MBETI SO PAUL ATOKUA NA AROMAIN

1 Mbi Paul, ngbâa ti Christ Jésus, mbi so a iri mbi ti ga bazengele nga a zia mbi nde ti fa nzoni tënë ti Nzapa,+ 2 nzoni tënë so lo mû zendo ni ândö giriri na lege ti aprophète ti lo na yâ ti aMbeti so ayeke nzoni-kue 3 nga na ndö ti Molenge ti lo so, na lege ti mitele, asigi na yâ ti hale* ti David,+ 4 me so na lege ti ngangu a mû lo ti ga Molenge ti Nzapa+ na lege ti yingo so ayeke nzoni-kue na zingongo lo na kuâ,+ lo Jésus Christ Seigneur ti e. 5 Na lege ti lo e wara kota nzobe nga na kusala ti bazengele,+ ti tene mango yanga na lege ti mabe aduti na popo ti amara kue+ ndali ti iri ti lo, 6 a yeke na popo ti amara so la si a iri ala nga ti ga azo so ayeke ti Jésus Christ. 7 Mbi sû mbeti so na ala kue so ayeke na Rome tongana azo so Nzapa andoye ala mingi, so a iri ala ti duti azo so ayeke nzoni-kue:

Zia kota nzobe na siriri so alondo na Nzapa Babâ ti e nga na Seigneur Jésus Christ aduti na ala.

8 Kozoni kue, mbi kiri singila na Nzapa ti mbi na lege ti Jésus Christ ndali ti ala kue, ngbanga ti so a yeke sara tënë ti mabe ti ala na yâ ti dunia kue. 9 Nzapa, so na bê ti mbi kue mbi yeke sara kua na lo na lege so mbi yeke fa nzoni tënë na ndö ti Molenge ti lo, lo yeke témoin ti mbi so mbi zia lâ oko pëpe ti sara tënë ti ala na yâ ti asambela ti mbi,+ 10 mbi hunda mingi ti tene tongana lege ayeke dä, na tongana Nzapa aye, mbi wara lege ti si na ala kâ. 11 Ndali ti so mbi yeke na nzara mingi ti bâ ala, si mbi mû na ala mbeni matabisi ti yingo ti tene asara si ala kpengba, 12 wala ti tene e wa terê na popo ti e,+ na lege ti mabe ti mba, mabe ti ala na ti mbi nga.

13 Me aita, mbi ye si ala hinga so fani mingi mbi leke na bê ti mbi ti si na ala, tongaso si mbi lingbi ti wara ambeni lengo na popo ti ala tongana ti so mbi wara na popo ti tanga ti amara, me a kanga lege na mbi juska fadeso. 14 Mbi yeke na bon na li ti mbi, bon ti aGrec na ti awande,* ti awandara na ti azo so ahinga ye pëpe; 15 ni la mbi yeke na nzara mingi ti fa nzoni tënë nga na ala kâ na Rome.+ 16 Mbi sara kamene ti nzoni tënë pëpe.+ Biani, nzoni tënë so ayeke ngangu ti Nzapa ndali ti salut ti zo kue so ayeke na mabe,+ salut ti aJuif kozoni+ na ti aGrec nga.+ 17 Na lege ti nzoni tënë so, a ngbâ ti fa mbilimbili ti Nzapa na gigi. Ye so asi ndali ti mabe nga ti maï mabe,+ gï tongana ti so a sû na Mbeti ti Nzapa, a tene: “Me zo ti mbilimbili ayeke ngbâ ande na fini ndali ti mabe.”+

18 Ngonzo ti Nzapa+ alondo na yayu ti ga na terê ti asarango ye kue so ayeke nde na ye so Nzapa aye nga na aye kue so ayeke mbilimbili pëpe ti azo so ayeke pete ndö ti tâ tënë+ na mbeni lege so ayeke mbilimbili pëpe, 19 ngbanga ti so ye so zo alingbi ti hinga na ndö ti Nzapa asigi polele na popo ti ala, ni la Nzapa asara si a duti polele na lê ti ala.+ 20 Ndali ti so asarango ye ti terê ti Nzapa so lê abâ ni pëpe asigi polele ngbene ye so a leke dunia ti ga na ni, ngbanga ti so a bâ ni na lege ti aye so lo sara,+ so ti tene ngangu ti lo so ayeke lakue lakue+ na dutingo ti lo tongana Nzapa,+ si a lingbi ti wara mbeni raison oko pëpe ti zi tënë na li ti ala. 21 Ndali ti so atâa so ala hinga Nzapa, ala mû gloire na lo pëpe tongana lo so ayeke Nzapa nga ala kiri singila na lo pëpe, me sarango tënë ti ala afa so yâ ti li ti ala ayeke senge nga bê ti ala so hingango ndo amanke ni so aga bingo.+ 22 Atâa so ala tene ala yeke awandara, ala ga awabuba 23 na ala changé gloire ti Nzapa, lo so terê ti lo alingbi ti buba pëpe, ti ga mbeni ye tongana statue ti zo so ayeke kui kuingo, ti andeke, ti anyama ti gere osio nga na ti anyama so ayeke hara harango.+

24 Ni la, ti lingbi na anzara ti bê ti ala, Nzapa azia ala ti duti na yâ ti sioni ye, si ala lingbi ti sara ye ti kamene na terê ti ala wani. 25 Ala mû tâ tënë ti Nzapa achangé ni na mvene nga ala mû gonda na aye so Nzapa asara nga ala voro ni ahon ti sara kua na Lo so asara aye ni so, lo so a yeke gonda lo lakue lakue. Amen. 26 Ndani la si Nzapa azia ala na yâ ti anzara ti terê ti ala so ayeke ye ti kamene,+ ndali ti so awali so ayeke na popo ti ala azia lege ti ye so a leke terê ti ala ndali ni na ala sara ye so ague nde na ti so Nzapa aleke.+ 27 Legeoko nga, même akoli ni azia lege ti awali so Nzapa aleke ndali ti ala, na nzara ti terê ti ala aza wâ ngangu na terê ti amba ti ala, akoli na akoli,+ ala yeke sara ye ti kamene na ala yeke wara na yâ ti terê ti ala wani futa kue ti peko ti aye so ala sara alingbi na girisango lege ti ala.+

28 Gï tongana ti so ala yeda pëpe ti hinga tâ tënë na ndö ti Nzapa, Nzapa azia ala ti duti na mbeni bango ndo so anzere na lo pëpe, ti sara aye so akpa oko pëpe.+ 29 Ala si singo na ye kue so ayeke mbilimbili pëpe,+ ye ti sioni kue, sarango bê ti ye kue,+ sioni bê kue, nga bê ti ala asi singo na kota bê,+ fango zo,+ tiri, handa,+ yengo gï ti sara mbana na zo,+ ala yeke azo ti dikongo tënë na gbe ti go na mê ti mba ti ala, 30 azo ti dikongo sioni tënë na peko ti zo,+ azo so ake Nzapa, azo ti sioni yanga, azo ti baba, azo ti pikango kate, azo ti sigingo na akode ti sarango sioni, azo so amä yanga ti babâ na mama ti ala pëpe,+ 31 azo so hingango ndo amanke ala,+ azo so asara ye alingbi na azendo ti ala pëpe, azo so aye amba ti ala zo pëpe, azo so ayeke sara nzoni bê na zo pëpe. 32 Atâa so azo so ahinga nzoni mingi mbilimbili mbela ti Nzapa, mbela so atene ala so angbâ ti sara aye tongaso alingbi na kuâ,+ azo so angbâ ti sara aye so, me nga ala yeda na azo so angbâ ti sara ni.

2 Tongaso, mo zo, atâa mo yeke zo wa,+ raison ti zi tënë na li ti mo ayeke dä pëpe tongana mo fâ ngbanga na li ti mbeni zo. So mo yeke fâ ngbanga na li ti mba ti mo so, mo yeke fâ ngbanga na li ti mo wani, ndali ti so mo so mo yeke fâ ngbanga ni, mo kue mo ngbâ ti sara a-oko ye ni so.+ 2 E hinga so ngbanga ti Nzapa ayeke na ndö ti ala so angbâ ti sara aye so, na fango ngbanga ni ague oko na tâ tënë.

3 Mo zo, tongana mo fâ ngbanga na li ti ala so angbâ ti sara aye so, me mo kue mo yeke sara aye ni so, mo bâ ti mo mo tene mo yeke kpe ande ngbanga ti Nzapa? 4 Wala mo yeke bâ na nene ni pëpe amosoro ti nzoni ye so lo yeke sara na zo,+ bê ti lo so ason hio hio pëpe+ nga na kangango bê ti lo ti ku so?+ Mo hinga pëpe so nzobe ti Nzapa ayeke gi ti gue na mo ti changé bê ti mo?+ 5 Me a lingbi na kpengbango li ti mo nga na bê ti mo so aye ti changé pëpe so, mo yeke iri ngonzo na ndö ti mo wani na lango ti ngonzo na ti fango na gigi ngbanga ti Nzapa so ayeke mbilimbili.+ 6 Lo yeke futa ande zo oko oko alingbi na akusala ti lo:+ 7 fini ti lakue lakue na ala so ayeke gi gloire, yango iri nga na terê so alingbi ti buba pëpe+ na lege ti gbungo ngangu na yâ ti kusala so ayeke nzoni. 8 Ye oko, ti ala so aye papa nga ake ti mä tâ tënë me amä gï ye so ayeke mbilimbili pëpe, punition ti Nzapa nga na ngonzo ti lo ayeke ga na ndö ti ala.+ 9 Ye ti vundu na ye ti mawa ayeke tï ande na ndö ti azo* kue so asara ye so ayeke sioni, aJuif kozoni na aGrec nga. 10 Me azo kue so asara ye ti nzoni, a yeke wara ande gloire, yango-iri nga na siriri, aJuif kozoni+ na aGrec nga.+ 11 Ndali ti so Nzapa ayeke sara kangbi na popo ti azo pëpe.+

12 Azo kue so asara lani siokpari na gbe ti ndia pëpe, ala yeke kui ande na gbe ti ndia pëpe.+ Me ala kue so ayeke na gbe ti ndia si asara siokpari, a yeke fâ ande ngbanga na li ti ala na lege ti ndia.+ 13 Ndali ti so, a yeke pëpe azo so ayeke mä tënë ti ndia gï na mê si ayeke mbilimbili na lê ti Nzapa, me ala so ayeke azo ti kpengo ndia ni si a yeke diko ala ande tongana azo ti mbilimbili.+ 14 So azo ti amara so ayeke na ndia pëpe+ ayeke sara aye ti ndia gï na bê ti ala wani, atâa so ala yeke na ndia pëpe, ala wani ayeke ndia ti ala. 15 Ala yeke azo so afa na gigi so a sû tënë ti ndia na yâ ti bê ti ala, na oko ngoi ni conscience ti ala ayeke sara tënë legeoko na ala, nga atënë so ayeke tambela na yâ ti li ti ala wani ayeke bi tënë na li ti ala wala ayeke zi tënë na li ti ala. 16 Ye so ayeke si ande na lango so Nzapa, na lege ti Christ Jésus, ayeke fâ ngbanga na ndö ti aye so azo ahonde ni,+ a lingbi na nzoni tënë so mbi yeke fa.

