NZONI TËNË SO MATTHIEU ASÛ NA MBETI
1 Mbeti ti mbaï* ti Jésus Christ,* molenge ti David,+ molenge ti Abraham:+
2 Abraham adü Isaac.+
Isaac adü Jacob.+
Jacob adü Juda+ na aita ti lo ti koli.
3 Juda adü Pérès na Zérah;+ mama ti ala ayeke Tamar.
Pérès adü Hesron.+
Hesron adü Ram.+
4 Ram adü Aminadab.
Aminadab adü Nahshon.+
Nahshon adü Salmon.
5 Salmon adü Boaz; mama ti lo ayeke Rahab.+
Boaz adü Obed; mama ti lo ayeke Ruth.+
Obed adü Jessé.+
6 Jessé adü Gbia David.+
David na wali ti Urie adü Salomon.+
7 Salomon adü Roboam.+
Roboam adü Abijah.
Abijah adü Asa.+
8 Asa adü Josaphat.+
Josaphat adü Joram.+
Joram adü Ozias.
9 Ozias adü Jotham.+
Jotham adü Achaz.+
Achaz adü Ézéchias.+
10 Ézéchias adü Manassé.+
Manassé adü Amon.+
Amon adü Josias.+
11 Josias+ adü Jéconias+ na aita ti lo ti koli na ngoi so a gue na aJuif na Babylone.+
12 Na peko ti so a gue na aJuif na Babylone, Jéconias adü Shéaltiel.
Shéaltiel adü Zorobabel.+
13 Zorobabel adü Abiud.
Abiud adü Éliakim.
Éliakim adü Azor.
14 Azor adü Zadoc.
Zadoc adü Akim.
Akim adü Éliud.
15 Éliud adü Éléazar.
Éléazar adü Matthan.
Matthan adü Jacob.
16 Jacob adü Joseph, koli ti Marie. Marie adü Jésus,+ lo so a iri lo Christ.+
17 Amolongo ti azo ni kue ayeke tongaso: Ti londo na Abraham ti si na David, a yeke amolongo 14. Ti londo na David ti si na ngoi so a gue na aJuif na Babylone, a yeke amolongo 14. Ti londo na ngoi so a gue na aJuif na Babylone ti si na Christ, a yeke amolongo 14.
18 Dungo Jésus Christ asi lani tongaso: Joseph ayeke gue lani na peko ti Marie, mama ti Jésus, ti sara mariage na lo. Me Marie amû ngo na lege ti yingo vulu*+ kozoni si lo na Joseph amû terê. 19 Joseph, koli ti Marie, ayeke lani zo ti mbilimbili nga lo ye pëpe ti bi kamene na lê ti Marie na gbele azo. Tongaso, lo leke na bê ti lo ti sara divorce na Marie na hondengo ni.+ 20 Me na peko ti so Joseph agbu li ti lo na ndö ti aye so, bâ, ange ti Jéhovah* aga na lo na yâ ti bango li, lo tene: “Joseph, molenge ti David, mo sara mbeto pëpe ti mû wali ti mo Marie na da ti mo, ndali ti so ngo so lo mû ayeke na lege ti yingo vulu.+ 21 Lo yeke dü ande molenge ti koli. A lingbi mo zia iri ti lo Jésus,*+ ndali ti so lo yeke sö ande azo ti lo na yâ ti asiokpari ti ala.”+ 22 Aye so kue asi biani, si tënë so Jéhovah* atene na lege ti prophète ti lo aga tâ tënë, tongana lo tene: 23 “Bâ, maseka-wali so ade ti hinga koli pëpe so ayeke mû ande ngo na lo yeke dü mbeni molenge ti koli. A yeke zia iri ti lo Emmanuel”,+ so ndani aye ti tene “Nzapa ayeke na e.”+
24 Tongana Joseph azingo na lango, lo sara tongana ti so ange ti Jéhovah* afa na lo. Lo mû wali ti lo na da. 25 Me lo bungbi na Marie pëpe juska lo dü molenge ti koli,+ na Joseph azia iri ti lo Jésus.+
2 Na peko ti so a dü Jésus na Bethléhem+ ti Judée na ngoi ti Gbia Hérode,*+ bâ, azo ti gingo nda ti aye na lege ti atongoro* alondo na mbage ti est aga na Jérusalem. 2 Ala tene: “Lo so a dü lo gbia ti aJuif so, lo yeke na ndo wa?+ Na ngoi so e yeke na mbage ti est, e bâ tongoro ti lo. Ni la, e ga ti ba li ti e* na gbe ti lo.” 3 Tongana Gbia Hérode amä tënë so, li ti lo aga kirikiri, lo na azo ti Jérusalem kue. 4 Lo bungbi aprêtre-mokonzi kue ti kodro ni nga na ascribe. Lo hunda ala ti hinga ndo so a tene a yeke dü Christ* dä. 5 Ala tene na lo: “Na Bethléhem+ ti Judée, ndali ti so tënë so a sû ni na lege ti prophète ni atene: 6 ‘Ti mo, Bethléhem ti sese ti Juda, mo yeke senge gbata pëpe na popo ti agouverneur ti Juda, ndali ti so na yâ ti mo, mbeni gouverneur ayeke sigi ande, na lo yeke fa lege na mara ti mbi, Israël.’”+
7 Na pekoni, Hérode airi na hondengo ni azo ti gingo nda ti aye na lege ti atongoro. Lo hunda ala ti hinga mbilimbili ngoi so si tongoro ni asigi. 8 Tongana lo yeke tokua ala na Bethléhem, lo tene: “Ala gue, ala gi kete molenge ni nzoni. Tongana ala wara lo awe, ala kiri ala sara tënë ni na mbi, si mbi nga kue mbi gue mbi ba li ti mbi na gbe ti lo.” 9 Na peko ti so ala mä tënë ti gbia ni awe, ala mû lege ala gue. Bâ, tongoro so ala bâ lani tongana ala yeke na mbage ti est+ ayeke hon na devant ti ala, juska a luti na ndö ti ndo so kete molenge ni ayeke dä. 10 Tongana ala bâ tongoro ni, terê ti ala anzere mingi. 11 Na ngoi so ala lï na yâ ti da ni, ala bâ kete molenge ni na mama ti lo Marie. Ala sara agenou, ala ba li ti ala* na gbe ti lo. Ala zi nga aye ti mosoro ti ala, na ala mû amatabisi na kete molenge ni. Ala mû na lo lor, vuru dukane nga na myrrhe. 12 Me so Nzapa agboto mê ti ala na yâ ti bango li+ ti kiri na mbage ti Hérode pëpe, ala mû mbeni lege nde, ala kiri na kodro ti ala.
13 Na peko ti so ala hon awe, bâ, ange ti Jéhovah* aga na Joseph na yâ ti bango li,+ lo tene: “Londo, mo mû kete molenge ni nga na mama ti lo, mo kpe na Égypte. Ngbâ kâ juska mbi mû yanga na mo si, ngbanga ti so Hérode aye fadeso ti gi kete molenge ni ti fâ lo.” 14 Tongaso, Joseph alondo na bï ni, lo mû kete molenge ni nga na mama ti lo kue, lo gue na Égypte. 15 Lo ngbâ kâ juska Hérode akui. Ye ni asi tongaso si tënë so Jéhovah* atene na lege ti prophète ti lo aga tâ tënë, tongana lo tene: “Mbi iri molenge ti mbi ti sigi na Égypte.”+
16 Tongana Hérode abâ so azo ti gingo nda ti aye na lege ti atongoro ahanda lo, lo sara ngonzo ngangu. Lo tokua azo ti fâ amolenge ti koli kue na Bethléhem nga na ando kue so ayeke na terê ni. Ala fâ amolenge so ngu ti ala alondo na ngu use ti kiri na gbe ni. Ala fâ ala alingbi na ngoi so Hérode wani adiko, ti gue oko na ye so azo ti gingo nda ti aye na lege ti atongoro afa na lo.+ 17 A yeke tongaso si tënë so a fa na lege ti prophète Jérémie aga tâ tënë, tongana a tene: 18 “A mä mbeni go na Ramah, go ti zo so ayeke toto na vundu nga so lo toto ngangu mingi. Rachel+ la ayeke toto amolenge ti lo so, na lo ye ti tene a dë bê ti lo pëpe, ngbanga ti so ala yeke dä encore ape.”+
19 Tongana Hérode akui awe, bâ, ange ti Jéhovah* aga na Joseph na yâ ti bango li+ na Égypte. 20 Lo tene: “Londo, mo mû kete molenge ni na mama ti lo kue, mo kiri na sese ti Israël, ndali ti so azo so ayeke gi lani ti hunzi fini* ti kete molenge ni akui awe.” 21 Tongaso lo londo, lo mû kete molenge ni na mama ti lo kue, lo kiri na sese ti Israël. 22 Me tongana Joseph amä so Archélaüs ayeke gbia ti Judée na place ti babâ ti lo Hérode, mbeto asara lo ti gue kâ. Nga, so Nzapa awa lo na yâ ti bango li,+ lo gue na sese ti Galilée.+ 23 Lo gue lo sara kodro na gbata so a iri ni Nazareth,+ tongaso si tënë so a tene na lege ti aprophète aga tâ tënë, tongana a tene: “A yeke iri lo zo ti Nazareth.”*+
3 Na ngoi ni kâ, Jean+ Baptiste aga, lo yeke fa tënë+ na yâ ti benyama ti Judée. 2 Lo tene: “Ala changé bê ti ala, ngbanga ti so Royaume ti yayu aga nduru awe.”+ 3 Lo la a sara tënë ti lo na lege ti prophète Ésaïe,+ a tene: “Go ti mbeni zo ayeke dekongo na yâ ti benyama, atene: ‘Ala leke lege ti Jéhovah!* Ala sara si alege ti lo aduti droit.’”+ 4 Lo Jean ni, lo yü bongo so a sara ni na kuä ti terê ti chameau, na lo kanga na yâ ti lo mbeni ceinture so a leke ni na poro ti nyama.+ Kobe ti tengo ti lo ayeke agbadora nga na mafuta ti otoro ti ngonda.+ 5 Azo ti Jérusalem, azo ti sese ti Judée kue nga na ti akodro kue so ayeke na terê ti Ngu ti Jourdain ayeke ga na mbage ti lo,+ 6 na lo batize* ala na yâ ti Ngu ti Jourdain.+ Ala yeke fa asiokpari ti ala na gigi.
7 Tongana lê ti lo atï na ndö ti gbâ ti aFarizien na aSadducéen+ so ayeke ga na batême ni, lo tene na ala: “Ala, amolenge ti asioni ngbo,+ zo wa la afa na ala lege ti kpe kota ngonzo so ayeke ga so?+ 8 Tongaso, zia ala lë alengo so alingbi biani na changengo bê. 9 Zia ala tene na bê ti ala pëpe: ‘Babâ ti e ayeke Abraham,’+ ndali ti so mbi tene na ala so Nzapa alingbi ti mû atênë so ti sara si aga amolenge ti Abraham. 10 Dö ayeke na gunda ti akeke awe. Tongaso, keke oko oko kue so alë nzoni lengo pëpe, a yeke dë ni ande na sese na a bi ni na wâ.+ 11 Ti mbi, mbi batize ala na ngu ngbanga ti so ala changé bê+ ti ala. Me lo so ayeke ga na peko ti mbi ayeke ngangu ahon mbi, lo so mbi kpa pëpe ti zi poro na gere ti lo.+ Lo la lo yeke batize ande ala na yingo vulu+ nga na wâ.+ 12 Ye ti lo ti pengo na alê ti kobe ayeke na maboko ti lo. Lo yeke sara ande si ndo ti pikango lê ti kobe ti lo avuru kue. Lo yeke bungbi blé ti lo na yâ ti gogoro, me poro ti peko ni, lo yeke gbi ni na wâ+ so a lingbi ti mingo ni pëpe.”
13 Na pekoni, Jésus alondo na Galilée, lo ga na Jean na Ngu ti Jourdain ti tene Jean abatize lo.+ 14 Me Jean atara ti kanga lege na lo, lo tene: “Mo la mo doit fade ti batize mbi, me mo kiri mo ga na mbage ti mbi?” 15 Me Jésus atene na lo: “Ti so ni so, zia a duti tongaso, teti a yeke na lege so si a lingbi e sara ye kue so ayeke mbilimbili.” Tongaso, Jean azia ti kanga lege na lo. 16 Tongana a batize Jésus awe, hio lo sigi na gbe ti ngu ni. Bâ, yayu azi,+ na lo* bâ yingo ti Nzapa so ayeke descend na ndö ti lo tongana mbeni kolokoto.+ 17 Nga, mbeni go asara tënë na yayu,+ atene: “So ayeke Molenge ti mbi,+ lo so mbi ndoye lo mingi, lo so bê ti mbi anzere na lo mingi.”+
4 Yingo ague na Jésus na yâ ti benyama si Zabolo atara lo.+ 2 Lo mû jeûne lâ 40 na bï 40. Na pekoni, nzara asara lo. 3 Wahanda+ aga, lo tene na lo: “Tongana mo yeke mbeni molenge ti Nzapa, tene na atênë so ti ga mapa.” 4 Me lo kiri tënë na Zabolo, lo tene: “Mbeti ti Nzapa atene: ‘Zo ayeke ngbâ na fini gï na lege ti mapa pëpe, me na lege ti tënë kue so asigi na yanga ti Jéhovah.’”*+
5 Na pekoni, Zabolo ague na lo na yâ ti gbata so ayeke nzoni-kue.+ Lo zia lo na ndö ti kete gbagba* so ayeke na li ti temple,+ 6 lo tene na lo: “Tongana mo yeke mbeni molenge ti Nzapa, londo na ndo so, huru mo tï na sese, ndali ti so Mbeti ti Nzapa atene: ‘Lo yeke mû yanga na a-ange ti lo na ndö ti mo,’ na ‘ala yeke yô mo na maboko ti ala si mo pika gere ti mo na tênë pëpe.’”+ 7 Jésus atene na lo: “Mbeti ti Nzapa atene nga: ‘Mo doit ti zia Jéhovah* Nzapa ti mo na tara pëpe.’”+
8 Zabolo akiri ague na lo na ndö ti mbeni hoto so ayo na nduzu mingi. Lo fa na lo aroyaume kue ti dunia so nga na gloire ti ala.+ 9 Lo tene na lo: “Mbi yeke mû na mo aye so kue tongana mo kuku na sese mo voro mbi gï fani oko awe.” 10 Jésus atene na lo: “Hon kâ, Satan! Mbeti ti Nzapa atene: ‘A yeke gï Jéhovah* Nzapa ti mo si mo doit ti voro lo,+ nga gï lo oko si mo doit ti sara na lo kusala so ayeke nzoni-kue.’”+ 11 Tongaso Zabolo azia lo,+ na bâ, a-ange aga, na ala to nda ti sara kua na lo.+
12 Tongana Jésus amä so a gbu Jean a bi lo na da ti kanga,+ lo gboto terê ti lo lo gue na Galilée.+ 13 Nga, lo zia Nazareth, lo gue lo sara kodro na Capernaüm,+ na terê ti kota ngu na sese ti Zabulon na ti Nephtali, 14 si tënë so a fa na lege ti prophète Ésaïe aga tâ tënë, tongana a tene: 15 “Sese ti Zabulon na ti Nephtali, so ayeke na terê ti lege so ague na kota ngu, na mbage ti Ngu ti Jourdain kâ, so ti tene Galilée ti amara! 16 Azo so aduti na yâ ti bingo abâ kota lumière. Âdu ti ala so aduti na ndo so gbe ti dê ti kuâ ayeke dä, lumière+ alondo asu na ndö ti ala.”+ 17 Ti londo na ngoi ni so ti ga na ni, Jésus ato nda ti fa tënë, lo tene: “Ala changé bê ti ala, ngbanga ti so Royaume ti yayu aga nduru awe.”+
18 Tongana lo yeke tambela na terê ti Kota ngu ti Galilée, lo bâ aita use: Simon so a iri lo Pierre,+ na ita ti lo André. Ala yeke bi gbanda na ngu ni ngbanga ti so ala yeke azo ti gingo susu.+ 19 Lo tene na ala: “Ala mû peko ti mbi, na mbi yeke sara si ala ga azo ti gingo azo.”+ 20 Hio, ala zia agbanda ni, ala mû peko ti lo.+ 21 Tongana lo yeke hon, lo bâ ambeni ita use: Jacques, molenge ti Zébédée, na ita ti lo Jean.+ Ala na babâ ti ala Zébédée ayeke na yâ ti ngö, na ala ngbâ ti leke agbanda ti ala. Lo iri ala.+ 22 Gï na peko ti iringo ndo ni, ala zia ngö ni nga na babâ ti ala, ala mû peko ti lo.
23 Na pekoni, Jésus atambela na yâ ti sese ti Galilée kue.+ Lo fa ye na yâ ti asynagogue+ ti ala nga lo fa nzoni tënë ti Royaume. Na popo ti azo ni, lo sava mara ti akobela nde nde kue nga na ambage ti terê nde nde kue so abuba.+ 24 Sango ti lo amû yâ ti Syrie kue. Ala ga na lo azo kue so ayeke bâ pasi ndali ti akobela nde nde nga na songo terê nde nde,+ ala so asioni yingo ayeke na yâ ti ala,+ ala so ayeke na kobela ti makako+ nga na ala so mbeni mbage ti terê ti ala akui, na lo sava ala. 25 Ndani la, gbâ ti azo amû peko ti lo, ala londo na Galilée, na Décapole,* na Jérusalem, na Judée nga na mbage ti Ngu ti Jourdain kâ.
5 Tongana lo bâ gbâ ti azo, lo monté na ndö ti hoto. Na peko ti so lo duti awe, adisciple ti lo aga na terê ti lo. 2 Lo to nda ti sara tënë, lo fa ye na ala, lo tene:
3 “Ngia ayeke na ala so ahinga so ala yeke na bezoin ti aye ti yingo,*+ ndali ti so Royaume ti yayu ayeke ti ala.
4 “Ngia ayeke na ala so ayeke na vundu, ndali ti so a yeke dë bê ti ala ande.+
5 “Ngia ayeke na ala so ayeke sara ye na ngangu pëpe,*+ ndali ti so sese ayeke ga ti ala.+
6 “Ngia ayeke na ala so nzara ti mbilimbili asara ala tongana nzara ti kobe na ti ngu,+ ndali ti so ala yeke wara ye alingbi na nzara ti ala.*+
7 “Ngia ayeke na ala so ayeke sara nzoni bê na zo,+ ndali ti so a yeke sara nzoni bê na ala ande.
8 “Ngia ayeke na ala so bê ti ala avuru,+ ndali ti so ala yeke bâ Nzapa ande.
9 “Ngia ayeke na ala so asara si siriri amaï,*+ ndali ti so a yeke iri ala ande amolenge ti Nzapa.
10 “Ngia ayeke na ala so a sara ye ti ngangu na ala ngbanga ti ye ti mbilimbili,+ ndali ti so Royaume ti yayu ayeke ti ala.
11 “Ngia ayeke na ala tongana azo azonga ala,+ asara ye ti ngangu na ala+ nga atene mara ti asioni tënë ti mvene nde nde kue na ndö ti ala ndali ti mbi.+ 12 Ala duti na ngia nga zia si terê ti ala anzere mingi,+ ndali ti so futa ti ala+ ayeke kota na yayu. A yeke tongaso si lani a sara aye ti ngangu na aprophète so aga kozo na ala.+
13 “Ala yeke ingo+ ti sese so. Me tongana songo ti ingo asigi dä awe, a yeke kiri na songo ni so dä tongana nyen? A lingbi ti sara ye na ingo ni so mbeni pëpe, a lingbi gï ti tuku ni na gigi+ si azo adö ni na gere.
14 “Ala yeke lumière ti dunia so.+ Mbeni gbata so ayeke na li ti hoto alingbi ti honde terê ti lo pëpe. 15 Azo ayeke zia wâ na lampe ti zia ni na gbe ti sakpa* pëpe, me ti zia ni na ndö ti ye ti yongo lampe, na a za na ndö ti azo kue na yâ ti da ni.+ 16 Legeoko nga, ala zia lumière ti ala aza na gbele azo,+ si azo ni alingbi ti bâ apendere kusala ti ala+ na ala mû gloire na Babâ ti ala so ayeke na yayu.+
17 “Ala tene na bê ti ala pëpe so mbi ga ti futi Ndia wala ambeti ti aProphète. Mbi ga ti futi ye pëpe, me ti sara si ye aga tâ tënë.+ 18 Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala so, ti tene mbeni kete kete gere-mbeti ti Ndia wala mbeni kete marque ti gere-mbeti ti Ndia ni oko ahon na aye ni kue aga tâ tënë pëpe, andâ yayu na sese alingbi ti hon.+ 19 Tongaso, zo so adoro oko ti akete commandement so, na lo fa na azo ti sara tongaso, a yeke bâ lo kete mingi tongana a ndu tënë ti Royaume ti yayu. Me ti lo so abata ni na lo fa ni na azo, a yeke bâ lo kota tongana a ndu tënë ti Royaume ti yayu. 20 Mbi tene na ala so, tongana mbilimbili ti ala ahon ti ascribe na aFarizien pëpe,+ ala yeke lï oko pëpe na yâ ti Royaume ti yayu.+
21 “Ala mä awe so a tene na azo ti giriri: ‘Mo fâ zo pëpe. Me zo so afâ zo,+ lo yeke na tënë ti kiri na ni na gbele ngbanga.’+ 22 Me mbi tene na ala so zo so angbâ ti sara ngonzo+ na terê ti ita ti lo, lo yeke na tënë ti kiri na ni na gbele ngbanga. Nga zo so atene na ita ti lo mbeni sioni tënë so akpa ti tene a tene na zo pëpe, lo yeke na tënë ti kiri na ni na gbele Kota Da-ngbanga. Me zo kue so atene: ‘Mo buba kpanda so!’ lo lingbi na wâ ti Géhenne.*+
23 “Tongaso, tongana mo ga na matabisi ti mo na gbele gbalaka,+ na kâ mo dabe ti mo so ita ti mo ayeke na mbeni tënë na terê ti mo, 24 zia matabisi ti mo kâ na gbele gbalaka ni na mo gue. Leke tënë na ita ti mo kozoni, na pekoni ga, mo mû matabisi ti mo ni.+
25 “Gi ti leke tënë hio na zo so ague na mo na gbele ngbanga, na ngoi so mo na lo angbâ na lege ti guengo kâ. Tongaso pëpe, lo yeke zia mo na maboko ti wafango ngbanga, na wafango ngbanga ni ayeke zia mo na maboko ti turugu ti da-ngbanga na a yeke bi mo na da ti kanga.+ 26 Ti tâ tënë ni, mbi tene na mo: Mo yeke sigi na da ti kanga so pëpe juska mo futa tanga ti kete lê ti pata* so mo yeke na ni.
27 “Ala mä awe so a tene: ‘Mo gi wali wala koli nde pëpe.’+ 28 Me mbi tene na ala: Zo kue so angbâ ti bâ mbeni wali+ si lo sara nzara ti wali ni so, andâ lo gi lo na wali na yâ ti bê ti lo awe.+ 29 Ni la, tongana lê ti mo ti mbage ti koli ayeke sara ti tene mo pika gere ti mo, gboto ni mo bi ni yongoro na mo.+ A yeke nzoni mingi ndali ti mo ti tene mbeni mbage ti terê ti mo oko agirisa ahon ti tene a bi mo na ngbongboro terê ti mo kue na yâ ti Géhenne.*+ 30 Nga, tongana maboko ti mo ti koli ayeke sara ti tene mo pika gere ti mo, fâ ni mo bi ni yongoro na mo.+ A yeke nzoni mingi ndali ti mo ti tene mbeni mbage ti terê ti mo oko agirisa ahon ti tene ngbongboro terê ti mo kue atï na yâ ti Géhenne.*+
31 “Nga, a tene: ‘Zo so asara divorce na wali ti lo, zia lo mû na lo mbeti ti divorce.’+ 32 Me mbi tene na ala: Zo kue so asara divorce na wali ti lo, me a yeke ndali ti lango-sioni* pëpe, lo yeke sara ti tene mbeni koli nde agi wali ni. Nga, zo kue so asara mariage na mbeni wali so koli ti lo asara mara ti divorce so na lo, andâ lo gi mbeni wali nde la.+
33 “Nga, ala mä awe so a tene na azo ti giriri: ‘Mo deba yanga ti mo senge senge pëpe,+ me mo doit ti sara ye alingbi na zendo so mo mû na Jéhovah.’*+ 34 Me mbi tene na ala: Mo deba yanga ti mo oko pëpe,+ wala na iri ti yayu pëpe, ndali ti so a yeke trône ti Nzapa; 35 wala na iri ti sese pëpe, ndali ti so a yeke mbata ti gere ti lo;+ wala na iri ti Jérusalem pëpe, ndali ti so a yeke gbata ti kota Gbia.+ 36 Mo deba na ndö ti li ti mo pëpe, ndali ti so mo lingbi pëpe ti sara si kuä ti li ti mo oko avuru wala avuko. 37 Zia ‘en’ ti ala angbâ gï ‘en,’ wala ‘ên-ën’ ti ala angbâ gï ‘ên-ën,’+ ndali ti so tënë kue so a zia na ndö ni alondo na Zo ti sioni.+
38 “Ala mä awe so a tene: ‘Lê na place ti lê, pembe na place ti pembe.’+ 39 Me mbi tene na ala: Mo gi pëpe ti luti na zo so ayeke zo ti sioni, me zo so apika ngbangba ti mo ti mbage ti koli, mo dengi na lo ti mbage ti wali ni nga.+ 40 Nga, tongana mbeni zo aye ti gue na mo na gbele ngbanga si lo mû bongo ti mo ti yâ ni, zia lo mû nga bongo ti mo ti ndö ni.+ 41 Tongana mbeni zo so ayeke na komandema agbu mo na ngangu ndali ti mbeni kua ti lo ti tene mo tambela kilomètre* oko, mo tambela na lo kilomètre use. 42 Mû ye na zo so ahunda ye na mo, na mo tourné peko ti mo pëpe na zo so aye ti mû bon* na tïtî mo.+
43 “Ala mä awe so a tene: ‘Mo doit ti ndoye mba ti mo+ na mo ke wato ti mo.’ 44 Me mbi tene na ala: Ala ngbâ ti ndoye awato+ ti ala na ti sambela ndali ti azo so asara ye ti ngangu na ala.+ 45 Tongaso si ala fa so ala yeke amolenge ti Babâ ti ala so ayeke na yayu,+ ndali ti so lo sara si lâ ti lo asu na ndö ti azo ti sioni nga na azo ti nzoni. Nga, lo sara si ngu-nzapa apika na ndö ti azo ti mbilimbili nga na azo so ayeke mbilimbili pëpe.+ 46 Tongana ala ndoye gï azo so andoye ala, futa wa la ala yeke wara na pekoni?+ Azo ti rongo nginza ti impôt ayeke sara nga tongaso ape? 47 Tongana ala yeke bara gï aita ti ala, kota ye wa la ala yeke sara? Azo ti amara ayeke sara nga tongaso ape? 48 Ndani la, a lingbi ala ga azo so ayeke mbilimbili-kue,* tongana ti so Babâ ti ala so ayeke na yayu ayeke mbilimbili-kue.+
6 “Ala sara hange si ala sara kusala ti ala ti mbilimbili na lê ti azo pëpe gï ti tene azo abâ ala.+ Tongaso pëpe, Babâ ti ala so ayeke na yayu ayeke mû na ala ande futa oko pëpe. 2 Ni la, tongana mo yeke mû amatabisi ti nzoni bê,* mo hûru trompette na gbele mo pëpe, tongana ti so azo ti handango lê ti zo ayeke sara na yâ ti asynagogue nga na ndö ti alege ti tene azo agonda ala. Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala, azo ni so awara futa ti ala kue awe. 3 Me ti mo, tongana mo yeke mû amatabisi ti nzoni bê, zia si maboko ti mo ti wali ahinga pëpe ye so maboko ti mo ti koli ayeke sara, 4 tongaso si amatabisi ti mo ni alingbi ti ngbâ na hondengo ni. Tongaso, Babâ ti mo so abâ ye na ndo so ahonde ayeke futa mo.+
5 “Nga, tongana ala yeke sambela, ala sara ye pëpe tongana ti azo ti handango lê ti zo.+ Ala ye ti luti na yâ ti asynagogue nga na ando so akota lege atingbi terê dä ti sambela si azo abâ ala.+ Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala, azo ni so awara futa ti ala kue awe. 6 Me mo, tongana mo yeke sambela, mo lï na yâ ti chambre ti mo, mo kanga yanga-da ni. Mo sambela Babâ ti mo so ayeke na ndo so ahonde,+ na Babâ ti mo so abâ ye na ndo so ahonde ayeke futa mo ande. 7 Tongana mo yeke sambela, mo kiri gï na ndö ti tënë oko fani mingi pëpe, tongana ti so azo ti amara nde ayeke sara, ngbanga ti so ala bâ ti ala atene na sarango tënë mingi si Nzapa ayeke mä ala. 8 Ni la, ala sara ye tongana ti ala pëpe, teti Babâ ti ala ahinga aye so ala yeke na bezoin ni+ même kozoni si ala hunda ni na lo.
