BIBLIOTHÈQUE NA NDÖ TI INTERNET Watchtower
Watchtower
BIBLIOTHÈQUE NA NDÖ TI INTERNET
Sango
  • BIBLE
  • AMBETI
  • ABUNGBI
  • nwt Jean 1:1-21:25
  • Jean

Vidéo ayeke na yâ ti mbage ni so ape.

Pardon, mbeni kpale asi na ngoi ti zingo vidéo ni.

  • Jean
  • Mbeti ti Nzapa ti fini dunia
Mbeti ti Nzapa ti fini dunia
Jean

NZONI TËNË SO JEAN ASÛ NA MBETI

1 Na tongo nda ni, Tënë ni ayeke dä,+ na Tënë ni ayeke na terê ti Nzapa,+ na Tënë ni ayeke mbeni nzapa.*+ 2 Lo yeke lani na terê ti Nzapa na tongo nda ni. 3 Aye kue abâ gigi na lege ti lo.+ Nde na lo, mbeni ye oko tongaso abâ gigi pëpe.

Ye so abâ gigi 4 na lege ti lo ayeke fini, na fini ni ayeke lani lumière ndali ti azo.+ 5 Lumière ni ayeke za na yâ ti bingo,+ me bingo ni ahon ndö ti lumière ni pëpe.

6 Mbeni koli abâ gigi na a tokua lo ti sara kua na iri ti Nzapa; iri ti lo ayeke Jean.+ 7 Koli so aga tongana témoin, ti fa tënë ti lumière,+ si na lege ti lo mara ti azo nde nde kue alingbi ti mä na bê. 8 Lo yeke lani lumière ni so pëpe,+ me lo ga ti fa tënë na ndö ti lumière ni so.

9 Tâ lumière so amû lumière na mara ti azo nde nde kue ayeke lani nduru ti ga na yâ ti dunia.+ 10 Lo yeke lani na yâ ti dunia so+ na dunia ni abâ gigi na lege ti lo,+ me dunia ni ahinga lo pëpe. 11 Lo ga na kodro ti lo wani, me azo ti kodro ti lo ni ayamba lo pëpe. 12 Me, ala kue so ayamba lo, lo mû lege na ala ti ga amolenge ti Nzapa+ ndali ti so ala mä na bê na iri ti lo.+ 13 A dü ala na lege ti mênë pëpe, wala na lege ti ye so mitele la aye pëpe wala na lege ti ye so bê ti koli la aye pëpe, me a yeke Nzapa si adü ala.+

14 Tënë ni aga zo na yâ ti mitele+ na lo sara kodro na popo ti e, na e bâ lani gloire ti lo, gloire so ayeke tongana ti so mbeni molenge so a dü gï lo oko+ awara na mbage ti babâ ti lo. Lo si singo na kota nzobe ti Nzapa nga na tâ tënë. 15 (Jean asara tënë ti témoin na ndö ti lo, biani, Jean adekongo, atene: “A yeke lo la mbi sara tënë ti lo lani, mbi tene: ‘Lo so ayeke ga na peko ti mbi ahon kozo na mbi, ngbanga ti so lo yeke lani dä kozo ti mbi.’”)+ 16 E kue e wara ye na lege ti ye so lo yeke na ni mingi mingi, so ti tene kota nzobe ti Nzapa na ndö ti terê, na ndö ti terê. 17 A mû lani Ndia na lege ti Moïse,+ me kota nzobe+ na tâ tënë aga na lege ti Jésus Christ.+ 18 Mbeni zo ade abâ Nzapa lâ oko pëpe.+ Me lo so a dü gï lo oko+ na so lo yeke mbeni nzapa, so lo yeke na terê ti Babâ ni,*+ lo la lo fa Nzapa na e nzoni.+

19 Na Jérusalem, aJuif atokua aprêtre nga na azo ti mara ti Lévi ti gue ti hunda Jean, ala tene: “Mo yeke zo wa?”+ Bâ tënë so Jean afa la, 20 lo tene polele, lo ke pëpe, lo tene: “Mbi yeke ti mbi Christ pëpe.” 21 Ala hunda lo: “Ka mo yeke zo wa? Mo yeke Élie?”+ Lo tene: “Mbi yeke lo pëpe.” “Mo la mo yeke Prophète ni?”+ Lo kiri tënë: “Ên-ën!” 22 Tongaso ala tene na lo: “Mo yeke ti mo zo wa? Tene na e si e lingbi ti kiri tënë na azo so atokua e. Mo tene ti mo nyen na ndö ti mo wani?” 23 Lo tene: “Mbi yeke go ti mbeni zo so ayeke dekongo na yâ ti benyama, atene: ‘Ala sara si lege ti Jéhovah* aduti droit,’+ gï tongana ti so prophète Ésaïe atene lani.”+ 24 Ala so a tokua ala si ala ga so, ala yeke ti aFarizien. 25 Tongaso, ala hunda Jean, ala tene: “So mo yeke Christ pëpe, wala Élie pëpe, wala Prophète ni pëpe, ka ngbanga ti nyen si mo yeke batize azo?” 26 Jean akiri tënë na ala, lo tene: “Mbi batize azo na yâ ti ngu. Me mbeni zo ayeke luti na popo ti ala so ala hinga lo pëpe, 27 lo so ayeke ga na peko ti mbi, so mbi kpa pëpe ti zi kamba ti poro ti lo.”+ 28 Aye ni so asi lani na Béthanie, na mbage ti Ngu ti Jourdain, ndo so Jean ayeke batize azo dä.+

29 Na ndade ni, lo bâ Jésus so ayeke ga na mbage ti lo, na lo tene: “Ala bâ, so Kete taba+ ti Nzapa la, lo so azi siokpari+ ti dunia so!+ 30 Lo la si mbi sara tënë ti lo, mbi tene: ‘Mbeni zo ayeke ga na peko ti mbi na lo hon kozo na mbi, ngbanga ti so lo yeke lani dä kozo ti mbi.’+ 31 Même mbi kue mbi hinga lo pëpe, me ndani so mbi ga na mbi yeke batize azo na yâ ti ngu ayeke ti tene a fa lo polele na lê ti azo ti Israël.”+ 32 Jean nga asara tënë ti témoin, lo tene: “Mbi bâ yingo alondo na yayu ayeke descend tongana mbeni kolokoto, na a duti na ndö ti lo.+ 33 Même mbi kue mbi hinga lo lani pëpe, me Lo so atokua mbi ti batize azo na yâ ti ngu atene na mbi, atene: ‘Zo so mo bâ yingo ayeke descend na ayeke duti na ndö ti lo,+ lo si lo yeke batize azo na yingo vulu.’+ 34 Mbi bâ ye so, na mbi sara tënë ti témoin ni, mbi tene zo so ayeke Molenge ti Nzapa.”+

35 Na ndade ni, Jean ayeke luti, lo na ambeni disciple ti lo use, 36 na tongana lo bâ Jésus na hongo ni, lo tene: “Ala bâ, so Kete taba+ ti Nzapa la!” 37 So adisciple use so amä tënë so lo tene, ala mû peko ti Jésus. 38 Na pekoni, Jésus atourné, lo bâ so ala yeke mû peko ti lo, lo tene na ala: “Ala yeke gi nyen?” Ala tene na lo: “Rabbi (so ndani aye ti tene Maître), mo yeke lango na ndo wa?” 39 Lo tene na ala: “Ala ga, ala yeke bâ ni.” Tongaso, ala gue na ala bâ ndo so lo yeke lango dä, na ala ngbâ na terê ti lo na lango ni so. A yeke nduru na ngbonga bale-oko.* 40 André,+ ita ti Simon Pierre, ayeke mbeni oko ti ala use so amä tënë so Jean atene si amû peko ti Jésus. 41 Kozoni kue, André ague awara ita ti lo Simon, lo tene na lo: “E wara Messie ni awe!”+ (Nda ti iri Messie aye ti tene “Christ”.) 42 Lo gue na Simon na Jésus. Na ngoi so Jésus abâ lo, Jésus atene: “Mo yeke Simon,+ molenge ti Jean. A yeke iri mo ande Céphas.” (Nda ti iri so aye ti tene “Pierre.”)+

43 Na ndade ni, Jésus aye ti gue na Galilée. Na pekoni, lo wara Philippe+ na lo tene na lo: “Mû peko ti mbi.” 44 Andâ Philippe ayeke zo ti Bethsaïda, kodro ti André na Pierre. 45 Philippe awara Nathanaël,+ na Philippe atene na lo: “E wara lo so Moïse asara tënë ti lo na yâ ti Ndia so awe, nga so ambeti ti aProphète asara tënë ti lo: A yeke Jésus, molenge ti Joseph,+ zo ti kodro ti Nazareth.” 46 Me Nathanaël atene na lo: “Mbeni nzoni ye alingbi ti sigi na Nazareth so?” Philippe atene na lo: “Ga mo bâ si ma!” 47 Tongana Jésus abâ Nathanaël ayeke ga na mbage ti lo, Jésus asara tënë so na ndö ti lo: “Bâ, tâ zo ti Israël so tënë ti handa ayeke na yâ ti lo pëpe.”+ 48 Nathanaël atene na Jésus: “Mo hinga mbi tongana nyen?” Jésus akiri tënë na lo: “Kozoni si Philippe airi mo, so mo yeke fade na gbe ti keke ti figue so, mbi bâ mo.” 49 Nathanaël atene: “Rabbi, mo yeke Molenge ti Nzapa, mo yeke Gbia ti Israël.”+ 50 Jésus akiri tënë na lo, atene: “Mo mä na bê ngbanga ti so mbi tene na mo so mbi bâ mo fade na gbe ti keke ti figue so? Mo yeke bâ ande aye so ayeke kota ahon so.” 51 Jésus akiri atene na lo: “Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Ala yeke bâ ande yayu azi na a-ange ti Nzapa so ayeke monté na ayeke descend na mbage ti Molenge ti zo.”+

2 Lango use na pekoni, a sara mbeni matanga ti mariage na kodro ti Cana na sese ti Galilée, na mama ti Jésus kue ayeke kâ. 2 A tisa nga Jésus na adisciple ti lo na matanga ti mariage so.

3 Tongana vin ahunzi, mama ti Jésus atene na lo: “Ala yeke na vin pëpe.” 4 Me Jésus atene na lo: “Wali, ti mbi na mo nyen na yâ ni?* L’heure ti mbi ade ti lingbi pëpe.” 5 Mama ti lo atene na azo ti kua ni: “Ye kue so lo tene na ala, ala sara ni.” 6 Na ngoi ni so, ambeni kota ta ti tênë omene ayeke na ndo so, tongana ti so andia ti zingo sioni ye na terê ti aJuif ahunda.+ Ta oko alingbi ti mû litre 44 wala 66 tongaso.* 7 Jésus atene na ala: “Ala tuku ngu asi yâ ti akota ta so.” Ala tuku ngu asi akota ta ni juska na yanga ni. 8 Na pekoni, Jésus atene na ala: “Ala tö mbeni fadeso ala gue na ni na zo ti bango ndo na ndö ti matanga ni.” Tongaso, ala tö ni ala gue na ni na lo. 9 Zo ti bango ndo na ndö ti matanga ni atara ngu so a sara ni fade si aga vin so, me lo hinga ti lo ndo so a londo dä pëpe, (andâ azo ti kua ni so atö ngu ni so ahinga ni), ni la lo iri koli ni so amû wali fini fini so, 10 lo tene na lo: “Azo ayeke kangbi ka nzoni vin kozoni, na tongana azo asoulé awe si a yeke kangbi na ala vin so ayeke nzoni mingi pëpe. Me mo bata ti mo nzoni vin ni juska fadeso.” 11 Jésus asara ye so na kodro ti Cana na sese ti Galilée, tongana tongo nda ti afä so lo yeke sara, na lo fa gloire ti lo na gigi,+ na adisciple ti lo amä na bê na lo.

12 Na peko ti ye so, Jésus na mama ti lo, aita ti lo+ nga na adisciple ti lo adescend na Capernaüm,+ me ala ngbâ kâ lango mingi pëpe.

13 Matanga ti Pâque+ ti aJuif aga nduru, na Jésus amonté na Jérusalem. 14 Lo wara na yâ ti temple azo so ayeke kä abagara, ataba, akolokoto+ nga azo ti changengo nginza so aduti na ndö ti angende ti ala. 15 Tongaso, lo mû akamba si lo leke na zaza, na pekoni lo tomba na yâ ti temple ni ala kue so ayeke na ataba nga na abagara. Lo tuku na sese alê ti nginza ti azo ti changengo nginza ni na lo kinda atable ti ala.+ 16 Lo tene na ala so ayeke kä akolokoto: “Ala mû aye so na ndo so ala hon na ni! Ala zia ti sara si da ti Babâ ti mbi aga da ti kango ye!”*+ 17 Adisciple ti lo adabe ti ala na ye so a sû na yâ ti Mbeti ti Nzapa, a tene: “Nzara ti da ti mo ayeke gbi mbi gbingo tongana wâ.”+

18 Tongaso, aJuif atene na lo: “So mo yeke sara aye so, fä wa la mo lingbi ti fa na e?”+ 19 Jésus akiri tënë na ala, lo tene: “Ala kungbi temple so na sese, na mbi yeke kiri ti leke ni ande na nduzu na yâ ti lango ota.”+ 20 Tongaso aJuif atene: “A leke temple so na yâ ti ngu 46, me mo, mo yeke leke ni na nduzu na yâ ti lango ota?” 21 Me temple so lo yeke sara tënë ni ayeke terê ti lo.+ 22 Na peko ti so a zingo Jésus na kuâ awe, adisciple ti lo adabe ti ala so lo yeke tene ka tënë so lani.+ Tongaso, ala mä na bê na ye so Mbeti ti Nzapa atene nga na tënë so Jésus atene.

23 Tongana lo yeke na Jérusalem ndali ti Pâque, na ngoi ti matanga ni, azo mingi ato nda ti mä na bê na iri ti lo, ndali ti so ala bâ afä so lo yeke sara. 24 Me Jésus azia bê ti lo na ndö ti ala pëpe ngbanga ti so lo hinga nda ti ala kue 25 nga ngbanga ti so lo yeke pëpe na bezoin ti zo ti sara tënë ti mbeni zo na lo, ndali ti so lo hinga ye so ayeke na yâ ti bê ti zo.+

3 Mbeni koli ayeke dä so lo nga kue lo yeke Farizien. Iri ti lo ayeke Nicodème,+ lo yeke mbeni mokonzi ti aJuif. 2 Koli so aga ti bâ Jésus na bï,+ na lo tene na lo: “Rabbi,+ e hinga so mo yeke mbeni maître so mo londo na Nzapa, ndali ti so mbeni zo alingbi ti sara afä so mo yeke sara so pëpe,+ gï tongana Nzapa ayeke na lo si.”+ 3 Jésus akiri tënë na lo, atene: “Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na mo: Zo alingbi ti lï na yâ ti Royaume ti Nzapa+ pëpe, gï tongana a kiri a dü lo si.”*+ 4 Nicodème atene na lo: “Tongana mbeni zo aga kangba awe, tongana nyen la si a lingbi ti kiri ti dü lo? Lo lingbi pëpe ti lï na yâ ti mama ti lo ti fani use ni ti tene a kiri a dü lo, ni la ape?” 5 Jésus akiri tënë na lo: “Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na mo: Tongana a dü zo na ngu+ nga na yingo+ pëpe, lo lingbi ti lï na yâ ti Royaume ti Nzapa pëpe. 6 Ye so mitele la adü ni ayeke mitele, na ye so yingo la adü ni ayeke yingo. 7 Zia bê ti mo adö pëpe ngbanga ti so mbi tene na mo: A doit ti kiri ti dü ala si. 8 Pupu ayeke ya na ndo so bê ti lo aye, na mo yeke mä toto ni, me mo yeke hinga ndo so pupu ni alondo dä pëpe nga ndo so lo yeke gue dä pëpe. Ti zo kue so yingo adü lo, a yeke nga tongaso.”+

9 Nicodème akiri tënë na lo, atene: “Aye so alingbi ti duti tongaso tongana nyen?” 10 Jésus akiri tënë na lo, atene: “Mo so mo yeke maître na Israël so, mo hinga aye so ape? 11 Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na mo: Ye so e hinga, e sara tënë ni. Nga ye so e bâ, e sara tënë ni, me ala yeda na tënë so e fa so pëpe. 12 So mbi sara na ala tënë ti aye ti sese si ala mä na bê na ni pëpe so, ka tongana mbi sara na ala tënë ti aye ti yayu, ala yeke mä na bê ande na ni tongana nyen? 13 Nga, zo oko ade amonté na yayu pëpe,+ gï lo so alondo na yayu+ si aga na sese, Molenge ti zo. 14 Legeoko tongana ti so Moïse ayâa lani ngbo na nduzu na yâ ti benyama,+ a doit ti yâa Molenge ti zo na nduzu nga,+ 15 si zo kue so amä na bê na lo alingbi ti wara fini ti lakue lakue.+

16 “Nzapa andoye tâ azo ti dunia so mingi si lo mû gï oko Molenge ti lo*+ si zo kue so amä na bê na lo, a lingbi ti futi lo pëpe, me lo yeke na fini ti lakue lakue.+ 17 Nzapa atokua Molenge ti lo na yâ ti dunia so ti tene lo fâ ngbanga ti dunia ni pëpe, me ti tene a sö dunia ni na lege ti lo.+ 18 Zo so amä na bê na lo, a yeke fâ ngbanga na li ti zo ni pëpe.+ Me zo so amä na bê na lo pëpe, a fâ ngbanga na li ti zo ni so awe, ndali ti so lo mä na bê pëpe na iri ti oko Molenge ti Nzapa.*+ 19 Ye so amû lege ti fâ ngbanga ni ayeke so: Lumière aga na yâ ti dunia so,+ me azo aye bingo ahon lumière, ndali ti so akusala ti ala ayeke sioni. 20 Zo so angbâ ti sara aye ti sioni, lo ke tënë ti lumière na lo ye ti ga na mbage ti lumière pëpe si a fa asioni kusala ti lo na gigi pëpe. 21 Me zo so asara aye ti mbilimbili aga na mbage ti lumière,+ si a fa akusala ti lo na gigi tongana akusala so asara ni alingbi na ye so bê ti Nzapa aye.”

22 Na peko ti aye so, Jésus na adisciple ti lo ague na sese ti Judée. Lo na ala aduti kâ asara mbeni ngoi na lo yeke batize azo.+ 23 Me Jean nga ayeke batize azo na Aenon nduru na Salim, ngbanga ti so ngu ayeke kâ mingi.+ Azo angbâ gï ti ga, na lo yeke batize ala,+ 24 ndali ti so ade a bi Jean lani na da ti kanga pëpe.+

25 Mbeni papa alondo na popo ti adisciple ti Jean na mbeni Juif na ndö ti tënë ti zingo sioni ye na terê ti zo. 26 Tongaso ala ga na mbage ti Jean, ala tene na lo: “Rabbi, koli so ayeke lani na terê ti mo na mbage ti Ngu ti Jourdain so, lo so mo sara tënë ti lo,+ bâ, lo yeke batize azo na azo kue ayeke gue na mbage ti lo.” 27 Jean atene na ala: “Mbeni zo alingbi ti wara ye oko tongaso pëpe gï tongana ye so lo wara alondo na yayu si. 28 Ala wani ala yeke atémoin ti tënë so mbi tene lani, so mbi tene: ‘Mbi yeke Christ ni pëpe,+ me a tokua mbi ti ga kozo ti lo.’+ 29 Zo so amû wali fini fini ayeke koli ti wali ni.+ Me na ngoi so kamarade ti koli so amû wali fini fini ayeke luti na terê ti lo na amä lo, lo yeke na kota ngia ndali ti go ti koli ti wali ni so lo mä so. Ni la, ngia so mbi yeke na ni so alingbi kue awe. 30 Ti lo, lo doit ti gue gï guengo na li ni, me ti mbi, mbi doit ti kiri gï kiringo na gbe ni.”