17 Tongana mo tene mo yeke Juif si mo zia bê ti mo+ na ndö ti ndia nga mo yeke pika kate ti mo na ndö ti songo ti mo na Nzapa, 18 mo hinga ye so bê ti lo aye nga mo yeda na aye so ayeke nzoni mingi ndali ti so a fa na mo tënë ti Ndia,*+ 19 mo hinga na bê ti mo biani so mo yeke mbeni zo so ayeke fa lege na awaziba, mo yeke mbeni lumière ndali ti ala so ayeke na yâ ti bingo, 20 mo yeke zo ti kiringo na azo so ahinga ndo pëpe na nzoni lege, mo yeke wafango ye na akete molenge na mo yeke na akozo gere ti hingango ye nga na ti tâ tënë so ayeke na yâ ti Ndia, 21 tongaso mo so mo yeke fa ye na mbeni zo, mo fa ye na mo wani ape?+ Mo so mo yeke fa tënë, mo tene: “Nzi ye pëpe”,+ mo yeke nzi ye? 22 Mo so mo yeke tene: “Gi wali wala koli nde pëpe”,+ mo yeke gi wali wala koli nde? Mo so mo yeke fa so mo ke ayanda tâ na bê ti mo oko, mo yeke nzi aye ti yâ ti atemple na ngangu? 23 Mo so mo yeke pika kate na ndö ti ndia, na lege ti dorongo Ndia mo yeke bi kamene na lê ti Nzapa? 24 Bâ, “ndali ti ala, zonga ayeke ga na ndö ti iri ti Nzapa na popo ti azo ti amara”, gï tongana ti so Mbeti ti Nzapa atene.+

25 Biani, fango ganza+ ayeke nzoni gï tongana mo ngbâ ti bata ndia.+ Me tongana mo yeke zo ti kengo ndia, fango ganza ti mo aga fango ganza pëpe. 26 Tongaso, tongana mbeni zo so afâ ganza pëpe+ angbâ ti bata aye so ayeke mbilimbili na so Ndia ahunda na zo ti sara, atâa so lo fâ ganza pëpe, a yeke bâ lo tongana zo so afâ ganza awe, ni la ape?+ 27 Zo so ayeke zo ti mara nde si lo fâ ganza pëpe, tongana lo yeke sara ye alingbi na Ndia, lo yeke fâ ngbanga na li ti mo, mo so mo yeke na mbeti ti andia nga so mo fâ ganza awe, me mo yeke mbeni zo so ake ndia. 28 Zo so ayeke Juif, lo yeke juif na gigi pëpe,+ nga fango ganza ayeke ti gigi pëpe, so a sara ni na ndö ti poro ti terê ti zo.+ 29 Me zo so ayeke Juif ayeke lo so ayeke Juif na yâ ni,+ na fango ganza ti lo ayeke fango ganza ti bê+ na lege ti yingo, me na lege ti mbeni mbeti ti andia pëpe.+ Gonda ti zo tongaso alondo na azo pëpe, me a londo na Nzapa.+

3 Tongaso, Juif ayeke kota ahon ambeni zo na nyen? wala nzoni ti fango ganza ayeke so wa? 2 Kota ti ala ni ayeke na yâ ti aye kue. Kozoni kue, ngbanga ti so a zia na maboko ti ala atënë so ayeke nzoni-kue so alondo na yanga ti Nzapa.+ 3 Tongaso, ye ni nyen? Tongana ambeni afa so ala yeke na mabe pëpe, mabe so amanke ala alingbi ti sara si peko ti dutingo be-ta-zo ti Nzapa angbâ senge? 4 Zia ye tongaso asi lâ oko ape! Me zia a hinga Nzapa tongana Nzapa ti tâ tënë,+ atâa so a hinga zo oko oko kue tongana zo ti mvene,+ legeoko tongana ti so Mbeti ti Nzapa atene: “Tongaso si mo fa so mo yeke mbilimbili na yâ ti atënë ti mo na mo lingbi ti sigi na yâ ti tënë na ngoi so a yeke fâ ngbanga ti mo.”+ 5 Me, tongana sarango ye ti e so ayeke mbilimbili pëpe ayâa mbilimbili ti Nzapa na nduzu, e tene ande nyen? E yeke tene ande so Nzapa ayeke sara ye mbilimbili pëpe tongana lo fa ngonzo ti lo na gigi? (Mbi yeke sara tënë tongana ti so zo ayeke tene tënë.) 6 Zia ye tongaso asi lâ oko ape! Tongana a yeke tongaso, ka Nzapa ayeke fâ ande ngbanga ti dunia so tongana nyen?+

7 Me tongana mvene ti mbi asara si tâ tënë ti Nzapa akiri aga kota mingi ndali ti gloire ti lo, ngbanga ti nyen a ngbâ nga ti fâ ngbanga na li ti mbi tongana mbeni wasiokpari so? 8 Ngbanga ti nyen e tene pëpe gï peko ti atënë ti wataka so ambeni zo abi na li ti e atene so e si e tene: “Zia e sara aye ti sioni tongaso si aye ti nzoni aga”? Ngbanga so atï na ndö ti azo so ayeke na lege ti mbilimbili.+

9 Ye ni nyen? E la e yeke nzoni mingi ahon ambeni zo? Oko pëpe! E zia tënë fade kozo awe na li ti aJuif na aGrec, e tene so ala kue ayeke na gbe ti siokpari.+ 10 Gï tongana ti so Mbeti ti Nzapa atene: “Mbeni zo ti mbilimbili ayeke dä pëpe, même oko tongaso ayeke dä pëpe.+ 11 Mbeni zo ti mä yâ ti ye nzoni ayeke dä pëpe, mbeni zo ti gi Nzapa ayeke dä pëpe. 12 Azo kue amû mbeni lege nde, ala kue aga senge ye. Mbeni zo ti sara nzoni ye na mba ti lo ayeke dä pëpe, même oko tongaso ayeke dä pëpe.”+ 13 “Lege ti go ti ala ayeke dû ti kuâ so yanga ni azi, ala yeke handa azo na yanga ti ala.”+ “Ngu ti yanga ti asioni ngbo ayeke na peko ti poro ti yanga ti ala.”+ 14 “Yanga ti ala asi singo na tënë ti deba nga na atënë ti songo bê.”+ 15 “Gere ti ala ayeke kpe hio ti tuku mênë.”+ 16 “Futingo ye nga na ye ti mawa ayeke na ndö ti alege ti ala, 17 na ala hinga lege ti siriri pëpe.”+ 18 “Mbeto ti Nzapa ayeke na lê ti ala pëpe.”+

19 E hinga so aye kue so Ndia asara tënë ni, lo sara tënë ni na azo so ayeke na gbe ti Ndia, tongaso si yanga kue akanga nga punition ti Nzapa alingbi ti tï na ndö ti dunia kue.+ 20 Tongaso, a yeke diko zo oko pëpe tongana zo ti mbilimbili na lê ti Nzapa na lege ti akusala ti ndia,+ ndali ti so tâ hingango ye na ndö ti siokpari aga na lege ti ndia.+

21 Me fadeso tongana a zia ndia nde, mbilimbili ti Nzapa asigi polele,+ tongana ti so Ndia na aProphète asara tënë ti témoin ni.+ 22 Biani, ala kue so ayeke na mabe, mbilimbili ti Nzapa na lege ti mabe na Jésus Christ aga ti ala. A sara kangbi na popo ti azo pëpe.+ 23 Azo kue asara siokpari awe na ala si nduru na gloire ti Nzapa pëpe,+ 24 na a yeke tongana mbeni matabisi so a mû ni senge senge+ si a diko ala tongana azo ti mbilimbili na lege ti kota nzobe ti lo,+ na lege so a zi ala na lege ti ye so Christ Jésus afuta ti zi azo.+ 25 Nzapa amû lo tongana mbeni offrande so amû lege ti leke songo na popo ti zo na lo Nzapa.+ Lekengo songo so ayeke na lege ti mabe na yâ ti mênë ti lo.+ Ye so asi ti tene Nzapa afa mbilimbili ti lo wani na gigi ngbanga ti so lo yeke pardonné asiokpari so a sara ni ândö na ngoi so lo yeke kanga bê. 26 Lo sara tongaso ti fa na gigi mbilimbili ti lo wani+ na ngoi ti fadeso, tongaso si lo duti mbilimbili même tongana lo diko zo so ayeke na mabe na Jésus tongana zo ti mbilimbili.+

27 Tongaso, nda ti pikango kate ni ayeke nyen? Ndani ayeke dä oko pëpe. Na lege ti ndia wa? Ndia ti akusala?+ Ên-ën, me na lege ti ndia ti mabe. 28 E bâ ti e so a yeke diko mbeni zo tongana zo ti mbilimbili na lege ti mabe, me na lege ti akusala ti ndia pëpe.+ 29 Wala Nzapa ayeke gï Nzapa ti aJuif awe?+ Lo yeke Nzapa ti azo ti amara nga ape?+ Biani, lo yeke nga Nzapa ti azo ti amara.+ 30 So Nzapa ayeke gï oko,+ lo la lo yeke diko ande azo so afâ ganza awe tongana azo ti mbilimbili+ ndali ti mabe ti ala, lo yeke diko ande azo so afâ ganza pëpe tongana azo ti mbilimbili+ na lege ti mabe ti ala. 31 Tongaso, e yeke zi ndia na lege ti mabe ti e? Oko pëpe! Me e yeke sara si ndia aluti ngangu.+

4 So ye ni ayeke tongaso so, e yeke tene Abraham, kotara ti e na lege ti mitele, awara lani nyen? 2 Na tapande, tongana a diko fade Abraham tongana zo ti mbilimbili ndali ti akusala, ka lo pika kate ti lo ndali ni, me na lê ti Nzapa pëpe. 3 Mbeti ti Nzapa atene nyen? A tene: “Abraham amä na bê na Jéhovah,* na Nzapa adiko ni na lo tongana mbilimbili.”+ 4 Ti zo so asara kua, a yeke diko pëpe futa ti lo ni tongana kota nzobe la a sara na lo, me tongana ye so a doit ti mû ni na lo.* 5 Na mbage, ti zo so azia bê na ndö ti akusala ti lo wani pëpe, me lo mä na bê na lo so adiko azo so akpe Nzapa pëpe tongana azo ti mbilimbili, a diko mabe ti lo tongana mbilimbili.+ 6 Legeoko tongana ti so David nga asara tënë ti ngia ti zo so Nzapa adiko lo tongana zo ti mbilimbili me na lege ti akusala pëpe, lo tene: 7 “Ngia ayeke na ala so a pardonné asarango ye ti ala so ague nde na ndia, nga ala so a kanga ndö ti* asiokpari ti ala. 8 Ngia ayeke na zo so Jéhovah* ayeke diko ande siokpari ti lo na li ti lo kete tongaso pëpe.”+

9 Tongaso, ngia ni so ayeke gï ndali ti azo so afâ ganza, wala a yeke nga ndali ti azo so afâ ganza ape?+ Ndali ti so e tene: “Nzapa adiko mabe ti Abraham na lo tongana mbilimbili.”+ 10 A diko ni na lo na ngoi wa? Na ngoi so lo fâ ganza awe wala na ngoi so lo de ti fâ ganza ape? A yeke pëpe na ngoi so lo fâ ganza awe, me na ngoi so lo de ti fâ ganza pëpe. 11 Lo wara marque ti fango ganza tongana mbeni nzoroko+ ti mbilimbili na lege ti mabe so lo yeke na ni tongana lo de lani zo so afâ ganza pëpe, tongaso si lo lingbi ti ga babâ ti ala kue so ayeke na mabe+ na ngoi so ala de ti fâ ganza pëpe, si a diko ala tongana azo ti mbilimbili. 12 Lo yeke babâ ti ahale so afâ ganza awe, gï pëpe ti ala so agbu tënë ti fango ganza ngangu, me nga ti ala so ayeke tambela na lege ni na peko ti mabe so babâ ti e Abraham+ ayeke na ni na ngoi so lo de ti fâ ganza pëpe.

