ADESŨA 31
DWEIN 12 Otumfoɔ, Yehowa Nyankopɔn
Bɔ Yehowa Ayɛ Kyɛbɔ Ɔkɔyɛ A Okole Mmenia Kofi Bɔne Nu Ɔ
“Kyɛbɔ Nyameɛ si hurole wiase dwirɛ nen, yiti yeɛ ɔmaa ɔfale Ɔwa komapɛ [bɔ ɔwole ye] ne mane ɔ.”—YOH. 3:16.
BƆ ADESŨA NE KƆHÃ YENWO DWIRƐ Ɔ
Yekonwu kyɛbɔ Yehowa boka yɛ maa yɛtwe yɛnwo yefi bɔne nwo ɔ. Yekosa yɛkɔnea nningyein biemɔ bɔ wayɛ, kyɛbɔ ɔkɔyɛ a ɔkɔye bɔne kofi yɛnwo, ná wama yɛ daa ngoa ɔ.
1-2. (a) Sɛ bɛkã bɔne a, yeɛ ole nzu, na yɛkɔyɛ sɛɛ né yali so ngunim? (Sa kenga “Edwirɛ Bie Bɔ Bahyirehyire Nu Ɔ.”) (b) Wɔ adesua he, ɔne adesua ahoroɛ bɔ ɔwɔ Ɛwɛnelɛ Waen he anu ne, nzu yeɛ yekosusu yenwo ɔ? “Ɛhe Kɔ Ma Bɛbɔ Bɛkenga Ne” bɔ ɔwɔ Ɛwɛnelɛ Waen he anu ne.)
KYƐBƆ Yehowa yɛ Nyameɛ ne si kuro wɔ dwirɛ ne, ɛpena kyɛ enwu ye anaa? Bɔ ɔkɔboka wɔ ɛhe: Nningyein bɔ wafa wagua atee nu, kyɛbɔ ɔkɔyɛ a, okole wɔ kofi bɔne ne ewue nu ne, sua yenwo nikye. Bɔnea te yɛ pɔfoɛ bɔ yenwo yɛ se paa ɔ. Yeti yɛngɔhora yɛngɔfa yɛbɔbɔ y’anwoserɛ yengoli ye so ngunim lle. Yemu yɛyɛ bɔne daabiala, na ɔnate bɔne bɔ ɔwɔ yɛnwo nati yeɛ yewu ne. (Rom. 5:12) Nakoso edwirɛ pá bie ɔ berɛ. Yeɛ ole kyɛ, Yehowa adaworoma yɛkɔhora yekoli ye so ngunim!
2 Yehowa hyɛle yebo kyɛ ɔboka yɛ maa yedi bɔne so ngunim ne, nna ɛnnɛ ɔ; kɔyɛ afoɛ apee nzia (6,000) ɛhe. Nzuati ɔ? Ofikyɛ okuro yɛ dwirɛ. Ofi mmerɛ bɔ Yehowa bɔle sona ne, wahuro yɛ dwirɛ alaa waadwu bekye, na ɔyɛ nningyein biemɔ boka yɛ maa yɛkora yedi bɔne so ngunim. Yehowa se kyɛ bɔne yeɛ ɔfa ewue ba ɔ. Nakoso ɔmbena kyɛ yewu, na mmom ɔpena kyɛ yɛtena ase daa. (Rom. 6:23) Wɔ koso ɔpena kyɛ ɛtena ase daa. Yekosusu edwirɛ nza hemɔ nwo wɔ adesua he anu: (1) Mmenia bɔ bɔne wɔ bɛnwo ne, anyelasoɛ beni yeɛ Yehowa amaa banya ɔ? (2) Bɛbɔ bɛtenane ase tete ne, né bɔne wɔ bɛnwo, nakoso ɔyɛle sɛɛ yeɛ bɛhora bɛyɛle bɔ ɔsɔ Yehowa nye ɔ? (3) Nzu yeɛ Yesu yɛ fa lɛle sona fili bɔne nu ɔ?
MMENIA BƆ BƆNE WƆ BƐNWO NE, ANYELASOƐ BENI YEƐ YEHOWA AMAA BANYA Ɔ?
