Lege ti maï tâ ndoye
“Ndoye ayeke yorö ti fini, ndoye ayeke fini.”—Living to Purpose, ti Joseph Johnson, ngu 1871.
TONGANA nyen mbeni zo ayeke manda ti ndoye zo? Na mandango ye na ndo tambela ti bibe ti zo? Na dikongo abuku ti mungo maboko na zo? Na bango alimon so andu tënë ti yengo tele? A yeke ngangu. Azo amanda kozoni ti ndoye zo na lege ti tapande nga na fango lege ti ababâ na mama ti ala. Fade amolenge ayeke manda nda ti ndoye tongana, na yâ mbeni ndo so ndoye ayeke dä, ala bâ ababâ na mama ti ala amû kobe na abata ala, asala lisoro na ala, na abi bê mingi na ndo ala. Ala yeke manda nga ti ndoye zo tongana ababâ na mama ti ala afa na ala ti kpe akpengba-ndia ti ye so ayeke nzoni na so ayeke sioni.
Tâ ndoye andu ye mingi ahon gi yengo tele senge. Mingi ni, lo yeke sala kusala lakue ndali ti nzoni ti ambeni zo, atâa tongana ala bâ ni na nene ni pëpe na ngoi ni so, ye so asi fani mingi na amolenge tongana a ndu sengo ndo na lege ti ndoye. Tapande ti mbilimbili-kue ti zo so afa na gigi ndoye so ayeke na kion pëpe ayeke ti Wasalango ye lo mveni. Bazengele Paul asû na mbeti: “Molenge ti mbi, mo ke wango ti Seigneur pëpe, na mo nze pëpe tongana Lo zingo na mo; teti zo so Seigneur andoye lo, Lo wa lo”.—aHébreu 12:5, 6.
Ababâ na mama, tongana nyen i lingbi ti mû tapande ti Jéhovah na fango na gigi ndoye na mbage ti sewa ti i? Na tongana nyen tapande so i yeke zia na yâ salango songo ti i na mbage ti koli wala wali ti i ayeke kota ye mingi?
Fa lege ti ndoye na ziango tapande
Tongana mo yeke mbeni koli, mo yeke bâ wali ti mo na nene ni, na mo yeke sala ye na lo na lege ti yekiango ndo nga na nengo tele? Tongana mo yeke mbeni wali, mo yeke ndoye na mo yeke mû maboko na koli ti mo? Bible atene so a lingbi koli na wali andoye na ane tele na popo ti ala (aEphésien 5:28; Tite 2:4). Tongana ala sala tongaso, amolenge ti ala ayeke bâ polele tongana nyen ndoye ti Chrétien ayeke sala kusala. So tâ ngangu ye ti manda na ye ti ngele ngangu mingi si a lingbi ti duti!
Ababâ na mama alingbi nga ti maï ndoye na yâ ti da ti ala tongana ala yeke bata akpengba-ndia so ayeke na nduzu mingi na ndo aye tongana salango ngia, nzoni salango ye, aye so ala zia na gbele ala ti wara nga aye so ala zia na kozo ndo. Na ndo sese kue, azo abâ so Bible ayeke mû maboko mingi na ziango mara ti akpengba-ndia tongaso na yâ sewa, akpengba-ndia so afa na gigi polele so Bible “alondo na yanga ti Nzapa, na a yeke nzoni ti fa nda ti tënë, ti zingo na zo, ti kiri zo na lege ni, na ti fa na zo lege ti sala ye mbilimbili”. (2 Timothée 3:16). A bâ so akpengba-ndia na ndo salango ye nga na ndo lege ti duti na fini so awara na yâ Fango ye na ndo Hoto ayeke kota ahon tanga ti awango kue.—Matthieu chapitre 5 ti si na 7.
Tongana azo ti sewa kue agi fango lege ti Nzapa na abata akpengba-ndia ti lo, zo oko oko alingbi ti wara nzoni duti ahon ti kozo. Amolenge ayeke duti ndulu ti maï na yâ ndoye na ala lingbi ti yekia ababâ na mama ti ala. Nde na so, na yâ ti mbeni sewa so azo ni ayeke na mara ti salango ye use wala ayeke sala kusala na akpengba-ndia ni kue pëpe, amolenge ni alingbi ti sala ngonzo na ti ga azo ti kpengba-li.—aRomain 2:21; aColossien 3:21.
