Mo yeke na “mosoro na gbele Nzapa”?
“Tongaso zo so abungbi mosoro teti lo mveni, me lo yeke na mosoro na gbele Nzapa pëpe, lo yeke tongana zo so.”—LUC 12:21.
1, 2. (a) Azo ayeke nduru ti sara akota sacrifice ndali ti aye wa? (b) A lingbi aChrétien asara ngangu ti wara nyen? Na gingo ti wara aye so, aChrétien ayeke tingbi na kpale wa?
NA YÂ ti ambeni kodoro, amolenge ayeke sara ka ngia ti gingo mosoro so ahonde. Me, tënë ti gingo mosoro so ahonde abâ gi amolenge pëpe. Na yâ ti ngu mingi nga na yâ ti akodoro mingi, gingo mosoro ayeke mbeni ye so azo ayeke sara ni mingi. Na tapande, ti londo na ngu 1800 a si na ngu 1900, azo mingi mingi ayeke nduru ti zia asewa ti ala ti sara yongoro voyage ti gue na akodoro tongana Australie, Afrika ti Bongo, Canada nga na Amerika ti gi lor. Na ala yeke nduru ti sara ni atâa so ala hinga akodoro so kozoni pëpe nga so azo asara kodoro dä mingi pëpe. Biani, azo mingi ayeke nduru ti zia fini ti ala na yâ ti kpale nga ti sara akota sacrifice si ala wara mosoro so bê ti ala aye.
2 Atâa so mingi ti azo laso ayeke gue na ambeni kodoro pëpe ti gi mosoro so ahonde, ala yeke sara kua ngangu ti wara kobe ti yanga ti ala. Ti sara tongaso na yâ ti sese ti laso alingbi ti duti mbeni ye so ayeke ngangu, so ahunda ye mingi na zo nga so awoko zo mingi. A yeke ngangu pëpe ti tene zo agi bê ti lo mingi na ndo tënë ti kobe, ti bongo nga na da ti lango na tongaso lo mû ngoi mingi pëpe ti sara aye so ayeke kota mingi wala même ti girisa ni (aRomain 14:17). Jésus amû mbeni tapande, wala mbeni toli so afa tâ nzoni mingi ye so azo ayeke nduru ti sara ni. A yeke wara tapande ti lo so na Luc 12:16-21.
3. Fa na nduru tënë tapande so Jésus amû na Luc 12:16-21.
3 Jésus amû tapande so na oko ngoi so lo yeke sara tënë na ndo nene ti sarango hange na bê ti warango ye, so e bâ anzene nzene tënë na ndo ni na yâ ti article so ahon awe. Na pekoni so Jésus awa ala ti sara hange na bê ti warango ye, lo sara tënë na ndo ti mbeni zo ti mosoro so ayeke na ngia pëpe na yâ ti gbâ ti aye ti nzoni so lo bungbi na yâ ti agogoro ti lo. Koli so akungbi agogoro ti lo ti sara ambeni so akono ahon akozo ni so si lo lingbi ti bungbi gbâ ti anzoni ye ti lo so dä. Na ngoi so koli so abâ so lo yeke nduru ti wu tere ti lo nga ti wara ngia na yâ ti aye so, Nzapa atene na lo so lo ga nduru ti kui awe nga so aye ti nzoni kue so lo bungbi na yâ ti agogoro ayeke ga ti mbeni zo nde. Na pekoni, Jésus ahunzi tënë ti lo na lege so: “Tongaso zo so abungbi mosoro teti lo mveni, me lo yeke na mosoro na gbele Nzapa pëpe, lo yeke tongana zo so.” (Luc 12:21). Ye wa e lingbi ti manda na yâ ti toli so? Tongana nyen e lingbi ti sara ye alingbi na ni na yâ ti fini ti e?
Mbeni koli so ayeke na mbeni kpale
4. E lingbi ti tene so Jésus ayeke sara lani tënë ti mara ti zo so ayeke tongana nyen?
4 Jésus amû tapande ti mbeni ye so azo mingi ahinga ni. Ti to nda ti toli so, Jésus atene gi so “yaka ti mbeni zo ti mosoro alë kobe mingi.” Lo tene pëpe so koli so awara aye ti mosoro ti lo na lege ti aye ti handa wala na lege ti mbeni ye so ndia ti kodoro ake. Ti tene ni na mbeni lege nde, koli so ayeke mbeni sioni zo pëpe. Ti tâ tënë ni, na lege ti ye so Jésus atene, e lingbi ti pensé so koli ti yâ ti toli ti Jésus so ayeke mbeni zo so ayeke sara kua ngangu mingi. E lingbi kamême ti tene so lo yeke mbeni zo so aleke aye ndali ti gigi ti lo ti kekereke, peut-être lo yeke pensé na ndo nzoni duti ti sewa ti lo. Tongaso, e lingbi ti bâ lo tongana mbeni zo so ayeke sara kua ngangu ndali ti so lo bâ na nene ni mingi kungba ti lo na yâ ti sewa.
