Dutingo ti Jéhovah tongana kota gbia nga na Royaume ti lo

“O L’Eternel, kota ndo, na ngangu, na gloire, na kozo ndo, na yango-iri kue ayeke ti Mo. . . . O L’Eternel, ndo ti komande ayeke ti Mo.”​—1 CHRONIQUE 29:11.

1. Ngbanga ti nyen Jéhovah la ayeke na droit ti komande dunia kue?

“L’ETERNEL aleke trône ti Lo na ayayu, na royaume ti Lo akomande ye kue.” (Psaume 103:19). Na lege ti atënë so, zo ti sungo psaume agboto lê na ndo ti mbeni kpengba tâ tënë so andu komandema. Ndali ti so Jéhovah Nzapa ayeke Wasarango ye kue, lo la lo yeke na droit ti duti Kota Gbia ti Dunia Kue.

2. Daniel atene nyen na ndo ti ndo so Jéhovah aduti dä na yayu?

² Biani, ti tene mbeni gbia akomande, a hunda ti tene lo yeke na azo na gbe ti lo. Ti to nda ni, Jéhovah akomande na ndo ti acréature ti yingo so lo sara ala: kozoni na ndo ti ngengele Molenge ti lo nga na pekoni na ndo ti a-ange (aColossien 1:15-17). Angu mingi na pekoni, prophète Daniel abâ mbeni kete mbage ti ye so asi na yayu. Lo tene: “Mbi bâ juska a zia trône nde nde na place ni, na Lo Ti Giriri aduti; . . . [saki] mingi ti [saki] mingi mingi asara na Lo, na [saki] bale-oko lege [saki] bale-oko aluti na gbele Lo.” (Daniel 7:9, 10). Teti angu mingi mingi, Jéhovah, “Lo Ti Giriri” akomande na ndo ti amolenge ti lo ti yingo so ayeke mingi mingi na so zo oko oko ayeke na place ti lo; ala yeke sara kusala tongana “awakua” ti sara ye so bê ti Nzapa aye.​—Psaume 103:20, 21.

3. Na lege wa Jéhovah akono ndo so lo yeke komande na ndo ni si a ndu dunia kue?

³ Na pekoni, Jéhovah akono ndo so lo yeke komande na ndo ni na lege so lo créé dunia so akono mingi na so aye mingi ayeke na yâ ni: aye tongana lâ na atongoro. Sese nga ayeke na popo ti aye so (Job 38:4, 7). Ti mbeni zo so ayeke bâ ndo na lê ti nduzu, lo yeke bâ so aye tongana lâ, nze na atongoro ayeke tambela lakue tâ na lege ni na a sara si lo bâ ti lo so a hunda pëpe ti tene a fa lege na aye so. Ye oko, zo ti sungo psaume atene: “[Jéhovah akomande] na A créé ala, Lo sara si ala ngbâ lakue lakue. Lo lu ndia na ala, ndia so ala lingbi ke pëpe.” (Psaume 148:5, 6). Jéhovah ayeke lakue gbia so ayeke komande na ndo ti dunia kue, na lege so lo yeke fa lege na ni nga lo lu andia so ayeke fa lege na nzoni tambela ti dunia ni. Nga, lo yeke fa lege na aye so ayeke tambela na ndo so lo na a-ange aduti dä.​—Néhémie 9:6.

4. Jéhovah ayeke komande na ndo ti azo tongana nyen?

⁴ Na ngoi so Nzapa acréé kozo koli na kozo wali, lo komande na mbeni lege nde. Na ndo ti mungo na ala ye kue so ala yeke na bezoin ni ti duti nzoni nga ti duti na ngia, Jéhovah ahunda na ala ti komande na ndo ti anyama kue ti sese (Genèse 1:26-28; 2:8, 9). Ni la, a yeke polele so komandema ti Nzapa ayeke ga gi pëpe na ye ti nzoni na zo na ayeke sara nzoni na zo, me a yeke sara nga si azo so lo komande ala ane. Na yâ ti ngoi kue so Adam na Eve ayeke duti na gbe ti komandema ti Jéhovah, ala yeke ngbâ na fini teti lakue lakue na yâ ti paradis na ndo sese.​—Genèse 2:15-17.

5. E lingbi ti tene nyen na ndo ti lege so Jéhovah ayeke komande na ni?

⁵ Aye so kue apusu e ti tene nyen na nda ni? Kozoni kue, Jéhovah ayeke lakue gbia so ayeke komande na ndo ti aye kue so lo créé ni. Use ni, komandema ti Jéhovah ayeke ga na aye ti nzoni na zo na ane zo. Na nda ni, ti mä yanga ti Jéhovah nga ti yeda na komandema ti lo ayeke sara si zo aduti lakue na ngia. A yeke ye ti dongo bê pëpe tongana bê ti Gbia David ti Israël ti giriri apusu lo ti tene: “O L’Eternel, kota ndo, na ngangu, na gloire, na kozo ndo, na yango-iri kue ayeke ti Mo. Ye kue so ayeke na ayayu na ye kue na sese ayeke ti Mo. O L’Eternel, ndo ti komande ayeke ti Mo, Mo yeke Li ti ye kue.”​—1 Chronique 29:11.

