BIBLIOTHÈQUE NA NDÖ TI INTERNET Watchtower
Watchtower
BIBLIOTHÈQUE NA NDÖ TI INTERNET
Sango
  • BIBLE
  • AMBETI
  • ABUNGBI
  • nwt Daniel 1:1-12:13
  • Daniel

Vidéo ayeke na yâ ti mbage ni so ape.

Pardon, mbeni kpale asi na ngoi ti zingo vidéo ni.

  • Daniel
  • Mbeti ti Nzapa ti fini dunia
Mbeti ti Nzapa ti fini dunia
Daniel

DANIEL

1 Na yâ ti ota ngu ti komandema ti Jéhoïakim+ gbia ti Juda, Nébucadnezzar gbia ti Babylone aga asara camp na terê ti Jérusalem.+ 2 Na mbeni ngoi, Jéhovah azia Jéhoïakim gbia ti Juda na maboko ti lo.+ Lo zia nga lege na lo ti mû ambeni kungba ti da* ti tâ Nzapa, na lo gue na ni na kodro ti Shinéar*+ lo zia na yâ ti da* ti nzapa ti lo. Lo zia akungba ni na ndo so a yeke bata mosoro ti nzapa ti lo dä.+

3 Na pekoni gbia amû yanga na Ashpénaz, kota zo ti yangbo ti lo, ti gue na ambeni zo ti Israël, so na popo ni a yeke wara ahale ti gbia nga na ti akota zo.+ 4 A lingbi amaseka* ni aduti azo so mbeni mbage ti terê ti ala abuba pëpe, ala yeke pendere, ala yeke na ndara, ala hinga ndo, ala hinga ti bâ yâ ti aye nzoni+ nga ala lingbi ti sara kua na yangbo ti gbia. A lingbi lo fa na ala kode ti sarango mbeti ti azo ti Chaldée nga na yanga ti kodro ti ala. 5 Gbia afa nga anzoni kobe ti gbia nga na vin so lo yeke nyon so a lingbi a mû na ala lâ oko oko. A lingbi a fa ye na ala* na yâ ti ngu ota. Tongana ngoi ni so ahunzi, ala yeke komanse ti sara kua na gbia.

6 Na popo ti ala, a yeke wara ambeni so alondo na mara* ti Juda. A yeke Daniel,*+ Hananiah,* Mishaël* na Azariah.*+ 7 Kota zo ti yangbo ni amû na ala iri.* Lo mû na Daniel iri ti Belteshazzar;+ lo mû na Hananiah iri ti Shadrak; lo mû na Mishaël iri ti Méshak nga lo mû na Azariah iri ti Abednégo.+

8 Me Daniel amû desizion na yâ ti bê ti lo awe so lo yeke ga sioni pëpe na lege ti anzoni kobe ti gbia nga na vin so lo yeke nyon. Ni la lo hunda na kota zo ti yangbo ni ti zi lo si lo te akobe ni so pëpe ndali ti lo ga sioni. 9 Tâ Nzapa asara si kota zo ti yangbo ni abâ Daniel na nzoni lê* nga lo sara nzoni bê na lo.+ 10 Me kota zo ni atene na Daniel: “Mbi sara mbeto ti seigneur na gbia ti mbi, lo so afa kobe nga na vin ti mungo na ala. Tongana lo bâ so ala yeke pendere tongana tanga ti amba ti ala amaseka* pëpe, lo yeke tene nyen? Mo sara tongaso, mbi yeke wara tënë na gbia.” 11 Me Daniel atene na zo so kota zo ni azia lo ti bâ ndo na ndö ti lo Daniel, Hananiah, Mishaël na Azariah, atene: 12 “Pardon, tara e awakua ti mo na yâ ti lango bale-oko e bâ: mû na e akugbe ti kasa nga na ngu ti nyongo ni; 13 na pekoni, haka lê ti e na ti amba ti e amaseka* so ayeke te anzoni kobe ti gbia; na pekoni sara ye na e alingbi na ye so mo bâ.”

14 Tongaso lo yeda na ye so ala fa, na lo tara ala na yâ ti lango bale-oko. 15 Na hunzingo ti alango bale-oko ni, ala za pendere ahon amba ti ala amaseka* kue so ayeke te anzoni kobe ti gbia nga ala kono pendere ahon ala.* 16 Tongaso, zo ti bango ndo na ndö ti ala azi anzoni kobe ti gbia nga na vin so a mû ndali ti ala, na lo ngbâ ti mû na ala akugbe ti kasa. 17 Tâ Nzapa asara si amaseka* osio so ahinga ye nga ayeke na ndara ti hinga mara ti ambeti nde nde kue nga ala yeke na ndara. Daniel awara hingango ndo ti hinga nda ti avision nde nde kue nga na abango li.+

18 Tongana ngoi so Gbia Nébucadnezzar afa ni alingbi awe ti tene a gue na ala na gbele lo,+ kota zo ti yangbo ni ague na ala na gbele lo. 19 Na ngoi so gbia asara tënë na ala, mbeni zo na yâ ti groupe ni kue so alingbi na Daniel, Hananiah, Mishaël nga na Azariah+ ayeke dä pëpe. Ala ngbâ ti sara kua na gbele gbia. 20 Gbia ahunda tënë na ala na ndö ti aye kue so a hunda ti tene zo aduti na ndara nga lo hinga nda ti ye si, na lo bâ so ala hinga ndo fani bale-oko ahon aprêtre kue so ayeke sara magie nga na azo ti bango mbadi+ ti yâ ti kodro ti lo kue. 21 Daniel angbâ kâ juska na kozo ngu ti komandema ti Gbia Cyrus.+

2 Na yâ ti use ngu ti komandema ti Gbia Nébucadnezzar, lo bâ li ti lo mingi. So li ti lo ayeke kpô pëpe,+ a sara si lo lango pëpe. 2 Tongaso, gbia ni amû yanga ti tene a iri aprêtre so ayeke sara magie, azo ti bango mbadi, azo ti sarango yorö nga na azo ti Chaldée* ti tene ala ga ala fa na lo abango li ti lo. Ala ga, ala luti na gbele gbia ni.+ 3 Na pekoni, gbia ni atene na ala: “Mbi bâ li ti mbi, na a sara si li ti mbi ayeke kpô pëpe, ndali ti so mbi ye ti hinga bango li ni.” 4 Azo ti Chaldée akiri tënë na gbia ni na yanga ti Araméen,*+ ala tene: “Gbia ti e, e ye mo ngbâ na fini lakue lakue. Fa peko ti bango li ni na e awakua ti mo, na e yeke fa na mo ndani.”

5 Gbia ni atene na azo ti Chaldée, atene: “Tanga ti tënë ti mbi ayeke so: Tongana ala fa bango li ni nga na ndani na mbi pëpe, a yeke dë amaboko na agere ti ala, nga da ti ala ayeke ga kabinë ti azo kue.* 6 Me tongana ala fa na mbi bango li ni nga na ndani, mbi yeke mû na ala amatabisi, mbi yeke futa ala nga mbi yeke sara si azo ane ala mingi.+ Tongaso ala fa na mbi bango li ni nga na ndani.”

7 Ti fani use ni, ala tene na lo: “Gbia ti e, fa peko ti bango li ni na e awakua ti mo, na e yeke fa na mo ndani.”

8 Gbia ni atene: “Mbi hinga bien so ala yeke gi ti wara ngoi la, ndali ti so ala hinga so tanga ti tënë ti mbi awe la. 9 Tongana ala fa na mbi bango li ni pëpe, punition ti ala kue ayeke gï oko. Ala mä terê ti fa na mbi mbeni tënë ti mvene nga ti handa mbi juska aye achangé. Tongaso, ala fa na mbi bango li ni, na mbi yeke hinga so ala lingbi ti fa ndani.”

10 Azo ti Chaldée akiri tënë na gbia, atene: “Mbeni zo na ndö ti sese* so alingbi ti sara ye so gbia ahunda so ayeke dä pëpe, ndali ti so mbeni kota gbia wala gouverneur ahunda mara ti ye so lâ oko pëpe na aprêtre so ayeke sara magie wala azo ti bango mbadi wala azo ti Chaldée. 11 Ye so gbia ahunda so ayeke ngangu mingi, nga mbeni zo ti fa ni na lo ayeke dä pëpe, gï anzapa, so asara kodro pëpe na popo ti azo la alingbi ti fa ni.”

12 Na mango tënë so, ngonzo agbu gbia ni ngangu, na lo mû yanga ti tene a futi awandara ti Babylone kue.+ 13 Tongana a sigi na mbela ni awe na a ye ti gue ti fâ awandara ni, ala gi nga Daniel na amba ti lo ti fâ ala.

14 Na ngoi ni so, Daniel atene tënë na lege ti ndara nga na hange na Ariok, mokonzi ti agarde ti gbia, so asigi ti fâ awandara ti Babylone. 15 Lo hunda Ariok, kota zo ti kua ti gbia ni, lo tene: “Gbia asigi na mara ti ngangu mbela tongaso ngbanga ti nyen?” Na pekoni, Ariok angbâ afa peko ti tënë ni na Daniel.+ 16 Tongaso Daniel ague na ndo ti gbia, na lo hunda gbia ti mû na lo ngoi ti fa na lo nda ti bango li ni.

17 Daniel ague na yanga-da ti lo, na lo sara tënë ni na amba ti lo Hananiah, Mishaël na Azariah. 18 Lo hunda na ala ti sambela na Nzapa ti yayu ti sara nzoni bê na ala, si lo fa na ala nda ti tënë so a honde ndani so, tongaso si a futi pëpe Daniel na amba ti lo legeoko na tanga ti awandara ti Babylone.

19 Na bï, a fa na Daniel na yâ ti vision tënë so a honde ndani so.+ Tongaso Daniel asepela Nzapa ti yayu. 20 Daniel atene:

“Zia a sepela iri ti Nzapa kpu na kpu,*

ndali ti so gï lo oko la lo yeke na ndara nga na ngangu.+

21 Lo changé angoi nga na alango so a fa awe,+

lo zi agbia nga lo zia ambeni zo gbia,+

lo mû ndara na azo ti ndara nga lo mû hingango ye na azo so ahinga ti bâ yâ ti aye nzoni.+

22 Lo fa na gigi aye so ndani alï nga na aye so ahonde,+

lo hinga ye so ayeke na yâ ti vukongo ndo+

nga lumière ayeke na ndo so lo yeke dä.+

23 Nzapa ti akotara ti mbi, mbi mû merci na mo nga mbi sepela mo,

ndali ti so mo mû na mbi ndara nga na ngangu.

Ti fadeso, mo fa na mbi awe ye so e hunda na mo;

mo fa na e ye so gbia agi bê ti lo dä so.”+

24 Na pekoni, Daniel ague na ndo ti Ariok, so gbia asoro lo ti futi awandara ti Babylone.+ Lo tene na Ariok, lo tene: “Fâ mbeni wandara ti Babylone pëpe. Gue na mbi na devant ti gbia, na mbi yeke fa na lo nda ti bango li ni.”

25 Hio, Ariok amû Daniel ague na lo na devant ti gbia, na lo tene na gbia: “Mbi wara, na popo ti azo ti Juda+ so a ga na ala ge, mbeni zo so alingbi ti fa nda ti bango li ni na gbia.” 26 Gbia atene na Daniel, so iri ti lo ayeke Belteshazzar:+ “Mo lingbi biani ti fa na mbi bango li so mbi bâ, nga na ndani?”+ 27 Daniel atene na gbia: “Na popo ti awandara, azo ti bango mbadi, aprêtre so ayeke sara magie nga na azo ti gingo nda ti ye na lege ti atongoro, mbeni zo alingbi pëpe ti fa na gbia ye so lo hunda, so a honde ni.+ 28 Me mbeni Nzapa ayeke dä na yayu so ayeke Zo so ayeke fa na gigi ye so ahonde,+ lo la lo fa na Gbia Nébucadnezzar ye so ayeke si ande na andangba lango. Bango li ti mo nga na avision so mo bâ na ngoi so mo lango na ndö ti gbogbo ti mo ayeke so:

29 “Âdu ti mo gbia, na ndö ti gbogbo ti mo, apensé ti mo aluti gï na ndö ti ye so ayeke si ande na yâ ti ngoi so ayeke ga. Zo so ayeke fa na gigi ye so ahonde la afa na mo ye so ayeke si ande. 30 Âdu ti mbi, a yeke pëpe ndali ti so mbi yeke na ndara ahon azo kue la a fa na mbi ye so ahonde; me a fa ndani na gbia si lo hinga atënë so ayeke na bê ti lo wani.+

31 “Gbia, mo yeke bâ ndo, na mo bâ mbeni kota statue. Statue ni akono mingi na aza ngangu mingi. A luti na gbele mo; bango ni amû mbeto na zo mingi. 32 A sara li ti statue ni na pendere lor;+ kate ni na maboko ni ayeke na argent;+ yâ ni na cuisse ni ayeke na cuivre;+ 33 agere ni ayeke na wen,+ nga alê ti gere ni, ambeni mbage ni ayeke na wen si ambeni mbage ni ayeke na popoto.*+ 34 Mo ngbâ ti bâ statue ni juska mo bâ mbeni tênë so a zi na terê ti mbeni hoto, me maboko ti zo la azi ni pëpe; tênë ni aga apika statue ni na mbage ti gere ni so ayeke na wen nga na popoto so, na a fâ yâ ni fuku fuku.+ 35 Na ngoi ni so, wen ni, popoto ni, cuivre ni, argent ni nga na lor ni, yâ ni kue afâ fuku fuku nga aga tongana asaleté ti lê ti kobe so ayeke na ndo so a yeke pika alê ti kobe dä na ngoi ti ndowa. Pupu amû ni kue ahon na ni, a sara si zo abâ ni encore ape. Me tênë so apika statue ni aga mbeni kota hoto na amû ndö ti sese kue.