5. Kpale wa koli ti yâ ti toli ti Jésus ayeke na ni?
5 Atâa ye ni ayeke tongana nyen, Jésus atene so koli ti yâ ti toli so ayeke zo ti mosoro, so ti tene mbeni zo so ayeke kozoni awe na gbâ ti akungba. Ye oko, tongana ti so Jésus atene, zo ti mosoro so ayeke na mbeni kpale. Sese ti lo alë le-kobe mingi ahon ti so lo ku tere ti lo na ni, aye ni ayeke mingi ahon so lo yeke na bezoin ni wala so lo lingbi ti bata. A yeke nzoni lo sara nyen?
6. Adesizion wa awakua ti Nzapa ayeke tingbi na ni laso?
6 Awakua ti Jéhovah mingi laso ayeke tingbi na mara ti akpale so zo ti mosoro so atingbi na ni. Atâ Chrétien ayeke sara ngangu ti duti azo so ayeke sara ye na lege ni, so ayeke sara kua ngangu nga ayeke sara kua ti ala na bê ti ala kue (aColossien 3:22, 23). Atâa a mû ala na kua wala kua ni ayeke ti ala wani, fani mingi, aye so ala yeke sara ayeke ga nzoni mingi na même ala yeke na anzoni kode mingi. Tongana a ye ti mû na ala mbeni kota ndo na place ti kua wala mbeni lege azi na ala ti maï ye so ala yeke sara, a yeke hunda na ala ti mû mbeni desizion. A yeke nzoni ala yeda na aye so? Legeoko nga, aChrétien mingi so ade maseka ayeke wara anzoni note na ekole. Ye ti pekoni ayeke so, a lingbi ti mû na ala ambeti so a gonda ala na yâ ni wala a yeke mû na ala nginza ti futa na ekole ti ala nga ti sara na ambeni ye so ala yeke na bezoin ni si ala manda mbeti a gue yongoro. A yeke nzoni ala yeda na aye kue so a mû na ala?
7. Koli ti yâ ti toli ti Jésus aleke kpale ti lo tongana nyen?
7 Zia e kiri e bâ tapande so Jésus amû. Ye wa zo ti mosoro so asara na ngoi so sese ti lo alë le-kobe mingi na tongaso lo yeke na ndo pëpe ti bata ni dä? Lo mû desizion ti kungbi agogoro ti lo na ti sara ambeni kota ni na place ni ti mû lege na lo ti bata gbâ ti ale-kobe ti lo nga na aye ti nzoni ti lo dä. Aye so lo leke ti sara asara si lo bâ so lo yeke duti ande nzoni mingi nga na ngia mingi, ni la lo tene na bê ti lo, lo tene: “Fade mbi tene na âme ti mbi, Âme, mo yeke na ye mingi na yâ gogoro, alingbi na ngu mingi; mo duti nzoni, mo te, mo nyon, na mo sara ngia.”—Luc 12:19.
Ngbanga ti nyen a iri lo zo ti “buba”?
8. Kpengba ye wa koli ti yâ ti toli ti Jésus agirisa ni?
8 Ye oko, tongana ti so Jésus afa, ye so zo ti mosoro so aleke ti sara ni amû na lo tâ nzoni duti pëpe. Atâa so a lingbi ti bâ so ye so lo leke ti sara ayeke na lege ni, lo girisa mbeni kpengba ye: ye so bê ti Nzapa aye. Zo so ayeke pensé gi na lo wani, lo yeke pensé gi na lege so lo lingbi ti duti kpô, ti te, ti nyon nga ti wara ngia na yâ ti aye so lo yeke na ni. Lo pensé so teti so lo yeke na anzoni “ye mingi”, lo yeke duti nga ande na fini teti “ngu mingi”. Me ye ti mawa ni ayeke so, aye ni asi pëpe tongana ti so lo leke. Tongana ti so Jésus afa kozoni awe, “fini ti zo ayeke pëpe na ye mingi mingi so ayeke na lo.” (Luc 12:15). Tâ gi na bï ni so, ye kue so koli so asara ngangu ti wara ni angbâ gi senge tongaso, ndali ti so Nzapa atene na koli so lo tene: “Mo buba, na bï so fade a hunda âme ti mo; na ye so mo leke awe, fade a yeke ti zo [wa]?”—Luc 12:20.
