EBIEMƆ ASETENA NU DWIRƐ
Asomdwee Nu Oo, Kõɛ Nu Oo, Yehowa Mane Yɛ Anwoserɛ
Paul: Né ɔte November 1985, na né yɛte alupre nu bɔ yɛkwaayɛ nzɛmbatrɛlɛ adwuma wɔ Liberia bɔ ɔwɔ West Africa ne. Ɛhene ati né yɛnye agye paa! Alupre ne gyinane wɔ Senegal. Yeɛ Anne hane kyɛ: “Waha kɔyɛ dɔnhwere kõ na yadwu Liberia oo.” Afei yɛkwaate ɔ, bɛbɔ bɛyɛ adwuma wɔ alupre nanu ne nwa: “Wɔ biala bɔ ɛkɔ Liberia ne odikyɛ edwu wa, ofikyɛ bayɛ kuu (coup d’état) wɔ maen nanu, yeti yɛngɔhora dɔ kɔ.” Ɛhene ati, wɔ ɛlɛburu bɔ oli berɛ ne de, yɛne nzɛmbatrɛlɛfoɛ biemɔ tenane Senegal. Yɛwɔ berɛ ne, yɛtele ye wɔ news nu kyɛ, bahũhũ mmenia bafa bɛ bagua kar nu sɔa ala bo, bɔ bɛkwaagyi bɛ begua ɔ. Afei koso, né bafa kɛfiw bato mmenia naso, na bɛbɔ bebu so ne, né bɛbɔ bɛ tui.
Anne: Mene mehũ de, yenguro yɛnwo dwirɛ. Mmerɛ bɔ né nde akwalaa ne, ɔnate kyɛ né menguro menwo dwirɛ nati, né bɛtaa bɛsere me kyɛ nde serɛ. Sɛ mepɛ kar atee nu po a, né mesuro. Nakoso né yasi yɛ hue kyɛ, yɛkɔhɔ nekaa bɔ bɛnwa yɛhɔ ne.
Paul: Mene Anne mukoraati, bɛwole yɛ wɔ England. Mmerɛ bɔ yeyiele sɛkɛndri sukuu ne, mene Anne mukoraati yɛle ateepakyelɛ adwuma ne bie. M’awofoɛ ne Anne maame yeɛ bɛhyɛle yɛ ngunaen maa yɛyɛle sɔ ɔ. Né bɛnye gye yenwo paa kyɛ yɛkɔyɛ mmerɛ mukoraati soen adwuma ne. Nnili afoɛ 19 ne, nyane yenwo atee ngɔyɛle adwuma wɔ Bɛtɛl, na Anne ɔɔbokale meso mmerɛ bɔ yegyale wɔ 1982 nu ne.
Kyẽa bɔ yeyiele Gilead sukuu wɔ September 8, 1985 nu ɔ
Anne: Né yekuro Bɛtɛl adwuma, nakoso bɔ né ɔla yɛ ahone so paa yeɛ ole kyɛ yɛkɔɔsõ wɔ nekaa bɔ behia mmeni pee maa bɛkã nzɛmba ne ɔ. Aliemaamɔ bɔ né yɛne bɛ yɛ adwuma wɔ Bɛtɛl ne, né benu biemɔ ayɛ nzɛmbatrɛlɛ adwuma ne bie le, yeti bɛhyɛle yɛ ngunaen. Yɛbɔle ɛhe anwo mbaeɛ afoɛ nza, na wɔ 1985 nu ne, bɛtole asaa bɛfrɛle yɛ kyɛ yɛbra Gilead sukuu bɔ ɔtɔ so 79 ne bie. Ɔwale sɔ ne, kyɛbɔ yɛnye si gyele ne de, bɛnga. Yeyiele sukuu ne, bɛhane kyɛ yɛhɔ Liberia bɔ ɔwɔ West Africa ne.
