Mo lingbi ti wara atâ ye ti yingo na ndo wa?

NA LEGE ti hengo ndo, Rodolphe ahunda mbeni tënë: “Tongana mo yeke mû peko ti mbeni lege ti vorongo gi ngbanga ti so sewa ti mo ayeke na yâ ni a ninga awe, ngbanga ti nyen mo soro pëpe lege ti vorongo ti aCelte so akotara ti e avoro ni lani asala angu 2 000 awe?” Tënë ni asala si maseka so ayeke mä lo ahe ngia.

Rodolphe atene: “Songo ti mbi na Nzapa ayeke kota ye mingi na lê ti mbi. Mbi ke na kuru go tënë so atene a lingbi a gbu mbi na ngangu ti yeda na atënë ti mabe gi ngbanga ti so, ngbele ye giriri, azo ti sewa ti mbi ayeke na mbeni lege ti vorongo ti ala.” Rodolphe abâ lani yâ ti atënë ni nzoni; lo bâ kpengba tënë so pëpe gi tongana mbeni ye so lo wara ni na mbage ti ababâ na mama ti lo.

Atâa so, na ngoi ti e, ziango lege ti vorongo tongana ye ti héritier na ambeni zo so aga na pekoni ayeke kiri kiringo na peko, mingi ti azo angbâ lakue ndulu na lege ti vorongo ti sewa ti ala. Ye oko, a yeke lakue na lege ni ti soro aye ti yingo ti babâ na mama ti zo ni? Bible atene nyen na ndo ni?

Na peko ti angu 40 so lo sala na yando, Josué, so asala kusala na peko ti Moïse, azia mbeni ye ti soro na gbele amolenge ti Israël: “Na tongana a yeke sioni na lê ti i ti sala na L’Eternel, laso i kamata lo so bê ti i aye ti sala na lo; tongana a yeke anzapa so akotara ti i asambela ala na mbengu ti Ngu ti Euphrate, wala a yeke anzapa ti azo ti mara ti Amori so i duti na sese ti ala; me mbi na azo ti da ti mbi, fade e sala na L’Eternel.”​—Josué 24:15.

Oko ti akotara so Josué asala tënë ni ayeke lani Térah, babâ ti Abraham so alango na gbata ti Our, so ayeke na tö ti Ngu ti Euphrate na ngoi ni kâ. Bible asala tënë mingi pëpe na ndo Térah, gi ti so lo voro lani ambeni nzapa (Josué 24:2). Molenge ti lo Abraham ayeke lani ndulu ti zia gbata ti lo tongana Jéhovah ahunda na lo ti sala tongaso, atâa so lo hinga ye mingi pëpe na ndo ye so Nzapa aleke ti sala. Biani, Abraham asoro ândö mbeni lege ti vorongo so ayeke nde na ti babâ ti lo. Na salango tongaso, Abraham awara adeba nzoni so Nzapa azê na lo, na lo ga zo so alege ti vorongo mingi ahinga lo tongana “babâ ti ala kue so amä na bê”.​—aRomain 4:11.

Bible asala tënë, na nzoni lege ni, ti mbaï ti Ruth, mbeni kotara ti Jésus Christ. Ruth ayeke mbeni wali ti Moab. Lo sala mariage lani na mbeni koli ti Israël. Lo ga womua na lo si na gbele mbeni ye ti sorongo ni: ti ngbâ na Moab, kodoro ti lo mveni wala ti kiri na Israël legeoko na kogara ti lo ti wali. Na hingango so lege ti vorongo ti Jéhovah ayeke kota mingi tongana a haka ni na vorongo ti ayanda so asewa ti lo ayeke voro giriri, Ruth atene na kogara ti lo: “Fade azo ti mo aga azo ti mbi, na Nzapa ti mo aga Nzapa ti mbi”.​—Ruth 1:16, 17.