9 “A lingbi ala sambela tongaso:+
“‘Babâ ti e so mo yeke na yayu, zia a sara si iri ti mo+ aga nzoni-kue.*+ 10 Zia Royaume+ ti mo aga. Zia a sara ye so bê ti mo aye,+ na yayu legeoko nga na ndö ti sese.+ 11 Mû na e laso kobe* ti e ti lango ni.+ 12 Pardonné e ndali ti abon so ayeke na li ti e tongana ti so e nga e pardonné azo so bon ti e ayeke na li ti ala.+ 13 Gue na e na yâ ti tara pëpe,+ me zi* e na maboko ti Zo ti sioni.’+
14 “Tongana ala pardonné afaute ti azo, Babâ ti ala so ayeke na yayu ayeke pardonné ala nga.+ 15 Me tongana ala pardonné afaute ti azo pëpe, Babâ ti ala ayeke pardonné ande afaute ti ala nga pëpe.+
16 “Tongana ala mû jeûne,+ ala zia ti fa so lê ti ala ayeke na vundu tongana ti azo ti handango lê ti zo, ngbanga ti so azo ni so ayeke sara si lê ti ala aduti nzoni pëpe* ti tene azo alingbi ti bâ so ala yeke mû jeûne.+ Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala, azo ni so awara futa ti ala kue awe. 17 Me mo, tongana mo yeke mû jeûne, mo sara mafuta na li ti mo na mo sukula lê ti mo, 18 tongaso si azo ahinga pëpe so mo yeke mû jeûne, me gï Babâ ti mo so ayeke na ndo so ahonde la si ahinga. Na pekoni, Babâ ti mo so ayeke bâ ye na ndo so ahonde ayeke futa mo.
19 “Ala zia ti bungbi amosoro ndali ti ala wani na ndö ti sese so,+ ndo so makongo ti tengo bongo na rouille ayeke te ni, na so azo ti nzi ayeke lï na ngangu ti nzi ni. 20 Me ala bungbi amosoro ndali ti ala wani na yayu,+ ndo so makongo ti tengo bongo wala rouille ayeke te ni pëpe,+ nga azo ti nzi ayeke lï na ngangu ti nzi ni pëpe, 21 ndali ti so ndo so mosoro ti mo ayeke dä, bê ti mo ayeke nga dä.
22 “Lampe ti terê ti zo ayeke lê.+ Tongaso, tongana lê ti mo ayeke gï na ndö ti ye oko,* terê ti mo kue ayeke za lumière.* 23 Me tongana lê ti mo ayeke sara bê ti ye,*+ terê ti mo kue ayeke duti ande bingo. Tongana lumière so ayeke na yâ ti mo ayeke gï bingo, bingo ni so ayeke kota mingi!
24 “Zo alingbi pëpe ti sara kua ti ngbâa na azo use, ndali ti so lo yeke ke mbeni oko na lo yeke ye mbeni.+ Wala lo yeke ngbâ na mbeni oko na lo ke mbeni. Ala lingbi pëpe ti sara kua ti ngbâa na Nzapa nga na Mosoro.+
25 “Ni la mbi tene na ala: Ala zia ti gi bê ti ala+ na ndö ti fini* ti ala, wala ala yeke te nyen, wala ala yeke nyon nyen. Nga, ala zia ti gi bê ti ala na ndö ti terê ti ala, wala ala yeke yü bongo ti nyen.+ Fini* ayeke kota mingi ahon kobe ape? Nga terê ayeke kota mingi ahon bongo ape?+ 26 Ala bâ andeke+ ti nduzu nzoni. Ala yeke lu ngongoa ti kobe pëpe wala ala yeke ko ye wala ala yeke bata ye na gogoro pëpe. Atâa so kue, Babâ ti ala so ayeke na yayu ayeke mû kobe na andeke so. Ngere ti ala ahon ngere ti andeke so ape? 27 Zo wa la na popo ti ala, tongana lo ngbâ ti gi bê ti lo, lo lingbi ti zia coudée oko* na ndö ti alango ti fini ti lo?+ 28 Nga, ngbanga ti nyen la ala yeke gi bê ti ala na ndö ti bongo? Ala bâ afleur ti ngonda nzoni, ala bâ tongana nyen la afleur so ayeke kono. Ala yeke sara ngangu kua pëpe, wala ala yeke pe kamba ti sara na bongo nga pëpe. 29 Me mbi tene na ala so même Salomon+ na yâ ti gloire ti lo kue ayü bongo tongana mbeni oko ti afleur so pëpe. 30 So Nzapa ayeke yü bongo tongaso na apere ti ngonda, apere so ayeke gï laso na kekereke a bi ni na four, a yeke nzere ande mingi na lo ti yü bongo na ala ape? ala, azo ti kete mabe. 31 Ni la, ala gi bê+ ti ala lâ oko pëpe, atene: ‘E yeke te ande nyen?’ wala ‘E yeke nyon ande nyen?’ wala ‘E yeke yü ande nyen?’+ 32 Aye so kue ayeke aye so amara ayeke gi ni gingo na bê ti ala kue. Me Babâ ti ala so ayeke na yayu ahinga so ala yeke na bezoin ti aye so kue.
33 “Ni la, ala ngbâ ti gi kozoni Royaume ti Nzapa nga na mbilimbili ti lo, na a yeke zia ande na ala aye so kue na ndö ni.+ 34 Tongaso, ala gi bê ti ala lâ oko pëpe ngbanga ti kekereke,+ ndali ti so kekereke ayeke ande na agingo bê ti lo wani. Akpale ti lango oko oko alingbi na lango ni.
7 “Ala zia ti fâ ngbanga na li ti azo+ si a fâ ngbanga na li ti ala pëpe, 2 teti a yeke oko ngbanga so ala yeke fâ na li ti azo si a yeke fâ ande na li ti ala.+ Nga, a yeke oko ye so ala mû ti haka na ye na azo si a yeke mû ande ti haka na ye na ala.+ 3 Ngbanga ti nyen mo yeke bâ kete pere so ayeke na yâ ti lê ti ita ti mo, me mo bâ pëpe kota keke so ayeke na yâ ti lê ti mo wani?+ 4 Wala tongana nyen si mo lingbi ti tene na ita ti mo: ‘Zia mbi zi kete pere so ayeke na yâ ti lê ti mo,’ me bâ, kota keke ayeke na yâ ti lê ti mo wani? 5 Mo zo ti handango lê ti zo! Mo zi kozoni kue kota keke so ayeke na yâ ti lê ti mo wani, si na pekoni mo bâ polele tongana nyen ti zi kete pere so ayeke na yâ ti lê ti ita ti mo.
6 “Ala mû ye so ayeke nzoni-kue na ambo pëpe, na ala tuku aperle ti ala na gbe ti acochon pëpe,+ tongaso pëpe, ala yeke dö ni na gere, na ala yeke tourné ti suru ala na kä.
7 “Ala ngbâ ti hunda ye, na a yeke mû ni na ala.+ Ala ngbâ ti gi ye, na ala yeke wara ni. Ala ngbâ ti pika yanga-da, na a yeke zi ni na ala,+ 8 ndali ti so zo kue so ayeke hunda ye ayeke wara ni,+ zo kue so ayeke gi ye ayeke wara ni, na zo kue so ayeke pika yanga-da, a yeke zi ni na lo. 9 Na popo ti ala so, zo wa la tongana molenge ti lo ahunda na lo mapa, lo yeke mû na lo tênë? 10 Wala, tongana molenge ni ahunda na lo susu, lo yeke mû na lo ngbo? 11 Tongaso, asingana ala so, atâa so ala yeke sioni, ala hinga tongana nyen ti mû amatabisi so ayeke nzoni na amolenge ti ala, si Babâ ti ala so ayeke na yayu ayeke mû anzoni ye+ na azo so ahunda ni na lo ape?+
12 “Tongaso, ye kue so ala ye azo asara na ala, ala sara ni na azo ni nga.+ So ayeke ye so Ndia na ambeti ti aProphète aye ti tene la.+
13 “Ala lï na kete yanga ti gbagba,+ ndali ti so lê ti lege so ayeke gue na futingo akono nga yanga ti gbagba ni ayeke kota, na gbâ ti azo si ayeke hon dä; 14 me lê ti lege so ague na fini ayeke kete nga yanga ti gbagba ni ayeke kete mingi, na azo mingi pëpe si ayeke wara ni.+
15 “Ala sara hange na aprophète ti wataka+ so ayeke ga na ala, na so ayü poro ti terê ti taba,+ me na gbe ni, ala yeke ambo ti ngonda+ so nzara ahon ndö ti ala. 16 Ala yeke hinga aprophète so na lege ti alengo ti ala. Lâ oko azo ako lê ti vigne na yâ ti kî wala lê ti figue na yâ ti sisi awe?+ 17 Legeoko nga, nzoni keke kue ayeke lë nzoni lê ti keke, nga keke kue so afun ayeke lë sioni lê ti keke.+ 18 Nzoni keke alingbi ti lë sioni lê ti keke pëpe, nga keke so afun alingbi ti lë nzoni lê ti keke pëpe.+ 19 Keke kue so alë nzoni lê ti keke pëpe, a yeke dë ni na a bi ni na wâ.+ 20 Biani, ala yeke hinga ande azo so na lege ti alengo ti ala.+
21 “A yeke pëpe zo kue so atene na mbi, ‘Seigneur, Seigneur,’ si ayeke lï ande na yâ ti Royaume ti yayu. Me gï zo so asara ye so bê ti Babâ ti mbi so ayeke na yayu aye si ayeke lï ande dä.+ 22 Mbeni lango ayeke ga ande so azo mingi ayeke tene na mbi: ‘Seigneur, Seigneur,+ e tene aprophétie na iri ti mo ape? E tomba asioni yingo na iri ti mo ape? E sara gbâ ti akusala ti ngangu mingi na iri ti mo ape?’+ 23 Me mbi yeke tene na ala: ‘Mbi hinga ala lâ oko pëpe! Ala hon yongoro na terê ti mbi kâ, ala azo so akpe ndia pëpe so.’+
24 “Ni la, zo kue so amä tënë ti mbi so na lo sara ye alingbi na ni, lo yeke tongana zo so ayeke sara ye na ndara so aleke da ti lo na ndö ti kota tênë.+ 25 Kota ngu-nzapa apika, ngu asuku amû ndo nga pupu aya ngangu na terê ti da ni. Me da ni akungbi pëpe, ngbanga ti so a leke gere ni na ndö ti kota tênë. 26 Na mbeni mbage, zo kue so amä tënë ti mbi so na lo sara ye alingbi na ni pëpe, lo yeke tongana zo ti buba so aleke da ti lo na ndö ti mbutu.+ 27 Kota ngu-nzapa apika, ngu asuku amû ndo nga pupu aya ngangu na terê ti da ni,+ na da ni akungbi na tingo ni ayeke tâ sioni.”
28 Tongana Jésus ahunzi atënë so awe, li ti gbâ ti azo ni so akpe, ngbanga ti kode ti fango ye ti lo,+ 29 ndali ti so lo fa ye na ala tongana zo so awara komandema ni,+ me tongana ascribe ti ala pëpe.
8 Tongana Jésus alondo na ndö ti hoto ni lo descend awe, azo mingi mingi amû peko ti lo. 2 Bâ, mbeni zo ti buruma aga, lo ba li ti lo* na gbe ti lo, lo tene: “Seigneur, tâ tongana mo ye, mo lingbi ti sara si terê ti mbi aga nzoni.”+ 3 Jésus ayôro maboko ti lo, lo ndu lo, lo tene: “Mbi ye. Zia terê ti mo aga nzoni.”+ Hio, buruma ti lo ni ahunzi.+ 4 Jésus atene na lo: “Hange si mo sara tënë ni na zo oko pëpe.+ Me mo gue, mo fa terê ti mo na prêtre,+ na mo mû matabisi so Moïse afa ni,+ si ala bâ ni na lê ti ala.”
5 Tongana lo lï na Capernaüm, mbeni turugu ti kota kamba aga na terê ti lo, lo voro yanga na lo,+ 6 lo tene: “Kota zo, zo ti kua ti mbi ayeke lango na da. Mbage ti terê ti lo akui na lo yeke bâ pasi mingi.” 7 Lo tene na turugu ni: “Tongana mbi si kâ, mbi yeke sava lo.” 8 Turugu ni akiri tënë na lo, atene: “Kota zo, mbi kpa ti tene mo lï na da ti mbi pëpe. Me mo sara gï tënë, na terê ti zo ti kua ti mbi ayeke kaï, 9 ndali ti so mbi kue mbi yeke na gbe ti komandema ti mbeni zo, na mbi yeke na aturugu na gbe ti mbi nga. Tongana mbi tene na lo so: ‘Gue kâ!’ lo yeke gue. Na mbeni nde, mbi tene: ‘Ga!’ lo yeke ga. Tongana mbi tene na ngbâa ti mbi: ‘Sara ye so!’ lo yeke sara ni.” 10 Tongana Jésus amä tënë so, bê ti lo adö, na lo tene na ala so amû peko ti lo: “Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Na popo ti azo ti Israël, mbi de mbi wara mbeni zo na mara ti kota mabe tongaso pëpe.+ 11 Me mbi tene na ala so azo mingi ayeke londo na mbage ti est nga na ouest, ala yeke ga ti duti na table ti te kobe legeoko na Abraham, na Isaac nga na Jacob na yâ ti Royaume ti yayu.+ 12 Me a yeke bi amolenge ti Royaume ni na gigi na yâ ti bingo. Kâ la si ala yeke toto na ala yeke te pembe ti ala.”+ 13 Na pekoni, Jésus atene na turugu ti kota kamba so: “Gue. Zia ye ni asi na mo alingbi na mabe ti mo.”+ Gï na l’heure ni so, terê ti zo ti kua ni akaï.+
14 Tongana Jésus alï na da ti Pierre, lo bâ mama ti wali ti Pierre+ so ayeke lango na gbogbo, na fièvre asara lo.+ 15 Tongaso Jésus andu maboko ti lo,+ na fièvre ni ahon na terê ti lo; lo londo na lo to nda ti sara kua na Jésus. 16 Me tongana lakui alingbi awe, azo aga na lo gbâ ti azo so asioni yingo ayeke na yâ ti ala. Lo sara gï tënë oko, na asioni yingo ni asigi ahon, nga lo sava ala kue so terê ti ala ason, 17 si tënë so a tene na lege ti prophète Ésaïe aga tâ tënë, tongana a tene: “Lo wani lo mû akobela ti e nga lo yô asongo terê ti e.”+
18 Na ngoi so Jésus abâ gbâ ti azo na terê ti lo, lo mû yanga ti tene ala mû ngö ala gue na mbage ti ngu ni kâ.+ 19 Mbeni scribe aga atene na lo: “Maître, mbi yeke mû peko ti mo na ndo kue so mo yeke gue dä.”+ 20 Me Jésus atene na lo: “Ambo ti ngonda* ayeke na adû ti ala, na andeke ti nduzu ayeke na ada ti ala, me Molenge ti zo ayeke na mbeni ndo ti zia li ti lo dä pëpe.”+ 21 Na pekoni, mbeni disciple ni atene na lo: “Seigneur, mo zia mbi gue mbi lu babâ ti mbi kozoni si.”+ 22 Jésus atene na lo: “Ngbâ ti mû peko ti mbi, me zia akuâ alu akuâ ti ala.”+
23 Tongana lo monté na yâ ti mbeni ngö,+ adisciple ti lo amû peko ti lo. 24 Mo ye ti bâ, kota pupu aya ngangu na ndö ti kota ngu ni, a sara si amapo ni aye ti mene ngö ni. Me lo ngbâ ti lo ti lango.+ 25 Ala ga ala zingo lo, ala tene: “Seigneur, sö e! E yeke kui!” 26 Me lo tene na ala: “Ala, azo ti kete mabe, ngbanga ti nyen mbeto* ahon ndö ti ala?”+ Lo londo, lo suku na pupu ni nga na kota ngu ni, na ndo adë ngii.+ 27 Tongaso bê ti ala adö, si ala tene: “So mara ti zo ti nyen la? Même pupu na kota ngu amä yanga ti lo.”
28 Tongana lo si na mbage ti ngu ni, na sese ti azo ti Gadara, akoli use so asioni yingo ayeke na yâ ti ala alondo na yâ ti cimetière atingbi na lo.+ Ala yeke tâ sioni mingi, ni la si zo oko ti tara ti hon na lege ni so ayeke dä pëpe. 29 Bâ, ala dekongo, ala tene: “Ti mo na e nyen?+ Molenge ti Nzapa. Mo ga ge ti sara pasi na e+ kozo si ngoi ni so a fa alingbi?”+ 30 Yongoro na ala, gbâ ti acochon ayeke te ye.+ 31 Asioni yingo ni avoro terê na lo, atene: “Tongana mo tomba e, tokua e na yâ ti gbâ ti acochon so.”+ 32 Lo tene na ala: “Ala gue!” Tongaso ala sigi, ala gue, ala lï na yâ ti acochon ni. Mo ye ti bâ, acochon ni kue alondo na loro na li ti hoto ni atï na yâ ti kota ngu ni na ala kui na yâ ti ngu ni. 33 Me azo ti batango acochon ni akpe, ala gue na yâ ti gbata ni. Kâ, ala fa peko ti ye kue so asi, ala fa nga tënë ti ye so asi na akoli so asioni yingo ayeke na yâ ti ala. 34 Na bâ, azo ti gbata ni kue asigi ti tingbi na Jésus. Tongana ala bâ lo awe, ala voro lo ti zia sese ti ala ti hon.+
9 Tongaso, lo monté na yâ ti ngö, lo fâ ngu na lo gue na gbata ti lo.+ 2 Na bâ, ala yeke ga na lo mbeni zo so mbage ti terê ti lo akui na so alango na ndö ti kete gbogbo. Tongana Jésus abâ mabe ti ala, lo tene na koli so mbage ti terê ti lo akui so: “Gbu ngangu, molenge ti mbi. A pardonné siokpari ti mo awe.”+ 3 Me ambeni scribe atene na bê ti ala: “Koli so ayeke zonga Nzapa la.” 4 So Jésus ahinga apensé ti ala, lo tene: “Ngbanga ti nyen ala yeke tene asioni tënë na yâ ti bê ti ala?+ 5 Na tapande, ti tene: ‘A pardonné asiokpari ti mo awe,’ wala ti tene: ‘Londo, mo tambela,’ so wa si ayeke ngangu ape?+ 6 Ye oko, ti tene ala hinga so a mû komandema na Molenge ti zo na ndö ti sese ti pardonné siokpari. . .”, lo tene na zo so mbage ti terê ti lo akui so: “Londo, mo mû kete gbogbo ti mo, mo gue na da ti mo.”+ 7 Lo londo, lo gue na da ti lo. 8 Tongana gbâ ti azo ni abâ ye so, mbeto asara ala, na ala mû gloire na Nzapa, lo so amû mara ti komandema tongaso na azo.
9 Tongana Jésus azia ndo ni si lo yeke hon, lê ti lo atï na ndö ti mbeni koli so iri ti lo ayeke Matthieu, so ayeke duti na da ti rongo nginza ti impôt. Lo tene na lo: “Mû peko ti mbi.” Na mango tënë so, lo londo, lo mû peko ti lo.+ 10 Na pekoni, na ngoi so lo yeke te kobe na yâ ti da ni, bâ, gbâ ti azo ti rongo nginza ti impôt nga na awasiokpari aga, na ala yeke te kobe na Jésus na adisciple ti lo.+ 11 Me tongana aFarizien abâ ye so, ala tene na adisciple ti lo: “Ngbanga ti nyen maître ti ala ayeke te kobe na azo ti rongo nginza ti impôt nga na awasiokpari?”+ 12 Na mango ala, Jésus atene: “Azo so ayeke na nzoni terê ayeke na bezoin ti wanganga pëpe, me gï azo ti kobela.+ 13 Ala gue agi ti hinga nda ti tënë so atene: ‘Mbi ye sarango nzoni bê na zo, me mbi ye sandaga pëpe.’+ Ndali ti so mbi ga ti iri azo ti mbilimbili pëpe, me awasiokpari.”
14 Na pekoni, adisciple ti Jean aga ahunda lo, atene: “Ngbanga ti nyen la si e na aFarizien e yeke mû jeûne, me adisciple ti mo ayeke mû jeûne ape?”+ 15 Na ndö ti tënë so, Jésus atene na ala: “Na ngoi kue so koli so amû wali fini fini+ angbâ na terê ti akamarade ti lo, ala yeke na raison oko pëpe ti sara vundu. Me ambeni lango ayeke ga ande so a yeke zi lo na terê ti ala;+ na ngoi ni so la si ala yeke mû jeûne. 16 Zo ayeke mû fini yanga ti bongo ti fü na lê ti kä ti ngbene bongo pëpe. Me tongana lo sara ni, fini yanga ti bongo ni ayeke gboto yâ ti ngbene bongo ni, na lê ti kä ni ayeke kiri ti kono.+ 17 Nga, azo ayeke tuku fini vin na yâ ti angbene bozo ti vin pëpe. Me tongana ala tuku ni dä, abozo ni ayeke sungba na vin ni ayuru kirikiri na bozo ni abuba. Ye oko, azo ayeke tuku fini vin na yâ ti afini bozo ti vin, na abozo ni na vin ni kue angbâ nzoni.”
18 Tongana lo ngbâ ti sara tënë na ala, bâ, mbeni mokonzi apusu nduru, lo ba li ti lo* na gbe ti lo, lo tene: “Ti si na ngoi so, âmanke molenge ti mbi ti wali akui awe. Me mo ga mo zia maboko ti mo na ndö ti lo na lo yeke kiri na fini.”+
19 Jésus alondo, na lo na adisciple ti lo ague na peko ti mokonzi so. 20 Me mbeni wali ayeke dä so ayeke na kobela so asara si mênë ayeke ga na terê ti lo mingi,+ a sara ngu 12 awe. Lo ga na mbage ti peko ti Jésus na lo ndu yanga ti bongo ti lo ti ndö ni.+ 21 Wali ni ayeke tene na yâ ti bê ti lo, atene: “Tongana mbi ndu gï bongo ti lo ti ndö ni, mbi yeke sava.” 22 Jésus atourné, na tongana lo bâ wali ni, lo tene: “Molenge ti mbi ti wali, mo gbu ngangu; mabe ti mo asava mo awe.”+ Gï na l’heure ni so, terê ti wali ni asava.+
23 Na ngoi so Jésus alï na da ti mokonzi ni, lê ti lo atï na ndö ti azo ti hurungo flûte nga na gbâ ti azo so ayeke sara wuluwulu.+ 24 Jésus atene: “Ala sigi, ndali ti so kete molenge-wali ni akui pëpe, me lo yeke lango.”+ Na ndö ti tënë so, ala komanse ti he lo na ti zere lo. 25 Gï so a tomba gbâ ti azo ni na gigi awe, Jésus alï na da ni, lo gbu maboko+ ti kete molenge-wali ni na molenge ni alondo.+ 26 Tënë ti ye so amû yâ ti ndo ni kue.
27 Tongana Jésus azia ndo ni si lo yeke hon, awaziba use+ amû peko ti lo, ala yeke dekongo, ala tene: “Sara nzoni bê na e, Molenge ti David.” 28 Na peko ti so Jésus alï na yâ ti da, awaziba ni aga na terê ti lo, na lo hunda ala, lo tene: “Ala yeke na mabe so mbi lingbi ti sara ye so?”+ Ala kiri tënë na lo: “En, Seigneur.” 29 Lo ndu lê ti ala,+ lo tene: “Zia ye ni asi na ala alingbi na mabe ti ala.” 30 Na lê ti ala azi. Nga, Jésus agboto mê ti ala ngangu, lo tene: “Zia si mbeni zo amä tënë ni pëpe.”+ 31 Me na peko ti so ala sigi na yâ ti da ni awe, ala sara si sango ti lo amû yâ ti ndo ni kue.