ƆDƆ BƆ ALIEMAAMƆ YELE YE ALI HYIRELE YƐ NE, ƆHYƐLE YƐ NGUNAEN
Paul: Alupre bɔ olimoa bɔ bɛmane ye atee kyɛ ɔhɔ Liberia ne, ɛhene yeɛ yɛfo yɛhɔle ɔ. Yedwuli berɛ ne, né maen nanu ayɛ bagyabagya, na né kɛfiw ne koso gyi nu serɛserɛ paa. Yeti sɛ né kuro nanu mmenia te kar bie suɛ bɔ yenoa yɛ se mbaen po a, ɔnate esuronyi ti, ne ebiala pena nekaa fa. Bɔ ɔkɔyɛ né esuronyi angyekye yɛ ne, né yɛkenga Edwein nwomaa ne bue bie kɔngɔen biala. Ɔmva yenwo ne bɔ né ɔkɔ so wɔ maen nanu ne, né yɛnye gye dwumadie bɔ bafa bama yɛ nanwo paa. Bɛmaa Anne yɛle nzɛmbatrɛlɛniɛ, yeti né daa ɔkɔ asɛnga, na me koso né meyɛ adwuma wɔ Bɛtɛl. Né mene John Charuk yeɛ né yɛyɛ adwuma kõ ɔ.a Ɔnate kyɛ né watena Liberia wahyɛ nati, bɔ né aliemaamɔ fa nu ne, né ɔte yebo, na nzuane nningyein pee mvili ye berɛ.
Anne: Nzu paa yeɛ ɔmaa yɛnye ɔɔgyele Liberia berɛ sɔ ne? Ɔte yeliemamɔ ti ɔ. Né bekuro sona, na né bɛ gyidie koso yɛ se paa. Yɛne bɛ yɛɛfale abiɛngoɛ serɛserɛ. Nahorɛ nu, bɛɛyɛle tekyɛ yɛ abusuafoɛ. Né betu yɛ foɛ, na né bɛhyɛ yɛ ngunaen koso. Né ɛberɛ asɛnga hɔlɛ yɛ fɛ kyɛ! Sɛ ɛkɔ ebie awuro kodi ye adanzeɛ ná angyɛ kyɛbɔ okuro a, ne wafɛ yaa kyɛ efi berɛ ndɛ ɔ. Nekaa bɔ ɛkɔfa biala, né mmenia bɔ Bible nu dwirɛ bie nwo ngɔmmɔ, na né ɛkɔhora kɔfa wɔ noa kɔto nu bie. Né yele mmeni pee bɔ yɛne bɛ sua Bible ne ɔ, na né ɔyɛ se ma yɛ po kyɛ yɛne bɛ mukoraati kosua nikye ɔ. Nahorɛ nu, né ɛhe yɛ yɛ nwanwa paa!
YENYANE AKOKODURO ƆMVA YENWO KYƐ NE ESURONYI AHÃ YƐ NE
Bɛbɔ ɔnate kõɛ nati banwati ne, aliemaamɔ boka bɛ wɔ Liberia Bɛtɛl berɛ wɔ 1990 nu
Paul: Kɔyɛ afoɛ nna de, né asomdwee wɔ maen nanu. Nakoso kõɛ sili wɔ 1989 nu maa nningyein sesãne komapɛ. Bɛbɔ né bate atua ne, bɛhyɛle yebo bɛyɛle basabasa, na belele nekaa bie bɔ né opingye Bɛtɛl paa ne bɛbɔle so wɔ July 2, 1990 nu. Bosome nza de, né yɛngora yɛmvrɛ ebiala bɔ y’abusuafoɛ, ɔne ewiase mukoraati adwumayɛbeati ne po bokaso ɔ. Né basabasayɛlɛ kɔ so, na né aleɛ koso nwo ayɛ se, ebiemɔ po de, ne bɛto bɛ mmɔnaa. Ɛhe hɔle so wɔ maen nanu nekaa biala afoɛ 14.
Anne: Mmusuakue bɔ bɛwɔ maen nanu ne, né benu biemɔ apɛ bɛnwo bɛkõ, na né bekũkũ bɛnwo. Nekaa biala bɔ ɛkɔfa ne, né enwu bɛbɔ bɛkõ ne. Né betiratira akodeɛ, na né bewurowura ndaadeɛ suronyisuronyi. Né bɛkora bɛbɔ bewura awuro biala nu bɛkɔfa bɔ bekuro ɔ. Né bekũ mmenia tekyɛ bɔ bekũ ngokɔ ne. Sɛ edwu baliya biemɔ a, ne bahũ mmenia basamo berɛ, na né ebie po pingye Bɛtɛl. Yeliema biemɔ wuwuli bɔ né nzɛmbatrɛlɛfoɛ nyɔ bɔ bɛte yɛ damvomɔ bokaso ɔ.