36 “So ayeke bango li ni la; fadeso e yeke fa ndani na gbia. 37 Mo gbia, mo yeke gbia ti agbia so Nzapa ti yayu amû na mo mbeni royaume,+ komandema, ngangu nga na gloire. 38 Lo zia na maboko ti mo azo, atâa kodro ti ala ayeke na ndo wa; lo zia nga na maboko ti mo anyama ti ngonda na andeke so ayeke huru na nduzu, na lo zia mo ti komande na ndö ti ala kue.+ Mo la mo yeke li ti statue ni so ayeke na lor so.+

39 “Me na peko ti mo, mbeni royaume ayeke bâ gigi,+ ngangu ti lo ayeke lingbi na ti mo pëpe. Na pekoni mbeni ota royaume ni, so cuivre ni aye ti sara tënë ni, ayeke komande ande na ndö ti sese kue.+

40 “Âdu ti osio royaume ni, a yeke kpengba tongana wen.+ Legeoko tongana ti so wen ayeke fâ yâ ti aye kue nga ayeke neka yâ ti aye kue fuku fuku, royaume so ayeke fâ yâ ti aye so kue na ayeke fâ yâ ni kete kete.+

41 “Legeoko tongana ti so mo bâ so mbeni mbage ti gere ni na ali ti gere ni ayeke na popoto ti sarango na ta, si mbeni mbage ni ayeke na wen, legeoko nga, yâ ti royaume ni ayeke kangbi. Me mbeni ngangu tongana ti wen ayeke duti na yâ ni, tongana ti so mo bâ so a mû popoto ti sarango na ta so awoko nzoni nga na wen a mélangé ni. 42 Legeoko tongana ti so mbeni mbage ti ali ti gere ni ayeke na wen na mbeni mbage ni ayeke na popoto, royaume ni ayeke duti ande na mbeni ngangu ti wen me nga ayeke woko. 43 Legeoko tongana ti so mo bâ a mû wen nga na popoto ti sarango na ta so awoko nzoni la a mélangé ni, ala yeke bungbi oko na azo,* me ala yeke mä terê na popo ti ala pëpe, legeoko tongana ti so wen na popoto ayeke gbu terê pëpe.

44 “Na ngoi ti agbia so, Nzapa ti yayu ayeke sigi na mbeni royaume+ so a yeke futi ni lâ oko pëpe.+ Royaume ni ayeke gue na ambeni zo nde pëpe.+ Royaume ni so ayeke neka aroyaume so kue nga ayeke futi ala biaku biaku,+ na gï royaume so oko la ayeke ngbâ lakue lakue,+ 45 legeoko tongana ti so mo bâ mbeni tênë so a zi na terê ti hoto, me maboko ti zo la azi ni pëpe, na tênë ni aga aneka wen ni, cuivre ni, popoto ni, argent ni nga na lor ni.+ Kota Nzapa afa na gbia ye so ayeke si ande na yâ ti ngoi so ayeke ga.+ Bango li ni ayeke tâ bango li, nga nda ti bango li ni ayeke mbeni ye so zo alingbi ti zia bê ti lo dä.”

46 Na mango tënë so, Gbia Nébucadnezzar akuku, lo kpo li ti lo na sese na devant ti Daniel ti ne lo. Lo mû yanga ti tene a mû na Daniel mbeni matabisi nga ti zö dukane ndali ti lo. 47 Gbia atene na Daniel: “Ti tâ tënë ni, Nzapa ti mo ayeke Nzapa ti anzapa, Seigneur ti agbia nga Zo so ayeke fa na gigi ye so ahonde, ndali ti so lo sara si mo fa na gigi ye so ahonde.”+ 48 Gbia ni amû kota ndo na Daniel, lo mû na lo gbâ ti apendere matabisi nga lo mû lo ti komande na ndö ti kodro-komanda ti Babylone kue.+ Lo zia nga lo kota préfet na ndö ti awandara kue ti Babylone. 49 Daniel ahunda na gbia, na gbia azia Shadrak, Méshak na Abednégo+ ti komande na ndö ti kodro-komanda ti Babylone. Me Daniel asara ti lo kua na yangbo ti gbia.

3 Gbia Nébucadnezzar aleke mbeni statue ti lor so yongo ni na nduzu ayeke coudée 60* nga largeur ni ayeke coudée 6.* Lo zia ni na yâ ti kpangbala ndo ti Dura na yâ ti kodro-komanda ti Babylone. 2 Na pekoni, Gbia Nébucadnezzar atokua ndo ti iri asatrape, apréfet, agouverneur, awawango, azo ti batango nginza, ajuge, aturugu ti lapolice nga na akota zo kue ti akodro-komanda ti ga na matanga ti fango na azo statue so Gbia Nébucadnezzar azia na nduzu.

3 Tongaso asatrape, apréfet, agouverneur, awawango, azo ti batango nginza, ajuge, aturugu ti lapolice nga na akota zo kue ti akodro-komanda abungbi ndali ti matanga ti fango na azo statue so Gbia Nébucadnezzar azia na nduzu. Ala luti na gbele statue ni. 4 Zo ti tongo mbela ni asara tënë na kota go, atene: “Azo nde nde, azo ti amara nde nde nga na azo ti ayanga ti kodro nde nde, a mû yanga na ala ti tene, 5 na ngoi so ala mä totongo ti didi, ti flûte, ti harpe, ti ye ti mozoko so ayeke na kamba, ti kota flûte nga na ti tanga ti aye kue ti pikango na mozoko, ala kuku ala voro statue ti lor so Gbia Nébucadnezzar azia na nduzu. 6 Zo kue so akuku avoro statue ni pëpe, a yeke bi lo hio na yâ ti four so amû wâ ngangu.”+ 7 Tongaso, na ngoi so azo kue amä totongo ti didi, ti flûte, ti harpe, ti ye ti mozoko so ayeke na kamba, ti kota flûte nga na ti tanga ti aye kue ti pikango na mozoko, azo nde nde kue, azo ti amara nde nde kue nga na azo ti ayanga ti kodro nde nde kue akuku avoro statue ti lor so Gbia Nébucadnezzar azia na nduzu.

8 Na ngoi ni so, ambeni zo ti Chaldée aga abi tënë na li ti* aJuif. 9 Azo ni atene na Gbia Nébucadnezzar: “Gbia, e ye mo ngbâ na fini lakue lakue. 10 Gbia, mo wani mo mû yanga ti tene zo kue so amä totongo ti didi, ti flûte, ti harpe, ti ye ti mozoko so ayeke na kamba, ti kota flûte nga na ti tanga ti aye kue ti pikango na mozoko, lo doit ti kuku lo voro statue ti lor. 11 Mo tene nga so zo kue so akuku avoro statue ni pëpe, a yeke bi lo na yâ ti four so amû wâ ngangu.+ 12 Me ambeni Juif ayeke dä so mo zia ala na ndö ti kodro-komanda ti Babylone: Shadrak, Méshak na Abednégo.+ Gbia, akoli so asara sanka ti tënë so mo tene. Ala yeke sara na anzapa ti mo pëpe nga ala ke ti voro statue ti lor so mo zia na nduzu.”

13 Na mango tënë so, ngonzo agbu Nébucadnezzar ngangu, na lo mû yanga ti tene a ga na Shadrak, Méshak na Abednégo na gbele lo. Tongaso, a mû akoli so a ga na ala na devant ti gbia. 14 Nébucadnezzar atene na ala: “Shadrak, Méshak na Abednégo, a yeke tâ tënë so ala yeke sara na anzapa ti mbi ape?+ Nga ala ke ti voro statue ti lor so mbi zia na nduzu so? 15 Ti fadeso, ala yeke mä totongo ti didi, ti flûte, ti harpe, ti ye ti mozoko so ayeke na kamba, ti kota flûte nga na ti tanga ti aye kue ti pikango na mozoko. Tongana ala yeda ti kuku ti voro statue so mbi sara, a yeke nzoni. Me tongana ala ke ti voro ni, a yeke bi ala fafadeso na yâ ti four so amû wâ ngangu, na nzapa wa la alingbi ti zi ala na maboko ti mbi?”+

16 Shadrak, Méshak na Abednégo akiri tënë na gbia, atene: “Gbia Nébucadnezzar, e yeke pëpe na bezoin ti kiri tënë na mo na ndö ti tënë so. 17 Gbia, tongana a bi e na yâ ti four so amû wâ ngangu, Nzapa ti e so e yeke sara na lo alingbi ti zi e na yâ ni nga ti zi e na maboko ti mo.+ 18 Me même tongana lo sara ni pëpe, gbia, zia mo hinga so e yeke sara na anzapa ti mo ni pëpe nga e yeke voro pëpe statue ti lor so mo zia na nduzu so.”+

19 Ngonzo agbu Nébucadnezzar ngangu na terê ti Shadrak, Méshak na Abednégo, a sara si lê ti lo abe* na terê ti ala, na lo mû yanga ti tene a chauffé four ni fani mbasambala ahon ti so a yeke chauffé ka na ni. 20 Lo mû yanga na ambeni ngangu koli na popo ti aturugu ti lo ti kanga Shadrak, Méshak na Abednégo na akamba na ti bi ala na yâ ti four ni.

21 Tongaso, a kanga akoli so na kamba, atâa so anengo bongo ti ala, abongo ti ala, akpoto ti ala nga na tanga ti abongo kue so ala yü angbâ na terê ti ala. A bi ala na yâ ti four ni so amû wâ ngangu. 22 Teti so yanga so gbia amû ayeke ngangu mingi nga four ni achauffé ngangu ahon ti so a yeke sara ka, a yeke akoli so ague na Shadrak, Méshak na Abednégo ti bi ala na yâ ti four ni la wâ ni agbi ala. 23 Âdu ti akoli ota so, Shadrak, Méshak na Abednégo, ala tï na yâ ti four ni na kamba ni na terê ti ala.

24 Mo ye ti bâ, mbeto ahon ndö ti Gbia Nébucadnezzar, na hio lo londo na nduzu, lo hunda akota zo ti kodro, lo tene: “E kanga fade akoli ota la e bi ala na yâ ti four so ape?” Ala kiri tënë na gbia, atene: “En, gbia, a yeke tongaso.” 25 Lo tene: “Ala bâ! Mbi bâ akoli osio la ayeke tambela na milieu ti wâ ni, kamba ayeke na terê ti ala pëpe nga ye oko asara ala pëpe. Osio zo ni akpa mbeni molenge ti anzapa.”

26 Nébucadnezzar apusu nduru na yanga-da ti four ni na lo tene: “Shadrak, Méshak na Abednégo, ala awakua ti Nzapa so ayeke na nduzu na ndö ti aye kue,+ ala sigi ala ga ge!” Shadrak, Méshak na Abednégo asigi na milieu ti wâ ni. 27 Asatrape, apréfet, agouverneur nga na azo ti gbia so ayeke akota zo so abungbi na ndo ni so+ abâ so wâ asara ye oko na* akoli so pëpe.+ Mbeni kuä ti li ti ala oko agbi pëpe, nengo bongo ti ala abuba pëpe nga fion ti wâ afun na terê ti ala pëpe.