Ngbanga ti nyen bezoin ti Royaume ti Nzapa ayeke dä?

6. Royaume ti Nzapa andu dutingo ti lo ti kota gbia tongana nyen?

⁶ Teti so Jéhovah, Kota Gbia ti Dunia Kue, ayeke komande lakue na ngangu ti lo, ngbanga ti nyen bezoin ti Royaume ti Nzapa ayeke dä? Mingi ni, mbeni gbia ayeke komande na ndo ti azo na lege ti mbeni bungbi so lo zia na sese. Tongaso, Royaume ti Nzapa ayeke ye so lo mû ti komande na acréature ti lo.

7. Ngbanga ti nyen Jéhovah asigigi na mbeni fini lege ti komande na ni?

⁷ Jéhovah akomande na ambeni lege nde nde na angoi nde nde. Lo sigigi na mbeni fini lege so lo yeke komande na ni alingbi na mbeni fini ye so asi. Ye so asi na ngoi so Satan, so ayeke mbeni ange ti Nzapa so ake yanga, apusu lani Adam na Eve ti ke komandema ti Jéhovah. Kengo yanga so afa so ala ke ti tene Jéhovah aduti kota gbia ti ala. Na lege wa? Tongana Satan atene na Eve so lo “lingbi kui biani pëpe” tongana lo te lê ti keke so Nzapa agbanzi na ala ti te, lo ye ti fa so Jéhovah ayeke tene tâ tënë pëpe, na zo alingbi ti zia bê ti lo na lo pëpe. Satan akiri atene na Eve: “Nzapa ahinga na lâ ni so i te lê ni, fade lê ti i alungula, na i ga tongana Nzapa, i hinga nzoni na sioni.” Satan aye ti tene na Eve so lo na Adam ayeke duti nzoni ahon ti kozo tongana ala ke ti tene Nzapa akomande ala nga ala sara ye ti li ti ala (Genèse 3:1-6). Ye so Satan atene afa polele so lo dë kite na ndo ti droit ti Nzapa ti komande. Jéhovah ayeke sara nyen?

8, 9. (a) Mbeni gbia ti sese ayeke sara nyen na ngoi so azo alondo ti ke komandema ti lo? (b) Ye wa Jéhovah asara ndali ti kengo yanga so abâ gigi na Eden?

⁸ E ku ti tene mbeni gbia asara nyen na ngoi so azo alondo ti ke komandema ti lo? Azo so ahinga tënë ti aye so asi giriri ayeke dabe ti ala na angoi so aye tongaso asi. Ahon ti tene gbia ni (même mbeni nzoni gbia) azi bê ti lo na ndo ti tënë ni, lo yeke fâ ngbanga na ndo ti azo so alondo ti ke komandema ti lo ndali ti so ala kä kodoro awe. Na pekoni, gbia ni alingbi ti soro mbeni zo ti kanga lege na ala na ti zia siriri na kodoro. Legeoko nga, Jéhovah afa so lo ngbâ lakue ti komande na ngoi so lo sara ye hio nga lo fâ ngbanga na ndo ti azo so ake yanga. Lo fa so Adam na Eve alingbi pëpe ti ngbâ na fini teti lakue lakue nga lo tomba ala na yâ ti yaka ti Eden.​—Genèse 3:16-19, 22-24.

⁹ Na fango ngbanga na ndo ti Satan, Jéhovah asigigi na mbeni fini lege ti komande so na lege ni lo yeke kiri na siriri nga lo yeke sara si aye akiri atambela nzoni na ando kue so lo yeke komande dä. Nzapa atene na Satan lo tene: “Fade Mbi zia tënë ti ke na popo ti mo na wali so, [nga] na popo ti hale ti mo na hale ti lo; fade lo mboko li ti mo, na fade mo mboko ndagere ti lo.” (Genèse 3:15). Na lege ti atënë so, Jéhovah afa so lo leke na bê ti lo ti mû ngangu na mbeni “hale” ti neka Satan na azo ti lo kue na ti fa so Nzapa la ayeke na droit ti komande dunia kue.​—Psaume 2:7-9; 110:1, 2.

10. (a) A bâ lani so “hale” ni ayeke azo wa? (b) Paul atene nyen na ndo ti gango tâ tënë ti kozo prophétie?

¹⁰ “Hale” ni so ayeke Jésus Christ nga na mbeni bungbi ti azo so ayeke komande legeoko na lo. Ala bungbi oko ti duti na yâ ti Royaume ti Messie so Nzapa asigigi na ni (Daniel 7:13, 14, 27; Matthieu 19:28; Luc 12:32; 22:28-30). Ye oko, a fa aye so kue hio pëpe. Biani, gango tâ tënë ti kozo prophétie angbâ lani mbeni “tënë ti nda-gigi so A honde na ngoi kue ti giriri”. (aRomain 16:25). Teti angu mingi, azo so ayeke na mabe aku kungo ngoi so a yeke fa ande nda ti “tënë ti nda-gigi”. Nga, ala yeke ku kungo ngoi ti gango tâ tënë ti kozo prophétie so ayeke sara ande si azo ahinga so Jéhovah la ayeke na droit ti komande dunia kue.​—aRomain 8:19-21.