31 Zo so alondo na nduzu+ si aga ayeke na ndö ti tanga ti azo kue. Zo so ayeke ti sese ayeke ti sese na lo sara tënë ti aye so ayeke ti sese. Zo so alondo na nduzu si aga ayeke na ndö ti tanga ti azo kue.+ 32 Lo sara tënë ti ye so lo bâ na lo mä,+ me zo oko ayeda na tënë ti lo pëpe.+ 33 Zo so ayeda na tënë ti lo azia nzoroko ti lo na ndö ti tënë ni ti fa so* Nzapa ayeke tene gï tâ tënë.+ 34 Biani, zo so Nzapa atokua lo, lo fa peko ti atënë ti Nzapa+ ngbanga ti so lo yeke haka yingo ni hakango kete kete* pëpe si lo mû ni na zo. 35 Babâ ni andoye Molenge ni+ na lo zia aye kue na maboko ti lo.+ 36 Zo so amä na bê na Molenge ni ayeke na fini ti lakue+ lakue. Me zo so ake yanga ti Molenge ni ayeke wara ande fini pëpe,+ me ngonzo ti Nzapa angbâ na ndö ti lo.+

4 Tongana Seigneur ahinga so aFarizien amä a tene Jésus ayeke sara si azo mingi aga adisciple ahon ti so Jean ayeke sara nga lo yeke batize+ ala mingi ahon lo, 2 atâa so a yeke Jésus wani si ayeke batize azo ni pëpe me adisciple ti lo, 3 lo zia Judée na lo kiri lo gue na Galilée. 4 Me lo doit ti hon na yâ ti sese ti Samarie. 5 Tongaso, lo si na mbeni gbata ti Samarie so a iri ni Sychar, nduru na yaka so Jacob amû lani na molenge ti lo Joseph.+ 6 Dû ti ngu ti Jacob ayeke na ndo so.+ Jésus afatigué na peko ti tambela ni na lo yeke duti na terê ti dû ti ngu ni.* A yeke nduru na ngbonga omene.*

7 Mbeni wali ti Samarie aga ti tö ngu. Jésus atene na lo: “Mû na mbi ngu mbi nyon.” 8 (Andâ adisciple ti lo ague na yâ ti gbata ni ti vo kobe.) 9 Tongaso, wali ti Samarie ni atene na lo: “A sara tongana nyen si, mo so mo yeke Juif, mo hunda ngu ti nyongo na mbi, atâa so mbi yeke wali ti Samarie so?” (Ndali ti so aJuif ayeke na songo na azo ti Samarie pëpe.)+ 10 Jésus akiri tënë na lo, atene: “Tongana mo hinga fade tënë ti matabisi so Nzapa amû senge senge na azo+ nga zo so atene na mo: ‘Mû na mbi ngu mbi nyon’, ka fade mo hunda lo, na lo yeke mû na mo ngu so ayeke mû fini na zo.”+ 11 Wali ni atene na lo: “Kota zo, mo yeke même na mbeni rambâi ti gboto na ngu pëpe nga dû ti ngu ni alï mingi. Ka mo yeke wara ti mo ngu so ayeke mû fini na zo so na ndo wa? 12 Mo yeke kota ahon kotara ti e Jacob? lo so azia na e dû ti ngu ni nga lo wani, amolenge ti lo nga na abagara ti lo anyon ni?” 13 Jésus akiri tënë na lo, atene: “Zo kue so anyon ngu so, nzara ti ngu ayeke kiri ti sara lo. 14 Me zo so anyon ngu so mbi yeke mû ande na lo, nzara ti ngu ayeke sara lo oko pëpe,+ me ngu so mbi yeke mû na lo ayeke ga ande tongana mbeni li ti ngu na yâ ti lo na ayeke sigi ti mû na zo fini ti lakue lakue.”+ 15 Wali ni atene na lo: “Kota zo, mû na mbi ngu ni so si nzara ti ngu asara mbi mbeni pëpe na mbi ngbâ ti ga na ndo so ti tö ngu pëpe.”

16 Jésus atene na lo: “Gue mo iri koli ti mo, na mo ga na ndo so.” 17 Wali ni akiri tënë, atene: “Mbi yeke na koli pëpe.” Jésus atene na lo: “Mo tene tâ tënë tongana mo tene: ‘Mbi yeke na koli pëpe.’ 18 Ndali ti so mo mû lani akoli oku, na koli so mo yeke duti na lo fadeso ayeke koli ti mo pëpe. Tâ tënë la mo tene so.” 19 Wali ni atene na lo: “Kota zo, mbi bâ so mo yeke mbeni prophète.+ 20 Akotara ti e avoro lani Nzapa na ndö ti hoto so. Me ala, ala tene azo adoit ti voro Nzapa gï na Jérusalem.”+ 21 Jésus atene na lo: “Wali, mä tënë ti mbi so: L’heure ni ayeke ga ande so ala yeke voro Babâ na ndö ti hoto so pëpe wala na Jérusalem pëpe. 22 Ala voro ye so ala hinga ni pëpe.+ Me ti e, e voro ye so e hinga, ngbanga ti so salut ato nda ni na aJuif.+ 23 Me l’heure ni ayeke ga, na a si awe, so atâ zo ti vorongo Nzapa ayeke voro Babâ na yingo nga na tâ tënë, ndali ti so, biani, Babâ ni ayeke gi mara ti azo tongaso ti voro lo.+ 24 Nzapa ayeke mbeni Yingo,+ na a lingbi azo so ayeke voro lo avoro lo na yingo nga na tâ tënë.”+ 25 Wali ni atene na lo: “Mbi hinga so Messie, lo so a iri lo Christ, ayeke ga. Tongana lo ga, lo yeke fa ande aye kue na e polele.” 26 Jésus atene na lo: “Mbi so mbi yeke sara tënë na mo so, mbi la mbi yeke lo.”+

27 Gï na ndembe ni so, adisciple ti lo asi, na li ti ala akpe kue ngbanga ti so lo yeke sara lisoro na mbeni wali. Me zo oko atene pëpe: “Mo yeke gi nyen?” wala “Ngbanga ti nyen mo yeke sara tënë na wali so?” 28 Tongaso, wali ni azia ta ti ngu ti lo, lo gue na yâ ti gbata ni na lo tene tënë so na azo ni: 29 “Ala ga, ala bâ mbeni koli so afa na mbi peko ti aye kue so mbi sara ândö. Âmanke Christ ni la ape?” 30 Ala sigi na yâ ti gbata ni na ala to nda ti ga na mbage ti Jésus.

31 Na oko ngoi ni, adisciple ayeke wa lo, atene: “Rabbi,+ mo te kobe si.” 32 Me lo tene na ala: “Mbi yeke na kobe ti tengo ni so ala hinga tënë na ndö ni pëpe.” 33 Tongaso, adisciple asara tënë na popo ti ala, ala tene: “Mbeni zo aga na lo fade mbeni ye ti tengo ni?” 34 Jésus atene na ala: “Kobe ti mbi ayeke ti sara ye so bê ti lo so atokua mbi+ aye nga ti hunzi kusala ti lo.+ 35 Ala tene so a ngbâ nze osio ti tene ngoi ti kongo lê ti kobe alingbi, ni la ape? Bâ, mbi tene na ala: Ala yô lê ti ala na nduzu na ala bâ ayaka ni:+ akobe ni abe awe ti tene a ko ni. 36 Zo ti kongo lê ti kobe ni angbâ ti wara futa ti lo nga lo yeke bungbi alê ti kobe ni ndali ti fini ti lakue lakue, tongaso si zo ti lungo ye ni nga na zo ti kongo ni alingbi ti sara ngia legeoko.+ 37 A yeke tongaso si tënë so ayeke tâ tënë: Mbeni oko ayeke zo ti lungo ye ni na mbeni oko ayeke zo ti kongo ni. 38 Mbi tokua ala ti ko ye so ala la asara kua ngangu ngbanga ni pëpe. Ambeni zo nde la asara kua ni ngangu, ti ala, ala bâ nzoni na lege ti ngangu kua ti azo so.”

39 Azo ti Samarie mingi so ayeke na yâ ti gbata so amä na bê na lo ndali ti tënë ti wali ni so lo tene: “Lo fa na mbi peko ti aye kue so mbi sara ândö.”+ 40 Ni la, tongana azo ti Samarie aga na mbage ti Jésus, ala hunda lo ti ngbâ na ala, na lo ngbâ na ndo so lango use. 41 Tongaso, ambeni zo mingi nga amä na bê na lo ndali ti ye so lo tene. 42 Na ala tene na wali ni: “Ti fadeso, a yeke gï ngbanga ti tënë ti mo pëpe si e mä na bê, ndali ti so e mä ni na mê ti e wani nga e hinga so koli so ayeke biani sauveur ti dunia so.”+

43 Lango use na pekoni, lo zia ndo so lo gue na Galilée. 44 Me Jésus atene so a yeke ne mbeni prophète na kodro ti lo wani pëpe.+ 45 Ni la, tongana lo si na Galilée, azo ti Galilée ayamba lo ndali ti so ala bâ aye kue so lo sara lani na ngoi ti matanga+ na Jérusalem, ngbanga ti so ala nga ague lani na matanga ni.+

46 Na pekoni, lo kiri lo ga na Cana na sese ti Galilée, ndo so lo sara lani si ngu aga vin dä so.+ Mbeni kota zo so asara kua na gbia ayeke dä so molenge ti lo ti koli ayeke na kobela na Capernaüm. 47 Tongana koli so amä so Jésus alondo na Judée aga na Galilée, lo gue na mbage ti Jésus na lo hunda lo ti ga si lo sava molenge ti lo ti koli, ndali ti so molenge ni aga nduru ti kui. 48 Me Jésus atene na lo: “Ti ala, tongana ala bâ afä nga na aye ti kpene pëpe, ala yeke mä na bê lâ oko pëpe.”+ 49 Kota zo ni atene na lo: “Seigneur, ga hio si ndali ti kete molenge ti mbi ni akui.” 50 Jésus atene na lo: “Mo gue, molenge ti mo ti koli ayeke na fini.”+ Koli so amä na bê na tënë so Jésus atene na lo, na lo gue. 51 Me na ngoi so lo yeke na lege ti gue, angbâa ti lo atingbi na lo si ala tene na lo so molenge ti lo ti koli ni ayeke na fini.* 52 Tongaso, lo hunda ala ti hinga l’heure so terê ti molenge ni akaï. Ala tene na lo: “A yeke biri nduru na ngbonga mbasambala* si fièvre so asara lo ahon.” 53 Babâ ni adabe ti lo so a yeke gï na l’heure ni so la si Jésus atene na lo, atene: “Molenge ti mo ti koli ayeke na fini.”+ Ni la, lo na azo ti da ti lo kue amä na bê. 54 So ayeke use fä+ so Jésus asara tongana lo londo na Judée lo si na Galilée la.

5 Na peko ti ye so, mbeni matanga+ ti aJuif ayeke dä, na Jésus amonté na Jérusalem. 2 Na Jérusalem, nduru na Yanga-ti-gbagba-ti-ataba,+ mbeni place ti ngu ayeke dä so na yanga ti Hébreu a iri ni Bethzatha. Avéranda oku ayeke na terê ni. 3 Gbâ ti azo ti kobela, awaziba, azo so gere ti ala abuba na ala so mbeni mbage ti terê ti ala abuba* ayeke lango na gbe ti avéranda so. 4 *—— 5 Mbeni koli so kobela asara lo ngu 38 ayeke na ndo ni so. 6 Tongana lo bâ koli ni so ayeke lango na sese, na lo hinga so terê ti lo ason aninga mingi awe, Jésus atene na lo: “Mo ye si terê ti mo aga nzoni?”+ 7 Zo ti kobela ni akiri tënë na lo, atene: “Kota zo, na ngoi so ngu ni ayeke yengi, mbeni zo ti zia mbi na yâ ni ayeke dä pëpe. Me na ngoi so mbi yeke gue ti lï na yâ ti ngu ni, andâ mbeni zo alï kozo ti mbi awe.” 8 Jésus atene na lo: “Londo, mû ye so mo lango na ndö ni so,* mo tambela.”+ 9 Na terê ti koli so aga nzoni gï na lê ni lê ni, si lo mû ye so lo lango na ndö ni so* na lo komanse ti tambela.

Lango ni so ayeke lâ ti Sabbat. 10 Tongaso, aJuif akomanse ti tene na koli ni so terê ti lo aga nzoni awe so, ala tene: “A yeke lâ ti Sabbat, na ndia amû lege na mo ti yô ye so mo lango na ndö ni* so pëpe.”+ 11 Me lo kiri tënë na ala: “Zo so asara si terê ti mbi aga nzoni so la atene na mbi, atene: ‘Mû ye so mo lango na ndö ni so,* mo tambela.’” 12 Ala hunda lo: “Zo ni so atene na mo, atene: ‘Mû ye so mo lango na ndö ni so, mo tambela’ so ayeke zo wa?” 13 Me koli so terê ti lo aga nzoni awe so ahinga zo ni so pëpe, ndali ti so Jésus alï na popo ti gbâ ti azo ni, na a bâ lo pëpe.

14 Na pekoni, Jésus awara koli so na yâ ti temple si lo tene na lo: “Bâ, terê ti mo aga nzoni awe. Mo sara siokpari mbeni pëpe si mbeni ye so ayeke tâ sioni mingi ahon ti so asi na mo pëpe.” 15 Koli ni asigi lo tene na aJuif so Jésus la asara si terê ti lo aga nzoni. 16 Ndali ti tënë so, aJuif ayeke sara ye ti ngangu na Jésus ngbanga ti so lo yeke sara aye so na lâ ti Sabbat. 17 Me Jésus akiri tënë na ala: “Babâ ti mbi angbâ ti sara kua juska fadeso, na mbi kue mbi ngbâ ti sara kua.”+ 18 Ndani la aJuif ayeke gi alege kue ti fâ lo, gï pëpe ngbanga ti so lo yeke doro ndia ti lâ ti Sabbat, me nga ngbanga ti so lo yeke tene Nzapa ayeke Babâ ti ni,+ na lo yeke sara terê ti lo ti lingbi na Nzapa.+

19 Tongaso, Jésus akiri tënë na ala, lo tene: “Biani, ti tâ tënë ni, mbi tënë na ala: Molenge ni alingbi pëpe ti sara mbeni ye oko tongaso na bê ti lo wani, me lo yeke sara gï ye so lo bâ Babâ ni na sarango ni;+ ndali ti so aye kue so Babâ ni asara, Molenge ni nga asara legeoko tongaso. 20 Babâ ni aye Molenge ni mingi,+ ni la lo fa na Molenge ni aye kue so lo wani lo sara, na lo yeke fa ande na Molenge ni akusala so ayeke kota mingi ahon ati so, si bê ti ala adö.+ 21 Legeoko tongana ti so Babâ ni azingo akuâ na lo sara si ala duti na fini,+ Molenge ni nga ayeke sara si zo so lo ye ti tene lo duti na fini aduti na fini.+ 22 Ndali ti so Babâ ni afâ ngbanga na li ti zo oko pëpe, me lo zia fango ngbanga ni kue na maboko ti Molenge ni,+ 23 si azo kue alingbi ti ne Molenge ni tongana ti so ala ne Babâ ni. Zo so ane Molenge ni pëpe, lo ne nga Babâ ni so atokua lo so pëpe.+ 24 Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Zo so amä tënë ti mbi na lo mä na bê na zo so atokua mbi, lo yeke na fini ti lakue lakue,+ na lo yeke gue na gbele ngbanga pëpe, me lo londo na yâ ti kuâ awe ti si na fini.+

25 “Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Ngbonga ni ayeke ga, na a si awe, so fade akuâ ayeke mä go ti Molenge ti Nzapa, na ala so adengi mê na ni ayeke duti ande na fini. 26 Legeoko tongana Babâ ni ayeke na fini na yâ ti lo wani,*+ lo sara si Molenge ni nga ayeke na fini na yâ ti lo wani.+ 27 Nga, lo mû komandema na Molenge ni ti fâ ngbanga,+ ndali ti so lo yeke Molenge ti zo.+ 28 Zia bê ti ala adö pëpe ndali ti tënë so, ndali ti so l’heure ni ayeke ga so ala kue so ayeke na yâ ti adû ti kuâ* ayeke mä ande go ti lo,+ 29 na ala yeke sigi. Ala so asara lani aye ti nzoni, zingongo ti ala na kuâ ayeke ndali ti fini, na ala so ayeke sara lani aye ti sioni, zingongo ti ala na kuâ ayeke ndali ti ngbanga.+ 30 Mbi lingbi pëpe ti sara mbeni ye oko tongaso na bê ti mbi wani. Mbi yeke fâ ngbanga alingbi na ye so mbi mä. Ngbanga so mbi yeke fâ ayeke mbilimbili,+ ndali ti so mbi gi ti sara ye so bê ti mbi wani aye pëpe, me ye so bê ti lo so atokua mbi aye.+

31 “Tongana gï mbi oko si mbi sara tënë ti témoin na ndö ti mbi wani, tënë ti mbi ni ayeke tâ tënë pëpe.+ 32 Me mbeni zo nde ayeke dä so ayeke sara tënë ti témoin na ndö ti mbi, na mbi hinga so tënë so lo tene na ndö ti mbi ayeke tâ tënë.+ 33 Ala tokua lani azo na Jean, na lo sara tënë ti témoin na ndö ti tâ tënë.+ 34 Ye oko, mbi yeke na bezoin ti tënë ti témoin ti mbeni zo pëpe, me mbi sara tënë ti aye so na ala si ala lingbi ti sö fini ti ala. 35 Koli so ayeke lani mbeni lampe so wâ ayeke dä na so ayeke za, na teti mbeni kete ngoi ala ye fade ti duti na ngia mingi na yâ ti lumière ti lo.+ 36 Me mbi yeke na tënë ti témoin so ayeke kota ahon ti Jean so: Akusala so Babâ ti mbi afa na mbi ti sara, so ti tene akusala so mbi yeke sara so, a yeke ni si asara tënë ti témoin na ndö ti mbi so Babâ si atokua mbi.+ 37 Babâ so atokua mbi asara tënë ti témoin na ndö ti mbi.+ Ala mä go ti lo lâ oko pëpe nga ala bâ lê ti lo lâ oko pëpe.+ 38 Tënë ti lo angbâ na yâ ti bê ti ala pëpe, ngbanga ti so ala mä na bê pëpe na tâ zo so lo tokua lo.

39 “Ala yeke gi nda ti Mbeti ti Nzapa+ ngbanga ti so ala bâ ti ala atene a yeke na lege ni si ala yeke wara ande fini ti lakue lakue. Andâ a yeke tâ gï Mbeti ni so si ayeke mbilimbili ye so asara tënë ti témoin na ndö ti mbi.+ 40 Atâa so kue, ala ye pëpe ti ga na mbage ti mbi+ si ala wara fini. 41 Mbi ye pëpe ti wara gloire so alondo na azo. 42 Me mbi hinga nzoni mingi so ala yeke na ndoye ti Nzapa na yâ ti bê ti ala pëpe. 43 Mbi ga na iri ti Babâ ti mbi, me ala yamba mbi pëpe; tongana mbeni zo nde aga fade na iri ti lo wani, ka ala yeke yamba zo ni so. 44 So ala yeke yeda na gloire so alondo na amba ti ala na popo ti ala, na ala yeke gi pëpe ti wara gloire so alondo na Nzapa oko so, ala lingbi ti mä na bê tongana nyen?+ 45 Ala tene na bê ti ala pëpe so mbi yeke bi tënë ande na li ti ala na gbele Babâ; me mbeni zo ayeke dä so abi tënë na li ti ala: a yeke Moïse,+ lo so ala yeke zia beku ti ala na ndö ti lo. 46 Biani, tongana ala mä na bê na Moïse, ka ala yeke mä na bê na mbi nga, ndali ti so Moïse asara tënë ti mbi na mbeti.+ 47 Me tongana ala mä na bê pëpe na ambeti so lo sû, ka ala yeke mä na bê na atënë ti mbi tongana nyen?”

6 Na peko ti ye so, Jésus afâ Kota ngu ti Galilée so mbeni iri ni ayeke Tibériade.+ 2 Me azo mingi mingi angbâ ti mû peko ti lo+ ngbanga ti so ala yeke bâ amiracle so lo yeke sara ti kaï kobela na terê ti azo.+ 3 Tongaso, Jésus amonté na ndö ti mbeni hoto, lo duti kâ, lo na adisciple ti lo. 4 Andâ Pâque,+ matanga ti aJuif, aga nduru awe. 5 Tongana Jésus ayô lê ti lo na nduzu na lo bâ azo mingi mingi so ayeke ga na mbage ti lo, lo tene na Philippe: “E yeke vo ande mapa na ndo wa ti mû na azo so ti te?”+ 6 Me lo tene tënë so ti tara bê ti Philippe, ndali ti so lo wani lo hinga ye so lo ye ti sara. 7 Philippe akiri tënë na lo: “Même mapa ti denier* ngbangbo use ayeke lingbi ala pëpe, ti tene zo oko oko awara kete ti te.” 8 Mbeni disciple ti lo oko, André, ita ti Simon Pierre, atene na lo: 9 “Bâ, mbeni kete molenge-koli ayeke ge, lo yeke na mapa oku ti orge nga na kete susu use. Me so ayeke sara nyen na gbâ ti azo so?”+

10 Jésus atene: “Ala tene na azo ni ti duti.” So pere ayeke na ndo ni so mingi, azo ni aduti, na wungo ti akoli ayeke 5 000 tongaso.+ 11 Jésus amû amapa ni, na tongana lo kiri singila na Nzapa awe, lo kangbi ni na azo ni so aduti na ndo so. Lo sara tongaso nga na akete susu ni, na azo ni amû alingbi na ti bê ti ala. 12 Tongana ala te yâ ti ala asi awe, lo tene na adisciple ti lo: “Ala ro tanga ti anduru ni so angbâ, tongaso si ye oko angbâ senge senge pëpe.” 13 Tongaso ala ro ni kue; na tanga ti anduru mapa oku ti orge so azo ni ate si angbâ, ala zia ni na yâ ti asakpa 12 a si.

14 Tongana azo ni abâ fä so lo sara, ala to nda ti tene: “Biani, koli so ayeke Prophète so a fa kozoni awe so lo yeke ga na dunia so.”+ 15 Tongana Jésus ahinga so ala ye ti ga ti gbu lo ti sara si lo ga gbia, lo kiri lo gboto terê ti lo,+ lo gue na ndö ti hoto gï lo oko.+

16 Tongana lakui alingbi awe, adisciple ti lo adescend na yanga ti kota ngu ni,+ 17 ala monté na yâ ti mbeni ngö, ala yeke fâ kota ngu ni ti gue na Capernaüm. Andâ ndo avuko awe, me ade Jésus aga na terê ti ala pëpe.+ 18 Nga, mapo ti kota ngu ni akomanse ti londo mingi ngbanga ti so pupu ayeke ya ngangu.+ 19 Me tongana ala gbï kâî ni nduru na kilomètre oku wala omene* tongaso awe, ala bâ Jésus so ayeke tambela na lê ti kota ngu ni, lo yeke ga nduru na ngö ni, mbeto agbu ala. 20 Me lo tene na ala: “Mbi la, ala sara mbeto pëpe!”+ 21 Ala ye ti yô lo na yâ ti ngö ni, na kete na pekoni ngö ni asi na sese so ala yeke tara fade ti gue dä.+

22 Na ndade ni, gbâ ti azo so angbâ ti ala na mbeni mbage ti kota ngu ni abâ so mbeni ngö nde ayeke na ndo so pëpe, gï mbeni kete ni oko. Ala hinga nga so Jésus amonté fade na yâ ti ngö legeoko na adisciple ti lo pëpe, me so gï adisciple ti lo si ahon. 23 Ye oko, angö so alondo na Tibériade si aga asi nduru na ndo so lani ala te mapa dä, mapa so ala te na peko ti so Seigneur akiri singila ndali ni. 24 Ni la, tongana gbâ ti azo ni abâ so Jésus wala adisciple ti lo ayeke na ndo so pëpe, ala monté na yâ ti angö ti ala na ala gue na Capernaüm ti gi Jésus.