Na salango tënë na ndo nene ti tënë so a sû ni na yâ abuku ti Bible, Dictionnaire de la Bible afa so mbaï so afa na gigi “tongana nyen mbeni wali so a dü lo na kodoro wande, na popo ti apaïen so ake Israël na so Israël ake ala, . . . teti ndoye ti lo na mbage ti mara ti Jéhovah na ti vorongo ti lo, awara lege ti ga mbeni kotara ti Gbia David so ayeke nzoni-kue.” Ruth aku pëpe ti soro mbeni lege ti vorongo so ayeke lani nde na ti babâ na mama ti lo. Na mungo desizion tongaso, lo wara deba nzoni ti Nzapa.

Mbaï na ndo tongo nda ti lege ti vorongo ti aChrétien asigigi polele mingi na ndo anda ti tënë so ngbanga ni adisciple ti Jésus azia lege ti vorongo ti akotara ti ala. Na lege ti mbeni tënë so alingbi ti ga na zo ti mä na bê na mbeni ye, bazengele Pierre ahunda lani na azo so amä lo ti ‘zia si Nzapa asö ala na popo ti awagame ti kirikiri so’ na gbiango bê ti ala teti siokpari ti ala nga na mungo batême na iri ti Jésus Christ (Kusala 2:37-41). Mbeni oko ti atâ kpengba tapande ni ayeke lani ti Saul, mbeni Juif so asala sioni na aChrétien. Na ngoi so lo yeke hon lani na lege ti Damas, lo bâ suma ti Christ. Na peko ti ye so, Saul aga mbeni Chrétien na a hinga lo na iri ti bazengele Paul.​—Kusala 9:1-9.

Mingi ti akozo Chrétien awara lani pëpe mara ye ti dongo bê so Paul awara. Ye oko, a hunda na ala kue ti zia lege ti vorongo ti aJuif wala vorongo anzapa ti païen nde nde. Ala so ayeda na lege ti vorongo ti aChrétien asala ni lani na hingango tâ yâ ti atënë ni kue, fani mingi na peko ti ayongoro lisoro na ndo kusala ti Jésus tongana Messie (Kusala 8:26-40; 13:16-43; 17:22-34). A fa tënë polele na akozo Chrétien na ndo aye so a lingbi ala gbian na yâ fini ti ala. A mû tisango ndo so lani na azo kue, na aJuif nga na ala so ayeke aJuif pëpe. Ye oko, tokua ni angbâ gi oko. Ti nzere na lê ti Nzapa, a lingbi zo amû peko ti mbeni fini lege ti vorongo so ayeke lege ti vorongo ti aChrétien.

Mbeni ye ti soro so alingbi teti e

Na kozo siècle, a hunda biani na mbeni zo ti duti na ngangu ti ke alege ti vorongo ti akotara ti sewa ni. A yeke lani alege ti vorongo tongana: lege ti vorongo ti aJuif, vorongo so a mû na togbia wala vorongo anzapa ti païen. Na pekoni a lingbi lo bungbi na mbeni lege ti vorongo so aJuif nga na aRomain abâ ni tongana ye ti ngia. Sorongo lege ti vorongo so aga na ye ti ngangu mingi na zo. Laso, a hunda nga bê so akpengba tongaso ti ke ti “zia si a gboto e na yâ bibe ti mû gi peko ti aye so azo kue ayeke sala so amû ndo kue” tongana ti so Hippolyte Simon, mbeni kota-bua ti Clermont-Ferrand, afa ni na yâ buku ti lo Vers une France païenne? A hunda ti duti na bê so akpengba ti bungbi na mbeni kete lege ti vorongo so ngoi na ngoi a yeke kasa ni, so ti tene ti aTémoin ti Jéhovah.