Aliemaa biemɔ fale bɛ ngoa bɛtole bɛ sa nu bɛfale yeliema biemɔ bɔ né bɛpena bɛ bekũ bɛ ne bɛfeale. Nzɛmbatrɛlɛfoɛ ne Bɛtɛlfoɛ koso fale aliemaa biemɔ feale. Aliemaa biemɔ bɔ ɔnate kõɛ nati né banwati ne, ebiemɔ wale Bɛtɛl bɛɛlale aborɔsaen nabo, na yɛne ebiemɔ koso lale aborɔsaen naso. Yɛne abusua bie bɔ nu mmenia te nzoo yeɛ né yɛla sua kõ anu ɔ.
Paul: Kyẽa biala, né bɛbɔ bɛkõ ne bɔ mmɔden kyɛ bɛkɔwa Bɛtɛl berɛ bɛkɔɔnea kyɛ yafa mmenia biemɔ yafea berɛ anaa. Mmerɛ biala bɔ bɛkɔyɛ kyɛ bɛba berɛ ne, ne yɛye mmenia nna maa nyɔ ne bɛ kodwudwo, na nyɔ koso atetɛ mbomaa nanu banea bɔ ɔkɔ so ɔ. Sɛ aliemaa nyɔ bɔ bɛne bɛ dwudwo ne fa bɛsa begua bɛ nyunu a, okyire kyɛ bapene so kyɛ bɛngɔwa berɛ. Nakoso sɛ bɛfa bɛsa begua besi a, okyire kyɛ mmenia nemɔ afɛ yaa. Yeti né odikyɛ bɛbɔ bɛtetɛ ne, bɛyɛ ndɛ bɛfa aliemaa nemɔ bɛfea.
Anne: Dapɛen biemɔ sĩ ne, bɛbɔ bɛyɛ basabasa nanu biemɔ fale anyeserɛ bɔ wurale Bɛtɛl berɛ. Mene aliemaa brasua kõ yɛɛwurale yɛ abialeɛ berɛ. Né yele kabɔd bie bɔ atee la ye bo bɔ ɛkora fa nikyee wura nu ɔ. Yeti sɔ aliemaa brasua ne ɔɔmoane yenwo wurale berɛ. Bɛfale bɛ tui nemɔ bɛpole me wɔ aborɔsaen naso dɔ. Ɔnate kyɛ né bafɛ yaa nati, bɛbɔle anoa nanu bɔ ahaa bɛpena betu yebo ɔ. Paul hahyirele bɛ kyɛ: “Meye wura abialeɛ.” Ɔwale sɔ ne, nhyehyɛle nningyein wɔ kabɔd nanu, kyɛbɔ ɔkɔyɛ a, bengonwu aliemaa brasua ne ɔ. Ɛhe maa ngyɛle, yeti né mennwu atee bɔ mva so mmukye anoa ne ɔ, ofikyɛ né mekunu tete me. Ɔwale sɔ ne, mmɔle Yehowa mbaeɛ wɔ me tianu kyɛ ɔboka me. Yeti mmukyele anoa ne, na ngyeale bɛ. Bandɛ me so koraa, na mmom benu kõ piane me fili atee nanu, na ɔhɔle kabɔd nanwo ɔɔneɛneane nu. Ɔyɛle ye nwanwa paa kyɛ wannwu ebiala ɔ. Yeti bɛneɛneane suanu berɛ mukoraati, koso bannwu hwee.
YEHOWA HƆLESO BOKALE YE MMENIA
Paul: Kõɛ ne hɔle so bosome bie sĩ ne, né y’aleɛ aha kãamba bie. Nakoso né yele nikyeebie bɔ ɔmaa yɛ gyidie yɛ se ɔ. Ɛhene yeɛ ole daa asɛm bɔ né yɛyɛ ye ngyerɛmɔ biala wɔ Bɛtɛl ne, na ɔbokale yɛ paa.
