Watchtower INTANƐT SO NWOMAA AKORAEƐ
Ɛwɛnenɛ Waen
INTANƐT SO NWOMAA AKORAEƐ
Sehwi
@
  • á
  • ã
  • ɔ́
  • é
  • ɛ̃
  • ɛ́
  • ɛ
  • ɔ
  • BIBLE
  • NWOMAA NE VIDIO AHOROƐ
  • ASAFO NHYIAMU AHOROƐ
  • mwbr23 July krb. 1-10
  • Nhwehwɛmuɛ Ma Abrabɔ Ne Asɛnga Adesũa Nwomaa

Vidio biala nne bɔ ɛyele nanu.

Yɛsrɛ wɔ, vidio ne wangora bukye.

  • Nhwehwɛmuɛ Ma Abrabɔ Ne Asɛnga Adesũa Nwomaa
  • Nhwehwɛmuɛ Ma Abrabɔ Ne Asɛnga Adesua Nwomaa—2023
  • Edwirɛti Mmaamaa
  • JULY 3-9
  • JULY 10-16
  • JULY 17-23
  • JULY 24-30
  • JULY 31–AUGUST 6
  • AUGUST 7-13
  • AUGUST 14-20
  • AUGUST 21-27
  • AUGUST 28–SEPTEMBER 3
Nhwehwɛmuɛ Ma Abrabɔ Ne Asɛnga Adesua Nwomaa—2023
mwbr23 July krb. 1-10

Nhwehwɛmuɛ Ma Abrabɔ Ne Asɛnga Adesũa Nwomaa

© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania

JULY 3-9

NYAMEƐ DWIRƐ NANU ASUADEƐ | ƐSRA 4-6

‘Nnɛmaa Ɛmɔ Si Adwuma Ne Atẽe’

w22.03 18 ¶13

Aso Enwu Bɔ Sakaria Nwuni Ye Ne?

Bɛhyɛle Yudafoɛ nemɔ kyɛ bɛyakyi asɔre awuro bɔ né besi ne. Nakoso Sɔfo Panyi Yosua ne Amrado Serubabɛl “hyɛle yebo kyɛ besá besi Nyameɛ awuro ne.” (Ɛsra 5:1, 2) Sɔ adwuma bɔ né bɛyɛ ne, né Yudafoɛ biemɔ susu kyɛ nworɛ biala nne nu. Né besusu kyɛ, kyɛbɔ ɔte biala, bɛ pɔfoɛ nemɔ konwu adwuma bɔ bɛyɛ ne. Yeti né bɛkɔyɛ bɔ bɛkɔhora biala kyɛ bɛkɔmaa bɛkɔyakyi. Ɛhẽne ati, né odikyɛ Yosua ne Serubabɛl nya gyidie kyɛ Yehowa tá bɛsĩ.

w86 2/1 29, box ¶2-3

Né Yehowa “Nye Wɔ Yuda Mbanyi Nemɔ Aso”

Mmerɛ bɔ Yudafoɛ nemɔ fi Babilɔn ngoasom nu bɛwale ne, bɛhyɛle yebo kyɛ besi asɔre awuro ne, nakoso bɛyakyi bɛtole berɛ afoɛ 16. Yeti, diyifoɛ Hagae ne Sakaria kenyane mmenia nemɔ maa besá bɛhyɛle yebo kyɛ besi asɔre awuro ne. Pɛsia mbanyi biemɔ hyɛle bɛ kyɛ bɛyakyi adwuma ne. Bebisale bɛ kyɛ, “nwa yeɛ ɔmane ɛmɔ atẽe kyɛ ɛmɔsá besi sua ne, ná ɛmɔto yenwo fasue ɔ?”—Ɛsra 5:1-3.

Né odikyɛ Yisrael mbanyi nemɔ ye bɛnoa ndɛ. Sɛ né mbanyi nemɔ maa esuroen kã bɛ a, né ɔkɔyɛ se kɔma bɛ kyɛ bekosá bekosi asɔre awuro ne. Sɛ né Yisrael mbanyi nemɔ maa Pɛsia mbanyi nemɔ fɛ yaa a, ebia né bɛkɔfa bɛsa bɛkɔto adwuma naso. Yeti, Yisrael mbanyi bɔ né Amrado Serubabɛl ne Sɔfo Panyi Yosua la bɛ noa ne yele bɛ dwirɛ ne noa. Edwirɛ bɔ bɛhãne ne, né nworɛ wɔ nu, na né enu laberɛ. Bɛmaa benwuni kyɛ, né ɔhene Karose ahyɛ ato berɛ dadaada kyɛ, Yisraelfoɛ nemɔ lé yenwo atẽe kyɛ besá besi asɔre awuro ne. Né Pɛsia mbanyi nemɔ se kyɛ, sɛ bɛhyɛ mmraa wɔ Pɛsia maen nanu a, ebiala ngɔhora ngɔsesã ye. Yeti bɛbɔle mmɔden kyɛ bengobu sɔ mmraa naso. Yisraelfoɛ nemɔ toale so sili asɔre awuro ne. Na ayieleɛ koraa ne, Ɔhene Dario koso hyɛle mmraa kyɛ besi asɔre awuro ne.—Ɛsra 5:11-17; 6:6-12.

w22.03 15 ¶7

Aso Enwu Bɔ Sakaria Nwuni Ye Ne?

Yisraelfoɛ bɔ né besi asɔre awuro ne, edwirɛ bie sili maa bɛnwo tɔle bɛ. Nzu yeɛ osili ɔ? Wɔ afoɛ 520 K.Y.B. (Kora Yeɛ Yesu Ba Ne), Dario bɔ olimoa ne ɔɔyɛle ɔhene wɔ Pɛsia. Wɔ y’ahennie afoɛ bɔ ɔtɔ so nyɔ nanu ne, owunii kyɛ ebiala llé yenwo atẽe kyɛ ɔmaa Yudafoɛ nemɔ yakyi asɔre awuro bɔ né besi ne. Yeti ɔhyɛle mmraa kyɛ bɛtoaso besi asɔre awuro ne. (Ɛsra 6:1-3) Nahorɛ dwirɛ yeɛ ole kyɛ, ebiala bɔ ɔkɔte sɔ dwirɛ ne, né ɔkɔyɛ ye nwanwa. Nakoso, nná ɛhẽne ngome yeɛ ɔhene ne hãne ɔ. Ɔhene ne hyɛle kyɛ nnɛmaa ebiala ha Yisraelfoɛ nemɔ, na mmom bɛma bɛ nningyein bɔ bɛkɔfa bekosi asɔre awuro ne. (Ɛsra 6:7-12) Yeti kɔyɛ afoɛ nna (4) pɛ sĩ ne, Yisraelfoɛ nemɔ sili asɔre awuro ne yiele wɔ afoɛ 515 K.Y.B. (Kora Yeɛ Yesu Ba Ɔ)—Ɛsra 6:15.

w22.03 19 ¶16

Aso Enwu Bɔ Sakaria Nwuni Ye Ne?