32 Tongana ala zia ndo ni si ala yeke hon, bâ, azo aga na lo mbeni koli so yanga ti lo akanga nga so sioni yingo ayeke na yâ ti lo.+ 33 Na peko ti so lo tomba sioni yingo ni awe, koli ni asara tënë.+ Bê ti gbâ ti azo ni adö, ala tene: “Lâ oko ade a bâ mara ti ye tongaso na Israël pëpe.”+ 34 Me aFarizien atene: “Lo yeke tomba asioni yingo na ngangu ti mokonzi ti asioni yingo.”+
35 Jésus atambela na yâ ti agbata nga na akete kodro oko oko kue. Lo fa ye na yâ ti asynagogue ti ala nga lo fa nzoni tënë ti Royaume. Lo sava mara ti akobela nde nde kue nga na ambage ti terê nde nde kue so abuba.+ 36 Tongana lo bâ gbâ ti azo so, mawa ti ala asara lo+ ngbanga ti so a sara pasi na ala nga yâ ti ala akangbi kirikiri tongana ataba so ayeke na berger pëpe.+ 37 Lo tene na adisciple ti lo: “Biani, akobe ti fango ni ayeke mingi, me azo ti kua ni ayeke mingi pëpe.+ 38 Tongaso, ala voro yanga na Wa ti kua ni ti tokua azo ti kua ti fâ akobe ti yaka ti lo.”+
10 Lo iri adisciple ti lo 12, na lo mû na ala komandema na ndö ti asioni yingo,+ si ala tomba ala nga ala sava mara ti akobela nde nde kue nga na ambage ti terê nde nde kue so abuba.
2 Iri ti abazengele 12 so ayeke so:+ Simon, so a iri lo Pierre,+ na ita ti lo André;+ Jacques, molenge ti Zébédée, na ita ti lo Jean;+ 3 Philippe na Barthélemy;+ Thomas+ na Matthieu,+ zo ti rongo nginza ti impôt; Jacques, molenge ti Alphée, na Thaddée; 4 Simon so a iri lo Cananéen,* na Judas Iscariote so na pekoni lo kä Jésus.+
5 Jésus atokua ala 12 so, lo mû yanga so na ala:+ “Ala mû lege ti azo ti amara pëpe nga ala lï na yâ ti mbeni gbata ti Samarie pëpe.+ 6 Me, ala gue gï lakue na mbage ti azo ti Israël so ayeke tongana ataba so agirisa.+ 7 Tongana ala yeke gue, ala fa tënë, ala tene: ‘Royaume ti yayu aga nduru awe.’+ 8 Ala sava azo ti kobela,+ ala zingo akuâ, ala sara si azo ti buruma aga nzoni, ala tomba asioni yingo. Ala wara ye senge senge, ala mû ni na azo senge senge. 9 Ala mû pëpe lor wala argent wala cuivre ti zia na yâ ti bozo ti nginza so ala yeke kanga na gbe ti yâ ti ala so.+ 10 Nga, ala mû pëpe bozo ti kobe ndali ti lege, wala bongo use,* wala mbeni poro nde na ndö ni, wala mbeni keke nde ti tambelango na ni,+ ndali ti so zo ti kua alingbi na kobe ti lo.+
11 “Na yâ ti mbeni gbata wala kete kodro so ala lï dä, ala gi na yâ ni zo so alingbi, na ala duti na ndo so juska ala londo ti hon.+ 12 Tongana ala lï na yâ ti da ni, ala bara azo ti da ni. 13 Tongana azo ti da ni alingbi, zia siriri ti ala aduti na ndö ti da ni.+ Me tongana azo ti da ni alingbi pëpe, zia siriri ti ala akiri na ala. 14 Na ndo kue so mbeni zo ayamba ala pëpe wala lo mä tënë ti ala pëpe, tongana ala yeke sigi na yâ ti da ni wala na yâ ti gbata ni so, ala pika sese ti gere ti ala.+ 15 Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala, na Lâ ti fango ngbanga, ngbanga ti gbata so ayeke duti ngangu mingi ahon ti kodro ti Sodome na Gomorrhe.+
16 “Bâ, mbi yeke tokua ala tongana ataba na popo ti ambo ti ngonda. Ni la, zia ala sara ye na hange tongana angbo nga ala sara sioni na zo pëpe tongana akolokoto.+ 17 Ala sara hange na azo, ngbanga ti so azo ayeke gue ande na ala na gbele ngbanga,+ na azo ni ayeke pika ala na zaza+ na yâ ti asynagogue+ ti ala. 18 A yeke gue na ala ande na gbele agouverneur nga na agbia+ ndali ti mbi, si ala wara lege ti fa tënë na ala nga na azo ti amara.+ 19 Me tongana a gue na ala na gbele ngbanga, ala gi bê ti ala pëpe na ndö ti tënë so ala yeke tene. Nga ala gi bê ti ala pëpe na ndö ti lege ti tenengo ni, ndali ti so na l’heure ni so, a yeke fa na ala ye so ala doit ti tene,+ 20 ngbanga ti so a yeke gï ala pëpe si ayeke sara tënë, me a yeke yingo ti Babâ ti ala si ayeke sara tënë na lege ti ala.+ 21 Nga, ita ayeke kä ita ti lo si a fâ lo, na babâ ayeke sara nga tongaso na molenge ti lo. Amolenge ayeke londo ti ke ababâ na amama ti ala na ti sara si a fâ ala.+ 22 Azo kue ayeke ke ala ndali ti iri ti mbi.+ Me zo so agbu ngangu juska na nda ni, a yeke sö lo ande.+ 23 Tongana a sara ye ti ngangu na ala na yâ ti mbeni gbata, ala kpe ala gue na mbeni nde.+ Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala, ala yeke hunzi tambela ti ala na yâ ti agbata ti Israël kue pëpe kozoni si Molenge ti zo aga.
24 “Zo ti mandango ye ahon maître ti lo pëpe, wala ngbâa ahon wa ti lo pëpe.+ 25 Tongana zo ti mandango ye aga tongana maître ti lo, na ngbâa tongana wa ti lo,+ so alingbi na ala awe. Asingana so azo airi wa ti da ni Béelzébub*+ so, si fade ala iri azo ti da ti lo ni tongaso ape? 26 Tongaso, ala sara mbeto ti azo so pëpe, ndali ti so mbeni ye so a honde ndö ni na so ayeke ngbâ gï na hondengo ni ayeke dä pëpe. Nga mbeni ye ti secret so azo ayeke hinga ande tënë ni pëpe ayeke dä pëpe.+ 27 Ye so mbi tene na ala na vukongo ndo, ala tene ni na lumière. Nga, ye so ala mä a tene ni na kete go, ala luti na li ti ada si ala fa tënë ni.+ 28 Ala sara pëpe mbeto ti azo so ayeke fâ terê ti zo me ala lingbi ti fâ âme* pëpe.+ Me ala sara mbeto ti lo so alingbi ti futi âme nga na terê ti zo kue na yâ ti Géhenne.*+ 29 A yeke kä anzêrë use na senge lê ti pata oko,* ni la ape? Me mbeni oko ti anzêrë so ayeke tï na sese pëpe sân ti tene Babâ ti ala ahinga ni.+ 30 Me ti ala, a diko même kuä ti li ti ala kue awe. 31 Tongaso, ala sara mbeto pëpe; ngere ti ala ahon ngere ti gbâ ti anzêrë.+
32 “Zo kue so atene na gbele azo so lo hinga mbi,+ mbi nga kue mbi yeke tene na gbele Babâ ti mbi so ayeke na yayu so mbi hinga zo ni so.+ 33 Me zo kue so atene na gbele azo so ni hinga mbi pëpe, mbi nga kue mbi yeke tene na gbele Babâ ti mbi so ayeke na yayu so mbi hinga lo pëpe.+ 34 Ala pensé pëpe so mbi ga ti zia siriri na ndö ti sese. Mbi ga ti zia siriri pëpe, me ti zia épée.+ 35 Mbi ga ti zia kangbi: Molenge-koli ayeke ke babâ ti lo, molenge-wali ayeke ke mama ti lo nga wali ayeke ke mama ti koli ti lo.+ 36 Biani, awato ti zo ayeke duti ande azo ti da ti lo wani. 37 Zo so aye babâ wala mama ti lo mingi ahon mbi, lo kpa ti duti disciple ti mbi pëpe. Nga zo so aye molenge ti lo ti koli wala ti wali mingi ahon mbi, lo kpa ti duti disciple ti mbi pëpe.+ 38 Zo so ayeda pëpe ti yô keke ti pasi* ti lo na ti mû peko ti mbi, lo kpa ti duti disciple ti mbi pëpe.+ 39 Zo so abata âme* ti lo, lo yeke girisa ni, na zo so agirisa âme* ti lo ndali ti mbi, lo yeke wara ni.+
40 “Zo so ayamba ala, andâ lo yamba mbi nga. Zo so ayamba mbi, lo yamba nga Lo so atokua mbi.+ 41 Zo so ayamba mbeni prophète ngbanga ti so a yeke prophète, lo yeke wara futa so prophète ayeke wara ni.+ Zo so ayamba zo ti mbilimbili ngbanga ti so a yeke zo ti mbilimbili, lo yeke wara futa so zo ti mbilimbili ayeke wara ni. 42 Nga, zo so amû gï kopo oko ti ngu ti dê na oko ti akete zo so, ti tene lo nyon, ngbanga ti so lo yeke mbeni disciple, mbi tene na ala biani, lo yeke girisa futa ti lo oko pëpe.”+
11 Tongana Jésus ahunzi ti mû awango na adisciple ti lo 12 so awe, lo londo na ndo so ti gue ti fa ye nga ti fa tënë na yâ ti agbata ti ala.+
2 Me Jean so ayeke na da ti kanga+ amä sango ti akusala so Christ asara. Tongaso, lo tokua adisciple ti lo+ 3 ti hunda tënë so na Jésus: “Mo yeke Lo so ayeke ga? Wala a lingbi e ku mbeni zo nde?”+ 4 Jésus akiri tënë na ala: “Ala gue afa na Jean peko ti ye so ala yeke mä na ala yeke bâ so:+ 5 Awaziba ayeke bâ ndo,+ azo so gere ti ala abuba ayeke tambela, terê ti azo ti buruma+ aga nzoni, azo so mê ti ala akanga ayeke mä ndo, a yeke zingo akuâ, na a yeke fa nzoni tënë+ na awayere. 6 Ngia ayeke na lo so abâ pëpe na mbage ti mbi mbeni ye so asara si lo pika gere ti lo.”+
7 Tongana adisciple ti Jean amû lege ti gue, Jésus ato nda ti sara tënë ti Jean na gbâ ti azo so, lo tene: “Ala gue lani na yâ ti benyama ti bâ nyen?+ Ti bâ mbeni sosongo so pupu ayengi ni?+ 8 Ala gue lani ti bâ nyen mbilimbili? Ti bâ mbeni koli so ayü apendere bongo?* Bâ, ala so ayeke yü apendere bongo ayeke na yâ ti ada ti agbia. 9 Tongaso, ngbanga ti nyen si ala gue lani? Ala gue ti bâ mbeni prophète? Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala, lo yeke mbeni prophète, na lo hon même mbeni prophète.+ 10 A yeke lo so a sara tënë ti lo na yâ ti Mbeti ti Nzapa, a tene: ‘Bâ, mbi yeke tokua watokua ti mbi kozo ti mo, na lo yeke leke lege ti mo ti tene mo hon dä!’+ 11 Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Na popo ti azo so awali adü ala, mbeni so abâ gigi na so ayeke kota ahon Jean Baptiste ayeke dä pëpe. Me mbeni zo so ayeke kete na yâ ti Royaume ti yayu ayeke kota ahon lo.+ 12 Ti londo na lâ ti Jean Baptiste ti si juska fadeso, Royaume ti yayu ayeke ye so azo ayeke sara ngangu ti wara ni, na ala so angbâ ti sara ngangu ayeke gbu ni.+ 13 Ambeti ti aProphète nga na Ndia ni, kue afa tënë ti prophétie juska ti si na Jean.+ 14 Tongana ala yeke nduru ti yeda, Jean ayeke ‘Élie so a tene lo yeke ga.’+ 15 Zia zo so ayeke na mê amä.
16 “Mbi yeke haka azo ti ngoi so na azo wa?+ Ala yeke tongana akete molenge so aduti na agara ti sara ngia na ala yeke dekongo na amba ti ala, 17 ala tene: ‘E hûru flûte na ala, me ala dodo pëpe. E dema terê ti e na kongo, me ala pika terê ti ala pëpe ti fa so ala sara vundu.’ 18 Legeoko nga, Jean aga, lo te kobe pëpe nga lo nyon ye pëpe. Me azo atene: ‘Sioni yingo ayeke na yâ ti lo.’ 19 Molenge ti zo aga, ti lo, lo te ye na lo nyon ye,+ me azo atene: ‘Bâ, so zo ti tengo ye na zo ti nyongo vin ahon ndö ni. Lo yeke kamarade ti azo ti rongo nginza ti impôt na ti awasiokpari.’+ Me a yeke hinga so ndara ayeke mbilimbili na lege ti akusala ti lo.”*+
20 Na pekoni, lo to nda ti suku na azo ti agbata so lo sara mingi ti akusala ti ngangu dä, ngbanga ti so ala changé bê ti ala pëpe, 21 lo tene: “Mawa na mo, Chorazin! Mawa na mo, Bethsaïda! Akusala ti ngangu so a sara na yâ ti ala, tongana a sara ni lani na yâ ti Tyr na Sidon, ka a ninga awe si azo ti Tyr na Sidon ayü bongo ti vundu, na ala duti na yâ ti mburu ti wâ ti fa so ala changé bê ti ala.+ 22 Me mbi tene na ala: Na Lâ ti fango ngbanga, ngbanga ti ala ayeke duti ngangu mingi ahon ti Tyr na Sidon.+ 23 Ti mo, Capernaüm,+ peut-être a yeke yâa mo ande juska na yayu? Mo yeke descend ande na yâ ti Dû ti kuâ!*+ Ndali ti so akusala ti ngangu so a sara na yâ ti mo, tongana a sara ni lani na Sodome, ka Sodome angbâ juska laso. 24 Me mbi tene na mo:* Na Lâ ti fango ngbanga, ngbanga ti mo ayeke duti ngangu mingi ahon ti kodro ti Sodome.”+
25 Na ngoi ni so, Jésus akiri atene: “Babâ, mbi sepela mo na lê ti azo kue, mo Seigneur ti yayu na ti sese, ngbanga ti so mo honde aye so na awandara nga na azo so ahinga ndo, me mo fa ni na akete molenge.+ 26 Biani, Babâ, ngbanga ti so sarango tongaso anzere na lê ti mo. 27 Babâ ti mbi azia aye kue na tïtî mbi awe.+ Mbeni zo ti hinga Molenge ni tâ nzoni mingi ayeke pëpe, gï Babâ ni.+ Nga, mbeni zo ti hinga Babâ ni tâ nzoni mingi ayeke pëpe, gï Molenge ni nga na zo kue so Molenge ni aye ti fa Babâ ni na lo.+ 28 Ala ga na mbi, ala kue so asara ngangu kua na kungba ane ala, na mbi yeke dë bê ti ala. 29 Ala yô joug ti mbi na ala manda ye na mbage ti mbi, ndali ti so mbi yeke sara ye na ngangu pëpe nga mbi sara terê ti mbi kete,+ na ala yeke wara dengo bê ndali ti ala* wani. 30 Ndali ti so a yeke ngangu pëpe ti yô joug ti mbi* na kungba ti mbi ayapu.”
12 Na ngoi ni so, Jésus ayeke hon na yâ ti ayaka ti blé na lâ ti Sabbat. Nzara asara adisciple ti lo, na ala to nda ti ko alê ti blé na ala yeke te ni.+ 2 Tongana aFarizien abâ ye so, ala tene na lo: “Bâ! Adisciple ti mo ayeke sara ye so ndia amû lege na zo pëpe ti sara ni na lâ ti Sabbat.”+ 3 Lo tene na ala: “Ala diko pëpe tënë ti ye so David asara lani na ngoi so nzara asara lo na azo ti lo?+ 4 So lo lï na yâ ti da ti Nzapa nga ala te amapa ti ziango ni na gbele Nzapa;*+ me ndia amû lani lege na lo wala na azo ti lo ti te amapa ni pëpe, a mû lege gï na aprêtre ti te ni.+ 5 Wala, ala diko pëpe na yâ ti Ndia, so na alâ ti Sabbat, aprêtre so ayeke na temple adoro lâ ti Sabbat? Me atâa so kue, tënë oko ayeke na li ti ala pëpe.+ 6 Me mbi tene na ala, mbeni zo so ayeke kota ahon temple ayeke na ndo so.+ 7 Ye oko, tongana fade ala mä yâ ti tënë so a tene: ‘Mbi ye sarango nzoni bê na zo,+ me mbi ye sandaga pëpe,’+ ka ala fâ ngbanga pëpe na ndö ti azo so tënë ayeke na li ti ala pëpe, 8 ndali ti so Molenge ti zo ayeke Seigneur ti Sabbat.”+
9 Lo zia ndo so lo hon, na lo lï na yâ ti synagogue ti ala. 10 Bâ, mbeni koli ayeke dä so maboko ti lo abuba.*+ Ti bi tënë na li ti Jésus, ala hunda lo, atene: “Ndia amû lege na zo ti kaï kobela na lâ ti Sabbat?”+ 11 Lo kiri tënë na ala, lo tene: “Na popo ti ala so, zo wa la tongana lo yeke na taba oko, na taba ni atï na dû na lâ ti Sabbat, lo yeke gue ti gbu lo ti sigi na ni ape?+ 12 Ngere ti zo ahon ti taba mingi! Tongaso, ndia amû lege na zo ti sara mbeni ye ti nzoni na lâ ti Sabbat.” 13 Na pekoni, lo tene na koli ni: “Yôro yâ ti maboko ti mo.” Lo yôro ni, na maboko ti lo ni akiri aga nzoni tongana ti mbeni mbage ni. 14 Me aFarizien asigi, na ala mä terê na ndö ti Jésus ti fâ lo. 15 Tongana Jésus amä tënë ti ye so, lo zia ndo ni lo hon. Gbâ ti azo amû peko ti lo,+ na lo sava ala kue. 16 Me, lo gboto mê ti ala ngangu ti tene ala fa lo na azo pëpe,+ 17 si tënë so a tene lani na lege ti prophète Ésaïe aga tâ tënë, tongana lo tene:
18 “Bâ, wakua ti mbi+ so mbi soro lo, lo so mbi ndoye lo mingi; lo so mbi wara ngia na mbage ti lo!*+ Mbi yeke zia yingo ti mbi na ndö ti lo,+ na lo yeke fa polele na azo ti amara ye so a iri ni fango ngbanga ti mbilimbili. 19 Lo yeke papa na zo pëpe,+ lo yeke dekongo pëpe nga zo ayeke mä go ti lo na ndö ti akota lege pëpe. 20 Sosongo so awoko awe, lo yeke dö ni pëpe, na mèche so wâ ni ayeke gue ti mingo, lo yeke mingo ni pëpe,+ juska lo sara si fango ngbanga ti mbilimbili asö benda. 21 Beku ti amara ayeke duti ande na ndö ti iri ti lo.”+
22 Na pekoni, ala ga na lo mbeni koli so sioni yingo ayeke na yâ ti lo, lo yeke waziba nga yanga ti lo akanga. Tongana Jésus asava koli so, koli ni asara tënë na lo bâ ndo. 23 Biani, bê ti azo mingi so kue adö na ala tene: “Âmanke Molenge ti David la ape?” 24 Tongana aFarizien amä tënë so, ala tene: “Koli so ayeke tomba asioni yingo gï na ngangu ti Béelzébub,* mokonzi ti asioni yingo.”+ 25 So lo hinga tënë so ayeke na yâ ti bê ti ala, lo tene na ala: “Royaume kue so yâ ni akangbi ayeke futi, na gbata wala da kue so yâ ni akangbi ayeke ngbâ na nduzu pëpe. 26 Legeoko nga, tongana Satan ayeke tomba Satan, andâ lo yeke kangbi yâ ti lo wani. Tongaso, royaume ti lo ayeke ngbâ ande na nduzu tongana nyen? 27 Nga, tongana mbi yeke tomba asioni yingo na ngangu ti Béelzébub, ka amolenge ti ala ayeke tomba ti ala asioni yingo ni na ngangu ti zo wa? Ndani la amolenge ti ala si ayeke duti awafango ngbanga na ndö ti ala. 28 Me tongana a yeke na lege ti yingo ti Nzapa si mbi yeke tomba asioni yingo, andâ Royaume ti Nzapa asi na ala awe.+ 29 Mbeni zo alingbi biani ti lï na ngangu na da ti mbeni wangangu na ti gbu akungba ti lo tongana lo kanga wangangu ni kozoni ape? A yeke gï tongana lo kanga wangangu ni awe si lo lingbi ti gbu akungba ti da ti lo. 30 Zo so ayeke na mbage ti mbi pëpe ake mbi, na zo so abungbi ye na mbi pëpe akangbi yâ ti ye kirikiri.+
31 “Ni la mbi tene na ala: A yeke pardonné ande azo ndali ti siokpari kue wala zongango ndo kue. Me zo so azonga yingo, a yeke pardonné lo ande pëpe.+ 32 Na tapande, zo so asara sioni tënë na terê ti Molenge ti zo, a yeke pardonné ande lo.+ Me zo so asara sioni tënë na terê ti yingo vulu, a yeke pardonné lo ande pëpe, atâa na yâ ti aye ti ngoi so* wala na yâ ti aye ti ngoi so ayeke ga.+
33 “Tongana ala sara si keke aga nzoni, ala sara nga si lengo ti keke ni aga nzoni; me tongana ala sara si keke ni abuba, ala sara nga si lengo ni abuba, ngbanga ti so a hinga keke na lege ti lengo ni.+ 34 Ala, amolenge ti asioni ngbo,+ so ala yeke asioni zo so, ala lingbi ti sara anzoni tënë tongana nyen? Ndali ti so yanga ayeke sara tënë ti ye so asi singo na bê ti zo.+ 35 Zo ti nzoni asigi na aye ti nzoni so ayeke na yâ ti nzoni mosoro ti lo, na zo ti sioni asigi na aye ti sioni so ayeke na yâ ti sioni mosoro ti lo.+ 36 Mbi tene na ala, senge senge tënë kue so azo ayeke tene, ala yeke kiri tënë ndali ni+ na Lâ ti fango ngbanga, 37 ndali ti so a yeke na lege ti tënë ti yanga ti mo si a yeke diko mo ande tongana zo ti mbilimbili, nga na lege ti tënë ti yanga ti mo si a yeke fâ ande ngbanga na ndö ti mo.”
38 Ti kiri tënë na lo, ambeni scribe na aFarizien atene: “Maître, e ye mo sara mbeni fä si e bâ.”+ 39 Lo kiri tënë na ala, lo tene: “Azo ti ngoi so ayeke asioni zo na ala yeke be-ta-zo na Nzapa pëpe.* Ala ngbâ ti hunda ti bâ mbeni fä, me a yeke fa na ala mbeni fä oko pëpe, gï fä ti prophète Jonas.+ 40 Legeoko tongana ti so Jonas asara lâ ota na bï ota na yâ ti kota susu,+ Molenge ti zo ayeke sara ande nga lâ ota na bï ota kâ na gbe ti sese.+ 41 Azo ti Ninive ayeke londo ande na lâ ti ngbanga legeoko na azo ti ngoi so, na ala yeke fâ ngbanga na ndö ti azo so, ndali ti so ala changé bê ti ala na peko ti tënë so Jonas afa lani.+ Me bâ, mbeni zo ayeke ge so ayeke kota ahon Jonas.+ 42 Gbia-wali ti mbage ti sud ayeke londo ande na lâ ti ngbanga legeoko na azo ti ngoi so, na lo yeke fâ ngbanga na ndö ti azo so, ndali ti so lo londo na nda ti sese ti ga ti mä ndara ti Salomon.+ Me bâ, mbeni zo ayeke ge so ayeke kota ahon Salomon.+
43 “Tongana mbeni sioni yingo asigi na yâ ti mbeni zo, lo yeke hon na ando so ngu ayeke dä pëpe ti gi ndo ti wu terê ti lo dä, me lo wara ndo oko pëpe.+ 44 Tongaso lo tene: ‘Mbi yeke kiri na da ti mbi so mbi zia ni si mbi hon so.’ Tongana lo kiri, lo wara yâ ti da ni senge, a balê yâ ti da ni avuru na a leke yâ ni pendere. 45 Na pekoni, lo gue lo mû ambeni yingo mbasambala so ayeke sioni mingi ahon lo. Ala lï na yâ ti da ni, na ala lango dä. Na nda ni, dutingo ti zo so aga sioni mingi ahon ti kozoni.+ Ti azo ti sioni ti ngoi so ayeke duti ande nga tongaso.”
46 Tongana lo ngbâ ti sara tënë na gbâ ti azo ni, mama ti lo na aita ti lo+ ayeke luti na gigi, na ala ye ti sara tënë na lo.+ 47 Tongaso mbeni zo atene na lo: “Bâ, mama ti mo na aita ti mo ayeke luti na gigi, na ala ye ti sara tënë na mo.” 48 Lo kiri tënë na zo ni so, lo tene: “Mama ti mbi ni ayeke zo wa? Nga aita ti mbi ni ayeke azo wa?” 49 Lo yôro maboko ti lo na mbage ti adisciple ti lo, lo tene: “Bâ, mama ti mbi na aita ti mbi ni la!+ 50 Zo so asara ye so bê ti Babâ ti mbi so ayeke na yayu aye, zo so la ayeke ita ti mbi ti koli, ita ti mbi ti wali nga mama ti mbi.”+
13 Na lango ni so, Jésus azia da ni lo hon; lo yeke duti na terê ti kota ngu. 2 Azo mingi mingi abungbi na terê ti lo. Tongaso, lo monté na yâ ti ngö na lo duti, me azo ni kue aluti ti ala na yanga ti ngu ni.+ 3 Lo fa aye mingi na ala na lege ti atoli,+ lo tene: “Bâ, mbeni zo ti lungo ye ague ti lu ye.+ 4 Na ngoi so lo yeke lu angongoa ti kobe, ambeni atï na terê ti lege, na andeke aga adë ni kue.+ 5 Ambeni atï na ndo so ayeke tênë, so sese ayeke dä mingi pëpe, na a sigi hio ngbanga ti so sese ni alï mingi pëpe.+ 6 Me tongana lâ asu, a gbi akobe ni so asigi na ala hule ngbanga ti so gunda ni ayeke dä pëpe. 7 Ambeni nga atï na popo ti akî, na akî ni akono na apete ndö ti akobe ni.+ 8 Me ambeni atï na ndö ti pendere sese, na a to nda ti lë. Mbeni alë 100, mbeni alë 60 na mbeni alë 30.+ 9 Zia zo so ayeke na mê amä.”+
10 Adisciple aga na ala hunda lo, atene: “Ngbanga ti nyen mo yeke sara tënë na ala na lege ti atoli?”+ 11 Lo tene na ala: “A mû lege na ala ti mä yâ ti atënë ti Royaume ti yayu so Nzapa ahonde ndani.+ Me a mû lege pëpe na azo so ti mä yâ ni. 12 Zo so ayeke na ye, a yeke mû ande na lo mbeni na ndö ni na asara si ye ti lo awu mingi. Me zo so ayeke na ye pëpe, même ye so lo yeke na ni, a yeke zi ni na tïtî lo.+ 13 A yeke ndani la si mbi yeke sara tënë na ala na lege ti atoli, ngbanga ti so ala yeke bâ ndo, me ala bâ ndo gbä, ala yeke mä ndo, me ala yeke mä ye pëpe nga ala yeke mä yâ ti tënë ni pëpe.+ 14 Nga, prophétie ti Ésaïe ayeke ga tâ tënë na ndö ti ala. A tene: ‘Biani ala yeke mä tënë ni, me ala yeke mä yâ ni oko pëpe. Biani ala yeke bâ ndo, me ala yeke bâ ye oko pëpe.+ 15 Bê ti azo so akpengba, na mê ti ala ayeke mä ndo, me ala ye ti sara ye alingbi na ni pëpe. Ala kanga lê ti ala, si lê ti ala abâ ye oko pëpe, na mê ti ala amä ye oko pëpe, ala mä yâ ni pëpe na yâ ti bê ti ala nga ala changé lege ti ala pëpe si mbi sava ala.’+
16 “Me ngia ayeke na lê ti ala ngbanga ti so a bâ ndo, na ngia ayeke na mê ti ala ngbanga ti so a mä ndo.+ 17 Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Aprophète na azo ti mbilimbili mingi ayeke lani na nzara ti bâ aye so ala yeke bâ so, me ala bâ ni lani pëpe.+ Nga, ala yeke lani na nzara ti mä aye so ala yeke mä so, me ala mä ni lani pëpe.