13 Biani, a yeke na lege ti ndia pëpe si Abraham wala hale* ti lo awara lani zendo so lo yeke duti ande héritier ti mbeni dunia,+ me a yeke na lege ti mbilimbili so aga na lege ti mabe.+ 14 Tongana ala so agbu tënë ti ndia la ayeke ahéritier, andâ mabe ni aga ye senge senge na zendo ni so alï ngu awe. 15 Ti tâ tënë ni, Ndia asara si ngonzo ti Nzapa alondo,+ me na ndo so ndia ayeke dä pëpe, tënë ti kengo ndia ayeke nga dä oko pëpe.+

16 Ndani la, zendo ni ayeke tongana ye ti peko ti mabe, si ye ni asi alingbi na kota nzobe ti Nzapa,+ ti tene tënë ti zendo ni aga tâ tënë ndali ti ala kue so ayeke ti hale*+ ti lo, gï pëpe ngbanga ti ala so agbu tënë ti Ndia, me nga ngbanga ti ala so agbu tënë ti mabe ti Abraham, lo so ayeke babâ ti e kue.+ 17 (Gï tongana ti so Mbeti ti Nzapa atene: “Mbi zia mo ti ga babâ ti amara mingi.”)+ Ye so asi na gbele lo so Abraham ayeke lani na mabe na lo, so ti tene na gbele Nzapa, lo so akiri na akuâ na fini na lo iri aye so ayeke dä pëpe mo bâ mo tene ayeke dä awe.* 18 Atâa so lo yeke na mbeni nda ti tënë pëpe ti duti na beku, lo zia beku ti lo na ndö ti mabe so lo yeke na ni lani, so lo yeke ga ande babâ ti amara mingi, alingbi na tënë so a tene: “Hale* ti mo ayeke ga ande tongaso.”+ 19 Nga, atâa so mabe ti lo awoko lani pëpe, lo bâ terê ti lo na ngoi ni so tongana kuâ awe, (ndali ti so lo yeke na ngu 100 tongaso),+ nga yâ ti Sara akanga awe.*+ 20 Me ndali ti zendo so Nzapa amû na lo, lo yeke na mabe, lo dë kite oko pëpe, me lo wara ngangu na lege ti mabe ti lo, lo mû gloire na Nzapa 21 lo hinga biani lo tene ye so Nzapa amû zendo ni lani na lo so, Nzapa ayeke nga na ngangu ti sara ni.+ 22 Tongaso “Nzapa adiko ni na lo tongana mbilimbili.”+

23 Me so Mbeti ti Nzapa atene: “Nzapa adiko ni na lo,” a tene ni gï ndali ti lo oko pëpe,+ 24 me ndali ti e nga, e so a fa kozo awe a tene a yeke diko e tongana azo ti mbilimbili ngbanga ti so e mä na bê na lo so azingo Jésus, Seigneur ti e, na kuâ.+ 25 Nzapa azia lo na maboko ti azo ti tene ala fâ lo ndali ti asiokpari ti e+ na lo zingo lo na kuâ ti tene a diko e tongana azo ti mbilimbili.+

5 Tongaso, so a diko e fadeso awe tongana azo ti mbilimbili ndali ti mabe,+ zia e duti na siriri* na Nzapa na lege ti Seigneur ti e Jésus Christ,+ 2 lo so na lege ti lo e nga e ga nduru na Nzapa na lege ti mabe ti wara kota nzobe ti Nzapa so e luti na yâ ni fadeso.+ Nga zia e duti na ngia* mingi ndali ti beku so e yeke na ni ti wara ande gloire ti Nzapa. 3 Na gï ye so pëpe, me zia e duti na ngia* mingi na ngoi so aye ti vundu asi na e,+ ndali ti so e hinga so ye ti vundu adü gbungo ngangu;+ 4 na gbungo ngangu adü dutingo zo so anzere na lê ti Nzapa;+ na dutingo zo so anzere na lê ti Nzapa adü beku,+ 5 na beku azia kamene na lê ti zo pëpe,+ ngbanga ti so a tuku ndoye ti Nzapa na yâ ti bê ti e na lege ti yingo vulu so a mû na e.+

6 Biani, na ngoi so e ngbâ lani ti woko,+ Christ akui ndali ti azo so akpe Nzapa pëpe, lo kui na ngoi so a diko. 7 A yeke ngangu ti tene mbeni zo akui ndali ti mbeni zo ti mbilimbili. Me tongana a yeke mbeni zo so ayeke nzoni, peut-être mbeni zo ayeke yeda ti kui ndali ti lo. 8 Me Nzapa azia ndoye ti lo na gbele e na lege so, tongana e ngbâ lani awasiokpari, Christ akui ndali ti e.+ 9 Mingi ahon so, ndali ti so a diko e fadeso awe tongana azo ti mbilimbili na lege ti mênë ti lo,+ na lege ti lo a yeke sö e ande na yâ ti ngonzo ti Nzapa.+ 10 Tongana, na ngoi so e yeke lani awato ti Nzapa, e ga azo so akiri asara songo na Nzapa na lege ti kuâ ti Molenge ti lo,+ so fadeso e kiri e sara songo na lo awe, biani a yeke sö e ande na lege ti fini ti lo. 11 Gï so pëpe, me e ngbâ ti duti na ngia mingi na yâ ti Nzapa na lege ti Seigneur ti e Jésus Christ, lo so na lege ti lo e wara lege fadeso ti kiri ti sara songo na Nzapa awe.+

12 Ndani la, na lege ti zo oko siokpari alï na yâ ti dunia so, na lege ti siokpari kuâ aga,+ tongaso kuâ amû azo kue ngbanga ti so ala kue asara fade siokpari.+ 13 Siokpari ayeke na yâ ti dunia so kozo na Ndia, me tongana ndia ayeke dä pëpe, a diko siokpari na li ti zo pëpe.+ 14 Me, kuâ akomande tongana gbia ti londo na Adam juska na Moïse, même na ndö ti ala so asara lani pëpe siokpari tongana ti so Adam ake lani ndia, Adam so na yâ ti ambeni ye lo kpa lo so a ku lo lani ti tene lo ga so.+

15 Me tënë ti matabisi ni ayeke tongana tënë ti faute ni pëpe. Biani, ndali ti faute ti zo oko azo mingi akui, me kota nzobe ti Nzapa nga na matabisi so lo mû ni senge senge legeoko na kota nzobe so lo mû ni na lege ti zo oko,+ so ayeke Jésus Christ, asara ye mingi ahon ni nga akiri awu mingi na mbage ti azo mingi.+ 16 Nga, matabisi so Nzapa amû senge senge ayeke nde na aye so asi na peko ti siokpari so zo oko asara.+ Ngbanga so atï ndali ti faute oko asara si a bâ azo tongana azo so tënë ayeke na li ti ala.+ Me matabisi so aga ndali ti afaute mingi asara si a diko azo tongana azo ti mbilimbili.+ 17 Na lege ti faute ti zo oko kuâ akomande tongana gbia.+ Ni la e hinga biani so kota nzobe ti Nzapa nga na matabisi ti mbilimbili+ so lo mû ni senge senge ayeke kota nga awu mingi ahon ni. Ala so ayeke wara aye so, ala yeke duti ande na fini nga ala yeke komande tongana gbia+ na lege ti zo oko, Jésus Christ.+

18 Tongaso, gï tongana ti so ye ti peko ti faute ti zo oko na ndö ti mara ti azo nde nde kue ayeke so ngbanga ayeke na li ti ala,+ legeoko nga ndali ti kusala oko so amû lege ti diko zo tongana zo ti mbilimbili, ye ti peko ni na ndö ti mara ti azo nde nde kue+ ayeke so a diko ala tongana azo ti mbilimbili ti wara fini.+ 19 Gï tongana ti so ndali ti kengo yanga so zo oko ake, azo mingi aga awasiokpari,+ legeoko nga ndali ti mango yanga so zo oko amä, a yeke diko ande azo mingi tongana azo ti mbilimbili.+ 20 Ndia aga si faute awu mingi. Me na ndo so siokpari awu dä,+ kota nzobe ti Nzapa akiri awu mingi mingi. 21 Ndali ti nyen? Legeoko tongana ti so siokpari akomande tongana gbia legeoko na kuâ,+ tongaso nga kota nzobe ti Nzapa alingbi ti komande tongana gbia na lege ti mbilimbili ti gue na fini ti lakue lakue, fini so ayeke ga na lege ti Jésus Christ Seigneur ti e.+

6 E yeke tene ande nyen? E yeke ngbâ ande ti sara siokpari si kota nzobe ti Nzapa awu mingi? 2 Oko pëpe! So e kui awe na lege ti siokpari so,+ e yeke ngbâ ti duti na yâ ti siokpari ni tongana nyen?+ 3 Wala ala hinga pëpe so e kue so a batize e na yâ ti Christ Jésus awe,+ a batize e na yâ ti kuâ ti lo?+ 4 Tongaso a lu e legeoko na lo na lege ti batême ti e na yâ ti kuâ ti lo,+ si legeoko tongana ti so a zingo Christ na kuâ na lege ti gloire ti Babâ ni, a lingbi e nga kue e tambela na yâ ti mbeni fini kode ti dutingo na fini.+ 5 Tongana e ga oko na lo na lege ti kuâ so akpa ti lo,+ e yeke ga ande nga oko na lo biani na lege ti zingongo na kuâ so akpa ti lo.+ 6 E hinga so a pika ngbene sarango ye ti terê ti e na pointe legeoko na lo+ na ndö ti keke awe, si terê ti e ti siokpari alingbi ti sara mbeni ye oko pëpe,+ tongaso si e ngbâ ti duti angbâa ti siokpari mbeni pëpe.+ 7 Ndali ti so zo so akui awe, a zi* siokpari ti lo na li ti lo awe.

8 Nga, tongana e kui legeoko na Christ awe, e mä na bê so e yeke duti ande nga na fini legeoko na lo. 9 E hinga so Christ, so a zingo lo na kuâ fadeso awe,+ ayeke kui mbeni pëpe.+ Kuâ ayeke na ngangu na ndö ti lo mbeni pëpe. 10 Kuâ so lo kui, lo kui ti lungula siokpari gï fani oko biani biani awe.+ Me fini so lo duti na ni, lo duti na ni ndali ti Nzapa. 11 Legeoko nga, zia ala bâ terê ti ala so ala kui awe na lege ti siokpari, me ala yeke duti na fini ndali ti Nzapa na lege ti Christ Jésus.+

12 Ni la, ala zia lege pëpe na siokpari ti ngbâ ti komande tongana gbia na yâ ti terê ti ala so ayeke kui kuingo+ ti tene ala sara ye alingbi na anzara ti bê ti ala. 13 Nga ala ngbâ ti mû amembre ti terê ti ala ti mû na siokpari pëpe tongana aye ti bira ti ye so ayeke mbilimbili pëpe, me ala mû terê ti ala na Nzapa tongana azo so ayeke lani akuâ si ayeke na fini fadeso, nga ala mû amembre ti terê ti ala na Nzapa tongana aye ti bira ti ye so ayeke mbilimbili.+ 14 A lingbi siokpari aduti na ngangu na ndö ti ala pëpe, ala yeke na gbe ti ndia pëpe,+ me na gbe ti kota nzobe ti Nzapa.+

15 Tongaso, e yeke tene ande nyen? E yeke sara ande siokpari ngbanga ti so e yeke na gbe ti ndia pëpe, me na gbe ti kota nzobe ti Nzapa?+ Oko pëpe! 16 Ala hinga pëpe so tongana ala fa terê ti ala na mbeni zo tongana angbâa ti mä yanga ti lo, ala yeke angbâa ti lo ngbanga ti so ala mä yanga ti lo?+ Tongana ala yeke angbâa ti siokpari,+ a yeke ti si na kuâ,+ na tongana ala yeke angbâa ti mango yanga, a yeke ti si na mbilimbili. 17 Me singila na Nzapa so atâa so ala yeke lani angbâa ti siokpari, ala ga azo so ayeda na bê ti ala kue na mara ti fango ye so a zia na maboko ti ala. 18 Biani, ndali ti so a zi ala na gbe ti siokpari awe,+ ala ga angbâa ti mbilimbili.+ 19 Ndali ti wokongo ti mitele ti ala, mbi yeke sara tënë na ala na atënë so zo ayeke mä yâ ni: ndali ti so legeoko tongana ti so ala fa lani amembre ti terê ti ala na sioni ye nga na ye so akpe ndia pëpe tongana angbâa ti wara na pekoni ye so akpe ndia pëpe, fadeso nga ala fa amembre ti terê ti ala na mbilimbili tongana angbâa ti wara na pekoni dutingo so ayeke nzoni-kue.+ 20 Ndali ti so na ngoi so ala yeke lani angbâa ti siokpari, ala yeke na gbe ti mbilimbili pëpe.