Yehowa nate “akoaa nahorɛniɛ ne nworɛniɛ” naso ma yɛ akwangyerɛ. (Mat. 24:45) Akwangyerɛ bɔ bɛfa bɛma yɛ ne, ɔtɔ mmerɛ bie a, ɔyɛ se ma yɛ kyɛ yɛkɔte yebo. Wɔde, yɛfa ye kyɛ bafa akwangyerɛ bama yɛ kyɛ yesiesie yɛnwo yɛma atoyerɛngyɛm pɔtee bie. Nakoso ebia nekaa bɔ yɛte ne, sɔ atoyerɛngyɛm ne bie silli llé. Sɛ anwonyerɛ bɔ ɔyɛ suro bie si a, ebia yɛkɔte nga kyɛ akwangyerɛ bɔ akwangyerɛ kue ne fa ma yɛ ne, bɛyɛ nningyein maa ɔboso sõma. Sɛ bɛfa akwangyerɛ bie bɛma yɛ, na sɛ yɛnnde yebo a, nzu yeɛ odikyɛ yɛyɛ ɔ? Mmerɛ bɔ Yisraelfoɛ nemɔ tiele akwangyerɛ bɔ Yehowa nate Yosua ne Serubabɛl so famane bɛ ne, ɔbokale bɛ. Sɛ yɛdwenedwene sɔ dwirɛ nanwo a, ɔkɔhora kɔboka yɛ. Ɔtɔ mmerɛ bie a, akwangyerɛ bɔ Yehowa famane ye mmenia ne, sona nye so de, né ɔte kyɛbɔ ndeaseɛ biala nne nu, nakoso ɛhẽne yeɛ olɛle bɛ ngõa ɔ.—Mae. 7:7; 8:10.

Bible Nu Dwirɛ Titire

w93 6/15 32 ¶3-5

Nzuati Yeɛ Ɛkɔhora Kolé Bible Nu Dwirɛ Koli Ɔ?

Bɛpɛle esikaa bie wɔ kuro bɔ bɛfrɛe Taaso nu. Sɔ kuro ne, ɔwɔ nekaa bɔ ɛnnɛ bɛfrɛe Turkey ne. Mmerɛ bɔ amrado Mazaeus di tumi wɔ Pɛsia wɔ afoɛ ɛyaa nna (400) K.Y.B. (Kora Yeɛ Yesu Ba) ne, yeɛ bɛpɛle sɔ esikaa ne ɔ. Ɛhe maa yenwu kyɛ, ye yeɛ né ɔte amrado wɔ “asue Yufreti sĩ dɔ ne” ɔ.

Nzuati yeɛ edwirɛ, “asue Yufreti sĩ dɔ ne” yenwo hia yɛ paa ɔ? Ofikyɛ, sɔ dwirɛ ne wɔ Bible nu. Edwirɛ bɔ ɔwɔ Ɛsra 5:6–6:13 ne maa yenwu kyɛ, amrado Tatenae hworɔle krataa ɔɔmane Pɛsia hene Dario. Né sɔ krataa nanu dwirɛ fa asɔre awuro bɔ né Yudafoɛ nemɔ si wɔ Yerusalem nanwo. Né Ɛsra te ahworɔlɛniɛ bɔ wabẽ paa wɔ Nyameɛ Mmraa nanu ɔ. Yeti ɔnyɛ nwanwa koraa kyɛ ɔhworɔle nikyee biala pɛpɛɛpɛ fa tole berɛ ɔ. Wɔ Ɛsra 5:6 ɔne 6:13 ne, ɔhãne Tatenae nwo dwirɛ kyɛ né ɔte ‘asue Yufreti sĩ madanu amrado.’

Ɛsra hworɔle sɔ dwirɛ ne afoɛ 460 K.Y.B. (Kora Yeɛ Yesu Ba Ɔ), na ɛhẽne sĩ afoɛ 100 kora yeɛ bɛpɛ sɔ esikaa ne ɔ. Ebia ebie kɔhã kyɛ, nekaa bɔ amrado bie lili tumi de, ɔtte nikyee titire biala bɔ odikyɛ yɛha yɛnwo wɔ yenwo ɔ. Ɔwɔ nu kyɛ ɔtte edwirɛ titire biala de, nakoso ɔmaa yenwu kyɛ bɛbɔ bɛhworɔle Bible ne, né bɛkã nahorɛ. Ɛhe maa yenya gyidie kyɛ, edwirɛ biala bɔ ɔwɔ Bible nanu ne, ɔte nahorɛ.

JULY 10-16

NYAMEƐ DWIRƐ NANU ASUADEƐ | ƐSRA 7-8

“Ɛsra Subaen Pá Ti, Mmenia Hyɛle Yehowa Animnyam”

w00 10/1 14 ¶8

Sɛ Yesiesie Yɛnwo Kora Na Yasũa Nikyee A, Ɔkɔboka Yɛ

Sɛ Bible nanu dwirɛ kɔhora kɔhã y’ahõne a, odikyɛ yɛmaa yɛnye gye ye kengalɛ nwo. Yeti sɛ yɛkenga Bible nu dwirɛ bie a, odikyɛ yɛto yɛboase yɛdwenedwene yenwo. Sɛ yɛyɛ sɔ a, ɔkɔmaa yɛkɔte yebo yé. Sɛ yɛkɔhora yɛkɔyɛ sɔ a, odikyɛ yedimoa yɛbɔ mbaeɛ, na yenya nekaa bɔ ɛberɛ te dinn yɛtena. Sɛ yɛyɛ sɔ a, ɔmaa yesiesie yɛnwo yé kora na yakenga Bible ne kyɛbɔ Ɛsra yɛle ne. Bible ne kã yenwo dwirɛ kyɛ: ‘Né Ɛsra atu yenwo asie berɛ kyɛ okosũa AWURADE Mmraa ne, kyɛ okoli so, ɔne kyɛ okohyirehyire sɔ ahyɛdeɛ ne wɔ Yisrael.’ (Ɛsra 7:10) Ɛmɔma yesuesũa nningyein nza bɔ Ɛsra yɛle ne. Odikyɛ yesũa Bible ne, yɛfa yɛyɛ adwuma, na afei koso yɛfa yekyirekyire mmenia.

si 75 ¶5

Bible Nu Nwomaa Bɔ Ɔtɔ So 13 —1 Aberɛso Dwirɛ

Edwirɛ bɔ Ɛsra hworɔle ye wɔ Aberɛso Dwirɛ nwomaa nanu ne, né ɔte nahorɛ, na né enu la berɛ. ‘Ofikyɛ né Ɛsra atu yenwo asie berɛ kyɛ okosũa AWURADE mmraa ne, kyɛ okoli so, ɔne kyɛ okohyirehyire sɔ ahyɛdeɛ ne wɔ Yisrael.’ (Ɛsra 7:10) Yehowa honhom yeɛ ɔbokale Ɛsra maa ɔhora yɛle ɛhe amukoraati ɔ. Pɛsia hene Atasɛsɛse nwuni nworɛ bɔ né Nyameɛ afa ama Ɛsra ne, yeti ɔmaa ɔneane Yuda mandam namukoraati so. (Ɛsra 7:12-26) Ɔnate nworɛ ne tumi bɔ né ole ye nati, ɔhora nyane nningyein pẽe fa yɛle nhwehwɛmuɛ. Ɛhẽne ati yeɛ edwirɛ bɔ ɔhworɔle ne, enu la berɛ sɔ ne.