28 Nébucadnezzar atene: “Zia a sepela Nzapa ti Shadrak, ti Méshak na ti Abednégo+ so atokua ange ti lo na lo zi awakua ti lo. Ala zia bê ti ala na lo na ala ke yanga so gbia amû. Ala yeke nduru ti kui ahon ti voro wala ti sara na mbeni nzapa nde na Nzapa ti ala.+ 29 Ni la mbi mû yanga ti tene zo kue, atâa mara ti lo wala yanga ti kodro ti lo ayeke so wa, so atene mbeni tënë na terê ti Nzapa ti Shadrak, ti Méshak na ti Abednégo, a yeke dë amaboko na agere ti lo, nga da ti lo ayeke ga kabinë ti azo kue,* ndali ti so mbeni nzapa so alingbi ti zi zo tongana ti Nzapa so ayeke dä pëpe.”+

30 Na pekoni, gbia amû na Shadrak, Méshak na Abednégo ambeni kota ndo* na yâ ti kodro-komanda ti Babylone.+

4 “Mbi Gbia Nébucadnezzar mbi sara tënë na azo ti akodro kue, azo ti amara nde nde kue nga na azo ti ayanga ti kodro nde nde kue so ayeke na ndö ti sese. Zia si siriri ti ala awu! 2 A nzere na mbi ti tene na ala tënë ti afä nga na aye ti kpene so Nzapa so ayeke na nduzu na ndö ti aye kue asara na mbi. 3 Afä so lo sara ayeke kota mingi! Nga aye ti kpene so lo sara ayeke ngangu mingi! Royaume ti lo ayeke mbeni royaume so angbâ lakue lakue, nga komandema ti lo ayeke ngbâ na yâ ti angoi nde nde kue so ayeke ga.+

4 “Mbi Nébucadnezzar mbi duti nzoni na yâ ti da ti mbi nga aye ayeke maï na yâ ti yangbo ti mbi. 5 Mbi bâ li ti mbi, na ye so mbi bâ amû mbeto na mbi. Na ngoi so mbi lango na ndö ti gbogbo, a-image nga na avision so mbi bâ amû mbeto na mbi.+ 6 Ni la mbi mû yanga ti tene a ga na awandara kue ti Babylone na gbele mbi tongaso si ala fa na mbi nda ti bango li ni.+

7 “Na ngoi ni so, aprêtre so ayeke sara magie, azo ti bango mbadi, azo ti Chaldée* nga na azo ti gingo nda ti ye na lege ti atongoro+ aga na ndo ti mbi. Tongana mbi fa bango li ni na ala, fango ndani na mbi akara ala.+ 8 A si na mbeni ngoi, Daniel, so mbeni iri ti lo ayeke Belteshazzar+ aga na ndo ti mbi; iri ti Belteshazzar so a mû na lo ague oko na iri ti nzapa ti mbi.+ Yingo ti anzapa so ayeke nzoni-kue ayeke na ndö ti lo.+ Mbi fa na lo bango li ni, mbi tene:

9 “‘Mo Belteshazzar, mokonzi ti aprêtre so ayeke sara magie,+ mbi hinga bien so yingo ti anzapa so ayeke nzoni-kue ayeke na ndö ti mo,+ nga so mbeni tënë so ndani ahonde so akara mo ayeke dä pëpe.+ Tongaso, fa na mbi avision so mbi bâ na yâ ti bango li ni nga na ndani.

10 “‘Na ngoi so mbi yeke na ndö ti gbogbo, mbi bâ avision, na mbi bâ mbeni keke+ na milieu ti sese; keke ni ayo mingi.+ 11 Keke ni akono na akpengba, li ni ague juska na lê ti nduzu nga zo kue so ayeke na andangoro ti sese kue alingbi ti bâ ni. 12 Akugbe ni ayeke pendere mingi, lengo ni ayeke gbani gbani nga kobe ayeke dä ndali ti aye kue so ayeke na fini. Anyama ti ngonda ayeke ga ti duti na gbe ti dê ni, andeke ayeke ga ti duti na ndö ti amaboko ni nga acréature kue* ayeke te alê ni.

13 “‘Na ngoi so mbi yeke bâ avision ni na ndö ti gbogbo, mbi bâ mbeni sinziri, watokua so ayeke nzoni-kue, so alondo na yayu lo descend.+ 14 Lo dekongo ngangu, lo tene: “Ala dë keke ni na sese,+ ala fâ amaboko ni, ala yengi ni si akugbe ni atuku nga ala tuku yâ ti alengo ni kirikiri! Zia anyama ti ngonda so ayeke na gbe ni so akpe, nga zia andeke so ayeke na ndö ti amaboko ni so akpe. 15 Me ala zia kota gere ni nga na gunda ni* angbâ na yâ ti sese. A yeke kanga ni na wen nga na cuivre, na a ngbâ na milieu ti apere ti ngonda. Zia angu ti pere atuku na ndö ni, nga zia a duti na popo ti anyama na yâ ti apere ti ngonda.+ 16 Zia bê ti lo ti zo achangé aga bê ti nyama ti ngonda, nga zia angoi mbasambala+ ahon si.+ 17 Asinziri la amû mbela so,+ nga awatokua so ayeke nzoni-kue la amû yanga so, tongaso si azo ahinga so Lo so ayeke na nduzu na ndö ti aye kue ayeke Gbia na ndö ti royaume ti azo,+ na lo yeke mû royaume ni na zo so lo ye ti mû ni na lo. Lo zia na ndö ni zo so ayeke senge zo ahon tanga ti azo kue.”

18 “‘So ayeke bango li so mbi Gbia Nébucadnezzar mbi bâ la. Fadeso mo Belteshazzar mo fa ndani na mbi, ndali ti so awandara kue ti royaume ti mbi alingbi pëpe ti fa ndani na mbi.+ Me mo, mo lingbi ti fa ndani, ndali ti so yingo ti anzapa so ayeke nzoni-kue ayeke na ndö ti mo.’

19 “Na ngoi ni so, bê ti Daniel, so mbeni iri ti lo ayeke Belteshazzar,+ agi lo mingi teti mbeni kete ngoi, nga apensé ti lo amû mbeto na lo.

“Gbia ni atene: ‘Mo Belteshazzar, zia si bango li ni nga na ndani amû mbeto na mo pëpe.’

“Belteshazzar akiri tënë, atene: ‘Seigneur ti mbi, mbi ye si bango li ni andu azo so ake mo, nga mbi ye si ndani andu awato ti mo.

20 “‘Keke so mo bâ so akono nga aga ngangu, so li ni ague juska na lê ti nduzu nga so zo kue so ayeke na andangoro ti sese kue alingbi ti bâ ni,+ 21 so akugbe ni ayeke pendere mingi, so lengo ni ayeke gbani gbani, so kobe ayeke dä ndali ti aye so ayeke na fini, so anyama ti ngonda ayeke ga ti duti na gbe ti dê ni nga so andeke ayeke ga ti duti na ndö ti amaboko ni,+ 22 keke ni so ayeke mo, gbia, ndali ti so mo ga kota nga mo ga ngangu, kota ti mo ague juska na lê ti nduzu+ nga komandema ti mo ague juska na andangoro ti sese kue.+

23 “‘Mo gbia mo bâ mbeni sinziri, mbeni watokua so ayeke nzoni-kue,+ alondo na yayu adescend. Lo tene: “Ala dë keke ni na sese, ala futi ni, me ala zia kota gere ni nga na gunda ni* angbâ na yâ ti sese. A yeke kanga ni na wen nga na cuivre, na ala zia ni angbâ na milieu ti apere ti ngonda. Zia angu ti pere atuku na ndö ni, nga zia a duti na popo ti anyama na yâ ti apere ti ngonda juska angoi mbasambala ahon si.”+ 24 Gbia, bâ nda ti bango li ni la; Lo so ayeke na nduzu na ndö ti aye kue la amû yanga ti tene aye so asi na seigneur nga na gbia ti mbi. 25 A yeke tomba mo ande na popo ti azo, na mo yeke sara kodro na popo ti anyama ti ngonda. A yeke mû na mo pere ti te tongana akoli-bagara. Angu ti pere ayeke tuku na terê ti mo gbani gbani.+ Angoi mbasambala+ ayeke hon,+ na pekoni mo yeke hinga so Lo so ayeke na nduzu na ndö ti aye kue ayeke Gbia na ndö ti royaume ti azo, na lo yeke mû royaume ni na zo so lo ye ti mû ni na lo.+

26 “Me teti so a hunda ti tene a zia kota gere ni nga na gunda ni,*+ a yeke kiri ti mû na mo royaume ti mo na peko ti so mo hinga so tâ zo so ayeke komande ayeke na yayu. 27 Tongaso gbia ti mbi, zia mo yeda na wango so mbi yeke mû na mo. Zia lege ti asiokpari ti mo, na sara ye so ayeke na lege ni, nga zia lege ti afaute ti mo, na sara nzoni bê na awayere. Hinga ape, aye ti mo ayeke ngbâ ti maï ti gue na ni.’”+

28 Aye so kue asi na Gbia Nébucadnezzar.

29 Nze bale-oko na use na pekoni, lo yeke tambela na ndö ti yangbo ti lo ti gbia na Babylone. 30 Gbia atene: “So ayeke Babylone, Ngangu gbata la ape? So mbi wani mbi leke ni ti duti da ti gbia na lege ti komandema na ngangu ti mbi, si azo abâ gloire nga na kota ti mbi.”

31 Gï na ngoi so tënë ni angbâ na yanga ti gbia, mbeni go so alondo na yayu atene: “Gbia Nébucadnezzar, mä tokua so: ‘A zi royaume ni na maboko ti mo awe,+ 32 na a yeke tomba mo na popo ti azo. Mo yeke sara kodro na popo ti anyama ti ngonda. A yeke mû na mo pere ti te tongana akoli-bagara. Angoi mbasambala ayeke hon, na pekoni mo yeke hinga so Lo so ayeke na nduzu na ndö ti aye kue la ayeke Gbia na ndö ti royaume ti azo, na lo yeke mû royaume ni na zo so lo ye ti mû ni na lo.’”+

33 Tâ gï na ngoi ni so, aye so asi na Nébucadnezzar: A tomba lo na popo ti azo, lo to nda ti te pere tongana akoli-bagara, angu ti pere atuku na terê ti lo gbani, juska kuä ti li ti lo ayo tongana kuä ti terê ti aigle nga anzene ti maboko ti lo na ti gere ti lo ayo tongana ti andeke.+

34 “Tongana ngoi ni so ahunzi awe,+ mbi Nébucadnezzar mbi bâ ndo na nduzu, hingango ndo ti mbi akiri dä. Mbi sepela Lo so ayeke na nduzu na ndö ti aye kue. Mbi sepela Lo so ayeke na fini lakue lakue nga mbi mû gloire na lo, ndali ti so komandema ti lo ayeke mbeni komandema so angbâ lakue lakue, nga royaume ti lo ayeke ngbâ na yâ ti angoi nde nde kue so ayeke ga.+ 35 Azo ti sese kue ayeke ye oko pëpe tongana a haka ala na Nzapa, na lo yeke sara ye so bê ti lo aye na popo ti aturugu ti lo ti yayu nga na azo ti sese. Mbeni zo ti kanga lege na lo ayeke dä pëpe, nga mbeni zo alingbi pëpe ti tene na lo,+ atene: ‘Nyen la mo sara so?’+

36 “Na ngoi ni so, hingango ndo ti mbi akiri dä, na mbi kiri mbi wara gloire ti royaume ti mbi, kota ti mbi, nga azo akiri ane mbi mingi.+ Azo ti mbi so ayeke akota zo nga na akota zo ti kodro ayeke gi peko ti mbi gingo. A kiri na mbi royaume ti mbi, na mbi kiri même mbi ga kota ahon ti kozo.

37 “Fadeso mbi Nébucadnezzar mbi sepela Gbia ti yayu,+ mbi gonda lo nga mbi mû gloire na lo, ndali ti so aye kue so lo sara ague oko na tâ tënë, alege ti lo ayeke mbilimbili+ nga lo lingbi ti zia kamene na lê ti azo so asara ye na baba.”+

5 Ti Gbia Belshazzar,+ lo sara mbeni kota matanga ndali ti azo ti lo saki oko so ayeke akota zo ti kodro, na lo yeke nyon vin na lê ti ala.+ 2 Na ngoi so vin asara Belshazzar, lo mû yanga ti tene a ga na akopo ti lor na ti argent so babâ ti lo Nébucadnezzar amû lani na yâ ti temple na Jérusalem+ tongaso si lo, azo ti lo so ayeke akota zo ti kodro, awali ti lo nga na awali ti lo ti use ndo anyon ye na yâ ni. 3 Tongaso azo aga na akopo ti lor so a mû lani na yâ ti temple, so ayeke da ti Nzapa na Jérusalem. Gbia, azo ti lo so ayeke akota zo ti kodro, awali ti lo nga na awali ti lo ti use ndo anyon ye na yâ ni. 4 Ala nyon vin na ala sepela anzapa ti lor, ti argent, ti cuivre, ti wen, ti keke nga na ti tênë.

5 Tâ gï na ngoi ni so, ala bâ ali ti maboko ti zo so akomanse ti sara mbeti na terê ti mur ti yangbo ti gbia so abâ ndo lê na lê na ye ti yongo lampe. Gbia alingbi ti bâ peko ti maboko ni na ngoi so a yeke sara mbeti ni. 6 Na pekoni lê ti gbia avuru tongana ti zo ti kobela,* apensé ti lo asara lo mbeto mingi, yâ ti gere ti lo awoko kue+ na agenou ti lo akomanse ti pika terê.

7 Gbia adekongo airi azo ti bango mbadi, azo ti Chaldée* nga na azo ti gingo nda ti ye na lege ti atongoro.+ Gbia atene na awandara ti Babylone: “Zo so adiko mbeti so na lo fa ndani na mbi, a yeke yü na lo bongo ti violet, a yeke zia ye ti go ti lor na go ti lo+ nga lo yeke komande tongana ota zo na yâ ti royaume ni.”+

8 Awandara ti gbia kue aga na ndo ti lo, me ala lingbi pëpe ti diko mbeti ni wala ti fa ndani na gbia.+ 9 Ni la mbeto ahon ndö ti Gbia Belshazzar, na lê ti lo avuru tongana ti zo ti kobela nga li ti azo ti lo so ayeke akota zo ti kodro akpe kue.+

10 Teti so tënë ti gbia nga na ti akota zo ti lo ni atï na mê ti gbia-wali, lo lï na ndo ti matanga ni. Gbia-wali atene: “Gbia, mbi ye mo ngbâ na fini lakue lakue. Zia pëpe si apensé ti mo asara si mbeto ahon ndö ti mo nga zia si lê ti mo avuru tongana ti zo ti kobela pëpe. 11 Na yâ ti royaume ti mo, mbeni koli* ayeke dä so yingo ti anzapa so ayeke nzoni-kue ayeke na ndö ti lo. Na ngoi ti babâ ti mo, a ga ti bâ so lo hinga ndo mingi, lo hinga ti bâ yâ ti aye nzoni nga lo yeke na mara ti ndara so anzapa ayeke na ni.+ Babâ ti mo Gbia Nébucadnezzar azia lo mokonzi ti aprêtre so ayeke sara magie, ti azo ti bango mbadi, ti azo ti Chaldée* nga na azo so agi nda ti ye na lege ti atongoro.+ Gbia, a yeke ye so babâ ti mo asara la. 12 Daniel, so gbia amû na lo iri ti Belteshazzar,+ ayeke mä yâ ti aye hio mingi, lo hinga ye nga lo hinga tongana nyen ti fa nda ti abango li, ti fa nda ti aparabole nga ti leke atënë so ndani alï mingi.*+ Fadeso tokua ndo a iri Daniel, na lo yeke fa ndani na mo.”