9. Ngbanga ti nyen a iri koli ti yâ ti toli ti Jésus zo ti buba?
9 E si fadeso na ndo kpengba tënë ti yâ ti tapande ti Jésus. Nzapa airi koli so zo ti buba. Mbeni bakari (Dictionnaire exégétique du Nouveau Testament) afa so alege nde nde so a sara na kusala na tënë ti yanga ti Grec so “aye lakue ti fa so zo agbu nda ti ye pëpe.” Bakari ni afa nga so na yâ ti toli so, Nzapa asara kusala na tënë “buba” ti fa so “aye so azo ti mosoro aleke ti sara ayeke gi senge senge.” Tënë so aye pëpe ti sara tënë ti mbeni zo so ayeke na ndara pëpe, me a ye ti sara tënë ti “mbeni zo so ake ti yeda so a lingbi lo bâ ndo na mbage ti Nzapa ti tene lo mû na lo maboko.” Aye so Jésus atene na ndo ti zo ti mosoro so adabe ti e na ye so lo tene ngu mingi na pekoni na aChrétien ti kongregation ti Laodicée so ayeke na Asie Mineure, lo tene: “Mo tene, Mbi yeke na mosoro, mosoro ti mbi awu mingi, na ye amanke mbi pëpe; na mo hinga pëpe mo yeke zo ti vundu, mo yeke zo ti pono, mo yeke wanzinga, mo yeke waziba, mo yeke zo so tere ti mo ayeke senge.”—Apocalypse 3:17.
10. Ngbanga ti nyen ti duti na anzoni “ye mingi” ayeke sara biani pëpe si zo aduti na fini teti “ngu mingi”?
10 A yeke nzoni e gbu li na ndo ti ye so Jésus aye ti fa na lege ti toli so. E yeke sara ye tongana ti koli ti yâ ti toli so, so ti tene e yeke sara kua ngangu ti sara si e wara anzoni “ye mingi”, me e ke ti sara tâ ye so ayeke mû lege na e ti duti ande na fini teti “ngu mingi”? (Jean 3:16; 17:3). Bible atene: “Na lâ ti ngonzo, mosoro asara ye pëpe,” nga “zo so azia bê ti lo na mosoro ti lo, fade lo tï”. (aProverbe 11:4, 28). Tongaso, Jésus ahunzi toli ti lo na wango so: “Tongaso zo so abungbi mosoro teti lo mveni, me lo yeke na mosoro na gbele Nzapa pëpe, lo yeke tongana zo so.”—Luc 12:21.
11. Ngbanga ti nyen ziango beku ti zo nga na nzoni duti ti lo na ndo ti akungba ayeke gi senge senge?
11 Tongana Jésus atene “lo yeke tongana zo so,” lo ye ti fa so ye so asi na zo ti mosoro so lo sara tënë ti lo na yâ ti tapande so ayeke si nga na azo kue so fini ti ala, so ti tene beku ti ala nga na nzoni duti ti ala, aluti gi na ndo ti akungba. Kota kpale ni ayeke pëpe ti tene zo “abungbi mosoro” teti lo wani, me kpale ni ayeke so lo yeke na “mosoro na gbele Nzapa pëpe”. Disciple Jacques amû oko wango so tongana lo tene: “I ga fadeso, i so i tene, Laso wala kekereke fade e gue na kodoro ni so, e duti kâ ngu oko, e kä ngere, na e wara faïda, me i hinga pëpe ye so fade asi kekereke.” A yeke nzoni ala sara nyen? “Me a lingbi i tene tongaso, Tongana Seigneur aye, fade e ngbâ na fini, na e sara so wala so.” (Jacques 4:13-15). Atâa zo ayeke na mosoro mingi wala lo yeke na akungba mingi, aye so kue ayeke gi senge senge tongana lo yeke na mosoro na gbele Nzapa pëpe. Tongaso, ti duti na mosoro na gbele Nzapa aye ti tene nyen?
Dutingo na mosoro na gbele Nzapa
12. Ye wa ayeke sara si e duti na mosoro na gbele Nzapa?
12 Na yâ ti tënë ti Jésus, lo fa kangbi so ayeke na popo ti dutingo na mosoro na gbele Nzapa na bungbingo mosoro teti zo lo wani, wala gingo akungba. Tongaso, Jésus aye lani ti fa so a yeke nzoni kozo ye so agbu bê ti e ayeke pëpe ti bungbi mosoro wala ti wara ngia na yâ ti aye so e yeke na ni. Nde na so, a yeke nzoni e sara kusala na aye so ti kpengba songo ti e na Jéhovah. Ti sara tongaso ayeke sara biani si e duti na mosoro na gbele Nzapa. Ndali ti nyen? Ndali ti so a yeke sara si Nzapa airi tënë nzoni mingi na ndo ti e. Bible atene: “Tënë nzoni ti L’Eternel asara si zo awara mosoro, na Lo zia vundu dä pëpe.”—aProverbe 10:22.