18 “Ala mä fadeso toli ti zo ti lungo ye so.+ 19 Tongana mbeni zo amä tënë ti Royaume me lo mä yâ ni pëpe, Zo ti sioni+ aga na agboto tënë so a lu na yâ ti bê ti lo. So ayeke lê ti kobe so a lu na terê ti lege.+ 20 Ti lê ti kobe so a lu ni na ando so ayeke tênë, a yeke zo so amä tënë ni na hio lo yeda na ni na ngia.+ 21 Me so gunda ti lo ayeke dä pëpe, lo maï teti mbeni ngoi, na tongana aye ti vundu asi wala a sara ye ti ngangu na lo ndali ti tënë ni, hio lo pika gere ti lo. 22 Âdu ti lê ti kobe so a lu ni na popo ti akî, a yeke zo so amä tënë ni, me gingo bê ndali ti aye ti ngoi so*+ nga ngangu so mosoro ayeke na ni ti handa zo apete ndö ti tënë ni, na a wara lege ti lë lengo pëpe.+ 23 Ti lê ti kobe so a lu ni na ndö ti pendere sese, a yeke zo so amä tënë ni, lo mä yâ ni, na biani lo maï na lo lë alê ni. Mbeni alë 100, mbeni alë 60, na mbeni alë 30.”+
24 Lo fa mbeni toli ni nde na ala, lo tene: “A lingbi ti haka Royaume ti yayu na mbeni zo so alu apendere ngongoa ti kobe na yaka ti lo. 25 Na ngoi so azo angbâ ti lango, wato ti lo aga na lo lu asioni pere na popo ti ablé ni, na lo hon. 26 Tongana blé ni asigi na alë lê ni, asioni pere ni asigi nga. 27 Angbâa ti wa ti da ni aga, ala tene na lo: ‘Kota zo, mo lu lani apendere ngongoa ti kobe na yaka ti mo ape? Me tongana nyen si asioni pere asigi dä?’ 28 Lo tene na ala: ‘Mbeni zo, mbeni wato, si aga asara ye so.’+ Angbâa ni atene na lo: ‘Mo ye si e gue e gboto asioni pere ni?’ 29 Lo tene: ‘Ên-ën, si na gbotongo asioni pere ni, ala gboto ablé ni nga pëpe. 30 Ala zia ni use kue amaï legeoko juska na ngoi ti kongo lê ti kobe. Na ngoi ni so, mbi yeke tene na azo ti kongo lê ti kobe ni: Ala gboto asioni pere ni kozoni, ala kanga ni ti gbi ni. Na pekoni, ala bungbi ablé ni na yâ ti gogoro ti mbi.’”+
31 Lo fa na ala mbeni toli nde: “Royaume ti yayu ayeke tongana lê ti keke ti moutarde so mbeni zo amû ni na lo lu na yâ ti yaka ti lo.+ 32 Lê ti moutarde ni ayeke kete mingi ahon tanga ti angongoa ti kobe kue, me tongana a kono, a yeke kota ahon tanga ti akobe ti yaka kue; a ga mbeni kota keke, na andeke aga awara ndo ti lango na ndö ti amaboko ni.”
33 Lo tene na ala mbeni toli ni nde, lo tene: “Royaume ti yayu ayeke tongana levure so mbeni wali amû, lo më ni na kota sembe oko ti farine, juska farine ni kue asuku.”+
34 Jésus atene atënë so kue na gbâ ti azo so na lege ti atoli. Biani, atënë kue so lo fa, lo mû gï toli si lo fa na ni na ala,+ 35 si tënë so a fa ni lani na lege ti prophète ni aga tâ tënë, tongana lo tene: “Mbi yeke zi yanga ti mbi ti tene tënë na lege ti atoli. Mbi yeke sigi na aye so a honde ni ngbene ye so a leke gere ti dunia.”+
36 Na peko ti so lo tene na azo ni ti gue, lo lï na da. Adisciple ti lo aga na terê ti lo, ala tene: “Fa na e nda ti toli ti asioni pere so a lu na yaka.” 37 Lo kiri tënë na ala, lo tene: “Zo ti lungo pendere ngongoa ti kobe ni ayeke Molenge ti zo. 38 Yaka ni ayeke dunia so.+ Âdu ti pendere ngongoa ti kobe ni, a yeke amolenge ti Royaume. Me asioni pere ni ayeke amolenge ti Zo ti sioni.+ 39 Wato so alu asioni pere ni ayeke Zabolo. Ngoi ti kongo lê ti kobe ni ayeke ngoi so aye ti mbeni ngoi* ayeke gue ti hunzi. Azo ti kongo lê ti kobe ni ayeke a-ange. 40 Legeoko tongana ti so a bungbi asioni pere na a zö ni na wâ, a yeke duti ande tongaso na ngoi so aye ti ngoi so* ayeke gue ti hunzi.+ 41 Molenge ti zo ayeke tokua ande a-ange ti lo, na ala yeke zi na yâ ti Royaume ti lo aye kue so ayeke sara si zo apika gere ti lo nga na azo so ayeke kpe ndia pëpe. 42 A-ange ni ayeke bi ala na yâ ti four ti wâ.+ Kâ la si ala yeke toto na ala yeke te pembe ti ala. 43 Na lâ ni so, azo ti mbilimbili ayeke su tongana lâ+ na yâ ti Royaume ti Babâ ti ala. Zia zo so ayeke na mê amä.
44 “Royaume ti yayu ayeke tongana mbeni mosoro so a honde ni na yâ ti yaka. Mbeni koli awara ni, na lo honde ni. So terê ti lo anzere mingi, lo gue lo kä aye ti lo kue na lo vo yaka so.+
45 “Nga, Royaume ti yayu ayeke tongana mbeni wadengo buze so ayeke tambela na nduzu ti gi apendere perle. 46 Tongana lo wara mbeni perle oko so ngere ni ayeke kota mingi, lo gue, na hio lo kä aye ti lo kue lo vo perle so.+
47 “Nga, Royaume ti yayu ayeke tongana mbeni kota gbanda so a bi ni na ngu-ingo na agbu mara ti asusu nde nde kue. 48 Tongana kota gbanda ni asi awe, ala gboto ni na yanga ti ngu ni, ala duti na ala ro anzoni susu ni+ na yâ ti akungba, me ala tuku asioni susu ni na ngonda.+ 49 A yeke ye so ayeke si ande na ngoi so aye ti ngoi so* ayeke gue ti hunzi: A-ange ayeke sigi ti zi azo ti sioni na popo ti azo ti nzoni. 50 A-ange ni ayeke bi azo ti sioni so na yâ ti four ti wâ. Kâ la si ala yeke toto nga ala yeke te pembe ti ala.
51 “Ala mä yâ ti atënë so kue awe?” Ala tene na lo: “En.” 52 Lo tene na ala: “So ala mä yâ ti tënë so awe so, maître kue so a fa ye na lo na ndö ti Royaume ti yayu ayeke tongana mbeni koli, mbeni wa ti da, so asigi na afini ye nga na angbene ye na yâ ti gogoro ti mosoro ti lo.”
53 Tongana Jésus ahunzi ti fa atoli so awe, lo zia ndo ni lo hon. 54 Na peko ti so lo kiri na kodro so lo kono dä,+ lo to nda ti fa ye na azo na yâ ti synagogue ti ala. Bê ti ala adö si ala tene: “Koli so awara ti lo ndara so nga na ngangu ti sara akusala ti ngangu so na ndo wa?+ 55 Molenge ti charpentier so la ape?+ Iri ti mama ti lo ayeke Marie ape? Na aita ti lo ti koli ayeke Jacques, Joseph, Simon nga na Judas ape?+ 56 Aita ti lo ti wali ayeke na popo ti e ape? Lo hinga ti lo aye so kue na ndo wa?”+ 57 Lo ga ye so asara si ala pika gere ti ala.+ Me Jésus atene na ala: “A yeke ne ka prophète na kodro ti lo pëpe nga na yâ ti da ti lo wani pëpe, me gï na mbeni ndo nde.”+ 58 Lo sara akusala ti ngangu mingi kâ pëpe ngbanga ti so mabe amanke ala.
14 Na ngoi ni so, Hérode, so ayeke komanda* ti sese ni, amä sango ti Jésus,+ 2 na lo tene na azo ti kua ti lo: “So Jean Baptiste la. A zingo lo na popo ti akuâ awe, ni la lo yeke sara akusala ti ngangu so.”+ 3 Hérode* agbu lani Jean, lo kanga lo na lo bi lo na da ti kanga ndali ti Hérodiade so ayeke wali ti Philippe ita ti Hérode ni,+ 4 ndali ti so Jean ayeke tene lani na lo: “Ndia amû lege na mo ti mû wali so pëpe.”+ 5 Me atâa so lo ye ti fâ Jean, lo sara mbeto ti azo ndali ti so ala bâ Jean tongana mbeni prophète.+ 6 Me na ngoi so a yeke sara matanga ti dungo+ Hérode, molenge ti Hérodiade ti wali adodo na gbele azo so aga, na a nzere na Hérode mingi,+ 7 si Hérode amû zendo nga lo deba yanga ti lo ti mû na molenge-wali ni ye kue so lo hunda. 8 So mama ti lo si azia tënë ni na yanga ti lo, lo tene: “Mû na mbi li ti Jean Baptiste ge na yâ ti kpangbala sembe.”+ 9 Vundu agbu Gbia Hérode. Me ndali ti so lo deba yanga ti lo awe, nga ndali ti azo so ayeke te kobe legeoko na lo, lo mû yanga ti tene a ga na li ti Jean Baptiste na a mû ni na molenge-wali ni. 10 Lo tokua ndo na a gue a dë go ti Jean na da ti kanga. 11 A ga na li ti Jean ni na yâ ti kpangbala sembe, a mû ni na maseka-wali ni, na lo gue na ni na mama ti lo. 12 Na pekoni, adisciple ti Jean ague amû kuâ ti lo, ala lu ni; na pekoni ala gue, ala sara tënë ni na Jésus. 13 Tongana Jésus amä tënë ni, lo zia ndo ni, lo mû ngö lo gue na mbeni ndo so azo ayeke dä pëpe ti duti gï lo oko. Me tongana gbâ ti azo amä so lo hon, ala londo na yâ ti agbata ni, ala mû peko ti lo na gere.+
14 Tongana lo descend na yâ ti ngö, lo bâ azo mingi mingi, na mawa ti ala asara lo+ na lo sava azo ti kobela so ayeke na popo ti ala.+ 15 Me tongana lâ akui awe, adisciple ti lo aga atene na lo: “Ndo ni ge ayeke yâ ti benyama na l’heure ahon mingi awe. Mo tene na gbâ ti azo so ti gue, tongaso si ala gue na yâ ti akete kodro ala vo ye ala te.”+ 16 Me Jésus atene na ala: “Azo ni ayeke na bezoin ti gue pëpe; me ala wani ala mû ye ti tengo ni na azo so.” 17 Adisciple ni atene na lo: “E yeke na mbeni ye oko ge ti mû na ala pëpe, gï mapa oku na susu use.” 18 Lo tene: “Ala ga na ni na mbi ge.” 19 Lo mû yanga na azo ni ti duti na ndö ti apere. Lo mû mapa oku na susu use so, lo yô lê ti lo na nduzu, na lo iri tënë nzoni na ndö ni.+ Na pekoni, lo fâ yâ ti mapa ni, lo mû ni na adisciple ti lo na adisciple ni akangbi ni na gbâ ti azo ni. 20 Tongaso, azo ni kue ate, yâ ti ala asi. Na pekoni, a ro tanga ti anduru ni so angbâ, na a si sakpa 12.+ 21 Wungo ti akoli kue so ate kobe ni ayeke 5 000 tongaso, nga awali na akete molenge.+ 22 Na pekoni, hio, lo mû yanga na adisciple ti lo ti monté na yâ ti ngö na ti hon kozo na lo na mbage ti ngu ni, nga na oko ngoi ni, lo tene na gbâ ti azo ni ti gue.+
23 Na peko ti so lo tene na azo ni ti gue, gï lo oko lo monté na ndö ti hoto ti sambela.+ Tongana lakui alingbi awe, lo ngbâ kâ gï lo oko. 24 Na oko ngoi ni so, ngö ni ague amètre ngbangbo mingi* na yanga ti ngu ni awe, me a wara kpale ti hon ndali ti amapo ti ngu ni, ngbanga ti so pupu ayeke ga gï gango na mbage ti ala. 25 Me na kota ndapre,* Jésus aga na mbage ti ala, lo yeke tambela na ndö ti kota ngu ni. 26 Tongana lê ti ala atï na ndö ti Jésus so ayeke tambela na ndö ti kota ngu ni, li ti ala aga kirikiri, na ala tene: “So ye ti ndima la!” Ala dekongo na mbeto. 27 Me hio, Jésus atene na ala: “Ala dë bê ti ala! Mbi la. Ala sara mbeto pëpe.”+ 28 Pierre atene na lo: “Seigneur, tongana a yeke mo la, mû yanga na mbi ti tambela na ndö ti ngu ni ti gue na terê ti mo.” 29 Jésus atene na lo: “Mo ga!” Pierre adescend na yâ ti ngö ni, lo tambela na ndö ti ngu ni ti gue na terê ti Jésus. 30 Me tongana lo bâ kota pupu ti ngu ni, mbeto agbu lo. Tongana lo to nda ti lï ngu, lo dekongo, lo tene: “Seigneur, sö mbi!” 31 Hio, Jésus ayôro maboko ti lo na lo gbu Pierre, lo tene na lo: “Mo zo ti kete mabe, ngbanga ti nyen mo zia si kite ahon ndö ti mo?”+ 32 Tongana ala monté na yâ ti ngö ni awe, kota pupu ni akaï. 33 Azo so ayeke na yâ ti ngö ni aba li ti ala* na gbe ti lo, ala tene: “Mo yeke tâ Molenge ti Nzapa biani.” 34 Ala fâ ngu ni, ala si na Gennésareth.+
35 Tongana azo ti ndo ni ahinga so a yeke lo la, ala tokua yanga na ando kue so ayeke na terê ni, na a ga na lo azo kue so terê ti ala ason. 36 Ala voro yanga na lo ti tene ala ndu gï yanga ti bongo ti lo ti ndö ni.+ Azo kue so andu ni, terê ti ala aga nzoni.
15 A-Farizien na ascribe alondo na Jérusalem, ala ga na mbage ti Jésus.+ Ala tene: 2 “Ngbanga ti nyen adisciple ti mo ayeke doro ngobo ti azo ti giriri? Na tapande, tongana ala ye ti te kobe, ala yeke sukula maboko ti ala pëpe.”*+
3 Lo kiri tënë na ala, lo tene: “Ngbanga ti nyen ala yeke doro commandement ti Nzapa ndali ti ngobo ti ala?+ 4 Na tapande, Nzapa atene: ‘Mo ne babâ na mama ti mo’,+ nga, ‘Zo so azonga babâ wala mama ti lo, a lingbi a fâ lo.’+ 5 Me ti ala, ala tene: ‘Tongana mbeni zo atene na babâ wala mama ti lo: “Ye kue so mbi yeke na ni so mo lingbi fade ti bâ nzoni dä, a yeke matabisi so mbi zia ni nde awe ti mû na Nzapa,”+ 6 a yeke ngbanga ti lo ti ne babâ ti lo pëpe.’ Ni la, ndali ti ngobo ti ala, ala sara si tënë ti Nzapa ayeke na ngangu mbeni pëpe.+ 7 Ala azo ti handango lê ti zo, a yeke na lege ni si Ésaïe atene prophétie na ndö ti ala, tongana lo tene:+ 8 ‘Azo so agonda mbi gï na yanga ti ala senge, me bê ti ala ague yongoro mingi na mbi. 9 A yeke senge senge si ala ngbâ ti voro mbi, ngbanga ti so aye so ala yeke fa ayeke gï acommandement so alondo na azo.’”+ 10 Na lo iri gbâ ti azo ni na terê ti lo, lo tene na ala: “Ala mä tënë so na ala mä yâ ni:+ 11 A yeke pëpe ye so alï na yanga ti zo la si ayeke sara si lo ga sioni, me ye so asigi na yanga ti lo la asara si lo ga sioni.”+
12 Na pekoni, adisciple aga atene na lo: “Mo hinga so aFarizien apika gere ti ala na mango tënë so mo tene so?”+ 13 Lo kiri tënë, lo tene: “Keke kue so Babâ ti mbi so ayeke na yayu alu ni pëpe, a yeke gboto ni na gunda ni kue. 14 Ala zia aFarizien so. Ala yeke awaziba so ayeke fa lege na zo. Tongana waziba afa lege na mba ti lo waziba, ala use kue ayeke tï na dû.”+ 15 Pierre akiri tënë na lo: “Fa nda ti tapande so nzoni na e si.” 16 Jésus atene: “Ala nga kue, ade ala mä yâ ti ye ape?+ 17 Ala hinga pëpe so ye kue so alï na yanga ti zo ague na yâ ti lo, na pekoni a sigi a gue na dû ti kabinë? 18 Me ye kue so asigi na yanga ti zo alondo na bê, na a yeke ye so la asara si zo aga sioni.+ 19 Na tapande, a yeke na yâ ti bê si asioni pensé alondo dä asigi:+ fango zo, gingo wali wala koli nde, lango-sioni,* nzi, témoin ti wataka nga na zonga. 20 Aye so la asara si zo aga sioni. Me tongana zo asukula maboko ti lo pëpe* si lo te kobe, a yeke sara si lo ga sioni pëpe.”
21 Jésus azia ndo ni so, lo gue na sese ti Tyr nga na Sidon.+ 22 Bâ, mbeni wali ti kodro ti Phénicie so asara kodro na ndo ni so aga na lo dekongo, lo tene: “Seigneur, Molenge ti David, sara nzoni bê na mbi, ndali ti so sioni yingo ayeke sara sana mingi na molenge ti mbi ti wali.”+ 23 Me Jésus azi yanga na wali ni pëpe. Adisciple ti lo aga, na ala voro lo, atene: “Tene na wali so ti gue, ngbanga ti so lo ngbâ ti dekongo na peko ti e.” 24 Jésus akiri tënë, lo tene: “A tokua mbi pëpe na mbage ti azo nde, me gï na mbage ti ataba ti da ti Israël so agirisa.”+ 25 Me wali ni aga, lo ba li ti lo* na gbe ti Jésus, lo tene: “Seigneur, mû maboko na mbi!” 26 Jésus atene: “A yeke na lege ni pëpe ti mû mapa ti amolenge ti bi ni na akete mbo.” 27 Wali ni atene: “Tâ tënë, Seigneur. Me biani akete mbo ayeke te afuku ti mapa so alondo na ndö ti table ti awa ti ala si atï na sese.”+ 28 Jésus akiri tënë na lo: “Wali! mabe ti mo ayeke biani kota. Zia ye ni asi na mo tongana ti so mo ye.” Ti londo na l’heure ni so, molenge ti lo ni asava.
29 Jésus alondo na ndo so, lo gue nduru na terê ti Kota ngu ti Galilée.+ Na peko ti so lo monté na ndö ti hoto, lo yeke duti kâ. 30 Na azo mingi mingi aga nduru na lo, ala ga na azo ti bubango gere, awazin, awaziba, awabuburu nga na ambeni zo ti kobela ni mingi. Ala zia ala na gbele lo, na lo sava ala.+ 31 Tongaso, bê ti gbâ ti azo so apika tongana ala bâ awabuburu so ayeke sara tënë, awazin so lo sara si terê ti ala akiri aga nzoni, azo ti bubango gere so ayeke tambela nzoni nga na awaziba so ayeke bâ ndo. Na bango aye so, ala mû gloire na Nzapa ti Israël.+
32 Jésus airi adisciple ti lo, lo tene na ala: “Mawa ti gbâ ti azo so asara mbi,+ ngbanga ti so a sara laso lango ota awe si ala yeke na terê ti mbi, na ala yeke na ye ti tengo ni pëpe. Mbi ye pëpe ti tene na ala ti gue na nzara na yâ ti ala. Peut-être ala yeke woko na lege.”+ 33 Me adisciple ni atene na lo: “Na yâ ti benyama tongaso, e yeke wara mapa na ndo wa ti mû na gbâ ti azo so si alingbi ala?”+ 34 Tongaso, Jésus ahunda ala: “Ala yeke na mapa oke?” Ala tene: “Mbasambala, na ambeni kete susu so ayeke mingi pëpe.” 35 Na peko ti so lo mû yanga na gbâ ti azo so ti duti na sese, 36 lo mû mapa mbasambala ni nga na asusu ni, lo kiri singila na Nzapa, lo fâ yâ ni, lo mû ni na adisciple ni, na adisciple ni akangbi ni na gbâ ti azo so.+ 37 Azo ni kue ate ni na yâ ti ala asi. A ro tanga ti anduru ni so angbâ, na a si akota sakpa* mbasambala.+ 38 Ala so ate kobe ni ayeke akoli 4 000, nga awali na akete molenge. 39 Ti hunzi na ni, tongana lo tene na azo ni ti gue awe, lo monté na yâ ti ngö na lo gue na sese ti Magadan.+
16 A-Farizien na aSadducéen aga nduru na Jésus. Ti tara lo, ala hunda lo ti sara na ala mbeni fä so alondo na yayu.+ 2 Lo kiri tënë na ala, lo tene: “Tongana ndo ague ti vuko, ala yeke tene: ‘Ndo ni ayeke duti nzoni ngbanga ti so lê ti nduzu ni abe bengo.’ 3 Nga na ndapre, ala yeke tene: ‘Ndo ni ayeke dë ande dengo, ngu ayeke pika laso, ngbanga ti so lê ti nduzu ni abe bengo nga avuko kete.’ Ala hinga ti fa nda ti lê ti nduzu, me ala lingbi pëpe ti fa nda ti afä ti angoi. 4 Azo ti ngoi so ayeke asioni zo na ala yeke be-ta-zo na Nzapa pëpe.* Ala ngbâ ti hunda ti bâ mbeni fä, me a yeke fa na ala mbeni fä oko pëpe,+ gï fä ti Jonas.”+ Na ndö ti tënë so, lo zia ala lo hon.
5 Adisciple ni afâ ngu ni, me ala girisa ti mû mapa.+ 6 Jésus atene na ala: “Ala zi lê ti ala, ala sara hange na levure ti aFarizien na aSadducéen.”+ 7 Tongaso ala yeke sara tënë na popo ti ala, ala tene: “E ga na mapa oko pëpe.” 8 So Jésus ahinga tënë ni, lo tene: “Ala azo ti kete mabe, ngbanga ti nyen ala yeke diko tënë na popo ti ala ndali ti so ala yeke na mapa ape? 9 Ade ala mä yâ ti tënë ni ape? Ala dabe ti ala pëpe na mapa oku so akoli 5 000 ate? Ala ro lani asakpa oke?+ 10 Wala ala dabe ti ala pëpe na mapa mbasambala so akoli 4 000 ate? Ala ro lani akota sakpa oke?+ 11 A sara tongana nyen si ala hinga pëpe so mbi yeke sara na ala tënë ti mapa ape? Me ala sara hange na levure ti aFarizien na aSadducéen.”+ 12 Ge la ala hinga so lo yeke tene na ala ti sara hange na aye so aFarizien na aSadducéen ayeke fa, me pëpe na tâ levure.
