MBETI TI JACQUES

1 Jacques,+ ngbâa ti Nzapa na ti Seigneur Jésus Christ, atokua mbeti so na amara 12 so akangbi na ando nde nde:

Mbi bara ala!

2 Aita ti mbi, tongana ala tingbi na mara ti atara nde nde,+ zia ala bâ ni tongana tâ ye so amû ngia na ala, 3 na hingango so mabe ti ala so a tara ni awe amû lege na ala ti gbu ngangu.+ 4 Me zia si gbungo ngangu asara kua ti lo kue, si ala lingbi kue na ala duti na sioni oko pëpe na yâ ti ye kue nga mbeni ye amanke ala pëpe.+

5 Ni la, tongana ndara amanke mbeni zo na popo ti ala, zia lo ngbâ ti hunda ni na Nzapa,+ ngbanga ti so Nzapa ayeke mû ye mingi na azo kue na lo yeke suku*+ ndali ni pëpe; na a yeke mû ni na lo.+ 6 Me zia lo ngbâ ti hunda ni na mabe,+ na kite oko pëpe,+ ndali ti so zo so ayeke na kite ayeke tongana mapo ti ngu-ingo so pupu ahon na ni na ague na ni kirikiri. 7 Biani, zia mara ti zo tongaso abâ ti lo atene lo yeke wara mbeni ye na maboko ti Jéhovah* pëpe. 8 Lo yeke zo so bê ti lo ayeke use use na ndö ti ye so lo ye ti sara,+ lo luti kpô pëpe na yâ ti aye ti lo kue.

9 Me zia ita so ayeke na kete ndo aduti na ngia* ndali ti so a yâa lo na nduzu,+ 10 na zia ita so ayeke zo ti mosoro agonda terê ti lo ndali ti so a kiri na lo na gbe ni,+ ndali ti so lo yeke hon ande tongana fleur ti ngonda. 11 Tongana ti so lâ ayeke sigi asu ngangu na asara si apere ti ngonda ahule, na afleur ni atuku na sese na pendere ni ahunzi, zo ti mosoro nga ayeke hule ande tongaso na yâ ti aye so lo yeke sara na yâ ti gigi ti lo.+

12 Ngia ayeke na zo so angbâ ti gbu ngangu na yâ ti atara,+ ndali ti so tongana lo ga zo so a yeda na lo awe, lo yeke wara ande couronne ti fini+ so Jéhovah* amû zendo ni na ala so angbâ ti ye Lo.+ 13 Tongana mbeni zo ayeke na yâ ti tara, zia lo tene pëpe: “Nzapa la si azia mbi na yâ ti tara so.” Ndali ti so aye ti sioni alingbi ti zia Nzapa na tara pëpe na lo wani lo yeke tara bê ti mbeni zo na aye tongaso pëpe. 14 Me zo oko oko ayeke wara tara tongana nzara ti bê ti lo agboto lo na ahanda lo.+ 15 Na pekoni, tongana nzara ti bê ni amû ngo awe, a yeke dü siokpari; na siokpari nga, tongana a hunzi ti sara ni awe, a dü kuâ.+

16 Aita ti mbi so mbi ye ala mingi, ala handa terê ti ala pëpe. 17 Nzoni matabisi kue nga na matabisi kue so ayeke mbilimbili-kue alondo na nduzu+ si adescend, ndali ti so a londo na Babâ ti alumière so ayeke na lê ti nduzu,+ lo so lo yeke changé pëpe nga so lo yeke pëpe tongana gbe ti dê so aduti place oko pëpe.*+ 18 Ndali ti so bê ti lo aye tongaso, lo dü e na lege ti tënë ti tâ tënë,+ si e ga biani ambeni kozo li ti ye na popo ti acréature ti lo.+

19 Aita ti mbi so mbi ye ala mingi, a yeke nzoni ala hinga ye so: A lingbi zo oko oko kue aduti nduru ti mä tënë, ti sara tënë hio hio pëpe+ na ti sara ngonzo hio hio pëpe,+ 20 ndali ti so ngonzo ti zo ayeke sara pëpe si mbilimbili ti Nzapa aga.+ 21 Ni la, ala ke ye ti saleté kue nga na akete kete ye ti sioni kue.*+ Na sarango ye na ngangu pëpe, ala yeda si a lu tënë ti Nzapa na yâ ti ala, tënë so alingbi ti sö ala.*