3. Ɔyɛle sɛɛ yeɛ y’awofoɛ bɔ belimoa ne yɛle bɔne ɔ?
3 Mmerɛ bɔ Yehowa bɔle brienzua ne brasua bɔ belimoa ne, né ɔpena kyɛ bɛnye gye. Yeti ɔhane bɛ bɔle nu maa begyale, ɔmaa benyane nekaa kama bɛtenane, na ɔmane b’adwuma bɔ ɔkɔmaa b’ahone kɔtɔ bɛ kunu ɔ. Né bɛkɔwo bekoyi aseɛ he aso tɛkyɛ, na batrɛ Eden turo nanu maa aseɛ ne mukoraati ayɛ paradise. Nakoso ɔmane bɛ ahyɛdeɛ bie, na ɔmaa benwuni kyɛ sɛ bebu so a bekowu. Ofikyɛ sɛ bɛyɛ sɔ a, okyire kyɛ bahyɛda kyɛ bedwɔso betia ye. Yɛ mukoraati yɛse bɔ osili ɔ. Honhom abɔdeɛ bie bɔ né ollé ɔdɔ biala mma Nyameɛ, anaa Adam ne Hawa ne, ɔlakalakale bɛ maa bebuli sɔ ahyɛdeɛ naso. Ɔnate ɛhene ati, bɛyɛle bɔne betiale bɛ Baba bɔ okuro bɛ dwirɛ ne. Bɔ Yehowa hane kyɛ ɔkɔto bɛ ne, sɔ pɛpɛɛpɛ yeɛ osili ɔ. Yeti ofi sɔ kyẽa ne, benyane bɔ bɛyɛle nanwo asotwe: Bɛbɔle nworowaa, ná ayieleɛ koraa ne bewuli.—Gye. 1:28, 29; 2:8, 9, 16-18; 3:1-6, 17-19, 24; 5:5.
4. Nzuati yeɛ Yehowa kyi bɔne, ná ɔboka yɛ maa yɛko yetia ɔ? (Romanfoɛ 8:20, 21)
4 Sɔ aworabɔlɛ dwirɛ bɔ osili ne, Yehowa amaa bahworɔ bato berɛ, kyɛbɔ ɔkɔyɛ a yekosua nikyee yekofi nu ɔ. Ɔmaa yenwu bɔ yeti yeɛ okyi bɔne koraa ne. Bɔne tete yɛne yɛ Baba ne afia, na ɛhene yeɛ ɔmaa yewu ne. (Yes. 59:2) Ɛhene ati yeɛ Satan bɔ ɔɔhwehwene sɔ dwirɛ he mukoraati wale ne, yenye gye bɔne nwo, na ɔlakalaka mmenia maa bɛyɛ sɔ ne. Ebia Satan nyane adwene kyɛ bɔ ɔmaa osili Eden turo nu berɛ nati, wali ngunim. Nakoso nikyeebie wɔ berɛ bɔ né ɔnze ɔ. Né Yehowa ngɔsesã bɔ wabɔ ye tianu kyɛ ɔkɔyɛ kɔma Adam ne Hawa bosofoɛ ne. Ɔnate kyɛ okuro sona dwirɛ nati, ɛberɛ nala ɔyɛle nhyehyɛɛ kyɛbɔ ɔkɔyɛ a, bekonya anyelasoɛ ɔ. (Kenga Romanfoɛ 8:20, 21.) Né Yehowa se kyɛ benu biemɔ kotie ye dwirɛ na bahõ batia bɔne. Yeti ɔyɛle nikyeebie bɔ ɔkɔboka bɛ maa bekopingye ye, na bali bɔne so ngunim ɔ. Nzu yeɛ ɔyɛle ɔ?