21 Tongaso, na ngoi ni so, lengo ni so ala yeke lë ka lani ayeke nyen? A yeke aye so asara ala kamene fadeso. Ndali ti so nda ti aye so kue ayeke kuâ.+ 22 Me, fadeso, so a zi ala awe na gbe ti siokpari na ala ga angbâa ti Nzapa, ala yeke lë lengo ti ala na lege ti dutingo so ayeke nzoni-kue,+ nga na nda ni a yeke fini ti lakue lakue.+ 23 Ndali ti so futa ti peko ti siokpari ayeke kuâ,+ me matabisi so Nzapa amû ayeke fini ti lakue lakue+ na lege ti Christ Jésus Seigneur ti e.+

7 Aita, ala hinga ape? (mbi yeke sara tënë na azo so ahinga ndia) Ndia ayeke na ngangu na ndö ti mbeni zo na ngoi kue so lo de na fini. 2 Na tapande, mbeni wali so asara mariage awe, ndia akanga lo na terê ti koli ti lo na ngoi so koli ni ade na fini. Me tongana koli ni akui, a zi lo na gbe ti ndia ti koli ti lo awe.+ 3 Tongaso, na ngoi so koli ti lo ade na fini, a yeke iri lo wali so agi mbeni koli nde+ tongana lo ga wali ti mbeni koli nde. Me tongana koli ti lo akui, a zi lo na gbe ti ndia ti koli ni awe, tongaso, tongana lo ga wali ti mbeni koli nde, lo yeke wali so agi mbeni koli nde pëpe.+

4 Ni la, aita ti mbi, na lege ti terê ti Christ ala nga kue ala kui na lege ti Ndia awe si ala ga ti mbeni zo nde,+ ti lo so a zingo lo na kuâ,+ tongaso si e lë lengo ndali ti Nzapa.+ 5 Na ngoi so e yeke lani beoko na mitele, anzara ti bê so Ndia afa ni na gigi tongana ye so ayeke sioni ayeke sara kusala na yâ ti amembre ti terê ti e si e lë lengo so ague gï na kuâ.+ 6 Me fadeso a zi e na gbe ti Ndia awe,+ ndali ti so e kui awe na lege ti ye so angbâ ti gbu e lani ngangu, si na mbeni fini lege e ga angbâa na lege ti yingo,+ me pëpe na ngbene lege ni na lege ti mbeti ti andia.+

7 Tongaso, e tene nyen ande? Ndia ayeke siokpari? Oko pëpe! Ti tâ tënë ni, tongana a yeke ngbanga ti Ndia pëpe,+ ka mbi hinga fade siokpari pëpe. Na tapande, tongana fade Ndia atene pëpe: “Mo sara bê ti ye pëpe”, ka mbi hinga sarango bê ti ye pëpe.+ 8 Me ndali ti commandement, siokpari awara lege ti dü na yâ ti bê ti mbi mara ti sarango bê nde nde kue, ndali ti so tongana ndia ayeke dä pëpe, siokpari akui lani awe.+ 9 Biani, na ngoi so ndia ayeke dä pëpe, mbi yeke lani na fini. Me tongana commandement asi, siokpari akiri na fini, me mbi, mbi kui.+ 10 Commandement so ayeke gue na zo na fini,+ mbi bâ ti mbi so a yeke gue na zo na kuâ. 11 Ndali ti commandement, siokpari awara lege ti handa mbi na lo fâ mbi na lege ti commandement ni. 12 Tongaso, Ndia ayeke ti lo nzoni-kue na commandement ayeke nzoni-kue, a yeke mbilimbili nga a yeke nzoni.+

13 Tongaso, ye so ayeke nzoni aga kuâ ti fango mbi? Oko pëpe! Me a yeke siokpari la si asara tongaso, si a lingbi ti fa siokpari tongana ye so ayeke sara kusala ti ga na kuâ na mbi na lege ti ye so ayeke nzoni,+ si na lege ti commandement, siokpari akiri aga sioni mingi ahon ti kozo.+ 14 E hinga so Ndia ayeke ye ti yingo, me mbi, mbi yeke zo ti mitele, na a kä mbi ti ga ngbâa ti siokpari awe.+ 15 Ye so mbi yeke sara, mbi hinga ni pëpe. Ye so mbi ye, ni la mbi ngbâ ti sara ni pëpe, me ye so mbi ke, ni la mbi yeke sara. 16 Ye oko, tongana ye so mbi ye ni pëpe la si mbi yeke sara ni, mbi yeda so Ndia ayeke nzoni mingi. 17 Me fadeso a yeke mbi si mbi yeke sara ye ni so pëpe, me a yeke siokpari so aduti na yâ ti terê ti mbi.+ 18 Mbi hinga so na yâ ti mbi, so ti tene na yâ ti mitele ti mbi, mbeni ye ti nzoni oko ayeke dä pëpe. Nzara ti sara ye so mbi ye ayeke na yâ ti mbi, me ngangu ti sara ye so ayeke nzoni ayeke dä pëpe.+ 19 Ye ti nzoni so mbi ye ti sara mbi sara ni pëpe, me ye ti sioni so mbi ye ti sara ni pëpe, a yeke ni la si mbi ngbâ ti sara. 20 Ni la, tongana ye so mbi ye ti sara ni pëpe, a yeke ni la si mbi yeke sara ni, a yeke mbi la mbi yeke sara ye ni so pëpe, me a yeke siokpari so aduti na yâ ti mbi.

21 Tongaso mbi bâ ndia so na ndö ti mbi: Tongana mbi ye ti sara ye so ayeke mbilimbili, ye so ayeke sioni la si ayeke na yâ ti mbi.+ 22 Na yâ ti bê ti mbi, mbi wara ngia biani na yâ ti ndia ti Nzapa,+ 23 me mbi bâ na yâ ti amembre ti terê ti mbi mbeni ndia so ayeke sara bira na ndia ti bibe ti mbi+ na so ayeke gue na mbi tongana ngbâa na mbage ti ndia ti siokpari+ so ayeke na yâ ti amembre ti terê ti mbi. 24 So mawa na mbi! Zo wa la ayeke sö mbi ande na yâ ti terê so ayeke gue na mbi ti wara kuâ so? 25 Singila na Nzapa na lege ti Jésus Christ Seigneur ti e! Tongaso, na lege ti bibe ti mbi, mbi yeke ngbâa ti ndia ti Nzapa, me na lege ti mitele ti mbi, mbi yeke ngbâa ti ndia ti siokpari.+

8 Ala so ayeke beoko na Christ Jésus, ala yeke na ngbanga na li ti ala pëpe. 2 Ndali ti so ndia ti yingo so amû fini so ayeke na lege ti dutingo beoko na Christ Jésus azi mo awe+ na gbe ti ndia ti siokpari na ti kuâ. 3 Ye so Ndia ayeke na ngangu ti sara ni pëpe,+ ngbanga ti so Ndia ni awoko+ ndali ti mitele, Nzapa asara ni na tokuango Molenge ti lo wani+ na yâ ti terê so akpa ti mitele so ayeke na siokpari nga ti zi siokpari ni. Na lege so, Nzapa afâ ngbanga na li ti siokpari so ayeke na yâ ti mitele,+ 4 tongaso si aye ti mbilimbili so Ndia ahunda aga tâ tënë na yâ ti e+ so e yeke tambela na lege ti mitele pëpe, me na lege ti yingo.+ 5 Ala so ayeke sara ye alingbi na mitele azia li ti ala gï na ndö ti aye ti mitele,+ me ala so ayeke sara ye alingbi na yingo azia li ti ala gï na ndö ti aye ti yingo.+ 6 Ti zia li gï na ndö ti mitele aye ti tene kuâ,+ me ti zia li gï na ndö ti yingo aye ti tene fini nga na siriri,+ 7 ngbanga ti so ti zia li gï na ndö ti mitele aye ti tene dutingo wato ti Nzapa,+ ndali ti so mitele ayeke na gbe ti ndia ti Nzapa pëpe nga lo lingbi ti duti na gbe ni pëpe. 8 Ni la, ala so ayeke sara ye alingbi na mitele alingbi pëpe ti nzere na lê ti Nzapa.

9 Ye oko, tongana biani yingo ti Nzapa aduti na yâ ti ala, ala yeke sara ye alingbi na mitele pëpe, me alingbi na yingo.+ Me tongana mbeni zo ayeke na yingo ti Christ pëpe, zo tongaso ayeke ti Christ pëpe. 10 Me tongana Christ ayeke beoko na ala,+ biani terê ni akui awe ndali ti siokpari, me yingo ayeke ye so amû fini ndali ti mbilimbili. 11 Fadeso, tongana yingo ti lo so azingo Jésus na kuâ aduti na yâ ti ala, lo so azingo Christ Jésus na kuâ ayeke sara nga si terê ti ala so ayeke kui kuingo+ aduti na fini+ na lege ti yingo ti lo, yingo so aduti na yâ ti ala.

12 Tongaso, aita, a gbu e na ngangu pëpe ti sara ye alingbi na mitele nga ti mû peko ti anzara ti mitele ni.+ 13 Tongana ala duti na fini alingbi na mitele, ala yeke kui tâ biani. Me, tongana na lege ti yingo, ala fâ asarango ye ti terê ti ala,+ ala yeke duti ande na fini.+ 14 Azo kue so yingo ti Nzapa ayeke fa lege na ala, ala yeke biani amolenge ti Nzapa.+ 15 Ala wara lani pëpe mbeni yingo ti dutingo ngbâa so asara si ala kiri aduti na mbeto, me ala wara lani mbeni yingo so Nzapa amû ti mû ala ti ga amolenge ti lo. Na lege ti yingo so, e dekongo, e tene: “Abba,* Babâ!”+ 16 Yingo wani legeoko na yingo ti e+ afa so e yeke amolenge ti Nzapa.+ 17 Tongaso, tongana e yeke amolenge ni, e yeke nga ahéritier:+ biani ahéritier ti Nzapa, me ahéritier legeoko na Christ,+ gï tongana e bâ pasi legeoko na lo si a mû nga gloire na e legeoko na lo.+

18 Ni la, mbi bâ ti mbi so apasi ti ngoi ti fadeso ayeke ye oko pëpe tongana a haka ni na gloire so a yeke fa ni na gigi na lege ti e.+ 19 Lê ti création ayeke gï na lege ti ku ngoi so amolenge ti Nzapa ayeke fa terê ti ala na gigi.+ 20 Ndali ti so a zia création na gbe ti buba ye,+ na a yeke ti bê ti création wani pëpe, me a yeke ti bê ti lo so azia création ni na gbe ti buba ye, ndali ti beku 21 so a yeke zi+ ande création nga na gbe ti ngbâa ti ye so abuba na lo yeke wara liberté ti gloire ti amolenge ti Nzapa. 22 Biani, e hinga so juska fadeso création kue angbâ gï ti dema legeoko na ti bâ pasi legeoko. 23 Gï so pëpe, me e nga so e yeke na akozo li ti ye ni, so ti tene yingo, e yeke dema na yâ ti bê ti e+ na ngoi so e yeke ku kungo ti tene a mû e ti ga amolenge ti Nzapa,+ ti tene na lege ti ye so a futa ti zi azo, a zi e na yâ ti terê ti e. 24 A sö e na yâ ti beku so awe. Beku so zo abâ ni ayeke beku pëpe, ndali ti so tongana zo abâ mbeni ye awe, eskê lo yeke ku ni? 25 Me tongana e ku mbeni ye+ so e bâ ni pëpe,+ e ngbâ ti ku ni kungo na kangango bê.+

26 Ni la, yingo nga aga ti mû maboko na ndo so e woko dä.+ Biani kpale ni ayeke so: e hinga ye so a lingbi e sambela ndali ni pëpe tongana e yeke na bezoin ni. Me yingo wani ayeke hunda ndali ti e na atënë ti dema so asigi pëpe. 27 Me lo so ayeke bâ yâ ti bê+ ahinga nda ti yingo, ndali ti so yingo ni ayeke hunda ye tongana ti so Nzapa aye ndali ti azo ti be-vulu.

