Watchtower INTANƐT SO NWOMAA AKORAEƐ
Ɛwɛnenɛ Waen
INTANƐT SO NWOMAA AKORAEƐ
Sehwi
@
  • á
  • ã
  • ɔ́
  • é
  • ɛ̃
  • ɛ́
  • ɛ
  • ɔ
  • BIBLE
  • NWOMAA NE VIDIO AHOROƐ
  • ASAFO NHYIAMU AHOROƐ
  • mwbr22 September krb. 1-11
  • Nhwehwɛmuɛ Ma Abrabɔ Ne Asɛnga Adesua Nwomaa

Vidio biala nne bɔ ɛyele nanu.

Yɛsrɛ wɔ, vidio ne wangora bukye.

  • Nhwehwɛmuɛ Ma Abrabɔ Ne Asɛnga Adesua Nwomaa
  • Nhwehwɛmuɛ Ma Abrabɔ Ne Asɛnga Adesua Nwomaa—2022
  • Edwirɛti Mmaamaa
  • SEPTEMBER 5-11
  • SEPTEMBER 12-18
  • SEPTEMBER 19-25
  • SEPTEMBER 26–OCTOBER 2
  • OCTOBER 3-9
  • OCTOBER 10-16
  • OCTOBER 17-23
  • OCTOBER 24-30
  • OCTOBER 31–NOVEMBER 6
Nhwehwɛmuɛ Ma Abrabɔ Ne Asɛnga Adesua Nwomaa—2022
mwbr22 September krb. 1-11

Nhwehwɛmuɛ Ma Abrabɔ Ne Asɛnga Adesua Nwomaa

SEPTEMBER 5-11

NYAMEƐPIRI DWIRƐ NANU ASUADEƐ | 1 AHEMVO 9-10

“Ɔnate Yehowa Nworɛ Ti, Ɛmɔye Ye Ayɛ”

w99 7/1 30 ¶6

Nzrahwɛ Bɔ Mvasoɛ Wale So Paa Ɔ

Mmerɛ bɔ ɔhemmaa ne ɔɔtole Solomon ne, ɔhyɛle yebo fale “nzɛmmisa bɔ ɔkye adwene” sɔle ye neane. (1 Ahemvo 10:1) Hebri dwirɛ bɔ bɛfa belili dwumaa wɔ ɛwa ne, ɔkora kyire “anyandera.” Nakoso né ɛhe ngyire kyɛ ɔhemmaa ne, ɔne Solomon bédi angorɛ bie mbaen. Bɔ ɔyɛ anikã ne, bɛfale Hebri dwirɛ kõmapɛ nala belili dwumaa wɔ Edwein 49:4 bɛfa behyirehyirele nzɛmmisa bɔ ɔte anyeborolɛ dwirɛ bɔ ɔfa bɔne, ewue, ɔne elelɛ nwo nanu. Sɔ ala yeɛ Shiba hemmaa ne Solomon susuli edwirɛ nwo hɔle sĩɛ fa sɔle nworɛ bɔ Solomon le ye ne neane ɔ. Bible ne kã kyɛ “ɔfale nikyee biala bɔ né ɔla y’ahõne so nanwo dwirɛ tole ɔhene ne nyunu.” Na Solomon koso “hɔleso yele ye nzɛmmisa ne mukoraati noa. Na edwirɛ biala nne berɛ bɔ ɔhene ne angora angyire yebo wangyire ye ɔ.”—1 Ahemvo 10:2b, 3.

w99 11/1 20 ¶6

Mmerɛ Bɔ Né Ayemyé Abu So Ɔ

Bɔ ɔhemmaa ne tele, na owuni ye ne, ɔyɛle ye nwanwa, na ofili anwobrɛaseɛ nu hãne kyɛ: “Anigye yeɛ ole wɔ ngoaa bɔ begyĩ wɔ nyunu daa biala, ná betie wɔ nworɛ ne!” (1 Ahemvo 10:4-8) Nná anwonyadeɛ pẽe bɔ né Solomon le ye nati yeɛ ɔmaa Shiba hemmaa ne hãne kyɛ—né Solomon ngoaa nemɔ le anigye sɔ ne. Na mmom ne, né Solomon ngoaa nemɔ le anigye ofikyɛ daa né betie Solomon nworɛ bɔ Nyameɛpiri afa ama ye ne. Yehowa asomvoɛ bɔ bɛwɔ berɛ ɛnnɛ ne di nneasoɛ bɔ Shiba hemmaa ne yɛle ne sĩ, ɔnate kyɛ bɛfa bɛnwo bɛto Ɔbɔadeɛ ne, ɔne Ɔwa Yesu Kristo nworɛ so.

w99 7/1 30-31

Nzrahwɛ Bɔ Mvasoɛ Wale So Paa Ɔ

Mmerɛ bɔ Shiba hemmaa ne nwuni Solomon nworɛ, ɔne kyɛbɔ né wasi Solomon yé wɔ y’ahennie nanu ne, “yenwo dwirili ye paa.” (1 Ahemvo 10:4, 5) Ebiemɔ kyire edwirɛ he abo kyɛ, “ɔhemmaa ne tuale nwomeɛ.” Nimdefoɛ bie pó hãne kyɛ, ɔkɔyɛ kyɛ ɔhemmaa ne pɛ fĩni! Kyɛbɔ ɔte biala ne, ɔhemmaa ne nwo dwirili ye wɔ bɔ onwuni ye, ɔne bɔ ɔtele nanwo. Ɔhãne kyɛ né Solomon ngoaa nemɔ le anigye ofikyɛ né betie ɔhene ne nyanza ne bie, na ɔyele Yehowa ayɛ kyɛ wafa Solomon wasie bia naso ɔ. Afei, ɔmane ɔhene ne akyɛdeɛ bɔ ɔsombo paa, na sɛ ɛfa ba ɛnnɛ sikaa nu a, né esikaa kɔkorɛ ne ngome te dɔla miliɔn aburanna ($40,000,000). Solomon koso hyɛle ɔhemmaa ne nikye, ɔmane ye bɔ “okuro, ɔne bɔ obisale ye biala.”—1 Ahemvo 10:6-13.

Bible Nu Dwirɛ Titire

w08 11/1 22 ¶4-6

Ɛse?

Esikaa Kɔkorɛ Nyɛɛ Yeɛ Né Ɔhene Solomon Le Ye Ɔ?

Bible ne kã kyɛ Tiro hene Hiram fale esikaa kɔkorɛ bɔ enu nõnɛ kɔbo ton 4 (kilo 4,000) mane ɔhene Solomon, na bɔ Shiba hemmaa famane Solomon ne koso, né ɔne ɛhe te pɛ, Solomon ngoaa bɔ né bɛkã ɛlɛen wɔ ɛpo so ne koso fale esikaa kɔkorɛ bɔ enu nõnɛ kɔbo ton 15 (kilo 14,000) fili Ofir brɛle ye. Tworɔtohɔ ne maa yenwu kyɛ, “afoɛ biala, esikaa kɔkorɛ bɔ né bɛfa bɛbrɛ Solomon ne, né enu nõnɛ te dwetɛ 666 anaa kɔbo ton 25 (kilo 23,000).” (1 Ahemvo 9:14, 28; 10:10, 14) Aso ɛhe te nahorɛ anaa? Tete ne, esikaa kɔkorɛ dodoɔ nyɛɛ yeɛ né ahemvo nemɔ kora fasie ɔ?

