aProverbe
1 Aproverbe ti Salomon,+ molenge ti David,+ gbia ti Israël:+
2 Ndani ayeke ti tene zo ahinga ndara+ nga lo yeda ti tene a fa lege na lo,
ti tene lo mä yâ ti atënë ti ndara;
3 ti yeda ti tene a fa lege na lo+ si lo hinga ti sara ye na ndara,
ti sara ye mbilimbili,+ ti mû anzoni desizion+ nga ti sara ye na lege ni;
4 ti sara si zo so ahinga ndo mingi pëpe, lê ti lo ahan,+
ti sara si maseka ahinga ye nga lo hinga ti gbu li nzoni.+
5 Zo ti ndara adengi mê ti lo ti mä ndo si lo manda ye mingi,+
na zo so ahinga ndo ayeke wara anzoni kode ti fango lege,*+
6 si lo mä yâ ti mbeni proverbe nga na atënë so mango yâ ni ayeke ngangu,
atënë ti zo ti ndara nga na aparabole.+
7 Kpengo mbeto ti* Jéhovah ayeke tongo nda ti hingango ye.+
Gï azo ti buba la ake ndara nga ala ke ti tene a fa lege na ala.+
10 Molenge ti mbi, tongana awasiokpari agi ti handa mo, yeda pëpe.+
11 Tongana ala tene: “Ga e gue.
E honde terê ti e, e ku azo si e tuku mênë ti ala.
Gï senge senge tongaso, e yeke honde terê ti e ti ku ti gbu azo so tënë ayeke na li ti ala pëpe.
12 E yeke mene ala na fini lê ti ala, tongana ti so Dû ti kuâ* amene azo,
na ngbongboro ni kue, tongana ti azo so ayeke gue na yâ ti dû.
13 E mû aye ti mosoro ti ala kue,
e yeke sara si yâ ti da ti e asi na aye so e gbu.
15 Molenge ti mbi, mû peko ti ala pëpe.
Tambela na lege ti ala pëpe,+
16 ndali ti so ala yeke kpe hio ti gue ti sara sioni;
ala gue hio ti tuku mênë.+
17 Ti gbara yâ ti gbanda dandara na lê ti ndeke ti tene a gbu lo ayeke gï senge senge.
18 Ndani la, azo so ahonde terê ti ala hondengo ti tuku mênë;
ala honde terê ti ala hondengo ti mû fini* ti azo.
19 Azo so agi ti wara go na ndö ti amba ti ala ayeke sara tongaso,
na ye so ayeke sara si azo so awara ni agirisa fini* ti ala.+
20 Tâ ndara+ ayeke sara tënë na kota go na ndö ti lege.+
Lo ngbâ gï ti sara tënë na kota go na ando so azo ayeke gue ka dä mingi.+
21 Lo yeke sara tënë na kota go na coin* ti alege so gbâ ti azo ayeke hon dä.
Na ayanga ti gbagba ti gbata ni, lo tene:+
22 “Ala azo so ahinga ndo pëpe so, ala ye ti ngbâ gï tongaso juska lawa?
Ala azo ti hengo ndo, juska lawa la hengo ndo ayeke ngbâ gï ti nzere na ala?
Ala azo ti buba, juska lawa la ala yeke ngbâ gï ti ke ti hinga ye?+
23 So mbi suku na ala so, ala yeda na ni ma.*+
Na pekoni, mbi yeke tuku yingo ti mbi ndali ti ala;
mbi yeke sara si ala hinga atënë ti mbi.+
24 So mbi dekongo, me ala ngbâ gï ti ke ti mä mbi,
mbi yôro maboko ti mbi, me zo ti gi ti bâ ndo na mbage ti mbi ayeke dä pëpe,+
25 nga ala ngbâ gï ti sara sanka ti awango kue so mbi mû,
na ala ngbâ gï ti ke tongana mbi suku na ala,
26 mbi nga kue mbi yeke he ala na ngoi so ye ti ngangu ayeke wara ala;
mbi yeke he ala na ngoi so ye so ala sara mbeto ni mingi ayeke si,+
27 na ngoi so ye so ala sara mbeto ni mingi ayeke tï na ndö ti ala tongana kota ngu-nzapa,
na ye ti ngangu aya na ndö ti ala tongana kota pupu ti ngu-nzapa,
na ngoi so ye ti ngangu na ye ti vundu ayeke ga na ndö ti ala.
28 Na ngoi ni so, ala yeke ngbâ gï ti toto na mbi, me mbi yeke kiri tënë na ala pëpe;
ala yeke gi mbi gingo, me ala yeke wara mbi pëpe,+
29 ndali ti so ala ke hingango ye,+
nga ala ke ti kpe mbeto ti Jéhovah.+
30 Ala ke wango ti mbi;
atënë kue so mbi tene ti suku na ala, ala ne ni pëpe.