‘Fa nda ti tënë ti Nzapa na lege ni’

“Mo gi lege ngangu ti mû tele ti mo na Nzapa tongana zo so alingbi na lê ti Lo, zo so ahinga kusala ni si kamene asala lo pëpe, zo so afa nda ti tene-biani na lege ni.”​—2 TIMOTHEE 2:15.

TI SALA kusala ti ala, a lingbi awakua aduti na agbakuru ti kua ni. Me gi ti duti na mbeni ye ti kua alingbi kue pëpe. A lingbi mbeni wakua aduti na mbeni mbilimbili gbakuru, na nga lo sala kusala na ni na lege ni. Na tapande, tongana mo yeke leke mbeni kete da na mo ye ti tingbi amabaya use na tele ti mba, a hunda ti tene mo duti gi pëpe na marteau nga na apointe. A lingbi mo hinga ti sala kusala na marteau ti pika pointe na yâ ti keke si a ba pëpe. Tongaso pëpe, fade kua ni ayeke duti ngangu kete, na a yeke so bê. Me agbakuru ti kua so a sala kusala na ni nzoni ayeke mû maboko na e ti sala akua so aye ti pekoni amû ngia na bê.

² E so e yeke aChrétien, e yeke na mbeni kua ti sala so ayeke kota mingi. Jésus Christ awa adisciple ti lo ti ‘gi royaume ti Nzapa kozoni’. (Matthieu 6:33). E lingbi ti sala ye so tongana nyen? Mbeni oko lege ni ayeke ti duti na wâ na yâ kusala ti fango tënë ti Royaume nga ti salango adisciple. Use lege ni ayeke ti zia fango tënë ti e aluti ngangu na ndo Tënë ti Nzapa. Ota ni ayeke ti duti na nzoni tambela (Matthieu 24:14; 28:19, 20; Kusala 8:25; 1 Pierre 2:12). A lingbi e duti na agbakuru ti kua so alingbi, nga e hinga ti sala kusala na ala nzoni si e lë lengo na e duti na ngia na yâ kusala ti e ti Chrétien so. Na ndo ye so, bazengele Paul azia mbeni pendere tapande ti ngangu wakua Chrétien. Lo wa nga amba ti lo Chrétien ti mû tapande ti lo (1 aCorinthien 11:1; 15:10). Tongaso, e lingbi ti manda nyen na mbage ti Paul, mba ti e wakua?

Paul: Wakua ti Royaume so ayeke na wâ

³ Paul ayeke lani mara ti wakua wa? Lo yeke sala lani biani kua na wâ. Paul asala kua na ngangu ti lo kue, na lo kangbi nzo tënë na mbeni kota mbage ti Méditerranée. Bazengele ni, so awoko na kua ti lo pëpe, afa nda ni so lo yeke na wâ na yâ fango tënë ti Royaume: “Teti tongana mbi fa Tene-nzoni, mbi yeke na ye ti yä iri ti mbi dä pëpe, teti a yeke ngbanga ti mbi ti fa Tene-nzoni. Vundu aga na mbi tongana mbi fa Tene-nzoni pëpe!” (1 aCorinthien 9:16). Ye so agbu bê ti Paul ayeke gi ti sö fini ti lo mveni? Oko pëpe. Lo bi bê gi na lo mveni pëpe, me lo ye si ambeni zo nga awara nzoni na lege ti nzo tënë. Lo sû na mbeti: “Mbi sala ye kue teti Tene-nzoni, si mbi lingbi wara ye ti Tene-nzoni legeoko na ambeni zo.”​—1 aCorinthien 9:23.

⁴ Bazengele Paul ayeke mbeni wakua so asala tele ti lo kete na so ahinga so gi akode ti lo mveni alingbi kue pëpe. A yeke nzoni mbeni zo ti kpakango keke aduti na mbeni marteau. Tongaso nga a yeke nzoni Paul awara gbakuru so alingbi ti yôro tâ tënë ti Nzapa na yâ bê ti azo so amä lo. Lo sala kusala kozoni kue na gbakuru wa? Na Tënë ti Nzapa, Mbeti ti Nzoni-kue. Ti e nga kue, Bible ayeke kozo gbakuru so ayeke mû maboko na e ti sala adisciple.