28 E hinga awe so Nzapa ayeke sara si akusala ti lo kue asara kua maboko na maboko ndali ti nzoni ti azo so andoye Nzapa, ala so lo iri ala alingbi na ye so lo leke na bê ti lo ti sara.+ 29 Ala so lo hinga ala kozo, lo leke nga kozoni awe ti sara si ala kpa Molenge ti lo,+ si Molenge ni aduti kozo molenge+ na popo ti gbâ ti aita ti lo.+ 30 Nga, ala so lo diko ala kozoni awe,+ a yeke ala so lo iri ala nga.+ Ala so lo iri ala ayeke nga ala so lo diko ala tongana azo ti mbilimbili.+ Na nda ni, ala so lo diko ala tongana azo ti mbilimbili ayeke ala so lo mû nga gloire na ala.+

31 Tongaso, e yeke tene ande nyen na ndö ti aye so? Tongana Nzapa ayeke na e, zo wa la si ayeke ke e ande?+ 32 So lo zi même Molenge ti lo wani na yâ ti kpale pëpe, me lo zia lo na lê ni ndali ti e kue,+ lo yeke sara ande nga nzoni bê na e ti mû tanga ti aye kue na e legeoko na Molenge ti lo ni ape? 33 Ala so Nzapa asoro ala awe+ so, zo wa la si ayeke bi tënë ande na li ti ala zo wa? Nzapa la adiko ala tongana azo ti mbilimbili.+ 34 Zo wa la si ayeke fâ ngbanga na li ti ala ande? Christ Jésus ayeke lo so akui lani, me ahon so lo yeke lo so a zingo lo na kuâ, lo so lo yeke na terê ti Nzapa na mbage ti maboko ti lo ti koli,+ nga lo so ayeke hunda ye ndali ti e.+

35 Zo wa la si ayeke kangbi e ande na ndoye ti Christ zo wa?+ A yeke ye ti vundu? wala ye ti mawa? wala sarango ye ti ngangu na e? wala nzara? wala dutingo terê senge? wala kpale so ayeke hara e? wala épée?+ 36 Gï tongana ti so Mbeti ti Nzapa atene: “Ndali ti mo, a yeke fâ e na yâ ti lango ni kue, a bâ e tongana ataba ti fango ni.”+ 37 Atâa so kue, e sö benda+ na yâ ti aye so kue ndali ti lo so andoye e. 38 Mbi hinga biani mbi tene atâa kuâ, wala fini, wala a-ange, wala agouvernement, wala aye so ayeke dä fadeso, wala aye so ayeke ga ande, wala angangu,+ 39 wala yongo ti ye na nduzu, wala lingo ti ye na gbe ni, wala mbeni ye nde so a leke alingbi ande ti kangbi e na ndoye ti Nzapa pëpe, ndoye so ayeke na yâ ti Christ Jésus Seigneur ti e.

9 Mbi yeke tene tâ tënë ndali ti so mbi yeke zo ti Christ; mbi yeke tene mvene pëpe, ngbanga ti so conscience ti mbi asara tënë ti témoin legeoko na mbi na yâ ti yingo vulu, 2 so mbi yeke na kota vundu nga ye angbâ ti son mbi na yâ ti bê ti mbi. 3 Mbi wani mbi ye fade si a kangbi mbi na Christ, na a deba mbi ndali ti nzoni ti aita ti mbi, afami ti mbi na lege ti mitele, 4 azo ti Israël. Ala la awara lege ti tene a mû ala ti ga amolenge ti Nzapa,+ nga so gloire, ambele,+ Ndia so a mû ni,+ kua ti Nzapa+ nga na azendo ayeke ti ala.+ 5 Ala la akotara ayeke ti ala nga Christ asigi na yâ ti ala+ na lege ti mitele.+ Zia a gonda Nzapa lakue lakue, lo so ayeke na ndö ti aye kue. Amen.

6 Ye oko, a yeke pëpe mo bâ mo tene tënë ti Nzapa atï lani na ngu awe. A yeke pëpe ala kue so asigi na yâ ti Israël la si ayeke biani “Israël.”+ 7 Nga ngbanga ti so ala yeke hale ti Abraham+ la si ala kue ayeke amolenge ti lo pëpe, me Mbeti ti Nzapa atene: “Ye so a yeke iri ni ande ‘hale* ti mo’ ayeke sigi na lege ti Isaac.”+ 8 So ti tene, amolenge so aga na lege ti mitele ayeke biani amolenge ti Nzapa pëpe,+ me amolenge so aga na lege ti zendo ni+ si a diko ala tongana hale* ni. 9 Zendo so Nzapa amû lani ayeke so: “Na ngu ti peko mbi yeke ga ande na oko ngoi ni so, na Sara ayeke dü ande molenge ti koli.”+ 10 Me a mû zendo ni gï na ndö ti tënë so pëpe, me nga na ngoi so Rébecca amû ngo ti angbo na lege ti koli oko, Isaac kotara ti e;+ 11 na ngoi so ade ti dü ala pëpe nga ala de ti sara mbeni ye ti nzoni wala ti sioni oko pëpe, ti tene ye so Nzapa aleke ti sara na lege ti sorongo ye so lo soro angbâ ti luti na ndö ti akusala pëpe, me na ndö ti lo so airi ndo, 12 a tene na Rébecca: “Yaya ni ayeke duti ande ngbâa ti ngambe ni.”+ 13 Gï tongana ti so Mbeti ti Nzapa atene: “Mbi ye Jacob, me mbi ke Ésaü.”+

14 Tongaso, e tene ande nyen? Nzapa ayeke sara ye ti kirikiri? Oko pëpe!+ 15 Ndali ti so lo tene na Moïse: “Mbi yeke sara nzoni bê na zo so mbi ye ti sara nzoni bê na lo, na mbi yeke bâ mawa ti zo so mbi ye ti bâ mawa ti lo.”+ 16 Tongaso, a yeke pëpe ndali ti ye so zo ni aye wala ndali ti ngangu so zo ni asara,* me a yeke ndali ti Nzapa so ayeke sara nzoni bê na zo.+ 17 Na yâ ti Mbeti ti Nzapa, Nzapa atene na Pharaon: “A yeke ndali ti ye so la si mbi zia mo ti ngbâ na fini: ti tene, na ndö ti mo, mbi lingbi ti fa ngangu ti mbi na gigi, si a fa iri ti mbi na ndö ti sese kue.”+ 18 Ni la, Nzapa ayeke sara nzoni bê na zo so lo ye ti sara nzoni bê na lo, me zo so lo ye ti zia lo ti ga zo ti ngangu-li, lo yeke zia lo ti ga zo ti ngangu-li.+

19 Tongaso, mo yeke hunda mbi ande, mo tene: “Ngbanga ti nyen la lo ngbâ ti fa sioni ti azo na ala? Zo wa la si ake ye so bê ti Nzapa aye?” 20 Mo zo, mo yeke zo wa ti za yanga na Nzapa?+ Eskê ye so a leke ni awe ayeke tene na zo so aleke lo, atene: “Mo leke mbi tongaso ngbanga ti nyen?”+ 21 Ala hinga ape? Zo ti lekengo ta ti basënzi ayeke na komandema na ndö ti popoto ti sese ape?+ Lo yeke na ngangu ti mû oko popoto ni ti leke na mbeni ta ndali ti kota kusala, na ti mû ni ti leke na mbeni ta ndali ti senge kusala. 22 Fadeso, tongana Nzapa, atâa so lo ye ti fa ngonzo ti lo na ti sara si a hinga ngangu ti lo, lo kanga bê mingi na terê ti ata so alingbi na ngonzo nga na futingo, 23 ti tene lo sara si a hinga mosoro ti gloire ti lo na ndö ti ata so a lingbi a sara nzoni bê na ni,+ so lo leke kozoni awe ti wara gloire, 24 so ti tene e, so lo iri e gï na popo ti aJuif pëpe me na popo ti amara nga,+ ka e tene nyen? 25 A yeke tongana ti so lo tene nga na yâ ti mbeti ti Osée, lo tene: “Azo so ayeke azo ti mbi pëpe,+ mbi yeke iri ala ande ‘azo ti mbi,’ wali so a ndoye lo mingi pëpe, mbi yeke iri lo ‘wali so a ndoye lo mingi.’+ 26 Nga na ndo so a tene na ala, a tene: ‘Ala yeke azo ti mbi pëpe,’ a yeke na ndo ni so la si a yeke iri ala ande ‘amolenge ti Nzapa so ayeke na fini.’”+

27 Nga, na ndö ti Israël, Ésaïe adekongo, atene: “Atâa tongana wungo ti amolenge ti Israël alingbi ti duti tongana mbutu ti ngu-ingo, a yeke sö ande gï tanga ni so angbâ.+ 28 Ndali ti so Jéhovah* ayeke hunda ande na azo ti sese ni ti kiri tënë na lo, lo yeke sara ni ahunzi kue nga lo yeke sara ni hio.”+ 29 Nga, legeoko tongana Ésaïe asara tënë ni ândö giriri, lo tene: “Tongana Jéhovah* ti aturugu azia lani mbeni hale na e pëpe, ka e ga gï tongana Sodome, na e kpa Gomorrhe.”+

30 Tongaso, e tene nyen ande? Azo ti amara, atâa so ala yeke tomba peko ti mbilimbili pëpe, ala gue ala si dä,+ mbilimbili so a wara ni na lege ti mabe.+ 31 Me Israël, atâa so lo yeke tomba lani peko ti mbeni ndia ti mbilimbili, lo si dä pëpe. 32 Ngbanga ti nyen? A yeke ngbanga ti so lo tomba peko ni na lege ti mabe pëpe, me mo bâ mo tene a yeke na lege ti akusala. Ala pika gere ti ala na “tênë so zo ayeke pika gere ti lo dä.”+ 33 Gï tongana ti so Mbeti ti Nzapa atene: “Bâ, mbi yeke zia na Sion mbeni tênë+ so zo ayeke pika gere ti lo dä nga na mbeni kota tênë so asara si zo atï, me zo so amä na bê na ni, vundu ayeke sara lo ande pëpe.”+

10 Aita, ye so bê ti mbi aye mingi nga so mbi voro terê ti mbi na Nzapa ndali ni ngbanga ti azo ti Israël ayeke biani ti tene a sö ala.+ 2 Biani, mbi sara tënë so na ndö ti ala, so ala yapu na kusala ti Nzapa,+ me a yeke na lege ti tâ hingango ye pëpe. 3 Ndali ti so ala hinga mbilimbili ti Nzapa pëpe,+ na ala yeke gi ti zia na sese mbilimbili ti ala wani,+ ala woko terê ti ala na gbe ti mbilimbili ti Nzapa pëpe.+ 4 Biani, Ndia ahunzi na ndö ti Christ,+ tongaso si zo oko oko kue so amä na bê awara mbilimbili.+

5 Moïse asû mbeti na ndö ti mbilimbili so aga na lege ti Ndia lo tene: “Zo so asara ye alingbi na aye so, lo yeke ngbâ ande na fini ndali ni.”+ 6 Me mbilimbili so aga na lege ti mabe atene: “Mo tene na bê ti mo pëpe,+ mo tene: ‘Zo wa la si ayeke monté ande na yayu kâ?’+ so ti tene, ti mû Christ ti descend na lo na sese, 7 wala, ‘Zo wa la si ayeke descend ande juska na yâ ti kota dû so alï mingi?’+ so ti tene, ti sigi na Christ na popo ti akuâ.” 8 Me a tene nyen? “Tënë ni ayeke nduru na mo, a yeke na yanga ti mo wani nga a yeke na yâ ti bê ti mo wani”,+ so ti tene, “tënë” ti mabe so e yeke fa tënë ni. 9 Biani, tongana mo tene na yanga ti mo dandara so Jésus ayeke Seigneur,+ nga na yâ ti bê ti mo, mo mä na bê so Nzapa azingo lo na kuâ, a yeke sö mo ande. 10 Ndali ti so a yeke na bê si zo ayeke mä na bê ti ga mbilimbili, me a yeke na yanga ti lo si lo yeke fa tënë dandara+ ti wara salut.