22 Me, ala ga azo so ayeke sara ye alingbi na tënë ni,+ ala ga pëpe azo so ayeke mä ni gï na mê senge, so ayeke handa terê ti ala na atënë ti mvene. 23 Biani, tongana mbeni zo ayeke gï zo ti mango tënë ni na mê, me lo yeke pëpe zo ti sarango ye alingbi na tënë ni,+ zo tongaso ayeke tongana mbeni zo so abâ lê ti lo* na tatara. 24 Ndali ti so lo bâ terê ti lo awe, lo hon, na hio lo girisa wala terê ti lo ni ayeke tongana nyen. 25 Me zo so ayôro lê ti lo na yâ ti ndia so ayeke mbilimbili-kue,+ ndia ti liberté, na lo ngbâ dä, zo tongaso, ndali ti so lo ga pëpe mbeni zo so amä tënë ni gï na mê na lo girisa ni, me mbeni zo so asara ye alingbi na tënë ni, lo yeke duti ande na ngia na yâ ti aye so lo yeke sara.+

26 Tongana mbeni zo abâ ti lo so lo yeke zo so ayeke voro Nzapa* si na mbage lo bata yanga ti lo pëpe,*+ lo yeke handa bê ti lo wani la, na vorongo Nzapa ti zo ni so ayeke senge senge. 27 Vorongo Nzapa* so ayeke na sioni pëpe nga so saleté ayeke dä pëpe na lê ti Nzapa Babâ ti e ayeke so: ti bâ lege ti anyindu+ na awali-mua+ na yâ ti pasi ti ala,+ nga ti kpe terê ti mo si mbeni saleté ti dunia so andu mo pëpe.+

2 Aita ti mbi, ala yeke na mabe na Seigneur ti e Jésus Christ, so ayeke gloire ti e, me na mbage ala yeke bâ yâ ti azo bango si ala yeke sara ye na ala?+ 2 Ndali ti so tongana mbeni zo so ayü abague ti lor na maboko ti lo nga na pendere bongo alï na popo ti ala na ngoi so ala yeke sara bungbi, me mbeni wayere so ayü saleté bongo alï nga, 3 na ala bâ na nzoni lê gï lo so ayü pendere bongo so, ala tene: “Mo duti na nzoni ndo ge”, me ala tene na lo so ayeke wayere so, ala tene: “Luti ti mo na nduzu”, wala “Duti ti mo ge na terê ti mbata ti gere ti mbi”?+ 4 Tongana ala yeke sara tongaso na popo ti ala, ala yeke bâ ambeni zo kota ahon ambeni+ nga ala ga ajuge so ayeke fâ sioni ngbanga la ape?+

5 Aita so mbi ye ala mingi, ala mä mbi si. Nzapa la asoro ala so dunia so abâ ala tongana awayere ti ga azo ti mosoro na lege ti mabe+ nga ti ga ahéritier ti Royaume so lo mû zendo ni na ala so andoye lo, ni la ape?+ 6 Me ala, ala kiri na nengo ti awayere na gbe ni. A yeke azo ti mosoro la si ayeke sara ye ti ngangu na ala+ na ayeke gboto ala na gbele ngbanga so ape? 7 Azo ti mosoro so la si ayeke zonga pendere iri so a iri na ala so ape? 8 Tongana ala ngbâ ti bata ndia ti gbia ni nzoni alingbi na tënë ti Mbeti ti Nzapa so atene: “Mo doit ti ndoye mba ti mo tongana mo wani”,+ andâ ala yeke sara nzoni ye la. 9 Me tongana ala ngbâ ti bâ yâ ti azo bango si ala sara ye na ala,+ ala yeke sara siokpari la, na ndia azia tënë na li ti ala atene ala yeke azo so ake ndia.+