Ka ti ababâ na mama so gi ala oko si ayeke bata sewa ti ala? Ala yeke na mbeni ye so akanga lege na ala ti fa ndoye na amolenge ti ala? A yeke lakue tongaso pëpe. Atâa so a yeke nzoni mingi ti wara mbeni babâ na mama so ayeke sala kusala legeoko, aye afa so salango nzoni songo na yâ sewa alingbi ti kanga dû ti songo so awara pëpe na mbage ti babâ wala mama ni so ayeke dä pëpe. Tongana mo yeke mbeni babâ wala mama so gi mo oko si mo yeke bata amolenge ti mo, sala ngangu ti sala kusala na akpengba-ndia ti Bible na yâ da ti mo. Biani, mbeni mato atene: “Zia bê ti mo kue na L’Eternel, Na zia bê ti mo na hingango ye ti mo mveni pëpe. Mo bi bê ti mo na Lo na lege ti mo kue, na fade Lo sala si lege ti mo aga mbilimbili”; ye so andu nga lege ti dutingo babâ wala mama ti amolenge.—aProverbe 3:5, 6; Jacques 1:5.
A bata ândö apendere maseka mingi na yâ mbeni sewa so gi babâ wala mama lo oko si abata ala; fadeso ala sala na Nzapa na be-biani na yâ akongregation ti aChrétien Témoin ti Jéhovah saki mingi na ndo sese kue. Ye so afa polele so ababâ wala amama so gi ala oko si ayeke bata amolenge ti ala alingbi nga ti wara nzoni maïngo na fango ndoye na amolenge ti ala.
Lege so azo kue alingbi ti lë ndoye
Bible afa kozoni so “azo so andoye asongo ti ala pëpe” ayeke duti ande fä ti “lâ ti nda ni”, so ti tene, fade mbeni kpengba kamba ti songo so fani mingi azo ti sewa ayeke na ni na popo ti mba, ayeke duti dä pëpe (2 Timothée 3:1, 3). Ye oko, même ala so akono na yâ mbeni sewa so ndoye ayeke dä pëpe alingbi ti manda ti lë ndoye. Tongana nyen? Na mandango ye na mbage ti Jéhovah so ayeke tâ Lingu ti ndoye na so ayeke fa na gigi ndoye na mbage ti ala so aga na lo na bê ti ala kue (1 Jean 4:7, 8). Mbeni wasungo psaume atene: “Tongana babâ na mama ti mbi azia mbi, fade L’Eternel akamata mbi.”—Psaume 27:10.
Jéhovah ayeke fa ndoye ti lo na mbage ti e na yâ alege mingi. Aye so andu fango lege ti Bible so alondo na Babâ ti e, mungo maboko ti yingo vulu nga na songo ti ndoye ti aita Chrétien (Psaume 119:97-105; Luc 11:13; aHébreu 10:24, 25). Bâ tongana nyen aye ota so alingbi ti mû maboko na mo ti gue na li ni na yâ ndoye teti Nzapa na ti azo so ayeke ndulu na mo.
Fango lege so alondo na Jéhovah Babâ ti e
Ti lë mbeni songo ti ndoye na mbage ti mbeni zo, a lingbi e hinga zo ni nzoni. Na fango tele ti lo mveni na lege ti alembeti ti Bible, Jéhovah atisa e ti ga ndulu na lo. Ye oko, gi ti diko Bible alingbi kue pëpe. A lingbi e sala kusala na afango ye ti lo na e wara aye ti nzoni so aga na pekoni (Psaume 19:8-11). Esaïe atene: “Mbi yeke L’Eternel Nzapa ti mo, Lo so awa mo si mo ga nzoni, Lo so afa na mo lege so a lingbi mo tambela dä.” (Esaïe 48:17). Biani, Jéhovah, so lo yeke tâ ndoye ni mveni ayeke fa ye na e teti nzoni ti e, pëpe ngbanga ti so lo ye ti zia katikati na liberté ti e na mungo akpengba-ndia gi senge senge.