11 Biani, Mbeti ti Nzapa atene: “Zo kue so amä na bê na lo, vundu ayeke sara lo ande pëpe.”+ 12 Biani, Juif ayeke nde na Grec pëpe,+ ngbanga ti so Seigneur ayeke gï oko na ndö ti ala kue, lo so amû ye mingi na ala kue so airi lo. 13 Ndali ti so “a yeke sö ande zo kue so adi iri ti Jéhovah.”*+ 14 Me ala yeke di iri ti lo ande tongana nyen tongana ala mä na bê na lo ape? Ala yeke mä na bê na lo ande tongana nyen tongana ala mä tënë na ndö ti lo ape? Nga, ala yeke mä tënë ni ande tongana nyen tongana zo ti fa tënë ni ayeke dä ape? 15 Ala yeke fa tënë ni tongana nyen tongana a tokua ala ape?+ Legeoko tongana ti so Mbeti ti Nzapa atene: “Gere ti ala so ayeke fa nzoni tënë ti anzoni ye ayeke tâ pendere mingi!”+

16 Me, ala kue si asara ye alingbi na nzoni tënë ni pëpe. Ni la Ésaïe atene: “Jéhovah,* zo wa la amä na bê na tënë so lo mä na yanga ti e?”+ 17 Tongaso, mabe aga na peko ti ye so zo amä.+ Na ye so zo amä aga na lege ti tënë so a fa na ndö ti Christ. 18 Me mbi hunda ndo, mbi tene: Ala mä ni nzoni, ni la ape? Biani, “lego ti ala asigi juska na ndö ti sese kue, na tënë so ala yeke fa ague juska na nda ti sese kue so azo ayeke dä.”+ 19 Me mbi hunda ndo, mbi tene: Israël ahinga ni nzoni, ni la ape?+ Kozoni kue, Moïse atene: “Na lege ti mbeni mara so ayeke biani mbeni mara pëpe, mbi yeke sara ande si kota bê asara ala. Na lege ti mbeni buba mara, mbi yeke pusu ala ande ti sara ngonzo mingi.”+ 20 Me Ésaïe aduti na mbeto oko pëpe si lo tene: “Ala so agi mbi pëpe, ala la si awara mbi.+ Ala so ahunda tënë ti mbi pëpe, ala si mbi fa terê ti mbi na ala.”+ 21 Me na ndö ti Israël, lo tene: “Na yâ ti lango ni kue mbi gbara yâ ti maboko ti mbi na mbage ti mbeni mara so ake yanga nga so li ti lo akpengba.”+

11 Tongaso mbi hunda ndo, mbi tene: Nzapa ake lani azo ti lo?+ Oko pëpe! Ndali ti so mbi kue mbi yeke mbeni zo ti Israël, mbi yeke ti hale* ti Abraham, ti mara ti Benjamin. 2 Nzapa ake lani azo ti lo pëpe, ala so lo hinga ala kozoni.+ Na ngoi so Élie adema na Nzapa ndali ti sarango ye ti azo ti Israël, ala hinga ye so Mbeti ti Nzapa atene na ndö ti lo ape? Lo tene: 3 “Jéhovah,* ala fâ aprophète ti mo, ala kungbi agbalaka ti mo, gï mbi oko la mbi ngbâ, si ala yeke gi ti zi fini* ti mbi.”+ 4 Me Nzapa akiri tënë wa na lo? Nzapa atene: “Mbi zia ndali ti mbi wani akoli 7 000 so asara agenou na gbe ti Baal pëpe.”+ 5 Legeoko nga, na ngoi ti fadeso, mbeni tanga ti azo+ nga angbâ a lingbi na sorongo ye so Nzapa asoro ndali ti kota nzobe ti lo. 6 Tongana a yeke na lege ti kota nzobe ti Nzapa,+ andâ a yeke na lege ti akusala mbeni pëpe.+ Tongana a yeke fade na lege ti akusala, ka kota nzobe ti Nzapa ni ayeke duti kota nzobe mbeni pëpe.

7 Tongaso, e tene nyen? Même ye so Israël ayeke gi gingo na nzara ni so, lo wara ni pëpe, me ala so a soro ala awara ni.+ Me tanga ti azo ni, bê ti ala akpengba.+ 8 Legeoko tongana ti so Mbeti ti Nzapa atene: “Nzapa amû na ala yingo ti kota lango,+ lo mû na ala lê so abâ ndo pëpe nga mê so amä ndo pëpe, juska laso.”+ 9 Nga, David atene: “Zia table ti ala aga gbanda nga kûkû ndali ti ala, mbeni tênë so ala pika gere ti ala dä nga mbeni futa ti peko ti tambela ti ala. 10 Zia lê ti ala avuko si ala lingbi ti bâ ndo pëpe, na zia mo sara si peko ti ala aba bango lakue.”+

11 Tongaso mbi hunda ndo, mbi tene: Ala pika gere ti ala si ala tï biani biani awe? Oko pëpe! Me ndali ti pikango gere ti ala ni, azo ti amara awara salut, na ye so apusu ala ti sara kota bê.+ 12 Asingana so pikango gere ti ala aga na mosoro na dunia so, nga wungo ti ala so akiri na gbe ni aga na mosoro na azo ti amara so,+ si fade wungo ti ala kue ayeke ga na mosoro mingi ape?

13 Fadeso mbi yeke sara tënë na ala, ala so ayeke azo ti amara. So mbi yeke biani mbeni bazengele ti amara,+ mbi yeke gonda kusala ti mbi+ 14 ti bâ wala mbi lingbi ti pusu ala so ayeke ti mara ti mbi ti sara kota bê si mbi lingbi ti sö ambeni na popo ti ala. 15 Tongana kengo ala asara si dunia akiri asara songo na Nzapa,+ tongana a kiri ti yamba ala ye ni ayeke duti tongana nyen? A yeke duti tongana londongo na kuâ ti kiri na fini. 16 Tongana mbage ti mengo farine so a mû tongana kozo li ti ye ayeke nzoni-kue, tanga ti mengo farine ni kue ayeke nzoni-kue nga. Tongana gunda ti keke ni ayeke nzoni-kue, amaboko ti keke ni ayeke nzoni-kue nga.

17 Ye oko, tongana a fâ ambeni maboko ti keke ni, na mo, atâa so mo yeke keke ti olive ti ngonda, a mû mo a greffé mo na terê ti ala na mo yeke bâ nzoni ndali ti aye ti nzoni so alondo na yâ ti gunda ti keke ti olive ni, 18 mo pika kate ti mo pëpe na mbage ti amaboko ti keke ni. Tongana mo yeke pika kate ti mo na mbage ti ala,+ zia na li ti mo so mo la mo yô gunda ti keke ni pëpe, me gunda ti keke ni la si ayô mo. 19 Mo yeke tene ande mo tene: “A fâ ambeni maboko ti keke ni ti tene a greffé mbi na terê ni.”+ 20 Tâ tënë! A dë ala ndali ti so ala mä na bê pëpe,+ me mo, mo yeke luti ndali ti mabe.+ Mo zia ti sara wuma, me duti na mbeto. 21 So Nzapa abata atâ maboko ti keke ni pëpe so, lo yeke bata mo ande nga pëpe. 22 Tongaso, bâ lege so Nzapa ayeke sara nzoni na zo+ nga lege so lo yeke son na ni. Lo son songo na ndö ti ala so atï,+ me Nzapa ayeke sara nzoni na mo, gï tongana mo lingbi lakue ti tene lo sara nzoni na mo, tongaso pëpe, mo nga kue a yeke dë mo ande na sese. 23 Azo so nga kue, tongana ala zia lege ti duti azo so amä na bê pëpe, a yeke greffé ala ande na terê ti keke ni,+ ndali ti so Nzapa alingbi ti kiri ti greffé ala dä. 24 Asingana so a dë mo na terê ti keke ti olive ni so ayeke ti ngonda na a greffé mo na terê ti keke ti olive ti kodro so, atâa so a lingbi fade ti sara tongaso pëpe, si fade a greffé ala so ayeke ti keke ti olive ti kodro ni so na terê ti keke ti olive ti ala wani ape?

25 Aita, mbi ye si ala hinga ye na ndö ti tënë so Nzapa ahonde ndani,+ tongaso si ala bâ terê ti ala wani pëpe tongana azo so ayeke sara ye na ndara: ye so asi ayeke so bê ti ambeni zo ti Israël akpengba juska wungo ti azo ti amara nde kue aga alï, 26 na a yeke tongaso si a yeke sö ande azo ti Israël kue.+ Legeoko tongana ti so Mbeti ti Nzapa atene: “Zo ti zingo azo* ayeke londo ande na Sion+ si aga na lo yeke zi yongoro na terê ti amolenge ti Jacob asarango ye ti azo so akpe Nzapa pëpe. 27 Bâ, so ayeke mbele so mbi te na ala+ na ngoi so mbi yeke zi asiokpari ti ala.”+ 28 Ti tâ tënë ni, tongana a ndu tënë ti nzoni tënë, azo so aga awato ti Nzapa ndali ti ala. Me tongana a ndu tënë ti sorongo ye so Nzapa asoro, ala yeke azo so Nzapa andoye ala mingi ndali ti akotara ti ala.+ 29 Ndali ti so amatabisi ti Nzapa nga na iringo ndo ti lo ayeke aye so lo yeke wara vundu ndali ni pëpe. 30 Gï tongana ti so ala ke yanga ti Nzapa+ lani, me fadeso a sara nzoni bê na ala+ ndali ti kengo yanga so azo so ake,+ 31 ni la ala nga ala ke yanga fadeso, ye ti peko ni ayeke so a sara nzoni bê na ala, tongaso si a sara nzoni bê na azo so nga. 32 Biani, Nzapa akanga ala kue legeoko na yâ ti kengo yanga,+ tongaso si lo sara nzoni bê na ala kue.+

33 Bâ, tongana nyen mosoro ti Nzapa, ndara ti lo na hingango ye ti lo ayeke kota ma! Zo alingbi ti gi nda ti afango ngbanga ti lo pëpe, zo alingbi nga ti hinga alege ti lo kue pëpe. 34 Biani, “zo wa la si ahinga bibe ti Jéhovah,* wala zo wa la si aga zo ti mungo wango na lo?”+ 35 Wala “zo wa la si amû li ni kozo ti mû ye na lo, tongaso si lo kiri lo futa ni na zo ni?”+ 36 Aye kue alondo na lo, a yeke na lege ti lo na a yeke ti lo. Zia a mû na lo gloire lakue lakue. Amen.

12 Ni la, aita, mbi voro yanga na ala, na lege ti bango mawa so Nzapa ayeke na ni, ala mû terê ti ala+ tongana sandaga so ayeke na fini, so ayeke nzoni-kue,+ so anzere na Nzapa, so ti tene mbeni kua so ala sara na Nzapa, so ala sara ni na hingango ndo ti ala.+ 2 Ala zia ti mû lege na aye ti ngoi so* ti changé sarango ye ti ala,* me ala changé na lege so ala sara si bibe ti ala akiri fini ni,+ si ala wani alingbi ti hinga ye so bê ti Nzapa aye,+ so ayeke nzoni, so anzere nga so ayeke mbilimbili-kue.