5. Mmerɛ beni yeɛ Yehowa limoa hane anyelasoɛ bɔ sona konya ye nanwo dwirɛ ɔ? Kyirekyire nu. (Gyenesise 3:15)
5 Kenga Gyenesise 3:15. Mmerɛ bɔ Yehowa hane bɔ ɔkɔto Satan ne, ɛberɛ ala yeɛ ɔhane anyelasoɛ bɔ sona konya nanwo dwirɛ ɔ. Nyameɛ hane kyɛ ɔnate ‘bosoniɛ’ bie aso yeɛ sona konya sɔ anyelasoɛ ne ɔ. Né sɔ bosoniɛ ne kɔsɛkye Satan, na ɔhaw bɔ ɔmaa ɔwale Eden turo nu berɛ ne koso, ɔkɔye ye mukoraati kofi berɛ. (1 Yoh. 3:8) Nakoso né Satan kɔmaa ebie kɔfa yenye so paa. Né ɔkɔmaa bekohu ye, na né ɛhe kɔyɛ Yehowa yea paa. Nakoso né nikyee pá bie kofi nu kɔwa. Yeɛ ole kyɛ, né okole mmeni pee kofi bɔne ne ewue nu!
BƐBƆ BƐTENANE ASE TETE NE, NÉ BƆNE WƆ BƐNWO, NAKOSO ƆYƐLE SƐƐ YEƐ BƐHORA BƐYƐLE BƆ ƆSƆ YEHOWA NYE Ɔ?
6. Mmenia bɔ né bele gyidie tekyɛ Abel ne Nowa ne, nzu yeɛ bɛyɛle, kyɛbɔ ɔkɔyɛ a bekopingye Yehowa ɔ?
6 Bɔ osili wɔ Eden turo nu berɛ ne si ne, ngakangaka, Yehowa maa mmenia bɔ bɔne wɔ bɛnwo ne nwuni kyɛbɔ bɛkɔhora bekopingye ye ɔ. Adam ne Hawa awa bɔ ɔtɔ so nyɔ bɔ yeɛ ole Abel ne, ye yeɛ olimoa nyane Yehowa nu gyidie ɔ. Né ɔdɔ Yehowa, na né ɔpena kyɛ ɔyɛ bɔ ɔsɔ yenye na opingye ye. Yeti ɔbɔle afɔleɛ mane ye. Né ɔte mmoaenneafoɛ, yeti ohuni ye mmoaen ne bie, na ɛhene yeɛ ɔfa bɔle afɔleɛ ne. Yehowa nwuni bɔ ɔyɛle ne sɛ? Bible ne kã kyɛ: ‘Ye nye sɔle Abel ne ye afɔleɛ ne.’ (Gye. 4:4) Nna Abel ngome yeɛ Yehowa nye sɔle ye afɔleɛ ɔ. Ebiemɔ koso bɔ né bɛdɔ Yehowa, ná bɛfale bɛnwo bɛtole ye so tekyɛ Nowa ne, yenye sɔle b’afɔleɛ ne. (Gye. 8:20, 21) Yehowa nate bɔ ɔyɛle naso hyirele kyɛ, mmenia bɔ bɔne wɔ bɛnwo ne, ɔkɔhora kole bɛ kɔto nu, na bapingye ye.b
7. Kyɛbɔ ahaa Abraham fa ɔwa ne bɔ afɔleɛ ne, nzu yeɛ ɔmaa yenwu ye ɔ?
7 Yehowa hahyirele Abraham bɔ né ole gyidie paa ne kyɛ ohu ɔwa Yisake ɔfa ye bɔ afɔleɛ. Né ɛhe ngɔyɛ mmerɛ ngɔma ye, yeti ye wora bɔle paa, nakoso otiele Yehowa. Mmerɛ bɔ ɔyɛle kyɛ oku ye ne, Yehowa hane kyɛ ɔyakyi. Sɔ dwirɛ ne maa yenwu bɔ né Yehowa kɔyɛ ye kyẽabie ɔ. Yeɛ ole kyɛ, né ɔkɔfa Ɔwa bɔ ɔla ye ahone so paa ne kɔbɔ afɔleɛ. Ɛhe maa yenwu ye kyɛ, Yehowa kuro sona dwirɛ paa!—Gye. 22:1-18.