25 Tongana ala wara Jésus na mbage ti kota ngu ni kâ, ala tene na lo: “Rabbi,+ mo si ge lawa?” 26 Jésus akiri tënë na ala, lo tene: “Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Ala yeke gi mbi pëpe ngbanga ti so ala bâ lani afä, me ngbanga ti so ala te lani mapa na yâ ti ala asi.+ 27 Ala sara kua pëpe ndali ti kobe so ayeke buba, me ndali ti kobe so ayeke ngbâ si ayeke mû fini ti lakue lakue,+ kobe so Molenge ti zo ayeke mû ande na ala; ngbanga ti so Babâ ni, so ti tene Nzapa wani, akpo nzoroko ti lo na terê ti Molenge ni ti fa so lo yeda na lo.”+

28 Tongaso ala tene na lo: “Nyen la e doit ti sara ti sara akusala ti Nzapa?” 29 Jésus akiri tënë na ala, lo tene: “Kusala ti Nzapa ayeke so: Ala mä na bê na lo so Nzapa atokua lo.”+ 30 Na pekoni, ala tene na lo: “Fä wa la mo yeke sara+ ti tene e bâ ni si e mä na bê na mo? Kusala wa mo yeke sara? 31 Akotara ti e ate lani manne na yâ ti benyama,+ gï tongana ti so Mbeti ti Nzapa atene: ‘Lo mû na ala mapa so alondo na yayu ti tene ala te ni.’”+ 32 Tongaso Jésus atene na ala: “Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Moïse amû lani na ala pëpe mapa so alondo na yayu, me Babâ ti mbi amû na ala tâ mapa so alondo na yayu; 33 ndali ti so mapa ti Nzapa ayeke lo so alondo na yayu si aga na lo mû fini na dunia so.” 34 Tongaso ala tene na lo: “Seigneur, mo mû na e mapa so lakue.”

35 Jésus atene na ala: “Mbi yeke mapa so amû fini na zo. Zo so aga na mbi, nzara ti kobe ayeke sara lo oko pëpe, nga zo so amä na bê na mbi, nzara ti ngu ayeke sara lo lâ oko pëpe.+ 36 Me tongana ti so mbi tene na ala, ala bâ mbi awe, atâa so kue ala mä na bê pëpe.+ 37 Azo kue so Babâ amû ala na mbi, ala yeke ga na mbi, na zo so aga na mbi, mbi yeke tomba lo lâ oko pëpe,+ 38 ngbanga ti so mbi londo na yayu+ mbi ga ti sara pëpe ye so bê ti mbi aye, me ti sara ye so bê ti lo so atokua mbi aye.+ 39 Ye so bê ti lo so atokua mbi aye ayeke so: A lingbi mbi girisa mbeni zo oko pëpe na popo ti ala kue so lo mû ala na mbi, me a lingbi mbi zingo ala na kuâ+ na ndangba lango ni. 40 Ye so bê ti Babâ ti mbi aye ayeke so: A lingbi zo kue so ahinga Molenge ni na amä na bê na lo awara fini ti lakue lakue+ na mbi yeke zingo zo so na kuâ+ na ndangba lango ni.”

41 Tongaso, aJuif akomanse ti diko tënë na gbe ti go ti ala na terê ti lo ngbanga ti so lo tene: “Mbi yeke mapa so alondo na yayu si aga.”+ 42 Ala komanse ti tene: “So ayeke Jésus, molenge ti Joseph, lo so e hinga babâ na mama ti lo so la ape?+ A sara tongana nyen si fadeso lo tene: ‘Mbi londo na yayu la mbi ga’ so?” 43 Jésus akiri tënë na ala, lo tene: “Ala zia ti diko tënë na gbe ti go ti ala na popo ti ala. 44 Zo oko alingbi ti ga na mbi pëpe, gï tongana Babâ so atokua mbi si agboto lo aga na lo na mbage ti mbi,+ na mbi yeke zingo lo ande na kuâ na ndangba lango ni.+ 45 A sû tënë so na yâ ti ambeti ti aProphète, a tene: ‘Jéhovah*+ ayeke fa ye ande na ala kue.’ Zo kue so amä aye so Babâ ni afa na lo manda ni, lo yeke ga na mbi. 46 So ti tene pëpe so mbeni zo abâ Babâ ni awe,+ me gï lo so alondo na Nzapa aga. A yeke lo si abâ Babâ ni.+ 47 Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Zo so amä na bê ayeke na fini ti lakue lakue.+

48 “Mbi yeke mapa so amû fini na zo.+ 49 Akotara ti ala ate manne na yâ ti benyama giriri, me atâa so kue ala kui.+ 50 So ayeke mapa so alondo na yayu si aga, si zo kue alingbi ti te ni na lo kui pëpe. 51 Mbi yeke mapa so ayeke na fini, so alondo na yayu si aga. Tongana mbeni zo ate mapa so, lo yeke ngbâ ande na fini lakue lakue. Biani, mapa so mbi yeke mû ni ande ayeke nyama ti terê ti mbi so mbi yeke mû ndali ti fini ti dunia so.”+

52 Tongaso aJuif akomanse ti papa na popo ti ala, ala tene: “Koli so alingbi ti mû na e nyama ti terê ti lo ti te ni tongana nyen?” 53 Ndani la Jésus atene na ala: “Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Tongana ala te nyama ti terê ti Molenge ti zo pëpe na ala nyon mênë ti lo pëpe, ala yeke na fini na yâ ti ala pëpe.*+ 54 Zo so ate nyama ti terê ti mbi na lo nyon mênë ti mbi, lo yeke na fini ti lakue lakue, na mbi yeke zingo lo na kuâ+ ande na ndangba lango ni; 55 ngbanga ti so nyama ti terê ti mbi ayeke tâ kobe, na mênë ti mbi ayeke tâ ye ti nyongo ni. 56 Zo so ate nyama ti terê ti mbi na anyon mênë ti mbi, lo yeke ngbâ beoko na mbi, na mbi yeke ngbâ beoko na lo.+ 57 Legeoko tongana Babâ so ayeke na fini atokua mbi nga mbi yeke na fini ngbanga ti Babâ, zo so nga ate nyama ti terê ti mbi ayeke duti ande na fini ngbanga ti mbi.+ 58 So ayeke mapa so alondo na yayu si aga. A yeke pëpe tongana ti so akotara ti ala ate giriri me ala kui. Zo so ate mapa so, lo yeke ngbâ ande na fini lakue lakue.”+ 59 Lo tene atënë so na ngoi so lo yeke fa ye na yâ ti mbeni synagogue* na Capernaüm.

60 Tongana mingi ti adisciple ti lo amä tënë so, ala tene: “So tënë ti songo bê la. Zo wa si alingbi ti mä ni?” 61 Me Jésus ahinga so adisciple ti lo ayeke diko tënë na gbe ti go ti ala ndali ti tënë so, tongaso lo tene na ala: “Tënë so ason bê ti ala? 62 Ala yeke tene ande nyen tongana ala bâ Molenge ti zo ayeke monté na ndo so lo yeke dä kozo?+ 63 A yeke yingo si amû fini na zo.+ Mitele asara ye oko pëpe. Atënë so mbi tene na ala ayeke yingo na ayeke fini.+ 64 Me ambeni na popo ti ala amä na bê pëpe.” Ngbanga ti so na tongo nda ni, Jésus ahinga ala so amä na bê pëpe nga lo hinga zo so ayeke kä lo ande.+ 65 Lo kiri lo tene: “Ndani la mbi tene fade na ala, mbi tene: Zo oko alingbi ti ga na mbi pëpe, gï tongana Babâ amû lege ni na lo si.”+

66 Ndali ti tënë so, mingi ti adisciple ti lo akiri na terê ti aye so ala dö lani azia+ na ala ye ti tambela na lo mbeni pëpe. 67 Tongaso Jésus atene na adisciple 12: “Ala nga, ala ye ti gue?” 68 Simon Pierre akiri tënë na lo, atene: “Seigneur, e gue ande na mbage ti zo wa?+ Mo yeke na atënë so amû na zo fini ti lakue lakue.+ 69 E mä na bê nga e hinga so mo yeke Lo so ayeke nzoni-kue so alondo na Nzapa.”+ 70 Jésus akiri tënë na ala: “Mbi soro ala bale-oko na use, ni la ape?+ Me mbeni oko na popo ti ala ayeke zo ti pango zo.”*+ 71 Biani, lo yeke sara tënë ti Judas, molenge ti Simon Iscariote, ngbanga ti so a yeke Judas si ayeke kä ande lo, atâa so lo yeke mbeni oko ti adisciple 12.+

7 Na peko ti ye so, Jésus angbâ ti tambela na yâ ti Galilée, ndali ti so lo ye pëpe ti tambela na yâ ti Judée ngbanga ti so aJuif ayeke gi ti fâ lo.+ 2 Matanga ti aJuif, so a iri ni Matanga ti aTabernacle,*+ aga nduru awe. 3 Tongaso aita ti lo+ atene na lo: “Mo londo na ndo so, mo gue na Judée si adisciple ti mo alingbi nga ti bâ akusala so mo yeke sara so. 4 Tongana mbeni zo aye ti tene azo ahinga lo, lo yeke sara ye na hondengo ni pëpe. Tongana mo yeke sara aye so, fa terê ti mo na lê ti azo kue ma!” 5 Biani, aita ti lo amä na bê na lo pëpe.+ 6 Tongaso Jésus atene na ala: “Ngoi ti mbi ade asi pëpe,+ me ngoi ti ala ayeke dä lakue. 7 Dunia so ayeke na raison oko pëpe ti ke ala, me dunia ni ake mbi ngbanga ti so mbi sara tënë ti témoin na ndö ti lo, mbi tene akusala ti lo ayeke sioni.+ 8 Ala gue ti ala na matanga ni; me mbi yeke gue ti mbi na matanga ni fafadeso pëpe ngbanga ti so ngoi ti mbi ade ti lingbi kue pëpe.”+ 9 So lo sara atënë so na ala awe, lo ngbâ ti lo na Galilée.

10 Tongana aita ti lo ague ti ala na matanga ni awe, na pekoni lo kue lo gue. Lo gue na lê ti azo pëpe me na hondengo ni. 11 Tongaso na ngoi ti matanga ni, aJuif ayeke gi lo, ala tene: “Koli so ayeke na ndo wa?” 12 Gbâ ti azo ayeke diko tënë na gbe ti go na ndö ti lo na popo ti ala. Ambeni ayeke tene: “Lo yeke nzoni zo.” Ambeni nde ayeke tene: “Lo yeke nzoni zo pëpe. Lo yeke handa gbâ ti azo ni handango.”+ 13 Biani, zo ti sara tënë ti lo dandara ayeke dä pëpe ngbanga ti so mbeto ti aJuif asara ala.+

14 Na osio lango ti matanga ni, Jésus amonté na temple na lo komanse ti fa ye na azo. 15 Li ti aJuif akpe kue, na ala tene: “So lo manda mbeti na a-ekole* ti e pëpe so, koli so ahinga tënë ti Mbeti ti Nzapa*+ mingi tongaso tongana nyen?”+ 16 Me Jésus akiri tënë na ala, lo tene: “Ye so mbi fa ayeke ti mbi pëpe, me a yeke ti lo so atokua mbi.+ 17 Tongana mbeni zo aye ti sara ye so bê ti Lo aye, lo yeke hinga wala fango tënë so alondo na Nzapa+ wala mbi yeke sara gï tënë ti li ti mbi. 18 Zo so asara tënë ti li ti lo ayeke gi gloire ti lo wani. Me zo so agi gloire ti lo so atokua lo,+ zo so atene gï tâ tënë, na ye so ayeke mbilimbili pëpe ayeke na yâ ti bê ti lo pëpe. 19 Moïse amû lani Ndia+ na ala, ni la ape? Me zo oko na popo ti ala abata Ndia ni pëpe. Ala yeke gi ti fâ mbi ngbanga ti nyen?”+ 20 Gbâ ti azo ni akiri tënë: “Mbeni sioni yingo ayeke na yâ ti mo. Zo wa la ayeke gi ti fâ mo ni zo wa?” 21 Jésus akiri tënë na ala, lo tene: “Mbi sara gï mbeni ye oko, na li ti ala kue akpe. 22 Tongaso, ala gbu li ti ala na tënë so si: Moïse amû lani ndia ti fango ganza+ na ala (ndia ni alondo na Moïse pëpe, me a londo na akotara ti ala),+ na ala yeke fâ zo na ganza na lâ ti sabbat. 23 Tongana a fâ mbeni zo na ganza na lâ ti sabbat ti tene a doro Ndia ti Moïse pëpe, ala sara ngonzo mingi na terê ti mbi ngbanga ti so mbi sara si terê ti mbeni zo aga nzoni na lâ ti sabbat?+ 24 Ala zia ti fâ ngbanga na ndö ti ye so lê ti ala abâ, me ala fâ gï ngbanga so ayeke mbilimbili.”+

25 Tongaso, ambeni zo ti Jérusalem akomanse ti tene: “Koli so ala yeke gi ti fâ lo so la ape?+ 26 Me bâ! Lo yeke tene tënë na lê ti azo kue, me ala sara tënë na lo oko pëpe. Amokonzi ni ahinga biani awe so lo la lo yeke Christ ni? 27 Ye oko, e hinga ndo so koli so alondo dä.+ Me tongana Christ aga ande, zo ti hinga ndo so lo londo dä ayeke duti dä pëpe.” 28 Na pekoni, tongana Jésus ayeke fa ye na yâ ti temple, lo sara tënë na kota go, lo tene: “Ala hinga mbi, na ala hinga nga ndo so mbi londo dä. Mbi ga na bê ti mbi wani pëpe,+ me lo so atokua mbi ayeke dä biani na ala hinga lo pëpe.+ 29 Ti mbi, mbi hinga lo+ ngbanga ti so mbi yeke zo so aga na iri ti lo, na a yeke Lo si atokua mbi.” 30 Tongaso ala gi ti gbu lo,+ me mbeni zo ti zia maboko na ndö ti lo ayeke dä pëpe, ndali ti so ngbonga ti lo ade ti lingbi pëpe.+ 31 Ye oko, mingi na popo ti gbâ ti azo ni amä na bê na lo,+ ala yeke tene: “Tongana Christ aga ande, lo yeke sara afä ahon ti so koli so asara so?”

32 A-Farizien amä gbâ ti azo so ayeke sara atënë so na gbe ti go ti ala na ndö ti Jésus, na aprêtre-mokonzi nga na aFarizien atokua aturugu ti gbu lo. 33 Tongaso Jésus atene: “Mbi yeke ngbâ na terê ti ala teti kete ngoi kozoni si mbi gue na Lo so atokua mbi.+ 34 Ala yeke gi mbi ande, me ala yeke wara mbi pëpe, nga ndo so mbi yeke dä, ala lingbi ti si dä pëpe.”+ 35 Tongaso, aJuif ni atene na popo ti ala: “Koli so aye ti gue na ndo wa si e yeke wara lo ande ape so? Lo ye ti gue na aJuif so akangbi na ndo nde nde na popo ti aGrec si lo fa ye na aGrec? 36 Lo ye ti tene nyen tongana lo tene: ‘Ala yeke gi mbi ande, me ala yeke wara mbi pëpe, nga ndo so mbi yeke dä, ala lingbi ti si dä ape’ so?”

37 Na ndangba lango ni, so ayeke kota lango ti matanga ni,+ Jésus aluti na lo sara tënë na kota go, lo tene: “Tongana nzara ti ngu asara mbeni zo, zia lo ga na mbi lo nyon ngu.+ 38 Zo so amä na bê na mbi, tongana ti so Mbeti ti Nzapa atene, ‘Ngu so amû fini na zo ayeke londo ande na yâ ti bê ti lo kâ asua.’”+ 39 Andâ lo tene tënë so ti sara tënë ti yingo so ala so amä na bê na lo ayeke nduru ti wara ni; ndali ti so yingo ni ade ti ga pëpe,+ ngbanga ti so Jésus ade awara gloire pëpe.+ 40 Tongaso, na popo ti gbâ ti azo so amä tënë so, ambeni akomanse ti tene: “Lo so ayeke biani Prophète ni.”+ 41 Ambeni nde ayeke tene: “So ayeke Christ la.”+ Me ambeni nga ayeke tene: “Christ ayeke londo na Galilée si lo ga?+ 42 Mbeti ti Nzapa atene so Christ ayeke ti hale ti David,+ nga lo yeke londo na Bethléhem,+ kete kodro so David alango lani dä, ni la ape?”+ 43 Tongaso, kangbi atï na popo ti gbâ ti azo ni ndali ti lo. 44 Ye oko, ambeni na popo ti ala aye ti gbu lo, me zo oko azia maboko na ndö ti lo pëpe.

45 Na pekoni, aturugu ni akiri na mbage ti aprêtre-mokonzi nga na aFarizien ni, ala hunda aturugu ni, atene: “Ngbanga ti nyen ala ga na lo ape?” 46 Aturugu ni akiri tënë: “Mbeni zo asara tënë tongaso lâ oko pëpe.”+ 47 Me aFarizien atene: “Lo handa ala nga kue? 48 Mbeni zo na popo ti amokonzi wala na popo ti aFarizien so amä na bê na lo ayeke dä pëpe, ni la ape?+ 49 Me gbâ ti azo so, so ahinga Ndia pëpe, ayeke azo so a deba ala awe.” 50 Nicodème, so ague lani ti bâ Jésus, nga so ayeke mbeni oko ti ala, atene na ala: 51 “Ndia ti e ayeke fâ ngbanga na li ti mbeni zo gï tongana a mä lo kozoni ti hinga ye so lo yeke sara, ni la ape?”+ 52 Ala kiri tënë na lo, ala tene: “Mo kue mo yeke zo ti Galilée? Gi na yâ ti Mbeti ti Nzapa na mo yeke bâ so mbeni prophète ayeke londo lâ oko pëpe na Galilée.”*

8 12 Na pekoni, Jésus akiri asara tënë na ala, atene: “Mbi yeke lumière ti dunia so.+ Zo so amû peko ti mbi, lo yeke tambela na yâ ti bingo lâ oko pëpe, me lo yeke wara ande lumière+ so amû fini na zo.” 13 A-Farizien atene na lo: “Mo yeke sara tënë ti témoin na ndö ti mo wani. Tënë ti témoin ti mo ni so ayeke tâ tënë pëpe.” 14 Jésus akiri tënë na ala, atene: “Même tongana mbi sara tënë ti témoin na ndö ti mbi wani, tënë ti mbi ayeke tâ tënë ngbanga ti so mbi hinga ndo so mbi londo dä si mbi ga, nga ndo so mbi yeke gue dä.+ Me ala, ala hinga pëpe ndo so mbi londo dä si mbi ga, nga ndo so mbi yeke gue dä. 15 Ti ala, ala fâ ngbanga na lege ti mitele,+ me mbi, mbi fâ ngbanga na li ti zo oko pëpe. 16 Ye oko, même tongana mbi fâ ngbanga, fango ngbanga ti mbi ayeke na lege ni, ndali ti so mbi yeke gï mbi oko pëpe, me Babâ so atokua mbi ayeke na mbi.+ 17 Nga, a sû tënë so na yâ ti Ndia ti ala wani, a tene: ‘Tënë ti témoin ti azo use ayeke tâ tënë.’+ 18 Mbi yeke zo so asara tënë ti témoin na ndö ti mbi wani, na Babâ so atokua mbi asara tënë ti témoin na ndö ti mbi nga.”+ 19 Na pekoni ala tene na lo: “Babâ ti mo ni ayeke na ndo wa?” Jésus atene na ala: “Ala hinga mbi pëpe, na ala hinga nga Babâ ti mbi pëpe.+ Tongana ala hinga mbi, ka ala yeke hinga nga Babâ ti mbi.”+ 20 Lo yeke sara atënë so na ndo so asanduku ti nginza ayeke dä+ tongana lo yeke fa ye na azo na yâ ti temple. Me zo oko agbu lo pëpe ndali ti so ngbonga ti lo ade ti lingbi pëpe.+

21 Tongaso, lo kiri lo tene na ala: “Mbi yeke hon, na ala yeke gi mbi ande, me ala yeke kui ande na yâ ti siokpari ti ala.+ Ndo so mbi yeke gue dä so, ala lingbi ti si dä pëpe.”+ 22 Tongaso aJuif akomanse ti tene: “Lo yeke fâ terê ti lo ande la ape? Ngbanga ti so lo tene: ‘Ndo so mbi yeke gue dä so, ala lingbi ti si dä pëpe.’” 23 Lo tene na ala: “Ala yeke ti ala ti gbe ni, me mbi yeke ti mbi ti nduzu.+ Ala yeke ti dunia so; mbi yeke ti dunia so pëpe. 24 Ni la mbi tene fade na ala, mbi tene: Ala yeke kui ande na yâ ti asiokpari ti ala; ndali ti so tongana ala mä na bê pëpe so mbi yeke lo, ala yeke kui ande na yâ ti asiokpari ti ala.” 25 Tongaso ala tene na lo: “Mo yeke zo wa?” Jésus akiri tënë na ala: “Ka mbi yeke sara tënë na ala ngbanga ti nyen? 26 Mbi yeke na atënë mingi ti tene na ndö ti ala nga ti fâ ngbanga na ndö ni. Biani, Lo so atokua mbi ayeke tene gï tâ tënë, na aye so mbi mä na yanga ti lo, mbi yeke sara tënë ni na yâ ti dunia so.”+ 27 Jésus ayeke sara tënë ti Babâ ni na ala la, me ala mä yâ ni pëpe. 28 Na pekoni, Jésus atene: “Na peko ti so ala yâa Molenge ti zo na nduzu awe+ la ala yeke hinga ande so mbi yeke lo+ nga so mbi yeke sara ye oko pëpe na bê ti mbi wani.+ Me mbi yeke tene gï aye so Babâ afa na mbi. 29 Lo so atokua mbi ayeke na mbi. Lo zia mbi gï mbi oko pëpe, ngbanga ti so mbi yeke sara lakue aye so anzere na bê ti lo.”+ 30 So lo yeke sara atënë so, azo mingi amä na bê na lo.