Né yɛse kyɛ sɛ yɛkã kyɛ yefite yɛkɔpena aleɛ a, né aliemaamɔ bɔ yafa bɛ yafea ne kɔyɛ ye sɛ? Kyɛbɔ ɔte biala ne, ahaa bɛbɔ bɛyɛ basabasa ne kohũ bɛ. Atee bɔ odwu mmerɛ bie a, né Yehowa faso maa yɛsa kã aleɛ ne, né ɔyɛ nwanwa paa! Yehowa maa yɛsa hane bɔ yehia ɔ, na ɛhene maa y’ahone tɔle yɛ kunu.
Ɔwɔ nu, né nningyein nu yɛlɛ alaa yeɛ ɔyɛ se wɔ maen nanu ɔ, nakoso nahorɛ ne maa yenyane anyelasoɛ. Né odikyɛ aliemaamɔ nwati bɛpere bɛ ngõa, nakoso ɛhene amma bɛ gyidie angɔ ase. Ebiemɔ po hane kyɛ bɔ ɔkɔ so ne, “osiesie bɛ ma amaneɛnwunɛ piri ne.” Asafo nu mbanyi bɔ bele akokoduro ne aliemaa mmrandeɛ biemɔ yɛle bɔ bɛkɔhora biala bɛbokale aliemaamɔ. Sɛ aliemaamɔ nwati kɔ nekaa bie a, né bɛbokaboka bɛnwo. Afei koso, né bɛkã nzɛmba ne wɔ nekaa bɔ banwati bahɔ ne. Né bɛpepɛ mmakaa bɛyɛ Ahennie Asa bɔ bekoyia nu ɔ. Sɔ mmerɛ ne, nzɛmba ne bɔ aliemaamɔ hane, ɔne adesua bɔ bɛhɔle ne yeɛ ɔhyɛle bɛ ngunaen maa bɛ gyidie yɛle se ɔ. Sɛ né yɛkyekyɛ aleɛ ne nningyein foforɛ yɛma aliemaamɔ a, bɔ yɛhyɛle ye nzorɛ yeɛ ole kyɛ, né bag bɔ bɛkɔfa bɛkɔhɔ asɛnga nanwo hia bɛ tra ndaadeɛ po. Ɛhene hyɛle yɛ ngunaen paa. Ɔnate kõɛ nati, né mmeni pee nye gye yenwo kyɛ bekotie nzɛmba ne. Ɔyɛle mmenia nwanwa kyɛ, ɔmva yenwo kyɛ kõɛ ne kɔ so, ná nningyein nu ayɛ se ne, Adanzefoɛ nemɔ de bɛda ɔdɔ ali bekyire bɛnwo, na bele anigye ɔ. (Mat. 5:14-16) Ɔnate mmɔden bɔ né aliemaamɔ bɔ nati, bɛbɔ né bɛkõ ne, benu biemɔ po bɛɛyɛle aliemaamɔ.
YEHOWA MANE YƐ ANWOSERƐ MMERƐ PO BƆ NÉ YƐ WORA ABƆ NE
Paul: Sɔ afoɛ 14 bɔ ne kõɛ ne kɔso wɔ maen nanu ne, né odikyɛ me ne Anne yefi Liberia berɛ pɛen nnu. Ɛhe anu nza de, né yedi akɔneaba. Nakoso nyɔ bɔ waha ne de, sɛ yɛkɔ a, ne yedi afoɛ kõ kora ne yasa yawa. Yesĩ ne, yefili maen nanu. Aliemaa brasua kõ bɔ ɔte nzɛmbatrɛlɛniɛ bɔ né ɔboka yɛso ne hane sɔ dwirɛ he: “Yɛhɔle Gilead ne, behyirehyirele yɛ kyɛ odikyɛ yɛfa y’ahone yewura adwuma bɔ yɛyɛ nanu, na sɔ ala yeɛ yɛyɛle ɔ. Yeti né ɔyɛ yɛ yea paa kyɛ yɛyakyi yeliemamɔ berɛ yɛkɔ ɔ!” Nakoso bɔ ɔyɛ anigye yeɛ ole kyɛ, nekaa bɔ bɛfale yɛ bɛhɔle ne, né opingye Liberia berɛ, yeti né yɛkora yɛboka aliemaamɔ bɔ bɛwɔ dɔ ne.