13 Tongaso a ga na Daniel na devant ti gbia. Gbia ahunda Daniel, atene: “Mo la mo yeke Daniel so ayeke na popo ti azo ti Juda+ so babâ ti mbi gbia amû ala na sese ti Juda aga na ala so?+ 14 Mbi mä a tene yingo ti anzapa ayeke na ndö ti mo,+ nga so mo hinga ndo mingi, mo hinga ti bâ yâ ti aye nzoni nga mo yeke na ndara so mara ni ayeke use pëpe.+ 15 A ga fade na awandara nga na azo ti bango mbadi na devant ti mbi ti diko mbeti so nga ti fa ndani na mbi, me ala lingbi ti fa ndani na mbi pëpe.+ 16 Me mbi mä a tene mo lingbi ti fa nda ti aye+ nga ti leke atënë so ndani alï mingi.* Fadeso tongana mo lingbi ti diko mbeti so na mo fa ndani na mbi, a yeke yü na mo bongo ti violet, a yeke zia ye ti go ti lor na go ti mo nga mo yeke komande tongana ota zo na yâ ti royaume ni.”+

17 Daniel akiri tënë na gbia, atene: “Gbia, mo lingbi ti bata amatabisi ti mo nga mo mû acadeau ti mo na ambeni zo nde. Me mbi yeke diko na mo mbeti ni nga mbi yeke fa ndani na mo. 18 Gbia, Nzapa so ayeke na nduzu na ndö ti aye kue amû na babâ ti mo Nébucadnezzar royaume, lo sara si lo ga kota, azo ane lo mingi nga lo mû na lo kota ndo.+ 19 So Nzapa asara si lo ga kota, Nzapa amû na lo azo nde nde kue, atâa mara ti ala nga na yanga ti kodro ti ala ayeke so wa, na lo sara si terê ti ala adö na mbeto na devant ti lo.+ Zo so lo ye ti fâ lo, lo fâ lo; zo so lo ye ti zia lo, lo zia lo. Zo so lo ye ti yâa iri ti lo, lo yâa iri ti lo; zo so lo ye ti zia kamene na lê ti lo, lo zia kamene na lê ti lo.+ 20 Me na ngoi so baba alï lo nga li ti lo akpengba, lo sara ye na fandara.+ Tongaso, a zi lo na ndö ti trône ti royaume ti lo nga a zi nengo so lo yeke na ni. 21 A tomba lo na popo ti azo, bê ti lo achangé aga tongana ti nyama ti ngonda nga lo sara kodro na popo ti akororo ti ngonda. A mû na lo pere ti te tongana akoli-bagara nga angu ti pere atuku na terê ti lo gbani juska lo hinga so Nzapa so ayeke na nduzu na ndö ti aye kue la ayeke Gbia na ndö ti royaume ti azo, na lo zia na ndö ti royaume ni zo so lo ye ti zia lo dä.+

22 “Me mo Belshazzar molenge ti lo, mo sara terê ti mo kete pëpe, atâa so mo hinga aye so kue. 23 Mo sara kpengba-li na terê ti Seigneur ti yayu,+ mo sara si a ga na mo akopo so a mû ni lani na da ti lo.+ Na pekoni mo, azo ti mo so ayeke akota zo ti kodro, awali ti mo nga na awali ti mo ti use ndo anyon vin na yâ ni nga ala sepela anzapa ti argent, ti lor, ti cuivre, ti wen, ti keke nga na ti tênë. Anzapa so ayeke bâ ndo pëpe, ala mä tënë pëpe nga ala hinga ye oko pëpe.+ Mo mû nga gloire pëpe na Nzapa so amû na mo pupu so mo yeke wu+ nga so lo yeke na ngangu na ndö ti aye kue so mo sara. 24 Ni la lo tokua maboko so, na a sara mbeti so.+ 25 Mbeti ni so a sara ni so ayeke so: MENÉ, MENÉ, TEKEL, PARSIN.

26 “Ndani ayeke so: MENÉ aye ti tene Nzapa adiko alango ti royaume ti mo awe na lo sara si a hunzi.+

27 “TEKEL aye ti tene a pesé mo na ndö ti kilo na a bâ so ye amanke mo.

28 “PÉRÈS aye ti tene yâ ti royaume ti mo akangbi awe, na a mû ni na azo ti kodro ti Médie na ti Perse.”+

29 Na pekoni Belshazzar amû yanga, na a yü bongo ti violet na Daniel, a zia ye ti go ti lor na go ti lo. Azo ato mbela na iri ti lo atene lo la lo ga ota kota zo na yâ ti royaume ni.+

30 Tâ gï na bï ni so, a fâ Belshazzar gbia ti Chaldée.+ 31 A mû royaume ni na Darius+ zo ti Médie. Lo yeke na ngu 62 tongaso.

6 Darius abâ so a yeke nzoni lo zia asatrape 120 na ando nde nde kue na yâ ti royaume ni.+ 2 Lo zia akota zo ota na ndö ti asatrape ni, mbeni oko ti akota zo ni ayeke Daniel;+ asatrape ni+ ayeke fa peko ti kua ti ala na akota zo ota so, tongaso si mbeni ye ti gbia abuba pëpe. 3 Daniel ahon amba ti lo akota zo ni nga na asatrape ni, ndali ti so hingango ndo ti lo ayeke kota mingi,+ na gbia aye ti yâa lo na nduzu ti zia lo na ndö ti royaume ni kue.

4 Na ngoi ni so, akota zo ni na asatrape ni ayeke gi ti wara mbeni tënë ti bi na li ti Daniel na ndö ti kua ti letäa* so lo yeke sara, me ala wara mbeni tënë ti bi na li ti lo pëpe nga ala wara pëpe mbeni ye ti sioni so lo sara, ndali ti so zo alingbi ti zia bê ti lo na lo, lo buba mbeni kua ti lo pëpe nga lo sara mbeni ye ti kirikiri pëpe. 5 Akoli so atene: “E yeke wara ande mbeni tënë ti bi na li ti Daniel pëpe; peut-être gï tongana e wara mbeni ye na yâ ti ndia ti Nzapa ti lo si.”+

6 Tongaso, akota zo ni na asatrape ni abungbi na groupe ague na ndo ti gbia, na ala tene na lo: “Gbia Darius, e ye mo ngbâ na fini lakue lakue. 7 Akota zo ti yangbo ti gbia, apréfet, asatrape, awawango ti gbia nga na agouverneur amä terê ti tene gbia asigi na mbeni mbela so, na yâ ti lango 30, akanga lege na zo kue ti sambela mbeni nzapa wala ti hunda ye na mbeni zo nde, me gï na mo, gbia; tongana mbeni zo asara ye ague nde na mbela ni, a lingbi a bi lo na yâ ti dû ti abamara.+ 8 Gbia, mo sigi na mbela ni na mo sû maboko ti mo na gbe ni,+ tongaso si a lingbi ti changé ni pëpe, ti gue oko na ndia ti kodro ti Médie na ti Perse so a lingbi ti mingo ngangu ni pëpe.”+

9 Tongaso, Gbia Darius asû maboko ti lo na gbe ti mbela nga na ndia so akanga lege na zo ti sara mbeni ye.

10 Gï so Daniel ahinga so gbia asû maboko na gbe ti mbela ni awe, lo gue na yâ ti kete da ti lo so ayeke na ndö ti da na nduzu. Afenêtre ni, so abâ ndo na mbage ti Jérusalem, azi.+ Fani ota na yâ ti lango oko oko, lo yeke sara agenou, lo yeke sambela Nzapa ti lo nga lo sepela lo, tongana ti so lo yeke sara ka lakue kozo ti tene a sigi na mbela so. 11 Na ngoi ni so, akoli so alï na ngangu ala wara Daniel, na ala bâ so lo yeke voro terê ti lo na Nzapa, nga lo yeke voro yanga na lo ti sara nzoni bê na lo.

12 Tongaso, ala gue na ndo ti gbia na ala dabe ti lo na mbela so lo mû, ala tene: “Gbia, eskê mo sû maboko ti mo na gbe ti mbela ape? Mo mû yanga ti tene na yâ ti lango 30, lege akanga na zo kue ti sambela mbeni nzapa wala ti hunda ye na mbeni zo nde, me gï na mo oko? Nga gbia, mo tene so tongana mbeni zo asara ye ague nde na mbela ni, a lingbi a bi lo na yâ ti dû ti abamara, a yeke tongaso ape?” Gbia atene: “En, mbela ni la, na a gue oko na ndia ti kodro ti Médie na ti Perse so a lingbi ti mingo ngangu ni pëpe.”+ 13 Hio ala tene na gbia: “Daniel, so ayeke oko ti azo ti Juda so a gbu ala a ga na ala ge,+ asara sanka ti mo, gbia, nga lo sara ye pëpe alingbi na mbela so mo sû maboko ti mo dä, me fani ota na yâ ti lango oko oko, lo yeke sambela.”+ 14 Gï so gbia amä tënë ni, vundu ahon ndö ti lo, na lo pika li ti lo mbage na mbage ti gi ti zi Daniel. Juska na ngoi so lâ alinda, lo ngbâ ti gi lege ti sö lo. 15 A si na mbeni ngoi, akoli so abungbi na groupe na ala gue na ndo ti gbia. Ala tene na gbia: “Gbia, girisa pëpe so ndia ti kodro ti Médie na ti Perse atene so a lingbi pëpe ti changé mbeni ndia so a kanga lege na zo ti sara mbeni ye wala mbeni mbela so gbia asigi na ni awe.”+

16 Tongaso gbia amû yanga, na azo ague amû Daniel na ala bi lo na yâ ti dû ti abamara.+ Gbia atene na Daniel: “Nzapa ti mo so mo yeke sara na lo lakue ayeke zi mo.” 17 Na pekoni, a ga na tênë a zia na yanga ti dû ni, na gbia amû bague ti lo ti kpongo na nzoroko nga na ti azo ti lo so ayeke akota zo ti kodro lo kpo nzoroko dä, tongaso si a lingbi ti changé ye oko pëpe na yâ ti desizion so a mû na terê ti Daniel.

18 Na pekoni, gbia akiri na yangbo ti lo. Lo mû jeûne na bï ni, lo ke ti tene azo aga asara ngia ndali ti lo* nga lango akpe na lê ti lo. 19 Gï so ndo akomanse ti han, gbia alondo lo gue hio na dû ti abamara. 20 Tongana lo ga nduru na dû ni, lo dekongo na Daniel na vundu, lo tene: “Daniel, wakua ti Nzapa so ayeke na fini, Nzapa ti mo so mo yeke sara na lo lakue awara lege ti zi mo na maboko ti abamara?” 21 Hio Daniel akiri tënë na gbia, atene: “Gbia, zia mo ngbâ na fini lakue lakue. 22 Nzapa ti mbi atokua ange ti lo na lo kanga yanga ti abamara ni;+ ala sara sioni na mbi pëpe,+ ndali ti so na gbele lo, a wara tënë na li ti mbi pëpe, nga mbi sara ye ti sioni na mo pëpe, gbia.”

23 Terê ti gbia anzere ngangu, na lo mû yanga ti tene a sigi na Daniel na yâ ti dû ni. Tongana a sigi na Daniel awe, a bâ so ye ti sioni kete asi na lo pëpe, ndali ti so lo zia bê ti lo kue na Nzapa ti lo.+

24 Gbia amû yanga, na a gue a ga na azo so abi tënë na li ti* Daniel so, na a bi ala, awali ti ala nga na amolenge ti ala kue na yâ ti dû ni. Ade ala si na ngbonda ti dû ni kâ pëpe, abamara ni agbu ala na afâ yâ ti abio ti ala kue kete kete.+

25 Na pekoni, Gbia Darius asû mbeti na azo ti akodro kue, azo ti amara kue nga azo ti ayanga ti kodro kue so ayeke na ndö ti sese,+ lo tene: “Zia siriri amû ndo na popo ti ala! 26 Mbi mû yanga ti tene na ando kue na yâ ti royaume ti mbi, azo adö na mbeto na gbele Nzapa ti Daniel.+ Lo yeke Nzapa so ayeke na fini nga lo ngbâ lakue lakue. A yeke futi royaume ti lo lâ oko pëpe, nga komandema ti lo* ayeke kpu na kpu.+ 27 Lo zi azo,+ lo sö azo nga lo sara afä na aye ti kpene na yayu nga na sese,+ ndali ti so lo zi Daniel na maboko ti abamara.”