it-1 1158 ¶4

Anwobrɛaseɛ

Ebie bɔ ɔbrɛ yenwo ase ne, odé di paa kyɛ Nyameɛ kɔbɔ yenwo waen. Né ɔlla ase koraa kyɛ Ɛsra koli mmrienzua kɔbo 1,500 nyunu kofi Babilɔn kɔhɔ Yerusalem ɔ. Afei koso né asɔfo, mmrasua, ngwalaa, ɔne mmenia bɔ né bɛtte Yisraelfoɛ nakoso bɛyɛ adwuma wɔ asɔre awuro berɛ boka bɛ so. Bɔ ɔkɔyɛ né asɔre awuro berɛ ayɛ nyemene ne, bɛfale esikaa kɔkorɛ ne dwetɛ pẽe bɛhɔle. Yeti né bekohia mmenia bɔ bɛkɔbɔ bɛnwo waen ɔ. Nakoso bɔ ɔkɔyɛ na wannyɛ tekyɛ bɔ Ɛsra fa yenwo to sona so ne, wammisa ɔhene ne kyɛ ɔma ye sogyafoɛ ma bɛbɔ bɛnwo waen. Né walimoa wahã wahyire ɔhene ne kyɛ: ‘Sona biala bɔ ɔpena yɛ Nyameɛ si atẽe ne, Nyameɛ boka ye, ná ɔbɔ ye nwo waen.’ Yeti bɔ ɔkɔyɛ né mmenia nemɔ afa bɛnwo bato Yehowa so ne, Ɛsra hyɛle bɛ ngunaen kyɛ bɛyɛ akɔngyere. Sɛ bɛyɛ sɔ a, né okohyire kyɛ bɛbrɛ bɛnwo ase. Né mmenia bɔ bɛnwo yɛ suro wɔ atẽe naso, yeti besá bɛsrɛle Yehowa kyɛ ɔbɔ bɛnwo waen, na otiele bɛ. (Ɛsr 8:1-14, 21-32) Diyifoɛ Daniel koso, mmerɛ bɔ né ɔwɔ Babilɔn ne ɔbrɛle yenwo ase, na ɔfale yenwo tole Yehowa so. Yeti Yehowa nate ye abɔfo so maa onwuni bɔ né okosi kyẽabie ɔ.—Dan 10:12.

Bible Nu Dwirɛ Titire

w06 1/15 19 ¶10

Ɛsra Nwomaa Nanu Dwirɛ Titire

7:28–8:20—Yudafoɛ bɔ né bɛwɔ Babilɔn ne, né benu pẽe nguro kyɛ bɛne Ɛsra kɔ Yerusalem, nzuati ɔ? Yudafoɛ bɔ belimoa bɛwale Yerusalem ne, ne batena kuro nanu kɔbo afoɛ 60. Nakoso né mmenia kãa bie yeɛ bɛwɔ Yerusalem kuro nanu ɔ. Yudafoɛ bɔ né asetena kɔ yé ma bɛ wɔ Babilɔn ne, né bɛse kyɛ Yerusalem asetena ngɔboka bɛ, ɔnate kyɛ né nningyein ayɛ basaa wɔ berɛ. Sɛ besá bɛkɔ Yerusalem a, né asetena kɔyɛ se kɔma bɛ, ɔnate kyɛ né bellé nikyee biala wɔ berɛ. Afei koso, atẽe bɔ ofi Babilɔn kɔ Yerusalem ne, né ɛso yɛ suro paa. Yeti bɛbɔ né bɛpena kyɛ bɛkɔ Yerusalem ne, né odikyɛ bɛmaa bɛnye gye nahorɛ sõen nwo. Afei koso né odikyɛ benya Yehowa nu gyidie, ɔne akokoduro. Né Yehowa honhom wɔ Ɛsra so, na ɛhẽne yeɛ ɔmaa onyane akokoduro ɔ. Ɔnate kyɛ Ɛsra hyɛle mmenia nemɔ ngunaen nati, mmusũa 1,500 bɔ ebia enu mmenia dodoɔ te 6,000 ne ye bɛhɔle Yerusalem. Afei koso, Ɛsra fale atẽe foforɛ bie so maa Lewifoɛ 38 ne mmenia 220 ne ye bɛhɔle. Sɔ mmenia ne, né bɛtte Yisraelfoɛ, nakoso né bɛyɛ adwuma wɔ asɔre awuro berɛ.

JULY 17-23

NYAMEƐ DWIRƐ NANU ASUADEƐ | ƐSRA 9-10

‘Yisraelfoɛ Nemɔ Yɛle Asoserɛ, Yeti Benwuni Amaneɛ’

w06 1/15 20 ¶1

Ɛsra Nwomaa Nanu Dwirɛ Titire

9:1, 2—Maen foforɛ so mmenia bɔ Yisraelfoɛ nemɔ gyale bɛ ne, nzuati yeɛ né ɔte nikyee bɔ ɔttemayé koraa ɔ? Yisrael maen bɔ né Yehowa asá ale bɛ ato nu ne, yeɛ né bɛkɔnea maa nahorɛ sõen kɔhɔ so, kodwu kyɛ Mɛsaya ne kɔwa ɔ. Yeti sɛ né begya maen foforɛ so mmenia a, né ɔkɔhora kɔsɛkye nahorɛ sõen. Ɔnate kyɛ né benu biemɔ agya maen foforɛ so mmenia nati, ne ɔkɔhora kɔmaa ngakãngakã, maen namukoraati kɔsõ bosõen. Né ɛhe kɔmaa nahorɛ sõen komini kofi aseɛ naso koraa. Sɛ ɔba sɔ a, nwamɔ berɛ yeɛ né Mɛsaya ne kɔwa ɔ? Yeti ɔnyɛ nwanwa koraa kyɛ Ɛsra nwo dwirili ye ɔ.

w09 10/1 10 ¶6

Nzu Yeɛ Yehowa Pena Kyɛ Yɛyɛ Ɔ?

Sɛ yefi y’ahõne nu yetie Yehowa a, yenya nhyiraa pẽe. Mose hworɔle kyɛ: “Di AWURADE mmraa dwirɛ . . . bɔ ɔnate wɔ yieyɛlɛ ti mefa mema wɔ ɛnnɛ he aso.” (Deuteronomi 10:13) Nahorɛ dwirɛ yeɛ ole kyɛ, ahyɛdeɛ biala bɔ Yehowa kɔfa kɔma yɛ ne, sɛ yedi so a ɔboka yɛ bɔbɔ. Nzuati yeɛ yɛkã sɔ ɔ? Bible ne kã kyɛ “Nyameɛ te ɔdɔ.” (1 Yohane 4:8) Ɔdɔ bɔ Yehowa le ma yɛ ti, ɔpena kyɛ yɛnye gye daa, na ɛhẽne ati yeɛ ɔhyehyɛ mmraa ma yɛ ne. (Yesaya 48:17) Ɛdwirɛ biala bɔ Yehowa kɔhã kohyire yɛ ne, sɛ yɛfa yɛyɛ adwuma a, okosi yɛ yé ɛnnɛ, na kyẽabie koso, yekonya nhyiraa pẽe wɔ ye Ahennie nanu.

Bible Nu Dwirɛ Titire

w06 1/15 20 ¶2

Ɛsra Nwomaa Nanu Dwirɛ Titire

10:3, 44—Yisraelfoɛ bɔ begyale maen foforɛ so mmrasua ne, nzuati yeɛ bɛfõane bɛyemɔ, ɔne bɛ mmamɔ mukoraati ɔ? Ofikyɛ mmrasua yeɛ bɛnea ngwalaa ɔ. Yeti sɛ baamvõa ngwalaa nemɔ baammoka bɛso a, ahãa kyɛbɔ ɔte biala, bɛ maame mɔ kɔwa kɔɔnea kyɛbɔ bɛnwo te ɔ.