10 Biani, zo so abata atënë ti Ndia kue me lo pika gere ti lo gï na ndö ti mbeni oko, lo ga zo so ake atënë ti Ndia ni kue awe la.+ 11 Ndali ti so, lo so atene tënë so: “Mo gi wali wala koli nde pëpe”,+ lo tene nga: “Mo fâ zo pëpe.”+ Tongana mo gi wali wala koli nde pëpe, me mo fâ zo, mo ga zo so ake ndia awe. 12 Ala ngbâ ti sara tënë nga ala ngbâ ti sara ye tongana azo so ndia ti azo so a zi ala na ngbâa awe si ayeke fâ ngbanga na li ti ala.+ 13 Ti zo so ayeke sara nzoni bê na mba ti lo pëpe, a yeke sara ande nzoni bê na lo pëpe na ngoi so a fâ ngbanga na li ti lo.+ Zo ti sarango nzoni bê na mba ti lo ayeke sö benda na ngoi ti fango ngbanga ti lo.*

14 Aita ti mbi, ye ti nzoni wa la si zo ayeke wara tongana lo tene biani ni yeke na mabe, me lo sara akusala ni pëpe?+ Mabe ni so alingbi ti sö lo?+ 15 Tongana mbeni ita-koli wala ita-wali ayeke na bongo pëpe* wala kobe ti lango ni so amanke lo, 16 na mbeni zo na popo ti ala atene na ita so: “Mo gue nzoni, mo tomba dê na terê ti mo na mo te ye nzoni”, me ala mû na lo aye so amanke lo so pëpe, nzoni ti nyen la tënë so ayeke sara na lo?+ 17 Tongaso nga, mabe so ayeke na akusala ni pëpe akui awe.+

18 Ye oko, mbeni zo alingbi ande ti tene: “Mo yeke ti mo na mabe, mbi yeke ti mbi na akusala. Fa na mbi mabe ti mo sân akusala ni, na mbi yeke fa na mo ande mabe ti mbi na lege ti akusala ti mbi.” 19 Mo mä na bê so Nzapa ayeke gï oko? Mo sara nzoni mingi. Me asioni yingo nga kue amä na bê, na ala yeke dö na mbeto.+ 20 Mo ye ti hinga ni? mo so mo hinga ndo pëpe so, mabe so ayeke na akusala ni pëpe alë lengo pëpe. 21 A diko lani babâ ti e Abraham tongana zo ti mbilimbili ndali ti akusala ti lo na peko ti so lo mû Isaac na sandaga na ndö ti gbalaka, ni la ape?+ 22 Mo bâ, mabe ti lo ague oko na akusala ti lo nga akusala ti lo la asara si mabe ti lo alingbi kue,+ 23 na tënë ti Mbeti ti Nzapa so aga tâ tënë, tënë so atene: “Abraham amä na bê na Jéhovah,* na Nzapa adiko ni na lo tongana mbilimbili”,+ na a iri lo kamarade ti Jéhovah.*+

24 Ala bâ awe, a yeke diko mbeni zo tongana zo ti mbilimbili na lege ti akusala, me gï na lege ti mabe oko pëpe. 25 Legeoko nga, a diko lani Rahab, so ayeke wali-ndumba so, zo ti mbilimbili ndali ti akusala na peko ti so lo yamba nzoni mingi awatokua so asi na ndo ti lo na lo zia ala si ala gue na mbeni lege nde; a yeke tongaso ape?+ 26 Biani, legeoko tongana terê so yingo ayeke dä pëpe akui awe,+ mabe so ayeke na akusala pëpe akui awe.+

3 Aita ti mbi, a lingbi azo mingi na popo ti ala aga awafango ye pëpe, ndali ti so e hinga so ngbanga ti e ayeke duti ande ngangu mingi ahon ti atanga ni.+ 2 Biani, fani mingi e kue e yeke pika gere ti e.*+ Tongana mbeni zo apika gere ti lo na tënë ti yanga ti lo pëpe, zo tongaso ayeke mbilimbili-kue, lo lingbi nga ti komande terê ti lo kue. 3 Tongana e zia kamba na yanga ti ambarata ti tene ala mä e, e komande nga terê ti ambarata ni kue. 4 Ala bâ nga abateau: atâa so ala yeke kota mingi nga ngangu pupu la si ayeke pusu ala, gï mbeni kete kâî so ayeke na ngbonda ni si ayeke fa lege na ala ti gue na ndo kue so bê ti zo ti kpengo na ni aye.