28 Aye ti Daniel amaï nzoni na yâ ti royaume ti Darius+ nga na yâ ti royaume ti Cyrus, zo ti kodro ti Perse.+

7 Na yâ ti kozo ngu ti komandema ti Belshazzar+ gbia ti Babylone, Daniel abâ li ti lo nga lo bâ avision na ngoi so lo yeke lango na ndö ti gbogbo ti lo.+ Na pekoni lo sû peko ti bango li ni na mbeti.+ Lo sû peko ti aye ni kue na mbeti. 2 Daniel atene:

“Na bï, mbi bâ avision, na mbi bâ apupu osio ti yayu so asara si kota ngu-ingo alondo na nduzu.+ 3 Asioni nyama osio so akono ngangu+ asigi na yâ ti ngu-ingo ni, nyama oko oko ayeke nde na amba ti lo.

4 “Kozo nyama ni ayeke tongana bamara,+ lo yeke na akpangbi tongana ti aigle.+ Mbi ngbâ ti bâ lo ngbii a gboto akpangbi ti lo, a yô lo na nduzu na ndö ti sese na lo luti na ndö ti gere ti lo use tongana zo; a sara si bê ti lo aga tongana ti zo.

5 “Mbi bâ mbeni use nyama ni, lo kpa ours.+ Lo yâa mbage ti terê ti lo na nduzu, bio ti kate ota ayeke na yanga ti lo, na popo ti apembe ti lo. A tene na lo, a tene: ‘Londo, mo te gbâ ti nyama.’+

6 “Na peko ti ye so, mbi ngbâ ti bâ ndo na mbi bâ mbeni nyama nde, lo kpa zen,+ me lo yeke na akpangbi osio na ndö ti peko ti lo tongana ti ndeke. Nyama ni so ayeke na ali osio;+ a mû na lo komandema.

7 “Mbi ngbâ ti bâ avision na bï, na mbi bâ osio nyama ni. Lo mû mbeto na zo, lo sara si mbeto ahon ndö ti zo, lo yeke ngangu mingi nga lo yeke na akota pembe ti wen. Lo te aye nga lo neka yâ ti aye, na lo dö yâ ti tanga ti aye so angbâ na gere ti lo.+ Lo yeke nde na tanga ti anyama kue so abâ gigi kozo na lo, nga lo yeke na adidi bale-oko. 8 Na ngoi so mbi yeke bâ adidi ni, mbi bâ mbeni kete ni+ so asigi na popo ni, nga na gbele kete didi ni, a gboto adidi ota na popo ti akozo didi ni. Kete didi ni ayeke na lê tongana ti zo, nga lo yeke na yanga na lo yeke sara tënë na fandara.*+

9 “Mbi ngbâ ti bâ ndo juska a leke atrône na place ti ala, nga mbi bâ so Lo so ayeke dä ngbene ye giriri+ aga aduti.+ Bongo ti lo avuru tongana neige,+ kuä ti li ti lo avuru tongana kuä ti terê ti taba. Trône ti lo ayeke gï wâ so ayeke za; aroue ni ayeke wâ so ayeke gbi.+ 10 Wâ alondo na gbele lo ayeke sua tongana ngu.+ A-ange saki oko fani saki oko ayeke sara kua na lo, nga a-ange saki bale-oko fani saki bale-oko ayeke luti na gbele lo.+ A zi yanga ti fango ngbanga ni,+ na a zi yâ ti ambeti.

11 “So didi ni asara tënë na fandara,*+ a sara si mbi ngbâ ti bâ ndo na ngoi ni so; mbi bâ ndo juska a fâ nyama ni, a bi kuâ ti lo na yâ ti wâ na a futi ni. 12 Me ti tanga ti anyama ni,+ a zi komandema ti ala na a mû lege na ala ti ngbâ na fini teti mbeni ngoi.

13 “Mbi ngbâ ti bâ avision na bï, na mbi bâ mbeni zo so ayeke tongana molenge ti zo,+ so ayeke ga na ndö ti ambinda ti yayu; a mû lege na lo ti gue na gbele Lo so ayeke dä ngbene ye giriri,+ na a ga na zo ni nduru na Lo. 14 A mû na lo komandema,+ nengo+ nga na royaume tongaso si azo nde nde, azo ti amara nde nde nga na ti ayanga ti kodro nde nde, ala kue asara kua na lo.+ Komandema ti lo so ayeke ti lakue lakue ayeke hon lâ oko pëpe, nga a yeke futi royaume ti lo pëpe.+

15 “Âdu ti mbi Daniel, vundu ahon ndö ti mbi ndali ti so avision so mbi bâ amû mbeto na mbi.+ 16 Mbi gue nduru na terê ti mbeni oko ti a-ange so aluti kâ, ti hunda lo na ndö ti tâ nda ti aye ni so. Lo kiri tënë na mbi na lo fa na mbi nda ti aye ni so. Lo tene:

17 “‘Akota nyama osio+ so ayeke agbia osio so ayeke wara ande komandema na ndö ti sese.+ 18 Me azo ti be-vulu so ayeke ti Nzapa so ayeke na nduzu na ndö ti aye kue+ ayeke wara royaume ni,+ na royaume ni ayeke ga ti ala+ lakue lakue nga kpu na kpu.’

19 “Na pekoni mbi ye ti hinga ye mingi na ndö ti osio nyama ni so ayeke nde na atanga ni kue so. Lo sara si mbeto ahon ndö ti zo, lo yeke na apembe ti wen, anzene ti gere ti lo ayeke na cuivre, lo yeke te aye nga lo yeke neka yâ ti aye, na lo yeke dö yâ ti tanga ti aye so angbâ.+ 20 Mbi ye nga ti hinga ye na ndö ti adidi bale-oko+ so ayeke na li ti lo, nga na mbeni didi ni so asigi si adidi ota atï na gbele lo so,+ didi ni so ayeke na lê nga na yanga so asara tënë na fandara* nga ayeke kota ahon atanga ni kue.

21 “Mbi ngbâ ti bâ ndo na ngoi so didi ni asara bira na azo ti be-vulu na lo yeke nduru ti sö benda na ndö ti ala,+ 22 juska Lo so ayeke dä ngbene ye giriri+ aga afâ ngbanga ti nzoni ndali ti azo ti be-vulu so ayeke ti Lo, Lo so ayeke na nduzu na ndö ti aye kue,+ nga juska ngoi so a diko awe alingbi ti tene royaume ni aga ti azo ti be-vulu.+

23 “Zo so ayeke fa nda ti aye ni na mbi atene: ‘Ti osio nyama ni, lo yeke osio royaume so ayeke bâ ande gigi na ndö ti sese. Lo yeke duti ande nde na tanga ti aroyaume so kue, lo yeke te sese kue, lo yeke dö yâ ni nga lo yeke neka ni.+ 24 Adidi bale-oko ayeke agbia bale-oko so ayeke bâ gigi na yâ ti royaume so. Me mbeni gbia nde ayeke londo na peko ti ala, lo yeke duti nde na akozo gbia ni so, nga lo yeke zia ande kamene na lê ti agbia ota.+ 25 Lo yeke diko tënë na terê ti Nzapa so ayeke na nduzu na ndö ti aye kue,+ nga lo yeke ngbâ lakue ti sara sioni na azo ti be-vulu ti Nzapa so ayeke na nduzu na ndö ti aye kue. Lo yeke gi ande ti changé angoi so aye ayeke si ka na ni nga na ndia. A yeke zia ala na yâ ti maboko ti lo teti ngoi oko, ngoi use nga na ndambo ti ngoi.*+ 26 Me a zi yanga ti fango ngbanga ni awe, na a zi komandema ti lo ni ti tene a futi lo biani biani.+

27 “‘A mû na azo ti be-vulu ti Nzapa so ayeke na nduzu na ndö ti aye kue royaume, komandema nga na kota ti aroyaume kue so ayeke na gbe ti yayu.+ Royaume ti ala ayeke ngbâ lakue lakue,+ nga akomandema kue ayeke sara kua na ala nga ayeke mä yanga ti ala.’

28 “So ayeke tënë ti aye so mbi Daniel mbi bâ la. Âdu ti mbi, apensé ti mbi amû mbeto na mbi mingi, a sara si lê ti mbi avuru tongana ti zo ti kobela* me mbi bata tënë ti aye so kue na yâ ti bê ti mbi.”

8 Na yâ ti ota ngu ti komandema ti Gbia Belshazzar,+ mbi Daniel mbi bâ mbeni vision; mbi bâ ni na peko ti vision so mbi bâ ni kozo so.+ 2 Na ngoi so mbi yeke bâ vision ni, mbi yeke na Suze,+ gbata ti gbia,* so ayeke na yâ ti kodro-komanda ti Élam.+ Mbi bâ vision ni, na mbi yeke na terê ti ngu ti Ulaï. 3 Na ngoi so mbi yô lê ti mbi na nduzu, bâ, mbeni koli-taba+ aluti na terê ti ngu ni, lo yeke na adidi use.+ Adidi ni ayo, me mbeni oko ayo ahon mba ti lo. Didi so ayo ahon mba ti lo so asigi ti lo na peko.+ 4 Mbi bâ so koli-taba ni ayeke gi ti kpo mbeni ye na didi ti lo ni na mbage ti ouest, ti nord nga na ti sud. Mbeni nyama ti ngonda ti luti na gbele lo ayeke dä pëpe, nga mbeni zo ti zi na maboko ti lo ye so lo gbu ayeke dä pëpe.+ Lo sara gï ye ti bê ti lo nga lo pika kate ti lo.

5 Na ngoi so mbi ngbâ ti bâ ndo, mbi bâ mbeni koli-ngasa+ so alondo na mbage ti ouest* ayeke ga, lo yeke hon na ndö ti sese kue sân ti ndu sese ni. Ngasa ni ayeke na mbeni didi so ayeke na popo ti lê ti lo, so zo ayeke bâ ni hio.+ 6 Lo yeke ga na mbage ti koli-taba so ayeke na adidi use, so mbi bâ lo fade na terê ti ngu so. Ngasa ni ayeke mû loro ti ga na mbage ti lo na kota ngonzo na bê ti lo.

7 Mbi bâ so lo yeke ga nduru nduru na koli-taba ni, na bê ti lo ason ngangu na terê ti taba ni. Lo pika taba ni na sese, lo fâ adidi ti lo, na taba ni ayeke na ngangu ti luti na lo pëpe. Ngasa ni akinda taba ni, lo dö yâ ti lo nga mbeni zo ti zi taba ni na maboko ti lo ayeke dä pëpe.

8 Na pekoni, koli-ngasa ni apika kate ti lo ahon ndö ni, me gï so lo ga ngangu awe, kota didi ti lo ni afâ. Na pekoni, adidi osio so azo ayeke bâ ni hio asigi na place ti kota didi ni, ala bâ ndo na mbage ti apupu osio ti yayu.+

9 Na yâ ti oko ti mbeni oko ti adidi so, mbeni kete didi asigi si akono aga kota mingi na mbage ti sud, na mbage ti est* nga na mbage ti ndo so a iri ni Pendere ndo.+ 10 Didi ni ayo juska asi na aturugu ti yayu, na lo sara si ambeni turugu ni nga na ambeni tongoro atï na sese, na lo dö yâ ti ala. 11 Lo suku même kate ti lo na Mokonzi ti aturugu ni, na lo sara si a zia ti mû na Mokonzi ni sandaga so a yeke mû ka lakue, nga ndo ti Mokonzi ni so ayeke nzoni-kue si a zia gere ni na sese awe so, lo bi ni na sese.+ 12 Kengo ndia asara si a mû na didi ni aturugu nga lo sara si a zia ti mû sandaga so a yeke mû ka lakue. Didi ni angbâ ti bi tâ tënë na sese, nga lo sara ye, na aye ti lo aga nzoni.

13 Na peko ti aye so, mbi mä mbeni ange so ayeke sara tënë, nga mbeni ange ni nde asara tënë na lo so ayeke sara tënë so, atene: “Vision so a bâ so andu sandaga so a yeke mû ka lakue nga na kengo ndia so ayeke sara si ye abuba ayeke ninga juska lawa?+ A yeke ngbâ ti dö ndo so ayeke nzoni-kue nga na aturugu juska lawa?” 14 Lo tene na mbi, lo tene: “Juska lakui nga na ndapre 2 300 ahon si; na pekoni a yeke kiri ti leke ndo so ayeke nzoni-kue si aga tongana ti kozo.”

