OMENE YE NI
Fa na lo ti duti na anzoni sarango ye
TËNË SO AYE TI TENE NYEN?
Azo so ayeke na anzoni sarango ye ahinga polele ye so ayeke nzoni na ye so ayeke sioni. Na lê ti ala ye so ayeke sioni ayeke gï sioni nga ye so ayeke nzoni ayeke gï nzoni, atâa dutingo ti ala na ngoi ni ayeke tongana nyen. Ala yeke sara ye alingbi na ye so a fa na ala atene ayeke nzoni wala sioni, même tongana zo oko abâ ala ape.
A YEKE KOTA YE TI DUTI NA ANZONI SARANGO YE
Amolenge ayeke mä laso mara ti atënë kirikiri na ndö ti ye so ayeke nzoni wala sioni, atâa na ekole, na yâ ti abia, afilm nga na akuasinga so ala yeke bâ na télé. Aye ni so apeut ti sara si ala komanse ti dë kite na ndö ti ye so ababâ na mama ti ala afa na ala atene ayeke nzoni ye wala sioni ye.
Ye so ayeke si ka mingi na amaseka la. Mbeni buku (Beyond the Big Talk) atene so a lingbi a fa na ala so “gbâ ti azo ayeke gi ande ti pusu ala ti sara ambeni ye, si amba ti ala aye ala. Nga, a lingbi a fa na amaseka ni ti sara aye so na lê ti ala wani ala hinga so ayeke nzoni, même tongana anzere na akamarade ti ala ape.” Biani, ababâ na amama adoit ti komanse ti fa aye ni so na amolenge ti ala kozo si ala ga amaseka.
TONGANA NYEN TI FA NA LO TI DUTI NA ANZONI SARANGO YE?
Fa na lo polele ye so ayeke nzoni wala sioni.
MAMA-NDIA TI BIBLE: “Abiazo . . . asara si ngangu ti gbungo li ti ala ni aga nzoni awe ti hinga popo ti ye ti nzoni na ye ti sioni.”—aHébreu 5:14.
Sara kua na atënë so afa so mbeni ye ayeke nzoni wala sioni. Na yâ ti asituation so ayeke si lango oko oko, fa na lo kangbi so ayeke na popo ti aye. Na tapande mo peut ti tene: “Ye so mo sara so ayeke na lege ni; ye so mo sara so ayeke na lege ni ape.” “Ye so mo sara so afa so mo sara ye na nzoni bê; ye so mo sara so afa so mo sara ye na nzoni bê ape.” A gue ngbii lo yeke hinga ande nyen la lo doit ti sara nga nyen la lo doit ti sara ape.
Fa nda ni so mbeni ye ayeke nzoni wala sioni. Na tapande, mo peut ti hunda lo: Ngbanga ti nyen la a yeke bien ti sara ye na lege ni? Tongana nyen la mvene ayeke buba yâ ti akamarade? Ngbanga ti nyen la nzi ayeke sioni? Sara kua na ahunda so apeut ti pusu lo ti gbu li ti lo ti hinga ye ti nzoni na sioni.
Fa ndani so a lingbi e duti na anzoni sarango ye. Mo peut ti tene na lo: “Tongana mo tene tâ tënë, azo ayeke sara confiance na mo,” wala “tongana mo yeke gentil, azo ayeke ga nduru na mo.”
Sara kue ti tene a hinga azo ti sewa ti mo na anzoni sarango ye ni so.
MAMA-NDIA TI BIBLE: “Ala ngbâ ti bâ terê ti ala ti bâ wala ala wani ala yeke tongana nyen.”—2 aCorinthien 13:5.
A lingbi a hinga azo ti sewa ti mo na anzoni sarango ye. Tongana a yeke tongaso, mo peut ti tene sân kamene mo tene:
“Na yâ ti fami ti e, e yeke tene ka mvene ape.”
“E yeke tiri ape wala e yeke dekongo na ndö ti mba ape.”
“E yeke tene sioni yanga ape nga e yeke zonga zo ape.”
Molenge ti mo ayeke bâ ande so aye ni so ayeke gï andia ape, me a yeke ambeni ye so azo ti sewa ni kue aye si a hinga ala na ni.
Fa lakue na lo anzoni sarango ye so mo ye si sewa ti ala aduti na ni. Sara kua na asituation so ayeke si lâ oko oko ti fa ye na lo. Mo peut ti haka aye so mo hinga so ayeke nzoni wala sioni na ati so a yeke fa na azo na télé wala na ekole. Hunda lo na tapande: “Tongana a yeke mo, mo yeke sara fade nyen?” “Tongana fade a yeke azo ti sewa ti e la, ala yeke sara ye tongana nyen?”
Encouragé amolenge ti mo ti sara ye ti nzoni.
MAMA-NDIA TI BIBLE: “Ala duti na nzoni conscience.”—1 Pierre 3:16.
Gonda ala ndali ti anzoni ye so ala sara. Tongana molenge ti mo asara ye na lege ni, gonda lo nga fa na lo raison ni. Na tapande, mo peut ti tene: “Mo tene tâ tënë. Ye so mo sara so anzere na mbi.” Tongana lo fa na mo so lo sara mbeni ye na lege ni ape, gonda lo kozo ndali ti so lo tene tâ tënë na mo, na pekoni si mo peut ti mû wango na lo.
Kanga lê pëpe na ndö ti asioni sarango ye. Fa na amolenge ti mo ti yô aye ti peko ti afaute ti ala. Amolenge adoit ti hinga ye ti sioni so ala sara nga ngbanga ti nyen la sarango ye ti ala ni ayeke nde na ti so a hinga sewa ti ala na ni. Ti ambeni babâ na mama, tongana amolenge ti ala asara faute, ala yeke kpe ti fa ni na ala ndali ti so ala ye ti zia vundu na bê ti ala ape. Me tongana ala fa na amolenge ni ngbanga ti nyen la ye so ala sara so ayeke sioni, ti peko ala yeke kpe ti sara ni.