5 Tongaso nga, langue ayeke gï mbeni kete membre ti terê ti zo, me lo yeke pika kate ti lo ahon ndö ni. Ala bâ tongana nyen la gï mbeni kete wâ alingbi ti gbi mbeni kota gbako! 6 Langue nga ayeke tongana mbeni wâ.+ Langue ayeke mbeni membre ti terê ti e so na yâ ni mo yeke wara aye kue so ayeke mbilimbili pëpe, ndali ti so lo yeke sara si ngbongboro terê ti zo kue aga sioni,+ lo yeke bi wâ na yâ ti gigi ti zo kue, na wâ ti langue ni alondo na Géhenne.* 7 Biani, mara ti anyama ti ngonda kue, ti andeke kue, ti anyama kue so ayeke hara harango nga ti anyama kue ti yâ ti ngu-ingo, zo alingbi ti komande ala na azo akomande ala awe. 8 Me mbeni zo so alingbi ti komande langue ayeke dä pëpe. Langue ayeke mbeni ye so ayeke sioni so a fa lege na ni gbä, na sioni yorö ti fango zo asi singo na yâ ti lo.+ 9 Na oko langue so e yeke gonda Jéhovah,* Babâ ni, me gï na oko langue so, e yeke deba azo so a sara ala “na image ti Nzapa.”+ 10 Iringo tufa na ndö ti zo nga dengo bä na ndö ti zo ayeke sigi gï na oko yanga so.

Aita ti mbi, a yeke na lege ni pëpe ti tene aye ni angbâ ti gue tongaso.+ 11 Nzoni ngu nga na sengo ngu ayeke sigi na oko li ti ngu pëpe, mvene la? 12 Aita ti mbi, keke ti figue alingbi ti lë lê ti olive pëpe, vigne alingbi ti lë lê ti figue pëpe, mvene la?+ Legeoko nga nzoni ngu alingbi ti sigi na yâ ti ngu ti ingo pëpe.

13 Zo wa na popo ti ala ayeke zo ti ndara nga zo ti mango yâ ti ye? Zia si na lege ti nzoni sarango ye ti lo, lo fa akusala ti lo na lege ti sarango ye ti lo na ngangu pëpe so alondo na ndara. 14 Me tongana kota bê+ nga na papa+ ayeke na yâ ti bê ti ala, zia ala pika kate pëpe+ nga ala tene mvene na terê ti tâ tënë pëpe. 15 So ayeke ndara so alondo na nduzu la pëpe, ndara ti sese so la,+ ti nyama nga na ti asioni yingo. 16 Ndali ti so na ndo so kota bê nga na papa* ayeke dä, wusuwusu nga na aye ti sioni kue ayeke dä.+

17 Me, kozoni kue, ndara so alondo na nduzu ayeke nzoni-kue;+ nga a yeke sara ye na siriri,+ a yeke sara ye ahon ndö ni pëpe,+ a yeke nduru ti mä tënë, a hinga ti sara nzoni bê mingi na zo nga a si singo na anzoni lengo,+ a yeke sara kangbi na popo ti azo pëpe,+ a yeke handa lê ti zo pëpe.+ 18 Nga, a yeke lu lengo ti ye so ayeke mbilimbili na yâ ti siriri+ ndali ti ala so ayeke sara si siriri amaï.+

4 Abira na atiri so ayeke na popo ti ala alondo na ndo wa? A londo na kota nzara ti bê ti ala ti aye ti mitele so ayeke tiri na yâ ti terê ti ala* so, ni la ape?+ 2 Ala sara nzara ti ye, me ala wara ni pëpe. Ala ngbâ ti fâ zo nga ti sara bê ti ye, me ala lingbi ti wara ye ni pëpe. Ala ngbâ ti tiri na ti sara bira.+ Ala wara ye ni pëpe ngbanga ti so ala hunda ni pëpe. 3 Ala yeke hunda ye, me ala wara ni pëpe ngbanga ti so ala yeke hunda ni ti sara na ye ti sioni, tongaso si ala sara na aye so kota nzara ti bê ti ala ti wara aye ti mitele aye.