31 Na pekoni, Jésus akiri atene na aJuif so amä na bê na lo: “Tongana ala ngbâ na yâ ti tënë ti mbi, ala yeke biani adisciple ti mbi, 32 na ala yeke hinga ande tâ tënë,+ na tâ tënë ayeke zi ala.”+ 33 Ala kiri tënë na lo: “E yeke hale ti Abraham, na mbeni zo agbu e na ngbâa lâ oko pëpe. A sara tongana nyen si mo tene: ‘A yeke zi ala ande’?” 34 Jésus akiri tënë na ala: “Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Zo kue so angbâ ti sara siokpari ayeke ngbâa ti siokpari.+ 35 Nga, ngbâa ayeke ngbâ na popo ti azo ti da ni lakue lakue pëpe, me molenge ti da ni ayeke ngbâ ti lo lakue lakue. 36 Ni la, tongana Molenge ni la si azi ala, ala yeke duti azo so a zi ala biani awe. 37 Mbi hinga so ala yeke hale ti Abraham. Me ala yeke gi lege ti fâ mbi ngbanga ti so tënë ti mbi amaï na yâ ti bê ti ala pëpe. 38 Aye so mbi bâ ni na ngoi so mbi yeke na terê ti Babâ ti mbi+ la mbi sara tënë ni. Me ti ala, ala sara aye so ala mä na mbage ti babâ ti ala.” 39 Ala kiri tënë na lo: “Babâ ti e ayeke Abraham.” Jésus atene na ala: “Tongana fade ala yeke amolenge ti Abraham,+ ka ala yeke sara aye so Abraham asara. 40 Me fadeso ala yeke gi lege ti fâ mbi, mbi so mbi yeke tene na ala tâ tënë so mbi mä na mbage ti Nzapa.+ Abraham asara ândö tongaso pëpe. 41 Ala yeke sara aye so babâ ti ala asara.” Ala tene na lo: “A dü e na lege ti lango-sioni* pëpe. Babâ ti e ayeke gï oko, Nzapa.”

42 Jésus atene na ala: “Tongana Nzapa ayeke fade Babâ ti ala, ka ala yeke ndoye mbi,+ ndali ti so mbi londo na Nzapa si mbi ga na ndo so. Mbi ga ti bê ti mbi pëpe, me a yeke Lo si atokua mbi.+ 43 Ngbanga ti nyen la ala mä yâ ti tënë so mbi yeke tene so ape? A yeke ngbanga ti so ala lingbi ti mä tënë ti mbi pëpe. 44 Ala yeke ti babâ ti ala Zabolo, na ala ye ti sara aye so bê ti babâ ti ala aye.+ Na ngoi so lo to nda ni,+ lo yeke zo ti fango zo na lo ngbâ na yâ ti tâ tënë pëpe, ngbanga ti so tâ tënë ayeke na yâ ti lo pëpe. Tongana lo tene mvene, lo tene ni alingbi na tënë ti bê ti lo wani, ngbanga ti so lo yeke zo ti mvene na babâ ti mvene.+ 45 Me ti mbi, ndali ti so mbi tene tâ tënë, ala mä na bê na tënë ti mbi pëpe. 46 Zo wa na popo ti ala alingbi ti fa so siokpari ayeke na li ti mbi? Tongana mbi tene tâ tënë, ngbanga ti nyen si ala mä na bê na mbi ape? 47 Zo so ayeke ti Nzapa amä atënë ti Nzapa.+ Ndani la ala mä tënë pëpe, ngbanga ti so ala yeke ti Nzapa pëpe.”+

48 A-Juif akiri tënë na lo: “E yeke na raison ti tene so mo yeke zo ti Samarie+ nga mbeni sioni yingo ayeke na yâ ti mo, mvene la?”+ 49 Jésus atene: “Sioni yingo ayeke na yâ ti mbi pëpe, me mbi yeke ne Babâ ti mbi, me ala, ala ne mbi pëpe. 50 Ye oko, mbi yeke gi gloire ndali ti mbi wani pëpe.+ Mbeni Zo ayeke dä so ayeke gi ni ndali ti mbi, nga lo yeke wafango ngbanga. 51 Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Tongana mbeni zo so abata tënë ti mbi, lo yeke kui ande lâ oko pëpe.”+ 52 A-Juif ni atene na lo: “Fadeso e hinga awe so mbeni sioni yingo ayeke na yâ ti mo. Abraham akui, aprophète nga akui, me mo, mo tene: ‘Tongana mbeni zo abata tënë ti mbi, lo yeke kui ande lâ oko pëpe.’ 53 Mo yeke ti mo kota ahon babâ ti e Abraham so akui so? Même aprophète nga akui. Mo ye ti tene mo yeke ti mo zo wa?” 54 Jésus akiri tënë: “Tongana mbi mû gloire na mbi wani, gloire ti mbi ni ayeke senge senge. A yeke Babâ ti mbi si ayeke mû gloire na mbi,+ lo so ala tene lo yeke Nzapa ti ala so. 55 Ye oko, ala hinga lo pëpe.+ Me mbi, mbi hinga lo.+ Tongana mbi tene mbi hinga lo pëpe, mbi yeke duti nga zo ti mvene tongana ala. Me mbi hinga lo na mbi ngbâ ti bata tënë ti lo. 56 Terê ti babâ ti ala Abraham anzere lani mingi ngbanga ti so lo ku ti bâ lâ ti mbi. Lo bâ ni na terê ti lo anzere.”+ 57 Tongaso aJuif atene na lo: “Mo de mo wara ngu 50 pëpe, na mo bâ Abraham awe?” 58 Jésus atene na ala: “Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Kozo si Abraham abâ gigi, mbi yeke lani dä.”+ 59 Tongaso, ala ro atênë ti bo na lo, me Jésus ahonde terê ti lo na lo sigi na yâ ti temple ni.

9 Tongana Jésus ayeke hon na lege, lo bâ mbeni koli so a dü lo waziba. 2 Na adisciple ti lo ahunda lo: “Rabbi,+ zo wa la asara siokpari si a dü koli so waziba so? Lo koli ni, wala babâ na mama ti lo?” 3 Jésus akiri tënë: “Koli so wala babâ na mama ti lo si asara siokpari pëpe, me ye so asi tongaso ti tene a bâ akusala ti Nzapa na yâ ti ye so asi na lo.+ 4 A lingbi e sara akusala ti Lo so atokua mbi na ngoi so lâ angbâ.+ Bï ayeke ga, ngoi so zo alingbi ti sara kua pëpe. 5 Na ngoi kue so mbi ngbâ na yâ ti dunia so, mbi yeke lumière ti dunia ni.”+ 6 Tongana lo sara atënë so awe, lo tuku ngu ti yanga na sese, lo bungbi ni na sese si a ga popoto, na lo zia ni na ndö ti lê ti koli so.+ 7 Jésus atene na lo: “Gue mo sukula lê ti mo na ngu ti Siloam” (so ndani aye ti tene “So a tokua ni”). Koli so ague na lo sukula lê ti lo; na kiringo ti lo, lo bâ ndo fadeso.+

8 Na pekoni, azo ti terê ti da ti lo nga na azo so abâ so kozo lo yeke zo ti iringo ye akomanse ti tene: “Koli so ayeke duti ka ti iri ye so la ape?” 9 Ambeni atene: “Lo la.” Ambeni atene: “Ên-ën, lo la ape, me zo ni akpa lo kpango.” Koli ni angbâ gï ti tene: “Mbi la.” 10 Tongaso ala hunda lo: “Lê ti mo azi tongana nyen?” 11 Lo kiri tënë: “Koli so a iri lo Jésus so la asara popoto, lo zia ni na ndö ti lê ti mbi na lo tene na mbi: ‘Gue na ngu ti Siloam na mo sukula lê ti mo.’+ Tongaso mbi gue, mbi sukula lê ti mbi, ni la mbi bâ ndo so.” 12 Na pekoni, ala tene na lo: “Koli ni so ayeke na ndo wa?” Lo tene: “Mbi hinga pëpe.”

13 Ala mû koli so ayeke fade waziba so, ala gue na lo na aFarizien. 14 Andâ lango so Jésus asara popoto si lo zi na lê ti koli so+ ayeke lâ ti Sabbat.+ 15 A-Farizien nga akomanse ti hunda lo ti hinga tongana nyen si lo bâ ndo so. Lo tene na ala: “Lo zia popoto na ndö ti lê ti mbi, mbi sukula ni na fadeso mbi lingbi ti bâ ndo.” 16 Ambeni Farizien ni ato nda ti tene: “Koli so alondo na Nzapa pëpe ngbanga ti so lo bata lâ ti Sabbat pëpe.”+ Ambeni nde atene: “Mbeni zo so ayeke wasiokpari alingbi ti sara mara ti afä so tongana nyen?”+ Ni la kangbi atï na popo ti ala.+ 17 Tongaso ala kiri atene na waziba ni: “So koli so azi lê ti mo so, mo tene ti mo nyen na ndö ti lo?” Koli ni atene: “Lo yeke mbeni prophète.”

18 Me aJuif amä na bê pëpe so koli so ayeke ândö waziba si lo bâ ndo, juska ala iri babâ na mama ti lo. 19 A-Juif ni ahunda ala: “Molenge ti ala so ala tene ala dü lo waziba so la? A sara tongana nyen si lo yeke bâ ndo fadeso?” 20 Babâ na mama ti lo akiri tënë: “E hinga so molenge ti e la nga e dü lo waziba. 21 Me e hinga pëpe ye so asara si lo yeke bâ ndo fadeso; wala zo wa la azi lê ti lo ni, e hinga nga pëpe. Ala hunda lo. Lo ga koli awe. A yeke na lo ti sara tënë ndali ti lo wani.” 22 Babâ na mama ti lo asara tënë so ndali ti so mbeto ti aJuif asara ala.+ A-Juif amä terê awe atene, tongana mbeni zo ayeda so Jésus ayeke Christ, a lingbi a tomba zo ni so na yâ ti synagogue.+ 23 Ndani la babâ na mama ti lo atene: “Lo ga koli awe. Ala hunda lo.”

24 Tongaso, ti fani use ni, ala iri koli so ayeke ândö waziba na ala tene na lo: “Mû gloire na Nzapa. E hinga so koli so ayeke mbeni wasiokpari.” 25 Lo kiri tënë na ala: “Wala lo yeke mbeni wasiokpari mbi hinga pëpe. Ye oko so mbi hinga ni ayeke so: mbi yeke ândö waziba, me fadeso mbi yeke bâ ndo.” 26 Tongaso, ala tene na lo: “Nyen la lo sara na mo? Lo zi lê ti mo ni tongana nyen?” 27 Lo kiri tënë na ala: “Mbi tene ni fade na ala awe, me ala mä pëpe. Ngbanga ti nyen ala ye ti kiri ti mä ni? Ala nga ala ye ti ga adisciple ti lo?” 28 Na mango tënë so, ala tene yanga ti mbana na lo, ala tene: “Mo si mo yeke mbeni disciple ti koli so, me e yeke ti e adisciple ti Moïse. 29 E hinga so Nzapa asara tënë ândö na Moïse. Me ti koli so, e hinga ndo so lo londo dä pëpe.” 30 Lo kiri tënë na ala, lo tene: “Ye so mbi gi li ti mbi dä gbä ayeke so: Ala hinga ndo so lo londo dä pëpe, me lo zi lê ti mbi. 31 E hinga so Nzapa ayeke mä awasiokpari pëpe,+ me tongana mbeni zo akpe mbeto ti Nzapa na lo sara ye so bê ti Nzapa aye, Nzapa ayeke mä zo so.+ 32 Ngbene ye giriri a mä lâ oko pëpe so mbeni zo azi lê ti mbeni zo so a dü lo waziba. 33 Tongana fade koli so alondo na Nzapa pëpe, ka lo lingbi ti sara mbeni ye oko pëpe.”+ 34 Ala kiri tënë na lo, ala tene: “A dü mo na ngbongboro terê ti mo kue na yâ ti siokpari, me mo yeke fa ye na e?” Na ala bi lo na gigi!+

35 Jésus amä so ala bi koli so na gigi. Tongana Jésus awara lo, lo hunda lo: “Mo mä na bê na Molenge ti zo?” 36 Koli so akiri tënë: “Kota zo, lo yeke zo wa? tongaso si mbi mä na bê na lo.” 37 Jésus atene na lo: “Mo bâ lo awe, na lo la lo yeke sara tënë na mo so.” 38 Koli ni atene: “Seigneur, mbi mä na bê na lo.” Tongaso, lo ba li ti lo* na gbe ti Jésus. 39 Na pekoni, Jésus atene: “A yeke ndali ti fango ngbanga so si mbi ga na yâ ti dunia so: ti tene ala so abâ ndo pëpe abâ ndo+ na ala so abâ ndo aga awaziba.”+ 40 Ambeni Farizien so ayeke na terê ti lo si amä tënë so, na ala tene na lo: “E nga e yeke awaziba?” 41 Jésus atene na ala: “Tongana ala yeke fade awaziba, ka siokpari ayeke na li ti ala pëpe. Me so ala tene: ‘E yeke bâ ndo,’ siokpari ti ala angbâ na li ti ala.”+

10 “Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Zo so alï na yâ ti gbagba ti ataba ni na yanga ni pëpe, me lo monté na mbeni ndo nde si lo lï dä, zo so ayeke zo ti nzi nga zo ti gbungo aye ti azo na ngangu.+ 2 Me zo so alï na yanga ti gbagba ni, lo yeke berger ti ataba ni.+ 3 Zo ti batango yanga ti gbagba ni azi ni na lo,+ na ataba ni amä go ti lo.+ Lo iri ataba ti lo oko oko na iri ti ala, na lo sigi na ala. 4 Tongana lo sigi na ataba ti lo kue awe, lo hon kozo na ala, na ataba ni amû peko ti lo ngbanga ti so ala hinga go ti lo. 5 Ala yeke mû peko ti mbeni wande lâ oko pëpe, me ala yeke kpe lo, ndali ti so ala hinga go ti awande pëpe.” 6 Jésus atene toli so na ala, me ala mä yâ ti tënë so lo yeke tene na ala so pëpe.

7 Tongaso Jésus akiri atene: “Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Mbi yeke yanga ti gbagba so ataba ni ayeke hon dä.+ 8 Azo kue so aga na place ti mbi ayeke azo ti nzi nga azo ti gbungo aye ti azo na ngangu. Me ataba ni amä ala pëpe. 9 Mbi yeke yanga ti gbagba ni. Zo so ahon na lege ti mbi ti lï na yâ ni, a yeke sö lo ande. Lo yeke lï na lo yeke sigi, nga lo yeke wara ndo ti tengo pere.+ 10 Zo ti nzi aga gï ti nzi ataba ni, ti fâ ala na ti futi ala.+ Mbi ga si ala lingbi ti wara fini na ala wara ni mingi. 11 Mbi yeke berger+ so ayeke nzoni mingi. Berger so ayeke nzoni mingi akä fini* ti lo na kuâ ndali ti ataba ni.+ 12 Zo ti kua, so ayeke berger pëpe na so ataba ni ayeke ti lo pëpe, tongana lo bâ mbo ti ngonda ayeke ga, lo dö ataba ni lo kpe (na mbo ti ngonda ni agbu ala nga lo sara si yâ ti ala akangbi kirikiri), 13 ngbanga ti so lo yeke ti lo gï zo ti kua, na lo yeke bi bê ti lo na ataba ni nzoni pëpe. 14 Mbi yeke berger so ayeke nzoni mingi. Mbi hinga ataba ti mbi na ataba ti mbi ahinga mbi,+ 15 gï tongana ti so Babâ ahinga mbi na mbi nga mbi hinga Babâ;+ tongaso mbi kä fini* ti mbi na kuâ ndali ti ataba ni.+

16 “Mbi yeke na ambeni taba so ayeke ti gbagba so pëpe.+ Ala nga kue, a lingbi mbi ga na ala na yâ ni; ala yeke mä go ti mbi, na ala yeke ga kundu oko ti ataba na gbe ti berger oko.+ 17 Ndani la si Babâ andoye mbi,+ ngbanga ti so mbi kä fini*+ ti mbi na kuâ si mbi kiri mbi wara ni. 18 Zo oko amû ni na tïtî mbi pëpe, me mbi wani si mbi yeda ti kä ni na kuâ. Mbi yeke na droit ti kä ni na kuâ, na mbi yeke na droit ti kiri ti wara ni.+ Mbi wara commandement so na mbage ti Babâ ti mbi.”

19 Kangbi akiri atï na popo ti aJuif+ ndali ti atënë so. 20 Mingi ti ala ayeke tene: “Mbeni sioni yingo ayeke na yâ ti lo nga ye asara li ti lo. Ala mä lo ngbanga ti nyen?” 21 Ambeni atene: “So ayeke pëpe atënë ti mbeni zo so sioni yingo ayeke na yâ ti lo. Mbeni sioni yingo alingbi pëpe ti zi lê ti awaziba, ni la ape?”

22 Na ngoi ni so, Matanga ti mungo temple na Nzapa ayeke na Jérusalem. A yeke ngoi so dê ayeke mingi, 23 na Jésus ayeke tambela na yâ ti temple, na gbe ti Véranda ti Salomon.+ 24 Na pekoni, aJuif angoro lo na ala komanse ti tene na lo: “Mo yeke sara si bê* ti e angbâ gï na nduzu juska lawa? Tongana mo yeke Christ, tene na e polele.” 25 Jésus akiri tënë na ala: “Mbi tene ni na ala awe, me ala yeda na ni pëpe. Akusala so mbi yeke sara na iri ti Babâ ti mbi, ni si ayeke sara tënë na ndö ti mbi.+ 26 Me ala mä na bê na ni pëpe ngbanga ti so ala yeke ataba ti mbi pëpe.+ 27 Ataba ti mbi amä go ti mbi, mbi hinga ala, na ala mû peko ti mbi.+ 28 Mbi mû na ala fini ti lakue lakue,+ na a yeke futi ala lâ oko pëpe, nga mbeni zo ayeke gboto ala na tïtî mbi pëpe.+ 29 Ye so Babâ ti mbi amû na mbi ayeke kota ahon tanga ti aye kue, na zo oko alingbi ti gboto ni na maboko ti Babâ pëpe.+ 30 Mbi na Babâ e yeke oko.”*+

31 A-Juif akiri amû atênë ti bo na lo. 32 Jésus atene na ala: “Mbi fa na ala apendere kusala mingi so alondo na Babâ. Ala ye ti bo mbi na tênë ngbanga ti kusala ti so wa?” 33 A-Juif ni akiri tënë na lo: “E yeke bo mo na tênë ndali ti mbeni pendere kusala pëpe, me ngbanga ti so mo zonga Nzapa;+ ndali ti so mo yeke zo, me mo sara terê ti mo mbeni nzapa.” 34 Jésus akiri tënë na ala: “A sû na yâ ti Ndia ti ala, a tene: ‘Mbi tene: “Ala yeke anzapa,”’+ ni la ape? 35 Tongana lo iri ala so tënë ti Nzapa afâ ngbanga na li ti ala, lo tene ala yeke “anzapa,”+ na a lingbi pëpe ti mingo ngangu ti Mbeti ti Nzapa, 36 ala tene na mbi, mbi so Babâ asara si mbi ga nzoni-kue na lo tokua mbi na yâ ti dunia so, ala tene: ‘Mo zonga Nzapa,’ ngbanga ti so mbi tene mbi yeke ‘Molenge ti Nzapa’?+ 37 Tongana mbi yeke sara akusala ti Babâ ti mbi pëpe, ala mä na bê na tënë ti mbi pëpe. 38 Me tongana mbi yeke sara ni, atâa ala mä na bê na tënë ti mbi pëpe, zia ala mä na bê na akusala ni,+ si ala hinga na ala ngbâ ti hinga so Babâ ayeke beoko na mbi, na mbi yeke beoko na Babâ.”+ 39 Tongaso ala kiri ala tara ti gbu lo, me lo kpe na yâ ti maboko ti ala.