13 Tongana Jésus asi na sese ti Césarée ti Philippe, lo hunda adisciple ti lo: “Azo ayeke tene ti ala so Molenge ti zo ayeke zo wa?”+ 14 Ala tene: “Ambeni zo atene Jean Baptiste,+ ambeni atene Élie,+ ambeni nga atene lo yeke Jérémie wala mbeni oko ti aprophète.” 15 Lo hunda ala: “Me ti ala, ala tene mbi yeke zo wa?” 16 Simon Pierre akiri tënë, atene: “Mo yeke Christ,+ Molenge ti Nzapa so ayeke na fini.”+ 17 Na pekoni, Jésus atene na lo: “Ngia ayeke na mo Simon, molenge ti Jonas, ndali ti so a yeke pëpe mitele na mênë* si afa na mo tënë so, me a yeke Babâ ti mbi so ayeke na yayu si afa ni na mo.+ 18 Nga, mbi tene na mo: Mo yeke Pierre.+ Na ndö ti kota tênë so, mbi yeke leke congrégation ti mbi dä,+ na yanga ti Dû ti kuâ* ayeke hon ni na ngangu pëpe. 19 Mbi yeke mû ande na mo aclé ti Royaume ti yayu, na ye kue so mo yeke kanga ni na sese ge ayeke duti ande ye so a kanga ni na yayu awe. Nga, ye kue so mo yeke zi ni na sese ge ayeke duti ande ye so a zi ni na yayu awe.” 20 Na pekoni, lo gboto mê ti adisciple ni ngangu ti tene ala tene na zo oko pëpe so lo yeke Christ.+
21 Ti londo na ngoi ni so, Jésus ato nda ti fa na adisciple ti lo so a lingbi lo gue na Jérusalem ti bâ pasi mingi na maboko ti a-ancien, aprêtre-mokonzi nga na ascribe. A yeke fâ lo ande, me na ota lango ni, a yeke zingo lo na kuâ.+ 22 Na ndö ti tënë so, Pierre agboto Jésus yongoro kete, na lo to nda ti suku na lo, lo tene: “Bâ mawa ti terê ti mo, Seigneur; ye ni so ayeke si ande na mo oko pëpe.”+ 23 Me lo tourné peko ti lo, lo tene na Pierre: “Hon na peko ti mbi kâ, Satan! Mo yeke mbeni tênë ti pikango gere ndali ti mbi, ngbanga ti so mo yeke na pensé ti Nzapa pëpe, me ti azo.”+
24 Jésus atene na adisciple ti lo: “Tongana mbeni zo aye ti ga na peko ti mbi, zia lo ke terê ti lo wani, lo yô keke ti pasi* ti lo na lo ngbâ ti mû peko ti mbi,+ 25 ndali ti so zo so aye ti sö fini* ti lo, lo yeke girisa ni. Me zo so agirisa fini* ti lo ndali ti mbi, lo yeke wara ni.+ 26 Ti tâ tënë ni, tongana mbeni zo awara dunia so kue me lo girisa fini*+ ti lo, ye ti nzoni wa la lo yeke wara ande dä? Wala nyen la si zo ayeke mû ande na place ti fini*+ ti lo? 27 Molenge ti zo adoit ti ga ande na yâ ti gloire ti Babâ ti lo legeoko na a-ange ti lo, na lo yeke futa zo oko oko alingbi na sarango ye ti lo.+ 28 Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Na popo ti azo so aluti ge so, ambeni ayeke kui ande pëpe juska ala bâ Molenge ti zo aga na yâ ti Royaume ti lo kozoni si.”+
17 Lango omene na pekoni, Jésus amû gï Pierre, Jacques na ita ti lo Jean, lo gue na ala na ndö ti mbeni hoto so ayo na nduzu mingi.+ 2 Terê ti lo agbian na lê ti ala, lê ti lo asu tongana lâ, na abongo ti lo ti ndö ni aza* tongana lumière.+ 3 Na bâ, Moïse na Élie asigi na lê ti ala, ala yeke sara lisoro na lo. 4 Pierre angbâ atene na Jésus: “Seigneur, a yeke nzoni mingi so e yeke ge so. Tongana mo ye, mbi yeke leke atente ota ge, oko ti mo, oko ti Moïse na oko ti Élie.” 5 Tongana lo ngbâ ti sara tënë, bâ, mbeni mbinda so aza mingi aga amû ndö ti ala kue, na bâ, mbeni go asara tënë na yâ ti mbinda ni, atene: “So ayeke Molenge ti mbi, lo so mbi ndoye lo mingi, so bê ti mbi anzere na mbage ti lo.+ Ala mä lo.”+ 6 Tongana adisciple ni amä tënë so, ala tï na ala kuku lê ti ala na sese. Mbeto ahon ndö ti ala. 7 Na pekoni, Jésus aga nduru na ala, lo ndu ala, lo tene: “Ala londo, ala sara mbeto pëpe.” 8 Na ngoi so ala yô lê ti ala na nduzu, ala bâ mbeni zo pëpe, gï Jésus awe. 9 Tongana ala londo na ndö ti hoto ni ala yeke descend, Jésus amû yanga na ala, lo tene: “Ala sara tënë ti vision ni na mbeni zo pëpe juska a zingo Molenge ti zo na kuâ si.”+
10 Me adisciple ni ahunda lo, atene: “Ka ngbanga ti nyen si ascribe atene so a lingbi Élie aga kozoni si?”+ 11 Lo kiri tënë, lo tene: “Biani, Élie ayeke ga, na lo yeke kiri ti leke aye kue na place ni.+ 12 Ye oko, mbi tene na ala so Élie aga ti lo awe, na ala hinga lo pëpe. Me ala sara na lo aye kue so bê ti ala aye.+ Legeoko nga, Molenge ti zo ayeke bâ pasi na maboko ti ala.”+ 13 Ge, adisciple ni ahinga so lo yeke tene na ala tënë ti Jean Baptiste.
14 Tongana ala yeke ga na mbage ti gbâ ti azo ni,+ mbeni koli aga na terê ti lo, lo kuku na gbe ti lo, lo tene: 15 “Seigneur, sara nzoni bê na molenge ti mbi ti koli so, ngbanga ti so lo yeke na kobela ti makako nga terê ti lo ason. Fani mingi lo yeke tï na lê ti wâ nga na yâ ti ngu.+ 16 Mbi ga na lo na adisciple ti mo, me ala sava lo gbä.” 17 Jésus atene: “Ala, azo ti ngoi so,+ so ayeke na mabe pëpe nga so asara ye ti kirikiri mingi, mbi yeke ngbâ na terê ti ala juska lawa? Mbi yeke kanga bê na ala juska lawa? Ala ga na lo na mbi ge.” 18 Jésus asuku na sioni yingo ni, na sioni yingo ni asigi na yâ ti molenge ni. Gï na ngoi ni so, molenge ni asava.+ 19 Na pekoni, tongana zo ayeke dä pëpe, adisciple aga na terê ti Jésus na ala hunda lo: “Ngbanga ti nyen e tomba sioni yingo so gbä?” 20 Lo tene na ala: “A yeke ngbanga ti so mabe ti ala ayeke kete. Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Tongana ala yeke na mabe so akono tongana lê ti keke ti moutarde, ka ala yeke tene na hoto so: ‘Londo ge, mo gue mo duti kâ,’ na lo yeke londo ti gue. Nga, ye oko ti kara ala ayeke duti ande dä pëpe.”+ 21 *——
22 A yeke na ngoi so ala bungbi na Galilée si Jésus atene na ala: “A yeke kä ande Molenge ti zo na a yeke zia lo na maboko ti azo,+ 23 na ala yeke fâ lo ande, me na ota lango ni, a yeke zingo lo na kuâ.”+ Tongana adisciple amä tënë so, vundu asara ala mingi.
24 Tongana ala si na Capernaüm, azo ti rongo nginza ti impôt ti drachme* use aga na terê ti Pierre, ala hunda lo: “Maître ti ala ayeke futa ti lo impôt ti drachme use ape?”+ 25 Lo tene: “Lo yeke futa ni.” Me tongana Pierre alï na da, Jésus asara tënë na lo kozo, lo tene: “Simon, mo tene ti mo nyen? Agbia ti sese ayeke hunda douane wala impôt ti molenge ti kodro na maboko ti azo wa? Na maboko ti amolenge ti ala wala na maboko ti awande?” 26 Tongana Pierre atene: “Na maboko ti awande,” Jésus angbâ atene: “Tongaso, amolenge ni ayeke futa impôt pëpe. 27 Me ti tene e sara si ala pika gere ti ala pëpe,+ gue na kota ngu, mo bi yango. Gbu kozo susu so asigi, na tongana mo zi yanga ti lo, mo yeke wara lê ti nginza ti argent oko.* Mû ni, mo gue mo mû na ala ngbanga ti mbi na mo.”
18 Na ndembe ni so, adisciple aga na terê ti Jésus, ala hunda lo: “Zo wa la ayeke biani kota mingi na yâ ti Royaume ti yayu?”+ 2 Lo iri mbeni kete molenge, lo zia lo, lo luti na popo ti ala, 3 lo tene: “Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Tongana ala changé lege ti ala pëpe na ala ga tongana akete molenge pëpe,+ ala yeke lï na yâ ti Royaume ti yayu oko pëpe.+ 4 Ni la, zo so ayeke sara ande terê ti lo kete tongana kete molenge so, lo la lo yeke kota mingi na yâ ti Royaume ti yayu.+ 5 Nga, zo so ayamba mbeni kete molenge tongana lo so ndali ti iri ti mbi, lo yamba mbi nga. 6 Me zo so asara si mbeni oko ti akete zo so amä na bê na mbi apika gere ti lo, a yeke nzoni a kanga kota tênë ti nekango na ye na go ti lo, mara ni so akororo ayeke gboto si a yeke tourné, na a bi zo ni na yâ ti kota ngu-ingo.+
7 “Mawa na dunia so ndali ti aye ti lo so asara si zo apika gere! Biani, aye so asara si zo apika gere ti lo adoit gï ti ga, me mawa na zo so aye ni aga na lege ti lo. 8 Ni la, tongana maboko ti mo wala gere ti mo asara si mo pika gere ti mo, fâ ni mo bi ni yongoro.+ A yeke nzoni mingi ndali ti mo ti tene mbeni mbage ti terê ti mo wala gere ti mo abuba, me mo wara fini, ahon ti tene a bi mo na maboko ti mo wala na gere ti mo use kue na lê ti wâ so ayeke lakue lakue.+ 9 Nga, tongana lê ti mo asara si mo pika gere ti mo, gboto ni mo bi ni yongoro. A yeke nzoni ti tene mo wara fini na lê ti mo oko, ahon ti tene a bi mo na alê ti mo use kue na yâ ti wâ ti Géhenne.*+ 10 Ala sara hange si ala bâ mbeni oko ti akete zo so tongana mbumbuse zo pëpe, ndali ti so mbi tene na ala: Kâ na yayu, a-ange ti ala ayeke bâ lakue lê ti Babâ ti mbi so ayeke na yayu.+ 11 *——
12 “Ala tene ti ala nyen? Tongana mbeni koli ayeke na ataba 100, na oko ti ala agirisa,+ lo yeke zia atanga ni 99 so na ndö ti ahoto ti gue ti gi oko ni so agirisa so ape?+ 13 Tongana lo wara taba ni, ti tâ tënë ni, mbi tene na ala, terê ti lo ayeke nzere mingi ndali ti lo, ahon atanga ni 99 so agirisa pëpe. 14 Legeoko nga, a nzere pëpe na Babâ ti mbi* so ayeke na yayu tongana mbeni oko ti akete zo so agirisa.+
15 “Nga, tongana ita ti mo asara mbeni siokpari, gue mo fa na lo siokpari so lo sara. Zia a duti gï na popo ti ala use.+ Tongana lo mä mo, mo kiri na lo na nzoni lege awe.+ 16 Me tongana lo mä mo pëpe, mo mû zo oko wala use na terê ti mo, tongaso si na lege ti tënë ti yanga ti atémoin use wala ota, gere ti tënë kue aluti nzoni.+ 17 Tongana lo mä ala pëpe, sara tënë ni na congrégation. Tongana lo mä même congrégation pëpe, zia mo bâ lo tongana mbeni zo ti amara+ nga tongana zo ti rongo nginza ti impôt.+
18 “Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Aye kue so ala yeke kanga ni na sese ge ayeke duti ande aye so a kanga ni na yayu awe. Nga, aye kue so ala yeke zi ni na sese ge ayeke duti ande aye so a zi ni na yayu awe. 19 Ti tâ tënë ni, mbi kiri mbi tene na ala: Tongana azo use na popo ti ala amä terê na sese ge na ndö ti mbeni ye so ayeke kota na so a lingbi ala hunda ni, Babâ ti mbi so ayeke na yayu ayeke sara ande ye ni so na ala.+ 20 Na ndo so azo use wala ota abungbi dä na iri ti mbi,+ mbi yeke na popo ti ala na ndo ni so.”
21 Na pekoni, Pierre aga na terê ti Jésus na lo hunda lo: “Seigneur, a lingbi ita ti mbi asara siokpari na terê ti mbi juska fani oke na mbi ngbâ gï ti pardonné lo? Mbi pardonné lo juska fani mbasambala?” 22 Jésus atene na lo: “Mbi tene na mo, mo pardonné lo gï juska fani mbasambala pëpe, me juska fani 77.+
23 “Ndani la, a lingbi ti haka Royaume ti yayu na mbeni gbia so aye ti leke tënë ti nginza na angbâa ti lo. 24 tongana lo to nda ti leke tënë ni na ala, a ga na lo mbeni koli so nginza ti gbia ni ayeke na li ti lo talent 10 000.* 25 Me ngbanga ti so lo yeke na ye ti kiri na nginza ni pëpe, gbia ni amû yanga ti tene a kä lo, wali ti lo, amolenge ti lo nga na aye ti lo kue si a futa na bon ni.+ 26 Tongaso, ngbâa ni atï na sese, lo ba li ti lo* na gbe ti gbia ni, lo tene: ‘Kanga bê ti mo, mbi yeke kiri na nginza ni kue na mo.’ 27 Tongana gbia ni amä tënë so, mawa asara lo. Lo zia ngbâa so ti gue nga lo zi bon ni kue na li ti lo.+ 28 Me tongana ngbâa so asigi, lo tingbi na mbeni mba ti lo ngbâa, so bon ti lo ti denier* 100 ayeke na li ti lo. Lo gbu mba ti lo ni, lo to nda ti pete go ti lo, lo tene: ‘Mo kiri na mbi nginza ti mbi kue so ayeke na li ti mo.’ 29 Tongaso, mba ti lo ngbâa ni atï na sese na lo voro yanga na lo, lo tene: ‘Kanga bê ti mo, mbi yeke kiri na nginza ni na mo.’ 30 Me lo ye ti mä lo pëpe, lo sigi, lo mû yanga si a bi mba ti lo ni na da ti kanga juska lo wara lege ti kiri na nginza ni so ayeke na li ti lo. 31 Tongana amba ti lo angbâa abâ ye so asi, vundu agbu ala mingi, na ala gue ala fa na gbia ni peko ti ye kue so asi. 32 Tongaso, gbia ni airi lo na lo tene na lo: ‘Mo sioni ngbâa so, tongana mo voro yanga ti mo fade na mbi, mbi zi bon ti mbi kue na li ti mo. 33 Mo nga kue, mo doit fade ti sara nzoni bê na mba ti mo so, tongana ti so mbi kue mbi sara na mo fade so ape?’+ 34 Na ndö ti tënë ni so, ngonzo agbu gbia ni ngangu, na lo zia lo na maboko ti azo ti batango da ti kanga juska lo kiri na nginza ni kue so ayeke na li ti lo. 35 Babâ ti mbi so ayeke na yayu ayeke sara na ala tongaso nga+ tongana ala oko oko kue apardonné aita ti ala na bê ti ala kue pëpe.”+
19 Tongana Jésus ahunzi ti tene tënë so awe, lo zia Galilée, lo si na akatikati ti sese ti Judée, na mbeni mbage ti Ngu ti Jourdain.+ 2 Nga, azo mingi mingi amû peko ti lo, na lo sava ala kâ.
3 A-Farizien aga na terê ti lo ti tara lo. Tongaso ala hunda lo: “Ndia amû lege na koli ti sara divorce na wali ti lo ndali ti mara ti atënë nde nde kue?”+ 4 Lo kiri tënë, lo tene: “Ala diko na yâ ti Mbeti ti Nzapa ape? So na komansema ni, lo so asara ala, lo sara ala koli na wali,+ 5 na lo tene: ‘Ndani la, koli ayeke zia ande babâ na mama ti lo, lo yeke ngbâ ande na terê ti wali ti lo na ala use kue ayeke ga terê oko.’+ 6 Tongaso, ala yeke use mbeni pëpe, me terê oko. Ni la, ye so Nzapa abungbi na gbe ti joug oko, zia zo akangbi yâ ni pëpe.”+ 7 Ala tene na lo: “Ka ngbanga ti nyen si Moïse amû yanga lani ti mû mbeti ti divorce na wali ni na ti tomba lo?”+ 8 Lo tene na ala: “A yeke ndali ti kpengbango bê ti ala si Moïse amû lege na ala ti sara divorce na awali ti ala.+ Me, na tongo nda ni, a yeke tongaso pëpe.+ 9 Mbi tene na ala so tongana a yeke ndali ti lango-sioni* pëpe, si mbeni zo asara divorce na wali ti lo na lo sara mariage na mbeni wali nde, andâ lo gi mbeni wali nde la.”+
10 Adisciple atene na lo: “Tongana tënë ti mungo terê ti koli na wali ayeke tongaso, a yeke nzoni pëpe ti sara mariage.” 11 Lo tene na ala: “A yeke azo kue si ayeke yeda na tënë so pëpe, me gï ala so ayeke na matabisi ni.+ 12 Ambeni zo ayeke dä so ayeke ambaïwa ngbanga ti so mama ti ala adü ala gï tongaso. Ambeni ayeke ambaïwa ndali ti so azo la asara si ala ga ambaïwa. Me ambeni zo ayeke dä so asara terê ti ala wani ambaïwa ndali ti Royaume ti yayu. Zia zo so alingbi ti yeda na ni ayeda na ni.”+
13 Na pekoni, azo aga na akete molenge na lo ti tene lo zia maboko ti lo na ndö ti ala na lo sambela. Me adisciple asuku na ala.+ 14 Me Jésus atene: “Ala zia akete molenge ni kpô. Ala gi ti kanga lege na ala pëpe ti ga na mbi, teti Royaume ti yayu ayeke ti azo so ayeke tongana akete molenge so.”+ 15 Lo zia maboko ti lo na ndö ti ala. Na pekoni, lo zia ndo ni, lo hon.
16 Bâ, mbeni koli aga na terê ti Jésus, lo tene: “Maître, aye ti nzoni wa la mbi doit ti sara ti wara ande fini ti lakue lakue?”+ 17 Jésus atene na lo: “Ngbanga ti nyen mo hunda na mbi tënë na ndö ti ye so ayeke nzoni? Gï zo oko si ayeke nzoni.+ Me tongana mo ye ti wara fini, ngbâ ti bata acommandement lakue.”+ 18 Lo hunda Jésus: “Acommandement wa?” Jésus atene: “Mo fâ zo pëpe.+ Mo gi wali wala koli nde pëpe.+ Mo nzi ye pëpe.+ Mo tene mvene na li ti mbeni zo na gbele ngbanga pëpe.+ 19 Mo ne babâ na mama ti mo.+ Mo doit ti ndoye mba ti mo tongana mo wani.”+ 20 Maseka-koli ni atene na lo: “Mbi bata aye so kue awe. Nyen la amanke mbi encore nyen?” 21 Jésus atene na lo: “Tongana mo ye ti ga mbilimbili-kue,* gue mo kä aye ti mo, mû nginza ni na awayere na mo yeke wara ande mosoro na yayu;+ na mo ga mo mû peko ti mbi.”+ 22 Tongana maseka-koli ni amä tënë so, lo hon na vundu na bê ti lo, ngbanga ti so lo yeke na aye mingi.+ 23 Jésus atene na adisciple ti lo: “Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: A yeke duti ande ngangu na mbeni zo ti mosoro ti lï na yâ ti Royaume ti yayu.+ 24 Mbi kiri mbi tene na ala: A yeke duti ngangu pëpe na mbeni chameau ti lï na yâ ti dû ti suä ahon mbeni zo ti mosoro ti lï na yâ ti Royaume ti Nzapa”+
25 Tongana adisciple amä tënë so, li ti ala akpe kue, na ala tene: “Zo wa la a lingbi ti sö lo biani?”+ 26 Jésus abâ yâ ti lê ti ala ngbii, lo tene na ala: “Ye so akara azo, me Nzapa alingbi ti sara ye kue.”+
27 Na pekoni, Pierre ahunda lo, atene: “Bâ, e dö aye kue e zia na e mû peko ti mo. Tongaso, e yeke wara ande nyen?”+ 28 Jésus atene na ala: “Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Na ngoi so a yeke kiri ti leke aye kue ti ga fini, tongana Molenge ti zo ayeke duti na ndö ti trône ti lo ti gloire, ala so amû peko ti mbi ala yeke duti na ndö ti atrône 12, na ala yeke fâ ngbanga ti amara 12 ti Israël.+ 29 Zo kue so azia ada ti lo, aita ti lo ti koli, aita ti lo ti wali, babâ ti lo, mama ti lo, amolenge ti lo, na ayaka ti lo ngbanga ti iri ti mbi, lo yeke wara aye ni so fani ngbangbo oko, na lo yeke wara ande fini ti lakue lakue.+
30 “Me azo mingi so ayeke na li ni ayeke ga azo ti nda ni, na azo so ayeke na nda ni ayeke ga azo ti li ni.+
20 “Royaume ti yayu ayeke tongana mbeni wa ti da so asigi na kota ndapre ti gi azo ti mû ala na kua ti yaka ti vigne ti lo.+ 2 Tongana lo na azo ti kua ni amä terê awe ti tene lango oko lo futa ala denier* oko, lo tokua ala na yâ ti yaka ti vigne ti lo. 3 A si nduru na ngbonga ota,* lo sigi na lo bâ ambeni zo so ayeke duti na gara, ala yeke na kua ti sarango ni pëpe. 4 Lo tene na ala: ‘Ala nga kue, ala gue na yaka ti vigne ti mbi, na mbi yeke mû na ala ye so ayeke na lege ni.’ 5 Tongaso, ala gue. A si nduru na ngbonga omene,* nga na ngbonga gumbaya,* lo kiri lo sigi, na lo sara gï tongaso. 6 Na nda ni, nduru na ngbonga 11,* lo sigi, lo wara ambeni zo so ayeke luti senge, na lo tene na ala: ‘Ngbanga ti nyen, na yâ ti lango ni so kue, ala luti ge na ala yeke na kua ti sarango ni ape?’ 7 Ala kiri tënë na lo: ‘Mbeni zo ti mû e na kua ayeke dä pëpe.’ Lo tene na ala: ‘Ala nga kue, ala gue na yaka ti vigne ti mbi.’
8 “Tongana a si na lakui awe, wa ti yaka ti vigne ni atene na zo so ayeke na ndö ti kua ni: ‘Mo iri azo ti kua ni na mo futa na ala nginza ti ala.+ Mo komanse na ala so mbi mû ala na kua na ndangba ni ti kiri na ala so mbi mû ala kozoni.’ 9 Na ngoi so azo so lo mû ala na kua na ngbonga 11 ni aga, zo oko oko awara denier* oko. 10 Tongana azo so lo mû ala na kua kozoni aga, ala tene na bê ti ala so ala yeke wara ti ala ande nginza mingi ahon so. Me ala nga kue a mû na ala denier* oko. 11 Tongana ala wara nginza ni, ala to nda ti dema na terê ti wa ti da ni, 12 ala tene: ‘Azo so aga na ndangba ni asara kua ngbonga oko. Me mo futa ala alingbi na e, e so e bâ pasi ti sara kua na yâ ti lango ni so kue nga na yâ ti ndowa!’ 13 Me wa ti da ni akiri tënë na mbeni oko ti ala, atene: ‘Fami, mbi sara sioni na mo pëpe! Mbi na mo e mä terê fade ti futa mo denier* oko ape?+ 14 Mû ye ti mo, mo gue. Mbi ye ti mû na zo so mbi mû lo na kua na ndangba ni oko ye so mbi mû na mo. 15 Mbi yeke na droit ti sara ye ti bê ti mbi na aye ti mbi wani ape? Wala bê asara mo* ndali ti so mbi yeke nzoni zo?’*+ 16 A yeke tongaso si azo ti nda ni ayeke ga azo ti li ni, na azo ti li ni aga azo ti nda ni.”+
17 Na ngoi so Jésus ayeke na lege ti monté na Jérusalem, lo mû gï adisciple ti lo 12 na mbage, na lo tene na ala:+ 18 “Bâ, e yeke monté na Jérusalem la, na a yeke zia ande Molenge ti zo na maboko ti aprêtre-mokonzi nga na ascribe. Ala yeke fâ ngbanga ti kuâ na li ti lo,+ 19 na ala yeke zia lo na maboko ti azo ti amara ti tene ala he lo, ala pika lo na zaza nga ala fâ lo na ndö ti keke.+ Me na ota lango ni, a yeke zingo lo na kuâ.”+
20 Na pekoni, mama ti amolenge ti Zébédée+ aga na terê ti Jésus, lo na amolenge ti lo ti koli. Lo ba li ti lo* na gbe ti Jésus na lo hunda mbeni ye na lo.+ 21 Jésus atene na lo: “Mo ye nyen?” Lo tene: “Mû yanga ti tene amolenge ti mbi ti koli use so aduti na terê ti mo, oko na mbage ti maboko ti mo ti koli na oko na mbage ti maboko ti mo ti wali, na yâ ti Royaume ti mo.”+ 22 Jésus atene na amolenge ni: “Ala hinga ye so ala yeke hunda so pëpe! Ala lingbi ti nyon kopo so mbi ga nduru ti nyon ni so?”+ Ala tene: “En, e lingbi.” 23 Lo tene na ala: “Ti kopo ti mbi ni, ala yeke nyon ande ni biani.+ Me ti duti na mbage ti maboko ti mbi ti koli nga na mbage ti maboko ti mbi ti wali, a yeke ti mbi ti mû ni pëpe. Me a yeke ti ala so Babâ ti mbi aleke ni ndali ti ala.”+
24 Tongana atanga ni bale-oko amä tënë so, bê ti ala ason na terê ti aita use so.+ 25 Me Jésus airi ala na terê ti lo, lo tene: “Ala hinga so amokonzi ti amara ayeke sara mokonzi na ndö ti amara ni, na akota zo ni ayeke na komandema na ndö ti ala.+ 26 Ti ala, a doit ti duti tongaso pëpe.+ Me zo so aye ti ga kota na popo ti ala, a lingbi lo duti zo ti kua ti ala,+ 27 na zo so aye ti duti na li ni na popo ti ala, a lingbi lo duti ngbâa ti ala.+ 28 Legeoko nga, Molenge ti zo aga ti tene azo asara kua na lo pëpe, me ti sara kua na azo+ na ti mû fini* ti lo tongana ye so a futa ti zi azo mingi.”+
29 Na ngoi so ala yeke sigi na yâ ti Jéricho ti hon, azo mingi mingi amû peko ti lo. 30 Bâ, awaziba use so ayeke duti na terê ti lege amä so Jésus si ayeke hon so. Ala dekongo, ala tene: “Seigneur, Molenge ti David, sara nzoni bê na e!”+ 31 Me azo ni asuku na ala ti kanga yanga ti ala. Ye oko, ala kiri ala dekongo ngangu, ala tene: “Seigneur, Molenge ti David, sara nzoni bê na e!” 32 Tongaso Jésus aluti, lo iri ala, na lo tene: “Ala ye mbi sara nyen ndali ti ala?” 33 Ala tene na lo: “Seigneur, e ye si lê ti e azi.” 34 Mawa ti ala asara Jésus, na lo ndu lê ti ala.+ Hio, ala kiri abâ ndo, na ala mû peko ti lo.
21 Tongana ala ga nduru na Jérusalem, na ala si na Bethphagé, na ndö ti Hoto ti akeke ti olive, Jésus atokua adisciple use,+ 2 lo tene na ala: “Ala gue na yâ ti kete kodro so ala yeke bâ so. Gï na lingo ti ala, ala yeke wara mbeni kororo so a kanga lo, nga mbeni kete kororo ni so ayeke na terê ti lo. Ala zi akororo ni na ala ga na ala na mbi. 3 Tongana mbeni zo atene mbeni tënë na ala, ala tene: ‘Seigneur la ayeke na bezoin ti ala.’ Hio, lo yeke zia anyama ni na ala.”