Tete ahworɔlɛ bie bɔ animdefoɛ de tonu kyɛ ɔte nahorɛ kã kyɛ, Egypt hene Farao Thutmose III (wɔ afoɛ ɛyaa bɔ ɔtɔ so nyɔ K.Y.B.) fale esikaa kɔkorɛ bɔ né enu nõnɛ kɔyɛ ton 13.5 (kilo 13,500) hɔle Amun-Ra asɔre sua bɔ né ɔwɔ Karnak ne. Wɔ afoɛ ɛyaa bɔ ɔtɔ so mmɔtwɛ K.Y.B. ne, Asiria Hene Tiglath-pileser III nyane esikaa kɔkorɛ bɔ né enu nõnɛ kɔbo ton 4 (kilo 4,000), fili Tiro kyɛ abasobɔdeɛ, na Sargon II koso fale esikaa kɔkorɛ bɔ né ye dodoɔ te sɔ ala mane Babilon nyameɛ nemɔ kyɛ akyɛdeɛ. Né bɛkã kyɛ Makedonia Hene Philip II (afoɛ 359-336 K.Y.B.) nya esikaa kɔkorɛ bɔ né enu nõnɛ kɔbo ton 28 (kilo 28,000) fili Pangaeumfoɛ bɔ né betu esikaa kɔkorɛ wɔ Thrace ne berɛ afoɛ biala.

Mmerɛ bɔ Philip awa Alexander Kandingã ne (afoɛ 336-323 K.Y.B.) hõ fale Persia kuro Susan ne, bɛkã kyɛ onyane esikaa kɔkorɛ bɔ né enu nõnɛ kɔyɛ ton 1,180 (kilo 1,180,000) wɔ Susan kuro nanu, na onyane esikaa kɔkorɛ ton kɔyɛ 7,000 (kilo 7,000,000) wɔ Persia maen ne mukoraati nu. Yeti sɛ ɛfa ɛhe toto esikaa kɔkorɛ bɔ Bible ne hãne kyɛ, né Ɔhene Solomon le ye nanwo a, ɛkora nwu ye kyɛ né ɔtte ngondombo.

SEPTEMBER 12-18

NYAMEƐPIRI DWIRƐ NANU ASUADEƐ | 1 AHEMVO 11-12

“Pena W’agyaa Nu Nwokãfoɛ Nyanza Nu”

w18.07 18 ¶7

“Nwa Yeɛ Ogyĩ Yehowa Sĩ Ɔ?”

Yɛkɔhora yekosũa nningyein pẽe yekofi Ɔhene Solomon nneasoɛ nanu. Mmerɛ bɔ né Solomon te abrandeɛ ne, ɔpenane mmokalɛ fili Yehowa berɛ. Nyameɛpiri maa onwuni nworɛ pẽe, na ɔmaa osili asɔre awuro pirikua bie wɔ Yerusalɛm. Nakoso Solomon ne Yehowa afĩa abusũabɔ ne sɛkyele. (1 Ah. 3:12; 11:1, 2) Nyameɛpiri Mmraa ne hãne ye pefee kyɛ, ɔnzɛkyɛ ɔhene bɔ ɔte Hebriniɛ “gya mmrasua pẽe, na wamma y’ahõne aamvi Yehowa sĩ.” (Deut. 17:17) Solomon anndie sɔ kɔkɔbɔ ne, yeti ayieleɛ koraa ne, ogyale mmrasua ɛyaa nzoo (700). Ɔfale sómaa ɛyaa nzã (300) bokale bɛso wale ye awuro. (1 Ah. 11:3) Né ɔye nemɔ pẽe bɛtte Israelfoɛ, na né bɛsõ bosõen. Yeti, Nyameɛpiri mmraa bɔ ɔkã kyɛ nnɛmaa begya mmrasua bɔ bɛtte Israelfoɛ ne, Solomon anndie.—Deut. 7:3, 4.

w19.01 15 ¶6

Ɛkɔyɛ Sɛɛ Né Ahora Abɔ W’ahõne Nwo Waen?

Satan penakyɛ yɛte atũa, yɛpo Yehowa mmraa, na yɛyɛ pɛsɛmangõmenya tekyɛ ye ala. Satan ngɔhora ngɔhyɛ yɛ maa yɛngɔyɛ yɛ nikyee tekyɛ ye. Yeti ɔbɔ mmɔden kyɛ ɔkɔfa atẽe foforɛ so konya yɛ. Kyɛ nneasoɛ ne, wamaa bɛbɔ bɛbra asɛkye ne, bapɛ yɛnwo bayia. (1 Yohane 5:19) Satan se kyɛ yɛne bɛ kɔbɔ maa bekonya yɛso ngɛndɛensoɛ tɛ́, ɔmva yenwo kyɛ yɛse kyɛ abiɛngõɛ tɛ́ kora “sɛkye” bra pá ne. (1 Kor. 15:33; ybd.) Sɔ ngaen ne yele Ɔhene Solomon. Oogyale mmrasua pẽe bɔ né bɛsõ bosõen, na ngakãngakã ne, “ɔye nemɔ kakyili y’ahõne” fili Yehowa nwo.—1 Ah. 11:3; yebo berɛ dwirɛ.

w18.07 19 ¶9

“Nwa Yeɛ Ogyĩ Yehowa Sĩ Ɔ?”

Nakoso Yehowa mmu yenye ngua nningyein tɛ́ bɔ ebie kɔyɛ naso llé. Bible ne kã kyɛ: “Yehowa fɛle Solomon so yaa, ofikyɛ y’ahõne kakyi fili Yehowa . . . , Israel Nyameɛpiri bɔ ɔyele yenwo ali pɛen nyɔ hyirele ye nanwo, na né wabɔ ye kɔkɔ wɔ sɔ nikyee kõmapɛ nala nwo kyɛ, nnɛmaa okodi nyameɛ foforɛ sĩ. Nakoso wanni edwirɛ bɔ Yehowa hãne naso.” Ɛhẽne ati, Nyameɛpiri hwẽne yenwo fili Solomon nwo, na w’ammoka ye kõ. Bɛbɔ belili Solomon bia ne, bɛhwerele Israel ahennie bɔ né ngãbonu wɔ nu ne, na b’aworɛ ndoɔtoasoɛ ne nwuni amaneɛ pẽe.—1 Ah. 11:9-13.

Bible Nu Dwirɛ Titire

w18.06 14 ¶1-4

Ahãa Ɔkɔhora Konya Nyameɛpiri Nyunu Adom

Mmerɛ bɔ bɛtele Rehoboam so atũa ne, ɔboɔboale y’asogyafoɛ nemɔ noa. Nakoso Yehowa nate diyifoɛ Shimaya so hãne kyɛ: “Nnɛmaa bɛne beliemamɔ Israelfoɛ ne bɛkɔ kõ. Ebiala osa ɔhɔ y’awuro, ofikyɛ me yeɛ mamaa ɛhe asi ɔ.”—1 Ah. 12:21-24.

Aso né ɔngɔhõ koraa anaa? Wɔde nea kyɛbɔ né ɛhe kɔhora kɔhã Rehoboam ɔ! Né mmenia kɔte ngã sɛ́ wɔ ɔhene bɔ né wahã kyɛ ɔkɔfa asotwẽ “bɔ enu yɛse” kɔwa bɛbɔ bewura yebo, bɔ bate yeso atũa naso, bɔ afei bɛkwaate a, yenwa wasesã y’adwene nanwo ɔ? (Fa toto 2 Beresosɛm 13:7 nanwo.) Nakoso ɔhene ne, ɔne y’asogyafoɛ nemɔ tiele “edwirɛ bɔ ofi Yehowa berɛ ne, na besale besĩ bɛhɔle awuro, kyɛbɔ Yehowa hãhyirele bɛ nala.”

Nzu yeɛ yesũa yefi nu ɔ? Sɛ sotie bɔ yɛkɔyɛ yɛkɔma Nyameɛpiri ne kɔmaa mmenia kɔsere yɛ po a, nyanza wɔ nu kyɛ yekotie ye. Sɛ yetie Nyameɛpiri a, yekonya ye nyunu adom ne ye nhyiraa.—Deut. 28:2.