⁵ Paul ahinga so fango nda ti Tënë ti Nzapa na lege ni andu pëpe gi fango peko ti tënë ti yâ ni na azo. Lo “wa ala [wala, lo ga na azo]” ti tene ala yeda na tënë ti lo (Kusala 28:23). Tongana nyen? Paul asala kusala pendere mingi na Tënë ti Nzapa so a sû na mbeti ti ga na azo mingi ti yeda na tâ tënë ti Royaume. Lo fa nda ti tënë na ala. Teti nze ota na yâ mbeni synagogue na Ephèse, Paul ayeke “sala tënë na azo ni, na lo yeke wa ala [wala, lo ga na ala ti yeda na] tënë ti royaume ti Nzapa.” Atâa so “bê ti ambeni akpengba, ala ke tënë ni,” ambeni nde amä si ndali ti kusala ti Paul na Ephèse “tënë ti Seigneur awu mingi, a hon ye kue na ngangu.”​—Kusala 19:8, 9, 20.

⁶ Paul ‘ayekia kusala ti lo’ na fango tënë ti Royaume na wâ (aRomain 11:13). Tongana nyen? Lo gi kota ndo teti lo mveni pëpe; nga lo yeke na kamene pëpe ti tene azo kue ahinga lo tongana mbeni oko ti azo so asala kusala legeoko na Nzapa. Nde na so, lo bâ kusala ti lo tongana ye ti yango-iri so ahon atanga ni kue. Lo sala kusala na Tënë ti Nzapa na kode nga nzoni mingi si a lë lengo. Ye so asala si ambeni zo awara wâ ti sala kusala ti ala mingi ahon ti kozo. Na lege so nga, lo yekia kusala ti lo.

⁷ Tongana Paul, e lingbi ti yekia kusala ti e ti awafango tënë na salango kusala nzoni nga lakue na Tënë ti Nzapa. Na yâ ambage kue ti fango tënë ti e, a lingbi ye so e gi ayeke ti kangbi mbeni versê ti Mbeti ti Nzapa na azo mingi kue so e lingbi ti wara. Tongana nyen e lingbi ti sala ye so na gango na azo ti yeda na tënë ti e? Akota lege ayeke ota: (1) Gboto lê ti azo na ndo Tënë ti Nzapa na mbeni lege so asala si ala yekia ni. (2) Na kode, fa nda ti ye so Bible atene, nga tongana nyen ye so amû ngangu na tënë ti mo. (3) Fa nda ti Bible na mbeni lege so apusu zo ti yeda.

⁸ Awakua ti Royaume ti laso ayeke na agbakuru so Paul awara lani pëpe teti kusala ti lo. A yeke aye tongana abuku, apériodique, abrochure, ambeti ti tisango na zo, atract, nga na akasete ti mango ni na ti vidéo. Na yâ siècle so ahon, a sala nga kusala na akarte ti fango tënë, aphonographe, akutukutu so ayeke na haut-parleur, nga na akua-singa ti da-singa. Ti tâ tënë ni, gbakuru ti e so ayeke nzoni ahon atanga ni kue ayeke Bible, na a lingbi e sala kusala na kpengba gbakuru so nzoni nga na lege ni.

A lingbi fango tënë ti e aluti na ndo Tënë ti Nzapa

⁹ Tongana nyen e lingbi ti sala kusala na Tënë ti Nzapa tongana nzoni gbakuru? Na batango atënë ti Paul so lo tene na mba ti lo wakua Timothée: “Mo gi lege ngangu ti mû tele ti mo na Nzapa tongana zo so alingbi na lê ti Lo, zo so ahinga kusala ni si kamene asala lo pëpe, zo so afa nda ti tene-biani na lege ni.” (2 Timothée 2:15). Ti ‘fa nda ti tâ tënë na lege ni’ aye ti tene nyen?

¹⁰ Tënë ti Grec so a kiri pekoni na ‘fango nda ti ye na lege ni’ aye ti tene mbilimbili “fango yâ ti ye si a ba pëpe” wala “ti suru lege si aba pëpe”. Na yâ Mbeti ti Nzapa so aChrétien asû na Grec, a yeke wara tënë so gi na yâ wango ti Paul so na Timothée. A lingbi ti sala kusala na oko tënë so ti fa surungo lege na yâ mbeni yaka si aba pëpe. Mbeni lege so a suru si a ba ayeke ga na kamene na mbeni kpengba zo ti dengo yaka. Ti duti mbeni “zo so ahinga kusala ni si kamene asala lo pëpe”, a dabe ti Timothée so a yeda na lo kete pëpe ti gue nde na atâ fango ye ti Tënë ti Nzapa. A hunda na Timothée oko pëpe ti zia si abango ndo ti lo mveni asala ngangu na ndo fango ye ti lo. A lingbi lo zia fango tënë ti lo aluti gi na ndo Mbeti ti Nzapa (2 Timothée 4:2-4). Na lege so, lo yeke gue na azo ti bê ti mbilimbili ti wara bango ndo ti Jéhovah na ndo atënë ni, me pëpe ti yeda na senda-ndara ti sese so (aColossien 2:4, 8). A yeke legeoko tongaso laso.