Paul ayeke mbeni maseka ti kodoro ti Bastia, Corse, so abata lo lani na yâ lege ti vorongo ti aCatholique. Ngoi na ngoi lo yeke mû mbage ândö na akusala ti église ni tongana kango agato ti wara nginza teti kusala ti mungo maboko na azo ti mawa ti mbeni bungbi ti Catholique. Teti so lo ye ti gbu nda ti Bible nzoni mingi, lo yeda lani ti sala lisoro lakue na aTémoin ti Jéhovah. Na nda ni, lo bâ so ye so lo manda alingbi ande ti ga na lo adeba nzoni so aninga. Ni la, Paul ayeda na atënë kue ti Bible na lo ga oko ti aTémoin ti Jéhovah. Babâ na mama ti lo ayeda na lege so lo soro, so abuba pëpe nzoni songo ti sewa ti ala.

Amélie alango na France ti mbongo. Azo ti sewa ti lo ayeke aTémoin ti Jéhovah teti awagame osio. Ngbanga ti nyen lo soro lani aye ti yingo ti babâ na mama ti lo? Lo tene: “Mo lingbi pëpe ti ga oko ti aTémoin ti Jéhovah ngbanga ti so babâ na mama ti mo wala âta ti mo ayeke wala ayeke lani aTémoin ti Jéhovah. Me, mbeni lâ, mo yeke tene na tele ti mo mveni: ‘A yeke lege ti vorongo ti mbi ngbanga ti so a yeke aye so mbi mä na bê dä.’ ” Na tapande ti gbâ ti amaseka Témoin ti Jéhovah, Amélie ahinga so akpengba tënë so lo mä na bê dä na lege ti vorongo ti lo asala si lo hinga ye so lo yeke sala na yâ fini ti lo na ayeke mbeni lingu ti ngia so aninga.

Ngbanga ti nyen ti yeda na akpengba-ndia ti Nzapa

Buku ti aProverbe, chapitre 6, versê 20 awa ala so aye ti nzere na lê ti Nzapa: “Molenge ti mbi, mo bata komandema ti babâ ti mo, na mo zia lege ti wango-tene ti mama ti mo pëpe.” Ahon ti hunda mango yanga gi tongaso, mara ti wango so ahiri amaseka ti yeda na akpengba-ndia ti Nzapa na konongo mabe ti ala nga na mungo mbage ti Nzapa na bê ti ala mveni. Bazengele Paul atisa amba ti lo ti “tara ye kue”, ti bâ wala ye so a fa lani na ala ague legeoko na Tënë ti Nzapa, na ye so bê ti Lo aye, nga ti sala kusala alingbi na ni.​—1 aThessalonicien 5:21.

Atâa a bata ala na yâ mbeni sewa ti Chrétien wala pëpe, aTémoin ti Jéhovah ahon kutu omene, amaseka na akangba, amû mara ti desizion tongaso. Na lege ti mbeni nzoni mandango Bible, ala bâ ândö tongana mbeni ye so ala lingbi ti zia bê na ndo ni, akiringo tënë na ahundango tënë ti ala na ndo nda ti fini, na ala wara mbeni nzoni gbungo nda ti ye so bê ti Nzapa aye teti azo. Na warango hingango ye so, ala yeda na akpengba-ndia ti Nzapa na ala sala kue ti sala ye so Nzapa aye.

Atâa mo yeke diko lakue périodique so wala pëpe, ngbanga ti nyen ti yeda pëpe na tisango ndo ti aTémoin ti Jéhovah ti mû maboko na mo ti gi nda ti aye ti yingo so ayeke na yâ Bible. Na lege so, mo lingbi ande ti ‘tara na ti bâ so Jéhovah ayeke nzoni’ na ti wara hingango ye so, tongana a sala kusala na ni, ayeke gue na zo na fini ti lakue lakue.​—Psaume 34:9; Jean 17:3.

[Foto na lembeti 5]

Awagame osio ti mbeni sewa ti aTémoin ti Jéhovah na kodoro ti France

[Foto na lembeti 7]

Ruth asoro ândö ti sala na Jéhovah ahon ti sala na anzapa ti akotara ti lo