nsolo wakuti “Como ajudar pessoas com transtornos de ansiedade,” mu Despertai! de Março de 2012, isagumanika mu Interneti pa www.jw.org.

Mabukhu Acisena (1982-2025)
Bulukani
Fungulani
  • Cisena
  • Tumizirani Anango
  • Sankhulani Pinafuna Imwe
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Pinafunika Imwe Kutowezera
  • Cibisobiso
  • Configurações de Privacidade
  • JW.ORG
  • Fungulani
Tumizirani Anango