4 Ala awali so agi akoli nde, ala hinga so sarango kamarade na dunia so ayeke dutingo wato ti Nzapa la ape? Ni la, zo kue so aye ti ga kamarade ti dunia so ayeke sara terê ti lo wato ti Nzapa.+ 5 Wala ala bâ ti ala so a yeke senge la si Mbeti ti Nzapa atene tënë so? A tene: “Bibe ti kota bê so ayeke na yâ ti e angbâ lakue ti sara nzara ti aye nde nde.”+ 6 Me, kota nzobe so Nzapa amû ayeke ti lo kota mingi. Ni la, a tene: “Nzapa ake azo ti baba,+ me lo mû kota nzobe ti lo na azo so asara terê ti ala kete.”+

7 Ala woko terê ti ala na gbe ti Nzapa;+ me ala luti na Zabolo,+ na lo yeke kpe ande yongoro na ala.+ 8 Ala ga nduru na Nzapa, na lo yeke ga ande nduru na ala.+ Ala sukula maboko ti ala, ala awasiokpari,+ na ala sukula bê ti ala, ala so bê ti ala+ ayeke use use na ndö ti ye so ala ye ti sara. 9 Ala sara mawa, ala sara vundu nga ala toto.+ Zia ngia so ala yeke he achangé aga vundu, na ngia so ala yeke na ni achangé aga lê so ayeke na vundu. 10 Ala sara terê ti ala kete na gbele Jéhovah,*+ na lo yeke yâa ala ande na nduzu.+

11 Aita, ala zia ti sara tënë na terê ti mba.+ Zo so asara tënë na terê ti ita ti lo wala lo fâ ngbanga na li ti ita ti lo, lo yeke sara tënë na terê ti ndia na lo yeke fâ ngbanga na li ti ndia nga. Me tongana mo yeke fâ ngbanga na li ti ndia, mo yeke zo ti sarango ye alingbi na ndia pëpe, me mo yeke juge. 12 Gï zo oko la si ayeke Zo ti lungo ndia nga Juge,+ lo la si lo lingbi ti sö zo nga ti futi zo.+ Me ti mo, mo yeke zo wa ti fâ ngbanga na li ti mba ti mo?+

13 Ala mä si, ala so atene: “Laso wala kekereke e yeke gue na kodro tongaso, e yeke sara ngu oko kâ, e yeke dë buze nga e yeke wara nginza mingi,”+ 14 me ala hinga ye so ayeke si na gigi ti ala kekereke pëpe.+ Ndali ti so ala yeke tongana guru ti ngu so asigi teti kete ngoi si na pekoni agirisa.+ 15 A hon ti tene tënë ni so, a yeke nzoni ala tene: “Tongana Jéhovah* aye,+ e yeke ngbâ na fini na e yeke sara so wala so.” 16 Me ala yeke sara baba ti pikango kate ti ala. Baba tongaso kue ayeke sioni. 17 Ni la, tongana mbeni zo ahinga ti sara ye so ayeke nzoni, me lo sara ni pëpe, siokpari la lo sara so.+

5 Ala mä si, ala azo ti mosoro, ala toto, ala dekongo ndali ti aye ti mawa so ayeke ga na ndö ti ala.+ 2 Amosoro ti ala ni afun awe, nga abongo ti ala aga aye so amakongo ti tengo bongo ate ni awe.+ 3 Rouille ate lor nga na argent ti ala awe, rouille ni ayeke ga ande ye ti bingo tënë na li ti ala na ayeke te nyama ti terê ti ala. Ye so ala yeke bata ni so ayeke ga ande tongana wâ na lâ ti nda ni.+ 4 Bâ, futa ti azo so asara kua ti kongo akobe ti ayaka ti ala me so ala gbanzi ni angbâ ti dekongo, na dekongo ti azo ti kongo lê ti kobe ni ti wara mungo maboko asi na mê ti Jéhovah* ti aturugu.+ 5 Ala duti na yâ ti apendere ye ti nginza nga ndali ti nzara ti terê ti ala wani na ndö ti sese so. Ala sara si bê ti ala akono tongana anyama so ayeke kono gï konongo juska na lango ti fango ala.+ 6 Ala fâ sioni ngbanga na li ti azo, ala fâ zo ti mbilimbili. Lo ke na ala ape?