13. Na lege wa tënë nzoni ti Jéhovah asara si zo “awara mosoro”?
13 Tongana Jéhovah ayeke iri tënë nzoni na ndo ti awakua ti lo, lo yeke mû lakue na ala aye so ayeke nzoni mingi (Jacques 1:17). Na tapande, na ngoi so Jéhovah amû sese na azo ti Israël, lo mû na ala “sese so dulait na ngu-lavu ayeke sua dä”. Atâa so a tene sese ti Egypte ayeke lani mbeni sese so ayeke pendere mingi, mbeni kpengba ye oko asara si sese so Jéhovah amû na azo ti Israël ayeke nde mingi na sese ti Egypte. Moïse atene na azo ti Israël so “L’Eternel Nzapa ti [ala] abata sese so”. Ti tene ni nde, azo ti Israël ayeke wara aye ti nzoni mingi ndali ti so Jéhovah ayeke bâ lege ti ala nzoni. Na yâ ti angoi kue so azo ti Israël angbâ be-ta-zo na Jéhovah, lo iri tënë nzoni mingi na ndo ti ala nga amara so angoro kodoro ti Israël abâ so azo ti Israël aduti nzoni mingi ahon ala. Biani, a yeke tënë nzoni ti Jéhovah la ayeke sara si zo “awara mosoro”!—Nombre 16:13; Deutéronome 4:5-8; 11:8-15.
14. Azo so ayeke na mosoro na gbele Nzapa ayeke wara anzoni ye wa?
14 Tënë so Jésus asara lani kusala na ni aye mbilimbili ti tene ti duti na “mosoro na mbage ti Nzapa.” Ye oko, na yâ ti Bible ti Sango, a kiri peko ti tënë so na tënë ti duti na “mosoro na gbele Nzapa.” Mingi ni, azo so ayeke na mosoro ayeke gi bê ti ala mingi na ndo lege so ambeni zo ayeke bâ na ala. Na a yeke hinga ni na yâ ti lege so ala yeke duti na fini. Ala ye ti pika bê ti azo na lege ti ye so Bible airi ni “fandara ti fini”. (1 Jean 2:16). Nde na so, Nzapa ayeke yeda na azo so ayeke na mosoro na gbele lo, lo yeke sara kota nzobe na ala nga ala yeke na kpengba songo na lo. Aye so ayeke sara si ala bâ so ala duti nzoni, ahon aye kue so mosoro alingbi ti sara ndali ti ala (Esaïe 40:11). Me, hundango tënë ni ayeke so: A lingbi e sara nyen ti duti na mosoro na lê ti Nzapa?
Dutingo na mosoro na lê ti Nzapa
15. A lingbi e sara nyen ti wara mosoro na gbele Nzapa?
15 Na yâ ti tapande so Jésus amû, koli so aleke ti sara ambeni ye ndali ti nzoni duti ti lo ti kekereke nga lo sara kusala ngangu gi ti wara mosoro teti lo wani, na a iri lo zo ti buba. Tongaso, ti wara mosoro na gbele Nzapa, a lingbi e gi ti sara kusala ngangu nga e mû mbage mingi ti sara akusala so Nzapa abâ ni na nene ni. Na popo ti akusala so, mo yeke wara kusala so Jésus amû yanga na ndo ni, lo tene: “I gue, i fa tënë na amara kue si ala ga adisciple.” (Matthieu 28:19). Ahon ti sara kusala na ngoi ti e, ngangu ti e nga na akode ti e ti sara si e duti nzoni ahon ti kozo, e yeke sara kusala na aye so ti fa nzo tënë ti Royaume nga ti sara si azo aga adisciple. Na a lingbi ti haka sarango tongaso na mbeni dengo buze so zo ayeke wara ye dä. Azo so asara tongaso awara anzoni ye mingi na lege ti yingo tongana ti so aye so e yeke bâ na yâ ti aparagraphe ti peko afa ni.—aProverbe 19:17.
16, 17. Fa atapande ti aye so asi na ambeni zo na so afa aye so ayeke sara si zo aduti na mosoro na gbele Nzapa.