A lingbi tambela ti e aduti nzoni

¹¹ A lingbi e ngbâ gi pëpe na fango nda ti atâ tënë ti Bible na lege ni. A lingbi tambela ti e ague legeoko na ni, si e duti pëpe awakua so ayeke azo ti ndendia, teti “e yeke afon Nzapa na kusala.” (1 aCorinthien 3:9). Tënë ti Nzapa atene: “Tongaso, mo so mo fa ye na mbeni zo, mo fa ye na mo mveni pëpe? Mo so mo fa tënë, mo tene, A lingbi zo asala nzi pëpe, mo sala nzi? Mo so mo tene, A lingbi zo asala lango-sioni pëpe, mo sala lango-sioni? Mo so mo ke ayanda, mo nzi ye ti temple ti ala?” (aRomain 2:21, 22). Ni la, e so e yeke awakua ti Nzapa laso, mbeni lege ti fa nda ti Tënë ti Nzapa na lege ni ayeke ti bata wango so: “Zia bê ti mo kue na L’Eternel, na zia bê ti mo na hingango ye ti mo mveni pëpe. Mo bi bê ti mo na Lo na lege ti mo kue, na fade Lo sala si lege ti mo aga mbilimbili.”​—aProverbe 3:5, 6.

¹² Tongana e fa nda ti Tënë ti Nzapa na lege ni, e lingbi ti ku nyen na pekoni? Bâ ngangu so Bible alingbi ti sala na ndo fini ti azo ti bê ti mbilimbili.

Tënë ti Nzapa ayeke na ngangu ti gbian ye

¹³ Tongana a bâ Tënë ti Nzapa tongana mbeni ye so a yeke ti zo ti yeda na ni, tokua so ayeke na yâ ni ayeke pusu ande azo ti gbian akota ye na yâ fini ti ala. Paul abâ lani awe tënë ti Nzapa na kusala, nga nzoni so a sala na ndo azo so aga aChrétien na Thessalonique ti giriri. Ni la lo tene na ala: “E mû merci na Nzapa lakue, teti, tongana i kamata Tënë ti Nzapa so e mû na i, i kamata Tënë ni tongana tënë ti azo pëpe, me, tongana Tënë ti Nzapa, na a yeke so biani, Tënë so asala na yâ i so i mä na bê.” (1 aThessalonicien 2:13). Teti aChrétien so, biani teti atâ disciple ti Christ kue, senge fango nda ti tënë ti zo alingbi oko pëpe na kota ndara ti Nzapa (Esaïe 55:9). Azo ti Thessalonique ‘akamata Tënë ni na yâ pono mingi, na tâ ngia ti Yingo Vulu’ na ala ga tapande teti ambeni wamabe.​—1 aThessalonicien 1:5-7.

¹⁴ Tënë ti Nzapa ayeke na kota ngangu legeoko tongana Lingu ni, Jéhovah. A londo na “Nzapa so ayeke na fini”, lo so na lege ti tënë ti lo “A sala ayayu”, nga lo so lakue tënë ti lo ayeke ‘wu na kusala so Lo to lo dä.’ (aHébreu 3:12; Psaume 33:6; Esaïe 55:11). Mbeni wagingo nda ti Bible atene: “Nzapa akangbi tele ti lo pëpe na Tënë ti lo. Lo bele ni pëpe mo bâ mo tene tënë ni andu lo pëpe. . . . Ni la a yeke lâ oko pëpe mbeni tënë so akui awe, so aye so aga na pekoni andu ni pëpe; teti so kota kamba ayeke na popo ti Nzapa so ayeke na fini nga na Tënë ti lo.”

¹⁵ Tokua so ayeke na yâ Tënë ti Nzapa ayeke ngangu tongana nyen? A yeke kota mingi. Tâ na lege ni, Paul asû na mbeti: “Tënë ti Nzapa ayeke na fini, na a yeke na ngangu ti sala ye, a za ahon épée kue ti yanga use, na a kpo si a kangbi âme na yingo, na a kangbi kutu na mafuta ti bio, na a fa nda ti bibe na a fa nda ti ye so bê aye.”​—aHébreu 4:12.