3 Na lege ti kota nzobe ti Nzapa so a mû na mbi, mbi tene na zo oko oko kue na popo ti ala ti bâ terê ti lo wani ahon ti so a lingbi zo abâ terê ti lo na ni pëpe,+ me ti bâ terê ti lo si lo duti na li so ayeke nzoni, zo oko oko alingbi na konongo ti mabe so Nzapa amû na lo.+ 4 Ni la, tongana ti so e yeke na amembre mingi na yâ ti terê oko,+ me amembre ni so, ala kue asara gï oko kua pëpe, 5 e nga, atâa so e yeke mingi, e yeke gï terê oko so ayeke beoko na Christ, me e oko oko kue e yeke amembre ti terê ti amba ti e.+ 6 Tongaso, so e yeke na amatabisi nde nde na lege ti kota nzobe ti Nzapa so a mû na e,+ wala a yeke prophétie, zia e tene prophétie ni alingbi na mabe so a mû na e; 7 wala a yeke mbeni kusala, zia e ngbâ ti sara kusala so; wala zo so ayeke fa ye, zia lo ngbâ ti fa ye;+ 8 wala zo so ayeke wa zo, zia lo ngbâ ti wa zo;+ zo so ayeke mû ye na azo, zia lo sara ni na nzoni bê;+ wala zo so ayeke mû li ni, zia lo sara ni na bê ti lo kue;+ zo so ayeke sara nzoni bê na zo, zia lo sara ni na ngia na bê.+

9 Zia ndoye ti ala aduti ndoye ti handango lê ti zo pëpe.+ Ala ke na bê oko ye so ayeke sioni,+ ala hule na terê ti ye so ayeke nzoni. 10 Na yâ ti yengo terê ti aita, zia ala duti na tâ yengo terê na popo ti ala. Na ndö ti tënë ti nengo mba na popo ti ala, zia ala duti azo so amû li ni kozo ti sara ni.+ 11 Ala sara kua ngangu, ala sara goigoi pëpe.+ Zia yingo aduti tongana wâ na yâ ti terê ti ala.+ Ala sara na Jéhovah* tongana angbâa.+ 12 Ala duti na ngia na yâ ti beku. Ala gbu ngangu na yâ ti aye ti vundu.+ Ala ngbâ lakue ti sambela.+ 13 Ala kangbi ye na azo so ayeke azo ti be-vulu a lingbi na abezoin ti ala.+ Ala gi lege lakue ti yamba agene.+ 14 Ala ngbâ ti iri tënë nzoni na ndö ti azo so ayeke sara ye ti ngangu na ala,+ ala iri tënë nzoni na ndö ti azo, me ala deba azo pëpe.+ 15 Ala duti na ngia legeoko na ala so aduti na ngia, ala toto legeoko na azo so atoto. 16 Zia ala bâ amba ti ala tongana ti so ala bâ na terê ti ala wani, ala bâ gï akota ye pëpe, me zia ala mû gï peko ti akete ye.+ Ala bâ terê ti ala wani pëpe tongana azo ti ndara.+

17 Ala kiri sioni ndali ti sioni na zo oko pëpe.+ Ala sara aye so ayeke nzoni na lê ti azo kue. 18 Tongana lege ni ayeke dä, na ala lingbi ti sara mbeni ye, zia ala duti na siriri na azo kue.+ 19 Aita so mbi ndoye ala mingi, ala wani ala kiri pëpe peko ti sioni so a sara na ala, me ala zia lege na ngonzo ti Nzapa ti sara ni.+ Ndali ti so Mbeti ti Nzapa atene: “Jéhovah* atene: Mbi la mbi yeke kiri na zo peko ti sioni so lo sara, mbi la mbi yeke kiri na ni.”+ 20 Me, “tongana nzara asara wato ti mo, mû kobe na lo, tongana go ti lo ahule, mû na lo mbeni ye lo nyon, ndali ti so na sarango tongaso, mo yeke bungbi ande alê ti wâ na ndö ti li ti lo.”*+ 21 Zia si sioni ahon mo na ngangu pëpe, me ngbâ ti hon ndö ti sioni na lege ti ye ti nzoni.+

13 Zia azo* kue awoko terê na gbe ti akota zo ti komande so ayeke na ndö ti ala,+ ndali ti so komandema ayeke dä gï ndali ti Nzapa.+ Azo ti komande so ayeke dä fadeso, Nzapa azia si ala duti na ando nde nde so alingbi na ala.+ 2 Tongaso, zo kue so alondo ti ke komandema ake nga ye so Nzapa si azia na sese. Ala so ake ni ayeke wara ande ngbanga na li ti ala. 3 Ndali ti so ala so ayeke komande, azo ayeke dö na mbeto na gbele ala. Azo so asara nzoni ayeke dö na mbeto na gbele ala pëpe, me gï azo so asara sioni.+ Mo ye ti dö na mbeto pëpe na gbele zo ti komande? Ngbâ ti sara nzoni na lo+ yeke gonda mo ande. 4 Zo ti komande ayeke wakua ti Nzapa ndali ti nzoni ti mo. Me tongana mo yeke sara ye ti sioni, zia mo dö na mbeto ngbanga ti so a yeke senge senge pëpe si lo yeke yô épée. Lo yeke wakua ti Nzapa, zo ti kiringo na ngonzo* ti Nzapa na ndö ti zo so angbâ ti sara ye ti sioni.

5 Tongaso, a yeke ngbanga ti ala ti woko terê na gbe ti komandema, gï ndali ti ngonzo ti Nzapa so pëpe, me nga ndali ti conscience ti ala.+ 6 Ndani la si ala nga ayeke futa impôt, ndali ti azo ti komande ayeke awakua ti Nzapa ndali ti nzoni ti azo, na azo ti komande ni ayeke sara kua so lakue. 7 Ala mû na azo kue ye so ayeke ti ala. Na zo so ahunda impôt, ala futa na lo impôt;+ na zo so ahunda douane, ala futa na lo douane; na zo so aye ti tene a kpe mbeto ti lo, ala kpe mbeto ti lo;+ na zo so aye ti tene a ne lo, ala ne lo.+

8 Zia bon ti mbeni ye ti zo aduti na li ti ala pëpe,+ me gï ti ndoye terê na popo ti ala, ndali ti so zo so andoye mba ti lo asara biani ye so ndia afa.+ 9 Andia so, “Mo gi wali wala koli nde pëpe,+ mo fâ zo pëpe,+ mo nzi ye pëpe,+ mo sara bê ti ye pëpe,”+ na mbeni commandement kue so ayeke dä, a bungbi kue gï na yâ ti tënë oko so: “Mo doit ti ndoye mba ti mo tongana mo wani.”+ 10 Zo so ayeke na ndoye ayeke sara sioni na mba ti lo pëpe,+ tongaso ndoye ayeke sarango biani ye so ndia afa.+

11 Ala sara ye so nga, ndali ti so ala hinga ngoi ni, ngbanga ti so l’heure ni alingbi awe ti tene ala zingo na lango,+ ndali ti so fadeso salut ti e aga nduru mingi ahon ti tango so e ga lani azo so amä na bê. 12 Bï aga nduru ti hon awe, na ndo aga nduru ti han. Tongaso zia e bi yongoro akusala so ayeke ti bingo+ na zia e yü aye ti bira ti lumière.+ 13 Zia e tambela na lege ni+ tongana ti so zo ayeke tambela na kota lâ, e tambela pëpe na lege ti pumba ti kirikiri nga na nyongo sämba ahon ndö ni, wala na lege ti sarango lango-sioni nga na sarango sioni ye sân kamene,+ wala na yâ ti papa nga na sarango kota bê.+ 14 Me zia ala yü Seigneur Jésus Christ,+ na ala leke kozoni pëpe ti sara aye ti nzara ti mitele.+

14 Ala yamba zo so mabe ti lo akpengba kue pëpe,+ me ala fâ ngbanga pëpe na ndö ti atënë ti bê so ayeke nde na ti ala.* 2 Mbeni zo ayeke na mabe ti te ye kue, me zo so awoko ate gï akugbe-kasa. 3 Zia zo so ayeke te ye ni abâ zo so ayeke te ye ni pëpe tongana mbumbuse zo pëpe, nga zo so ayeke te ye ni pëpe afâ ngbanga pëpe na li ti zo so ayeke te ye ni,+ ndali ti so Nzapa ayamba zo so awe. 4 Mo yeke zo wa si mo fâ ngbanga na li ti zo ti kua ti mba ti mo?+ A yeke na gbele wa ti lo la si lo yeke luti wala lo yeke tï.+ Biani, a yeke sara ande si lo luti, ndali ti so Jéhovah* alingbi ti sara si lo luti.

5 Mbeni zo abâ ti lo mbeni lango tongana kota lango ahon mbeni.+ Mbeni nde abâ ti lo mbeni lango ni tongana atanga ni kue.+ Zia zo oko oko ahinga na yâ ti li ti lo so ye ni ayeke biani tongaso. 6 Zo so ayeke bata mbeni lango, lo bata ni ti mû gonda na Jéhovah.* Nga zo so ate ye, lo te ye ti mû gonda na Jéhovah,* ngbanga ti so lo mû singila na Nzapa.+ Zo so ate ye pëpe, lo te ye pëpe ti mû gonda na Jéhovah,* me lo mû singila na Nzapa.+ 7 Biani, zo oko na popo ti e ayeke duti na fini gï ndali ti lo wani pëpe,+ nga zo oko na popo ti e ayeke kui gï ndali ti lo wani pëpe. 8 Atâa e yeke na fini, e yeke na fini teti Jéhovah;*+ atâa e kui, e kui teti Jéhovah. Tongaso, atâa e yeke na fini wala atâa e kui, e yeke ti Jéhovah.*+ 9 A yeke ndali ti ye so la si Christ akui lani na lo kiri na fini, tongaso si lo duti Seigneur na ndö ti akuâ nga na ndö ti azo so ayeke na fini.+

10 Me mo yeke fâ ngbanga na li ti ita ti mo ndali ti nyen?+ Wala mo yeke bâ nga ita ti mo tongana mbumbuse zo ndali ti nyen? E kue a yeke iri e ande ti luti na devant ti ngende ti fango ngbanga ti Nzapa.+ 11 Ndali ti so Mbeti ti Nzapa atene: “Jéhovah* atene: ‘Mbi so mbi yeke na fini, mbi deba yanga mbi tene,+ genou oko oko kue ayeke kuku ande na gbe ti mbi, na langue oko oko kue ayeke sepela ande Nzapa polele.’”+ 12 Tongaso, zo oko oko na popo ti e ayeke kiri tënë ande na Nzapa ndali ti lo wani.+

13 Ni la, zia e fâ ngbanga na li ti mba mbeni pëpe,+ me zia ala leke na bê ti ala ti zia pëpe na gbele mbeni ita mbeni ye so lo yeke pika gere ti lo dä wala mbeni ye so ayeke sara si lo tï.+ 14 Na yâ ti Seigneur Jésus, mbi hinga na mbi mä na bê so mbeni ye ti sioni tongaso ayeke dä pëpe.+ Gï tongana mbeni zo abâ so mbeni ye ayeke ye ti sioni, si na lê ti lo ye ni ayeke ye ti sioni. 15 Biani tongana ndali ti kobe la si ita ti mo awara vundu, mo yeke tambela alingbi na ndoye mbeni pëpe.+ Zia pëpe si na lege ti kobe ti mo, mo futi lege ti lo so Christ akui ndali ti lo.+ 16 Tongaso, nzoni ye so ala yeke sara so, ala mû lege na azo ti tene sioni tënë ni pëpe. 17 Ndali ti so Royaume ti Nzapa ayeke tënë ti tengo ye na nyongo ye pëpe,+ me a yeke mbilimbili na siriri na ngia na lege ti yingo vulu. 18 Zo kue so ayeke sara kua na Christ tongana ngbâa, lo nzere na lê ti Nzapa, na azo ayeke bâ lo na nzoni lê.

19 Tongaso, zia e tomba peko ti aye so ayeke ga na siriri+ nga na aye so ayeke kpengba mba na popo ti e.+ 20 Mo zia ti futi kusala ti Nzapa gï ndali ti kobe.+ Tâ tënë, aye kue ayeke nzoni, me a yeke nzoni pëpe* ti tene mbeni zo ate ye so ayeke sara ande si mba ti lo apika gere.+ 21 A yeke nzoni mo te nyama pëpe wala mo nyon vin pëpe wala mo sara pëpe mbeni ye so asara si ita ti mo apika gere.+ 22 Mabe so mo yeke na ni, bata ni ndali ti mo na lê ti Nzapa. Ngia ayeke na zo so azia terê ti lo na gbe ti ngbanga pëpe ndali ti ye so lo yeda ti sara. 23 Me tongana lo yeke na kite, a fâ ngbanga na li ti lo awe tongana lo te ni ndali ti so lo te ni na mabe pëpe. Biani, ye kue so a sara ni na lege ti mabe pëpe ayeke siokpari.