Tâ hingango ye ti Bible ayeke mû nga maboko na e ti maï ndoye teti amba ti e. A yeke tongaso ngbanga ti so tâ tënë ti Bible afa na e bango ndo ti Nzapa na ndo azo nga afa na e akpengba-ndia so a lingbi ti fa lege na e ti sala ye na mbage ti amba ti e. Na lege ti sango so, e yeke na mbeni kpengba nda ti tënë ti lë ndoye na mbage ti azo so ayeke ndulu na e. Bazengele Paul atene lani: “Ye so mbi ngbâ lakue ti hunda na yâ asambela ti mbi, a yeke ti tene ndoye ti i awu lakue mingi ahon legeoko na tâ hingango ye nga na gbungo nda ti ye so alingbi kue”.—aPhilippien 1:9, NW.
Ti fa tongana nyen “tâ hingango ye” alingbi ti fa lege nzoni na ndoye, zia e bâ kpengba tâ tënë so asigigi na mbeti ti Kusala 10:34, 35, (Fini Mbuki, 2001) so atene: ‘Na lê ti Nzapa, azo kue ayeke gi oko. Zo so kue akpe mbito ti Nzapa si asala ye ti mbilimbili, Nzapa aye zo ni, atâa zo ni ayeke zo ti mara wa.’ Tongana Nzapa ayeke bâ nene ti azo na lege ti akusala ti ala ti mbilimbili na kpengo mbito ti lo, pëpe na lege ti kodoro wala mara ti ala, a yeke nzoni ti tene e bâ nga amba ti e na mara ti bango ndo tongaso pëpe?—Kusala 17:26, 27; 1 Jean 4:7-11, 20, 21.
Ndoye: Mbeni lengo ti yingo ti Nzapa
Legeoko tongana ngu-nzapa so apika na ndo mbeni yaka si a lë nzoni le-kobe, yingo ti Nzapa alingbi ti lë na bê ti azo so ayeda na tënë ti lo, alengo so Bible asala tënë ni tongana “lengo ti Yingo”. (aGalate 5:22, 23). Ndoye ayeke kota lengo so ahon atanga ni kue (1 aCorinthien 13:13). Ye oko, tongana nyen e lingbi ti wara yingo ti Nzapa? Mbeni kpengba lege ni ayeke na lege ti sambela. Tongana e sambela ti wara yingo ti Nzapa, fade lo yeke mû ni na e (Luc 11:9-13). Mo ‘ngbâ’ ti sambela ti wara yingo vulu? Tongana mo yeke sala tongaso, na pekoni, apendere lengo ti lo so na yâ ni a yeke wara ndoye, alingbi ti sigigi dandara na yâ fini ti mo.
Ye oko, mbeni mara ti yingo nde ayeke dä so ayeke sala bira na yingo ti Nzapa. Bible ahiri ni “yingo ti sese” so (1 aCorinthien 2:12; aEphésien 2:2). Lo yeke sala sioni ngangu na ndo zo, na zo so ayeke na gunda ni ayeke mbeni zo nde pëpe gi Satan Zabolo, “mokonzi ti sese so” azo ni ague yongoro na Nzapa (Jean 12:31). Legeoko tongana pupu so ayä na nduzu pupu-sese nga na azende, “yingo ti sese” ayeke zingo asioni nzara so ayeke buba ndoye nga so ayeke zi lege na awokongo ti mitele.—aGalate 5:19-21.
Azo mingi ayeke gboto sioni yingo so tongana ala yeke zia tele ti ala na yâ tombango peko ti aye ti mitele, bibe ti kion, salango ngangu, nga bango ndo so aba kirikiri, so fani mingi ayeke na lege ni pëpe, na ndo ndoye so amû ndo kue. Tongana mo ye ti gue na li ni na yâ tâ ndoye, a lingbi mo ke na kuru go yingo ti sese so (Jacques 4:7). Ye oko, a lingbi mo zia bê kue pëpe na ndo ngangu ti mo mveni; hunda mungo maboko ti Jéhovah. Yingo ti lo, so ayeke kota ngangu so ahon kue ti ndagigi, alingbi ti kpengba mo na asala si mo maï nzoni.—Psaume 121:2.