4 Ye so asi biani, si tënë so a tene na lege ti prophète ni aga tâ tënë, so lo tene: 5 “Ala tene na molenge-wali ti Sion: ‘Bâ, gbia ti mo ayeke ga ti bâ mo,+ lo yeke sara ye na ngangu pëpe.+ Lo yeke na ndö ti mbeni kororo, na ndö ti mbeni kete kororo, molenge ti mbeni nyama ti yongo kungba.’”+
6 Tongaso adisciple ni ague, na ala sara gï tongana ti so Jésus amû yanga na ala ti sara.+ 7 Ala ga na kororo ni nga na molenge ti lo, ala bi abongo ti ala ti ndö ni na ndö ti anyama ni, na Jésus aduti na ndö ni.+ 8 Mingi ti gbâ ti azo ni agbara abongo ti ala ti ndö ni na ndö ti lege ni.+ Na oko ngoi ni, ambeni ayeke fâ amaboko ti akeke na ala yeke zia ni na ndö ti lege ni. 9 Nga, gbâ ti azo ni so ayeke hon kozo na lo nga na ala so ayeke ga na peko ti lo ayeke dekongo, atene: “E voro mo, mo sö Molenge ti David!+ Tufa ayeke na ndö ti lo so aga na iri ti Jéhovah!*+ Mo so mo yeke kâ na nduzu, e voro mo, mo sö lo!”+
10 Na ngoi so lo lï na Jérusalem, gbata ni kue ayengi, na azo atene: “So zo wa la?” 11 Gbâ ti azo ni ayeke tene: “So ayeke prophète Jésus,+ lo so alondo na Nazareth ti Galilée!”
12 Jésus alï na yâ ti temple na lo tomba azo so ayeke kä ye nga na azo kue so ayeke vo ye na yâ ni. Nga, lo kinda atable ti azo so ayeke changé nginza nga na aye ti duti ti azo so ayeke kä akolokoto.+ 13 Lo tene na ala: “Mbeti ti Nzapa atene: ‘A yeke iri da ti mbi da ti sambela.’+ Me ala sara si da ni aga kota dû ti azo ti gbungo aye ti azo na ngangu.”+ 14 Nga, awaziba na azo so gere ti ala abuba aga na lo na yâ ti temple ni, na lo sava ala.
15 Tongana aprêtre-mokonzi nga na ascribe abâ aye ti dongo bê so lo sara, nga na amolenge-koli so ayeke dekongo na yâ ti temple, atene: “E voro mo, sö Molenge ti David!”+ bê ti ala ason mingi,+ 16 na ala tene na Jésus: “Mo mä tënë so ala yeke tene so?” Jésus atene na ala: “En, mbi mä ni. Ala diko tënë so lâ oko ape? tënë so atene: ‘Mo zia tënë ti sepela na yanga ti amolenge nga na aforoto.’”+ 17 Lo zia ala, lo sigi na gbata ni, lo gue na Béthanie na lo lango kâ.+
18 Tongana lo yeke kiri na yâ ti gbata ni na yanga ti ndapre, nzara asara lo.+ 19 Lê ti lo atï na ndö ti mbeni keke ti figue so ayeke na terê ti lege ni, na lo gue na terê ni. Me lo wara ye oko dä pëpe, gï akugbe ni.+ Tongaso, lo tene na keke ni: “Zia mo lë mbeni pëpe biani biani.”+ Mo ye ti bâ, keke ti figue ni ahule gï na lê ni lê ni. 20 Tongana adisciple ni abâ ye so, li ti ala akpe kue na ala hunda ndo, ala tene: “A sara tongana nyen si keke ti figue so ahule gï na lê ni lê ni so?”+ 21 Jésus atene na ala: “Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Tongana ala yeke na mabe, na ala yeke na kite pëpe, ala yeke sara ande gï pëpe ye so mbi sara na keke ti figue so. Me même tongana ala tene na hoto so: ‘Mo londo, mo gue mo tï na yâ ti ngu-ingo,’ a yeke si ande tongaso.+ 22 Nga, aye kue so ala hunda ni na yâ ti sambela na mabe, ala yeke wara ni.”+
23 Na peko ti so lo lï na yâ ti temple, aprêtre-mokonzi nga na a-ancien ti azo ni aga na terê ti lo na ngoi so lo yeke fa ye, ala tene: “Na iri ti zo wa si mo yeke sara aye so? Zo wa si amû na mo komandema so?”+ 24 Jésus akiri tënë na ala, lo tene: “Mbi kue, mbi yeke hunda na ala mbeni ye oko. Tongana ala kiri tënë na mbi, mbi kue mbi yeke fa na ala iri ti zo so amû na mbi komandema ti sara aye so: 25 Batême ti Jean alondo na ndo wa? A londo na yayu wala na azo?” Me ala to nda ti sara tënë na popo ti ala, ala yeke tene: “Tongana e tene: ‘A londo na yayu’, lo yeke tene ande na e: ‘Ka ngbanga ti nyen ala mä na bê na lo ape?’+ 26 Me tongana e tene: ‘A londo na azo,’ e yeke na mbeto ti gbâ ti azo so, ndali ti so ala kue abâ Jean tongana mbeni prophète.” 27 Tongaso ala tene na Jésus: “E hinga pëpe.” Jésus atene nga na ala: “Mbi kue mbi yeke fa na ala pëpe iri ti zo so amû na mbi komandema ti sara aye so.
28 “Ala pensé nyen? Mbeni koli ayeke na amolenge use. Lo si na kozo molenge ni, lo tene: ‘Molenge ti mbi, laso, mo gue mo sara kua na yaka ti vigne.’ 29 Molenge ni akiri tënë: ‘Mbi yeke gue pëpe,’ me na pekoni lo regretté, na lo gue. 30 Koli ni ague atene oko tënë so na use molenge ni. Molenge ni akiri tënë: ‘Babâ, mbi yeke gue,’ me lo gue pëpe. 31 Na popo ti amolenge use so, zo wa la asara ye so bê ti babâ ti lo aye?” Ala tene: “Kozo ni so.” Jésus atene na ala: “Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Azo ti rongo nginza ti impôt na awali-ndumba ayeke lï na yâ ti Royaume ti Nzapa kozo na ala. 32 Jean aga, na lo fa na ala lege ti mbilimbili, me ala mä na bê na lo lani pëpe. Me azo ti rongo nginza ti impôt na awali-ndumba amä na bê na lo.+ Me ala, atâa so ala bâ ye so lani, ala regretté pëpe ti tene ala mä na bê na lo.
33 “Ala mä mbeni toli ni: Mbeni koli ayeke dä, mbeni wa ti mbeni sese. Lo fâ yaka ti vigne+ na lo sara gbagba angoro ni, lo zi dû ti sarango na vin dä nga lo leke mbeni tour dä.+ Lo zia yaka ni na azo ti fango yaka ti tene ala loué ni, na lo gue na mbeni tambela na kodro-wande.+ 34 Tongana ngoi ti sigingo ti alê ti vigne ni alingbi awe, lo tokua angbâa ti lo na azo ti fango yaka ni ti tene ala tokua na lo ti lo alê ti vigne ni. 35 Me azo ti fango yaka ni agbu angbâa ti lo so, ala pika mbeni ngangu, ala fâ mbeni na ala bo mbeni na tênë.+ 36 Lo kiri lo tokua groupe ti ambeni ngbâa ni, mingi ahon groupe so lo tokua kozo. Me azo ti fango yaka ni asara na ala gï oko ye ni.+ 37 Na nda ni, lo tokua molenge ti lo ti koli na ala, lo tene: ‘Ala yeke kpe mbeto ti molenge ti mbi so.’ 38 Tongana azo ti fango yaka ni abâ molenge ni, ala tene na popo ti ala: ‘So héritier+ ni la. Ala ga, e fâ lo na e mû héritage ti lo!’ 39 Tongaso ala gbu lo, ala bi lo na peko ti yaka ti vigne ni, na ala fâ lo.+ 40 Tongana wa ti yaka ti vigne ni aga ande, lo yeke sara nyen na azo ti fango yaka ni so?” 41 Ala tene na lo: “So azo ti fango yaka so ayeke sioni, lo yeke futi ala ti sioni ni. Lo yeke zia yaka ti vigne ni na ambeni zo ti fango yaka nde ti loué ni, si na ngoi so avigne ni alë, ala mû na lo alê ti vigne ni.”
42 Jésus atene na ala: “Ala diko tënë so na yâ ti Mbeti ti Nzapa lâ oko ape? ‘Tênë so azo ti lekengo da ake ni so, ni la aga ngangu tênë ti coin ti da ni.+ Ye so alondo na Jéhovah,* na a yeke ye ti dongo bê na lê ti e.’+ 43 Ndani la, mbi tene na ala: A yeke zi ande Royaume ti Nzapa na maboko ti ala, ti mû ni na mbeni mara so ayeke lë alengo ni. 44 Nga, zo so atï na ndö ti tênë ni so, yâ ti lo ayeke fâ kete kete.+ Âdu ti zo so tênë ni si atï na ndö ti lo, tênë ni ayeke neka lo si lo ga fuku fuku.”+
45 Tongana aprêtre-mokonzi na aFarizien amä atoli so lo fa so, ala hinga so lo yeke sara gï tënë ti ala la.+ 46 Atâa so ala ye ti gbu lo, mbeto ti gbâ ti azo so asara ala, ndali ti so azo ni abâ Jésus tongana mbeni prophète.+
22 Jésus akiri asara tënë na ala na lege ti atoli, lo tene: 2 “A lingbi ti haka Royaume ti yayu na mbeni gbia so asara matanga ti mariage+ ndali ti molenge ti lo ti koli. 3 Lo tokua angbâa ti lo ti iri azo so a tisa ala na matanga ti mariage ni. Me azo ni aye ti ga pëpe.+ 4 Lo kiri lo tokua ambeni ngbâa ni, lo tene: ‘Ala tene na azo so a tisa ala, ala tene: “Bâ, mbi tö kobe ti midi awe. Mbi fâ abagara nga na anyama ti mafuta. Mbi leke ye kue awe. Ala ga na matanga ti mariage ni.”’ 5 Me azo ni asara sanka ti tënë ni, ala hon. Mbeni ahon na yaka ti lo, na mbeni ague ti dë buze ti lo.+ 6 Me atanga ni agbu angbâa ni, asara ye ti kamene na ala na afâ ala.
7 “Ngonzo agbu gbia ni ngangu, na lo tokua aturugu ti lo si ala fâ azo ti fango zo so, nga ala zö gbata ti ala.+ 8 Na pekoni, lo tene na angbâa ti lo: ‘A leke ye kue teti matanga ti mariage ni awe, me azo so a tisa ala fade ti ga alingbi na ni pëpe.+ 9 Tongaso, ala gue na akota lege so asigi na yâ ti gbata ni, na ala tisa zo kue so ala wara lo ti ga na matanga ni.’+ 10 Angbâa ni asara tongaso. Ala gue na akota lege ni, ala iri azo kue so ala wara ala, asioni zo nga na anzoni zo. Ndo so a sara matanga ni dä asi na azo so aga si ayeke te ye.
11 “Tongana gbia ni alï ti bâ agene ni, lê ti lo atï na ndö ti mbeni koli so ayü bongo ti mariage pëpe. 12 Gbia ni ahunda lo: ‘Fami, mo lï ge tongana nyen, so mo yü bongo ti mariage ape so?’ Yanga ti koli ni akanga. 13 Tongaso gbia ni atene na azo ti kua ti lo: ‘Ala kanga maboko ti lo na gere ti lo, ala bi lo na gigi na yâ ti bingo. Kâ la si lo yeke toto na lo yeke te pembe ti lo.’
14 “A tisa gbâ ti azo, me a soro gï kete.”
15 Tongaso aFarizien ague, ala mä terê ti tene ala gbu lo na lege ti tënë ti yanga ti lo.+ 16 Na pekoni, ala tokua adisciple ti ala na lo, legeoko na azo ti Hérode+ si ala tene: “Maître, e hinga so mo yeke tene gï tâ tënë lakue nga mo yeke fa tënë ti Nzapa na lege ti tâ tënë. E hinga nga so mo yeke mû mbage ti mbeni zo pëpe, ndali ti so mo yeke sara ye na zo gï ndali ti lê ti lo pëpe. 17 Tene na e: Ti mo, Ndia amû lege na zo* ti futa impôt ti molenge ti kodro na César wala pëpe?” 18 Me teti so Jésus ahinga sioni bê ti ala, lo tene: “Ala azo ti handango lê ti zo so, ngbanga ti nyen la ala yeke tara mbi ? 19 Ala fa na mbi mbeni lê ti nginza so a yeke futa na impôt.” Ala ga na lo denier* oko. 20 Lo tene na ala: “Li ti zo so nga na iri so ayeke na ndö ti lê ti nginza so ayeke ti zo wa?” 21 Ala tene: “Ti César.” Tongaso lo tene na ala: “Tongaso, ala kiri na César aye so ayeke ti César, me na Nzapa aye so ayeke ti Nzapa.”+ 22 Tongana ala mä tënë so, bê ti ala adö, na ala zia lo ala hon.
23 Gï na lango ni so, aSadducéen, so atene zingongo ti akuâ ayeke dä pëpe,+ aga ahunda lo,+ atene: 24 “Maître, Moïse atene lani: ‘Tongana mbeni koli akui sân ti dü molenge, a lingbi ita ti lo ti koli asara mariage na wali ti lo ni ti dü molenge na iri ti ita ti lo.’+ 25 Bâ, lani ambeni ita ti koli mbasambala ayeke dä na popo ti e. Yaya ni asara mariage, na lo kui. Me so lo dü molenge pëpe, lo zia wali ni na ita ti lo. 26 Ye ni asi nga tongaso na use ita ti lo ni nga na ota ni, juska na ala mbasambala kue. 27 Na peko ti ala kue, wali ni nga akui. 28 Tongaso, na ngoi ti zingongo ti akuâ, wali ni ayeke duti ande wali ti lo so wa na popo ti ala mbasambala ni? So ala kue la amû wali ni so.”
29 Jésus akiri tënë na ala, lo tene: “Ala girisa lege awe, ngbanga ti so ala hinga Mbeti ti Nzapa nga na ngangu ti Nzapa oko pëpe,+ 30 ndali ti so na ngoi ti zingongo ti akuâ, akoli ayeke sara mariage pëpe na awali nga ayeke sara mariage pëpe. Me ala yeke tongana a-ange so ayeke na yayu.+ 31 Na ndö ti tënë ti zingongo ti akuâ, ala diko pëpe ye so Nzapa atene ândö na ala? Lo tene: 32 ‘Mbi yeke Nzapa ti Abraham, Nzapa ti Isaac na Nzapa ti Jacob.’+ Lo yeke Nzapa ti akuâ pëpe, me ti azo so ayeke na fini.”+ 33 Tongana gbâ ti azo so amä tënë so, bê ti ala adö ndali ti fango ye ti lo.+
34 Na peko ti so aFarizien amä so lo kanga yanga ti aSadducéen awe, ala bungbi terê ti ala, ala ga. 35 Mbeni oko ti ala, so lo hinga ye mingi na ndö ti Ndia, ahunda tënë na Jésus ti tara lo: 36 “Maître, commandement wa si ayeke kota ahon atanga ni kue na yâ ti Ndia?”+ 37 Jésus atene na lo: “‘Mo doit ti ndoye Jéhovah* Nzapa ti mo na bê ti mo kue, na âme* ti mo kue nga na bibe ti mo kue.’+ 38 So ayeke commandement so ayeke kota ahon atanga ni kue na a yeke kozoni la. 39 Use commandement ni, so akpa ti kozoni so, ayeke so: ‘Mo doit ti ndoye mba ti mo tongana mo wani.’+ 40 Ndia ni kue, nga na ambeti ti aProphète, aluti na ndö ti acommandement use so.”+
41 Na ngoi so aFarizien abungbi terê ti ala na ndo oko, Jésus ahunda ala:+ 42 “Ala tene ti ala nyen na ndö ti Christ? Lo yeke molenge ti zo wa?” Ala tene na lo: “Lo yeke molenge ti David.”+ 43 Lo hunda ala, lo tene: “Ka a sara tongana nyen si, na gbe ti ngangu ti yingo,+ David airi lo ‘Seigneur’? tongana lo tene: 44 ‘Jéhovah* atene na Seigneur ti mbi: “Mo duti na mbage ti maboko ti mbi ti koli juska mbi zia awato ti mo na gbe ti gere ti mo.”’+ 45 So David airi lo ‘Seigneur’ so, lo yeke molenge ti lo ni tongana nyen?”+ 46 Zo oko ti kiri tënë na lo ayeke dä pëpe. Ti londo na lango ni so, mbeni zo ti tara ti hunda tënë na lo ayeke dä pëpe.
23 Na pekoni, Jésus asara tënë na gbâ ti azo nga na adisciple ti lo, lo tene: 2 “Ascribe na aFarizien aduti ala wani na ndö ti ngende ti Moïse. 3 Tongaso, aye kue so ascribe na aFarizien ayeke fa na ala, ala sara ni na ala bata ni. Me ala sara tongana ti ascribe na aFarizien ni pëpe, ngbanga ti so ala yeke sara tënë ni, me ala yeke sara ye pëpe alingbi na tënë so ala tene.+ 4 Ala kanga anengo kungba na ala zia ni na ndö ti go ti azo.+ Me ala wani aye ti ndu ni kete na li ti maboko ti ala pëpe.+ 5 Aye kue so ala yeke sara, ala yeke sara ni gï ti tene azo abâ ala.+ Ti ala, akete kete bozo so a zia aversê ti Mbeti ti Nzapa dä, ala yeke sara ni kota, na ala yü ni ti bata na terê ti ala.*+ Nga, ala sara si yanga ti bongo ti ala ayo.+ 6 Ala ye gï kozo place na ngoi ti tengo akobe ti lakui, nga ala ye gï akozo* ngende na yâ ti asynagogue.+ 7 Ala ye ti tene azo abara ala na yâ ti agara nga ti tene a iri ala Rabbi.* 8 Me ti ala, zia mbeni zo airi ala Rabbi pëpe, ndali ti so Maître+ ti ala ayeke gï oko. Me ala kue ayeke aita. 9 Nga, ala iri mbeni zo na ndö ti sese so babâ ti ala pëpe, ngbanga ti so Babâ ti ala ayeke gï oko,+ lo so ayeke na yayu. 10 Wala ala zia mbeni zo airi ala amokonzi pëpe, ndali ti so Mokonzi ti ala ayeke gï oko, Christ. 11 Me zo so ayeke kota mingi na popo ti ala, a lingbi lo duti zo ti kua ti ala.+ 12 Zo so ayâa iri ti lo, a yeke sara si lo ga kete,+ na zo so asara terê ti lo kete, a yeke yâa ande iri ti lo.+
13 “Mawa na ala, ascribe na aFarizien, ala azo ti handango lê ti zo! Ala kanga lege ti Royaume ti yayu na azo. Me ala wani, ala yeke lï dä pëpe nga ala yeke zia lege pëpe na azo so aye ti lï dä ti lï.+ 14 *——
15 “Mawa na ala, ascribe na aFarizien, ala azo ti handango lê ti zo!+ Ala yeke voyagé na lê ti ngu-ingo nga na ndö ti kuru sese ti sara si zo oko aga prosélyte.* Tongana lo ga ni awe, ala sara si lo ga zo so alingbi na Géhenne* fani use ahon ala wani.
16 “Mawa na ala, awaziba so ayeke fa lege na amba ti ala.+ Ala so atene: ‘Tongana mbeni zo adeba terê ti lo na iri ti temple, a sara ye oko pëpe. Me tongana mbeni zo adeba terê ti lo na iri ti lor ti temple ni, a yeke ti lo ti sara ye alingbi na ni.’+ 17 Ala so li ti ala ayeke dä pëpe nga so ala yeke awaziba! Ti tâ tënë ni, so wa si ayeke kota mingi? Lor ni wala temple ni so asara si lor ni aga nzoni-kue? 18 Nga, ala tene: ‘Tongana mbeni zo adeba terê ti lo na iri ti gbalaka, a sara ye oko pëpe. Me tongana mbeni zo adeba terê ti lo na iri ti sandaga so ayeke na ndö ti gbalaka ni, a yeke ti lo ti sara ye alingbi na ni.’ 19 Ala awaziba! Ti tâ tënë ni, so wa si ayeke kota mingi? Sandaga ni wala gbalaka ni so asara si sandaga ni aga nzoni-kue? 20 Tongaso, zo so adeba terê ti lo na iri ti gbalaka ni, lo deba terê ti lo na iri ti gbalaka ni nga na iri ti ye kue so ayeke na ndö ni. 21 Nga, zo so adeba terê ti lo na iri ti temple, lo deba terê ti lo na iri ti temple ni nga na iri ti Lo so aduti na yâ ni.+ 22 Zo so adeba terê ti lo na iri ti yayu, lo deba terê ti lo na iri ti trône ti Nzapa nga na iri ti Lo so aduti na ndö ti trône ni.
23 “Mawa na ala, ascribe na aFarizien, ala azo ti handango lê ti zo! Ala yeke mû dîme ti menthe, ti aneth na ti cumin.+ Me ala bâ na nene ni pëpe aye so ayeke kota ahon ni na so Ndia ahunda: So ti tene mbilimbili,+ sarango nzoni bê na zo+ nga dutingo be-ta-zo. A yeke aye so si a lingbi ala sara ni fade, me na oko ngoi ni, ala girisa nga pëpe ambeni ye ni.+ 24 Ala awaziba so ayeke fa lege na amba ti ala!+ Ala yeke zi ngungu+ na yâ ti ye ti nyongo ti ala, me ala yeke mene chameau!+
25 “Mawa na ala, ascribe na aFarizien, ala azo ti handango lê ti zo! Ala yeke sukula terê ti kopo na ti sembe+ si avuru, me yâ ni asi singo na sarango bê ti ye*+ nga na sarango ye ahon ndö ni.+ 26 Mo Farizien so mo yeke waziba so! Sukula yâ ti kopo nga na yâ ti sembe ni kozoni, si terê ni nga avuru.
27 “Mawa na ala, ascribe na aFarizien, ala azo ti handango lê ti zo!+ Ala kpa adû ti kuâ+ so terê ni ayeke vuru, so na gigi a yeke pendere, me yâ ni asi singo na abio ti akuâ nga na mara ti asioni ye nde nde kue. 28 Ala yeke tongaso nga. Na gigi, ala kpa azo ti mbilimbili, me na yâ ni, bê ti ala asi singo na nzara ti handango lê ti azo nga na kpengo ndia pëpe.+
29 “Mawa na ala, ascribe na aFarizien, ala azo ti handango lê ti zo!+ Ala yeke leke adû ti kuâ ti aprophète na ala yeke sara pendere na terê ti acimetière ti azo ti mbilimbili.+ 30 Nga, ala tene: ‘Tongana e yeke lani na ngoi ti akotara ti e, ka e mû mbage na ala pëpe na yâ ti tukungo mênë ti aprophète.’ 31 Na tenengo tongaso, ala yeke sara tënë na terê ti ala wani, so ala yeke amolenge ti azo so afâ lani aprophète ni.+ 32 Ka ala hunzi gï akusala so akotara ti ala ato nda ni lani so ma!
33 “Ala angbo, amolenge ti asioni ngbo,+ ala yeke kpe ande ngbanga ti Géhenne*+ tongana nyen? 34 Ndani la, mbi yeke tokua na ala aprophète,+ awandara nga na amaître.+ Me ala yeke fâ ambeni+ si ala yeke fâ ambeni na ndö ti keke, ala yeke pika ambeni na zaza+ na yâ ti asynagogue ti ala si ala yeke sara ye ti ngangu+ na ambeni na yâ ti agbata nde nde, 35 tongaso si mênë ti azo ti mbilimbili kue so atuku na sese aga na ndö ti ala. A londo na mênë ti Abel,+ zo ti mbilimbili, ti si na mênë ti Zacharie molenge ti Barachie so ala fâ lo na popo ti temple na gbalaka ni.+ 36 Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Aye so kue ayeke ga ande na ndö ti azo ti ngoi so.
37 “Jérusalem, Jérusalem, lo so lo fâ aprophète nga lo bo na tênë ala so a tokua ala na lo.+ Fani mingi mbi ye ti bungbi amolenge ti mo ndo oko tongana ti so mama ti kondo ayeke bungbi amolenge ti lo na gbe ti maboko ti lo. Me ala yeda pëpe!+ 38 Bâ, a zia da ti ala na ala awe.*+ 39 Mbi tene na ala, a komanse laso, ala yeke bâ mbi oko pëpe juska ala tene: ‘Tufa ayeke na ndö ti lo so aga na iri ti Jéhovah!’”*+
24 Tongana Jésus asigi na yâ ti temple lo yeke hon, adisciple ti lo aga na terê ti lo ti fa na lo ada ti temple ni. 2 Lo kiri tënë na ala, lo tene: “Ala bâ aye so kue so? Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Mbeni tênë ayeke ngbâ ande ge na ndö ti mbeni tênë pëpe. A yeke tuku ande ni kue na sese.”+
3 Tongana lo yeke duti na ndö ti Hoto ti akeke ti olive, adisciple ni aga na terê ti lo na ngoi so lo yeke gï lo oko. Ala hunda ndo atene: “Tene na e: Lawa si aye so ayeke si ande? Nga, fä ti ngoi so mo yeke duti dä*+ nga ti ngoi so aye ti ngoi so* ayeke gue ti hunzi ayeke nyen?”+
4 Jésus akiri tënë na ala, lo tene: “Ala sara hange si mbeni zo ahanda ala pëpe,+ 5 ndali ti so azo mingi ayeke ga na iri ti mbi, ala yeke tene: ‘Mbi si mbi yeke Christ ni,’ na ala yeke handa azo mingi.+ 6 Ala yeke mä ande tënë ti abira so atï nduru na ala wala abira so atï yongoro na ala. Ala zia si mbeto ahon ndö ti ala pëpe, ndali ti so a lingbi aye ni so asi, me ade nda ni asi pëpe.+
7 “Mara ayeke londo na bira na terê ti mbeni mara, na royaume ayeke londo na bira na terê ti mbeni royaume.+ Kota nzara ayeke tï+ nga sese ayeke yengi, na aye so ayeke si na ando nde nde na peko ti terê.+ 8 Aye so kue ayeke tongo nda ti aye ti vundu ni so akpa songo yâ so agbu wali so aye ti dü.
9 “Azo ayeke zia ala ande na maboko ti ambeni zo ti sara pasi na ala,+ na a yeke fâ ala.+ Amara kue ayeke ke ala ndali ti iri ti mbi.+ 10 Azo mingi ayeke zia lege ti mabe, ala yeke kä amba ti ala na popo ti ala nga ala yeke ke terê na popo ti ala. 11 Aprophète ti wataka mingi ayeke londo, na ala yeke handa azo mingi;+ 12 nga, so kpengo ndia pëpe ayeke wu mingi, ndoye ti mingi ti azo ni ayeke dë dengo. 13 Me zo so agbu ngangu juska na nda ni, a yeke sö lo ande.+ 14 A yeke fa ande nzoni tënë ti Royaume na ndö ti sese kue so azo ayeke dä tongana mbeni tënë ti témoin ndali ti amara kue.+ Na pekoni, nda ni ayeke ga.