JULY 24-30

NYAMEƐ DWIRƐ NANU ASUADEƐ | NEHEMIA 1-2

‘Ɛberɛ Ala Yeɛ Mmɔle Mbaeɛ Ɔ’

w08 2/15 3 ¶5

Bɔ Yehowa Mbaeɛ Mmerɛ Biala

Ɔtɔ mmerɛ bie a, odikyɛ yɛbɔ mbaeɛ ndɛ yɛpena Yehowa mmokalɛ. Mmerɛ bie, Ɔhene Atasɛsɛse nwuni kyɛ Nehemia bɔ né osu nzãa ma ye ne, ye nyunu ayɛ bosãã. Yeti ɔhene ne bisale ye kyɛ, “nzu yeɛ ɛpena kyɛ meyɛ mema wɔ ɔ?” ‘Yeɛ Nehemia bɔle mbaeɛ hyirele Nyameɛ bɔ ɔwɔ nyameɛso ne.’ Ebia Nehemia bɔle sɔ mbaeɛ ne wɔ ye tianu, na né odikyɛ ɔmaa ɔyɛ tikaapẽ. Yehowa tiele Nehemia mbaeɛ ne. Bɔ ɔmaa yenwu sɔ yeɛ ole kyɛ, Ɔhene ne mane ye atẽe maa ɔɔtole Yerusalem fasue ne. (Kenga Nehemia 2:1-8.) Nahorɛ dwirɛ yeɛ ole kyɛ, sɛ yɛbɔ mbaeɛ tikaapẽ wɔ yɛ tianu po a, Yehowa tie.

be 177 ¶4

Kyɛbɔ Ekohyirehyire Wɔ Gyidie Nu Kohyire Afoforɛ Ɔ

Sɛ ɛyɛlle w’adwene kyɛ ɛkɔ asɛnga, na ebie bisa gyidie bɔ ele ye nanwo dwirɛ a, ɛkɔyɛ sɛɛ na aye yenoa maa enu ala berɛ? Ɛkɔhora kosuesũa bɔ Nehemia yɛle ne. Mmerɛ bɔ Ɔhene Atasɛsɛse bisale ye edwirɛ bie ne, ɔbɔle mbaeɛ wɔ ye tianu kora yeɛ ɔye yenoa ɔ. (Neh. 2:4) Afei edwirɛ bɔ ɛpena kyɛ ɛkã kyire sona ne, ɛkɔhora kɔdwenedwene yenwo wɔ wɔ tianu. Edwirɛ bɔ ɛkɔhora kɔdwenedwene yenwo ne, ebie yeɛ olili so ye: (1) Pena edwirɛ kõ anaa nyɔ bɔ ɛkɔfa kohyirehyire wɔ dwirɛ nanu ɔ (edwirɛ ahoroɛ bɔ ɔwɔ Reasoning From the Scriptures nwomaa nanu ne kɔhora kɔboka wɔ). (2) Pena tworɔnzɛm bɔ ɛkɔfa kohyirehyire wɔ dwirɛ nanu ɔ. (3) Susu kyɛbɔ ɛkɔhyɛ yebo kodwudwo nanwo, kyɛbɔ ɔkɔyɛ a sona ne kɔyɛ asoɛ kotie wɔ ɔ. Afei hyɛ yebo na dwudwo.

Bible Nu Dwirɛ Titire

w86 2/15 25

Né Bɛnye Gye Nahorɛ Sõen Nwo

Yóo. Mmerɛ bɔ Nehemia tele edwirɛ bɔ wasi wɔ Yerusalem ne, “eyia ne kɔngɔen” biala né ɔbɔ yenwo mbaeɛ. (Nehemia 1:4, 6) Afei mmerɛ bɔ ɔhene ne bisale yenwo dwirɛ ne, ɔmaa onyane yenwo atẽe kyɛ okohyirehyire nu kohyire ye. Nakoso kyɛbɔ ne ɔyɛ ye daa ne, olimoa bɔle mbaeɛ. Ɔnate kyɛ Yehowa tiele ye mbaeɛ nati, ɔmaa onyane yenwo atẽe ɔɔtole Yerusalem fasue ne.

Nzu yeɛ yesũa yefi nu ɔ: Nehemia penane akwangyerɛ fili Yehowa berɛ kora yeɛ osi gyinayɛɛ ɔ. Yɛkoso, sɛ yési gyinayɛɛ bie a, odikyɛ “yɛbɔ mbaeɛ daa.” Na akwangyerɛ bɔ Yehowa kɔfa kɔma yɛ ne koso, odikyɛ yɛfa yɛyɛ adwuma.—Romanfoɛ 12:12.

JULY 31–AUGUST 6

NYAMEƐ DWIRƐ NANU ASUADEƐ | NEHEMIA 3-4

‘Aso Ebu Adwuma Bie Bɔ Ɔwɔ Asafo Nanu Kyɛ Ɔmvata Wɔ Anaa?’

w06 2/1 10 ¶1

Nehemia Nwomaa Nanu Dwirɛ Titire

3:5, 27. Adwuma biala bɔ yɛyɛ yɛfa yɛboka nahorɛ sõen ne, sɛ ɔyɛ se pó a, ɔnzɛkyɛ yebu ye kyɛ ɔmvata yɛ, kyɛbɔ “mmenia titire” bɔ né bɛwɔ Tekoa ne yɛle ne. Mmom ne, odikyɛ yesuesũa Tekoafoɛ bɔ né bɛbrɛ bɛnwo ase ne. Ofikyɛ adwuma biala bɔ bɛfa bɛmane bɛ ne, bɛyɛle.

w19.10 23 ¶11

Yehowa Boka Ye Mmenia Maa Bɛyɛ Adwuma Serɛ

Mmenia bɔ Yehowa bokale bɛ maa besá bɛtole Yerusalem fasue ne, né Salum mma mmrasua nemɔ bokaso. (Neh. 2:20; 3:12) Ɔwɔ nu kyɛ ne bɛ baba te dehyeɛ, nakoso né bekuro kyɛ bɛkɔboka maa bɛkɔyɛ adwuma bɔ né ɔyɛ se, na osá yɛ suro ne. (Neh. 4:15-18) Né bɛtte kyɛ mmeni titire bɔ né bɛwɔ Tekoa bɔ ‘bamva bɛ sa banzɔ adwuma nanu bie’ ne. (Neh. 3:5) Bɛfale ngyẽa 52 pɛ yeɛ bɛtole fasue ne beyiele ɔ. Wɔde, nea kyɛbɔ né Salum mma mmrasua nemɔ nye kɔgye ɔ! (Neh. 6:15) Ɛnnɛ koso, aliemaa mmrasua pẽe yeɛ bɛfa bɛ mmerɛ mukoraati bɛyɛ sõen adwuma ne ɔ. Benu biemɔ boka maa besisi sua bɔ yɛtena nu yɛsõ Yehowa ne, na besiesie bie koso. Bɛ nimdeɛ, b’anwokekã, ɔne nahorɛlilɛ bɔ bɛfa bɛyɛ adwuma ne, ɔboka maa adwuma ne nya ngɔsoɛ.