40 Lo kiri lo fâ Ngu ti Jourdain, lo gue na ndo so Jean ayeke batize ândö azo dä,+ na lo ngbâ kâ. 41 Na azo mingi aga na mbage ti lo, ala to nda ti tene: “Jean asara lani mbeni fä oko pëpe, me atënë kue so Jean atene na ndö ti koli so ayeke lani tâ tënë.”+ 42 Tongaso azo mingi amä na bê na lo kâ.

11 Mbeni koli ayeke dä so terê ti lo ason. Iri ti lo ayeke Lazare; lo yeke zo ti Béthanie, kodro ti Marie na ita ti lo Marthe.+ 2 A yeke Marie so atuku lani mafuta so afun pendere na terê ti Seigneur, na lo mbô gere ti Seigneur na kuä ti li ti lo.+ Lo la si terê ti ita ti lo Lazare ason so. 3 Tongaso, aita ti Lazare ti wali atokua yanga na Jésus, ala tene: “Seigneur, bâ, lo so mo ye lo mingi so, terê ti lo ason.” 4 Me tongana Jésus amä tokua ni, lo tene: “Nda ti kobela so ayeke ti tene a hunzi gï na kuâ pëpe, me a yeke ti mû gloire na Nzapa,+ si na lege ni a lingbi ti mû gloire na Molenge ti Nzapa.”

5 Jésus andoye Marthe na ita ti lo ti wali nga na Lazare. 6 Me tongana Jésus amä so terê ti Lazare ason, lo kiri lo ngbâ lango use na ndo so lo yeke dä. 7 Na pekoni, lo tene na adisciple ni: “Zia e kiri e gue na Judée.” 8 Adisciple ni atene na lo: “Rabbi,+ a ninga mingi pëpe azo ti Judée agi ti bo mo na tênë,+ na mo yeke kiri ti gue kâ?” 9 Jésus atene: “Wungo ti angbonga ti kota lâ ayeke 12, ni la ape?+ Tongana mbeni zo atambela na kota lâ, lo yeke gu terê ti lo na mbeni ye pëpe, ngbanga ti so lo bâ lumière ti dunia so. 10 Me tongana mbeni zo atambela na bï, lo yeke pika gere ti lo, ngbanga ti so lumière ayeke na yâ ti lo pëpe.”

11 Na peko ti so lo tene atënë so, lo kiri lo tene: “Kamarade ti e Lazare alango,+ me mbi yeke gue kâ ti zingo lo.” 12 Adisciple ni angbâ atene na lo: “Seigneur, tongana lo yeke lango, terê ti lo ayeke kaï.” 13 Me Jésus ayeke sara tënë ti kuâ ti Lazare. Ye oko, ala bâ ti ala atene lo yeke sara tënë ti lango so zo ayeke lango ti wu terê ti lo. 14 Na pekoni, Jésus atene polele na ala, atene: “Lazare akui awe,+ 15 na mbi yeke na ngia ngbanga ti ala, ndali ti so mbi yeke fade kâ pëpe, tongaso si ala lingbi ti mä na bê. Me zia e gue na terê ti lo.” 16 Tongaso Thomas, so mbeni iri ti lo ayeke Didyme, atene na amba ti lo adisciple ni: “Zia e nga e gue, si e lingbi ti kui legeoko na lo.”+

17 Tongana Jésus asi, lo bâ so Lazare asara lango osio na yâ ti dû ti kuâ awe. 18 Béthanie ayeke nduru na Jérusalem, kilomètre ota* tongaso. 19 A-Juif mingi aga fade na ndo ti Marthe na Marie ti dë bê ti ala ndali ti kuâ ti ita ti ala ni. 20 Tongana Marthe amä so Jésus ayeke ga, lo gue ti tingbi na lo. Me Marie+ angbâ ti lo ti duti na da. 21 Marthe atene na Jésus: “Seigneur, tongana mo yeke fade ge, ka ita ti mbi ti koli akui pëpe. 22 Me, même fadeso mbi hinga so ye kue so mo yeke hunda na Nzapa, Nzapa ayeke mû ni ande na mo.” 23 Jésus atene na lo: “Ita ti mo ayeke zingo na kuâ.” 24 Marthe atene na lo: “Mbi hinga so lo yeke zingo ande na ngoi ti zingongo ti akuâ+ na ndangba lango ni.” 25 Jésus atene na lo: “Mbi yeke zingongo ti akuâ nga na fini.+ Zo so amä na bê na mbi, atâa lo kui, lo yeke kiri na fini. 26 Nga, zo kue so ayeke na fini si lo mä na bê na mbi, lo yeke kui ande pëpe, lâ oko pëpe.+ Mo mä na bê na tënë so?” 27 Marthe atene na lo: “En, mbi mä na bê na ni, Seigneur. Mbi mä na bê awe so mo yeke Christ, Molenge ti Nzapa, lo so ayeke ga na yâ ti dunia so.” 28 Tongana lo tene tënë so awe, lo gue lo iri ita ti lo Marie, lo sara tënë na lo gï ala use, lo tene: “Maître+ ayeke ge na lo iri mo.” 29 Tongana Marie amä tënë so, lo londo hio na lo gue na terê ti Jésus.

30 Jésus ade ti lï na yâ ti kete kodro ni pëpe, me lo ngbâ gï na ndo so Marthe atingbi lo fade dä so. 31 Tongana aJuif so ayeke na terê ti Marie na yâ ti da ni si ayeke dë bê ti lo abâ so Marie alondo hio asigi, ala mû peko ti lo. Ala bâ ti ala atene lo yeke gue na dû ti kuâ+ ni ti toto kâ. 32 Tongana Marie asi na ndo so Jésus ayeke dä, na lê ti lo atï na ndö ti Jésus, lo tï na gbe ti Jésus, lo tene na lo: “Seigneur, tongana mo yeke fade ge, ka ita ti mbi akui pëpe.” 33 Tongana Jésus abâ Marie so ayeke toto na aJuif so aga legeoko na lo so ayeke toto nga, lo dema na yâ ti bê ti lo, na vundu asara lo. 34 Lo tene: “Ala zia lo na ndo wa?” Ala tene na lo: “Seigneur, mo ga mo bâ ndo ni.” 35 Na ngu ti lê ti Jésus ayuru.+ 36 Na bango ye so, aJuif ni ato nda ti tene: “Ala bâ tâ yengo so lo ye na koli so ma!” 37 Me ambeni na popo ti ala atene: “Lo so lo zi lani lê ti waziba so,+ lo lingbi fade pëpe ti kanga lege na koli so ti kui?”

38 Na pekoni, tongana Jésus akiri adema na yâ ti bê ti lo awe, lo gue na dû ti kuâ ni. A yeke mbeni dû so a zi ni na yâ ti kota tênë na a zia mbeni tênë na yanga ni. 39 Jésus atene: “Ala zi tênë ni.” Marthe, ita ti kuâ ni, atene na Jésus: “Seigneur, ti si na ngoi so, lo doit ti fun awe, ndali ti so a sara lango osio awe.” 40 Jésus atene na lo: “Mbi tene fade na mo so tongana mo mä na bê, mo yeke bâ ande gloire ti Nzapa,+ ni la ape?” 41 Tongaso ala zi tênë ni. Jésus ayô lê ti lo na nduzu,+ na lo tene: “Babâ, mbi kiri singila na mo so mo mä mbi. 42 Ti tâ tënë ni, mbi hinga so mo yeke mä mbi lakue; me ndali ti gbâ ti azo so aluti na ndo so si mbi sara tënë, ti tene ala mä na bê so mo tokua mbi.”+ 43 Na peko ti so lo sara tënë so awe, lo dekongo na kota go, lo tene: “Lazare, mo sigi!”+ 44 Koli so akui awe so asigi. Gere ti lo na maboko ti lo angbâ na abongo so a kanga na lo, na a kanga lê ti lo na mbeni yanga ti bongo. Jésus atene na ala: “Ala zi lo, na ala zia lo, lo gue.”

45 Tongaso aJuif mingi so aga na ndo ti Marie na so abâ ye so Jésus asara amä na bê na lo.+ 46 Me ambeni na popo ti ala ague na aFarizien, na ala tene na ala tënë ti aye so Jésus asara. 47 Ni la, aprêtre-mokonzi nga na aFarizien abungbi azo ti Sanhédrin ni kue, na ala tene: “So e yeke sara ande nyen? ndali ti so koli so asara afä mingi.+ 48 Tongana e zia gï lo, lo gue na ni tongaso, azo kue ayeke mä na bê ande na lo, na aRomain ayeke ga ti mû ndo* ti e nga na mara ti e.” 49 Me mbeni oko na popo ti ala, Caïphe,+ so ayeke kota prêtre na ngu ni so, atene na ala: “Ala hinga ye oko pëpe, 50 nga ala gbu li ti ala pëpe so a yeke ndali ti nzoni ti ala tongana zo oko akui ngbanga ti azo ni, ahon ti tene a futi mara ni kue.” 51 Ye oko, tënë so lo tene alondo na lo wani pëpe, me ndali ti so lo yeke kota prêtre na ngu ni so, lo tene prophétie ti fa so a lingbi Jésus akui ndali ti mara ni, 52 na gï ndali ti mara ni pëpe, me nga ti tene lo bungbi oko amolenge ti Nzapa so yâ ti ala akangbi kirikiri. 53 Ni la, ti londo na lango ni so, ala mä terê ti fâ lo.

54 Tongaso, Jésus ayeke tambela dandara mbeni pëpe na popo ti aJuif. Me lo zia ndo ni so, lo gue na ndo so ayeke nduru na benyama, na yâ ti mbeni gbata so a iri ni Éphraïm,+ na lo ngbâ kâ, lo na adisciple ni. 55 Matanga ti Pâque+ ti aJuif apusu nduru, na azo mingi alondo na yâ ti akete kodro ti gue na Jérusalem kozo na Matanga ti Pâque ni ti zi sioni ye na terê ti ala, tongana ti so Ndia afa. 56 Tongaso, ala yeke gi Jésus. Na ngoi so ala yeke luti na yâ ti temple, ala yeke tene na popo ti ala: “Ala bâ ti ala ni tongana nyen? Ala bâ so lo yeke ga ande na matanga ni ape?” 57 Andâ aprêtre-mokonzi na aFarizien azia fade yanga ti tene tongana mbeni zo ahinga ndo so Jésus ayeke dä, a lingbi zo ni afa tënë ni, tongaso si ala gbu lo.

12 Lango omene kozo na Matanga ti Pâque, Jésus asi na Béthanie, ndo so Lazare+ so Jésus azingo lo lani na kuâ alango dä. 2 Na ndo so, a sara mbeni kobe ti lakui ndali ti lo. Marthe ayeke sara kua na ala,+ me Lazare ayeke na popo ti ala so aduti na terê ti table na Jésus ti te kobe. 3 Marie amû nduru na ndambo ti litre* ti mafuta so afun pendere so ayeke ti ngangu ngere, tâ mafuta ti nard, lo sara ni na gere ti Jésus nga lo mbô gere ti Jésus na kuä ti li ti lo. Fion ti mafuta ni amû yâ ti da ni kue.+ 4 Me Judas Iscariote,+ mbeni disciple ti Jésus so aga nduru ti kä lo, atene: 5 “Ngbanga ti nyen si a kä mafuta so denier* 300 na a mû nginza ni na awayere ape?” 6 Me lo sara tënë so pëpe ngbanga ti so lo bi bê ti lo na ndö ti awayere, me ngbanga ti so lo yeke zo ti nzi na lo yeke bata sanduku ti nginza ni nga lo yeke nzi ka nginza so a zia na yâ ni. 7 Jésus atene: “Zia lo kpô, si lo bata ngobo ti sarango ye so ndali ti lango ti lungo mbi,+ 8 ndali ti so awayere ayeke ngbâ lakue na ala,+ me mbi, mbi yeke ngbâ lakue na ala pëpe.”+

9 Gbâ ti azo na popo ti aJuif amä so Jésus ayeke na ndo so, na ala ga gï ndali ti lo pëpe, me nga ti bâ Lazare, lo so Jésus azingo lo na kuâ.+ 10 Aprêtre-mokonzi amä terê fadeso ti fâ Lazare nga kue, 11 ngbanga ti so ndali ti Lazare, mingi ti aJuif ayeke ga na ndo so, na ala yeke mä na bê na Jésus.+

12 Na ndade ni, tongana gbâ ti azo so aga na matanga ni amä so Jésus ayeke ga na Jérusalem, 13 ala mû amaboko ti keke ti mbûrü, na ala gue ti tingbi na Jésus. Ala to nda ti dekongo, ala tene: “E voro mo, mo sö lo! Tufa ayeke na ndö ti lo so aga na iri ti Jéhovah,*+ na ndö ti lo so ayeke Gbia ti Israël!”+ 14 Tongana Jésus awara mbeni kete kororo, lo duti na ndö ni,+ gï tongana ti so Mbeti ti Nzapa atene: 15 “Sara mbeto pëpe, molenge-wali ti Sion. Bâ, gbia ti mo ayeke ga, lo duti na ndö ti mbeni kete kororo.”+ 16 Adisciple ti lo ahinga nda ti aye ni so kozo pëpe, me tongana Jésus awara gloire awe,+ ala dabe ti ala so a sû tënë ti aye so na ndö ti lo na yâ ti Mbeti ti Nzapa. Nga ala dabe ti ala so azo asara fade aye ni so na lo.+

17 Gbâ ti azo so ayeke lani na terê ti lo na ngoi so lo iri Lazare ti sigi na yâ ti dû ti kuâ+ na lo zingo lo na kuâ angbâ ti sara tënë ti Jésus.+ 18 A yeke nga ndali ni la gbâ ti azo so ague ti tingbi na Jésus, ndali ti so ala mä so lo sara lani fä so. 19 Tongaso, aFarizien atene na popo ti ala: “Ala bâ, e sara gbä awe. Bâ, azo kue amû peko ti lo awe.”+

20 Ambeni Grec ayeke na popo ti azo so aga ti voro Nzapa na ngoi ti matanga ni. 21 Tongaso, ala pusu nduru na Philippe+ so ayeke zo ti Bethsaïda na sese ti Galilée, na ala to nda ti hunda lo, ala tene: “Kota zo, e ye ti bâ Jésus.” 22 Philippe ague asara tënë ni na André. Na André na Philippe ague asara tënë ni na Jésus.

23 Me Jésus akiri tënë na ala: “Ngbonga ni asi awe ti tene Molenge ti zo awara gloire.+ 24 Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Tongana lê ti blé atï na sese si akui pëpe, a yeke ngbâ gï lê ti blé oko. Me tongana a kui,+ na pekoni a yeke lë mingi. 25 Zo so tënë ti fini* ti lo agbu bê ti lo mingi, lo yeke futi ni. Me zo so ake fini*+ ti lo na yâ ti dunia so, lo yeke bata ni ndali ti fini ti lakue lakue.+ 26 Tongana mbeni zo aye ti sara kua na mbi, zia lo mû peko ti mbi; na ndo so mbi yeke dä, wakua ti mbi ayeke duti ande dä nga.+ Tongana mbeni zo aye ti sara kua na mbi, Babâ ayeke ne lo ande. 27 Ti ndembe so, mbi yeke* kpô pëpe,+ na mbi tene ande nyen? Babâ, mo sö mbi na yâ ti ngbonga so.+ Me a yeke ngbanga ni si mbi si na ngbonga so. 28 Babâ, mû gloire na iri ti mo.” Na mbeni go+ alondo na yayu, atene: “Mbi mû gloire na ni awe na mbi yeke kiri ti mû gloire na ni.”+

29 Gbâ ti azo so aluti na ndo so amä go ni, na ala to nda ti tene so bekpa la asungba so. Ambeni atene: “Mbeni ange si asara tënë na lo.” 30 Jésus akiri tënë: “Go so atoto ndali ti mbi pëpe, me ndali ti ala. 31 Mbeni ngbanga ti dunia so ayeke dä na ndembe so,+ na a yeke bi ande mokonzi ti dunia so na gigi.+ 32 Me ti mbi, tongana a mû mbi na sese a yâa mbi na nduzu,+ mbi yeke gboto mara ti azo nde nde kue na mbage ti mbi.” 33 Lo tene tënë so biani ti fa mara ti kuâ so lo yeke nduru ti wara ni.+ 34 Tongaso, gbâ ti azo ni akiri tënë na lo: “E mä na yâ ti Ndia a tene so Christ ayeke ngbâ lakue lakue.+ Me a sara tongana nyen si mo tene a lingbi a yâa Molenge ti zo na nduzu?+ Molenge ti zo ni ayeke zo wa?” 35 Tongaso, Jésus atene na ala: “Lumière ayeke ngbâ ande ti za na popo ti ala teti kete ngoi. Ala tambela na ngoi so lumière ni angbâ ti za, tongaso si bingo ahon ala na ngangu pëpe. Zo so atambela na yâ ti bingo ahinga pëpe ndo so lo yeke gue dä.+ 36 Na ngoi so ala yeke na lumière, ala mä na bê na lumière ni, tongaso si ala lingbi ti ga amolenge ti lumière.”+

Tongana Jésus asara atënë so awe, lo sigi lo honde terê ti lo si ala bâ lo pëpe. 37 Atâa so lo sara afä mingi na lê ti ala, ala yeke mä na bê na lo pëpe, 38 tongaso si tënë ti prophète Ésaïe aga tâ tënë, so lo tene: “Jéhovah,* zo wa la amä na bê na tënë so lo mä na yanga ti e?*+ Âdu ti maboko ti Jéhovah,* a fa ni na zo wa?”+ 39 Ndani so ala lingbi pëpe ti mä na bê ayeke so Ésaïe akiri atene: 40 “Lo vuko lê ti ala na lo sara si bê ti ala akpengba, tongaso si ala bâ ndo na lê ti ala pëpe, nga ala mä yâ ti tënë ni pëpe na yâ ti bê ti ala na ala changé lege ti ala pëpe si mbi sava ala.”+ 41 Ésaïe asara tënë ti aye so ngbanga ti so lo bâ lani gloire ti Christ, na lo sara tënë na ndö ti lo.+ 42 Ye oko, azo mingi, même na popo ti amokonzi ni, amä na bê na lo biani.+ Me ngbanga ti aFarizien, ala ke ti fa na gigi so ala mä na bê na lo si a tomba ala na yâ ti synagogue pëpe,+ 43 ndali ti so ala ye gloire so alondo na azo ahon même gloire so alondo na Nzapa.+

44 Me Jésus asara tënë na kota go, lo tene: “Zo so amä na bê na mbi amä na bê gï na mbi pëpe me nga na lo so atokua mbi;+ 45 na zo so abâ mbi abâ nga Lo so atokua mbi.+ 46 Mbi ga tongana mbeni lumière na yâ ti dunia so,+ si azo kue so ayeke mä na bê na mbi angbâ na yâ ti bingo pëpe.+ 47 Me tongana mbeni zo amä atënë ti mbi na lo bata ni pëpe, mbi yeke fâ ngbanga na li ti lo pëpe, ndali ti so mbi ga ti fâ ngbanga ti dunia so pëpe me ti sö dunia ni.+ 48 Zo so ane mbi pëpe na lo yamba atënë ti mbi pëpe, mbeni ye ayeke dä ti fâ ngbanga ti lo. A yeke tënë so mbi tene la ayeke fâ ngbanga ti lo na ndangba lango ni, 49 ngbanga ti so mbi sara tënë ti bê ti mbi wani pëpe, me Babâ so atokua mbi si amû na mbi mbeni commandement na ndö ti ye so a lingbi mbi fa nga ye so a lingbi mbi sara tënë ni.+ 50 Mbi hinga so commandement ti lo ayeke fini ti lakue lakue.+ Tongaso, aye so mbi sara tënë ni, mbi sara tënë ni gï tongana ti so Babâ afa ni na mbi.”+

13 Ndali ti so kozo na Matanga ti Pâque ni lo hinga so ngbonga ti lo asi awe+ ti tene lo zia dunia so ti kiri na Babâ ni,+ Jésus so andoye azo ti lo so ayeke na yâ ti dunia ni andoye ala juska na nda ni.+ 2 Na ngoi so ala ngbâ ti te kobe ti lakui ni, andâ Zabolo azia na bê ti Judas Iscariote,+ molenge ti Simon, awe ti kä Jésus.+ 3 So Jésus ahinga so Babâ ni azia aye kue na maboko ti lo awe na so lo londo na Nzapa si lo ga, na lo yeke kiri na Nzapa,+ 4 lo londo na terê ti kobe ti lakui ni, lo zi abongo ti lo ti ndö ni. Lo mû mbeni bongo, lo kanga na yâ ti lo.*+ 5 Na pekoni, lo tuku ngu na yâ ti mbeni kota dû ti sembe, lo komanse ti sukula gere ti adisciple ni nga ti mbô ni na bongo so lo kanga na yâ ti lo.* 6 Na lo si na Simon Pierre. Simon atene na lo: “Seigneur, mo yeke sukula gere ti mbi?” 7 Jésus atene na lo: “Ye so mbi yeke sara so, mo yeke mä yâ ni fafadeso pëpe, me na peko ti aye so si mo yeke mä yâ ni ande.” 8 Pierre atene na lo: “Mo yeke sukula gere ti mbi lâ oko pëpe.” Jésus akiri tënë na lo: “Tongana mbi sukula gere ti mo pëpe,+ mbeni ye abungbi mbi na mo pëpe.” 9 Simon Pierre atene na lo: “Seigneur, sukula gï gere ti mbi pëpe, me sukula nga maboko ti mbi na li ti mbi kue.” 10 Jésus atene na lo: “Zo so asukula terê ti lo awe ayeke na bezoin ti sukula gï gere ti lo, ndali ti so terê ti lo kue ayeke nzoni. Ala, terê ti ala ayeke nzoni, me ala kue pëpe.” 11 Jésus ahinga zo so ayeke kä lo.+ Ndani la lo tene: “Ala kue pëpe si terê ti ala ayeke nzoni.”

