Dë bê ti azo so ayeke na yâ ti moa tongana ti Jésus

TERE ti Lazare so ayeke lango na Béthanie ason ngangu. Aita ti lo ti wali, Marthe na Marie, atokua ti sara tënë ni na Jésus so ayeke kota kamarade ti ala. Me kobela ni afâ Lazare. Na ngoi so a lu Lazare awe, akamarade nga na avoizin aga ti bâ Marthe na Marie “ti dë bê ti ala”. (Jean 11:19). Na nda ni, Jésus asi na Béthanie na lo gue ti bâ akamarade ti lo so lo ye ala mingi. Tongana e gbu li na ndo ti tënë so Jésus atene nga na ye so lo sara, e yeke hinga tongana nyen ti dë bê ti azo so ayeke na yâ ti moa.

Tongana mo gue ti bâ azo ni a fa so mo bi bê ti mo na ala

Ti si na Béthanie, Jésus atambela peut-être teti alango use, lo fâ Ngu ti Jourdain nga lo mû lege so alondo na Jéricho ti gue na Béthanie so ahon na yâ ti ahoto na so angoro ngorongo. Marthe akpe hio ti gue ti yamba Jésus na yanga ti kodoro ni. Na pekoni tongana Marie amä so Jésus aga, lo nga kue lo gue hio ti bâ lo (Jean 10:40-42; 11:6, 17-20, 28, 29). So Jésus aga, a dë biani bê ti Marie na Marthe so ayeke na yâ ti vundu.

Legeoko nga laso, tongana e gue ti bâ azo so ayeke na yâ ti moa, bê ti ala ayeke dë. Scott na Lydia so Theo, molenge ti ala ti ngu omene akui na yâ ti mbeni ndao atene: “E yeke lani na bezoin ti mungo maboko ti afami nga na akamarade. Ala gue na peko ti e na hôpital na bê ti bï.” Tënë ti nyen la akamarade ni so atene? “Na ngoi ni so, ye so e yeke na bezoin ni ayeke pëpe tënë. So ala ga na tere ti e afa so ala bi bê ti ala na e.”

Bible atene tongana Jésus abâ azo so ayeke toto kuâ ti Lazare, “vundu asara lo” na lo ‘toto na ngu ti lê.’ (Jean 11:33-35, 38). Jésus atene pëpe so gi awali la ayeke toto na lê ti azo. Lo zia tere ti lo na place ti ala na lo kangbi vundu na ala. Ye so afa nyen na e? Tongana e gue ti bâ azo so ayeke na yâ ti moa, e lingbi ti toto legeoko na azo so ayeke toto, e sara kamene pëpe (aRomain 12:15). Na mbage, tongana zo so ayeke na vundu atoto pëpe, a lingbi e gbu lo na ngangu pëpe ti toto. Ambeni zo aye ka ti toto na lê ti azo pëpe.

Bâ mawa ti azo ni na ngoi so mo yeke mä ala

Peut-être Jésus ayeke lani na ambeni tënë so alingbi ti kpengba Marthe na Marie, me na bango ni, lo zia ala ti sara tënë kozo (Jean 11:20, 21, 32). Na ngoi so lo yeke sara lisoro na Marthe, lo hunda tënë na lo, na pekoni lo dengi mê lo mä lo.​—Jean 11:25-27.

Ti mä zo nzoni afa so mo bi bê ti mo na lo mingi. Ti dë bê ti azo so ayeke na yâ ti moa, a lingbi e dengi mê nzoni ti mä ala. E lingbi ti fa so e yeke dengi mê nzoni ti mä ala tongana e hunda ambeni tënë na ala ti mû lege na ala ti fâ tënë ti bê ti ala. Me a lingbi mo sara hange. Tongana azo ni aye pëpe ti sara tënë, gbu ala na ngangu pëpe. Peut-être ala nze na ala ye ti wu tere ti ala.

Vundu alingbi ti hon ndo ti azo so ayeke na yâ ti moa na ambeni ngoi ala lingbi ti kiri gi na ndo ti oko tënë. Ambeni ayeke fa atënë ti bê ti ala. Marie na Marthe atene oko tënë so na Jésus: “Seigneur, tongana mo yeke fade ge, ka ita ti mbi ti koli akui pëpe.” (Jean 11:21, 32). Jésus asara nyen? Lo mû ngoi ti mä ala nga lo bâ mawa ti ala. Lo gi pëpe ti kanga lege na ala ti fa ye so ayeke na bê ti ala. Lo hinga so ala yeke na vundu mingi.

Tongana mo hinga nzoni pëpe ye so mo lingbi ti tene na ngoi so mo gue ti bâ azo so ayeke na yâ ti moa, mo lingbi ti to nda ti lisoro na ala na hundango tënë tongana: “Ye ni asi tongana nyen?” Na pekoni dengi mê nzoni mo mä lo. Bâ lê ti zo ni na gi ti hinga ye so ayeke na bê ti lo.

Ti hinga tënë ti bê ti zo so ayeke na yâ ti moa ayeke kete ye pëpe. Lydia atene: “Bezoin ti e ayeke changé lani changengo. Na ambeni ngoi e kanga bê gbä e tï na toto na lê ti azo so aga ti bâ e. Ye so e ye ayeke ti tene azo adë bê ti e. Akamarade ti e asara kue ti hinga ye so ayeke na bê ti e.”