Yesa yɛwale Liberia wɔ 1997 nu, na yɛnye gyele
Anne: Wɔ May 1996 nu ne, né yɛte Bɛtɛl kar bie nu yɛfa asafo ne ngrataa biemɔ bɔ yenwo hia paa yɛkɔ nekaa bie. Né yɛte mmenia nna yeɛ yɛte kar nanu ɔ. Né yɛpena kyɛ yɛkɔ nekaa bɔ mmenia bɔ bɛyɛ basabasa ne bɛnne berɛ ɔ, na né yɛkɔpɛ kwanzii 10 (kilomita 16). Yɛkɔ ne, wangyɛ biala yeɛ bɛbɔ bɛyɛ basabasa ne beesili y’atee ɔ. Né bafɛ yaa paa, na né bɛtoto tui. Bɛmaa yegyinane, yeɛ bɛhwene yɛ nu nza befili kar nanu maa ɔhale Paul ngome ɔ. Afei betuli yɛ kar ne bɛne ye hɔle. Ɔwale sɔ ne, né yennwu bɔ yɛyɛ ɔ. Wangyɛ biala yɛkwaato yɛnye ɔ, Paul yeɛ ɔba bɔ mogya tu ye. Ne y’adwene yɛyɛ kyɛ babɔ ye tui. Nakoso yenwuni kyɛ sɛ babɔ ye tui a, ahaa ɔngɔhora nate. Bɔ ɔte yeɛ ole kyɛ, sãa mmerɛ bɔ né bɛtwe ye befi kar nanu ne, yeɛ ye nwoma so pɛle ɔ, koso wambɛ piri sɔ.
Né sogyafoɛ kar bie gyi dɔ bɔ mmenia bɔ bewurowura ndaadeɛ suronyi suronyi ngome yeɛ bɛte nu ɔ. Yɛyɛle kyɛ yɛkwaatena nu bie, nakoso yɛyɛle kyɛ yɛfo nala yeɛ dravaniɛ ne tuli kar ne ɔ. Ɔhale sɔaa ahaa yɛte yeguale, yeti né odikyɛ yɛta kar nanwo na yɛsosɔ nu serɛserɛ. Yɛteɛteane nu kyɛ ogyina, nakoso né osuro yeti wangyina. Yemiane yɛnye yetirale nu, nakoso mmerɛ bɔ yeedwuli ne, né yɛnwo woso yɛ paa.
Paul: Yedwuli ne, né yɛnwo ayɛ fiɛ paa, na né yɛ ndaadeɛ bɔ owura yɛ ne mukoraati koso atete. Ɔyɛle yɛ nwanwa paa kyɛ yanwu ɔ. Né alukɔpta (helicopter) bie bɔ batoto tui babobɔ nu gyi eburo nekaa bie, yeti yɛɛlale yenwo berɛ, na aleɛ hyɛne ne, yɛfo yɛhɔle Sierra Leone. Yedwuli berɛ ne, yɛlale Yehowa ase paa kyɛ yɛte ngoa nu ɔ. Nakoso ne yeté dwene aliemaamɔ bɔ bɛwɔ Liberia nanwo paa.
YEHOWA MANE YƐ ANWOSERƐ MAA YEGYINANE ƆHAW BIE NOA
Anne: Mmerɛ bɔ yedwuli Sierra Leone Bɛtɛl wɔ Freetown ne, aliemaamɔ neane yɛ kama. Nakoso bɔ yɛfale nu wɔ Liberia ne, ɛyɛ a né ogyigyi menye so. Sɛ aleɛ kye a, ɔwɔ berɛ alaa a, né mabɔ birim tekyɛ bɔ ebie baayɛ me nikyeebie ne, na ɛyɛ a né menye so kyini me. Odwu mmerɛ bie a, né mekora medwɔso kɔngɔen, na menwo woso me tekyɛ bɔ nikyeebie baayɛ me ne. Ɔba sɔ a, mengora nwomeɛ dé pá. Yeti ɛyɛ a né Paul asɔ me nu, ɔne me abɔ mbaeɛ. Yesa yɛto asafo dwein alaa kodwu kyɛ menwo bɔ ɔwoso me ne kɔyakyi ɔ. Né m’adwene yɛ me kyɛ anea a ngɔbɔ laen, na mayakyi nzɛmbatrɛlɛ adwuma ne.