15 “Tongana ala bâ ye ti saleté so asara si ye kue abuba aduti na ndo so ayeke nzoni-kue, so prophète Daniel asara tënë ni+ (zia zo so ayeke diko tënë ni abâ ndani nzoni), 16 na ngoi ni so, zia ala so ayeke na Judée alondo akpe na li ti ahoto.+ 17 Zia zo so ayeke na li ti da adescend pëpe ti mû akungba so ayeke na yâ ti da ti lo ti hon na ni. 18 Nga, zia zo so ayeke na yaka akiri pëpe ti mû bongo ti lo ti ndö ni. 19 Mawa na awali so ayeke na ngo, nga na ala so angbâ ti mû me na amolenge na alango ni so! 20 Ala ngbâ ti sambela si lango ti kpengo ti ala ni asi pëpe na ngoi so dê ayeke mingi wala na lâ ti Sabbat pëpe; 21 ngbanga ti so, na ngoi ni so, mbeni kota ye ti vundu+ ayeke si ande, ye ti vundu so mara ni ade ti si lâ oko pëpe ngbene ye so dunia abâ gigi juska fadeso, na mara ni ayeke kiri ti si ande mbeni pëpe.+ 22 Biani, tongana a fâ yâ ti ngoi ni so fade pëpe, ka mitele oko ayeke sö kuâ pëpe. Me ndali ti azo so a soro ala, a yeke fâ yâ ti ngoi ni so.+
23 “Tongana mbeni zo atene na ala: ‘Bâ, Christ la ge so,’+ wala ‘Bâ, lo la kâ so!’ ala mä na bê na ni pëpe,+ 24 ndali ti so aChrist ti wataka nga na aprophète ti wataka+ ayeke londo, na ala yeke sara ande akota fä nga na aye ti kpene si,+ tongana lege ayeke dä, ala handa même azo so a soro ala. 25 Bâ, mbi gboto mê ti ala kozoni awe. 26 Tongaso, tongana azo atene na ala: ‘Bâ, lo yeke na yâ ti benyama,’ ala gue kâ pëpe. Wala tongana azo ni atene: ‘Bâ, lo yeke kâ na yâ ti da,’ ala mä na bê na ni pëpe.+ 27 Legeoko tongana ti so wâ ti bekpa alondo na mbage ti est na aza juska na mbage ti ouest, ngoi so Molenge ti zo ayeke duti dä* ayeke duti ande nga tongaso.+ 28 Na ndo so kuâ ayeke dä, a-aigle ayeke bungbi terê na ndo ni so.+
29 “Hio na peko ti kota ye ti vundu ti alango ni so, lâ ayeke vuko,+ nze ayeke su pëpe, atongoro ayeke londo ande na nduzu ti tï nga angangu ti yayu ayeke yengi ande.+ 30 Na pekoni, fä ti Molenge ti zo ayeke sigi na yayu, na amara kue ti sese ayeke pika terê ti ala ti fa so ala yeke na vundu.+ Ala yeke bâ ande Molenge ti zo+ so ayeke ga na ndö ti ambinda ti yayu, na ngangu nga na kota gloire.+ 31 Na kota totongo ti trompette, lo yeke tokua a-ange ti lo, si ala yeke bungbi na ndo oko azo ti lo so a soro ala, ti londo na apupu osio, nga ti londo na mbeni mbage ti yayu ti si na mbeni mbage ni.+
32 “Fadeso, zia ala manda ye na lege ti tapande ti keke ti figue: Gï na ngoi so akete maboko ni ato nda ti sigi na afini kugbe ni nga asigi, ala hinga so ngoi ti ndowa aga nduru awe.+ 33 Legeoko nga, tongana ala bâ aye so kue, zia ala hinga so lo si nduru awe, lo yeke na yanga-da.+ 34 Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Azo ti ngoi ni so ayeke hon kue pëpe juska aye so kue asi awe si. 35 Yayu na sese ayeke hon ande, me atënë ti mbi ayeke hon oko pëpe.+
36 “Na ndo ti tënë ti lango ni so nga na l’heure ni so, zo oko ahinga ni pëpe,+ atâa a-ange so ayeke na yayu, wala Molenge ni ahinga ni pëpe, me gï Babâ ni.+ 37 Legeoko tongana ti so a si lani na ngoi ti Noé,+ ye ni ayeke duti ande tongaso nga na ngoi so Molenge ti zo ayeke duti dä.*+ 38 Na ngoi ni so, kozo si kota ngu apika, azo asara lani ye tongaso: Ala yeke te, ala yeke nyon, akoli ayeke sara mariage, awali nga ayeke sara mariage juska ti si na lango ni so Noé alï na yâ ti arche.+ 39 Ala gbu li lani na ndö ti ye so ayeke si so pëpe juska kota ngu apika na ahon na ala kue.+ Ye ni ayeke duti ande tongaso nga na ngoi so Molenge ti zo ayeke duti dä. 40 Na lâ ni so, akoli use ayeke duti na yaka; a yeke mû oko a hon na lo, na a dö oko ni a zia. 41 Awali use ayeke neka ye na tênë ti nekango na ye; a yeke mû oko a hon na lo, na a dö oko ni a zia.+ 42 Ni la, ala lango pëpe, ngbanga ti so ala hinga pëpe lango so Seigneur ti ala ayeke ga na ni.+
43 “Me zia ala hinga mbeni ye oko: Tongana fade wa ti da ahinga l’heure* so zo ti nzi ayeke ga na ni,+ ka lo yeke lango pëpe na lo yeke zia pëpe si a kungbi yanga-da ti lo.+ 44 Na ndö ti tënë so, ala nga, ala leke terê ti ala,+ ngbanga ti so Molenge ti zo ayeke ga na mbeni l’heure so ala pensé na ni pëpe.
45 “Zo wa mbilimbili si ayeke ngbâa be-ta-zo so ayeke sara ye na ndara?* Lo so wa ti lo azia lo na ndö ti azo ti kua ti lo ti mû na ala kobe ti ala na ngoi ni so alingbi?+ 46 Ngia ayeke na ngbâa so tongana wa ti lo aga awara lo na sarango tongaso!+ 47 Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Wa ti lo ni ayeke zia lo ande na ndö ti aye ti lo kue.
48 “Me tongana a si so sioni ngbâa so atene na bê ti lo: ‘Wa ti mbi ayeke si fafadeso pëpe,’+ 49 na lo to nda ti pika amba ti lo angbâa ni na ti te ye nga ti nyon ye na akota ngbâa ti sämba, 50 wa ti ngbâa so ayeke ga ande na mbeni lango so ngbâa so aku ni pëpe nga na mbeni l’heure so lo hinga ni pëpe,+ 51 na wa ti lo ni ayeke punir lo tâ ngangu mingi, na lo yeke zia lo na popo ti azo ti handango lê ti zo. Kâ la si lo yeke toto na lo yeke te pembe ti lo.+
25 “Tongaso, a lingbi ti haka Royaume ti yayu na amaseka-wali bale-oko so ade ti hinga koli pëpe so amû alampe ti ala+ na ala gue ti tingbi mbeni koli so ayeke mû wali fini fini.+ 2 Oku ayeke amaseka ti buba, na oku ayeke amaseka so ayeke sara ye na ndara.*+ 3 Amaseka ti buba ni amû alampe ti ala, me ala mû mafuta na terê ti ala pëpe. 4 Âdu ti amaseka so ayeke sara ye na ndara, ala mû alampe ti ala nga na angbenda ti ala so ala tuku mafuta na yâ ni. 5 So koli so ayeke mû wali fini fini asi hio pëpe, lango asara ala kue na ala lango. 6 Tâ na bê ti bï, mbeni go adekongo, atene: ‘Bâ, koli ni asi awe! Ala gue atingbi na lo.’ 7 Tongaso amaseka ni kue alondo, na ala bâ lege ti alampe ti ala.+ 8 Amaseka ti buba ni atene na ala so ayeke sara ye na ndara: ‘Ala mû na e mbeni mafuta ti ala kete, ngbanga ti so alampe ti e ayeke gue ti mingo.’ 9 Amaseka so ayeke sara ye na ndara akiri tënë na ala: ‘Peut-être mafuta ti e ni ayeke mingi pëpe ti lingbi e na ala kue. Ala gue na ndo ti azo ti kango ni, ala vo ti ala mafuta ni.’ 10 Na ngoi so ala yeke gue ti vo mafuta ni, koli ni asi. Amaseka so aleke terê ti ala awe alï legeoko na lo na matanga ti mariage ni,+ na a kanga yanga-da ni na peko ti ala. 11 Na pekoni, tanga ti amaseka ni aga, na ala tene: ‘Kota zo, kota zo, zi yanga-da ni na e!’+ 12 Lo kiri tënë na ala, lo tene: ‘Mbi tene na ala tâ tënë: Mbi hinga ala pëpe.’
13 “Ni la, zia ala lango pëpe,+ ngbanga ti so ala hinga lango ni nga na l’heure ni pëpe.+
14 “Ye ni ayeke tongana mbeni koli so ayeke nduru ti gue na tambela na kodro-wande. Lo iri angbâa ti lo, na lo zia aye ti lo na tïtî ala.+ 15 Lo mû talent* oku na mbeni oko, lo mû use na mbeni nga lo mû oko na mbeni nde. Lo mû ye ni na zo oko oko alingbi na ngangu ti lo, na lo hon ti lo na kodro-wande. 16 Hio na pekoni, lo so awara talent oku ague adë buze na ni, na lo wara ambeni oku na ndö ni. 17 Lo so awara talent use asara nga tongaso, na lo wara ambeni talent use na ndö ni. 18 Me ti lo so awara gï talent oko, lo gue lo zi dû na yâ ti sese na lo honde nginza* ti wa ti lo ni dä.
19 “Alango mingi na pekoni, wa ti angbâa ni aga aleke tënë ti nginza na ala.+ 20 Lo so awara lani talent oku aga na lo fa ambeni talent oku so lo wara na ndö ni. Lo tene: ‘Kota zo, mo mû lani na mbi talent oku. Me bâ, mbi wara ambeni oku na ndö ni.’+ 21 Wa ti lo ni atene na lo: ‘So nzoni! Mo so mo yeke nzoni ngbâa nga mo yeke be-ta-zo! Mo yeke be-ta-zo na ndö ti aye so ayeke mingi pëpe. Mbi yeke zia mo ande na ndö ti aye mingi.+ Ga, mo duti na ngia legeoko na wa ti mo.’+ 22 Na pekoni, lo so awara lani talent use aga na lo tene: ‘Kota zo, mo mû lani na mbi talent use. Me bâ, mbi wara ambeni use na ndö ni.’+ 23 Wa ti lo ni atene na lo: ‘So nzoni! Mo so mo yeke nzoni ngbâa nga mo yeke be-ta-zo! Mo yeke be-ta-zo na ndö ti aye so ayeke mingi pëpe. Mbi yeke zia mo ande na ndö ti aye mingi. Ga, mo duti na ngia legeoko na wa ti mo.’
24 “Na nda ni, lo so awara lani talent oko aga na lo tene: ‘Kota zo, mbi hinga so mo yeke zo so mo son mingi ndali ti aye ti mo, mo yeke ko ye na ndo so mo lu ye dä pëpe nga mo yeke ro ye na ndo so mo pë lê ti kobe dä pëpe.+ 25 Ni la, mbi sara mbeto si mbi gue mbi honde talent ti mo ni na gbe ti sese. Bâ, ye ti mo la.’ 26 Wa ti lo akiri tënë na lo, atene: ‘Mo sioni ngbâa nga zo ti goigoi! Mo hinga mo tene mbi yeke ko ye na ndo so mbi lu ye dä pëpe nga mbi yeke ro ye na ndo so mbi pë lê ti kobe dä pëpe. 27 Tongaso, mo doit fade ti zia nginza* ti mbi na ndo ti azo ti batango nginza, si tongana mbi ga, mbi wara ye ti mbi na mbeni ye na ndö ni.
28 “‘Ala zi talent ni na maboko ti lo na ala mû ni na lo so ayeke na talent bale-oko.+ 29 Zo kue so ayeke na ye, a yeke mû na lo mbeni na ndö ni, na a sara si ye ti lo awu mingi. Me zo so ayeke na ye pëpe, même ye so lo yeke na ni, a yeke zi ni ande na tïtî lo.+ 30 Ala mû ngbâa so ahinga ti sara ye oko pëpe so, ala bi lo na gigi na yâ ti bingo. Kâ la si lo yeke toto na lo yeke te pembe ti lo.’
31 “Na ngoi so Molenge ti zo+ ayeke ga na yâ ti gloire ti lo, na a-ange kue na terê ti lo,+ lo yeke duti na ndö ti trône ti lo ti gloire. 32 A yeke bungbi amara kue na gbele lo, na lo yeke kangbi popo ti azo tongana ti so berger ayeke kangbi popo ti ataba na angasa. 33 Lo yeke zia ataba+ ni na mbage ti maboko ti lo ti koli, na angasa ni na mbage ti maboko ti lo ti wali.+
34 “Na pekoni, gbia ni ayeke tene na ala so ayeke na mbage ti maboko ti lo ti koli: ‘Ala so Babâ ti mbi asara tufa na ndö ti ala, ala ga ala wara Royaume so a leke ni ndali ti ala ngbene ye so a zia gere ti dunia, 35 ngbanga ti so nzara asara mbi lani, na ala mû na mbi ye ti te. Nzara ti ngu asara mbi lani, na ala mû na mbi ngu ti nyon. Mbi yeke wande lani, ala yamba mbi na ndo ti ala.+ 36 Terê ti mbi ayeke lani senge,* na ala yü na mbi bongo.+ Mbi tï lani kobela, na ala bâ lege ti mbi. Mbi yeke lani na kanga, ala ga abâ mbi.’+ 37 Azo ti mbilimbili ni ayeke kiri tënë na lo, atene: ‘Seigneur, lawa si e bâ mo lani so nzara asara mo, na e mû na mo kobe ti te? Wala lawa si nzara ti ngu asara mo, na e mû na mo ngu ti nyon?+ 38 Lawa si e bâ so mo yeke wande, na e yamba mo na ndo ti e? Wala terê ti mo ayeke senge, na e yü na mo bongo? 39 Lawa si e bâ mo tï kobela wala so mo yeke na kanga, na e gue e bâ mo?’ 40 Gbia ni ayeke kiri tënë na ala, lo tene: ‘Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: So ala sara ni lani na mbeni oko ti ala so ayeke kete mingi na popo ti aita ti mbi so, andâ ala sara ni na mbi la.’+
41 “Na pekoni, lo yeke tene na ala so ayeke na mbage ti maboko ti lo ti wali: ‘Ala hon yongoro kâ na terê ti mbi,+ ala so a deba ala awe, ti gue na lê ti wâ ti lakue lakue+ so a leke ni ngbanga ti Zabolo na a-ange ti lo,+ 42 ngbanga ti so nzara asara mbi lani, me ala mû na mbi ye ti te pëpe. Nzara ti ngu asara mbi lani, me ala mû na mbi ngu ti nyon pëpe. 43 Mbi yeke wande lani, me ala yamba mbi na ndo ti ala pëpe. Terê ti mbi ayeke lani senge, me ala yü na mbi bongo pëpe. Mbi tï lani kobela na mbi yeke lani na kanga, me ala bâ lege ti mbi pëpe.’ 44 Ala nga kue ayeke kiri tënë, atene: ‘Seigneur, lawa si e bâ mo lani so nzara asara mo, wala nzara ti ngu asara mo, wala mo yeke wande, wala terê ti mo ayeke senge, wala mo tï kobela, wala mo yeke na kanga, na e sara kua na mo ape?’ 45 Lo yeke kiri tënë na ala, lo tene: ‘Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: So ala sara ni lani pëpe na mbeni oko ti ala so ayeke kete mingi so, ala sara ni na mbi pëpe.’+ 46 Ala so ayeke wara ande kuâ ti lakue lakue,*+ me azo ti mbilimbili ayeke gue ti wara fini ti lakue lakue.”+
26 Tongana Jésus ahunzi ti sara atënë so kue awe, lo tene na adisciple ti lo: 2 “Ala hinga so a ngbâ lango use ti tene a sara Matanga ti Pâque.+ A yeke zia Molenge ti zo na maboko ti azo ti tene ala fâ lo na ndö ti keke.”+
3 Na ngoi ni so, aprêtre-mokonzi nga na a-ancien ti azo ni abungbi terê ti ala na yâ ti gbagba ti kota prêtre ni so iri ti lo ayeke Caïphe.+ 4 Ala mä terê+ ti gbu Jésus na lege ti mayele* na ti fâ lo. 5 Me ala yeke tene: “Zia e sara ni pëpe na ngoi ti matanga ni, ti tene wusuwusu alondo na popo ti azo ni pëpe.”
6 Na ngoi so Jésus ayeke na Béthanie na da ti Simon, zo ti buruma,+ 7 mbeni wali aga na terê ti lo, na ngbenda ti albâtre so mbeni mafuta ti ngangu ngere so afun pendere ayeke na yâ ni. Wali ni akomanse ti tuku mafuta ni na li ti Jésus na ngoi so lo yeke te kobe. 8 Na bango ye so, bê ti adisciple ni ason, na ala tene: “Ngbanga ti nyen a yeke buba mafuta so tongaso? 9 A lingbi fade ti kä ye so na kota nginza na ti mû nginza ni na awayere!” 10 So Jésus ahinga tënë so ala yeke tene, lo tene na ala: “Ngbanga ti nyen ala ye ti ga na kpale na wali so? Ye so lo sara na mbi ayeke nzoni mingi. 11 Awayere ayeke ngbâ lakue na ala,+ me mbi, mbi yeke ngbâ lakue na ala pëpe.+ 12 Tongana wali so atuku mafuta so afun pendere so na terê ti mbi, lo sara ni ti leke mbi ndali ti ngoi ti lungo mbi.+ 13 Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Na ndo kue so a yeke fa ande nzoni tënë so dä na dunia kue, a yeke sara nga tënë ti ye so wali so asara, ti tene azo adabe ti ala na lo.”+
14 Na pekoni, mbeni oko na popo ti adisciple 12, so iri ti lo ayeke Judas Iscariote,+ ague abâ aprêtre-mokonzi,+ 15 na lo tene na ala: “Ala yeke mû na mbi nyen ti tene mbi kä lo na ala?”+ Ala tene so ala yeke mû na lo alê ti nginza ti argent 30.+ 16 A komanse na ngoi ni so, Judas ayeke gi mbeni nzoni ngoi ti kä Jésus.
17 Na kozo lango ti Matanga ti mapa so a sara na levure pëpe,+ adisciple aga na terê ti Jésus, ala hunda lo: “Mo ye e leke aye ni na ndo wa si mo te kobe ti Pâque ni?”+ 18 Lo tene na ala: “Ala gue na yâ ti gbata ni, na ndo ti zo tongaso, na ala tene na lo: ‘Maître atene: “Ngoi ti mbi so a diko ni awe ayeke nduru ti si. Mbi na adisciple ti mbi e yeke sara Matanga ti Pâque na da ti mo.”’” 19 Adisciple ni asara ye ni tongana ti so Jésus amû yanga na ala. Ala leke aye kue ndali ti Matanga ti Pâque.
20 Tongana a si na lakui awe,+ lo na adisciple ti lo 12+ ayeke duti na terê ti table. 21 Na ngoi so ala yeke te kobe, lo tene: “Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala, mbeni oko na popo ti ala ayeke kä mbi ande.”+ 22 Na mango tënë so, vundu asara ala mingi, na ala oko oko kue ato nda ti tene na lo: “Seigneur, a yeke mbi?” 23 Lo tene: “Zo so ayeke yôro maboko legeoko na mbi na yâ ti sembe, a yeke lo la ayeke kä mbi ande.+ 24 Biani, Molenge ti zo ayeke hon, gï tongana ti so Mbeti ti Nzapa atene na ndö ti lo. Me mawa+ na zo so na lege ti lo si a kä Molenge ti zo!+ A yeke nzoni mingi ngbanga ti zo ni so tongana a dü lo fade pëpe.”+ 25 Judas so ayeke nduru ti kä lo, atene: “Rabbi, a yeke mbi?” Jésus atene na lo: “Mo wani mo tene awe.”
26 Tongana ala ngbâ ti te kobe, Jésus amû mbeni mapa, na tongana lo iri tënë nzoni na ndö ni awe, lo kungbi yâ ni+ na lo mû ni na adisciple ni, lo tene: “Ala mû ni, ala te. So ayeke tongana tapande ti terê ti mbi.”+ 27 Lo mû nga mbeni kopo ti vin, lo kiri singila na Nzapa, lo mû ni na ala, na lo tene: “Ala kue ala nyon ni,+ 28 ndali ti so a yeke tongana tapande ti mênë ti mbi,+ ‘mênë ti mbele’,+ so biani ayeke tuku ande ndali ti azo mingi+ ti tene a pardonné asiokpari.+ 29 Me mbi tene na ala, mbi yeke nyon ande ngu ti lê ti vigne mbeni pëpe juska na lango so mbi na ala e yeke nyon fini ni na yâ ti Royaume ti Babâ ti mbi.”+ 30 Na nda ni, tongana ala sepela Nzapa na bia* awe, ala sigi ala gue na ndö ti Hoto ti akeke ti olive.+
31 Jésus atene na ala: “Na bï so, ala kue ayeke pika gere ti ala ndali ti aye so ayeke si na mbi, ndali ti so Mbeti ti Nzapa atene: ‘Mbi yeke dë berger ni, na ataba ni ayeke kangbi kirikiri.’+ 32 Me tongana a zingo mbi na kuâ awe, mbi yeke gue kozo ti ala na Galilée.”+ 33 Me Pierre akiri tënë na lo, lo tene: “Même tongana atanga ni kue apika gere ti ala ndali ti ye so ayeke si na mo, mbi, mbi yeke pika gere ti mbi oko pëpe!”+ 34 Jésus atene na lo: “Ti tâ tënë ni, mbi tene na mo: Gï na bï so, kozo si mbeni koli-kondo atoto, fani ota mo yeke tene ande so mo hinga mbi pëpe.”+ 35 Pierre atene na lo: “Atâa a yeke ti tene mbi na mo e kui oko, mbi yeke tene ande lâ oko pëpe so mbi hinga mo pëpe.”+ Tanga ti adisciple ni kue atene nga tongaso.
36 Na pekoni, Jésus na adisciple ti lo asi na ndo so a iri ni Gethsémané,+ na lo tene na ala: “Ala duti ti ala ge, na ngoi so mbi gue ti mbi kâ ti sambela.”+ 37 Lo mû Pierre nga na amolenge ti Zébédée use na terê ti lo. Vundu ato nda ti gbu lo na lo gi bê ti lo ngangu mingi.+ 38 Lo tene na ala: “Mbi yeke* na vundu mingi, même nduru na kuâ. Ala ngbâ ge, na mbi na ala kue e lango pëpe.”+ 39 Lo hon kete, lo tï, lo kuku lê ti lo na sese, na lo sambela,+ lo tene: “Babâ ti mbi, tongana lege ayeke dä, zia si kopo+ so ahon yongoro na mbi. Me zia a duti tongana ti so bê ti mbi aye pëpe, me tongana ti so bê ti mo aye.”+
40 Tongana lo kiri na terê ti adisciple ni, lo bâ so ala yeke lango, na lo tene na Pierre: “Ala lingbi ti lango pëpe gï ndali ti l’heure oko tongaso legeoko na mbi?+ 41 Ala lango pëpe+ na ala ngbâ ti sambela lakue,+ tongaso si ala tï na yâ ti tara pëpe.+ Biani, yingo ti zo ayeke na nzara ti sara ye, me mitele awoko.”*+ 42 Lo kiri lo gue ti fani use ni, lo sambela, lo tene: “Babâ ti mbi, tongana lege ayeke dä pëpe ti tene kopo so ahon yongoro na mbi, me alingbi mbi nyon gï ni, zia ye so bê ti mo aye asi.”+ 43 Lo kiri lo ga, na lo wara ala na lango, ndali ti so lê ti ala ane na lango. 44 Tongaso lo zia ala, lo hon na lo sambela ti fani ota ni; lo kiri lo tene gï oko tënë ni. 45 Na pekoni, lo kiri lo ga na terê ti adisciple ni, lo tene na ala: “Na mara ti ngoi tongaso, ala yeke lango na ala yeke wu terê ti ala! Bâ, l’heure ni apusu nduru awe ti tene a kä Molenge ti zo ti zia lo na maboko ti awasiokpari. 46 Ala londo, e gue. Bâ, zo ti kango mbi aga nduru awe.” 47 So tënë angbâ na yanga ti lo, bâ, Judas, mbeni oko na popo ti adisciple 12, aga, na gbâ ti azo so ayeke na a-épée nga na anduru keke ayeke na terê ti lo. Aprêtre-mokonzi nga na a-ancien ni si atokua ala.+
48 Zo ti kango lo afa mbeni ye na azo ni kozoni, lo tene: “Zo so mbi yeke su ande ngbangba ti lo, a yeke lo la. Ala gbu lo.” 49 Lo gue droit na mbage ti Jésus, lo tene: “Bara mo, Rabbi!” Na lo su ngbangba ti lo yeke. 50 Me Jésus atene na lo: “Fami, mo yeke ge ngbanga ti nyen?”+ Azo ni aga, ala zia maboko na ndö ti Jésus si ala gbu lo. 51 Me bâ, mbeni oko ti ala so ayeke na terê ti Jésus agboto épée ti lo, lo dë ngbâa ti kota prêtre na lo fâ mê ti lo.+ 52 Me Jésus atene na lo: “Kiri na épée ti mo na place ni,+ ndali ti so azo kue so amû épée ayeke kui ande na lege ti épée.+ 53 Wala mo pensé so mbi lingbi pëpe ti hunda na Babâ ti mbi ti tokua na mbi fafadeso légion ti a-ange ahon 12?+ 54 Tongana mbi sara tongaso, ka ye so Mbeti ti Nzapa afa ti tene a si biani tongaso, a yeke ga tâ tënë tongana nyen?” 55 Na ngoi ni so, Jésus atene na gbâ ti azo so aga: “Ala ga na a-épée nga na anduru keke ti gbu mbi tongana ti so a yeke sara na mbeni zo ti gbungo aye ti azo na ngangu? Lâ na lâ mbi yeke duti lani na yâ ti temple, mbi yeke fa ye,+ me ala gbu mbi lani pëpe.+ 56 Me aye so kue asi ti tene ambeti so aprophète asû* aga tâ tënë.”+ Tongaso, adisciple ni kue azia lo, ala kpe.+
57 Azo so agbu Jésus ague na lo na ndo ti Caïphe,+ kota prêtre ni, ndo so ascribe nga na a-ancien abungbi terê ti ala kâ awe.+ 58 Pierre amû peko ti lo, me lo ngbâ ayo. Lo gue juska na gbagba ti kota prêtre ni, na tongana lo lï na yâ ni awe, lo duti na terê ti azo ti kua ti yâ ti gbagba ni ti bâ ye so ayeke si.+
59 Na oko ngoi ni, aprêtre-mokonzi nga na amembre ti Sanhédrin kue ayeke gi tënë ti mvene ti bi na li ti Jésus ti wara lege ti fâ lo.+ 60 Me ala wara tënë oko pëpe, atâa so atémoin ti wataka mingi aga.+ Na pekoni, azo use aga, 61 ala tene: “Koli so atene: ‘Mbi lingbi ti kungbi temple ti Nzapa na sese na ti leke ni na yâ ti lango ota.’”+ 62 Tongana kota prêtre ni amä tënë so, lo londo na lo tene na Jésus: “Mo yeke na mbeni tënë ti kiri na ni ape? So tënë ti nyen la si akoli so ayeke bi na li ti mo so?”+ 63 Me Jésus azi yanga pëpe.+ Tongaso kota prêtre ni atene na lo: “Na iri ti Nzapa so ayeke na fini, mbi zia mo na gbe ti bä ti tene mo tene na e wala mo yeke Christ, Molenge ti Nzapa!”+ 64 Jésus atene na lo: “Mo wani mo tene awe. Me mbi tene na ala: Ti londo laso, ala yeke bâ ande Molenge ti zo+ so ayeke duti na terê ti Nzapa so ayeke na ngangu mingi na mbage ti maboko ti lo ti koli,+ na lo yeke ga na ndö ti ambinda ti yayu.”+ 65 Na mango tënë so, kota prêtre ni asuru abongo ti lo ti ndö ni, lo tene: “Lo zonga ndo awe! E yeke na bezoin ti ambeni témoin ti sara nyen? Ala mä zonga ni na mê ti ala awe. 66 Ala tene ti ala nyen?” Ala kiri tënë: “Lo lingbi na kuâ!”+ 67 Na pekoni ala tuku ngu ti yanga na lê ti lo,+ nga ala kpo lo na gobo.+ Ambeni apika lê ti lo,+ 68 ala tene: “Mo so mo yeke Christ, tongana mo yeke prophète, zo wa la apika mo so?”