8. Afɔleɛ ahoroɛ bɔ Mmraa ne hane kyɛ bɛbɔ ne, nzu yeɛ ɔmaa yenwu ye ɔ? (Lewitikɔso 4:27-29; 17:11)
8 Afoɛ pee si ne, Yehowa fale mmraa mane Yisraelfoɛ nemɔ. Mmraa ne hane kyɛ bɛfa ngaka bɛbɔ afɔleɛ kyɛbɔ ɔkɔyɛ a, ɔkɔfa bɛ bɔne kɔhyɛ bɛ ɔ. (Kenga Lewitikɔso 4:27-29; 17:11.) Né sɔ afɔleɛ ne kyire kyɛ Yehowa baabɔ afɔleɛ bie bɔ né ɔkɔmaa sona kole yenwo kofi bɔne nwo ɔ. Nyameɛ maa ye adiyifoɛ hworɔle bosoniɛ bɔ né bahyɛ yenwo bɔ nanwo dwirɛ, na ye yeɛ ole Nyameɛ Awa komaapɛ ne. Né okonwu amaneɛ, na bahũ ye tekyɛ boaen bɔ bɛfa ye bɛbɔ afɔleɛ ɔ. (Yes. 53:1-12) Wɔde nea o, né Yehowa kɔfa Ɔwa komaapɛ ne kɔbɔ afɔleɛ, kyɛbɔ ɔkɔyɛ a, okole mmenia mukoraati kofi bɔne, ne ewue nu, bɔ wɔ koso ɛboka so ɔ.
NZU YEƐ YESU YƐ FA LƐLE SONA Ɔ?
9. Edwirɛ beni yeɛ Asubɔlɛniɛ Yohane hafale Yesu nwo ɔ? (Hebrifoɛ 9:22; 10:1-4, 12)
9 Wɔ afoɛ 29 Y.B. (Yɛ Aberɛ So) ne, Nyameɛ akoaa Asubɔlɛniɛ Yohane hane Nasarɛteniɛ Yesu nwo dwirɛ kyɛ: “Ɛ́mɔnea, Nyameɛ Boaen Ba ne, bɔ ɔye wiase bɔne fi berɛ ne!” (Yoh. 1:29) Sɔ dwirɛ ne maa yenwu kyɛ, Yesu yeɛ ole bosoniɛ bɔ né Yehowa ahyɛ yenwo bɔ dadaada ne, na né ɔkɔfa ye ngoa kɔbɔ afɔleɛ. Afei de mmenia bɔ bɔne wɔ yɛnwo ne, né yanya anyelasoɛ kyɛ yɛkɔhora yekoli bɔne so ngunim koraa.—Kenga Hebrifoɛ 9:22; 10:1-4, 12.
10. Nzu yeɛ Yesu yɛ fahyirele kyɛ ‘ɔwale kyɛ ɔbaafrɛ’ abɔnefoɛ ɔ?
10 Mmenia bɔ né bebu bɛnwo kyɛ bɛte abɔnefoɛ ne, Yesu nyane mmerɛ mane bɛ, na ɔmaa belili ye si. Né ɔse kyɛ amaneɛ bɔ sona nwu ye ne mukoraati, bɔne yeɛ ɔfa wale ɔ. Bɛbɔ né mmenia bu bɛ kyɛ bɛte abɔnefoɛ ne, bɛ paa yeɛ Yesu fale ye adwene siele bɛ so ɔ. Yeti ɔhane kyɛ: “Bɛ bɔ bɛte apɔ ne, benhia safoɛ, na mmom bɛ bɔ bɛnde apɔ yeɛ behia ye ɔ.” Ɔfa bokale so kyɛ: ‘Mamma kyɛ mebaafrɛ teneneefoɛ, na mmom abɔnefoɛ.’ (Mat. 9:12, 13) Yesu fale sɔ dwirɛ ne yɛle adwuma. Ebie yeɛ ole kyɛ, brasua bie bɔ ɔfale yenye moen kyikyili ye gya bo ne, ɔfale ye bɔne hyɛle ye. (Luka 7:37-50) Samarianiɛ brasua ne koso, ɔmva yenwo kyɛ né Yesu se kyɛ ye abrabɔ asɛkye ne, ɔhane nahorɛ nanwo dwirɛ hyirele ye. (Yoh. 4:7, 17-19, 25, 26) Bɔne akatuaa bɔ yeɛ ole ewue ne po, Nyameɛ mane Yesu tumi maa ɔhora lili so ngunim. Atee beni aso? Yesu tingyele mmenia fili ewue nu. Né benu biemɔ te mmrienzua, mmrasua, ngwalaa, ɔne mbanyi.—Mat. 11:5.