Manda ndoye na lege ti songo ti aita Chrétien
Legeoko tongana amolenge amanda ti fa na gigi ndoye na bango ni na yâ da ti ala, e kue, amaseka na akangba, e lingbi ti gue na li ni na yâ ndoye na gango ndulu na amba ti e Chrétien (Jean 13:34, 35). Mbeni oko ti akpengba nda ni so a zia na sese kongregation ti aChrétien ayeke ti leke mbeni ndo so, na yâ ni, azo alingbi ti ‘bâ ndo na ndo amba ti ala, ti zia nzara na bê ti amba ti ala ti tene ala ye tele na popo ti ala si ala sala anzoni ye.’—aHébreu 10:24, FM 01.
Azo so “ye nde nde agi ala na ala kangbi kirikiri” na yâ sese so angoro e, so ndoye atia ni, abâ na nene ni mingi mara ti ndoye tongaso (Matthieu 9:36). Aye afa so salango songo ti ndoye na ngoi so zo aga biazo alingbi ti mû maboko na lo ti hon ndo ti asioni ye so asi na lo teti so a sala ndoye na lo pëpe na ngoi so lo de kete. Tongaso, a yeke tâ kota ye ti tene aChrétien kue so amû tele ti ala na Nzapa ayamba na bê kue afini zo so aga na popo ti ala!
‘Ndoye ayeke hunzi lâ oko pëpe’
Bible atene so ‘ndoye ayeke hunzi lâ oko pëpe.’ (1 aCorinthien 13:8, FM 01). Tongana nyen? Bazengele Paul atene na e: “Ndoye anze fade pëpe, na asala be-nzoni; bê asala ndoye pëpe; ndoye asala baba pëpe; ndoye ayeke na be-kota pëpe, ndoye asala kirikiri pëpe, ndoye agi ye ti lo mveni pëpe, bê ti ndoye aso fade pëpe, ndoye adiko sioye pëpe”. (1 aCorinthien 13:4, 5). Biani, mara ti ndoye tongaso ayeke pëpe gi bango li wala senge tënë ti bê. Nde na so, azo so ayeke fa ni na gigi ahinga vundu na pasi so asi na yâ fini ti ala. Ye oko, ala yeke zia lege pëpe na aye so ti buba ndoye ti ala na mbage ti amba ti ala. Mara ti ndoye tongaso ayeke biani mbeni ‘kamba so alingbi kue, so atingbi zo.’—aColossien 3:12-14.
Bâ tapande ti mbeni ita-wali Chrétien ti ngu 17 ti kodoro ti Corée. Na ngoi so lo to nda ti sala na Jéhovah Nzapa, sewa ti lo ayeda na ni pëpe na atomba lo na da. Ye oko, ahon ti duti na kota ngonzo, lo zia tënë ni na yâ sambela na mungo lege na yingo nga na Tënë ti Nzapa ti leke bibe ti lo. Na pekoni, lo sû mbeti fani mingi na sewa ti lo, na ziango na yâ mbeti ni atënë ti tâ ndoye, na tenengo so lo pensé na ala mingi. Ye ti pekoni, ayaya ti lo use ato nda ti manda Bible na fadeso ala mû tele ti ala na Nzapa. Mama ti lo nga na ngambe ti lo ayeda na tâ tënë ti Bible. Na nda ni, babâ ti lo, so kozoni akanga lege na lo ngangu mingi, agbian bê ti lo. Ita-wali ni atene: “E kue e sala mariage gi na amba ti e so ayeke aChrétien, na fadeso a yeke wara awavorongo 23 so aduti beoko na yâ sewa ti e.” So tâ songo benda teti ndoye!
Mo ye ti lë tâ ndoye nga ti mû maboko na ambeni zo ti sala tongaso? Tongaso, ga na mbage ti Jéhovah, Lingu ti pendere lengo so. Biani, zia Tënë ti lo andu bê ti mo, sambela ti wara yingo vulu, duti lakue ndulu na songo ti aita Chrétien (Esaïe 11:9; Matthieu 5:5). So tâ ye ti dengo bê ti hinga so, na yâ ngoi kete, fade a yeke lungula azo ti sioni kue na a yeke zia gi azo so afa tâ ndoye ti Chrétien! Biani, ndoye ayeke kelele ti ngia na ti fini.—Psaume 37:10, 11; 1 Jean 3:14.
[Afoto na lembeti page 6]
Fade sambela na mandango Tënë ti Nzapa ayeke mû maboko na e ti lë tâ ndoye