Ɛhene sĩ ne, me wora ngofi edwirɛ bie bɔ osili ne llé. Sɔ dapɛen nanu ala, yɛsa hane magazin nyɔ bie. Ne kõ te Awake! bɔ ɔwale June 8, 1996 ne. Edwirɛ bie wɔ nu bɔ yenwa “Coping With Panic Attacks.” Ɔmaa ndele bɔ né ɔha me nabo. Bɔ ɔtɔ so nyɔ ne koso te Ɔwɛn-Aban bɔ ɔwale May 15, 1996 ne. Né edwirɛ bie wɔ nu bɔ yenwa: “Wonya Wɔn Ahoɔden Fi He?” Né akyɛen bie bɔ ye ndaa kõ abu foto wɔ nu. Ɔwɛn-Aban ne hyirele nu kyɛ, kyɛbɔ sɛ akyɛen ye ndaa kõ bu po a, ɔkora tu kodidi ne, sɔ ala yeɛ yɛ koso sɛ ɔnate edwirɛ bie bɔ ɔtole yɛ nati yɛfa ɔhaw nu po a, Yehowa honhom ne kɔhora kɔfa yɛ so kɔboka mmenia. Yehowa fale ɛhene aso maa mesa hane bɔ né mehia ye sɔ mmerɛ ne ɔ. (Mat. 24:45) Yeti nyɛle nhwehwɛmuɛ pee mvale me haw nanwo, na edwirɛ bɔ nwuni ye ne, mmoale yemukoraati noa nyɛle ye nwomaa kõ. Ɛhene bokale me maa odwuli nekaa bie ne, ne menwo nwoso me kõ tekyɛ dáa ne.
YEHOWA BOKALE YƐ MAA YEGYINANE NZAKRAYƐƐ BIE BƆ ƆWALE NE NOA
Paul: Mmerɛ biala bɔ yɛkɔhɔ Liberia ne, kyɛbɔ né yɛnye si gye ne de, bɛnga. Wɔ 2004 afoɛ ne ayieleɛ ne, né yafa kɔyɛ afoɛ 20 yeɛ yayɛ adwuma wɔ Liberia ɔ. Kõɛ ne wale ayieleɛ, yeti né bɛbaasisi sua wɔ Bɛtɛl berɛ. Nakoso nu berɛ nala yeɛ bɛmane yɛ dwumadie foforɛ ɔ.
Aliemaamɔ bɔ né bɛwɔ Liberia ne, né yaahuro bɛ dwirɛ paa, na né yɛne bɛ ayɛ tekyɛ abusua. Yeti mmerɛ bɔ bɛhane kyɛ yɛhɔ nekaa foforɛ ne, né ɔlla ase mma yɛ koraa. Nakoso mmerɛ bɔ yɛyakyili yɛ y’abusuafoɛ berɛ yɛhɔle Gilead ne, yenwuni kyɛbɔ sɛ ɛfa wɔnwo to Yehowa so a, oyira wɔ ɔ. Yeti yele yɛtole nu kyɛ yɛkɔhɔ, na bɛfale yɛ bɛhɔle Ghana.
Anne: Mmerɛ bɔ yéfi Liberia ne, yesuni paa. Nakoso aliemaa bie bɔ ɔte biaa panyi bɔ bɛfrɛ ye Frank bɔ ye adwene nu la berɛ ne hahyirele yɛ kyɛ: “Nnɛmɔmaa ɔha ɛmɔ kyɛ ɛmɔyakyi yɛ berɛ bɛkɔ ɔ!” Afei ɔfabokale so kyɛ: “Yɛse kyɛ ɛmɔ wora ngofi yɛ llé, nakoso ɛmɔfi ɛmɔ ahone mukoraati nu behuro aliemaamɔ bɔ bɛwɔ ne Ghana dwirɛ. Yehowa yeɛ ɔsoma ɛmɔ ɔ, yeti ɛmɔhɔ bɛɛboka bɛ.” Sɔ dwirɛ ne hyɛle yɛ ngunaen maa yɛnye gyele kyɛ yɛkɔhɔ, ɔmva yenwo kyɛ mmeni kãa bie yeɛ bɛse yɛ wɔ berɛ, ná yɛkwaahyɛ abrabɔ foforɛ bo ne.