12 Tongana lo sukula gere ti ala awe na lo yü abongo ti lo ti ndö ni, lo kiri lo duti na terê ti table ni na lo tene na ala: “Ala mä yâ ti ye so mbi sara na ala so? 13 Ala yeke iri mbi ‘Maître’ nga ‘Seigneur,’ na ala yeke na raison, ndali ti so mbi yeke ni.+ 14 Tongaso, tongana mbi so mbi yeke Seigneur nga Maître, mbi sukula gere ti ala,+ ala nga ala doit ti sukula gere ti mba na popo ti ala.+ 15 Mbi zia tapande ni na ala, si gï tongana ti so mbi sara na ala, a lingbi ala nga asara tongaso.+ 16 Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Ngbâa ayeke kota ahon wa ti lo pëpe, nga zo ti tokua ayeke kota ahon zo so atokua lo pëpe. 17 Tongana ala hinga aye so, ala yeke duti na ngia tongana ala sara ye alingbi na ni.+ 18 Mbi yeke sara tënë ti ala kue pëpe. Mbi hinga azo so mbi soro ala. Me a yeke ti tene tënë ti Mbeti ti Nzapa so aga tâ tënë:+ ‘Lo so ayeke te kobe ti mbi ayô ndagere ti lo na terê ti mbi.’*+ 19 Ti londo na ngoi so, mbi yeke sara tënë ni na ala kozo si ye ni asi, tongaso si na ngoi so a si biani, ala lingbi ti mä na bê so mbi yeke lo.+ 20 Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Zo so ayamba mbeni zo so mbi tokua, lo yamba mbi nga;+ na zo so ayamba mbi, lo yamba nga Lo so atokua mbi.”+

21 Tongana Jésus atene atënë so awe, bê ti lo agi lo mingi, na lo sara tënë so, lo tene: “Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Mbeni oko na popo ti ala ayeke kä mbi ande.”+ 22 Adisciple ato nda ti bâ lê ti terê, ala gi li ti ala gbä na zo ni so lo yeke sara tënë na ndö ti lo.+ 23 Mbeni disciple ni, lo so Jésus aye lo mingi,+ aduti nduru na terê ti* Jésus. 24 Tongaso, Simon Pierre asara li ti lo na disciple so na lo tene na lo: “Fa na e zo so lo yeke sara tënë ti lo so.” 25 Tongaso, disciple ni aba na mbage ti peko na kate ti Jésus, na lo tene na lo: “Seigneur, a yeke zo wa?”+ 26 Jésus akiri tënë: “A yeke lo so mbi yeke mû na lo nduru mapa so mbi yôro na yâ ti kasa.”+ Tongaso, na peko ti so lo yôro nduru mapa so na yâ ti kasa awe, lo mû ni na Judas, molenge ti Simon Iscariote. 27 Na peko ti so Judas amû nduru mapa so awe, Satan alï na yâ ti lo.+ Ni la, Jésus atene na lo: “Ye so mo ye ti sara so, mo sara ni hio.” 28 Me zo oko na popo ti ala so aduti na terê ti table ni ahinga pëpe ndani so lo sara tënë so na Judas. 29 Biani, ndali ti so Judas si ayeke bata sanduku ti nginza ni,+ ambeni abâ ti ala atene Jésus ayeke tene na lo: “Vo ye so e yeke na bezoin ni ndali ti matanga ni,” wala lo yeke tene na lo ti mû mbeni ye na awayere. 30 Tongaso, na peko ti so Judas amû nduru mapa ni, lo sigi hio. Andâ ndo avuko awe.+

31 Na peko ti so lo sigi awe, Jésus atene: “Fadeso, Molenge ti zo awara gloire,+ na Nzapa awara gloire na lege ti lo. 32 Nzapa wani ayeke mû gloire na Molenge ni,+ na Nzapa ayeke mû na lo gloire ni fafadeso. 33 Amolenge so mbi ndoye ala mingi, mbi ngbâ na ala kete si. Ala yeke gi mbi ande, na legeoko tongana ti so mbi tene lani na aJuif, mbi tene: ‘Ndo so mbi yeke gue dä, ala lingbi ti si dä pëpe,’+ mbi tene nga tënë so na ala fadeso. 34 Mbi yeke mû na ala mbeni fini commandement: Ala ndoye terê na popo ti ala. Legeoko tongana ti so mbi ndoye ala,+ zia ala nga ala ndoye terê na popo ti ala.+ 35 A yeke na lege ti ye so si azo kue ayeke hinga ande so ala yeke adisciple ti mbi: tongana ala yeke na ndoye na popo ti ala.”+

36 Simon Pierre atene na lo: “Seigneur, mo yeke gue na ndo wa?” Jésus akiri tënë: “Ndo so mbi yeke gue dä so, mo lingbi ti mû peko ti mbi fadeso pëpe, me mo yeke mû peko ti mbi ande.”+ 37 Pierre atene na lo: “Seigneur mbi lingbi ti mû peko ti mo fadeso pëpe ngbanga ti nyen? Mbi yeke kä fini* ti mbi na kuâ ndali ti mo.”+ 38 Jésus akiri tënë: “Mo yeke kä ande fini* ti mo na kuâ ndali ti mbi? Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na mo: Mbeni koli-kondo ayeke toto oko pëpe juska mo tene fani ota so mo hinga mbi pëpe si.”+

14 “Ala zia si bê ti ala agi ala pëpe.+ Ala mä na bê na Nzapa,+ ala mä na bê na mbi nga. 2 Na yâ ti da ti Babâ ti mbi, ando ti lango* ayeke mingi. Tongana ndo ayeke dä pëpe, ka mbi sara tënë ni na ala awe, ngbanga ti so mbi yeke gue ti leke ndo ndali ti ala.+ 3 Nga, tongana mbi gue mbi leke mbeni ndo ndali ti ala, mbi yeke kiri ti ga na mbi yeke yamba ala na ndo ti mbi, si na ndo so mbi yeke dä ala nga ala lingbi ti duti dä.+ 4 Nga, ndo so mbi yeke gue dä, ala hinga lege ni.”

5 Thomas+ atene na lo: “Seigneur, e hinga ndo so mo yeke gue dä pëpe. Tongaso, e lingbi ti hinga lege ni tongana nyen?”

6 Jésus atene na lo: “Mbi yeke lege ni,+ tâ tënë+ na fini.+ Zo oko alingbi ti ga na Babâ na mbeni lege nde pëpe, gï na lege ti mbi.+ 7 Tongana ala hinga mbi biani, ala yeke hinga Babâ ti mbi nga. Ti to nda ni fadeso, ala hinga lo, nga ala bâ lo awe.”+

8 Philippe atene na lo: “Seigneur, fa na e Babâ ni, na so alingbi na e awe.”

9 Jésus atene na lo: “So mbi yeke na terê ti ala aninga awe so, Philippe, ade mo hinga mbi ape? Zo so abâ mbi abâ nga Babâ awe.+ A sara tongana nyen si mo tene: ‘Fa na e Babâ ni’? 10 Mo mä na bê pëpe so mbi yeke beoko na Babâ, na Babâ ayeke beoko na mbi?+ Atënë so mbi tene na ala ayeke atënë ti li ti mbi pëpe,+ me a yeke Babâ so angbâ beoko na mbi si ayeke sara akusala ti lo. 11 Ala mä na bê na tënë so mbi tene mbi yeke beoko na Babâ, na Babâ ayeke beoko na mbi. Tongaso pëpe, ala mä na bê gï ndali ti akusala ni.+ 12 Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Zo so amä na bê na mbi, na lo yeke sara ande nga akusala so mbi sara, na lo yeke sara akusala so ayeke kota ahon akusala so mbi sara,+ ndali ti so mbi yeke gue na Babâ.+ 13 Nga, aye kue so ala hunda na iri ti mbi, mbi yeke sara ni, tongaso si Babâ ni alingbi ti wara gloire na lege ti Molenge ni.+ 14 Tongana ala hunda mbeni ye na iri ti mbi, mbi yeke sara ni.

15 “Tongana ala ndoye mbi, ala yeke bata ande acommandement ti mbi.+ 16 Mbi yeke hunda Babâ, na lo yeke mû na ala mbeni wamungo maboko nde* ti duti na ala lakue:+ 17 yingo ti tâ tënë,+ so dunia so alingbi ti wara ni pëpe, ngbanga ti so dunia ni abâ ni pëpe nga ahinga ni pëpe.+ Me ti ala, ala hinga ni, ngbanga ti so yingo so aduti na ala, na a yeke na yâ ti ala. 18 Mbi yeke zia ala na mawa pëpe.* Mbi yeke ga na terê ti ala.+ 19 Na yâ ti kete ngoi, dunia so ayeke bâ mbi ande mbeni pëpe. Me ala, ala yeke bâ mbi ande,+ ndali ti so mbi yeke na fini, na ala nga ala yeke duti na fini. 20 Na lango ni so, ala yeke hinga ande so mbi yeke beoko na Babâ ti mbi, na ala yeke beoko na mbi, na mbi yeke beoko na ala.+ 21 Zo so ayeke na acommandement ti mbi na lo bata ni, lo si lo ndoye mbi. Nga, zo so andoye mbi, Babâ ti mbi ayeke ndoye lo. Mbi yeke ndoye lo, na mbi yeke fa terê ti mbi polele na lo.”

22 Judas,+ lo Iscariote ni pëpe, atene na lo: “Seigneur, a sara tongana nyen si mo ye ti fa terê ti mo polele na e, me na dunia so ape?”

23 Jésus akiri tënë na lo, atene: “Tongana mbeni zo andoye mbi, lo yeke bata tënë ti mbi,+ na Babâ ti mbi ayeke ndoye lo ande. Nga, e yeke ga na ndo ti lo na e yeke sara kodro na lo.*+ 24 Zo so andoye mbi pëpe abata atënë ti mbi pëpe. Tënë so ala yeke mä ni ayeke ti mbi pëpe, me a yeke ti Babâ so atokua mbi.+

25 “Mbi fa na ala atënë so na ngoi so mbi ngbâ na terê ti ala. 26 Me wamungo maboko, yingo vulu, so Babâ ayeke tokua ande na iri ti mbi, lo si lo yeke fa ande na ala aye kue, nga lo yeke dabe ti ala na aye kue so mbi fa na ala.+ 27 Mbi zia siriri na ala, mbi mû na ala siriri ti mbi.+ Mbi mû ni na ala pëpe tongana ti so dunia so amû ni. Ala zia si bê ti ala agi ala pëpe nga ala zia si bê ti ala awoko na mbeto pëpe. 28 Ala mä so mbi tene na ala: ‘Mbi yeke gue, na mbi yeke kiri na mbage ti ala ande.’ Tongana ala ndoye mbi, ala yeke duti na ngia so mbi yeke gue na Babâ, ndali ti so Babâ ayeke kota ahon mbi.+ 29 Ni la, mbi sara tënë ti ye ni na ala kozo si ye ni asi, tongaso si na ngoi so ye ni asi biani, ala lingbi ti mä na bê.+ 30 Ti fadeso, mbi yeke kiri ti sara gbâ ti tënë na ala mbeni pëpe, ndali ti so mokonzi ti dunia so+ ayeke ga, na lo yeke na ngangu oko pëpe na ndö ti mbi.*+ 31 Me ti tene dunia ahinga so mbi ndoye Babâ, mbi yeke sara gï tongana ti so Babâ amû yanga na mbi ti sara.+ Ala londo, e hon.

15 “Mbi yeke tâ keke ti vigne ni, na Babâ ti mbi ayeke zo ti fango yaka ni. 2 Maboko ti keke ti vigne oko oko kue so ayeke na terê ti mbi si alë pëpe, lo yeke zi ni. Nga maboko ni oko oko kue so alë, lo yeke leke ni ti ga nzoni si a lingbi ti lë mingi.+ 3 Ala ga nzoni awe ndali ti tënë so mbi fa na ala.+ 4 Ala duti beoko na mbi, na mbi yeke duti ande beoko na ala. Legeoko tongana maboko ti keke ti vigne alingbi ti lë lo wani pëpe, me gï tongana lo ngbâ na terê ti keke ti vigne ni si, ala nga ala lingbi ti lë pëpe tongana ala ngbâ beoko na mbi pëpe.+ 5 Mbi yeke keke ti vigne ni, na ala yeke amaboko ni. Zo so aduti beoko na mbi, na mbi duti beoko na lo, zo so ayeke lë mingi;+ ndali ti so tongana ala ngbâ na terê ti mbi pëpe, ala lingbi ti sara mbeni ye oko pëpe. 6 Tongana mbeni zo aduti beoko na mbi pëpe, a yeke bi lo na gigi tongana mbeni maboko ti keke na lo yeke hule. Azo ayeke ro amaboko ti keke so, ala bi ni na lê ti wâ na a gbi. 7 Tongana ala duti beoko na mbi na atënë ti mbi angbâ na yâ ti bê ti ala, ala hunda ye kue so ala ye, na a yeke si ande tongana ti so ala hunda.+ 8 Babâ ti mbi ayeke wara gloire tongana ala ngbâ ti lë mingi nga tongana ala fa so ala yeke adisciple ti mbi.+ 9 Legeoko tongana Babâ andoye mbi+ ni la mbi ndoye ala; ala ngbâ na yâ ti ndoye ti mbi. 10 Tongana ala bata acommandement ti mbi, ala yeke ngbâ na yâ ti ndoye ti mbi, tongana ti so mbi bata acommandement ti Babâ na mbi ngbâ na yâ ti ndoye ti lo.

11 “Mbi sara tënë ti aye so na ala si ngia ti mbi aduti na bê ti ala, nga ngia ti ala alingbi kue.+ 12 Commandement ti mbi ayeke so: Ala ndoye terê na popo ti ala gï tongana ti so mbi ndoye ala.+ 13 Tongana mbeni zo akä fini* ti lo na kuâ ndali ti akamarade ti lo, mbeni ndoye ti hon so ayeke dä pëpe.+ 14 Ala yeke akamarade ti mbi tongana ala sara ye so mbi yeke mû yanga na ala ti sara.+ 15 Mbi yeke iri ala angbâa mbeni pëpe, ngbanga ti so mbeni ngbâa ahinga pëpe ye so wa ti lo ayeke sara. Me mbi yeke iri ala akamarade ti mbi, ngbanga ti so mbi fa na ala aye kue so mbi mä na yanga ti Babâ ti mbi. 16 Ala si asoro mbi pëpe, me mbi si mbi soro ala. Mbi zia ala ti tene ala gue, na ala ngbâ ti lë lengo, nga ti tene lengo ti ala ni angbâ, si ye so kue ala hunda na Babâ na iri ti mbi, lo lingbi ti mû ni na ala.+

17 “Mbi mû yanga na ala ti sara aye so si ala ndoye terê na popo ti ala.+ 18 Tongana dunia so ake ala, ala hinga so lo ke mbi kozoni si lo ke ala.+ 19 Tongana ala yeke fade ti dunia so, ka dunia ni ayeke ye mingi ye so ayeke ti lo. Me so ala yeke ti dunia so pëpe,+ na mbi soro ala na yâ ti dunia ni, ndani la dunia so ake ala.+ 20 Ala dabe ti ala na tënë so mbi tene lani na ala, mbi tene: Mbeni ngbâa ayeke kota ahon wa ti lo pëpe. So azo ni asara ye ti ngangu na mbi, ala yeke sara ande ye ti ngangu na ala nga.+ So ala bata tënë ti mbi, ala yeke bata ande tënë ti ala nga. 21 Me ala yeke sara ande aye so kue na ala ndali ti iri ti mbi, ngbanga ti so ala hinga pëpe Lo so atokua mbi.+ 22 Tongana fade mbi ga pëpe na mbi sara tënë na ala pëpe, ka ala yeke duti na siokpari oko pëpe.+ Me fadeso mbeni raison ayeke dä pëpe ti pardonné siokpari ti ala.+ 23 Zo so ake mbi ake Babâ ti mbi nga.+ 24 Tongana mbi sara fade pëpe na popo ti ala akusala so mbeni zo nde asara pëpe, ka ala duti na siokpari oko pëpe.+ Me fadeso, ala bâ akusala ti mbi nga ala ke mbi, mbi na Babâ ti mbi kue. 25 Me ye ni asi tongaso si tënë so a sû na yâ ti Ndia ti ala aga tâ tënë, tënë so a tene: ‘Ala ke mbi gï senge senge.’+ 26 Tongana wamungo maboko asi ande, lo so alondo na Babâ na so mbi yeke tokua lo na ala, yingo ti tâ tënë,+ so alondo na Babâ, lo yeke sara ande tënë ti témoin na ndö ti mbi.+ 27 Ala nga, a lingbi ala sara tënë ti témoin+ na ndö ti mbi, ngbanga ti so ala yeke na terê ti mbi ngbene ye na tongo nda ni.

16 “Mbi sara tënë ti aye so na ala si mbeni ye asara si ala pika gere ti ala pëpe. 2 Azo ayeke tomba ala na yâ ti synagogue.+ Biani, ngbonga ni ayeke ga so zo kue so afâ ala,+ lo yeke bâ ti lo, lo tene kua ti Nzapa la lo sara so. 3 Me ala yeke sara ande aye so ngbanga ti so ala hinga Babâ pëpe nga ala hinga mbi pëpe.+ 4 Mbi sara tënë ti aye so na ala, si tongana ngbonga ti aye so alingbi, ala dabe ti ala so mbi sara tënë ni na ala awe.+

“Mbi sara tënë ti aye so na ala kozo pëpe ngbanga ti so mbi yeke fade na terê ti ala. 5 Me fadeso, mbi yeke gue na Lo so atokua mbi;+ ye oko, zo oko na popo ti ala ahunda mbi pëpe, atene: ‘Mo yeke gue na ndo wa?’ 6 Me ngbanga ti so mbi sara tënë ti aye so na ala, vundu asi bê ti ala.+ 7 Mbi yeke tene tâ tënë na ala: A yeke ndali ti nzoni ti ala si mbi yeke gue, ndali ti so tongana mbi gue pëpe, wamungo maboko ni+ ayeke ga na mbage ti ala pëpe. Me tongana mbi gue, mbi yeke tokua lo na ala. 8 Tongana lo ga ande, lo yeke fa na lê ti azo ti dunia aye so a lingbi ti dë kite na ni pëpe na ndö ti tënë ti siokpari, na ndö ti tënë ti mbilimbili nga na ndö ti tënë ti fango ngbanga: 9 Kozoni, na ndö ti tënë ti siokpari,+ ngbanga ti so ala mä na bê na mbi pëpe;+ 10 na pekoni, na ndö ti tënë ti ye so ayeke mbilimbili, ngbanga ti so mbi yeke gue na Babâ, na ala yeke bâ mbi ande mbeni pëpe; 11 nga na ndö ti tënë ti fango ngbanga, ndali ti so a fâ ngbanga na li ti mokonzi ti dunia so awe.+

12 “Aye mingi angbâ na mbi ti tene na ala, me ala lingbi ti mä yâ ni fadeso pëpe. 13 Me tongana lo* ga, yingo ti tâ tënë,+ lo yeke fa lege ande na ala na yâ ti tâ tënë kue, ndali ti so lo yeke sara tënë ti li ti lo pëpe, me a yeke aye so lo mä si lo yeke tene ni ande, na lo yeke fa na ala tënë ti aye so ayeke ga.+ 14 Lo yeke mû gloire na mbi,+ ngbanga ti so lo yeke mû ye so ayeke ti mbi, na lo yeke fa ni na ala.+ 15 Aye kue so ayeke ti Babâ ayeke ti mbi.+ Ndani la si mbi tene so lo yeke mû ye so ayeke ti mbi, na lo yeke fa tënë ni na ala. 16 Na yâ ti kete ngoi, ala yeke bâ mbi mbeni pëpe,+ nga na yâ ti kete ngoi, ala yeke bâ mbi ande.”

17 Na mango tënë so, ambeni disciple ti lo atene na popo ti ala: “Lo ye ti tene nyen tongana lo tene na e: ‘Na yâ ti kete ngoi, ala yeke bâ mbi mbeni pëpe, nga na yâ ti kete ngoi, ala yeke bâ mbi ande’? nga so lo tene: ‘Ngbanga ti so mbi yeke gue na Babâ’?” 18 Ni la, ala yeke tene: “Lo ye ti tene nyen tongana lo tene: ‘Na yâ ti kete ngoi’? E hinga ye so lo yeke sara tënë ni so pëpe.” 19 Jésus ahinga so ala ye ti hunda tënë na lo, tongaso lo tene na ala: “Ala yeke hunda terê na popo ti ala na ndö ti tënë so ngbanga ti so mbi tene: ‘Na yâ ti kete ngoi, ala yeke bâ mbi pëpe, nga na yâ ti kete ngoi, ala yeke bâ mbi ande’? 20 Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Ala yeke toto ande nga ala yeke dema terê na kongo, me dunia so ayeke duti na ngia. Ala yeke duti na vundu, me vundu ti ala ayeke changé ande ti ga ngia.+ 21 Tongana mbeni wali ayeke dü, lo yeke na vundu, ngbanga ti so ngbonga ti lo alingbi awe. Me tongana lo dü molenge ni awe, lo yeke dabe ti lo mbeni pëpe na vundu ni ndali ti ngia ti lo ti bâ so a dü mbeni molenge na yâ ti dunia so. 22 Tongaso, ala nga, ti fadeso ala yeke na vundu biani. Me mbi yeke kiri ti bâ ala, na bê ti ala ayeke duti ande na ngia,+ nga zo oko ayeke zi ngia so na bê ti ala pëpe. 23 Na lango ni so, ala yeke hunda tënë oko na mbi pëpe. Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Ye kue so ala hunda na Babâ,+ lo yeke mû ni na ala na iri ti mbi.+ 24 Juska fadeso ade ala hunda mbeni ye oko tongaso na iri ti mbi pëpe. Ala hunda, na ala yeke wara ande ni, si ngia ti ala alingbi kue.