69 Tongana Pierre ayeke duti na gigi na yâ ti lacour ni, mbeni maseka-wali so ayeke zo ti kua aga na terê ti lo, lo tene: “Mo kue mo yeke fade na terê ti Jésus, zo ti Galilée so!”+ 70 Me lo bere tënë ni na lê ti azo kue, lo tene: “Mbi hinga li ti mbi na tënë so mo yeke tene so pëpe.” 71 Tongana Pierre alondo ague na kete da so ayeke na yanga ti gbagba ni, mbeni maseka-wali ni nde abâ lo na atene na azo so ayeke kâ: “Koli so kue ayeke lani na terê ti Jésus, zo ti Nazareth so.”+ 72 Pierre akiri abere na lo deba terê ti lo, lo tene: “Mbi hinga ti mbi koli so pëpe!” 73 Kete na pekoni, azo so ayeke luti na ndo ni so aga, ala tene na Pierre: “Ti tâ tënë ni, mo kue mo yeke oko ti ala. Bâ, fason so mo yeke tene na yanga ti kodro ni akä mo.” 74 Tongaso lo to nda ti iri sioni na ndö ti lo wani, na ti deba terê ti lo, lo tene: “Mbi hinga ti mbi koli so pëpe!” Hio, koli-kondo atoto. 75 Pierre adabe ti lo na tënë so Jésus atene fade: “Kozo si mbeni koli-kondo atoto, fani ota mo yeke tene ande so mo hinga mbi pëpe.”+ Lo sigi, lo toto ngangu mingi.
27 A si na ndapre, aprêtre-mokonzi nga na a-ancien ni kue abungbi ti mä terê na ndö ti Jésus ti fâ lo.+ 2 Na peko ti so ala kanga lo, ala gue na lo na ala mû lo na Pilate so ayeke gouverneur.+
3 Na pekoni, tongana Judas, lo so akä Jésus, abâ so a dë ngbanga ti kuâ na li ti lo awe, vundu asara lo na lo kiri na alê ti nginza ti argent 30 ni na aprêtre-mokonzi nga na a-ancien ni,+ 4 lo tene: “Mbi sara siokpari awe ndali ti so mbi kä na ala mbeni zo so tënë ayeke na li ti lo pëpe.” Ala tene: “Ti e dä nyen? So a bâ gï mo!”* 5 Tongaso, lo tuku alê ti nginza ti argent ni na yâ ti temple, lo sigi. Na pekoni, lo gue lo kanga go ti lo na kamba si lo fâ terê ti lo.+ 6 Me aprêtre-mokonzi ni amû alê ti nginza ni na ala tene: “Ndia amû lege pëpe ti zia ni na ndo ti batango nginza ti temple, ngbanga ti so a yeke nginza ti mênë.” 7 Na peko ti so ala mä terê awe, ala mû nginza ni ala vo na yaka ti zo ti lekengo ta ti tene a lu awande dä. 8 Ndani la a iri yaka so “Yaka ti mênë”+ juska laso. 9 Tongaso, tënë so a fa lani na lege ti prophète Jérémie aga tâ tënë, a tene: “Ala mû alê ti nginza ti argent 30, nginza ti li ti lo so a sara ngere ti lo, lo so ambeni molenge ti Israël asara lani mbeni ngere na ndö ti lo, 10 na ala mû nginza ni so ndali ti yaka ti zo ti lekengo ta, a lingbi na yanga so Jéhovah* amû lani na mbi.”+
11 Fadeso Jésus aluti na gbele gouverneur ni, na gouverneur ni ahunda lo, atene: “Mo yeke Gbia ti aJuif?” Jésus akiri tënë: “Mo wani mo tene awe.”+ 12 Me tongana aprêtre-mokonzi nga na a-ancien ni ayeke bi tënë na li ti lo, lo zi yanga oko pëpe.+ 13 Tongaso, Pilate atene na lo: “Mo yeke mä gbâ ti atënë so ala yeke bi na li ti mo so ape?” 14 Me Jésus akiri tënë na lo pëpe. Tënë oko tongaso lo tene pëpe. Tongaso li ti gouverneur ni akpe kue.
15 Lakue na ngoi ti matanga so, gouverneur ni ayeke zi ka mbeni zo ti kanga oko, lo so gbâ ti azo ni aye ti tene a zi lo na ala.+ 16 Na ngoi ni so, mbeni sioni zo ti kanga ayeke dä so azo ahinga lo mingi. Iri ti lo ayeke Barabbas. 17 Tongana azo ni abungbi terê ti ala awe, Pilate atene na ala: “Na popo ti azo so, ala ye mbi zi na ala lo so wa? Barabbas wala Jésus, lo so a tene lo yeke Christ?” 18 Biani, Pilate ahinga so a yeke kota bê si apusu ala ti zia Jésus na tïtî lo. 19 Nga, tongana lo yeke duti na ndö ti ngende ti fango ngbanga, wali ti lo atokua azo na lo, atene: “Mo sara ti mo ye oko na zo ti mbilimbili so pëpe, ngbanga ti so laso mbi bâ pasi mingi na yâ ti bango li ndali ti lo.” 20 Me aprêtre-mokonzi nga na a-ancien ni apusu gbâ ti azo so ti hunda ti tene a zi Barabbas+ me a fâ Jésus.+ 21 Fadeso gouverneur ni atene na ala: “Na popo ti azo use so, ala ye mbi zi na ala lo so wa?” Ala tene: “Barabbas.” 22 Pilate atene na ala: “Ka mbi sara ande nyen na Jésus so a iri lo Christ?” Ala kue atene: “Fâ lo na ndö ti keke!”+ 23 Lo tene: “Ngbanga ti nyen? Sioni ti nyen la lo sara?” Azo ni kue angbâ gï ti dekongo ngangu: “Fâ lo na ndö ti keke!”+
24 Tongana Pilate abâ so lo ha azo ni gbä, me wusuwusu ayeke londo gï londongo, lo mû ngu na lo sukula maboko ti lo na gbele azo ni, na lo tene: “Mênë ti koli so ayeke na li ti mbi pëpe. So a bâ gï ala wani.” 25 Na mango tënë so, azo ni kue atene: “Zia mênë ti lo aga na li ti e nga na li ti amolenge ti e.”+ 26 Tongaso lo zi na ala Barabbas. Me lo mû yanga si a pika Jésus na zaza+ na lo mû lo ti tene a fâ lo na ndö ti keke.+
27 Na pekoni, aturugu ti gouverneur alï na Jésus na da ti gouverneur ni, na ala bungbi aturugu ni kue na terê ti lo.+ 28 Ala zi bongo na terê ti lo, ala yü na lo mbeni kota bengba bongo,+ 29 na ala mû akamba ti kî ala leke na mbeni couronne, ala zia ni na li ti lo nga ala zia mbeni sosongo na yâ ti maboko ti lo ti koli. Ala yeke kuku na gbe ti lo, ala yeke he lo, atene: “Bara mo,* Gbia ti aJuif!” 30 Nga, ala tuku ngu ti yanga na terê ti lo,+ na ala mû sosongo so ayeke na maboko ti lo, ala to nda ti pika na li ti lo. 31 Na nda ni, na peko ti so ala he lo alingbi ala awe, ala zi kota bongo ni na terê ti lo na ngangu, ala yü na lo abongo ti lo ti ndö ni, na ala gue na lo ti pika lo na pointe na ndö ti keke.+
32 Tongana ala yeke hon, ala wara mbeni zo ti kodro ti Cyrène so iri ti lo ayeke Simon. Ala gbu lo na ngangu ti yô keke ti pasi* ti Jésus.+ 33 Na ngoi so ala si na ndo so a iri ni Golgotha, so ndani aye ti tene Ndo-ti-bio-ti-li,+ 34 ala mû na lo vin so ala zia sengo ye* dä ti tene lo nyon.+ Me tongana lo tara ni, lo ke ti nyon ni. 35 Na peko ti so ala pika lo na pointe na ndö ti keke awe, ala kangbi yâ ti abongo ti lo ti ndö ni na popo ti ala na peko ti so ala bi mbeni ye ti mû lege na ala ti kangbi ni,+ 36 na ala duti na ndo so, ala sara sinziri na terê ti lo. 37 Ala zia nga mbeni mbeti na li ti lo na nduzu ti fa tënë so a bi na li ti lo. Mbeti ni atene: “So ayeke Jésus, Gbia ti aJuif.”+
38 A kanga nga na ndö ti keke na terê ti lo azo use so ayeke azo ti gbungo aye ti azo na ngangu, oko na mbage ti maboko ti lo ti koli na oko na mbage ti maboko ti lo ti wali.+ 39 Azo so ayeke hon na lege ayeke sara sioni tënë ti lo,+ na ala yeke yengi li ti ala,+ 40 ala yeke tene: “Mo so mo tene mo yeke kungbi temple na mo yeke leke ni na yâ ti lango ota,+ sö fini ti mo wani e bâ! Tongana mo yeke mbeni molenge ti Nzapa, mo londo na ndö ti keke ti pasi*+ so, mo descend ma!” 41 Legeoko nga, aprêtre-mokonzi nga na ascribe na a-ancien ni ato nda ti he lo, ala tene:+ 42 “Lo sö lani fini ti ambeni zo, me lo lingbi ti sö fini ti lo wani pëpe! Lo yeke Gbia ti Israël,+ ka lo londo fadeso na ndö ti keke ti pasi* so lo descend ma, na e yeke mä na bê na lo. 43 Lo zia bê ti lo kue na Nzapa; tongana Nzapa aye lo, ka Lo ga Lo sö lo e bâ ma,+ ndali ti so lo tene: ‘Mbi yeke Molenge ti Nzapa.’”+ 44 Même azo ti gbungo aye ti azo na ngangu so a kanga ala na ndö ti keke na terê ti lo ayeke zonga lo.+
45 Nduru na ngbonga omene* ti ga na ni, bingo atï na ndö ti kodro ni kue juska nduru na ngbonga gumbaya.*+ 46 Na ngbonga gumbaya tongaso, Jésus adekongo, atene: “Eli, Eli, lama sabachthani?”, so ndani aye ti tene: “Nzapa ti mbi, Nzapa ti mbi, mo zia mbi ngbanga ti nyen?”+ 47 Tongana ala mä tënë so, ambeni zo so aluti kâ akomanse ti tene: “Koli so ayeke iri Élie.”+ 48 Hio, mbeni oko ti ala akpe amû ndokoro, lo yôro ni na yâ ti kpingo vin, lo zia ni na li ti mbeni keke ti sosongo na lo mû ni na lo ti tene lo nyon.+ 49 Me tanga ti azo ni atene: “Mo zia lo! Zia e bâ wala Élie ni ayeke ga ti sö fini ti lo.” 50 Jésus akiri adekongo na kota go, na lo kui.+
51 Na bâ, yâ ti rideau ti temple+ ni asuru use,+ a londo na nduzu juska na gbe ni.+ Sese ayengi nga yâ ti akota tênë asuru. 52 Yanga ti adû ti kuâ azi, na gbâ ti akuâ ti azo ti be-vulu so akui* asigi, 53 na azo mingi abâ ni. (Na peko ti so Jésus azingo na kuâ, azo so alondo na yâ ti cimetière si ayeke kiri alï na yâ ti gbata ti nzoni-kue.) 54 Me tongana turugu ti kota kamba ni nga na ala so ayeke na terê ti lo ti sara sinziri na terê ti Jésus abâ sese so ayengi nga na aye so asi, mbeto agbu ala mingi, na ala tene: “Ti tâ tënë ni, lo yeke fade Molenge ti Nzapa.”+
55 Nga, awali mingi ayeke dä so angbâ yongoro si abâ ye ni. A yeke awali so ngbene ye na Galilée atambela lani na peko ti Jésus ti sara kua na lo.+ 56 Na popo ti awali so, a yeke wara Marie ti Magdala, Marie mama ti Jacques na ti Joses. A yeke wara nga mama ti amolenge ti Zébédée.+
57 So lakui apusu nduru, mbeni koli so ayeke na mosoro mingi aga, iri ti lo ayeke Joseph, zo ti kodro ti Arimathée nga mbeni disciple ti Jésus.+ 58 Koli so ague na mbage ti Pilate na lo hunda lo ti mû na lo kuâ ti Jésus.+ Tongaso Pilate amû yanga ti tene a mû kuâ ni na lo.+ 59 Joseph amû kuâ ni, lo kanga ni na pendere bongo ti lin so avuru nga ayeke pendere mingi.+ 60 Lo zia kuâ ni na yâ ti mbeni fini dû ti kuâ+ so ayeke ti lo, so lo zi ni na yâ ti kota tênë. Tongana a pusu mbeni kota tênë a kanga na yanga ti dû ti kuâ ni awe, lo hon. 61 Me Marie ti Magdala nga na mbeni Marie ni angbâ ti ala kâ, ala yeke duti na yanga ti dû ti kuâ ni.+
62 Na ndade ni, so ayeke lango so aga na peko ti lango ti Lekengo aye,+ aprêtre-mokonzi na aFarizien abungbi terê ti ala na gbele Pilate, 63 ala tene: “Kota zo, e dabe ti e na tënë so zo ti handango azo so atene na ngoi so lo ngbâ na fini: ‘A yeke zingo mbi na kuâ na peko ti lango ota.’+ 64 Tongaso, mû yanga si a bata yanga ti dû ti kuâ ni nzoni juska na ota lango ni, si adisciple ti lo ague anzi kuâ ni pëpe+ na ala tene na azo, atene: ‘A zingo lo na kuâ awe!’ Tongaso, tanga ti tënë ti handa so ayeke hon ti kozoni so mingi.” 65 Pilate atene na ala: “Bâ aturugu la. Ala gue abata dû ni nzoni tongana ti so bê ti ala aye.” 66 Tongaso, ti bata yanga ti dû ti kuâ ni nzoni, ala gue ala kpo mbeni nzoroko na terê ti tênë ni. Nga ala zia aturugu na terê ni.
28 Na peko ti lâ ti Sabbat, na kozo lango ti yenga ni, na ngoi so ndo ayeke han, Marie ti Magdala na mbeni Marie ni aga ti bâ dû ti kuâ ni.+
2 Bâ, sese ayengi fade ngangu, ngbanga ti so ange ti Jéhovah* alondo na yayu aga, lo gue lo pusu fade kota tênë ni na lo yeke duti na ndö ni.+ 3 Terê ti lo aza zango tongana wâ ti bekpa, na bongo ti lo avuru mingi tongana neige.+ 4 So mbeto ti lo ahon ndö ti azo so ayeke bata dû ti kuâ ni, terê ti ala adö na ala ga tongana akuâ.
5 Me ange ni atene na awali so: “Ala sara mbeto pëpe. Mbi hinga so ala yeke gi Jésus, lo so a fâ lo na ndö ti keke.+ 6 Lo yeke ge pëpe, ndali ti so a zingo lo na kuâ awe, gï tongana ti so lo tene lani.+ Ala ga, ala bâ ndo so lo lango fade dä. 7 Ala gue hio atene na adisciple ti lo so a zingo lo na kuâ awe. Nga ala tene na adisciple ni: ‘Bâ, lo yeke gue kozo ti ala na Galilée.+ Ala yeke bâ ande lo kâ. Bâ, tënë ni la mbi tene na ala awe so.’”+
8 Tongaso, ala zia dû ti kuâ ni hio, na mbeto nga na kota ngia na bê, ala kpe ti gue ti sara tënë ni na adisciple ti lo.+ 9 Mo ye ti bâ, Jésus atingbi na ala, na lo tene: “Bara ala!” Tongaso, ala ga nduru na terê ti lo, ala gbu gere ti lo na ala ba li ti ala* na gbe ti lo. 10 Jésus atene na ala: “Ala sara mbeto oko pëpe! Ala gue, ala sara tënë ni na aita ti mbi tongaso si ala lingbi ti gue na Galilée, na kâ si ala yeke bâ mbi ande.”
11 Na ngoi so ala yeke na lege ti guengo ni, ambeni na popo ti agarde ni+ alï na yâ ti gbata ni na ala fa peko ti ye so kue asi na aprêtre-mokonzi. 12 Na peko ti so aprêtre-mokonzi ni abungbi terê legeoko na a-ancien na ala mä terê, ala mû gbâ ti alê ti nginza ti argent na aturugu ni, 13 na ala tene: “Ala gue atene: ‘Adisciple ti lo aga na bï na anzi kuâ ni na ngoi so e ngbâ na lango.’+ 14 Me tongana tënë ni atï na mê ti gouverneur ni, e yeke fa na lo peko ti ye ni,* na ala yeke na bezoin ti gi bê ti ala ande pëpe.” 15 Tongaso, aturugu ni amû alê ti nginza ni na ala sara tongana ti so a fa na ala; na tënë ni amû ndo na popo ti aJuif juska laso.
16 Me adisciple 11 ague na Galilée+ na ndö ti hoto so Jésus afa ni ti tene ala gue awara terê dä.+ 17 Tongana ala bâ lo, ala ba li ti ala* na gbe ti lo, me ambeni adë kite. 18 Jésus aga nduru na ala, lo sara tënë na ala, lo tene: “A mû na mbi komandema kue na yayu nga na sese.+ 19 Tongaso ala gue, ala sara si azo na popo ti amara kue aga adisciple.+ Ala batize ala+ na iri ti Babâ, ti Molenge na ti yingo vulu. 20 Ala fa na ala ti bata aye kue so mbi mû yanga na ala ti sara.+ Bâ, mbi yeke na terê ti ala lango oko oko kue juska na lâ ni so aye ti ngoi so* ayeke gue ti hunzi.”+
Wala “molongo ti akotara.”
Wala “Messie; Lo so a soro lo.”
Wala “ngangu ti Nzapa.”
Kozo sigingo ti iri ti Nzapa, Jéhovah, na yâ ti mbage ti Bible so a sû ândö na Grec la. A yeke wara ni fani 237. Bâ na A5.
A gue oko na iri ti Hébreu Yéshoua, wala Josué, so ndani aye ti tene “Jéhovah ayeke salut.”
Bâ na A5.
Bâ na A5.
Bâ na kete bakari.
Wala “amage.”
Wala “ti kuku.”
Wala “Messie; Lo so a soro lo.”
Wala “ala kuku.”
Bâ na A5.
Bâ na A5.
Bâ na A5.
Wala “âme.”
A londo peut-être na tënë ti Hébreu so aye ti tene “kete keke so asigi.”
Bâ na A5.
Wala “lo ndûru; lo yôro.”
So ti tene Jean.
Bâ na A5.
Wala “na place so ayo na nduzu ahon atanga ni kue.”
Bâ na A5.
Bâ na A5.
Wala “Sese-ti-agbata-bale-oko.”
Wala “azo so ayeke iri yingo tongana zo ti iringo ye.”
Wala “asara terê ti ala kete.”
Wala “nzara ti ala ayeke hunzi ande.”
Wala “so aye siriri.”
Wala “sakpa ti hakango na ye.”
Ndo so a yeke gbi lani asaleté dä na gigi ti Jérusalem. Bâ na kete bakari.
Na Grec: “tanga ti aquadran.” Bâ na B14.
Bâ na kete bakari.
Bâ na kete bakari.
Na Grec: pornéïa. Bâ na kete bakari.
Bâ na A5.
Na Grec: “mille.” Bâ na B14.
So ti tene lo hunda bon me na intérêt pëpe.
Wala “alingbi kue.”
Wala “amatabisi na awayere.” Bâ na kete bakari.
Wala “zia a ne iri ti mo; a bâ ni tongana ye so ayeke nzoni-kue.”
Na Grec: “mapa.”
Wala “sö.”
Wala “ala leke terê ti ala pëpe.”
Wala “abâ ndo nzoni.” Na Grec: “ayeke simple.”
Wala “ayeke si singo na lumière.”
Na Grec: “ayeke sioni.”
Wala “âme.”
Wala “Âme.”
Bâ na B14.
Wala “lo kuku.”
Wala “arenard.” Mbeni mara ti ambo ti ngonda so ala kono mingi pëpe, nga ala yo na nduzu mingi pëpe; amê ti ala ayo yongo nga lê ti ala ahan mingi.
Wala “bê ti ala afun kue.”
Wala “lo kuku.”
Wala “zo so ayapu na sarango ye.”
Wala “mbeni bongo nde na ndö ni.”
Mbeni iri so a mû na Satan, mokonzi wala zo so akomande asioni yingo.
Wala “fini,” so ti tene beku ti fini so zo ayeke na ni.
Bâ na kete bakari.
Na Grec: “lê ti pata so a iri ni assariôn.” Bâ na B14.
Bâ na kete bakari.
Wala “fini.”
Wala “fini.”
Wala “nzoni bongo?”
Wala “aye ti peko ni.”
Wala “Hadès,” so ti tene dû ti kuâ so azo kue ayeke gue dä. Bâ na kete bakari.
Na Grec: “ala.”
Wala “âme ti ala.”
Wala “Yongo joug ti mbi ason pëpe.”
Bâ na kete bakari.
Wala “akui.”
Wala “âme ti mbi.”
Mbeni iri so a mû na Satan.
Bâ na kete bakari.
Na Grec: “ala yeke gi mbeni koli wala mbeni wali nde.”
Bâ na kete bakari.
Bâ na kete bakari.
Bâ na kete bakari.
Bâ na kete bakari.
Na Grec: “tétrarque.” Mbeni mokonzi so akomande mbeni ndo na iri ti Kodro-togbia ti Rome.
So ti tene Hérode Antipas. Bâ na kete bakari.
Na Grec: “astade mingi.” Stade oko ayeke mètre 185.
So ti tene ti londo na 3:00 ti ndapre juska na sigingo ti lâ na 6:00.
Wala “ala kuku.”
A-Farizien na ambeni Juif ayeke sukula maboko ti ala alingbi na akode so ala wani asigi na ni.
Bâ na kete bakari.
So ti tene lo sukula maboko ti lo pëpe alingbi na akode so aFarizien na aJuif asigi na ni.
Wala “lo kuku.”
Wala “asakpa ti kobe.”
Na Grec: “ala yeke gi mbeni koli wala mbeni wali nde.”
Wala “a yeke pëpe zo.”
Wala “Hadès,” so ti tene dû ti kuâ so azo kue ayeke gue dä. Bâ na kete bakari.
Bâ na kete bakari.
Wala “âme.”
Wala “âme.”
Wala “âme.”
Wala “âme.”
Wala “avuru.”
Bâ na A3.
Bâ na B14.
Na Grec: “lê ti nginza ti statère,” so alingbi na drachme osio. Bâ na B14.
Bâ na kete bakari.
Bâ na A3.
A lingbi nga ti tene “ala.”
Talent ti argent 10 000 alingbi na denier 60 000 000. Bâ na B14.
Wala “lo kuku.”
Bâ na B14.
Na Grec: pornéïa. Bâ na kete bakari.
Wala “zo so alingbi kue.”
Bâ na B14.
So ti tene nduru na 9:00 ti ndapre.
So ti tene nduru na midi.
So ti tene nduru na 3:00 ti peko ti midi.
So ti tene nduru na 5:00 ti peko ti midi.
Bâ na B14.
Bâ na B14.
Bâ na B14.
Na Grec: lê ti mo ayeke sioni.”
Wala “maboko ti mbi awoko ti mû ye na zo?”
Wala “lo kuku.”
Wala “âme.”
Bâ na A5.
Bâ na A5.
Wala “a yeke na lege ni.”
Bâ na B14.
Bâ na A5.
Bâ na kete bakari.
Bâ na A5.
Ambeni mbage ti Mbeti ti Nzapa so a sû na mbeti la a yeke na yâ ti akete boîte ni.
Wala “anzoni.”
Wala “Maître.”
Bâ na A3.
Wala “ti sara si mbeni zo aga avoro nzapa ti ala.”
Bâ na kete bakari.
Wala “ala yeke na gbâ ti aye so ala gbu ni na ngangu.”
Bâ na kete bakari.
A lingbi nga ti tene “a zia gbagbara da ti ala na ala awe.”
Bâ na A5.
Bâ na kete bakari.
Bâ na kete bakari.
Bâ na kete bakari.
Bâ na kete bakari.
Wala “l’heure ti bï.”
Wala “so lê ti lo ahan?”
Wala “so lê ti ala ahan.”
Talent oko ti aGrec ane kilo 20,4. Bâ na B14.
Na Grec: “argent.”
Na Grec: “argent.”
Wala “Bongo so mbi yü akanga terê ti mbi kue pëpe.”
Na Grec: “A yeke zi ala biani biani,” tongana ti so a yeke dë maboko ti keke ti zi ni.
Wala “ti handa Jésus ti gbu lo.”
Wala “abia ti Nzapa; apsaume.”
Wala “Âme ti mbi ayeke.”
A yeke tongaso ndali ti siokpari so ayeke na terê ti zo.
Wala “Mbeti ti Nzapa.”
Wala “So problème ti mo la!”
Bâ na A5.
Wala “Bara mo mingi kota zo!”
Bâ na kete bakari.
Mbeni ngu ti ye so ase sengo.
Bâ na kete bakari.
Bâ na kete bakari.
So ti tene nduru na midi.
So ti tene nduru na 3:00 ti peko ti midi.
Na Grec: “alango (na yâ ti kuâ).”
Bâ na A5.
Wala “ala kuku.”
Wala “e yeke sara si lo yeda.”
Wala “ala kuku.”
Bâ na kete bakari.