11. Mmenia bɔ né bɔne wɔ bɛnwo ne, nzuati yeɛ né bɛkora bepingye Yesu ɔ?
11 Mmenia bɔ né bayɛ bɔne mbiri mbiri ne po, ɔnyɛ nwanwa kyɛ bɛhora bepingyele Yesu ɔ. Onwuni b’anwumvoin, na ɛhene yeɛ ɔmaa bɛhã bɛhɔle yenwo ɔ. (Luka 15:1, 2) Ɔnate gyidie bɔ sɔ mmenia nemɔ nyane ye nati, ɔkamvole bɛ, na ɔbokale bɛ. (Luka 19:1-10) Yesu nate bɔ ɔyɛle naso maa yenwu kyɛbɔ ye Baba si lé anwumvoin ɔ. (Yoh. 14:9) Afei koso, ɔmaa yenwu kyɛ ɔmva yenwo kyɛ bɔne wɔ yɛnwo ne, Yehowa kuro yɛ dwirɛ, na ɔpena kyɛ ɔboka yɛ maa yɛkora yedi bɔne so. Yesu bokale mmenia bɔ né b’abrabɔ ttemaye ne maa bɛyɛle nzakrayɛɛ kyɛbɔ ɔkɔyɛ a, bekoli yesi ɔ.—Luka 5:27, 28.
12. Nzu yeɛ Yesu hã fale ye wue nanwo ɔ?
12 Né Yesu se bɔ ɔla ye nyunu ɔnwondɛ ye ɔ. Yeti né ɔtaa kã kyire ye asuafoɛ nemɔ kyɛ mmenia kɔye ye kɔma, na babɔ ye asɛnnua nu. (Mat. 17:22; 20:18, 19) Né ɔse kyɛ ye wue ne kɔye ewiase bɔne kofi berɛ, kyɛbɔ né Yohane ne adiyifoɛ nemɔ ahã ato berɛ ne. Yesu sa hane kyɛ, sɛ ɔfa ye ngoa to berɛ yie a, ‘ɔkɔhwe mmenia mukoraa kɔwa ye nwo.’ (Yoh. 12:32) Mmenia bɔ bɔne wɔ bɛnwo ne, sɛ Yehowa kole bɛ kɔto nu a, sana bɛfa Yesu kyɛ bɛ Awurade, na besuesua ye. Sɛ bɛyɛ sɔ a, né ɛhene kɔmaa “bekonya fawɔnwodi bekofi bɔne nu.” (Rom. 6:14, 18, 22; Yoh. 8:32) Ɛhene ati yeɛ ɔmaa Yesu miane yenye wu mane yɛ ne.—Yoh. 10:17, 18.
13. Nzu yeɛ Yesu fale nu kora yeɛ owu ɔ, na nzu yeɛ ye wue ne maa yenwu ye yɛfa Yehowa nwo ɔ? (Nea foto ne koso.)
13 Yesu damvo bie yele ye mane maa bɛhyele ye. Mmerɛ bɔ bedi ye dwirɛ ne, bɛpepɛle ye nzoaa, bɛpɛle edwirɛ bɛtole ye so, bɛyɛle ye ayayadeɛ, na bebuale ye kumfɔ. Sogyafoɛ nemɔ fale ye hɔle, na bɛɛbɔle ye asɛnnua nu. Yesu fale ɛyealɛ nu, koso ɔhora gyinane nu. Nakoso ebie wɔ berɛ bɔ edwirɛ ne hɔle yenwo paa ɔ. Ye yeɛ ole Yehowa yɛ Nyameɛ ne. Né ole tumi bɔ ɔkɔfa kɔbɔ Yesu nwo waen, nakoso wanyɛ sɔ. Baba bɔ ole ɔdɔ sɔa de, nzuati yeɛ ɔyɛle sɔ ɔ? Ɔdɔ bɔ ole ma yɛ nati ɔ. Yesu hane kyɛ: “Kyɛbɔ Nyameɛ si hurole wiase dwirɛ nen, yiti yeɛ ɔmaa ɔfale Ɔwa komapɛ [bɔ ɔwole ye] ne mane ɔ, amaa ɔnate so ebiala bɔ okole ye koli ne wammini, na mmom wanya daa ngoa.”—Yoh. 3:16.