Nzu yeɛ ofili bɔ Rehoboam yɛle nanu wale ɔ? Kyɛ ahãa ɔne maen bɔ bakyekye ye foforɛ ne kɔɔhõ ne, sotie bɔ ɔyɛle ne maa, ɔfale y’adwene siele nguro bɔ né ɔkɔkyekye wɔ Yuda ne Benyamin abusũakue bɔ né odi bɛso ne aseɛsĩi nanu naso. Osiesiele nguro ne biemɔ maa “bɛyɛle se paa.” (2 Bere. 11:5-12) Bɔ yenwo hia paa ne, ɔfale Yehowa mmraa yɛle adwuma sɔ mmerɛ ne. Mmerɛ bɔ Israel mmusũakue buru ahennie bɔ Yeroboam di bɛso ne fale bɛnwo wurale abosõnzom nu ne, “mmenia bɔ né bɛwɔ berɛ nanu pẽe tale Rehoboam sĩ” na bɛhɔle Yerusalɛm beegyinane nahorɛ sõen sĩ. (2 Bere. 11:16, 17) Yeti, sotie bɔ Rehoboam yɛle ne, ɔmaa y’ahennie ne yɛle se paa.

SEPTEMBER 19-25

NYAMEƐPIRI DWIRƐ NANU ASUADEƐ | 1 AHEMVO 13-14

“Nzuati Yeɛ Odikyɛ Ɛmaa Wɔnye Sɔ Bɔ Ele Ye Ne, Ná Ɛbrɛ Wɔnwo Ase Ɔ?”

w08 8/15 8 ¶4

Kɔso Fi W’ahõne Mukoraati Nu Di Nahorɛ

Yeroboam hãhyirele nahorɛ Nyameɛpiri sona ne kyɛ: “Má yɛhɔ awuro na kodidi, na ngyɛ wɔ nikye.” (1 Ah. 13:7) Nzu yeɛ né diyifoɛ ne kɔyɛ ɔ? Aso né ɔkɔpẽne ayemyé bɔ ɔhene ne pena kyɛ ɔda y’ali kyire ye naso, mmerɛ bɔ né waahã atemmuo dwirɛ wahyire ɔhene ne anaa? (Edw. 119:113) Anaakyɛ né ɔkɔpo asaatolɛ bɔ ɔte sɔ ne, ɔmva yenwo kyɛ né waayɛ tekyɛ bɔ ɔhene ne anu yenwo ne? Né Yeroboam le anwonyadeɛ pẽe, yeti né ɔnyɛ se kyɛ ɔkɔhyɛ ye nnamvomɔ nikye ɔ. Sɛ né Nyameɛpiri diyifoɛ ne nye boro nikyee a, ahãa nningyein bɔ ɔhene ne hãne kyɛ ɔkɔfa kɔma ye ne, ɔkɔyɛ nzɔhwɛ pirikua paa kɔma ye. Nakoso, né Yehowa alimoa ahyɛ diyifoɛ ne kyɛ: “Nnédidi, na nnɛnõ nzue, na atẽe bɔ ɛfale so hɔle ne, nnésa wosĩ kɔfa so.” Yeti, diyifoɛ ne fili anwotɔsoɛ nu hãne kyɛ: “Sɛ ɛfa w’awuro ne bue po kyɛ me a, mene wɔ ngɔhɔ, afei koso mengodidi na mengɔnnõ nzue wɔ ɛwa.” Yeti mmerɛ bɔ diyifoɛ ne fi Bɛtɛl bɔ ɔkɔ ne, ɔfale atẽe foforɛ so. (1 Ah. 13:8-10) Gyinaeɛ bɔ diyifoɛ ne sili ne, nzu yeɛ ɔmaa yenwui yɛfa y’ahõne nu bɔ yekofi yekoli nahorɛ nanwo ɔ?—Rom. 15:4.

w08 8/15 11 ¶15

Kɔso Fi W’ahõne Mukoraati Nu Di Nahorɛ

Nzu biekũ yeɛ yɛkɔhora yekosũa yekofi mvomsoɛ bɔ diyifoɛ bɔ ofi Yuda ne lili nanu ɔ? Anyandera 3:5 kã kyɛ: “Fa w’ahõne mukoraati to Yehowa so, na nnɛfa wɔnwo to wɔ bɔbɔ wɔ ndeaseɛ so.” Kyɛ ahãa diyifoɛ bɔ ofi Yuda ne kɔhɔso kɔfa yenwo kɔto Yehowa so kyɛbɔ ɔyɛle ye mmerɛ bie bɔ wapɛ nu ne, wanyɛ sɔ, na mmom, ɔfale yenwo tole ye bɔbɔ ye ndeaseɛ so. Mvomsoɛ bɔ olili ne maa ɔhwerele ye ngõa, na ɔsɛkyele ɔne Nyameɛpiri afĩa abusũabɔ pá ne koso. Ye suahu ne maa yenwu mvasoɛ bɔ ɔwɔ so kyɛ yɛkɔbrɛ yɛnwo ase, na y’afi nahorɛlilɛ nu yasõ Yehowa ɔ!

w08 8/15 9 ¶10

Kɔso Fi W’ahõne Mukoraati Nu Di Nahorɛ

Né ahãa odikyɛ diyifoɛ bɔ ofi Yuda ne nwui kyɛ diyifoɛ aworowaa ne lakalaka ye. Ahãa ɔkɔhora kobisa yenwo kyɛ: ‘Nzuati yeɛ Yehowa nate abɔfo bie so kɔma me akwangyerɛ mmerɛ bɔ ɔfa fa sona foforɛ so ɔ?’ Né ahãa diyifoɛ ne kɔhora kobisa sɔ akwangyerɛ nanwo dwirɛ kofi Yehowa berɛ, nakoso Bible ne ngã kyɛ ɔyɛle sɔ. Mmom, “ɔne [aworowaa ne] hɔle awuro oodidili na ɔnõne nzue.” Yehowa nye angye bɔ ɔyɛle nanwo. Mmerɛ bɔ diyifoɛ bɔ balakalakale ye ne sili nu kyɛ osa kɔ Yuda ne, gyata bie hũni ye wɔ atẽe so. Nea kyɛbɔ diyifoɛ ne adwuma wale ayieleɛ aworabolɛ nu ɔ!—1 Ah. 13:19-25.

Bible Nu Dwirɛ Titire

w10 7/1 29 ¶5

Ɔpena Bɔ Ɔte Pá Ɔ

Edwirɛ bɔ ɔwɔ 1 Ahemvo 14:13 ne maa yenwu nikyeebie bɔ ɔyɛ nyemene paa wɔ Yehowa nwo, yeɛ ole kyɛ, ɔfa y’adwene sie nikyee pá bɔ ɔwɔ yɛnwo naso. Kae kyɛ “onwuni” nikyee pá bie wɔ Abigya nwo. Yehowa hɔle so neɛneane Abigya ahõne nu oodwuli kyɛ, Onwuni nikyee pá bie wɔ yenwo ɔ. Kyɛbɔ nimdefoɛ bie hãne ne, sɛ yɛfa Abigya yɛtoto ye abusũafoɛ nwo a, né ɔte kyɛ afiré kõmapɛ “bɔ ɔla nyɔboɛ nu ɔ.” Yehowa nye sɔle nikyee pá bɔ né ɔwɔ yenwo ne, na otuale ye kerɛ. Afei onwuni ye anwumvo ɔmva yenwo kyɛ né ofi abusũa bɔ enu mmenia tianu yɛse nu ne.