15 E so e yeke ngangu, a lingbi e yô awokongo ti ala so ayeke ngangu pëpe,+ na e gi pëpe ti nzere gï na e wani.+ 2 Zia zo oko oko na popo ti e agi ti nzere na mba ti lo na yâ ti ye so ayeke nzoni ti kpengba mba ti lo ni.+ 3 Biani, même Christ kue agi ti nzere na lo wani pëpe;+ me legeoko tongana ti so Mbeti ti Nzapa atene: “Zonga ti azo so ayeke zonga mo aga na ndö ti mbi.”+ 4 Ndali ti so aye kue so a sû ândö giriri na yâ ti Mbeti ti Nzapa, a sû ni ti tene a fa ye na e,+ si na lege ti gbungo ngangu ti e+ nga na lege ti dengo bê so alondo na yâ ti Mbeti ti Nzapa e duti na beku.+ 5 Zia Nzapa so amû na zo gbungo ngangu nga na dengo bê asara si na popo ti ala, ala duti na oko bango ndo so Christ Jésus ayeke na ni lani, 6 si na beoko+ nga na yanga oko ala mû gloire na Nzapa nga na Babâ ti Seigneur ti e Jésus Christ.

7 Ala yamba terê na popo ti ala+ legeoko tongana ti so Christ nga ayamba ala,+ na ala sara ni ndali ti gloire ti Nzapa. 8 Biani, mbi tene so Christ aga wakua ti ala so afâ ganza+ ti fa so Nzapa ayeke tene gï tâ tënë, tongaso si a fa biani a tene azendo so lo mû na akotara ti ala ayeke tâ tënë,+ 9 si amara alingbi ti mû gloire na Nzapa ndali ti nzoni bê so lo sara.+ Legeoko tongana ti so Mbeti ti Nzapa atene: “A yeke ndani la si mbi yeke sepela mo ande dandara na popo ti amara, na mbi yeke he bia ti sepela iri ti mo.”+ 10 Nga lo kiri lo tene: “Amara, ala duti na ngia legeoko na azo ti lo.”+ 11 Mbeti ti Nzapa akiri atene: “Ala sepela Jéhovah,* ala amara kue, na zia azo ni kue asepela lo.”+ 12 Ésaïe nga atene: “Gunda ti Jessé+ ayeke bâ gigi ande, na mbeni zo ayeke londo ande ti komande na ndö ti amara.+ Na amara ayeke zia ande beku ti ala na ndö ti lo.”+ 13 Zia Nzapa so ayeke mû beku na zo asara si ala si na ngia nga na siriri kue na lege so ala zia bê ti ala kue na lo, si ala wu mingi na beku na ngangu ti yingo vulu.+

14 Âdu ti ala, aita ti mbi, mbi mä na bê so ala nga asi singo na bê so aye gï ti sara nzoni na zo legeoko tongana ti so ala si singo na hingango ye kue, na ala lingbi nga ti gboto mê ti mba* na popo ti ala. 15 Me, mbi sû mbeti na ala tâ polele mingi na ndö ti ambeni tënë, ti kiri ti dabe ti ala, ndali ti kota nzobe so mbi wara na mbage ti Nzapa. 16 Mbi wara ni ti tene mbi bi terê ti mbi na kusala ti fango nzoni tënë ti Nzapa tongana wakua ti Christ Jésus ndali ti nzoni ti azo ti amara.+ Na mbi bi terê ti mbi na yâ ti kusala so ayeke nzoni-kue so ti tene a mû azo ti amara na Nzapa+ tongana mbeni sandaga so anzere na lo nga so a sara si aga nzoni-kue na lege ti yingo vulu.

17 Tongaso, mbi yeke na nda ti tënë ti duti na ngia mingi na yâ ti Christ Jésus tongana a yeke tënë ti aye so andu Nzapa. 18 Ndali ti so mbi yeke tara ande ti tene mbeni tënë nde pëpe, me gï tënë ti ye so Christ asara na lege ti mbi ti tene amara amä yanga. Lo sara ye so na lege ti tënë ti yanga ti mbi na akusala ti mbi, 19 nga na lege ti ngangu ti afä na aye ti kpene+ nga na lege ti ngangu ti yingo ti Nzapa. Ye so asara si a londo na Jérusalem na a ngoro juska na Illyrie, mbi fa nzoni tënë ni kue na ndö ti Christ.+ 20 Biani, na lege so, mbi zia na gbele mbi ti fa pëpe nzoni tënë na ndo so a fa iri ti Christ dä kozoni awe, tongaso si mbi leke da pëpe na ndö ti gere ti da so mbeni zo nde la si azia na sese. 21 Me, a yeke gï tongana ti so Mbeti ti Nzapa atene: “Ala so a fa tënë ti lo na ala pëpe ayeke bâ ndo, na ala so amä tënë ni pëpe ayeke gbu ndani ande.”+

22 A yeke nga ye so la akanga lege na mbi fani mingi ti si na ala. 23 Me ti fadeso mbi yeke pëpe na mbeni ndo so angbâ senge na yâ ti ando ni so, na a sara angu mingi* awe so mbi ye mingi ti si na ala kâ. 24 Mbi yeke na beku so na ngoi so mbi yeke na lege ti gue ande na Espagne, mbi yeke bâ lê ti ala kete, na tongana mbi duti na terê ti ala alingbi mbi awe, ala zia mbi na lege. 25 Me ti fadeso, mbi ga nduru awe ti gue na Jérusalem ti sara kua na azo ti be-vulu.+ 26 Ndali ti so ala so ayeke na Macédoine nga na Achaïe ayeke na ngia ti kangbi aye ti ala na tokuango mbeni ye na awayere so ayeke na popo ti azo ti be-vulu so ayeke na Jérusalem.+ 27 Ti tâ tënë ni, a nzere na ala ti sara tongaso, atâa so ala yeke na bon ti azo ti be-vulu so ayeke na Jérusalem na li ti ala; ndali ti so tongana azo ti amara abâ nzoni na lege ti aye ti yingo ti azo ti be-vulu so, a yeke ti ala nga ti sara kusala ndali ti nzoni ti aita ti Jérusalem so na lege ti aye ti mitele.+ 28 Tongaso, tongana mbi hunzi na ye so awe si mbi wara lege ti gue na matabisi so nzoni na aita so awe, mbi yeke gue ande na Espagne, me na lege mbi yeke si na ala kâ. 29 Nga, mbi hinga so tongana mbi si na ala kâ, mbi yeke gue na ala gbâ ti tufa so alondo na Christ.

30 Ti fadeso, aita, mbi wa ala na lege ti Seigneur ti e Jésus Christ nga na lege ti ndoye so alondo na yingo, ti tene ala tiri legeoko na mbi na yâ ti sambela na Nzapa ndali ti mbi,+ 31 si a lingbi ti zi mbi+ na maboko ti ambeni zo ti Judée so amä na bê pëpe nga si kusala so mbi yeke sara ndali ti Jérusalem alingbi ti nzere na lê ti ala so ayeke azo ti be-vulu,+ 32 si tongana mbi si na ala kâ na ngia na lege ti ye so bê ti Nzapa aye, bê ti mbi na ti ala adë legeoko. 33 Zia Nzapa, lo so ayeke mû siriri, aduti na ala kue.+ Amen.

16 Mbi yeke sara tënë na ala na ndö ti ita ti e ti wali, Phœbé, so ayeke mbeni wakua ti congrégation so ayeke na Cenchrées,+ 2 si ala yamba lo na yâ ti Seigneur na mbeni lege so alingbi na ala so ayeke azo ti be-vulu, nga ti tene ala mû maboko na lo na yâ ti aye kue so lo yeke duti na bezoin ti ala dä,+ ndali ti so lo nga lo fa so lo yeke mbeni zo so agbu koko ti azo mingi, même mbi kue.

3 Ala bara na mbi Prisca na Aquila,+ amba ti mbi wakua na yâ ti Christ Jésus, 4 ala so azia fini ti ala na lê ti kuâ ndali ti mbi.*+ Gï mbi oko la mbi kiri singila na ala pëpe, me acongrégation kue ti amara akiri nga singila na ala. 5 Ala bara congrégation so ayeke na yâ ti da ti Prisca na Aquila.+ Ala bara Épénète, lo so mbi ndoye lo mingi, lo so lo yeke na popo ti akozo li ti ye ti kodro-komanda ti Asie. 6 Ala bara Marie, lo so asara kua ngangu ndali ti ala. 7 Ala bara Andronicus na Junias, afami ti mbi+ nga amba ti mbi azo ti kanga. Ala yeke akoli so a sara nzoni tënë ti ala mingi na popo ti abazengele na so ala yeke beoko na Christ aninga ahon mbi.

8 Ala tene bara ti mbi na Ampliatus, lo so mbi ndoye lo mingi na yâ ti Seigneur. 9 Ala bara Urbain, mba ti e wakua na yâ ti Christ, ala bara nga Stachys, lo so mbi ndoye lo mingi. 10 Ala bara Apellès, lo so a bâ lo na nzoni lê na yâ ti Christ. Ala bara azo ti da ti Aristobule. 11 Ala bara Hérodion, fami ti mbi. Ala bara azo ti da ti Narcisse, ala so ayeke na yâ ti Seigneur. 12 Ala bara Tryphène na Tryphose, awali so ayeke sara kusala ngangu na yâ ti Seigneur. Ala bara Persis, wali so e ndoye lo mingi, ndali ti so lo sara kua ngangu na yâ ti Seigneur. 13 Ala bara Rufus, lo so a soro lo na yâ ti Seigneur, ala bara nga mama ti lo so ayeke nga mama ti mbi. 14 Ala bara Asyncrite, Phlégon, Hermès, Patrobas, Hermas nga na aita so ayeke na terê ti ala. 15 Ala bara Philologue na Julie, Nérée na ita ti lo ti wali, Olympas nga na azo ti be-vulu kue so ayeke na terê ti ala. 16 Ala bara terê na popo ti ala na ala su ngbangba ti mba tongana ti aita. Acongrégation kue ti Christ abara ala.

17 Mbi wa ala, aita, ti zi lê ti ala na ndö ti azo so ayeke bi akangbi nga so ayeke zia na gbele azo aye so asara si zo apika gere, so ayeke aye so ague nde na fango ye so ala manda lani, nga ala si nduru na azo so pëpe.+ 18 Ndali ti so azo tongaso ayeke angbâa ti Seigneur ti e Christ pëpe, me ala yeke angbâa ti yâ ti ala wani. Na lege ti anzerengo tënë nga na atënë ti handango bê, ala yeke handa bê ti azo so lê ti ala azi pëpe. 19 Azo kue ahinga tënë ti mango yanga so ala yeke mä. Tongaso mbi yeke na ngia ngbanga ti ala. Ni la, mbi ye si ala duti azo ti ndara tongana a ndu tënë ti ye so ayeke nzoni, me ala duti azo so tënë ayeke na li ti ala pëpe tongana a ndu tënë ti ye so ayeke sioni.+ 20 Ti Nzapa, lo so ayeke mû siriri, lo yeke neka ande Satan+ na gbe ti gere ti ala na yâ ti kete ngoi. Zia kota nzobe ti Seigneur ti e Jésus aduti na ala.

21 Timothée, mba ti mbi wakua, abara ala. Lucius na Jason na Sosipater so ayeke afami ti mbi abara ala nga.+

22 Mbi, Tertius so mbi sû mbeti so, mbi bara ala na yâ ti Seigneur.

23 Gaïus,+ lo so mbi lango na ndo ti lo nga so congrégation ni kue ayeke bungbi na da ti lo, abara ala. Éraste, wabatango nginza* ti gbata ni, abara ala, na ita ti lo Quartus nga abara ala. 24 * ——

25 Nzapa alingbi ti sara si ala luti ngangu ti gue oko na nzoni tënë so mbi fa nga na fango tënë na ndo ti Jésus Christ, ti lingbi na fango na gigi nda ti tënë so Nzapa ahonde ndani+ na so a ngbâ tongaso ngbene ye ândö giriri, 26 me so a fa ndani awe na a sara si a hinga ni na lege ti ambeti ti prophétie na popo ti amara kue, ti gue oko na yanga so Nzapa so angbâ lakue lakue amû ti maï tënë ti mango yanga na lege ti mabe; 27 lo Nzapa so gï lo oko ayeke zo ti ndara,+ zia a mû na lo gloire lakue lakue na lege ti Jésus Christ. Amen.