Bɔ ɔkɔyɛ na Yehowa ale yɛ afi bɔne ne ewue nu ne, ɔmane atee maa behuni Ɔwa ne, na ɛyealɛ bɔ Yehowa fale nu ne de, bɛnga (Nea ngyekyɛmuɛ 13)
14. Nzu yeɛ Yesu afɔleɛ ne maa enwu ye ɔ?
14 Yesu ngoa bɔ ɔfa bɔle afɔleɛ ne, ɔte adanzeɛ bɔ odimu bɔ okyire kyɛ bɛbɔ bɛte Adam ne Hawa bosofoɛ ne, Yehowa kuro bɛ dwirɛ paa. Nwu ye kyɛ Yehowa kuro wɔ dwirɛ paa, ofikyɛ ɔnate wɔ ti, nea ɛyealɛ bɔ ɔfale nu kyɛbɔ ɔkɔyɛ a, okole wɔ kofi bɔne ne ewue nu ɔ! (1 Yoh. 4:9, 10) Ɛhe maa yenwu ye kyɛ, Yehowa pena kyɛ ɔboka yenu biala maa yɛkõ yetia bɔne, na yedi so ngunim.
15. Afɔleɛ bɔ Nyameɛ Awa ne bɔ mane yɛ ne, yɛkɔyɛ sɛɛ né yanya so mvasoɛ?
15 Ɔnate Yehowa Awa komaapɛ bɔ ɔfale ye bɔle afɔleɛ mane yɛ nati, sɛ yɛyɛ bɔne a, ɔkɔhora kɔfa kɔhyɛ yɛ. Nakoso sɛ Nyameɛ kɔfa yɛ bɔne kɔhyɛ yɛ a, sana yɛyɛ nikyeebie. Yeɛ ole nzu? Asubɔlɛniɛ Yohane ne Yesu maa yenwuni nikyehorɛ. Bɛhane kyɛ: “Ɛ́mɔsakyera ɛmɔ adwene, ofikyɛ nyameɛso ahennie ne apingye!” (Mat. 3:1, 2; 4:17) Yeti sɛ yɛkɔhora yekoli bɔne so ngunim, ná yapingye yɛ Baba bɔ okuro yɛ dwirɛ ne a, sana yɛsakyera y’adwene. Yede, sɛ bɛkã adwenesakyera a yeɛ ole nzu, na sɛɛ yeɛ ɔboka yɛ maa yɛyɛ bɔ Yehowa kuro, ɔmva yenwo kyɛ bɔne wɔ yɛnwo ne? Adesua bɔ oliberɛ ne kɔmaa yekonwu ye.
DWEIN 18 Agyede no Som Bo Ma Yɛn
a EDWIRƐ BIE BƆ BAHYIREHYIRE NU Ɔ: Sɛ Bible ne kã “bɔne” a, ɔkɔhora kohyire abrabɔ nwo mmraa bɔ Yehowa ahyehyɛ bɔ ebie kobu so ne. Ɔtɔ mmerɛ bie koso a, ɔkora gyina berɛ ma sintɔ bɔ yenya yefili Adam berɛ ne. Bɔne bɔ Adam fa wole yɛ nati yeɛ ɔmaa yewu ne.
b Bɛbɔ bɛyɛle sotie bɛmane Yehowa kora yeɛ Yesu wu ne, afɔleɛ bɔ né ɔkɔbɔ ye kyẽabie ne, yeɛ Yehowa gyinane so fale bɛ bɔne hyɛle bɛ ɔ. Kyẽabie, ɛhene kɔmaa yekole yɛnwo yekofi bɔne ne ewue sa nu koraa.—Rom. 3:25.