SEPTEMBER 26–OCTOBER 2

NYAMEƐPIRI DWIRƐ NANU ASUADEƐ | 1 AHEMVO 15-16

“Asa Lale Akokoduro Ali—Na Wɔ Koso Ɛ?”

w12 8/15 8 ¶4

“Ekonya Wɔ Adwuma So Akatuaa”

Mmerɛ bɔ Israel ahennie nanu hyɛle nyɔ ne, y’afoɛ 20 bɔ oli berɛ ne, né Yuda aayɛ nekaa bɔ abosõnzom kɔso paa ɔ. Mmerɛ bɔ Asa ɔɔyɛle ɔhene wɔ afoɛ 977 K.Y.B., né bɛsõ Kannanfoɛ aworɛ nyameɛ pó wɔ ahemvie berɛ. Nakoso, Asa ahennie nwo dwirɛ bɔ honhom hãne bɛ maa bɛhworɔle ne hãne kyɛ, “ɔyɛle bɔ ɔte pá, ɔne bɔ ɔtengyɛ wɔ Yehowa ye Nyameɛpiri nye so.” Asa “tutuli maenmaen nemɔ afɔleɛ bokyea nemɔ ɔne asɔneyɛɛ nemɔ abo, obubuli mmosõen pilla nemɔ, na ɔpepɛle mmosõen dosĩi nemɔ guale.” (2 Bere. 14:2, 3) Afei koso, Asa tuli mmrienzua bɔ né bɛne bɛ mmangõ mmrienzua bɔ adwaman wɔ asɔre awuro berɛ ne fili Yuda aheman nanu, ɔmva yenwo kyɛ ne bebu ɛhe kyɛ ɔte bɛsõen nu amaneɛ ne. Ɔtte ɛhe ngome yeɛ Asa yɛle ɔ. Mmom, ɔhãhyirele mmenia nemɔ kyɛ, “bɛpena Yehowa bɛ babamɔ Nyameɛpiri ne sĩ atẽe”, ná “beli ye mmraa ne y’ahyɛdeɛ so”.—1 Ah. 15:12, 13; 2 Bere. 14:4.

w17.03 19 ¶7

Fi W’ahõne Mukoraati Nu Sõ Yehowa!

Yenu biala kɔhora kɔneɛnea yenu kɔnea kyɛ, ofi y’ahõne mukoraati nu yeɛ ɔsõ Nyameɛpiri anaa. Bisa wɔnwo kyɛ, ‘Aso masi me hue kyɛ ngɔyɛ bɔ ɔsɔ Yehowa nye, ngogyina nahorɛ sõen sĩ, na mabɔ ye mmenia nwo waen mafi nikyeebiala bɔ ɔkɔhora kɔsɛkye b’adwene nanwo anaa?’ Wɔde susu kyɛbɔ né okole akokoduro kora né Asa ahora atu Maaka bɔ né “ɔte ɔhemmaa” ne wafi bia so ɔ! Ebia ɛnze ebie bɔ ye subaen tekyɛ sɔ ɔhemmaa ne ɔ, nakoso tebea bie kɔhora kodwɔso bɔ yenwo kohia kyɛ esuesũa nzi bɔ Asa fayɛle ye nikyee ne. Kyɛ nneasoɛ ne, sɛ wɔ damvo anaa wɔ busũaniɛ bie yɛ bɔne na waannu yenwo maa betu ye a, ɛkɔyɛ wɔ nikye sɛ? Aso ekosi wɔ hue kyɛ ɛne sɔ sona ne ngɔbɔ kõ anaa? Nzu yeɛ w’ahõne kɔhã wɔ maa ɛkɔyɛ ɔ?

it-1 184-185

Asa

Ɔwɔ nu kyɛ nná mmerɛ mukoraati yeɛ Asa lale nworɛ ne nhunumu ali ɔ, nakoso kyɛbɔ Asa lale subaen pá ali na ɔhwẽne yenwo fili ngondombo sõen nwo ne, ɔmaa ɔɔyɛle Yuda ahemvo bɔ belili nahorɛ nanu kõ, ɔmva yenwo kyɛ né mvomsoɛ wɔ yenwo ne. (2Be 15:17) Afoɛ abruanna-ne-kõ (41) bɔ Asa falili hene wɔ Yuda ne, Israel ahemvo ngokõngokõ mmɔtwɛ yeɛ belili bia wɔ sɔ afoɛ nanu ɔ. Bɛ yeɛ bele: Yeroboam, Nadab, Baasa, Ela, Zimri, Omri, Tibni (bɔ olili Israel maen ne bue foforɛ so mmerɛ bɔ né Omri di nikyee ne) ɔne Ahab. (1Ah 15:9, 25, 33; 16:8, 15, 16, 21, 23, 29) Mmerɛ bɔ Asa wuli ne, ɔwa Yehoshafat ɔɔyɛle ɔhene.—1Ah 15:24.

Bible Nu Dwirɛ Titire

w98 9/15 21-22

Aso Enwu Nyameɛpiri Kyɛ Ebie Bɔ Ɔwɔ Berɛ Hɔ?

Kyɛ nneasoɛ ne, susu ngɔmhyɛ bɔ ɔfa asotwẽ bɔ né ebie konyae mmerɛ bɔ wasa waakyekye Yɛriko kuro ne, ɔne kyɛbɔ ɔwale nu nanwo nea. Yoshua 6:26 kenga kyɛ: “Sɔ mmerɛ ne, Yoshua tale ndaen kyɛ: ‘Ebiala bɔ okosa kɔkyekye Yɛriko kuro ne, mmusue hã ye wɔ Yehowa nyunu. Sɛ ɔto kuro ne fapem a, ɔwa panyi kowu, na sɛ otuotua y’anoa a, ɔkɔfa ye kaakyire kɔpɛ so.’” Sɔ ngɔmhyɛ he wale nu kɔyɛ afoɛ ɛyaa nnu (500) sĩ, sɛ ɛkenga 1 Ahemvo 16:34 ne a, ɔkã kyɛ: “[Ɔhene Ahab] berɛ so ne, Bɛtɛlniɛ Hiel sa kyekyele Yɛriko. Mmerɛ bɔ ɔtole kuro ne fapem ne, ɔwa panyi Abiram wuli, na mmerɛ bɔ otuotuale y’anoa ne, ye kaakyire Segub wuli, na ɔmaa Yehowa dwirɛ bɔ ɔnate Nun awa Yoshua so hãne ne wale nu.” Kyɛbɔ ngɔmhyɛ ne wale nu ne, ɔmaa yenwui kyɛ Nyameɛpiri bɔ ɔmaa bɛhyɛle sɔ ngɔm ne te ebie bɔ ɔwɔ berɛ amba.

OCTOBER 3-9

NYAMEƐPIRI DWIRƐ NANU ASUADEƐ | 1 AHEMVO 17-18

“Ɛmɔ Adwene Nu Kɔyɛ Ɛmɔ Nãa Wɔ Edwirɛ Hemɔ Nwo Koodwu Kyinzu?”

w17.03 14 ¶6

Nya Gyidie—Si Gyinaeɛ Nyanza Nu!

Mmerɛ bɔ tete Israelfoɛ bɛɛtenane Bɔhyɛ Aseɛ naso ne, né yenwo hia kyɛ besi gyinaeɛ titire bie. Yeɛ ole kyɛ: Bɛkɔsõ Yehowa anaakyɛ bɛkɔsõ nyameɛ foforɛ. (Kenga Yoshua 24:15.) Ebia ɛkɔhã kyɛ sɔ gyinaeɛsie he de, ɔnyɛ se. Nakoso, ne gyinaeɛ bɔ bekosi ne kɔhora kɔyɛ ewue anaa ngõa dwirɛ. Wɔ Atemufoɛ ne aberɛ so ne, ne Israelfoɛ nemɔ taa si gyinaeɛ bɔ ɔttemayé ɔ. Bɛhwẽne bɛnwo befili Yehowa nwo, na bɛɛsõne ngondombo nyameɛmɔ. (Ate. 2:3, 11-23) Sa nea bɔ osili wɔ Nyameɛpiri mmenia abakɔsɛm nu mmerɛ bɔ né odikyɛ besi gyinaeɛ bie ne. Diyifoɛ Elaigya maa benwuni bɔ né odikyɛ bɛyɛ ɔ: Kyɛ bɛkɔsõ Yehowa anaa bɛkɔsõ Baal bɔ né ɔte ngondombo nyameɛ ne. (1 Ah. 18:21) Né mmenia ne nnwu bɔ bɛyɛ ɔ, yeti Elaigya hãne benyunu. Ebia ɛkɔhã kyɛ sɔ gyinaeɛ he de, ɔnnyɛ se, ofikyɛ nyanza wɔ nu, na mvasoɛ wɔ so paa kyɛ ebie kɔsõ Yehowa ɔ. Nahorɛ nu, sona bɔ ɔse nworɛ biala nne berɛ bɔ yenye kɔgye yenwo kyɛ ɔkɔsõ Baal ɔ. Nakoso, né Israelfoɛ nemɔ “adwene nu ayɛ bɛ nãa” wɔ gyinaeɛ bɔ bekosi nanwo. Elaigya fili nyanza nu hyɛle bɛ ngunaen kyɛ, bɛfa bɛnwo bewura Yehowa sõen bɔ ɔte pá tra biala nanu.