16 Bâ tapande ti mbeni ita-koli so ayeke na yâ ti mbeni kodoro so ayeke na mbage so lâ alondo dä. Lo yeke sara kua ti bango lege ti a-ordinateur na a futa lo dä nzoni mingi. Ye oko, kua ni amû ngoi ti lo mingi na lo bâ so lo woko na lege ti yingo. Na nda ni, ahon ti gi ti wara mbeni kota ndo na place ti kua ti lo, lo ke kua ni na lo sara crème glacé lo kä ni na tere ti lege. Lo sara tongaso ti mû lege na lo ti wara ngoi mingi ti sara aye ti yingo nga ti yô akungba ti lo. Azo ti ngbene place ti kua ti lo ahe lo, me ye wa asi na pekoni? Lo tene: “Ti fadeso, nginza so mbi yeke wara ahon ti so mbi wara lani tongana mbi yeke sara kua ti bango lege ti a-ordinateur. Kozo kua ti mbi asara si mbi yeke na agingo bê mingi. Me fadeso, mbi yeke na ngia mingi ahon ti kozo ndali ti so mbi yeke gi bê ti mbi mbeni pëpe. Nga kota ahon so, mbi bâ so mbi ga nduru mingi na Jéhovah.” Na changengo kua, ita-koli so awara lege ti mû kusala ti ngoi kue, nga lo yeke sara kua fadeso na yâ ti Béthel ti aTémoin ti Jéhovah na yâ ti kodoro so lo yeke dä. Tënë nzoni ti Jéhovah ayeke sara biani si zo “awara mosoro”.
17 Mbeni tapande ni ayeke ti mbeni wali so akono na yâ ti mbeni sewa so azo ni abâ na nene ni mingi tënë ti mandango mbeti a gue yongoro. Lo manda mbeti na da senda-gi ti France, ti Mexique nga na ti Suisse; nga kua ti nginza ayeke ku lo kungo. Lo tene: “Mbi wara mbeni kua ti nginza so a yeke futa ni nzoni mingi; mbi wara yango-iri nga azo ane mbi mingi, me na mbage, mbi bâ so mbeni ye amanke mbi na mbi yeke na ngia pëpe.” Na pekoni, lo manda ye na ndo Jéhovah. Lo tene: “Na ngoi so mbi gue na li ni na lege ti yingo, nzara so mbi yeke na ni ti nzere na lê ti Jéhovah nga ti kiri na lo kete mbage ti aye so lo mû na mbi amû maboko na mbi ti hinga ye so a lingbi mbi sara: ye ni ayeke ti sara kusala ti ngoi kue.” Lo ke kua ti nginza so lo yeke sara nga ngoi kete na pekoni, lo wara batême. Na yâ ti angu 20 so ahon, lo sara kusala ti ngoi kue na ngia. Lo tene: “Ambeni zo apensé so peko ti akode so mbi manda angbâ gi senge. Me, ala hinga so mbi yeke na ngia nga ala gonda akpengba-ndia so ayeke fa lege na fini ti mbi. Lâ oko oko, mbi yeke sambela Jéhovah ti mû maboko na mbi ti duti na tâ be-ti-molenge tongaso si lo yeda na mbi.”
18. Tongana ti Paul, tongana nyen e lingbi ti duti na mosoro na gbele Nzapa?
18 Saul, so na pekoni aga bazengele Paul, alingbi lani ti sara mbeni kota kua ti nginza. Ye oko, a si na mbeni ngoi, lo tene: “Biani, mbi diko ye kue tongana ye senge teti a yeke nzoni ahon ti hinga Christ Jésus, Seigneur ti mbi.” (aPhilippien 3:7, 8). Ti Paul, aye ti nzoni so lo wara na lege ti Christ ahon aye kue so lo lingbi ti wara na sese so. Legeoko nga, tongana e zia ti gi ti wara kota ndo nga e gi ti sara akusala so amû gonda na Nzapa, e nga kue e lingbi ti duti na mosoro na lê ti Nzapa na ti wara ngia dä. Mbeti ti Nzapa adë bê ti e atene: “Futa ti tâ be-ti-molenge na kpengo mbeto ti L’Eternel ayeke mosoro, na yango-iri, na fini.”—aProverbe 22:4.
Mo lingbi ti fa nda ni?
• Kpale wa koli ti yâ ti tapande ti Jésus ayeke na ni?
• Ngbanga ti nyen a iri koli ti yâ ti toli so zo ti buba?
• Ti duti na mosoro na gbele Nzapa aye ti tene nyen?
• E lingbi ti sara nyen ti duti na mosoro na gbele Nzapa?
[Foto na lembeti 30, 31]
“Tënë nzoni ti L’Eternel asara si zo awara mosoro”