w04 8/1 18 ¶16

Odikyɛ Yɛbrɛ Yɛnwo Ase, Na Yɛyɛ Adwuma Biala Bɔ Ɔba Ase Ɔ

Odikyɛ yenu biala, kyɛ ebia yɛte akwalaa anaakyɛ panyi ne, yɛbɔ mmɔden yesuesũa anwobrɛaseɛ bɔ né Yesu le ye ne bie. Nyumaa ahoroɛ pẽe yeɛ yɛyɛe wɔ asafo nanu ɔ. Yeti sɛ bɛfa adwuma bie bɔ ebia mmenia bu ye kyɛ ɔba ase bewura wɔ sa a, nnɛmaa ɔha wɔ. (1 Samuel 25:41; 2 Ahemvo 3:11) Awofo, sɛ bɛfa adwuma bie bewura ɛmɔ mmamɔ anaa mmabunu sa wɔ asafo nanu, anaa nhyiamu bo a, aso ɛmɔ hyɛ bɛ ngunaen maa bɛfa anigye bɛyɛ? Ɛyɛ a, benwu wɔ kyɛ ɛyɛ adwuma bɔ ɔba ase wɔ asafo nanu anaa? Aliemaa bie kae kyɛbɔ né y’awofoɛ yere bɛnwo yɛ adwuma bɔ ɔba ase wɔ asafo nanu ne paa. Kesaalae, sɔ aliemaa ne yɛ adwuma wɔ Yehowa Adanzefoɛ ewiase mukoraati adwumayɛbeati. Ɔhãne kyɛ: “Sɛ yɛ́siesie Ahennie Asa anaa nhyiamu asa so a, kyɛbɔ né m’awofoɛ yere bɛnwo bɛyɛ adwuma ne, ɔmaa nwuni kyɛ né adwuma nanwo hia bɛ paa. Né bɛyere bɛnwo bɛyɛ adwuma biala bɔ ɔkɔboka Yehowa asafo ne, anaakyɛ yeliemmamɔ bɔ bɛwɔ ewiase mukoraati ne. Sɛ mmenia bu adwuma ne kyɛ ɔba ase po a, né befi b’ahõne nu bɛyɛ. Bɔ bɛyɛle ne aboka me paa. Yeti adwuma biala bɔ bɛkɔfa bekowura mesa wɔ Bɛtɛl wa ne, mefi m’ahõne nu meyɛ.”

Bible Nu Dwirɛ Titire

w06 2/1 9 ¶1

Nehemia Nwomaa Nanu Dwirɛ Titire

4:17, 18—Ɔkɔyɛ sɛɛ né ebie ahora afa ye sa kõ ato fasue? Bɛbɔ né bɛsoɔsoa nningyein ne de, né ɛhe ngɔyɛ se ngɔma bɛ. Ofikyɛ sɛ bɛfa nningyein ne besie bɛ mmati so a, né bafa bɛ sa kõ basɔ nu, na ‘bafa kõ koso batira akõdeɛ nanu.’ Bɛbɔ né bɛfa bɛsa nyɔ mukoraati bɛyɛ adwuma ne koso ɛ? Né bɛfa bɛ dadeɛ bɛbɔ bɛ taku so. Né basiesie bɛnwo kyɛ, sɛ bɛ pɔfoɛ nemɔ ba bɛ so a, bɛne bɛ kɔhõ.

AUGUST 7-13

NYAMEƐ DWIRƐ NANU ASUADEƐ | NEHEMIA 5-7

“Nehemia Anhyɛ Mmenia Nemɔ So, Na Mmom Ɔbokale Bɛ”

w02 11/1 27 ¶3

Nehemia Fale Ye Nningyein Bokale Nahorɛ Sõen

Nehemia fale ye mmerɛ bokale nahorɛ sõen, na né ɔyɛ nikyee biala nwo nhyehyɛɛ kama. Nná ɛhẽne ngome yeɛ ɔyɛle ɔ, na mmom ɔbokale oliemamɔ. Oliemamɔ bɔ né bɛte ngoaa wɔ maen foforɛ so ne, ɔfale ye bɔbɔ ye sikaa lɛle bɛ. Afei, sɛ ɔbɔ mmenia bosea a, né ɔmva bie nzi yenwo. Sɛ ebie te amrado a, né bele nningyein biemɔ bɔ bɛfa bɛma ye ɔ. Nakoso Nehemia de, wanné sɔ nningyein nemɔ. Afei koso wamva ‘adesoa biala’ wanndo mmenia nemɔ so. Né ɔma ‘Yudafoɛ mbanyi 150, ɔne mmenia biemɔ bɔ befi maenmaen bɔ bapɛ Yisraelfoɛ nemɔ nwo bayia ne aleɛ daabiala.’ “Nandwie kõ, mmoaen nzia, ɔne ngokɔ” yeɛ né ɔfa yɛ aleɛ ma bɛ daabiala ɔ. Afei koso, eleburu biala, né ɔma bɛ “nzãa ahoroɛ pẽe.”—Ye bɔbɔ ye sikaa yeɛ né ɔfa yɛ ɛhemɔ mukoraati ɔ.—Nehemia 5:8, 10, 14-18.

w16.09 6 ¶16

“Nya Akokoduro”

Yehowa bokale Nehemia ne mmenia nemɔ maa benyane akokoduro bɛyɛle adwuma ne. Yeti wɔ ngyẽa 52 pɛ nu ne, beyiele adwuma ne. (Neh. 2:18, 6:15, 16) Ɔwɔ nu kyɛ Nehemia yeɛ né ɔnea maa bɛto Yerusalem fasue ne de, nakoso ɔyɛle adwuma ne bie. (Neh. 5:16) Ɛnnɛ koso, asafo nu mbanyi pẽe suesũa bɔ Nehemia yɛle ne. Bɛboka maa besisi sua ahoroɛ bɔ yɛfa yɛsõ Yehowa ɔ. Sɛ bɛyɛ adwuma bie wɔ Ahennie Asa so, anaakyɛ besiesie berɛ a, bɛ koso bɛyɛ bie. Afei koso, bɛne aliemaamɔ bonu kɔ asɛnga, na bɛserɛsera bɛ. Ɛhe boka maa bɛbɔ adwenedwene atɔ bɛso ne, bɛkyekye bɛ wora.—Kenga Yesaya 35:3, 4.

w00 2/1 32

Sɛɛ Yeɛ Yehowa Kaye Mmenia Ɔ?

Wɔ Bible nu ne, sɛ ebie kã kyɛ Yehowa “kaye me” a, bɔ okyire yeɛ ole kyɛ, Yehowa yɛ́ nikyee bie fa boka ye. Sɛ ɛkɔ kaye a, mmerɛ bɔ nzue yi fale aseɛ naso ngyẽa 150 wɔ Nowa aberɛ so ne, ‘Nyameɛ lole anaa ɔkayele Nowa . . . , Nyameɛ mane mvrama tu fale aseɛ so, na nzue ne hwẽne.’ (Gyenesise 8:1) Afoɛ pẽe sĩ ne, mmerɛ bɔ Filistifoɛ nemɔ hyele Samson bɛfale ngɔnzɔngɔnzɔ beguale ye sa, na betutuli ye nye ne, ɔbɔle mbaeɛ kyɛ: “AWURADE Nyameɛ, kaye me ná ma me anwoserɛ sɔ mmerɛ he ala angome.” Yehowa bokale Samson, na ɔmane ye anwoserɛ bɔ ɔbo sona deɛ so maa otuale Nyameɛ pɔfoɛ nemɔ so kerɛ. (Maenbulɛfoɛ 16:28-30) Nehemia koso, mmɔden bɔ ɔbɔle kyɛ ɔkɔmaa nahorɛ sõen kɔhɔ so biekũ wɔ Yerusalem ne, Yehowa yirale so.