ia 88 ¶15

Ogyinane Nahorɛ Sõen Sĩ

Né Baal asɔfo nemɔ nye aboro paa, “bɛteɛteane nu serɛserɛ na kyɛbɔ bɛsõen nu amaneɛ te ne, bɛfale dadeɛ bɛpepɛle bɛnwo, fale pealɛ wowɔle bɛnwo oodwuli kyɛ mogya guale bɛ takaa.” Nakoso waangɔ anzi húu! “Ebiala andɛ bɛ so, baanya mmuaeɛ biala, na ebiala annye bɛ noa.” (1 Ah. 18:28, 29) Nahorɛ nu, né Baal biala nne berɛ. Né ɔte nikyeebie bɔ Satan ayɛ bɔ né ɔfa twẽ mmenia fi Yehowa nwo ɔ. Nahorɛ nu, sɛ ebie anni Yehowa sĩ, na ɔfa nikyee foforɛ sie berɛ kyɛ ye mene a, ye sa kosi ase, na ye nyunu kogua ase pɔtɔɔ.—Kenga Edwein 25:3; 115:4-8.

ia 90 ¶18

Ogyinane Nahorɛ Sõen Sĩ

Kora bɔ Elaigya bɔ mbaeɛ ne, ebia mmenia nemɔ adwene yɛle bɛ kyɛ, aso Yehowa koso kɔyɛ ngondombo nyameɛ tekyɛ Baal anaa? Mmerɛ bɔ ɔbɔle mbaeɛ ne yiele ne, né yenwo nhia kyɛ b’adwene nu kɔyɛ bɛ nãa kõ. Tworɔnzɛm ne kã kyɛ: “Yeɛ Yehowa sẽe tɔ fili anwuro wale ɔ, na ɔyerale ɛyeralɛ afɔleɛ, eyein, nyɔboɛ nemɔ, ɔne nnɛterɛ ne, na ɔwewele nzue bɔ né ogyi bɔngã nanu ne.” (1 Ah. 18:38) Mmuaeɛ bɔ ɔyɛ nwanwa beni ala ɛhe!

Bible Nu Dwirɛ Titire

w08 4/1 19, alaka

Ɔmaa Yenye Lale Berɛ, Na Ɔnwondɛle

Wawá Bɔ Ɔpẽne Wɔ Elaigya Berɛ So Ne, Olili Afoɛ Nyɛɛ?

Yehowa diyifoɛ Elaigya hãhyirele Ɔhene Ahab kyɛ, ɔngɔhyɛ biala wawá bɔ wapẽ afoɛ pẽe ne kɔwa ayieleɛ. Ɛhe sili wɔ “afoɛ nza nanu”—ofi mmerɛ bɔ Elaigya hãne kyɛ, nzue nngɔtɔ ne. (1 Ahemvo 18:1) Mmerɛ bɔ Elaigya hãne kyɛ nzue kɔtɔ ne, waangyɛ biala yeɛ Yehowa maa ɔtɔle ɔ. Ebia ebiemɔ kɔhã kyɛ ɔnate kyɛ nzue ne tɔle wɔ afoɛ bɔ ɔtɔ so nzã nanu nati, wawá ne aandwu afoɛ nzã. Nakoso, Yesu ne Yakobo hãne kyɛ, wawá ne pẽne “afoɛ nzã ne bosome nzia.” (Luka 4:25; Yakobo 5:17) Aso edwirɛ nyɔ nemɔ yia anaa?

Ɔtte sɔ koraa. Wɔ tete Israel ne, sɛ né wawá pẽ a, né ɔkyɛ paa, né ɔkora di kɔyɛ bosome nzia. Aporowaa biala nne yenwo kyɛ, mmerɛ bɔ Elaigya hãhyirele Ahab kyɛ nzue ngɔtɔ ne, ne wawá ne alimoa apẽ maa yenoa ayɛ se dada. Bɔ ɔte yeɛ ole kyɛ, né wawá ne apẽ kɔyɛ kyɛ bosome nzia. Yeti, mmerɛ bɔ Elaigya hãne kyɛ nzue baatɔ wɔ afoɛ bɔ ɔtɔ so nzã nanu ne, ne wawá ne ali kɔyɛ afoɛ nzã ne bosome nzia. Ɛhẽne ati, mmerɛ bɔ mmenia ne mukoraati yiale nu wɔ Bokaa Karmel so kyɛ bɛkwaanea Yehowa ne Baal benu bɔ ɔte Nyameɛpiri ne, né “afoɛ nzã ne bosome nzia” ne apɛ nu dada.

Yede, susu mmerɛ bɔ olimoa bɔ Elaigya hɔle Ahab berɛ nanwo nea. Né mmenia nemɔ dé di kyɛ Baal te nyameɛ bɔ “ɔte munungum so,” yeti ɔkɔmaa nzue kɔtɔ, na wamaa wawá ne bo apɛ. Yeti sɛ ne wawá ne kyɛ pẽe a, ne mmenia kora bisa bɛnwo kyɛ: ‘Baal wɔ niswa? Mmerɛ beni yeɛ ɔkɔmaa nzue kɔtɔ ɔ?’ Yede, mmerɛ bɔ Elaigya hãne kyɛ bosue anaa nzue ngɔtɔ sana wadwudwo ne, ɔkɔyɛ kyɛ ɔhale Baal asomvoɛ nemɔ paa.—1 Ahemvo 17:1.

OCTOBER 10-16

NYAMEƐPIRI DWIRƐ NANU ASUADEƐ | 1 AHEMVO 19-20

“Pena Awerɛkyekyerɛ Fi Yehowa Berɛ”

w19.06 15 ¶5

Sɛ Adwenedwene Hyɛ Wɔ So A, Fa Wɔnwo To Yehowa So

Kenga 1 Ahemvo 19:1-4. Esuroen hãne Elaigya mmerɛ bɔ Ɔhemmaa Gyezebɛl hãne kyɛ, okohũ ye ne. Yeti ɔnwati hɔle Beer-shiba. Y’aba nu buli alaa maa “ɔsrɛle kyɛ ɔpenakyɛ owu.” Nzu yeɛ ɔmaa ɔtele ngã sɔ ɔ? Né Elaigya te sona bɔ ɔtte pɛ, na “né ole atengã tekyɛ yɛ ala.” (Yak. 5:17) Nahorɛ nu, ne adwenedwene ahyɛ ye so, afei koso ne wafɛ́. Né Elaigya adwene yɛ ye kyɛ mmɔden bɔ wabɔ kyɛ ɔkɔma nahorɛ sõen so ne mukoraati ayɛ mbaen, na né nikyefee sesãnne wɔ Israel, yeti waha ye ngome twé yeɛ ɔsõ Yehowa ɔ. (1 Ah. 18:3, 4, 13; 19:10, 14) Ebia kyɛbɔ diyifoɛ bɔ odi nahorɛ he yɛle ye nikyee ne kɔyɛ yɛ nwanwa. Nakoso Yehowa de, né ɔte kyɛbɔ Elaigya te ngã nabo.