25 “Mbi sara tënë ti aye so na ala na lege ti atoli. Ngbonga ni ayeke ga so mbi yeke sara tënë na ala ande na lege ti atoli mbeni pëpe, me mbi yeke fa tënë polele na ala na ndö ti Babâ ni. 26 Na lango ni so, ala yeke hunda ye na Babâ na iri ti mbi; na tenengo tënë so, mbi ye ti tene pëpe so mbi yeke hunda ye ndali ti ala. 27 Babâ wani aye ala mingi ngbanga ti so ala ye mbi mingi,+ nga ala mä na bê so mbi yeke zo so aga na iri ti Nzapa.+ 28 Mbi ga na yâ ti dunia so na iri ti Babâ. Ti fadeso, mbi yeke zia dunia so ti gue na Babâ la.”+

29 Adisciple ti lo atene: “Bâ, fadeso mo yeke sara tënë polele, na mo yeke sara tënë na lege ti atoli pëpe. 30 Ti fadeso, e hinga so mo hinga aye kue na mo yeke na bezoin ti tene mbeni zo ahunda tënë na mo pëpe. Ni la si e mä na bê so mo londo na Nzapa.” 31 Jésus akiri tënë na ala: “Ala mä na bê fadeso awe? 32 Bâ, ngbonga ni ayeke ga, biani a si awe, so ala kue ayeke kpe ande, zo oko oko na lege ti da ti lo, na ala yeke zia mbi gï mbi oko.+ Me mbi yeke gï mbi oko pëpe ngbanga ti so Babâ ayeke na mbi.+ 33 Mbi sara tënë ti aye so na ala si na lege ti mbi, ala wara siriri.+ Na yâ ti dunia so, aye ti vundu ayeke si na ala, me ala gbu ngangu! Mbi hon dunia so na ngangu awe.”+

17 Tongana Jésus asara atënë so awe, lo yô lê ti lo na nduzu, lo tene: “Babâ, ngbonga ni alingbi awe. Mû gloire na molenge ti mo, si molenge ti mo alingbi ti mû gloire na mo,+ 2 gï tongana ti so mo mû na lo komandema na ndö ti azo* kue,+ si lo lingbi ti mû fini ti lakue lakue+ na azo kue so mo mû ala na lo.+ 3 Ti wara fini ti lakue lakue,+ a lingbi ala gi ti hinga mo,* mo oko tâ Nzapa,+ nga na lo so mo tokua lo, Jésus Christ.+ 4 Mbi mû gloire na mo awe na ndö ti sese so,+ mbi hunzi kusala so mo mû na mbi ti sara so awe.+ 5 Fadeso, Babâ, mû gloire na mbi na terê ti mo, gloire so mbi yeke na ni lani na terê ti mo kozoni si dunia so abâ gigi.+

6 “Mbi fa iri ti mo polele na azo so mo mû ala na mbi na yâ ti dunia so.+ Ala yeke fade ti mo, na mo mû ala na mbi na ala bata tënë ti mo. 7 Ala ga ti hinga fadeso awe so aye kue so mo mû na mbi alondo na mo, 8 ndali ti so atënë so mo mû na mbi, mbi mû ni na ala,+ na ala yeda na ni nga ala hinga biani so mbi ga na iri ti mo,+ na ala mä na bê so mo tokua mbi.+ 9 Mbi hunda ye na mo ndali ti ala; mbi hunda ye pëpe ndali ti dunia so, me ndali ti ala so mo mû ala na mbi, ngbanga ti so ala yeke ti mo, 10 nga aye ti mbi kue ayeke ti mo na aye ti mo kue ayeke ti mbi,+ na a mû gloire na mbi na popo ti ala.

11 “Mbi yeke ngbâ na yâ ti dunia so mbeni pëpe, me ala yeke ngbâ na yâ ti dunia so na mbi yeke gue na mo.+ Babâ so mo yeke nzoni-kue, bâ ndo na ndö ti ala+ ndali ti iri ti mo wani so mo mû na mbi, tongaso si ala duti oko* tongana ti so e yeke oko.*+ 12 Na ngoi so mbi ngbâ na terê ti ala, mbi yeke bâ ndo na ndö ti ala+ ndali ti iri ti mo wani so mo mû na mbi. Mbi bata ala na a futi mbeni oko na popo ti ala pëpe,+ gï molenge so a yeke futi lo ande,+ tongaso si tënë ti Mbeti ti Nzapa aga tâ tënë.+ 13 Me fadeso, mbi yeke gue na mo, na mbi yeke sara tënë so na yâ ti dunia so, tongaso si ngia ti mbi alingbi kue na bê ti ala.+ 14 Mbi mû tënë ti mo na ala, me dunia so ake ala, ngbanga ti so ala yeke ti dunia so pëpe+ legeoko tongana ti so mbi yeke ti dunia so pëpe.

15 “Mbi hunda mo ti zi ala na yâ ti dunia so pëpe, me ti bâ ndo na ndö ti ala ngbanga ti Zo ti sioni.+ 16 Ala yeke ti dunia so pëpe+ legeoko tongana ti so mbi yeke ti dunia so pëpe.+ 17 Sara si ala ga nzoni-kue* na lege ti tâ tënë.+ Tënë ti mo ayeke tâ tënë.+ 18 Gï tongana ti so mo tokua mbi na yâ ti dunia so, mbi nga mbi tokua ala fade na yâ ti dunia so.+ 19 Mbi yeke bata terê ti mbi nzoni-kue ndali ti ala, si a lingbi ti bata ala nga nzoni-kue na lege ti tâ tënë.

20 “Mbi hunda ye na mo, gï ndali ti ala so pëpe, me nga ndali ti ala so ayeke mä na bê na mbi na lege ti tënë ti ala, 21 si ala kue alingbi ti duti oko,+ legeoko tongana ti so mo, Babâ, mo yeke beoko na mbi, na mbi yeke beoko na mo,+ si ala nga alingbi ti duti beoko na e, tongaso si dunia so alingbi ti mä na bê so mo tokua mbi. 22 Mbi mû na ala gloire so mo mû na mbi, si ala duti oko tongana ti so e yeke oko.+ 23 Mbi yeke beoko na ala, na mo yeke beoko na mbi tongaso si a lingbi ti sara si ala duti beoko biani,* si dunia so ahinga so mo tokua mbi nga so mo ndoye ala tongana ti so mo ndoye na mbi. 24 Babâ, mbi ye si azo so mo mû ala na mbi aduti na terê ti mbi na ndo so mbi yeke dä,+ tongaso si ala lingbi ti bâ gloire so mo mû na mbi, ndali ti so mo ndoye mbi kozo si a zia gere ti dunia.+ 25 Babâ so mo yeke mbilimbili, biani, dunia so ahinga mo pëpe.+ Me mbi, mbi hinga mo,+ na ala so, ala hinga so mo tokua mbi. 26 Mbi sara si ala hinga iri ti mo, na mbi yeke sara si a hinga ni,+ tongaso si ndoye so mo ndoye na mbi aduti na popo ti ala nga mbi duti beoko na ala.”+

18 Tongana Jésus asara atënë so awe, lo na adisciple ti lo asigi, ala fâ yâ ti Popo-hoto ti Cédron,*+ ala gue na ndo so mbeni yaka ayeke dä. Lo na adisciple ti lo alï na yâ ti yaka ni.+ 2 Judas, zo ti kango lo, ahinga ndo ni nga, ngbanga ti so fani mingi Jésus na adisciple ti lo awara terê kâ. 3 Tongaso, Judas amû na peko ti lo mbeni bungbi ti aturugu nga na aturugu ti temple so aprêtre-mokonzi na aFarizien atokua ala. Ala ga na akeke so a zia wâ na li ni, alampe nga na aye ti bira.+ 4 So Jésus ahinga aye kue so ayeke si na lo, lo sigi na popo ti adisciple ni, lo luti na devant, na lo tene na azo ni: “Ala yeke gi zo wa?” 5 Ala kiri tënë na lo: “Jésus, zo ti Nazareth.”+ Lo tene na ala: “Mbi la.” Andâ Judas, zo ti kango lo, ayeke luti nga na popo ti ala.+

6 Me na ngoi so Jésus atene na ala: “Mbi la,” ala kiri na peko, ala tï na sese.+ 7 Tongaso, lo kiri lo hunda ala: “Ala yeke gi zo wa?” Ala tene: “Jésus, zo ti Nazareth.” 8 Jésus akiri tënë: “Mbi tene na ala, mbi la. Tongana mbi la si ala yeke gi mbi, ala zia ala so ague ti ala.” 9 Ye so asi ti tene tënë so lo tene aga tâ tënë: “Na popo ti ala so mo mû na mbi, mbi girisa mbeni oko tongaso pëpe.”+

10 Simon Pierre so ayeke na épée agboto ni, lo dë ngbâa ti kota prêtre, lo fâ mê ti lo ti mbage ti koli.+ Iri ti ngbâa so ayeke Malchus. 11 Me Jésus atene na Pierre: “Kiri na épée ti mo na yâ ti bozo ni.+ Kopo so Babâ amû na mbi so, a lingbi mbi nyon ni ape?”+

12 Na pekoni, bungbi ti aturugu ni, mokonzi ti aturugu ni nga na aturugu ti aJuif ni agbu Jésus, na ala kanga lo. 13 Ala gue na lo kozoni na Anne, ndali ti so lo yeke babâ ti wali ti Caïphe,+ so ayeke kota prêtre na ngu ni so.+ 14 Biani, Caïphe ayeke lo so awa lani aJuif atene a yeke ndali ti nzoni ti ala tongana zo oko akui ngbanga ti azo ni.+

15 Simon Pierre nga na mbeni disciple ayeke mû peko ti Jésus.+ Kota prêtre ni ahinga disciple so, na disciple ni alï na peko ti Jésus na yâ ti gbagba ti kota prêtre ni, 16 me Pierre ayeke luti na gigi na yanga ti gbagba ni.* Tongaso disciple ni so, so kota prêtre ni ahinga lo, asigi na lo sara tënë na wali ti batango yanga ti gbagba ni, na lo sara si Pierre alï. 17 Na pekoni, maseka-wali so ayeke zo ti kua nga so ayeke bata yanga ti gbagba ni atene na Pierre: “Mo yeke nga mbeni oko ti adisciple ti koli so, ni la ape?” Lo tene: “Ên-ën, mbi yeke disciple ti lo pëpe.”+ 18 Andâ angbâa nga na aturugu ayeke luti na terê ti wâ ti charbon so ala tingo fade, ndali ti so dê ayeke dä na ala yeke duti na terê ti wâ ni ti tomba dê na terê ti ala. Pierre nga aluti na terê ti ala na terê ti wâ ni na lo yeke tomba dê na terê ti lo.

19 Tongaso, prêtre-mokonzi ni ayeke hunda tënë na Jésus na ndö ti adisciple ti lo nga na ndö ti fango ye ti lo. 20 Jésus akiri tënë na lo: “Mbi sara tënë lani dandara na lê ti azo ti dunia so. Lakue mbi yeke fa ye na yâ ti synagogue nga na yâ ti temple,+ ndo so aJuif kue ayeke bungbi dä. Mbi sara mbeni tënë na hondengo ni pëpe. 21 Mo hunda tënë na mbi ngbanga ti nyen? Hunda tënë na ala so amä ye so mbi tene lani na ala. Bâ, azo so ahinga ye so mbi tene.” 22 Tongana lo sara tënë so awe, mbeni oko ti aturugu ti temple ni, so ayeke luti na ndo so, apika lê ti Jésus,+ na lo tene: “A yeke tongaso si mo kiri tënë na prêtre-mokonzi?” 23 Jésus atene na lo: “Tongana mbi tene sioni tënë, mo fa sioni ti tënë ni. Me tongana mbi sara tënë na lege ni, ngbanga ti nyen mo pika mbi?” 24 Na pekoni, Anne amû Jésus na kangango ni tongaso, lo tokua lo na kota prêtre Caïphe.+

25 Simon Pierre angbâ na terê ti wâ ti tomba dê na terê ti lo. Tongaso, ala tene na lo: “Mo kue mo yeke mbeni disciple ti lo ape?” Lo bere tënë ni, lo tene: “Ên-ën, mbi yeke disciple ti lo pëpe.”+ 26 Mbeni oko ti angbâa ti kota prêtre ni, so lo yeke fami ti koli so Pierre afâ mê ti lo,+ atene: “Mbi bâ mo fade na terê ti lo kâ na yâ ti yaka, mvene la?” 27 Me Pierre akiri abere; hio, mbeni koli-kondo atoto.+

28 Na pekoni, ala mû Jésus na ndo ti Caïphe ala gue na lo na da ti gouverneur ni.+ Andâ a yeke kota ndapre. Me ala wani ala lï na yâ ti da ti gouverneur ni pëpe, ti tene ala ga sioni pëpe,+ si ala lingbi ti te kobe ti Pâque. 29 Tongaso, Pilate asigi awara ala, na lo tene: “Tënë wa la ala bi na li ti koli so?” 30 Ala kiri tënë na lo: “Tongana koli so ayeke mbeni zo so asara sioni pëpe,* ka e yeke zia lo na maboko ti mo pëpe.” 31 Tongaso, Pilate atene na ala: “Ala wani ala mû lo, ala fâ ngbanga ti lo alingbi na ndia ti ala.”+ A-Juif ni atene na lo: “Ndia amû lege na e pëpe ti fâ mbeni zo.”+ 32 Ye so asi ti tene tënë ti Jésus aga tâ tënë, tënë so lo tene ti fa mara ti kuâ so lo yeke nduru ti kui.+

33 Tongaso, Pilate akiri alï na yâ ti da ti gouverneur ni, lo iri Jésus, na lo tene na lo: “Mo yeke Gbia ti aJuif?”+ 34 Jésus akiri tënë: “Tënë so mo tene so alondo na bê ti mo wani, wala ambeni zo si asara tënë ni na ndö ti mbi na mo?” 35 Pilate akiri tënë: “Mbi yeke Juif? Gï azo ti mara ti mo nga na aprêtre-mokonzi si azia mo na maboko ti mbi. Nyen la mo sara?” 36 Jésus akiri tënë:+ “Royaume ti mbi ayeke ti dunia so pëpe.+ Tongana Royaume ti mbi ayeke fade ti dunia so, ka azo ti gbe ti mbi ayeke tiri si a zia mbi na maboko ti aJuif pëpe.+ Me bâ, Royaume ti mbi ayeke ti dunia so pëpe.” 37 Tongaso, Pilate atene na lo: “So ti tene mo yeke gbia?” Jésus akiri tënë: “Mo wani mo yeke tene so mbi yeke mbeni gbia.+ Ndani so a dü mbi nga ndani so mbi ga na yâ ti dunia ayeke ti tene mbi fa tënë ti témoin na ndö ti tâ tënë.+ Zo kue so ayeke na mbage ti tâ tënë amä go ti mbi.” 38 Pilate atene na lo: “Tâ tënë ayeke nyen?”

Na peko ti so lo tene tënë so, Pilate akiri asigi ti wara aJuif, na lo tene na ala: “Mbi wara mbeni tënë ti fâ ngbanga na li ti lo ndali ni pëpe.+ 39 Nga, ala yeke na mbeni ngobo ti ala so ahunda ti tene mbi zi na ala mbeni zo na ngoi ti Pâque.+ Tongaso, ala ye mbi zi na ala Gbia ti aJuif ni?” 40 Ala kiri ala dekongo, ala tene: “Koli so ape, me Barabbas!” Andâ Barabbas ayeke mbeni zo ti gbungo aye ti azo na ngangu.+

19 Na pekoni, Pilate amû Jésus si a pika lo na zaza.+ 2 Aturugu ni aleke mbeni couronne ti kî, ala zia ni na li ti lo na ala yü na lo mbeni yongoro bongo ti violet.+ 3 Ala yeke ga na mbage ti lo na ala yeke tene: “Bara mo,* Gbia ti aJuif!” Nga, ala yeke pika lê ti lo.+ 4 Pilate akiri asigi, na lo tene na ala: “Bâ, mbi yeke sigi na lo na ala ti tene ala hinga so mbi wara mbeni tënë ti fâ ngbanga na li ti lo ndali ni pëpe.”+ 5 Tongaso Jésus asigi, na couronne ti kî ni na li ti lo nga na yongoro bongo ti violet ni na terê ti lo. Pilate atene na ala: “Ala bâ, koli ni la!” 6 Me tongana aprêtre-mokonzi nga na aturugu ti temple abâ Jésus, ala dekongo, ala tene: “Fâ lo na ndö ti keke! Fâ lo na ndö ti keke!”+ Pilate atene na ala: “Ala wani ala mû lo, ala fâ lo, ngbanga ti so mbi wara ti mbi mbeni tënë ti fâ ngbanga na li ti lo ndali ni pëpe.”+ 7 Me aJuif akiri tënë na lo: “E yeke na mbeni ndia; na lege ti ndia ni so, lo lingbi na kuâ,+ ngbanga ti so lo sara terê ti lo molenge ti Nzapa.”+

8 Tongana Pilate amä tënë so ala yeke tene so, mbeto akiri agbu lo mingi. 9 Lo kiri lo lï na yâ ti da ti lo ti gouverneur ni, na lo tene na Jésus: “Mo londo na ndo wa?” Me Jésus akiri tënë na lo oko pëpe.+ 10 Tongaso, Pilate atene na lo: “Mo ke ti zi yanga na mbi? Mo hinga ape so mbi yeke na ngangu ti zi mo wala ti fâ mo?”* 11 Jésus akiri tënë na lo: “Mo yeke duti na ngangu oko pëpe na ndö ti mbi gï tongana ngangu ni so a mû na mo so alondo na nduzu si. Ndani la, koli so azia mbi na maboko ti mo so, ti lo siokpari ni ayeke kota mingi.”

12 Ndali ti tënë so, Pilate angbâ ti gi ti bâ tongana nyen ti zi lo. Me aJuif adekongo, ala tene: “Tongana mo zi koli so, andâ mo yeke kamarade ti César pëpe. Zo kue so asara terê ti lo gbia asara tënë na terê ti* César.”+ 13 Tongana Pilate amä tënë so, lo sigi na Jésus, na lo duti na ndö ti ngende ti fango ngbanga, na ndo so a iri ni Litostrotos,* me na yanga ti Hébreu a yeke Gabbatha. 14 A yeke lango ti Lekengo aye+ ndali ti Pâque; a yeke nduru na ngbonga omene.* Pilate atene na aJuif: “Ala bâ, gbia ti ala la!” 15 Me ala dekongo: “Fâ lo! Fâ lo! Fâ lo na ndö ti keke!” Pilate atene na ala: “Ala ye mbi fâ gbia ti ala?” Aprêtre-mokonzi akiri tënë, ala tene: “E yeke na mbeni gbia nde pëpe, gï César awe.” 16 Na pekoni, Pilate amû lo na ala ti tene ala fâ lo na ndö ti keke.+

Tongaso ala mû Jésus ala hon na lo. 17 Lo wani lo yô keke ti pasi* ni, lo sigi ti gue na ndo so a iri ni Ndo-ti-bio-ti-li.+ Me na yanga ti Hébreu a iri ni Golgotha.+ 18 Kâ, ala pika lo na pointe na ndö ti keke;+ a pika nga akoli use na terê ti lo: oko na mbage ge, oko na mbage kâ, na Jésus ayeke na popo ti ala.+ 19 Pilate asû mbeti na lê ti mbeni ye na lo zia ni na ndö ti keke ti pasi* ni. Mbeti ni atene: “Jésus, zo ti Nazareth, Gbia ti aJuif.”+ 20 Gbâ ti aJuif adiko mbeti ni so, ngbanga ti so ndo so a pika Jésus na pointe na ndö ti keke dä ayeke nduru na gbata ni. A sû mbeti ni na yanga ti Hébreu, ti Latin na ti Grec. 21 Me aprêtre-mokonzi ti aJuif atene na Pilate: “Mo sû mbeti ni mo tene ‘Gbia ti aJuif’ pëpe, me mo sû mo tene so lo tene: ‘Mbi yeke Gbia ti aJuif.’” 22 Pilate akiri tënë: “Mbeti so mbi sû awe, mbi sû awe.”

23 Tongana aturugu ni apika Jésus na pointe na ndö ti keke awe, ala mû abongo ti lo ti ndö ni, ala suru yâ ni osio, turugu oko oko amû oko. Ala mû nga bongo ti lo ti yâ ni. Me ti bongo ti yâ ni so, a yeke gï mbeni kota bongo oko so a fü ni fungo pëpe, a kpo ni gï senge tongaso a londo na nduzu juska na gbe ni. 24 Tongaso ala tene na popo ti ala: “E suru yâ ni pëpe, me e bi mbeni ye ti bâ zo so bongo ni ayeke ga ti lo.”+ Ye so asi ti tene tënë ti Mbeti ti Nzapa so aga tâ tënë: “Ala kangbi yâ ti abongo ti mbi na popo ti ala, na ala bi mbeni ye ti mû lege na ala ti bâ wala bongo ti mbi ayeke ga ti zo wa.”+ Aturugu ni asara aye so biani.