15 Na ngoi so mbi Daniel mbi ngbâ ti bâ vision ni nga mbi gi ti hinga ndani, hio tongaso mbi bâ mbeni ye so akpa zo aga aluti na devant ti mbi. 16 Na pekoni, mbi mä go ti mbeni zo so alondo na yâ ti Ulaï,+ lo dekongo, lo tene: “Gabriel,+ sara si lo hinga nda ti ye so lo bâ so.”+ 17 Tongaso, lo ga nduru na ndo so mbi yeke luti dä, me tongana lo ga, mbeto ahon ndö ti mbi si mbi kuku, mbi kpo li ti mbi na sese. Lo tene na mbi, lo tene: “Molenge ti zo, hinga so ye so mo bâ so ayeke si ande na ngoi ti nda ni.”+ 18 Me na ngoi so lo ngbâ ti sara tënë na mbi, lê ti mbi ayeke na sese na lango ahon na mbi. Tongaso, lo ndu mbi na lo sara si mbi luti na ndo so mbi yeke luti fade dä.+ 19 Na pekoni, lo tene: “Mbi sara si mo hinga ye so ayeke si ande na hunzingo ti ngoi so Nzapa ayeke tuku ngonzo ti lo, ndali ti so a yeke si na ngoi ti nda ni so a diko ni awe.+

20 “Koli-taba so ayeke na adidi use so mo bâ so ayeke agbia ti kodro ti Médie na ti Perse.+ 21 Koli-ngasa so kuä ti terê ti lo ayeke mingi so ayeke gbia ti Grèce.+ Kota didi so ayeke na popo ti alê ti lo so ayeke kozo gbia ni.+ 22 Âdu ti didi ni so a fâ ni si adidi osio asigi na place ni so,+ a ye ti fa so aroyaume osio ayeke bâ gigi na yâ ti kodro ti lo, me ngangu ti ala alingbi na ti kozo gbia ni pëpe.

23 “Na ndangba ngoi ti royaume ti ala, na ngoi so azo ti kengo ndia asara aye ti ala ngbii ahunzi, mbeni gbia so ngonzo agbu lo mingi na so lo mä yâ ti atënë so ahon gbungo li ti zo* ayeke bâ gigi. 24 Ngangu ti lo ayeke ga kota mingi, me a yeke grâce na ngangu ti lo wani pëpe. Lo yeke buba aye ngangu mingi, nga ye kue so lo sara ayeke ga nzoni. Lo yeke futi azo so ayeke ngangu mingi nga na azo ti be-vulu.+ 25 So lo yeke na kode ti handango azo, lo yeke handa ande azo biani; lo yeke gonda terê ti lo na yâ ti bê ti lo. Na ngoi ti siriri,* lo yeke futi azo mingi. Lo yeke londo même na terê ti Mokonzi ti amokonzi na a yeke futi lo, me a yeke zo la ayeke sara ni pëpe.

26 “Tënë so mo mä na ndö ti alakui nga na andapre na ngoi so mo yeke bâ vision ni so ayeke tâ tënë, me mo fa ndani na zo pëpe, ndali ti so aye so mo bâ so ayeke si ande na yâ ti mbeni ngoi so angbâ ayo mingi.”+

27 Âdu ti mbi Daniel, mbi fatigué kue nga terê ti mbi ason na yâ ti ambeni lango.+ Na pekoni, mbi londo mbi sara akua ti gbia;+ ye so mbi bâ so asara si terê ti mbi akui kue, na zo oko alingbi ti mä yâ ni pëpe.+

9 Na yâ ti kozo ngu ti komandema ti Darius+ molenge ti Assuérus, hale ti azo ti kodro ti Médie so a zia lo gbia na ndö ti royaume ti azo ti Chaldée,+ 2 biani na yâ ti kozo ngu ti komandema ti lo ni, grâce na ambeti,* mbi Daniel mbi ga ti hinga so wungo ti ngu so Jérusalem+ ayeke ngbâ na futingo ni ayeke ngu 70,+ ti lingbi na tënë so Jéhovah atene na prophète Jérémie. 3 Tongaso, mbi tourné lê ti mbi na mbage ti Jéhovah tâ Nzapa, mbi voro yanga na lo na yâ ti sambela, mbi mû jeûne,+ mbi yü bongo ti vundu nga mbi duti na yâ ti mburu ti wâ. 4 Mbi sambela na Jéhovah Nzapa ti mbi, mbi fa asiokpari ti e na lo, na mbi tene:

“Jéhovah tâ Nzapa, mo so mo yeke kota nga mo mû mbeto mingi na zo, mo so mo yeke sara ye alingbi na mbele ti mo nga mo yeke fa tâ ndoye+ na azo so aye mo na so ayeke bata acommandement ti mo,+ 5 e sara siokpari, e sara ye na lege ni pëpe, e sara sioni nga e sara kpengba-li.+ E gue nde na acommandement nga na ambela ti mo. 6 E mä pëpe awakua ti mo aprophète+ so asara tënë na iri ti mo na agbia ti e, amokonzi ti e, akotara ti e nga na azo kue ti kodro ni. 7 Jéhovah, mbilimbili ayeke ti mo, me kamene ni ayeke ti e tongana ti laso so. Kamene ayeke na lê ti azo ti Juda, azo ti Jérusalem nga na azo ti Israël kue, ala so ayeke nduru nga na ala so lege ti ala ayo so mo kangbi yâ ti ala na yâ ti akodro kue ndali ti so ala yeke be-ta-zo na mo pëpe.+

8 “Jéhovah, kamene ayeke na lê ti e, na lê ti agbia ti e, amokonzi ti e nga na akotara ti e ndali ti so e sara siokpari na terê ti mo. 9 Jéhovah Nzapa ti e, mo yeke sara nzoni bê nga mo yeke pardonné zo,+ me e sara kpengba-li na mo.+ 10 E mä yanga ti mo Jéhovah Nzapa ti e pëpe, na e ke ti sara ye alingbi na andia ti mo so mo fa na e na lege ti awakua ti mo aprophète.+ 11 E azo ti Israël kue e ke Ndia ti mo nga e hon nde tongana e mä yanga ti mo pëpe; ni la mo sara si deba nga na tënë ti dengo bä so a sara tënë ni na yâ ti Ndia ti Moïse, wakua ti tâ Nzapa,+ aga na ndö ti e ndali ti so e sara siokpari na terê ti mo. 12 Mo sara ye alingbi na tënë so mo tene lani na terê ti e+ nga na azo so akomande na ndö ti e* tongana mo ga na akota ye ti ngangu na ndö ti e. Ye so a sara na Jérusalem+ so, ade ti sara mara ni tongaso pëpe na mbeni ndo na gbe ti yayu. 13 Aye ti ngangu so kue awara e+ tâ gï tongana ti so a sara tënë ni na yâ ti Ndia ti Moïse, me e voro yanga pëpe na* mo Jéhovah Nzapa ti e ti tene mo sara nzoni bê na e, e zia lege ti asiokpari ti e pëpe+ nga e fa pëpe so e mä yâ ti tënë ti mo so ayeke tâ tënë.*

14 “Tongaso, mo Jéhovah mo lango pëpe nga mo ga na aye ti ngangu na ndö ti e, ndali ti so mo Jéhovah Nzapa ti e mo yeke mbilimbili na yâ ti aye kue so mo sara. Me e mä yanga ti mo pëpe.+

15 “Jéhovah Nzapa ti e, mo so mo sigi lani na azo ti mo na kodro ti Égypte na lege ti ngangu maboko ti mo,+ nga mo sara si azo ahinga iri ti mo juska laso,+ e sara siokpari nga e sara sioni. 16 Jéhovah, ti gue oko na akusala kue ti mbilimbili so mo sara ândö,+ pardon, sara ngonzo ngangu encore ape na terê ti gbata ti mo Jérusalem, hoto ti mo so ayeke nzoni-kue. Asiokpari ti e nga na afaute ti akotara ti e asara si Jérusalem nga na azo ti mo aga mbeni ye ti he na lê ti azo kue so angoro e.+ 17 Tongaso Nzapa ti e, mä sambela ti mbi wakua ti mo nga na tënë so mbi tene ti voro yanga na mo, nga Jéhovah, ndali ti mo wani, sara si lumière ti lê ti mo aza na ndö ti ndo ti mo so ayeke nzoni-kue+ so abuba+ so. 18 Nzapa ti mbi, dengi mê ti mo, mo mä mbi. Zi lê ti mo na bâ aye ti vundu so asi na e nga na gbata so iri ti mo ayeke na ndö ni. A yeke pëpe ndali ti aye ti mbilimbili so e sara la e voro yanga na mo, me a yeke ndali ti kota nzoni bê ti mo.+ 19 Jéhovah, mä e. Jéhovah, pardonné e.+ Jéhovah, dengi mê mo mä e nga sara mbeni ye ndali ti e. Nzapa ti mbi, ndali ti mo wani nga ndali ti iri ti mo so ayeke na ndö ti gbata ti mo nga na ndö ti azo ti mo, ku pëpe.”+

20 Na ngoi so mbi ngbâ ti sara tënë, mbi ngbâ ti sambela, mbi ngbâ ti fa siokpari ti mbi na ti azo ti mbi azo ti Israël, nga mbi ngbâ ti hunda na Jéhovah Nzapa ti mbi ti bâ na nzoni lê hoto ti lo so ayeke nzoni-kue,+ 21 biani, na ngoi so mbi yeke sambela, Gabriel,+ lo so lo kpa zo na so mbi bâ lo kozo na yâ ti vision,+ aga na terê ti mbi na ngoi so mbi woko kue; a yeke na ngoi so a yeke mû ka asandaga ti lakui. 22 Lo sara si mbi hinga nda ti aye, lo tene:

“Daniel, ti so ni so, mbi ga ti sara si mo hinga ti bâ yâ ti ye nzoni nga mo hinga nda ti ye. 23 Na ngoi so mo komanse ti voro yanga na Nzapa, mbeni tënë asigi, na mbi ga ti fa peko ni na mo, ndali ti so mo yeke mbeni zo so a bâ mo na nene ni mingi.+ Tongaso, gbu li na ndö ti tënë so nga gi ti hinga nda ti vision ni.

24 “A diko ayenga 70* awe ndali ti azo ti mo nga na gbata ti mo so ayeke nzoni-kue,+ ti sara si kengo ndia ahunzi nga ti hunzi na siokpari,+ ti sara si a zi afaute,+ ti ga na mbilimbili so ayeke ti lakue lakue,+ ti kpo nzoroko na ndö ti vision ni nga na prophétie,*+ nga ti tuku ye na terê ti Ndo so ayeke nzoni-kue na popo ti aNdo so ayeke nzoni-kue* ti tene a zia ni nde. 25 A yeke nzoni mo hinga na mo mä yâ ti tënë so: A yeke mû yanga ti sara si Jérusalem akiri tongana ti kozo, nga ti kiri ti leke ni;+ ti londo na ngoi so a yeke mû yanga so ngbii ti si na Messie,*+ Zo so amû li ni,+ ayenga 7 ayeke hon, nga ambeni yenga 62 ayeke hon.+ A yeke kiri tongana ti kozo, nga a yeke kiri ti leke ni; a yeke leke nga ndo so azo ayeke gue ka dä mingi nga na kota canal; me a yeke sara ni na ngoi ti vundu.

26 “Na peko ti ayenga 62 ni, a yeke zi* Messie ni,+ nga mbeni ye ti lo ayeke ngbâ pëpe.+

“Azo ti mbeni mokonzi so ayeke ga ayeke futi ande gbata ni nga na ndo so ayeke nzoni-kue.+ A yeke futi ande ni na lege ti ngu so asuku amû ndo. Juska ti si na nda ni, bira ayeke duti dä. A mû desizion awe ti tene a futi ndo.+

27 “Lo yeke sara si mbele ni angbâ na ngangu ndali ti azo mingi na yâ ti yenga oko; a si na ndambo ti yenga ni, lo yeke sara si a zia ti mû asandaga nga na asandaga so a mû na matabisi.+

“Lo so asara si aye abuba ayeke duti ande na ndö ti kpangbi ti aye ti saleté si lo ga.+ Juska ti si na ngoi so a yeke futi aye kue, ye so a mû desizion awe ti sara ni ayeke ga ande nga na ndö ti lo so a futi lo awe so.”

10 Na yâ ti ota ngu ti komandema ti Cyrus+ gbia ti Perse, a fa mbeni tënë na Daniel, so mbeni iri ti lo ayeke Belteshazzar.+ Tënë ni ayeke tâ tënë nga andu mbeni ngangu bira. Lo mä yâ ti tënë ni nga a sara si lo hinga nda ti ye so lo bâ.

2 Na ngoi ni so, mbi Daniel mbi sara mua+ na yâ ti yenga ota. 3 Mbi te pendere kobe pëpe, nyama wala vin andu yanga ti mbi pëpe nga mbi kpaka mafuta na terê ti mbi na yâ ti yenga ota so pëpe. 4 Na lango 24 ti kozo nze ni, na ngoi so mbi yeke na yanga ti kota ngu, Ngu ti Tigre,*+ 5 mbi yô lê ti mbi na nduzu mbi bâ mbeni koli so ayü bongo ti lin+ na lo kanga ceinture ti lor ti kodro ti Uphaz na ndö ti yâ ti lo. 6 Terê ti lo aza tongana chrysolithe,+ face ti lo aza tongana wâ ti bekpa, lê ti lo use kue aza tongana akeke so wâ ayeke za na yanga ni, maboko ti lo na gere ti lo ayeke tongana zango ti cuivre so a kpaka terê ni si aza,+ nga totongo ti go ti lo ayeke tongana ti gbâ ti azo. 7 Gï mbi Daniel la mbi bâ vision ni;+ azo so ayeke na terê ti mbi abâ vision ni pëpe. Me terê ti ala adö ngangu na ala kpe ahonde terê ti ala.