Jésus asara ye so lani pendere mingi. Lo hinga so zo oko ayeke na ‘kobela ti lo na vundu ti lo mveni’. (2 Chronique 6:29). Jésus akiri tënë na Marthe nga na Marie alingbi na tënë so zo oko oko atene na lo. Jésus asara lisoro na Marthe teti so Marthe angbâ ti sara tënë. Ti Marie, Jésus asara tënë mingi na lo pëpe ndali ti so lo yeke toto (Jean 11:20-28, 32-35). Tapande ti lo so afa nyen na e? Peut-être a yeke nzoni ti zia si azo so ayeke na yâ ti vundu ni la ato nda ti lisoro ni. Tongana mo yeke nduru ti mä ala na ngoi so ala yeke fa vundu ti bê ti ala, ye so ayeke dë bê ti ala mingi.

Tene atënë so adë bê ti zo

Na ngoi so Marie na Marthe atene na Jésus atene: “Seigneur, tongana mo yeke fade ge”, Jésus asuku na ala pëpe wala lo bâ ni tongana tënë ti mbana pëpe. Jésus amû mbeni kiringo tënë so adë bê ti Marthe, lo tene: “Ita ti mo ayeke zingo na kuâ.” (Jean 11:23). Kete tënë so Jésus atene so amû maboko na Marthe ti bi bê ti lo na ngoi so ayeke ga nga adabe ti lo so azo so akui awe ayeke zingo ande.

Na ngoi so mo yeke sara lisoro na azo so ayeke na yâ ti moa, girisa pëpe so anzoni tënë so mo tene na bê kue, même si ayeke gi kete, a yeke sara ye mingi! Mo lingbi ti tene atënë ti dengo bê ni na yanga wala ti sû ni na mbeti. Teti so zo alingbi ti bata lettre na ti kiri ti diko ni, alettre alingbi ti dë bê ti zo même angoi mingi na pekoni. Nze gumbaya na peko ti kuâ ti Bob, koli ti Kath, Kath akiri adiko alettre kue so lo wara lani. Lo tene: “Alettre so mbi wara adë bê ti mbi, même angoi mingi na pekoni tongana mbi kiri mbi diko ni adë bê ti mbi mingi.”

Atënë ti nyen la mo lingbi ti tene na yâ ti lettre so mo sû ti dë bê ti zo? Mo lingbi ti sara tënë na ndo ti ambeni ye ti nzoni so mo na wakuâ ni asara ândö wala na ndo ti anzoni sarango ye ti lo. Kath atene: “Anzoni tënë so mbi mä na ndo ti Bob wala na ndo ti anzoni sarango ye ti lo apusu mbi ti he ngia nga na oko ngoi ni ti toto. Tongana azo afa peko ti aye so lo sara so amû ngia na azo, a sara mbi ngia na a dabe ti mbi na pendere dutingo ti mbi na lo ândö. Na yâ ti mingi ti alettre so a tokua na mbi, aversê ti Bible ayeke dä. Fadeso mbi ye alettre so mingi.”

Sara ambeni ye ti mû maboko na azo ni

Ye so Jésus asara lani ti mû maboko na afami ti Lazare, e lingbi ti sara ni pëpe. Lo zingo Lazare na kuâ (Jean 11:43, 44). Me e lingbi ti sara ambeni ye so alingbi na ngangu ti e ti mû maboko na azo so ayeke na yâ ti vundu. Aye tongana: tongo kobe, lekengo ndo teti azo so aga ti bâ azo ni, sukulango bongo, bango lege ti amolenge, guengo ambeni tokua na azo ni nga mungo maboko na ala na yâ ti atambela ti ala na lege ti ambeni ye tongana kutukutu wala ambeni ye tongaso. Kite ayeke pëpe so azo so ayeke na yâ ti moa ayeke kiri singila mingi na e ndali ti akete ye so e sara so afa so e ndoye ala.

Na ambeni ngoi, azo so ayeke na yâ ti vundu alingbi ti duti na nzara ti duti gi ala oko. Ye so ayeke na lege ni. Me, ti ngbâ lakue nduru na ala mo lingbi ti sara ambeni ye. Mbeni mama so molenge ti lo akui atene: “A fa pëpe mbeni lango so na yâ ni vundu ti mbeni zo alingbi ti ngbâ nga a fa pëpe juska lawa la mbeni zo so ayeke na vundu alingbi ti kiri ti wara ngia.” Ambeni zo ayeke gi ti dabe ti zo ni so ayeke na yâ ti vundu na ndo ti mbeni kota lango tongana lango ti mariage wala lango so zo ti lo ni akui na ni. Tongana mo yeke nduru ti mû maboko na zo na yâ ti mara ti angoi tongaso, mo yeke ga mbeni nzoni kamarade na yâ ti angoi ti ngangu.​—aProverbe 17:17.

Na popo ti aye so Jésus asara lani ti dë bê ti azo, a yeke wara nga beku so lo fa na adisciple ti lo. Jésus atene: “Kamarade ti e Lazare alango, me mbi yeke gue kâ ti zingo lo na lango ni.” (Jean 11:11). Jésus atene na adisciple ti lo so a yeke zingo ande biani akuâ. Lo hunda Marthe lo tene: “Mo mä na bê na tënë so?” Marthe atene: “En, mbi mä na bê na ni, Seigneur.”​—Jean 11:24-27.

Mo mä na bê so Jésus ayeke zingo ande akuâ? Tongana mo mä na bê na ni, a yeke nzoni mo fa ni na azo so ayeke na yâ ti moa. Sara ambeni ye ti mû maboko na ala. Atënë so mo tene nga na aye so mo sara alingbi ti ga na ala ambeni dengo bê.​—1 Jean 3:18.

[Carte na lembeti 9]

(Ti bâ ni mbilimbili, bâ buku ni)

PÉRÉE

Ngu ti Jourdain

Jéricho

Béthanie

Ngu ti ingo mingi mingi

Jérusalem

SAMARIE