Paul: Yedwuli Ghana ne, wangyɛ biala yeɛ aliemaamɔ maa yɛnye hane berɛ ɔ. Né Adanzefoɛ sone wɔ maen nanu paa! Yesuane nningyein pee yefili yɛ damvomɔ bɔ yenyane bɛ bɔ né bɛ gyidie yɛ se ne berɛ. Afei mmerɛ bɔ yɛsone wɔ Ghana afoɛ 13 ne, bɛhane kyɛ yɛhɔ East Africa Bɛtɛl bɔ ɔwɔ Kenya ne. Ɔwɔ nu, yɛ damvomɔ bɔ bɛwɔ Liberia ne Ghana ne, né yɛ wora adɔ bɛ paa, nakoso wangyɛ yenyane nnamvoa foforɛ wɔ Kenya. Kesaalae, yeté sõ wɔ Kenya, na ɛberɛ te nekaa bɔ behia nzɛmbahanɛfoɛ pee ɔ.
Yɛne yɛ damvomɔ bɔ yanya bɛ wɔ East Africa wɔ 2023 nu ɔ
BƆ YASUA YAFI BƆ WATO YƐ NE MUKORAATI NU Ɔ
Anne: Mafa ɔhaw pee nu wɔ m’asetena nu, ná ɔtɔ mmerɛ bie po a, né esuronyi ahã me. Sɛ yɛ́fa ɔhaw bɔ ɔte sɔ nu a, ɔkora bɔ yɛ anwonyerɛ, anaa ɔmaa esuronyi po kã yɛ. Sɛ ɔba sɔ a, yɛnnea atee kyɛ Yehowa kɔyɛ anwanwadeɛ bie kɔfa kɔye ɔhaw ne kofi berɛ. Kesaalae po, sɛ ebie to tui na mete a, mekunu kora te me maa mesa yɛ titiritii. Nakoso manwu ye kyɛ atee bɔ Yehowa nate so ɔboka yɛ ne, odikyɛ medé ne to nu. Ebie yeɛ ole aliemaamɔ bɔ ɔfa bɛ so boka yɛ ne. Afei manwu ye kyɛ, sɛ yɛkɔso yesua nikye, yɛkɔ adesua, ná yɛkɔ asɛnga a, Yehowa kɔfa ɛhene aso kɔboka yɛ maa yɛkɔyɛ dwumdie bɔ wafa wama yɛ ne.
Paul: Ɔtɔ mmerɛ bie a, ebiemɔ kora bisa yɛ kyɛ: “Yeti ɛmɔle anigye wɔ adwuma bɔ ɛmɔyɛ nanu?” Maen biemɔ wɔ berɛ a, ɛyɛ a né asomdwee wɔ berɛ paa, nakoso nningyein kora sesã komapɛ maa ɛberɛ bayɛ suro. Yede nzu yeɛ ɔmaa yɛnye gye yenwo kyɛ yɛkɔhɔ sɔ maen nemɔ aso ɔ? Ɔte yeliemamɔ bɔ yekuro bɛ dwirɛ ne. Ɔwɔ nu, ɔsono ebiala ne ye amammerɛ, koso adwene kõ yeɛ yemukoraati yele ye wɔ Yehowa nwo ɔ. Ɛyɛ a yele adwene kyɛ yɛkwaahyɛ aliemaamɔ ngunaen, nakoso sɛ yɛkɔhã paa a, bɛ mmom yeɛ bɛhyɛ yɛ ngunaen ɔ.
Nekaa biala bɔ yɛkɔhɔ ne, yenwu ngabonu bɔ ɔwɔ aliemaamɔ nu ne, na ɛhe te nikyee bɔ ɔyɛ nwanwa paa. Asafo biala bɔ yɛkɔhɔ nu ne, yele abusua wɔ berɛ. Yele gyidie paa kyɛ sɛ yɛkɔso yɛfa yɛnwo yɛto Yehowa so a, ɔkɔma y’anwoserɛ maa yekogyina ɔhaw biala bɔ ɔkɔto yɛ ne noa.—Flp. 4:13.
a Kenga John Charuk asetena nu dwirɛ bɔ yeɛ ole “I Am Grateful to God and Christ,” bɔ ɔwɔ March 15, 1973 The Watchtower nanu ne.