8 Mbi ngbâ gï mbi oko, nga tongana mbi bâ kpengba vision so, mbi yeke na ngangu encore ape, mbi kpa zo so a ne lo pëpe nga mbi woko kue.+ 9 Na pekoni, mbi mä go ti zo so ayeke sara tënë. Me na ngoi so lo ngbâ ti sara tënë, mbi kpo li ti mbi na sese, na lango ahon na mbi.+ 10 Me mbeni maboko andu mbi,+ a yengi mbi ti tene mbi londo; mbi gbu sese na mbi kpo agenou ti mbi na sese. 11 Lo tene na mbi:

“Daniel, mo so a bâ mo na nene ni mingi,+ dengi mê na tënë so mbi yeke tene na mo so. Londo mo luti na ndo so mo yeke luti fade dä, ndali ti so a tokua mbi na mo.”

Tongana lo tene tënë so na mbi awe, mbi luti na nduzu, na terê ti mbi ayeke dö.

12 Lo tene na mbi: “Daniel, sara mbeto pëpe.+ Ngbene ye na kozo lango so mo mû bê ti mo ti gi ti mä yâ ti aye na ti sara terê ti mo kete na gbele Nzapa, lo mä mo, na a yeke ndali ti atënë ti mo so la mbi ga so.+ 13 Me mokonzi+ ti royaume ti gbia ti Perse aluti akanga lege na mbi na yâ ti lango 21. Me na pekoni Michel,*+ mbeni oko ti amokonzi so ayeke kota ahon atanga ni,* aga amû maboko na mbi. Na ngoi ni so, mbi ngbâ kâ na terê ti agbia ti Perse. 14 Mbi ga ti sara si mo hinga ye so ayeke si ande na azo ti mo na ngoi ti nda ni,+ ndali ti so aye ti yâ ti vision ni ayeke si ande na yâ ti ngoi so ayeke ga.”+

15 Na peko ti so lo sara atënë so na mbi, mbi tourné lê ti mbi na sese na mbi ga tongana zo so yanga ti lo akanga. 16 Tongaso, lo so akpa zo so andu yanga ti mbi,+ na mbi zi yanga, mbi tene na lo so aluti na devant ti mbi so, mbi tene: “Seigneur ti mbi, vision ni asara si terê ti mbi adö, na mbi yeke na ngangu pëpe.+ 17 Seigneur ti mbi, mbi wakua ti mo mbi yeke sara tënë na mo tongana nyen?+ So mbi yeke na ngangu pëpe nga pupu angbâ na yâ ti mbi pëpe so.”+

18 Lo so akpa zo so akiri andu mbi na lo mû ngangu na mbi.+ 19 Na pekoni lo tene: “Mo so a bâ mo na nene ni mingi+ so, sara mbeto pëpe.+ Duti na siriri.+ Kpengba terê ti mo, kpengba terê ti mo.” Na ngoi so lo yeke sara tënë na mbi, mbi wara ngangu na mbi tene: “Seigneur ti mbi, sara tënë, ndali ti so mo mû ngangu na mbi awe.”

20 Lo tene: “Mo hinga ndani so mbi ga na terê ti mo so? Fadeso mbi yeke kiri ti tiri na mokonzi ti Perse.+ Tongana mbi hon, mokonzi ti Grèce ayeke ga. 21 Ye oko, mbi yeke tene na mo tënë ti aye so ayeke na yâ ti ambeti so tënë ti yâ ni ayeke tâ tënë. Mbeni zo ti mû maboko na mbi na yâ ti aye so ayeke dä pëpe, gï Michel+ mokonzi ti ala.+

11 “Ti mbi, na yâ ti kozo ngu ti Darius+ zo ti Médie, mbi londo ti kpengba Michel* nga ti sara si lo wara ngangu.* 2 Tënë so mbi yeke tene na mo fadeso ayeke tâ tënë:

“Bâ, ambeni gbia ota ayeke bâ gigi* na Perse, na osio gbia ni ayeke bungbi ande gbâ ti mosoro ahon atanga ni kue. Tongana lo ga ngangu awe na lege ti mosoro ti lo, lo yeke mû aye kue ti londo na bira na terê ti royaume ti Grèce.+

3 “Mbeni ngangu gbia ayeke londo ande, na komandema ti lo ayeke mû ndo mingi;+ lo yeke sara ye so bê ti lo aye. 4 Me tongana lo londo awe, a yeke fâ yâ ti royaume ti lo na a kangbi yâ ni na yâ ti apupu osio ti yayu,+ me a kangbi ni na ahale ti lo pëpe, nga komandema ti azo ni ayeke duti tongana ti lo pëpe; ndali ti so a yeke zi royaume ti lo na a mû ni na ambeni zo nde.

5 “Gbia ti sud ayeke ga ngangu, so ti tene mbeni oko ti amokonzi ti lo; me mbeni zo ayeke hon lo na ngangu, na komandema ti zo ni ayeke mû ndo mingi; a yeke mû ndo ahon ti lo.

6 “Ambeni ngu na pekoni, ala yeke te mbele na popo ti ala, na molenge ti gbia ti sud ti wali ayeke gue na ndo ti gbia ti nord si ala mä terê. Me maboko ti molenge-wali ni ayeke ngbâ ande na ngangu pëpe. Gbia ni ayeke luti ande pëpe nga maboko ti lo ayeke luti pëpe. Âdu ti molenge-wali ni, a yeke zia lo ande na maboko ti azo, lo na azo so aga na lo, zo so adü lo na zo so asara si lo wara ngangu na ngoi ni so. 7 Mbeni fami ti molenge-wali ni ayeke luti na place ti gbia ni, lo yeke gue ande na mbage ti aturugu, na lo yeke ga na bira na terê ti ngangu gbagba ti gbia ti nord. Lo yeke sara ande bira na ala, na lo yeke sö benda na ndö ti ala. 8 Nga, lo yeke mû anzapa ti ala, astatue ti ala ti wen,* apendere ye ti ala* so ayeke na argent na lor nga na azo so lo gbu ala na ngbâa, lo ga na ala na Égypte. Na yâ ti ambeni ngu, lo yeke si nduru pëpe na gbia ti nord. 9 Me gbia ti nord ayeke gue ande ti sara bira na terê ti gbia ti sud, me na pekoni lo yeke kiri na kodro ti lo wani.

10 “Âdu ti amolenge ti lo ti koli, ala yeke leke terê ti ala ti sara bira, na ala bungbi gbâ ti aturugu. Nyen na nyen lo yeke ga, na lo yeke mû ndo tongana ngu so asuku. Me lo yeke kiri na ndo ti lo; lo yeke sara bira na lege lege juska lo si na ngangu gbagba ti lo.

11 “Me bê ti gbia ti sud ayeke son ngangu, na lo yeke gue ti sara bira na lo, so ti tene, na gbia ti nord. Lo yeke bungbi gbâ ti azo, me a yeke zia ande gbâ ti azo ni so na maboko ti gbia so.* 12 A yeke mû ande gbâ ti azo ni so a hon na ala. Baba ayeke lï lo, na lo yeke sara si azo saki mingi mingi atï; me lo yeke gi pëpe ti wara go na ndö ti songo benda ti lo ni.

13 “Gbia ti nord ayeke kiri na ndo ti lo na lo yeke bungbi gbâ ti azo ahon ti kozoni. Na peko ti mbeni ngoi, so ti tene ambeni ngu na pekoni, lo yeke ga, lo na gbâ ti aturugu nga na gbâ ti agbakuru ti bira. 14 Na angoi ni so, azo mingi ayeke londo na terê ti gbia ti sud.

“Na popo ti azo ti mo, ambeni zo ayeke dä so ayeke sara aye ti ngangu na zo.* Ala yeke londo ti gi ti sara si mbeni vision so a bâ aga tâ tënë, me ala yeke pika gere ti ala.

15 “Gbia ti nord ayeke ga ande, na lo yeke monté sese aga koto angoro mbeni gbata so ayeke na yâ ti ngangu gbagba, na lo yeke mû ni. Âdu ti aturugu* ti sud, ala yeke gbu lê ni pëpe, même angangu turugu ti lo ayeke sara ye oko pëpe. Ala yeke duti na ngangu ti dö sese pëpe. 16 Zo so ayeke ga ande na bira na terê ti lo ayeke sara ye ti bê ti lo, nga mbeni zo ayeke luti ande na devant ti lo pëpe. Lo yeke luti ande na ndo so a iri ni Pendere ndo,+ na lo yeke duti ande na ngangu ti futi aye. 17 Lo yeke leke na bê ti lo ti ga na angangu ti royaume ti lo kue, me lo yeke mä terê na gbia so. Aye so lo yeke sara ande ayeke ga nzoni. A yeke mû lege na lo ti sara si molenge-wali ni atï. Molenge-wali ni ayeke luti pëpe, na molenge-wali ni ayeke ngbâ ti mû mbage ti lo pëpe. 18 Lo yeke tourné ande lê ti lo na mbage ti akodro so ayeke na yanga ti ngu, na lo yeke mû ando ni mingi. Mbeni mokonzi ayeke sara si kamene so a bi na lê ti lo ahunzi, tongaso si kamene asara lo encore ape. Lo yeke sara si kamene ni akiri na lê ti zo so abi kamene lani na lê ti lo. 19 Na pekoni, lo yeke tourné lê ti lo na mbage ti angangu gbagba ti kodro ti lo wani; lo yeke pika gere ti lo si lo tï, na lo yeke duti dä encore ape.

20 “Mbeni zo, so asara si zo ti rongo nginza ti impôt* ahon na yâ ti royaume so ayeke pendere mingi, ayeke londo ti luti na place ti lo; me na yâ ti akete lango, a yeke kungbi yâ ti lo, me na yâ ti ngonzo wala bira pëpe.

21 “Mbeni zo so azo ake lo ngangu* ayeke londo ti luti na place ti lo. Azo ayeke mû ande na lo nengo tongana gbia pëpe; lo yeke bâ gigi na ngoi ti siriri,* na lo gbu royaume ni na lege ti handa.* 22 Lo yeke sö benda na ndö ti aturugu* so amû ndo tongana ngu so asuku, na a yeke kungbi yâ ti ala. A yeke kungbi nga yâ ti Mokonzi+ ti mbele ni.+ 23 So lo na ala amä terê, lo yeke sara ye na handa nga lo yeke londo ti ga ngangu mingi na lege ti mbeni kete mara. 24 Na ngoi ti siriri,* lo yeke lï na yâ ti mbage ti kodro-komanda so ayeke nzoni mingi, na lo yeke sara ye so akotara ti lo asara pëpe. Lo yeke kangbi na azo aye so a gbu na ngoi ti bira nga na akungba. Lo yeke leke ti sara ye ti sioni na ando so ayeke na yâ ti angangu gbagba, me a yeke duti ande gï teti mbeni ngoi.

25 “Lo yeke mû ngangu ti lo nga lo yeke zi mbeto na yâ ti bê ti lo ti ga na gbâ ti aturugu na terê ti gbia ti sud. Âdu ti gbia ti sud, lo yeke leke terê ti lo ndali ti bira ni, nga lo ga na angangu turugu so wungo ti ala ayeke tâ mingi. Me lo yeke gbu lê ni pëpe, ndali ti so azo ayeke mä terê ti sara sioni na lo. 26 Azo so ayeke te anzoni kobe ti lo ayeke sara si lo tï.

“Âdu ti aturugu ti lo, a yeke balê ala ti hon na ala,* nga a yeke fâ azo mingi.

27 “Âdu ti agbia use so, bê ti ala ayeke ye ande gï ti sara ye ti sioni. Ala yeke duti na table oko, me ala yeke tene gï mvene na mba. Me ye oko ayeke ga ande nzoni pëpe, ndali ti so nda ni ayeke si ande na ngoi so a diko awe.+

28 “Gbia ti nord ayeke kiri na kodro ti lo na gbâ ti akungba, nga bê ti lo ayeke ke ande mbele so ayeke nzoni-kue. Aye so lo yeke sara ande ayeke ga nzoni, na lo yeke kiri na kodro ti lo.

29 “Na ngoi so a diko ni awe, lo yeke kiri ti ga na bira na terê ti gbia ti sud; me ye ni ayeke duti ande tongana ti kozoni so pëpe, 30 ndali ti so abateau ti Kittim+ ayeke ga na bira na terê ti lo, na a yeke zia kamene na lê ti lo.