7 Tongaso aita, ala kanga bê ti ala ti ku juska na ngoi so Seigneur ayeke duti dä.+ Bâ, zo ti fango yaka angbâ ti ku ti wara nzoni lengo ti akobe ti sese ni, na lo ngbâ ti kanga bê ti lo ti ku juska ngoi so akozo ngu-nzapa nga na atanga ti ngu-nzapa apika.+ 8 Ala nga, ala kanga bê ti ku.+ Ala sara si bê ti ala awara ngangu, ngbanga ti so ngoi so Seigneur ayeke duti dä aga nduru awe.+

9 Aita, ala dema na terê ti mba ti ala pëpe, si a fâ ngbanga na li ti ala pëpe.+ Bâ, Juge ayeke luti na yanga ti da. 10 Aita, tongana a yeke tënë ti gbungo ngangu na yâ ti pasi+ nga ti kangango bê ti ku,+ ala bâ tapande so aprophète azia lani, aprophète so asara tënë lani na iri ti Jéhovah.*+ 11 Ala bâ, e tene so azo so agbu ngangu, ala la si ayeke na ngia.*+ Ala mä tënë ti gbungo ngangu so Job agbu+ na ala bâ ye so Jéhovah* asara na lo na nda ni,+ so afa so Jéhovah* ayeke tâ na ndoye mingi nga lo yeke sara nzoni bê na zo.+

12 Me ahon aye so kue, aita ti mbi, ala zia ti deba terê ti ala, atâa na iri ti yayu wala na iri ti sese wala na lege ti mbeni bä nde. Ye oko, tongana ala tene “En,” zia a ngbâ gï En,+ wala “Ên-ën” angbâ gï Ên-ën, si ala tï na gbe ti ngbanga pëpe.

13 Mbeni zo na popo ti ala ayeke kanga bê na yâ ti ye ti pasi? Zia lo ngbâ ti sambela.+ Terê ti mbeni zo na popo ti ala anzere? Zia lo he apsaume.+ 14 Mbeni zo na popo ti ala ayeke na kobela? Zia lo iri a-ancien+ ti congrégation ti ga na terê ti lo, zia a-ancien ni asambela ndali ti lo na ala sara mafuta na terê ti lo+ na iri ti Jéhovah.* 15 Na sambela so a sara na mabe ayeke sara si zo ti kobela ni* awara sava, na Jéhovah* ayeke mû lo na nduzu. Nga, tongana lo sara asiokpari, a yeke pardonné lo ande ndali ni.

16 Tongaso ala fa asiokpari ti ala+ na gigi na amba ti ala nga ala sambela ndali ti amba ti ala, si ala wara sava. Sambela ti zo ti mbilimbili ti voro terê na Nzapa ayeke sara aye mingi.*+ 17 Élie ayeke ândö mbeni zo so ayeke na abibe tongana ti e, me na yâ ti sambela lo hunda ti tene ngu-nzapa apika pëpe. Ngu apika na kodro ni pëpe teti ngu ota na nze omene.+ 18 Na pekoni, lo kiri lo sambela, na yayu azi si ngu-nzapa apika, na sese ni alë alê ti kobe.+

19 Aita ti mbi, tongana a hon na mbeni zo na popo ti ala yongoro na tâ tënë si mbeni zo akiri na lo na nzoni lege, 20 zia ala hinga so zo so asara si mbeni wasiokpari achangé sioni lege ti lo si lo kiri na nzoni lege,+ lo yeke sö ande wasiokpari* so na yâ ti kuâ nga lo yeke kanga ande ndö ti asiokpari mingi.+