ia 103 ¶13

Onyane Awerɛkyekyerɛ Fili Ye Nyameɛpiri Ne Berɛ

Mmerɛ bɔ Yehowa nwuni ye diyifoɛ bɔ ɔdɔ ye ne kyɛ ɔla bakaa nabo wɔ ɛserɛ naso, bɔ ɔpenakyɛ owu ne, sɛɛ yeɛ ɔtele ngã ɔ? Yenwo nhia kyɛ yɛbɔ yetianu yɛkã edwirɛ biala. Mmerɛ bɔ Elaigya lalefé ne, Yehowa somane ye abɔfo wale ye berɛ. Abɔfo ne fale ye sa hãne ye bɔkɔɔ maa otingyɛle, na ɔhãhyirele ye kyɛ: “Dwɔso na didi.” Elaigya yɛle sɔ, ofikyɛ ne abɔfo ne asiesie aleɛ kãa ama ye—paanõo hyerɛhyerɛ bie, ɔne nzue. Ɔlale abɔfo n’ase anaa? Bɔ Bible ne kã ala yeɛ ole kyɛ, mmerɛ bɔ odidili ná ɔnõne yiele ne, osa lale. Aso ne y’aba nu abu alaa maa ne ɔmbẽna kyɛ odwudwo anaa? Kyɛbɔ ɔte biala ne, abɔfo ne tingyɛle ye biekũ, ebia né ɔte alebahẽne. Osa hãhyirele Elaigya kyɛ: “Dwɔso na didi,” na ɔfale edwirɛ bɔ ɔkã ahõne he toale so kyɛ, “atẽe ne bo w’anwoserɛ so.”—1 Ah. 19:5-7.

ia 106 ¶21

Onyane Awerɛkyekyerɛ Fili Ye Nyameɛpiri Ne Berɛ

Tworɔtɔhɔ ne maa yenwui kyɛ né Yehowa nne abɔdeɛ nu nningyein bɔ ɔyɛ nwanwa bɔ osisili nanu biala nu. Né Elaigya se kyɛ Yehowa tte ngondombo nyameɛ tekyɛ Baal, bɔ né y’asomvoɛ lakalaka bɛnwo kyɛ ɔte ebie bɔ “ɔte munungum so” anaa bɔ ɔmaa nzue tɔ ne. Yehowa yeɛ tumi ahoroɛ bɔ ɔwɔ amanzaen nanu mukoraati fi Ye ɔ, na ole tumi koso tra nikyeebiala bɔ wabɔ ne. Anwuro bɔ yɛnye nwui ne pó te kãa ma Yehowa! (1 Ah. 8:27) Sɛɛ yeɛ ɛhe bokale Elaigya ɔ? Kae kyɛ né osuro. Yeti sɛ Yehowa, Nyameɛpiri bɔ ole sɔ tumi he mukoraati boka Elaigya so a, yede ne ɔnzɛkyɛ osuro Ahab ne Gyezebɛl!—Kenga Edwein 118:6.

ia 106 ¶22

Onyane Awerɛkyekyerɛ Fili Ye Nyameɛpiri Ne Berɛ

Mmerɛ bɔ sẽe ne pɛle nu ne, ɛberɛ yɛle dinn na Elaigya tele “komviɛ bie bɔ ɔla ase bɔkɔɔ.” Ɔmane Elaigya atẽe kyɛ odwudwo, na ɛhe maa ɔhãne kyɛbɔ né ɔte ngã nanwo dwirɛ biekũ. Ɔkɔyɛ kyɛ ɛhe maa Elaigya ahõne tɔle ye kũnu paa. Aporowaa biala nne yenwo kyɛ, edwirɛ bɔ “komviɛ bɔ ɔla ase” ne sa hãne ne maa Elaigya nyane awerɛkyekyerɛ paa. Yehowa mane Elaigya awerɛhyɛmuɛ kyɛ ɔsõmbo paa. Atẽe beni aso? Nyameɛpiri maa onwuni kõɛ bɔ né ɔkɔfa kɔwa Baal sõen so kyẽabie wɔ Israel nanwo dwirɛ pẽe. Amba, Elaigya fɛ anyɛ mbaen, ofikyɛ né Nyameɛpiri atirimbɔ kɔwa nu bɔ hwee ngɔhora ngosi y’atẽe llé ɔ. Afei koso, ne Yehowa kɔfa Elaigya koli dwumaa wɔ sɔ kõɛ nanu, yeti ɔmane y’akwangyerɛ ahoroɛ biemɔ, na ɔmaa osa ɔɔtoale y’adwuma naso.—1 Ah. 19:12-17.

Bible Nu Dwirɛ Titire

w97 11/1 31 ¶2

Anwofama Ne Nahorɛlilɛ Nwo Nneasoɛ

Nyameɛpiri asomvoɛ bɔ bɛwɔ berɛ ɛnnɛ nanu pẽe da sɔ anwofama honhom ne bie ali. Ebiemɔ ayakyi “b’aseɛ” ɔne b’adwuma berɛ, na batu baatena nekaa foforɛ bɔ bɛyɛ asɛnga adwuma ne anaa bɛsõ wɔ Bɛtɛl ɔ. Ebiemɔ koso atu ahɔ maen foforɛ so, bɔ bɛboka Ahyehyɛdeɛ ne suasilɛ adwuma ne ɔ. Ebiemɔ asi gyinaeɛ kyɛ bɛkɔyɛ adwuma bɔ mmenia bu ye kyɛ ɔba se ne. Nakoso adwuma biala bɔ yɛyɛ ye wɔ Yehowa sõen nu ne, yenwo hia paa. Yehowa nye sɔ bɛbɔ befĩa bekũnu bɛsõ ye ne, na okoyira b’anwofama honhom naso.—Marko 10:29, 30.

OCTOBER 17-23

NYAMEƐPIRI DWIRƐ NANU ASUADEƐ | 1 AHEMVO 21-22

“Suesũa Kyɛbɔ Yehowa Fa Ye Tumi Di Dwumaa Ne”

it-2 21

Asafo Yehowa

Mmerɛ bɔ Yoshua nwuni abɔfo bie wɔ nekaa bie bɔ né opingyé Yɛriko ne, Yoshua bisale ye kyɛ ɔboka Israelfoɛ nemɔ aso, anaakyɛ ɔboka bɛ pɔfoɛ nemɔ so. Abɔfo ne yele yenoa kyɛ, “Daabi, na mmom—mawa kyɛ Yehowa safohene.” (Yos 5:13-15) Diyifoɛ Mikaia hãhyirele Ɔhene Ahab ne Yehoshafat kyɛ, “Nwuni Yehowa kyɛ ɔte y’ahennie bia so bɔ anwuro asafolɔen mukoraati gyigyĩ ye bɛen ne ye famaa so ɔ,” ɛhe da ali kyɛ né ɔkã Yehowa abɔfo nemɔ nwo dwirɛ. (1Ah 22:19-21) “Asafo Yehowa” bɔ bɛfa belili dwumaa ne, ɔte y’atẽe so, ɔwɔ nu kyɛ, b’akyekyɛ abɔfo nemɔ nu bayɛ bɛ kɛrubim, serafim ɔne abɔfo de, (Aiz 6:2, 3; Gye 3:24; Nye 5:11) nakoso bɛkã bɛbonu kyɛ kue, ɛhẽne yeɛ ɔmaa Yesu Kristo hora hãne kyɛ, ɔkɔhora kɔsrɛ ye Baba maa ɔkɔma ye “abɔfo asafolɔen bɔ bɛbo 12” ne. (Mat 26:53) Mmerɛ bɔ Hezekia fa y’adesrɛdeɛ to Yehowa nyunu ne, ɔfrɛle ye “asafo Yehowa, Israel Nyameɛpiri bɔ ɔte kɛrubim so.” Ɛkora nwui kyɛ né ɔtwẽ adwene sie apam alaka ne, ɔne kɛrubim nwo mvonini bɔ ne bayɛ basie ye ti naso ne, na né ogyĩ berɛ ma Yehowa anwuro ahennie bia ne. (Aiz 37:16; fa toto 1Sa 4:4; 2Sa 6:2 nanwo.) Elaisha somvoɛ bɔ ne esuroen ahã ye ne nyane awerɛhyɛmuɛ, mmerɛ bɔ onwuni kyɛ “mbɔngɔ ne sẽe ndeaseɛnam” ayi mmokaa bɔ wapɛ Elaisha nwo wayia naso bo ne, yeɛ oole tole nu kyɛ ɛhemɔ boka Yehowa abɔfolɔen naso.—2Ah 6:15-17.