Bible Nu Dwirɛ Titire

w07 7/1 30 ¶15

“Bɔ Mmɔden Kyɛ Engobu Yehowa Mmraa So”

Nehemia pɔfoɛ nemɔ hãhyirele Semaya kyɛ, ɔfa atẽe bie so lakalaka Nehemia ma obu Yehowa Mmraa so. Semaya hãhyirele Nehemia kyɛ, “maa yɛyia wɔ Nyameɛ awuro asɔneyɛɛ sua nanu, ná yɛtoto asɔneyɛɛ sua anoa nemɔ anu, ofikyɛ bɛbaahũ wɔ.” Semaya hãhyirele Nehemia kyɛ bɛbaahũi, yeti bɔ ɔkɔyɛ né wanya ngõa ne, ɔɔfea asɔre awuro berɛ. Nakoso né Nehemia tte sɔfo. Yeti né ɔte bɔne kyɛ ɔkɔɔfea Yehowa awuro berɛ ɔ. Aso, né okobu Yehowa Mmraa so, kyɛbɔ ɔkɔyɛ a okonya ngõa anaa? Nehemia buale ye kyɛ: “Sona bɔ ɔte kyɛ me, aso odikyɛ me nwati me kɔfea asɔneyɛɛ sua nu kyɛbɔ ɔkɔyɛ a, ngonya me ti ngodidi nu anaa? Mengɔhɔ asɔneyɛɛ sua nanu!” Nzuati yeɛ bɔ Semaya hãhyirele Nehemia kyɛ ɔyɛ ne, wannyɛ ɔ? Né ɔse kyɛ Semaya te Yisraelniɛ, nakoso “onwuni kyɛ nná Nyameɛ yeɛ ɔsomane ye ɔ.” Né Nehemia se paa kyɛ Nyameɛ diyifoɛ ngɔhã ngohyire ye llé kyɛ obu Nyameɛ Mmraa so. Nehemia amma ye pɔfoɛ nemɔ anlakalaka ye. Ɛhẽne sĩ mmerɛ kãa bie ne, Nehemia hãne kyɛ: “Yɛyiele fasue ne tolɛ bosome bɔ bɛfrɛ ye Elul ye kyẽa bɔ ɔtɔ so aburanyɔ ne nnu naso. Yɛfale ngyẽa aburannu ne nyɔ yeɛ yɛtole ɔ.”—Nehemia 6:10-15; Numeri 1:51; 18:7.

AUGUST 14-20

NYAMEƐ DWIRƐ NANU ASUADEƐ | NEHEMIA 8-9

‘Yehowa Nu Anigye Yeɛ Ɔte Ɛmɔ Anwoserɛ Ɔ’

w13 10/15 21 ¶2

Lessons From a Well-Prepared Prayer

Bɛfale ngyẽa 52 pɛ yeɛ bɛtole Yerusalem fasue ne beyiele ɔ, na bosome kõ sĩ ne, bɛyɛle nhyiamu bie. (Neh. 6:15) Afei bɛyerele bɛnwo kyɛ bɛkɔsõ Yehowa. Yeti bosome bɔ oliberɛ, ye kyẽa bɔ olimoa ne, bɛbɔle dwaa. Ɛsra ne Lewifoɛ nemɔ kengale Yehowa Mmraa ne hyirehyirele nu, na mmenia nemɔ yɛle asõɛ tiele. Mmenia namukoraati, “bɛbɔ bɛte edwirɛ a bɛkɔhora bɛkɔte ye bo” begyinane begya so “fili ngyerɛmɔ tutuutu oodwuli eyiagyina.” Ɛnnɛ, aliemaamɔ pẽe yeɛ bele Ahennie Asa kama bɔ bɛkɔ asafo nhyiamu wɔ nu ɔ, na bɛkɔhora bekosuesũa bɔ mmenia nemɔ yɛle ne. Nakoso sɛ ɛte Ahennie Asa so a, aso ɛyɛ a etie edwirɛ bɔ bɛkã ne, anaa ɛyɛ a né ɛdwenedwene nikyee bie bɔ yenwo nhia biala nwo? Sɛ sɔ a, wɔde susu Yisraelfoɛ bɔ yalimoa yahã bɛnwo dwirɛ nanwo nea. Mmerɛ bɔ bɛtele Mmraa nanu dwirɛ ne, benwuni kyɛ bayɛ Yehowa so asoserɛ. Yeti benune bɛnwo, na besũni po.—Neh. 8:1-9.

w07 7/15 22 ¶9-10

Ɛmɔhɔso “Bɛnate Sunzum Nu”

Sɛ bɛkã kyɛ ebie di ahurusie a, bɔ okyire yeɛ ole kyɛ yenye agye maa wabo so. Yehowa te ‘anigye Nyameɛ.’ (1 Timoteo 1:11; Edwein 104:31) Yesu nye gye yenwo kyɛ ɔkɔyɛ ye Baba apɛdeɛ. (Edwein 40:8; Hebrifoɛ 10:7-9) Yɛ koso ‘Yehowa nu anigye yeɛ ɔte yɛ anwoserɛ ɔ.’—Nehemia 8:10.

Sɛ yɛyɛ bɔ Yehowa kuro, na sɛ ebia yeyia ɔhaw, aworabɔlɛ hyɛ yɛ so, anaa bedi yɛnye po a, Yehowa maa yɛnye gye, na y’ahõne tɔ yɛ kunu. Amba, “Nyameɛ nwo nimdeɛ” maa yɛnye gye! (Anyandera 2:1-5) Sɛ yenya Nyameɛ nwo nimdeɛ, na yenya Yesu agyedeɛ afɔleɛ nanu gyidie a, ɔmaa yɛfa Yehowa adamvoa, na ɛhe maa yɛnye gye. (1 Yohane 2:1, 2) Afei koso, ɔnate kyɛ yɛboka Yehowa ahyehyɛdeɛ bɔ ɔwɔ ewiase amukoraati naso ti, ɔmaa yɛnye gye. (Sefania 3:9; Hagae 2:7) Ahennie nanwo nzɛmba bɔ yɛkã ne, ɔne anyelasoɛ bɔ yɛlé ne, ɔmaa yɛnye gye. (Mateo 6:9, 10; 24:14) Afei koso, yedé yedi kyɛ kyẽabie yɛkɔtena ase daa. (Yohane 17:3) Sɔ anyelasoɛ bɔ odimũ bɔ yele ye nati, ɔmaa yɛnye “gye paa.”—Deuteronomi 16:15.