“Lo yeke kiri, na lo tuku ngonzo ti lo* na terê ti mbele so ayeke nzoni-kue,+ nga lo yeke sara si aye ti lo aga nzoni. Lo yeke kiri, na lo yeke bi lê na mbage ti ala so azia lege ti mbele so ayeke nzoni-kue. 31 Aturugu* ayeke londo, ala yeke londo na lo kâ si ala ga; ala yeke buba nengo ti ndo so ayeke nzoni-kue+ na ngangu gbagba ni, nga ala yeke zi ande sandaga so a yeke mû ka lakue.+

“A yeke zia na sese ye ti saleté so asara si ye kue abuba.+

32 “Ti ala so ayeke sara ye ti sioni ti ke mbele ni, gbia ti nord ayeke tene anzerengo tënë* ti sara si ala ga a-apostat. Me ti azo so ahinga Nzapa ti ala, ala yeke sö ande benda, na aye so ala sara ayeke ga nzoni. 33 Âdu ti ala so ayeke na popo ti azo si ahinga ti bâ yâ ti aye nzoni,+ ala yeke sara si azo mingi ahinga ndo. Na yâ ti ambeni lango, a yeke sara si ambeni na popo ti ala atï na lege ti épée, na lege ti wâ, na lege so a mû ala na ngbâa nga a gbu aye ti ala na ngangu. 34 Me na ngoi so a sara si ala pika gere ti ala, a yeke mû maboko na ala kete. Na lege ti anzerengo tënë,* azo mingi ayeke bungbi oko na ala. 35 A yeke sara si ambeni zo so ahinga ti bâ yâ ti aye nzoni apika gere ti ala, tongaso si ndali ti ala, a sara kua ti zingo saleté, ti sukulango ye nga ti sarango si ye avuru,+ juska na ngoi ti nda ni; ndali ti so a yeke si ande na ngoi so a diko awe.

36 “Gbia ni ayeke sara ye so bê ti lo aye, lo yeke yâa iri ti lo wani nga lo yeke sara terê ti lo kota ahon anzapa kue. Lo yeke tene na terê ti Nzapa ti anzapa+ atënë so akpa ti tene zo amä pëpe. Ye so lo sara ayeke ga ande nzoni juska ngonzo ni ahunzi, ndali ti so ye so a mû desizion awe ti sara ni adoit ti si. 37 Lo yeke sara sanka ti Nzapa ti akotara ti lo, ti aye so agbu bê ti awali nga na ti tanga ti anzapa kue, me lo yeke sara ande terê ti lo kota ahon azo kue. 38 Me lo yeke mû gloire na nzapa ti angangu gbagba. Na lege ti lor, ti argent, ti atênë ti ngangu ngere nga na aye so anzere na zo,* lo yeke mû gloire na mbeni nzapa so akotara ti lo ahinga ni pëpe. 39 Lo na mbeni nzapa ti awande ayeke* sara biani ye so lo ye na terê ti agbagba so ayeke ngangu ahon atanga ni kue. Azo kue so agonda lo,* lo yeke sara si ala wara kota gloire; na lo yeke sara si ala komande na popo ti azo mingi. Lo yeke kangbi sese ni alingbi na ngere so lo fa.

40 “Na ngoi ti nda ni, gbia ti sud ayeke londo na terê ti gbia ti nord si ala yeke pusu mba ti tiri.* Gbia ti nord ayeke ga na terê ti lo tongana kota pupu ti ngu; lo yeke ga na apuse ti mbarata, azo ti kpengo na mbarata nga na gbâ ti abateau. Lo yeke lï ande na yâ ti akodro, na lo yeke mû ndo tongana ngu so asuku. 41 Lo yeke lï ande na ndo so a iri ni Pendere ndo,+ na a yeke sara si akodro mingi atï. Me akodro so ayeke kpe na yâ ti maboko ti lo: Édom, Moab nga na kota mbage ti azo ti Ammon. 42 Lo yeke ngbâ ti yôro maboko ti lo na terê ti akodro. Me ti kodro ti Égypte, lo yeke kpe na maboko ti lo pëpe. 43 Lo yeke komande na ndö ti amosoro so ahonde, na ndö ti lor na argent nga na ndö ti apendere ye* ti Égypte kue. Azo ti Libye nga na ti Éthiopie ayeke mû peko ti lo.

44 “Me atënë so alondo na mbage ti est* nga na mbage ti nord ayeke yengi lo. Na ngonzo na bê, lo yeke gue ti buba aye nga ti fâ azo mingi. 45 Lo yeke leke atente ti lo ti gbia na popo ti kota ngu-ingo nga na hoto so ayeke nzoni-kue so ayeke na ndo so a iri ni Pendere ndo.+ Lo yeke gue ti si na futingo, na zo ti mungo maboko na lo ayeke duti ande dä pëpe.

12 “Na ngoi ni so, Michel,*+ kota mokonzi+ so ayeke luti ndali ti azo ti mo,* ayeke londo ande ti luti ti sara ye. Mbeni ngoi ti kota vundu ayeke duti ande dä, mara ti ngoi tongaso ade ti si pëpe ngbene ye so amara abâ gigi juska na ngoi ni so. Na ngoi ti kota vundu ni so, azo ti mo ayeke sö ande kuâ,+ zo kue so a sara iri ti lo na mbeti.+ 2 Azo mingi na popo ti azo so alango na gbe ti sese ayeke zingo; ambeni ayeke zingo ti wara fini ti lakue lakue, nga ambeni ayeke zingo ti ga ye ti hengo ni nga ye so a ne ni pëpe teti lakue lakue.

3 “Ala so ahinga ti bâ yâ ti aye nzoni ayeke za ande tongana lumière ti lê ti nduzu, nga ala so amû maboko na azo mingi ti sara ye mbilimbili ayeke za tongana atongoro lakue lakue nga kpu na kpu.

4 “Ti mo Daniel, mo fa peko ti atënë so na zo pëpe, kpo nzoroko na terê ti mbeti ni juska na ngoi ti nda ni.+ Azo mingi ayeke kpe kâ akpe ge ti gi ye,* na tâ hingango ye ayeke ga mingi.”+

5 Na pekoni, mbi Daniel mbi bâ ndo na mbi bâ ambeni ange use so ayeke luti na yanga ti ngu ni, oko na mbage ge nga oko na mbage kâ.+ 6 Mbeni oko ahunda koli so ayü bongo ti lin+ si aluti na ndö ti ngu ni so, atene: “Juska ti si na nda ti aye ti dongo bê so, ngoi oke la ayeke hon?” 7 Na pekoni, koli so ayü bongo ti lin si aluti na ndö ti ngu ni so ayô maboko ti lo ti koli na ti wali na nduzu nga lo deba na iri ti Lo so ayeke na fini lakue lakue.+ Mbi mä lo, lo tene: “Ngoi oko, ngoi use nga na ndambo ti ngoi oko* ayeke hon si. Gï so a yeke hunzi ti zi ngangu ti azo ti be-vulu kue kue kue awe,+ aye so kue ayeke hunzi ande.”

8 Âdu ti mbi, mbi mä tënë ni me mbi mä yâ ni pëpe.+ Tongaso mbi hunda lo, mbi tene: “Seigneur ti mbi, aye ni so ayeke hunzi ande tongana nyen?”

9 Lo tene: “Daniel mo gue, ndali ti so zo ayeke mä yâ ti atënë ni so pëpe nga a yeke kpo nzoroko dä juska na ngoi ti nda ni.+ 10 Azo mingi ayeke zi sioni ye na terê ti ala, ala yeke sara si bê ti ala avuru nga a yeke zi saleté na terê ti ala.+ Azo ti sioni ayeke sara ande sioni, nga mbeni zo ti sioni ayeke mä yâ ti aye so pëpe; me azo so ahinga ti bâ yâ ti aye nzoni ayeke mä ande yâ ni.+

11 “Ti londo na ngoi so a zi sandaga so a yeke mû ka lakue+ nga na ngoi so a yeke zia na sese ye ti saleté so asara si ye kue abuba,+ lango 1 290 ayeke hon.

12 “Ngia ayeke na zo so angbâ ti ku* nga lo si na nda ti alango 1 335!

13 “Me ti mo, gbu ngangu juska na nda ni. Mo yeke wu terê ti mo, me mo yeke londo ande ti wara part ti mo* na nda ti alango ni.”+

Wala “temple.”

So ti tene Babylonie.

Wala “temple.”

Na Hébreu: “amolenge.”

A lingbi nga ti tene “a bata ala nzoni.”

Na Hébreu: “amolenge-koli.”

Ndani aye ti tene “Juge ti mbi ayeke Nzapa.”

Ndani aye ti tene “Jéhovah asara nzoni bê.”

Peut-être a ye ti tene “Zo wa la ayeke tongana Nzapa?”

Ndani aye ti tene “Jéhovah amû maboko.”

So ti tene airi ti azo ti Babylone.

Wala “abâ lege ti Daniel nzoni.”

Na Hébreu: “amolenge.”

Na Hébreu: “amolenge.”

Na Hébreu: “amolenge.”

Na Hébreu: “terê ti ala ayeke na mafuta.”

Na Hébreu: “amolenge.”

So ti tene groupe ti azo so ahinga ti bâ mbadi nga ti gi nda ti ye na lege ti atongoro.

Ti londo na Dan 2:4b ti si na 7:28, a sû mbeti ni ândö na yanga ti Araméen.

A lingbi nga ti tene “ando ti tukungo saleté dä; ando ti sarango puru ti anyama.”

Wala “kuru sese.”

Wala “ngbene ye giriri nga lakue lakue.”

Wala “popoto ti sarango na ta so akpengba awe.”

Wala “amolenge ti azo,” so ti tene asenge zo.

Mètre 27 tongaso. Bâ na B14.

Mètre 2,7 tongaso. Bâ na B14.

Wala “apa.”

Wala “bango ndo ti lo achangé biani biani.”

Wala “ayeke na ngangu na ndö ti.”

A lingbi nga ti tene “ando ti tukungo saleté dä; ando ti sarango puru ti anyama.”

Na Hébreu: “gbia asara si aye ti ala amaï.”

So ti tene groupe ti azo so ahinga ti bâ mbadi nga ti gi nda ti ye na lege ti atongoro.

Na Hébreu: “mitele kue.”

Wala “ala zia gunda ni.”

Wala “ala zia gunda ni.”

Wala “gunda ti keke ni.”

Wala “lê ti gbia achangé.”

So ti tene groupe ti azo so ahinga ti bâ mbadi nga ti gi nda ti ye na lege ti atongoro.

Wala “koli so alingbi.”

So ti tene groupe ti azo so ahinga ti bâ mbadi nga ti gi nda ti ye na lege ti atongoro.

Na Hébreu: “ti zi yâ ti akamba so adü.”

Na Hébreu: “ti zi yâ ti akamba so adü.”

Na Hébreu: “royaume ni.”

A lingbi nga ti tene “a ga na azo ti pikango mozoko.”

Wala “apa.”

Wala “dutingo ti lo ti Kota Gbia ti dunia kue.”

Wala “lo yeke pika kate ti lo.”

Wala “apika kate.”

Wala “apika kate ti lo.”

So ti tene ngoi ota na ndambo.

Wala “lê ti mbi achangé.”

Wala “yangbo ti gbia; gbata so ayeke na yâ ti ngangu gbagba.”

Wala “na mbage so lâ ayeke linda dä.”

Wala “na mbage so lâ asigi dä.”

Wala “lo yeke na kode ti handango azo.”

A lingbi nga ti tene “gï gbagburu tongaso.”

So ti tene ambeti ti Nzapa.

Na Hébreu: “ajuge ti e so afâ yâ ti angbanga ti e.”

Wala “e gi pëpe ti dë bê ti.”

Wala “so zo alingbi ti zia bê ti lo dä.”

Ge, yenga oko ayeke ngu 7.

Na Hébreu: “prophète.”

Wala “Ndo so ayeke nzoni kue kue kue.”

Wala “Zo so a soro lo.”

Wala “a yeke fâ.”

Na Hébreu: “Hiddékel.”

Ndani aye ti tene “Zo wa la ayeke tongana Nzapa?”

Wala “oko ti akota mokonzi.”

Na Hébreu: “lo.”

Wala “nga ti ga tongana ngangu gbagba na terê ti lo.”

Wala “ayeke londo.”

Wala “astatue so a tö wen aga ngu si a leke na ni.”

Wala “aye ti nginza.”

Âmanke “gbia so” ayeke gbia ti sud.

Wala “amolenge ti azo ti nzi.”

Na Hébreu: “amaboko.”

Wala “asara si mokonzi so ayeke forcé azo ti sara kua.”

Wala “ake lo bê oko.”

A lingbi nga ti tene “gï gbagburu tongaso.”

Wala “atënë ti handango zo.”

Na Hébreu: “amaboko.”

A lingbi nga ti tene “Gï gbagburu tongaso.”

Wala “ngu so asuku ayeke hon na ala.”

Wala “sara ye ti fa ngonzo ti bê ti lo.”

Na Hébreu: “Maboko.”

Wala “atënë so alondo na bê ti lo pëpe.”

Wala “atënë so alondo na bê pëpe.”

Wala “aye so ngere ni ayeke kota mingi.”

Wala “Nzapa ti awande ayeke mû maboko na lo ti.”

A lingbi nga ti tene “Azo kue so lo hinga ala.”

Wala “adidi ti ala ayeke gbu terê.”

Wala “aye ti nginza.”

Wala “na mbage so lâ asigi dä.”

Ndani aye ti tene “Zo wa la ayeke tongana Nzapa?”

Na Hébreu: “amolenge ti azo ti mo.”

Wala “ayeke gi yâ ni [so ti tene mbeti ni] nzoni.”

So ti tene ngoi ota na ndambo.

Wala “zo so ayeke ku gï kungo.”

Wala “place so a mû na mo.”

    Ambeti na Sango (1997-2025)
    Sigi
    Linda
    • Sango
    • Kangbi ni na mbeni zo
    • Aye so mo ye
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Lege ti sara kua na ni
    • Ye so a yeke sara na asango so mo mû
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Linda
    Kangbi ni na mbeni zo