w21.02 4 ¶9

“Brienzua Biala Ti Yeɛ Ole Kristo”

Anwobrɛaseɛ. Yehowa se nworɛ tra ebiala wɔ amanzaen he anu; nakoso otie y’asomvoɛ adwenekyerɛ. (Gye. 18:23, 24, 32) Ɔma yenwo atẽe maa bɛbɔ bewura yebo ne kyire b’adwene. (1 Ah. 22:19-22) Yehowa te pɛ, nakoso kesaalae de ɔnnea atẽe kyɛ yɛkɔyɛ pɛ. Mmom, ɔboka mmenia bɔ bɛtte pɛ bɔ bɛsõ ye ne maa osi bɛ yé. (Edw. 113:6, 7) Nahorɛ nu, Bible ne kã Yehowa nwo dwirɛ kyɛ, ɔte “bokafoɛ.” (Edw. 27:9; Heb. 13:6) Ɔhene David le tole nu kyɛ Yehowa anwobrɛaseɛ yeɛ ɔbokale ye maa ɔhora yiele adwuma kandingã bɔ ɔfa wurale yesa ne ɔ.—2 Sam. 22:36.

it-2 245

Ngondombo

Yehowa Nyameɛpiri ma yenwo atẽe maa “nnakannaka” nya bɛbɔ bennguro nahorɛ naso ngɛndɛensoɛ, “na wamaa balé ngondombo bali” tra kyɛ bekole Yesu Kristo nwo nzɛmba ne bekoli ɔ. (2Tɛ 2:9-12) Sɔ dwirɛ he bie sili afoɛ pẽe bɔ wapɛ nu wɔ Israel Hene Ahab asetena nu. Adiyifoɛ ngondombofoɛ hãhyirele Ahab kyɛ, sɛ ɔne Ramot-gileadfoɛ kɔ kõ a, okoli ngunim, nakoso Yehowa diyifoɛ Mikaya hãhyirele ye kyɛ okoli nguguo. Né Yehowa aye y’ali ahyire Mikaya kyɛ, wama yenwo atẽe maa honhom abɔdeɛ bie aayɛ “ngondombo honhom” wɔ Ahab adiyifoɛ nemɔ noa nu. Bɔ né ɛhe kyire yeɛ ole kyɛ, sɔ honhom abɔdeɛ ne fale ye tumi hyɛle bɛso kyɛbɔ ɔkɔyɛ a bɛnngɔhã nahorɛ, na mmom edwirɛ bɔ bɛbɔbɔ bɛpena kyɛ bɛkã, ɔne bɔ Ahab kuro kyɛ ɔkɔte ɔ. Ɔmva yenwo kyɛ ne babɔ Ahab kɔkɔ ne, olili bɛ ngondombo ne sĩ na ɔfale ye ngõa pɛle so.—1Ah 22:1-38; 2Be 18.

Bible Nu Dwirɛ Titire

w21.10 3 ¶4-6

Sɛ Bɛkã Kyɛ Ebie Afi Y’ahõne Nu Anu Yenwo A, Okyire Sɛɛ?

Afei, Yehowa aboterɛ ne wale ayieleɛ. Ɔsõmane Elaigya kyɛ ɔɔhã Ahab ne Gyezebɛl atemuo nanwo dwirɛ hyire bɛ. Né bɛkɔyera b’abusũa ne mukoraati bo. Elaigya dwirɛ ne bubuli Ahab! Nakoso bɔ ɔyɛ nwanwa ne, sɔ biãa bɔ ommu nikyee ne “brɛle yenwo ase.”—1 Ah. 21:19-29.

Ɔwɔ nu, sɔ mmerɛ ne, Ahab brɛle yenwo ase de, nakoso yesĩ ne, kyɛbɔ ɔyɛle ye nikyee ne kyire kyɛ né onnuni yenwo. Wammɔ mmɔden kyɛ okotu Baal sõen bo kofi y’ahennie nanu. Na waammoka mmenia ne maa baanzõ Yehowa. Ahab sa lale y’ali wɔ atẽe foforɛ so kyɛ né onnuni yenwo.

Nziɛe, mmerɛ bɔ Ahab tole yesa frɛle Yuda hene pá Yehoshafat kyɛ ɔbra ma bɛne Siriafoɛ ne bɛɛhõ ne, Yehoshafat hãne kyɛ belimoa beebisa Yehowa diyifoɛ kora. Ahyɛaseɛ ne, Ahab anné ando nu, ɔhãne kyɛ: “Diyifoɛ bie wɔ wa bɔ yɛkɔhora yɛkɔmaa ye koso okobisa Yehowa noanu dwirɛ kɔma yɛ ɔ, nakoso mennguro ye dwirɛ, ɔnatekyɛ ɔhyɛlle me nwo ngɔm pá biala llé, ngɔm tɛ́ ngome yeɛ ɔhyɛ fa me nwo ɔ.” Yemukoraati sĩ ne, bɛhɔle diyifoɛ Mikaya berɛ. Nahorɛ nu, Nyameɛpiri sona ne aangã edwirɛ pá amva Ahab nwo! Kyɛ ahãa Ahab kɔsrɛ Yehowa berɛ bɔne fakyɛ ne, ɔmaa bɛfale diyifoɛ ne bɛɛtole prizaen mmom. (1 Ah. 22:7-9, 23, 27) Ɔwɔ nu, ɔhene ne fale Yehowa diyifoɛ ne tole prizaen de, nakoso ngɔm bɔ ɔhyɛle ne wale nu. Na behũni Ahab wɔ kõɛ bɔ oli berɛ nanu.—1 Ah. 22:34-38.

OCTOBER 24-30

NYAMEƐPIRI DWIRƐ NANU ASUADEƐ | 2 AHEMVO 1-2

“Ndeteɛ Nwo Nneasoɛ Bɔ Ɔte Pá Ɔ”

w15 4/15 13 ¶15

Kyɛbɔ Asafo Nu Mbanyi Tete Afoforɛ Maa Bɛfata Ɔ

Elaisha bɔ oosili Elaigya gya nu nwo dwirɛ ne maa yenwu kyɛbɔ, aliemaa mmrienzua bɔ bɛwɔ berɛ ɛnnɛ ne kɔhora kohyire obuo kɔma mbanyi bɔ bele suahu ne ɔ. Mmerɛ bɔ Elaigya ne Elaisha bɛɛsrale adiyifoɛ biemɔ bɔ né bɛwɔ Yɛriko beyiele ne, bɛnate bɛhɔle Yɔɔdan Asue nanwo. Wɔ ɛberɛ ne, “Elaigya yele y’ataadeɛ, na ɔbobɔle fa bɔle nzue nanu maa enu pakyele nyɔ.” Mmerɛ bɔ bɛfale aseɛ wesee so bɛpɛle nzue ne bɔ “bɛkɔ ne, né bedi ngɔmmɔ.” Ɔda ali kyɛ, Elaisha aanya adwene kyɛ kesaalae de, ɔse nikyee biala. Elaisha hɔle so tiele ye kyerɛkyerɛniɛ Elaigya oodwuli kyɛ ofili yenwo hɔle ɔ. Afei, Elaigya fale mvrama nu hɔle. Ɛhẽne sĩ ne, Elaisha sa wale Yɔɔdan asue ne noa, na ɔfale Elaigya ataadeɛ ne bɔle nzue nanu, na ɔteãne nu kyɛ: “Niswa yeɛ Yehowa, Elaigya Nyameɛpiri ne wɔ ɔ?” Na nzue nanu sa pakyele.—2 Ah. 2:8-14.

