Mo lingbi ti wara tâ fango ye na ndo wa?
MBENI koli na kodoro ti Tibet agbu mbeni ye na maboko ti lo si lo yeke turne ni. A zia asambela na yâ ti ye ni so. Ti lo, tongana lo turne ye ni lege oko, sambela ti lo ni ayeke gue na Nzapa, lege use, sambela ti lo ni akiri ague na Nzapa, nga lo sala tongaso lege mingi. Na yâ mbeni kota da na Inde, azo ti da ni azia mbeni kete kubu nde teti vorongo, so na ngoi ni ala yeke zö adukani, ala yeke mû afleur nga na ambeni ye na offrande na astatue ti anzapa nga na anzapa-wali nde nde. Na Italie kâ, na yâ ti mbeni da-nzapa so a leke yâ ni pendere, mbeni wali akuku na gbele statue ti Marie, mama ti Jésus, na lo yeke sambela na chapelet na maboko ti lo.
Peut-être mo mveni mo bâ awe ngangu so tënë ti Nzapa ayeke sala na ndo fini ti azo. Mbeni buku (The World’s Religions—Understanding the Living Faiths) atene: ‘Ngbele ye giriri juska laso, tënë ti Nzapa angbâ lakue ye so fini ti azo ti sese mobimba angoro na ndo ni.’ Na yâ buku Kete mbaï na ndo Nzapa (Angl.), wasungo mbeti John Bowker atene: “Na yâ mbaï kue ti azo, a yeke bâ tënë ti Nzapa dä, nga mingi ti azo abâ Nzapa tongana lo so akomande dunia kue. Ye so ayeke tâ ye même na popo ti azo so aye si tënë ti Nzapa afa lege na ala pëpe.”
Biani, tënë ti Nzapa asala ngangu na yâ fini ti azo kutu mingi. Ye so afa biani so ye ti yingo atia azo, na ala yeke na nzara ni, ni la pëpe? Na yâ mbeni buku ti lo (The Undiscovered Self ), kota wandara Carl Gustav Jung asala tënë ti nzara so zo ayeke na ni ti voro mbeni ngangu so ayeke kota mingi, nga lo tene so “a yeke mbeni ye so a bâ ni na yâ mbaï kue ti azo.”
Ye oko, azo mingi ayeke tene lâ oko pëpe so ala mä na bê na Nzapa nga tënë ti vorongo agbu bê ti ala pëpe. Ambeni zo adë kite wala ake ti yeda so Nzapa ayeke dä. Ala sala tongaso mbilimbili ngbanga ti so abungbi ti vorongo so ala hinga ni akaï pëpe nzara ti aye ti yingo so asala ala. Me mingi ti azo, so na popo ti ala azo so atene Nzapa ayeke dä pëpe, amä na bê na ambeni tënë. Na ala mû bê ti ala na atënë so mo bâ mo tene a yeke vorongo ti ala.
Na yâ ti angu saki mingi ti mbaï ti zo, gingo lege ti kaï nzara ti aye ti yingo so asala lo ague na lo ti tara amara ti vorongo mingi. Ye so asala si a yeke wara na ndo sese kue mara ti afango ye ndenge na ndenge. Na tapande, abungbi ti vorongo mingi amaï tënë ti mango na bê na mbeni ye so ayeke na ngangu mingi. Me atâa so kue, atënë ti bê ti ala na ndo zo wa wala ye so ngangu ye ni so ayeke ni biani ayeke nde nde. Nga, atënë ti mabe ti ala mingi aluti na ndo nene ti salut. Me tongana a ndu tënë ti salut ni nga tongana nyen ti wara ni, afango ye ti ala na ndo ni ague nde nde. Teti so atënë ti mabe ayeke gbâ ni gbâ ni, tongana nyen e lingbi ti hinga tâ fango ye so anzere na Nzapa?