Bible Nu Dwirɛ Titire

it-1 145 ¶2

Aramaeke

Mmerɛ bɔ Yudafoɛ nemɔ fili Babilɔn ngoasom nu bɛwale ne, bɛyɛle nhyiamu bie wɔ Yerusalem. Ɛsra kengale Mmraa nanu dwirɛ, na Lewifoɛ nemɔ hyirehyirele nu hyirele mmenia nemɔ. Nehemia 8:8 kã kyɛ: “Yeti bɛkenga befili Nyameɛ mmraa nwomaa nanu, na behyirehyirele nu pefee maa mmenia ne tele bɔ né bɛkenga nabo.” Ɔkɔyɛ kyɛ mmerɛ bɔ né mmenia nemɔ wɔ Babilɔn ne, besũane Aramaeke dwudwolɛ. Yeti ne odikyɛ Lewifoɛ nemɔ kyirekyire bɔ né bɛkenga nabo bɛkɔ Aramaeke dwudwolɛ nu, kyɛbɔ ɔkɔyɛ a mmenia nemɔ kɔte yebo ɔ. Sɛ né Yudafoɛ nemɔ te Hebrew dwudwolɛ nabo pó a, né odikyɛ Lewifoɛ nemɔ to bɛ boase bekyirekyire nu yé, kyɛbɔ ɔkɔyɛ a mmenia nemɔ kɔte yebo, na bafa bayɛ adwuma ɔ.

AUGUST 21-27

NYAMEƐ DWIRƐ NANU ASUADEƐ | NEHEMIA 10-11

“Bɛfale Nningyein Bɛbɔle Afɔleɛ Bɛmane Yehowa”

w98 10/15 22 ¶13

Né Yerusalem Te Kuro Bɔ Odikyɛ Mmeni Pẽe Tena Nu Ɔ

Né mmerɛ aso kyɛ beyira Yerusalem fasue naso. Yeti bɛyɛle ‘apam bie sɔle yenoa’, na ɛhẽne bokale mmenia nemɔ maa besiesiele bɛnwo bɛmane sɔ kyẽa ne. Nakoso, né nikyee bie bɔ yenwo hia paa wɔ berɛ bɔ odikyɛ bɛyɛ ɔ. Né Yerusalem fasue ne te piri, na né anoa 12 lela yenoa. Yeti ne mmeni pẽe kɔhora kɔtena kuro nanu. “Né kuro ne trɛ, yeɛ ɔte piri, nakoso né mmenia kãa bie yeɛ bɛte nu ɔ.” (Nehemia 7:4) Bɔ ɔkɔyɛ né banya mmeni pẽe maa batena kuro nanu ne, ‘maen nanu mmenia ne guale serewa kyɛ bɛfa so bɛyeye mmenia nanu buru nu ngyɛmuɛ kõ, maa bɛbatena kuro krongron Yerusalem nu.’ “Na maen ne yirale bɛbɔ bɛ bɔbɔ deinn bɛyele bɛ kunu kyɛ bɛkɔɔtena Yerusalem ne.” (Nehemia 11:1, 2) Sɛ ebia ele yenwo atẽe kyɛ ɛkɔhora kotu kɔhɔ nekaa bɔ behia mmokalɛ a, ɛkɔhora kosuesũa Yudafoɛ bɔ befili b’ahõne nu betu bɛhɔle Yerusalem ne.

w86 2/15 26

Né Bɛnye Gye Nahorɛ Sõen Nwo

Sɛ né ebie yakyi y’agyapadeɛ wɔ Babilɔn, na otu kɔ Yerusalem a, né asetena nu kɔyɛ se kɔma ye, na né okoyia ɔhaw pẽe. Afei koso, né Yerusalem kuro nanu yɛ suro. Yeti bɛbɔ befili b’ahõne nu betu bɛhɔle Yerusalem ne, mmenia nemɔ kamvole bɛ, na bɛbɔle Yehowa mbaeɛ kyɛ oyira bɛ.

w16.04 8 ¶15

Sɛ Yɛfa Nningyein Yɛbɔ Afɔleɛ Yɛma Yehowa A, Okyire Kyɛ Yɛdɔ Ye

Mmerɛ bɔ yɛbɔle Yehowa mbaeɛ wɔ mvealeɛ nu kyɛ, yekofi y’ahõne mukoraati nu yɛkɔsõ ye ne, yɛtale ndaen kyɛ ɔmva yenwo ne bɔ okosi biala, yɛkɔyɛ bɔ okuro ɔ. Né yɛse paa kyɛ, bɔ ɔkɔyɛ na yahora yali sɔ bɔhyɛ naso ne, odikyɛ yɛfa nningyein yɛbɔ afɔleɛ. Nakoso sɛ ebia bɛkã kyɛ yɛyɛ nikyee bie bɔ yɛnye ngye yenwo a, ɔmaa ɔyɛ se kyɛ yekoli sɔ bɔhyɛ naso. Sɛ yɛyere yɛnwo yɛsõ Yehowa ɔmva yenwo ne bɔ okosi biala a, okyire kyɛ yedi nahorɛ yɛma ye. Ebia ɔkɔyɛ se kyɛ yɛkɔfa nningyein yɛkɔbɔ afɔleɛ, nakoso sɛ yɛyere yɛnwo yɛyɛ sɔ a, nhyiraa bɔ yenya yefi Yehowa berɛ ne, ɛyɛ a ɔsõne koraa tra nningyein bɔ yɛfa yɛbɔ afɔleɛ yɛma ye ne. (Mal. 3:10)

Bible Nu Dwirɛ Titire

w06 2/1 11 ¶1

Nehemia Nwomaa Nanu Dwirɛ Titire

10:34—Nzuati yeɛ né odikyɛ mmenia nemɔ fa eyein kɔ asɔre awuro berɛ ɔ? Né bɛhyɛlle mmraa biala wɔ Mose Mmraa nanu kyɛ bɛfa eyein bɛbɔ afɔleɛ. Nakoso né behia eyein pẽe kora ne bahora babɔ afɔleɛ wɔ afɔleɛ bokyea naso. Yeti né odikyɛ mmenia nemɔ fa eyein ba asɔre awuro berɛ. Bɔ ɔte yeɛ ole kyɛ, ngoaa bɔ né ɔte basɛyɛdeɛ kyɛ bɛfa eyein bɛba asɔre awuro berɛ ne, né bɛte kãa bie. Yeti beguale serewa, kyɛbɔ ɔkɔyɛ a, daa bekonya mmenia maa bɛkɔfa eyein bɛkɔwa asɔre awuro berɛ ɔ.

AUGUST 28–SEPTEMBER 3

NYAMEƐ DWIRƐ NANU ASUADEƐ | NEHEMIA 12-13

“Fa Bɛbɔ Bɛdɔ Yehowa Ne Adamvoa”

it-1 95 ¶5

Amonfoɛ

Yehowa mmraa bɔ ɔwɔ Deuteronomi 23:3-6 kã kyɛ, ɔnzɛkyɛ Amonniɛ anaa Moaboniɛ ba Yehowa asafo nu. Yeti mmerɛ bɔ bɛyele Tobia nningyein befili asɔre awuro berɛ ne, bɛkengale sɔ mmraa ne, na bɛfa bɛyɛle adwuma. (Neh 13:1-3) Bɛhyɛle sɔ mmraa ne, né afoɛ 1,000 apɛ nu. Bɔ ɔmaa bɛhyɛle sɔ mmraa ne yeɛ ole kyɛ, mmerɛ bɔ Yisraelfoɛ nemɔ nate atẽe so bɔ bɛkɔ Bɔhyɛ Aseɛ naso ne, Moabofoɛ ne Amonfoɛ amma batẽe maa bamva baseɛ naso. Sɔ mmraa bɔ bɛhyɛle ne, bɔ né okyire yeɛ ole kyɛ, sɛ ebie te Moaboniɛ anaa Amonniɛ a, né ɔkɔhora kɔtena Yisrael maen nanu, nakoso nningyein biemɔ wɔ berɛ a, né ollé yenwo atẽe. Yeti sɛ né ebie te Moaboniɛ anaa Amonniɛ a, né ɔkɔhora kɔtena Yisrael maen nanu, na nhyiraa bɔ né Yehowa afa ama ye mmenia ne, né ɔkɔhora konya bie. Bɔ ɔmaa yenwu sɔ yeɛ ole kyɛ, né Seleke te Amonniɛ, nakoso onyane yenwo atẽe ɔɔbokale Dawide kõɛhõnɛfoɛ nemɔ aso. Afei koso, né Rutu te Moaboniɛ, nakoso onyane yenwo atẽe ɔɔtenane Yisrael maen nanu.—Rut 1:4, 16-18.