w15 4/15 13 ¶16

Kyɛbɔ Asafo Nu Mbanyi Tete Afoforɛ Maa Bɛfata Ɔ

Aso ɛhyɛle ye nzorɛ kyɛ, Elaigya nzɛngyerɛneɛ bɔ ɔpɛ yebo ne, ɛhẽne ala bie yeɛ Elaisha limoa yɛle ɔ? Nzuati yeɛ ɛhe anwo hia ɔ? Nahorɛ nu, Elaisha annya adwene kyɛ kesaalae de ole yenwo, yeti odikyɛ ɔfa atẽe foforɛ so. Mmom, mmerɛ bɔ ɔfale atẽe bɔ Elaigya fale so yɛle y’adwuma nala so ne, ohyirele kyɛ ole obuo ma Elaigya, na ɛhe hyɛle adiyifoɛ bɔ baha ne ngunaen. (2 Ah. 2:15) Nziɛe, wɔ afoɛ 60 bɔ Elaisha fa sõne kyɛ diyifoɛ nanu ne, Yehowa maa ɔyɛle nzɛngyerɛneɛ pẽe trale Elaigya. Sɛ bekye yeɛ bɛfá ndeteɛ bɛma wɔ a, nzu yeɛ ɛkɔhora kosũa kofi sɔ dwirɛ nanu ɔ?

Bible Nu Dwirɛ Titire

w05 8/1 9 ¶1

Ahemvo Nwomaa Bɔ Ɔtɔ So Nyɔ Nanu Dwirɛ Titire

2:11—“Anwuro” beni yeɛ “Elaigya fale mvrama nu” hɔle ne? Né ɔtte honhom atenaleɛ bɔ Nyameɛpiri ne y’abɔfo nemɔ te ne. (Deuteronomi 4:19; Edwein 11:4; Mateo 6:9; 18:10) Na mmom, “Anwuro” bɔ Elaigya hɔle ne, né ɔte ewienu. (Edwein 78:26; Mateo 6:26) Mmerɛ bɔ sẽe teaseɛnam ne fale Elaigya fale ewienu ne, ɔfale ye hɔle aseɛ he nekaa foforɛ maa ɔɔtenane berɛ kãa. Nahorɛ nu, afoɛ bie sĩ ne, Elaigya hworɔle krataa ɔɔmane Yehoram bɔ né ɔte Yuda hene ne.—2 Beresosɛm 21:1, 12-15.

OCTOBER 31–NOVEMBER 6

NYAMEƐPIRI DWIRƐ NANU ASUADEƐ | 2 AHEMVO 3-4

“Fa Ɛwa Brienzua Ne Kɔ”

w17.12 4 ¶7

“Mese Kyɛ Okodwɔso”

Ewuedwɔsolɛ bɔ ɔtɔ so nyɔ bɔ ɔwɔ Bible nanu ne, Elaisha bɔ oosili Elaigya gya nu ne yeɛ ɔyɛle ɔ. Israelniɛ brasua sikaniɛ bie bɔ ɔwɔ Shunem ne lale ɛwɔfoɛyɛlɛ sorongõ ali hyirele Elaisha. Nyameɛpiri nate diyifoɛ naso maa sɔ brasua ne, ɔne ohũ bɔ ne y’afoɛ ahɔ anyunu ne wole baa brienzua. Afoɛ bie sĩ ne, akwalaa ne wuli. Braa ne wora bɔle paa. Yeti, ɔsrɛle yenwo atẽe fili ohũ ne berɛ, na ɔpɛle kwazĩn 19 (km 30) hɔle Elaisha berɛ wɔ bokaa Karmel so. Diyifoɛ ne sõmane ye somvoɛ Gehazi kyɛ oli benyunu mmoa, ɔhɔ Shunem. Gehazi angora andingyé akwalaa bɔ né wawu ne. Afei maame bɔ né yewora abɔ ne, ɔne Elaisha beedwuli Shunem.—2 Ah. 4:8-31.

w17.12 4 ¶8

“Mese Kyɛ Okodwɔso”

Elaisha hɔle sua bɔ né bafa akwalaa ne bato nu nanu, na ɔbɔle mbaeɛ. Bɔ ɔyɛ nwanwa ne, akwalaa ne wale ngõa nu, na ɔne ye maame bɔ né yenye agye paa ne, besa bɛɛtenane! (Kenga 2 Ahemvo 4:32-37.) Ebia ɔkaele mbaeɛ bɔ Hannah bɔ né ɔte mmotaen ne bɔle, mmerɛ bɔ ɔfale ɔwa Samuel hɔle asɔre awuro berɛ ne. Ɔhãne kyɛ: “Yehowa . . . yeɛ ɔmaa bɛkɔ Ewue Kũmaa nu, ná osa maa bedwɔso befi dɔ bɛba ɔ.” (1 Sam. 2:6) Nahorɛ nu, Nyameɛpiri tingyele akwalaa bɔ né ofi Shunem ne fahyirele kyɛ, ole tumi bɔ ɔfa tingyé mmenia fi ewue nu ɔ.

Bible Nu Dwirɛ Titire

it-2 697 ¶2

Diyifoɛ

“Adiyifoɛ Ne Mmaamɔ.” Kyɛbɔ nwomaa bie bɔ bɛfrɛ ye Gesenius’ Hebrew Grammar kyirekyire nu ne, (Oxford, 1952, p. 418), Hebri dwirɛ ben (ɔwa) anaakyɛ benehʹ (mmaamɔ) kɔhora kohyire kyɛ “ebie boka kue bie aso (anaakyɛ abusũakue).” (Sɛ ɛfa toto Nehemia 3:8 nanwo a, ɔkã ebie “bɔ ɔboka bɛbɔ bɛfrɔfra sakyeɛfõna naso,” bɔ okyire yeɛ ole kyɛ “ɔte bɛbɔ bɛfrɔfra sakyeɛfõna nanu bie awa.”) Yeti, “Adiyifoɛ ne mmaamɔ” ne kɔhora kogyina berɛ kɔma mmenikue bie bɔ bɛtete bɛ maa bɛba yɛ adiyifoɛ adwuma ne bie, anaakyɛ mmenikue bɔ bɛkã bɛnwo bɛbonu kyɛ adiyifoɛ ɔ. Né sɔ adiyifoɛ kue ne bie wɔ Bɛtɛl, Yɛriko ɔne Gilgal. (2Ah 2:3, 5; 4:38; fa toto 1Sa 10:5, 10 nanwo.) Samuel yeɛ né ɔla kue bɔ né bɛwɔ Rama ne noa ɔ (1Sa 19:19, 20), na ɔkɔyɛ kyɛ né Elaisha koso la sɔ kue ne bie noa wɔ ye berɛ so. (2Ah 4:38; 6:1-3; fa toto 1Ah 18:13 nwo.) Tworɔtohɔ ne kã kyɛ, né bɛbɔbɔ besi besua, na bɛsrɛle nnwinadeɛ bɛfa bɛyɛle nningyein biemɔ, ɛhe kyire kyɛ né bɛte awiɛmvoɛ. Ɔwɔ nu kyɛ ne bɛtaa bɛda sua kõ anu, na né bɛbonu bedidi de, nakoso né benu biala le ye diyifoɛ adwuma bɔ odikyɛ ɔyɛ ɔ.—1Ah 20:35-42; 2Ah 4:1, 2, 39; 6:1-7; 9:1, 2.

    Sehwi Nningyein Ahoroɛ (2015-2026)
    Fité
    Kɔ Nu
    • Sehwi
    • Fa Kɔma Ebie
    • Hyehyɛ Ye Kyɛbɔ Ekuro Ɔ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Yenwo Mmraa
    • Wɔnwo Dwirɛ Nwo Mmraa
    • Kyɛbɔ Ɛpenakyɛ Yɛfa Wɔnwo Dwirɛ Yɛdi Dwumaa Ɔ
    • JW.ORG
    • Kɔ Nu
    Fa Kɔma Ebie