¹⁶ Tokua ti Bible ‘aza ahon épée kue ti yanga use’. Tongaso, ngangu ti lo ti lï ye ayeke kota mingi si a hon agbakuru kue so zo ayeke na ni. Tënë ti Nzapa alï juska na yâ bê ti zo ni, na a lingbi ti gbian lo kâ. Tongaso a yeke ndu lege so lo yeke gbu li ti lo nga ye so lo ndoye, a sala si lo ga mbeni wakua so akpe Nzapa na anzere na lê ti Lo. So tâ mbeni ngangu gbakuru!

¹⁷ Tënë ti Nzapa afa na gigi ye so ayeke biani na yâ bê ti mbeni zo, ye so alingbi ti duti nde na ye so lo tene ni yeke wala ye so lo fa na lê ti azo (1 Samuel 16:7). Na ambeni ngoi même mbeni zo ti sioni alingbi ti honde ye so ayeke na yâ bê ti lo na salango ye na nzobe nga na vorongo Nzapa na wâ. Azo ti sioni ayeke sala ye na ndendia ndali ti aye so ayeke sioni. Azo ti baba ayeke handa lê ti azo na fango be-ti-molenge ti wataka, atâa so ala ye ngangu ti tene amba ti ala agonda ala. Ye oko, na fango na gigi ye so ayeke biani na yâ bê ti zo, Tënë ti Nzapa alingbi ti pusu mbeni zo ti be-ti-molenge ti zi zo ti giriri na ti “yü zo-ti-fini, lo so A créé lo na lege ti Nzapa na yâ mbilimbili na nzoni-kue ti tene-biani.” (aEphésien 4:22-24). Afango ye ti Tënë ti Nzapa alingbi nga ti gbian zo ti kamene ti ga mbeni Témoin ti Jéhovah so ayeke na mbito pëpe, nga mbeni kpengba wakua ti Royaume.​—Jérémie 1:6-9.

¹⁸ Ngangu ti gbiango ye ti Tënë ti Nzapa ayeke sala nzoni ye na ndo azo na ndo kue. Na tapande, awakua ti Royaume ti Phnom Penh, Cambodge, ayeke fa lani tënë fani use na yâ nze oko na kete kodoro ti Kompong Cham. Na pekoni so mbeni wali-pasteur ti ndo ni amä tënë so amba ti lo pasteur atene na tele ti aTémoin ti Jéhovah, lo leke ti tingbi na aTémoin tongana ala kiri ti peko. Lo hunda na ala gbâ ti atënë na ndo salango amatanga nga lo dengi mê nzoni na ngoi so aTémoin ayeke fa nda ti atënë na lo na yâ Bible. Na pekoni lo tene na kongo: “Fadeso mbi hinga so tënë so amba ti mbi pasteur atene na ndo i ayeke tâ tënë pëpe! Ala tene so i yeke sala kua na Bible pëpe, me ye kue so i sala kua na ni na ndapelele so ayeke gi Bible!”

¹⁹ Wali so angbâ lani ti sala lisoro na ndo Bible na aTémoin, atâa so a sala tënë ti zi lo na kua ti pasteur. Lo sala tënë ti alisoro so na mbeni kamarade ti lo, so na pekoni ato nda ti manda Bible legeoko na aTémoin. Ye so kamarade ti lo ayeke manda andu bê ti lo mingi si lo tene na mbeni ngoi so lo ga na église: “Zia i ga i manda Bible legeoko na aTémoin ti Jéhovah!” Ngoi kete na pekoni, ngbele pasteur so nga na ambeni zo nde ato nda ti manda Bible legeoko na aTémoin ti Jéhovah.

²⁰ A bâ ngangu ti Tënë ti Nzapa nga na ndo Paulina, mbeni wali ti Ghana. Mbeni wakua ti ngoi kue amanda Bible na lo na yâ buku Hingango Ye So Ague na Fini ti Lakue Lakue.a Paulina ayeke oko ti awali use ti mbeni koli, na lo bâ so a lingbi lo gbian ambeni ye. Me koli ti lo na asewa ti lo kue ake na lo na ngangu. Âta ti lo, mbeni juge ti kota da-ngbanga nga na mbeni ancien ti église, atara ti wa lo ti zia lege so na fango na lege ni pëpe nda ti Matthieu 19:4-6. Tënë ti juge ni aye ti kpa mbeni nzoni ye, me Paulina abâ hio so ye so ague oko na kode ti Satan ti ba yâ ti Tënë ti Nzapa na ngoi so lo tara lani Jésus Christ (Matthieu 4:5-7). Lo dabe lo na tënë so Jésus atene polele na ndo mariage, so biani Nzapa aleke azo koli na wali, me pëpe koli na awali; nga so ala use, me pëpe ala ota, ayeke ga mitele oko. Lo luti na ndo ti desizion ti lo, nga na nda ni, na lege ti asalango ye ti kodoro ni, a yeda na lo ti sigigi na yâ ti mariage ti mungo awali mingi so. Hio, lo ga mbeni wakua ti Royaume so awara batême na ayeke na ngia.