w13 8/15 4 ¶5-6

Fa Bɛbɔ Bɛdɔ Yehowa Ne Adamvoa

Kenga Nehemia 13:4-9. Ɔnate kyɛ mmenia bɔ bɛwɔ wiase nanu subaen ttemayé nati, ɔtɔ mmerɛ bie a ɔyɛ se ma yɛ kyɛ yɛkɔyɛ nikyee bɔ ɔte pá ɔ. Wɔde, maa yesusu Eliasibo ne Tobia nwo kãa. Né Eliasibo te sɔfo panyi, na né Tobia te somvoɛ wɔ Yuda mandam bɔ né owura Pɛsia ahennie nabo nanu. Mmerɛ bɔ Nehemia yɛle kyɛ okosá kɔto Yerusalem fasue ne, Tobia ne ye mmenia dwɔso tiale ye. (Neh. 2:10) Né Amonfoɛ llé yenwo atẽe kyɛ bɛkɔ asɔre awuro berɛ. (Deut. 23:3) Yede, ɔyɛle sɛɛ yeɛ Eliasibo mane Tobia sua wɔ asɔre awuro berɛ kyɛ ɔfa yɛ nekaa bɔ bɛtena bedidi ɔ?

Bɔ ɔte yeɛ ole kyɛ, né Tobia damvo paa yeɛ ole Eliasibo. Né Tobia ne ɔwa Yehohanan agya Yudafoɛ mmrasua. Afei koso, né Yudafoɛ pẽe kã Tobia nwo dwirɛ pá. (Neh. 6:17-19) Eliasibo koso, y’anomaa oogyale Sanbalate bɔ né ɔte amrado wɔ Samaria ne awa brasua. Na né Sanbalate damvo paa koso yeɛ ole Tobia. (Neh. 13:28) Né Tobia nzõ Yehowa, na odwɔso tiale nahorɛ sõen. Nakoso né ye damvo yeɛ ole Sɔfo Panyi Eliasibo. Yeti, ebia ɛhẽne ati yeɛ ɔmane ye sua wɔ asɔre awuro berɛ ne. Nakoso, Nehemia gyili Tobia nningyein bɔ né ɔwɔ asɔre awuro berɛ ne guale. Ɔyɛle sɔ fahyirele kyɛ odi nahorɛ ma Yehowa.

w96 3/15 16 ¶6

Yere Wɔnwo Di Nahorɛ Ma Yehowa

Ebiala bɔ odwɔso tia Yehowa ne, odikyɛ yɛtwẽ yɛnwo yefi yenwo. Sɛ yɛyɛ sɔ a, okyire kyɛ yedi nahorɛ yɛma Yehowa. Ɛhẽne ati yeɛ Yakobo hworɔle kyɛ: “Agyaasɛkyelɛfoɛ! Ɛmɔnze kyɛ sɛ ɛmɔfa wiase abiɛngoɛ a, né ɛmɔpɔ Nyameɛ ɔ? Yiti ebiala bɔ okuro kyɛ ɔfa wiase abiɛngõɛ ne, ɔte Nyameɛ pɔfoɛ.” (Yakobo 4:4) Ɛmɔma yesuesũa nahorɛ bɔ Dawide li mane Yehowa ne. Ɔhãne kyɛ: “Ao AWURADE, bɛbɔ bɛpɔ wɔ ne, mepɔ bɛ. Na bɛbɔ bedwɔso betia wɔ ne, aso bɛnwo nyɛ me ahyĩ? Mekyi bɛ kɔkɔkɔkɔ. Mebu bɛ me pɔfoɛ mɔ.” (Edwein 139:21, 22) Bɛbɔ bɛhyɛda bebu Yehowa mmraa so ne, yɛtwẽ yɛnwo yefi bɛnwo. Yeti, odikyɛ yedi nahorɛ yɛma Yehowa, na yɛtwẽ yɛnwo koraa yefi ebiala bɔ odwɔso tia ye nanwo. Afei koso, ɔnzɛkyɛ yɛfa bɛ adamvoa, anaa yɛnea bɛnwo dwirɛ wɔ TV so.

Bible Nu Dwirɛ Titire

it-2 452 ¶9

Dwein

Dwein bɔ né bɛto ye wɔ asɔre awuro berɛ ne, né ɔte nikyee bɔ yenwo hia paa. Bɔ ɔmaa yenwu sɔ yeɛ ole kyɛ, bɛbɔ né bɛto dwein ne, Bible ne kã bɛnwo dwirɛ pẽe. Afei koso, “né bɛmma bɛnyɛ adwuma biala” kyɛbɔ ɔkɔyɛ a, bɛkɔfa bɛ mmerɛ mukoraati bɛkɔto dwein ɔ. (1Abe 9:33) Mmerɛ bɔ né bɛka mmenia bɔ befili Babilɔn bɛwale Yerusalem ne, bannga dweintolɛfoɛ nemɔ bammoka Lewifoɛ nemɔ aso. (Ɛsr 2:40, 41) Ɔhene Atasɛsɛse hyɛle kyɛ nnɛmaa betua ‘toɔ, ndɔ anaa aseɛ nwo toɔ’ biala. (Ɛsr 7:24) Afei koso, ɔhyɛle kyɛ bɛfa nningyen biemɔ bɛma dweintolɛfoɛ nemɔ daabiala. (Neh 11:23; Ɛsr 7:18-26) Ɔwɔ nu kyɛ né dweintolɛfoɛ nemɔ te Lewifoɛ de, nakoso sɛ ɛnea bɔ yasusu yenwo ne a, ndeaseɛ wɔ nu paa kyɛ, Bible ne mva dweintolɛfoɛ nemɔ mmoka Lewifoɛ nemɔ aso ɔ.—Neh 7:1; 13:10.

    Sehwi Nningyein Ahoroɛ (2015-2026)
    Fité
    Kɔ Nu
    • Sehwi
    • Fa Kɔma Ebie
    • Hyehyɛ Ye Kyɛbɔ Ekuro Ɔ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Yenwo Mmraa
    • Wɔnwo Dwirɛ Nwo Mmraa
    • Kyɛbɔ Ɛpenakyɛ Yɛfa Wɔnwo Dwirɛ Yɛdi Dwumaa Ɔ
    • JW.ORG
    • Kɔ Nu
    Fa Kɔma Ebie