25 Me mama ti Jésus,+ ita ti mama ti lo ti wali, nga Marie wali ti Cléopas na Marie ti Magdala+ ayeke luti nduru na keke ti pasi* ti Jésus. 26 Tongana Jésus abâ mama ti lo nga na disciple so lo ndoye lo mingi+ ayeke luti nduru na keke ti pasi ni, lo tene na mama ti lo: “Wali, bâ, molenge ti mo la!” 27 Na pekoni, lo tene na disciple ni: “Bâ, mama ti mo la!” Ti londo na ngbonga ni so, disciple ni amû mama ni na da ti lo.

28 Na peko ti ye so, tongana Jésus ahinga so, ti fadeso aye kue so aga tâ tënë awe, na ti tene tënë ti Mbeti ti Nzapa aga tâ tënë, lo tene: “Nzara ti ngu asara mbi.”+ 29 Mbeni ta ayeke kâ so kpingo vin asi yâ ni. Tongaso, ala mû mbeni ndokoro so ala yôro na yâ ti kpingo vin ni, ala zia ni na li ti mbeni keke ti hysope* na ala ga na ni na yanga ti lo.+ 30 Tongana Jésus atara kpingo vin so awe, lo tene: “Ye kue ahunzi awe!”+ Lo ba li ti lo na sese, na lo kui.+

31 Ndali ti so a yeke lango ti Lekengo aye,+ na ti tene akuâ ni angbâ na ndö ti akeke ti pasi+ ni na lâ ti Sabbat pëpe (teti lâ ti Sabbat ti so ayeke mbeni kota lâ ti Sabbat),+ aJuif ahunda Pilate ti mû yanga si a kungbi yâ ti gere ti azo ni na a zi akuâ ni. 32 Tongaso, aturugu ni aga, ala kungbi yâ ti gere ti kozo zo ni nga na ti mbeni zo ni so a kanga ala na ndö ti keke na terê ti Jésus. 33 Me tongana ala si na Jésus, ala bâ so lo kui awe, tongaso, ala kungbi yâ ti gere ti lo pëpe. 34 Me mbeni turugu ni akpo terê ti kate ti Jésus na likongo,+ gï hio tongaso mênë na ngu asigi. 35 Lo so lo bâ ye ni na lê asara tënë ni, na tënë ti lo ayeke tâ tënë, nga lo hinga so atënë so lo tene ayeke tâ tënë, si ala nga ala lingbi ti mä na bê.+ 36 Biani, aye so asi ti tene tënë ti Mbeti ti Nzapa so aga tâ tënë: “A yeke kungbi* mbeni bio ti lo oko pëpe.”+ 37 Nga, mbeni tënë nde ti Mbeti ti Nzapa ni atene: “Ala yeke bâ ndo ande na mbage ti lo so ala kpo lo.”+

38 Na peko ti aye so, Joseph, zo ti Arimathée so ayeke mbeni disciple ti Jésus, me na hondengo ni ndali ti so mbeto ti aJuif asara lo,+ ahunda Pilate wala lo lingbi ti zi kuâ ti Jésus. Pilate amû yanga na lo ti zi ni. Tongaso lo ga, lo zi kuâ ni.+ 39 Nicodème+ nga kue, koli so ague lani kozo ti bâ Jésus na bï so, aga na myrrhe na aloès so a mélangé ni* na ane kilo 30* tongaso.+ 40 Ala mû kuâ ti Jésus, na ala kanga ni na ayanga ti bongo ti lin legeoko na a-épice ni,+ a lingbi na ngobo ti lungo kuâ ti aJuif. 41 Mbeni yaka ayeke na ndo so a fâ lo* dä. Na yâ ti yaka ni, mbeni fini dû ti kuâ+ ayeke dä so ade a zia kuâ na yâ ni lâ oko pëpe. 42 Tongaso, ngbanga ti so a yeke lango ti aJuif ti Lekengo aye+ ndali ti matanga, nga so dû ti kuâ ni ayeke nduru na ndo ni so, ala zia Jésus na yâ ni.

20 Na kozo lango ti yenga ni, Marie ti Magdala aga na yanga ti dû ti kuâ ni na kota ndapre,+ na ngoi so ndo angbâ ti vuko. Lo bâ so a zi tênë ni na yanga ti dû ti kuâ ni awe.+ 2 Tongaso, lo kpe loro lo si na Simon Pierre nga na mbeni disciple ni, lo so Jésus aye lo mingi,+ na lo tene na ala: “Ala zi Seigneur na yâ ti dû ti kuâ ni awe+ na e hinga ndo so ala zia lo dä pëpe.”

3 Tongaso, Pierre na mbeni disciple ni so amû lege ti gue na dû ti kuâ ni. 4 Ala use kue akomanse ti mû loro. Me mbeni disciple ni so akpe loro ngangu ahon Pierre, na lo si ti lo kozo na dû ti kuâ ni. 5 Lo dengi lo bâ ndo na yâ ni, lo bâ gï ayanga ti bongo ti lin ni kâ,+ me lo lï na yâ ni pëpe. 6 Na pekoni, Simon Pierre nga asi na peko ti lo, lo lï na yâ ti dû ti kuâ ni. Lo bâ ayanga ti bongo ti lin ni kâ. 7 Bongo so ayeke fade na li ti lo ayeke place oko pëpe na abongo so a kanga na kuâ ni, me a roulé ni a zia ni na mbeni ndo nde. 8 Na pekoni, mbeni disciple ni so asi fade kozo na dû ti kuâ ni alï nga, lo bâ ni na lo mä na bê. 9 Ade ala mä yâ ti tënë ti Mbeti ti Nzapa so pëpe, so atene a lingbi lo zingo na kuâ.+ 10 Tongaso, adisciple ni akiri na da ti ala.

11 Me Marie angbâ ti luti na gigi nduru na dû ti kuâ ni, na lo yeke toto. Na ngoi so lo ngbâ ti toto, lo dengi ti bâ ndo na yâ ti dû ti kuâ ni, 12 na lo bâ a-ange use+ so ayü avuru bongo, ala duti na ndo so a zia fade kuâ ti Jésus dä, oko na ndo so li ti lo ayeke fade dä na mbeni na ndo so gere ti lo ayeke fade dä. 13 Ala tene na lo: “Wali, mo yeke toto ngbanga ti nyen?” Lo tene na ala: “Azo amû Seigneur ti mbi ahon na ni, na mbi hinga ndo so ala zia lo dä pëpe.” 14 Tongana lo tene atënë so awe, lo tourné, lo bâ Jésus so ayeke luti, me lo hinga pëpe so a yeke Jésus la.+ 15 Jésus atene na lo: “Wali, mo yeke toto ngbanga ti nyen? Mo yeke gi zo wa?” Marie abâ ti lo atene a yeke zo ti lekengo yâ ti yaka ni la, na lo tene na lo: “Kota zo, tongana mo mû lo mo hon na ni, fa na mbi ndo so mo zia lo dä si mbi gue mbi mû lo.” 16 Jésus atene na lo: “Marie!” Lo tourné, lo tene na Jésus na yanga ti Hébreu: “Rabbouni!” (so aye ti tene: “Maître!”) 17 Jésus atene na lo: “Mo zia ti gbu mbi ngangu tongaso, ndali ti so mbi de mbi monté na Babâ pëpe. Me mo gue na mbage ti aita ti mbi,+ na mo tene na ala: ‘Mbi yeke monté na Babâ ti mbi+ nga Babâ ti ala, na Nzapa ti mbi+ nga Nzapa ti ala.’” 18 Marie ti Madgala aga na sango ni na adisciple, lo tene: “Mbi bâ Seigneur awe!” Lo tene na ala tënë so Jésus atene na lo.+

19 Na lakui ti lango ni so, so ayeke kozo lango ti yenga ni, adisciple aduti na yâ ti da, na ala kanga yanga-da na ndö ti ala na clé, ndali ti so ala sara mbeto ti aJuif. Jésus asi, lo luti na popo ti ala, na lo tene na ala: “Siriri aduti na ala.”+ 20 Tongana lo sara tënë so awe, lo fa na ala amaboko ti lo nga na terê ti kate ti lo.+ Ni la, terê ti adisciple ni anzere so ala bâ Seigneur.+ 21 Jésus akiri atene na ala: “Siriri aduti na ala.+ Legeoko tongana ti so Babâ atokua mbi,+ mbi kue mbi tokua ala.”+ 22 Tongana lo sara tënë so awe, lo hûru pupu na ndö ti ala, na lo tene na ala: “Ala wara yingo vulu.+ 23 Tongana ala pardonné siokpari ti mbeni zo, a pardonné ni na zo ni. Me tongana ala pardonné asiokpari ti mbeni zo pëpe, siokpari ni angbâ.”

24 Me Thomas,+ mbeni oko ti adisciple 12, lo so a iri lo Didyme, ayeke lani pëpe na popo ti ala na ngoi so Jésus asi. 25 Tongaso, tanga ti adisciple ni atene na lo: “E bâ Seigneur awe!” Me lo tene na ala: “Tongana mbi bâ kä* ti apointe na yâ ti amaboko ti lo pëpe, na mbi yôro li ti maboko ti mbi na yâ ti kä ti apointe ni pëpe nga mbi yôro maboko ti mbi na yâ ti kä ti terê ti kate ti lo so pëpe,+ mbi yeke mä na bê na ni lâ oko pëpe.”

26 Lango miombe na pekoni, adisciple ti Jésus akiri aduti na yâ ti da, na Thomas ayeke na popo ti ala. Atâa so a kanga yanga-da ni na ndö ti ala na clé, Jésus asi, lo luti na popo ti ala, na lo tene: “Siriri aduti na ala.”+ 27 Na pekoni, lo tene na Thomas: “Zia li ti maboko ti mo ge, nga bâ amaboko ti mbi. Mû maboko ti mo, mo yôro ni na terê ti kate ti mbi na mo zia ti dë kite,* me mo mä na bê.” 28 Thomas akiri tënë na lo: “Seigneur ti mbi na Nzapa ti mbi!” 29 Jésus atene na lo: “Mo mä na bê ngbanga ti so mo bâ mbi? Ngia ayeke na ala so abâ pëpe me ala mä na bê.”

30 Biani, Jésus asara nga ambeni fä mingi na gbele adisciple ti lo, na so a sû ni na yâ ti mbeti so pëpe.+ 31 Me ti afä so a sû na mbeti so, a sû ni si ala mä na bê so Jésus ayeke Christ, Molenge ti Nzapa, na tongaso ala wara fini na lege ti iri ti lo ndali ti so ala mä na bê.+

21 Na peko ti ye so, Jésus akiri afa terê ti lo na* adisciple na Kota ngu ti Tibériade. Na ngoi so lo fa terê ti lo na ala, ye ni asi tongaso. 2 Azo so ayeke fade ndo oko la: Simon Pierre na Thomas (lo so a iri lo Didyme),+ Nathanaël+ zo ti Cana so ayeke na sese ti Galilée, amolenge ti Zébédée+ nga na ambeni disciple ti Jésus use. 3 Simon Pierre atene na ala: “Mbi yeke gue ti gi susu si.” Ala tene na lo: “E yeke gue legeoko na mo.” Ala sigi, ala monté na yâ ti ngö ni, me na bï ni kue ala gbu susu oko pëpe.+

4 Ye oko, na ngoi so ndo aga nduru ti han, Jésus aluti na yanga ti ngu ni; me adisciple ni ahinga pëpe so a yeke Jésus la.+ 5 Tongaso Jésus atene na ala: “Amolenge, ala yeke na mbeni ye* ti tengo ni?” Ala kiri tënë na lo: “Ên-ën!” 6 Lo tene na ala: “Ala bi gbanda ni na terê ti ngö ni na mbage ti koli, na ala yeke gbu asusu.” Tongaso ala bi ni, me ala lingbi pëpe ti gboto ni na gigi ngbanga ti so asusu ni ayeke mingi.+ 7 Na pekoni, disciple so Jésus andoye lo mingi+ so atene na Pierre: “So Seigneur la!” Tongana Simon Pierre amä so a yeke Seigneur, lo yü bongo ti lo ti ndö ni,* ndali ti so terê ti lo ayeke senge,* na lo tï na yâ ti kota ngu ni. 8 Me tanga ti adisciple ni aga ti ala na yâ ti kete ngö ni, ndali ti so ala yo na yanga ti ngu ni pëpe, a yeke gï mètre 90 tongaso;* ala yeke gboto gbanda ni so asi singo na asusu.

9 Tongana ala si na yanga ti ngu ni, ala bâ wâ ti charbon so susu ayeke na lê ni nga na mapa. 10 Jésus atene na ala: “Ala ga na ambeni susu ni so ala londo ti gbu ni so.” 11 Tongaso, Simon Pierre amonté na yâ ti ngö ni, lo gboto na gigi gbanda ni so asi singo na akota susu 153. Atâa so asusu ni ayeke mingi, gbanda ni asuru pëpe. 12 Jésus atene na ala: “Ala ga ala te kobe.” Disciple oko ti kanga bê ti hunda lo: “Mo yeke zo wa?” ayeke dä pëpe, ngbanga ti so ala hinga so a yeke Seigneur la. 13 Jésus aga, lo mû mapa ni, lo mû na ala. Lo sara tongaso nga na susu ni. 14 Ti fadeso, so ayeke ti fani ota+ ni si Jésus asi na adisciple na peko ti so a zingo lo na kuâ.

15 Tongana ala te kobe ni awe, Jésus atene na Simon Pierre: “Simon molenge ti Jean, mo ye mbi ahon aye so?” Lo tene na lo: “En, Seigneur, mo hinga so mbi ye mo mingi.” Jésus atene na lo: “Mû kobe na akete taba ti mbi.”+ 16 Ti use ni, Jésus akiri atene na lo: “Simon molenge ti Jean, mo ye mbi?” Lo tene na lo: “En, Seigneur, mo hinga so mbi ye mo mingi.” Jésus atene na lo: “Bata akete taba ti mbi.”+ 17 Ti ota ni, Jésus atene na lo: “Simon molenge ti Jean, mo ye mbi mingi?” Vundu asara Pierre so Jésus ahunda lo ti ota ni, atene: “Mo ye mbi mingi?” Tongaso, Pierre atene na lo: “Seigneur, mo hinga aye kue. Mo hinga so mbi ye mo mingi.” Jésus atene na lo: “Mû kobe na akete taba ti mbi.+ 18 Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na mo: Na ngoi so mo ngbâ lani maseka, mo wani si mo yeke yü bongo ti mo nga mo yeke tambela na ndo so bê ti mo aye. Me tongana mo ga mbakoro ande, mo yeke yôro yâ ti maboko ti mo, na mbeni zo nde si ayeke yü bongo na mo nga lo yeke yô mo ti gue na mo na ndo so bê ti mo aye pëpe.” 19 Lo sara tënë so ti fa mara ti kuâ so Pierre ayeke wara ande ti mû gloire na Nzapa. Na peko ti so lo sara tënë so awe, lo tene na Pierre: “Ngbâ ti mû peko ti mbi.”+

20 Pierre atourné, lo bâ disciple so Jésus andoye lo mingi+ so ayeke mû peko ti ala, lo so lani na ngoi ti tengo kobe ti lakui, lo ba na mbage ti peko na kate ti Jésus si lo tene: “Seigneur, zo so ayeke kä mo so ayeke zo wa?” 21 Tongaso, na ngoi so lê ti Pierre atï na ndö ti disciple ni, lo tene na Jésus: “Seigneur, ka ti lo so ayeke tongana nyen?” 22 Jésus atene na lo: “Tongana a yeke ti bê ti mbi ti tene lo ngbâ juska mbi ga, ti mo dä nyen? Ti mo, ngbâ ti mû peko ti mbi.” 23 Tongaso, tënë so amû ndo na popo ti aita a tene disciple so ayeke kui pëpe. Ye oko, Jésus atene pëpe so lo yeke kui pëpe, me lo tene: “Tongana a yeke ti bê ti mbi ti tene lo ngbâ juska mbi ga, ti mo dä nyen?”

24 A yeke disciple+ so la asara tënë ti témoin ti aye so, na lo si asû aye so na mbeti, na e hinga so tënë ti témoin ti lo ayeke tâ tënë.

25 Ti tâ tënë ni, ambeni ye mingi ayeke nga dä so Jésus asara lani so, tongana a sû fade anzene nzene ye ni kue na mbeti, mbi bâ ti mbi so arouleau ti ambeti ni so, dunia so alingbi ti wara ndo ti zia ni kue dä pëpe.+

Wala “a yeke tongana nzapa.”

Wala “na kate ti Babâ ni.” So ti tene mbeni nzoni ndo.

Bâ na A5.

So ti tene nduru na 4:00 ti peko ti midi.

So mbeni fason ti sarango tënë ti yanga ti Grec so afa so zo ni ake ye ni. Tënë “wali” aye pëpe ti fa so lo kpe mama ti lo pëpe.

Kota ta oko alingbi ti mû bath use wala ota. Bath oko alingbi na litre 22. Bâ na B14.

Wala “gara; ndo ti dengo buze.”

A lingbi nga ti tene “yayu la adü lo.”

Wala “oko molenge so lo wani si asara lo.”

Na Grec: “oko molenge so Nzapa wani si asara lo.”

Wala “afa so lo yeda so.”

Wala “lo diko lê ni dikongo.”

Wala “dungu; li ti ngu.”

So ti tene nduru na midi.

Wala “terê ti molenge ti lo akaï.”

So ti tene nduru na 1:00 ti peko ti midi.

Wala “akui.”

Bâ na A3.

Wala “gbogbo ti mo.”

Wala “gbogbo ti lo.”

Wala “gbogbo ti mo.”

Wala “gbogbo ti mo.”

Wala “matabisi ti mungo fini na zo ayeke na yâ ti Babâ ni.”

Na Grec: “Dû ti kuâ so amû lege ti dabe na azo so akui awe.”

Bâ na B14.

Na Grec: “Stade 25 wala 30.” Bâ na B14.

Bâ na A5.

Na Grec: “ala yeke na fini na yâ ti ala pëpe.”

A lingbi nga ti tene, “na gbele bungbi ti azo.”

Wala “mbeni zabolo.”

Wala “aKpangba.”

So ti tene ekole ti gango Rabbin.

Wala “ambeti.”

A yeke wara versê 53 ti si na chapitre 8 versê 11 pëpe na yâ ti ambeni ngbene Codex so azo ahinga ni mingi nga so a sara confiance na ni.

Na Grec: pornéïa. Bâ na kete bakari.

Wala “lo kuku.”

Wala “âme.”

Wala “âme.”

Wala “âme.”

Wala “âme.”

Wala “e yeke beoko.”

Na Grec: “stade 15 tongaso.” Bâ na B14.

So ti tene temple.

Na Grec: “livre oko.” Livre ayeke ye ti hakango na ye ti aRomain. Bâ na B14.

Bâ na B14.

Bâ na A5.

Wala “âme.”

Wala “âme.”

Wala “âme ti mbi ayeke.”

Bâ na A5.

Wala “sango so e fa?”

Bâ na A5.

Wala “na gbe ti yâ ti lo.”

Wala “na gbe ti yâ ti lo.”

Wala “lo tourné lo ga wato ti mbi.”

Na Grec: “nduru na kate ti.”

Wala “âme.”

Wala “âme.”

Wala “ada.”

Wala “zo ti dengo bê ti zo.” Ge, a fa yingo vulu tongana zo.

Wala “tongana anyindu pëpe.”

Wala “e na lo e lango da oko.”

Wala “lo yeke na ngangu na ndö ti mbi pëpe.”

Wala “âme.”

Tënë “lo” na versê 13 na 14 aye ti sara tënë ti “wamungo maboko” so ayeke na versê 7. Jésus atene “wamungo maboko” ti sara tënë ti yingo vulu mo bâ mo tene a yeke zo, atâa so a yeke gï mbeni ngangu.

Na Grec: “mitele.”

Wala “manda ti hinga mo.”

Wala “beoko.”

Wala “beoko.”

Wala “Zia ala nde.”

Wala “ala ga tâ gï oko.”

Wala “Popo-hoto ti Cédron so ngu ayeke sua dä ngangu na ngoi ti dê.”

Wala “na ndo ti lingo na yâ ti gbagba ni.”

Wala “so asara mbeni ye so ake ndia pëpe.”

Wala “Bara mo mingi kota zo!”

Wala “ti fâ mo na ndö ti keke?”

Wala “ake.”

A ye ti sara tënë ti mbeni ndo na yâ ti gbagba ti yangbo ti gouverneur so a leke sese ni na tênë, tongana ti yâ ti mbeni da so ayeke na carreau.

So ti tene nduru na midi.

Bâ na kete bakari.

Bâ na kete bakari.

Bâ na kete bakari.

Bâ na kete bakari.

Wala “neka yâ ti.”

A lingbi nga ti tene “a roulé ni na yâ ti mbeni ye.”

Na Grec: “livre 100.” Livre ayeke ye ti hakango na ye ti aRomain. Bâ na B14.

Wala “fâ lo na ndö ti keke.”

Wala “marque.”

Na Grec: “ti duti zo so amä na bê pëpe.”

Wala “asigi na lê ti.”

Wala “mbeni susu.”

Wala “lo gboto yanga ti kota bongo ti lo, lo kanga na gbe ti yâ ti lo.”

Wala “lo ngbâ gï na bongo so lo yü na gbe ti bongo ti lo.”

Na Grec: “coudée 200 tongaso.” Bâ na B14.

    Ambeti na Sango (1997-2025)
    Sigi
    Linda
    • Sango
    • Kangbi ni na mbeni zo
    • Aye so mo ye
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Lege ti sara kua na ni
    • Ye so a yeke sara na asango so mo mû
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Linda
    Kangbi ni na mbeni zo