Ngbâ ti fa nda ti Tënë ti Nzapa na lege ni

²¹ Tënë ti Nzapa so a sû na mbeti ayeke biani mbeni ngangu gbakuru teti e ti mû maboko na azo ti gbian fini ti ala si ala ga ndulu na Jéhovah (Jacques 4:8). Legeoko tongana ti so awakua ti kode ayeke sala kusala na agbakuru ti kua ti wara aye ti nzoni, zia e leke na bê ti e ti sala kue ti sala kusala na Tënë ti Nzapa, Bible, na kode na yâ kusala ti awakua ti Royaume so Nzapa amû na e.

²² Tongana nyen e lingbi ti fa nda ti Mbeti ti Nzapa nzoni mingi na yâ kusala ti e ti salango adisciple? Mbeni oko lege ni ayeke ti maï akode ti e ti awafango ye so aga na zo ti yeda na tënë. Zia mo bi lê na article so ayeke ga, teti a fa tongana nyen ti fa ye na azo nga ti mû maboko na ala ti yeda na tënë ti Royaume.

[Kete tënë na gbe ni]

Mo dabe mo na ni?

• Agbakuru wa awakua ti Royaume ayeke na ni?

• Tongana nyen Paul ayeke mbeni tapande ti wakua ti Royaume?

• Ti fa nda ti Tënë ti Nzapa na lege ni andu nyen?

• Tënë ti Jéhovah so a sû na mbeti ayeke mbeni ngangu gbakuru tongana nyen?

[Ahundango tënë ti manda na ye]

1, 2. (a) Ngbanga ti nyen a lingbi awakua aduti na agbakuru ti kua? (b) A-Chrétien abi tele ti ala na yâ kusala wa? Ala yeke fa tongana nyen so ala yeke gi Royaume kozoni?

3. Ngbanga ti nyen a lingbi ti tene so Paul ayeke lani mbeni wakua ti Royaume so ayeke na wâ?

4. Gbakuru wa awakua Chrétien abâ na nene ni ahon atanga ni kue?

5. Ti duti anzoni wakua, a lingbi e sala nyen na ndo ti fango peko ti atënë ti yâ ti aversê?

6, 7. Paul ayekia kusala ti lo tongana nyen, na e lingbi ti sala legeoko tongaso tongana nyen?

8. Aye ti fango na tënë ti Royaume wa e yeke na ni laso? Mo sala kusala na ni awe tongana nyen?

9, 10. Na ndo salango kusala na Tënë ti Nzapa, e lingbi ti manda nyen na lege ti wango so Paul amû na Timothée?

11, 12. Tambela ti e alingbi ti sala nyen na ndo fango nda ti Tënë ti Nzapa ti e na lege ni?

13. Salango ye alingbi na Tënë ti Nzapa alingbi ti lë nyen na yâ mbeni zo?

14, 15. Tokua so ayeke na yâ Tënë ti Nzapa ayeke ngangu tongana nyen, nga ngbanga ti nyen?

16. Tënë ti Nzapa alingbi ti gbian mbeni zo kue tongana nyen?

17. Fa tongana nyen Tënë ti Nzapa ayeke na ngangu ti gbian ye.

18, 19. Na lege ti aparagraphe so wala ti ambeni ye so asi na mo mveni, fa tongana nyen tâ tënë ti Bible alingbi ti gbian bango ndo ti mbeni zo.

20. Tongana nyen ye so asi na mbeni wali ti Ghana afa ngangu ti Tënë ti Nzapa?

21, 22. (a) Ye wa e ye biani ti sala tongana awakua ti Royaume? (b) Fade e yeke bâ nyen na yâ article ti peko?

[Afoto na lembeti 10]

Ambeni gbakuru so aChrétien ayeke sala na kua na yâ fango tënë ti Royaume