A fa nda ti “tënë ti nda-gigi” yeke na yeke

11. Aye wa Jéhovah afa lani na Abraham?

¹¹ Tongana ngoi ayeke hon, yeke na yeke, Jéhovah afa aye nde nde na ndo “tënë ti ndagigi ti royaume ti Nzapa”. (Marc 4:11). Na popo ti azo so Jéhovah afa ye so na ala, a yeke wara Abraham so a iri lo “ndeko ti Nzapa.” (Jacques 2:23). Jéhovah amû zendo na Abraham so fade lo yeke ‘sara si lo ga kota mara’. Na pekoni, Nzapa akiri afa mbeni ye na Abraham, lo tene: “Agbia asigigi na yâ mo” nga “na yâ ahale ti mo fade amara kue ti sese awara tënë nzoni”.​—Genèse 12:2, 3; 17:6; 22:17, 18.

12. Na lege wa hale ti Satan asigigi polele na peko ti Kota Moa?

¹² Ti si na ngoi ti Abraham, azo atara kozoni awe ti komande amba ti ala. Na tapande, Bible atene na ndo ti Nimrod, so ayeke lani molenge ti tarä ti Noé, atene: “Lo yeke kozo zo so aga walombe na sese. Lo yeke kota zo ti gingo nyama, na lo londo ti ke Jéhovah.” (Genèse 10:8, 9, MN ). A yeke polele so a yeke Satan la apusu Nimrod na ambeni zo nde ti gi ti komande amba ti ala. Ala na azo so amû peko ti ala aga lani hale ti Satan.​—1 Jean 5:19.

13. Ye wa Jéhovah afa na lege ti Jacob?

¹³ Atâa ngangu so Satan ayeke sara ti sara si azo akomande, Jéhovah angbâ lakue ti sara ye so lo leke na bê ti lo ti sara. Na lege ti Jacob so ayeke tarä ti Abraham, Jéhovah atene: “Fade sceptre azia Juda pëpe, na fade keke ti zo ti lu ndia asigigi na popo ti gere ti lo pëpe, juska Schilo aga; fade azo amä yanga ti lo.” (Genèse 49:10). Tënë “Schilo” aye ti tene “Zo so ye ni ayeke ti lo.” Tongaso, atënë ti prophétie so afa so mbeni zo ayeke ga so ayeke na droit ti wara “sceptre”, wala ti duti gbia nga ti duti na “keke ti zo ti lu ndia”, wala ti komande na ndo ti “azo”, so ti tene azo ti sese kue. Zo ni so ayeke zo wa?

“Juska Schilo aga”

14. Mbele wa Jéhovah ate na David?

¹⁴ Na popo ti ahale ti Juda, kozo zo so Jéhovah asoro lo ti duti gbia na ndo ti azo ti lo ayeke David molenge ti Jessé so ayeke bergera (1 Samuel 16:1-13). Atâa asiokpari nga na afaute so David asara, lo nzere na lê ti Jéhovah ndali ti so lo yeda na komandema ti Jéhovah na bê ti lo kue. Ti zi nda ti ambeni ye na ndo ti prophétie so abâ gigi na Eden, Jéhovah ate mbele na David, lo tene: “Fade Mbi sara si amolenge ti mo, so asigigi na yâ ti mo, aga gbia na peko ti mo, na fade Mbi sara si royaume ti lo aga nzoni.” Tënë so andu pëpe gi Salomon molenge ti David so aga gbia na peko ti lo, ndali ti so mbele ni atene: “Fade Mbi sara si trône ti royaume ti lo angbâ lakue.” Mbele so Nzapa ate na David afa polele so na ngoi so alingbi, “hale” ti Royaume so a mû zendo ni ayeke ga na lege ti amolenge ti David.​—2 Samuel 7:12, 13.

15. Na lege wa a lingbi ti bâ royaume ti Juda tongana ye so afa kozoni awe komandema ti Royaume ti Nzapa?

¹⁵ Ti to nda ni na David, a yeke wara molongo ti agbia so asigigi na lege ti fami ti lo so akomande na peko ti tere, na so kota prêtre asa mafuta ti nzoni-kue na li ti ala. Tongaso, a lingbi ti iri agbia so azo so a sa ye na li ti ala, wala amessie (1 Samuel 16:13; 2 Samuel 2:4; 5:3; 1 aGbia 1:39). A tene so ala yeke duti na ndo ti trône ti Jéhovah nga ala yeke komande na iri ti lo na Jérusalem (2 Chronique 9:8). A yeke na lege so si a lingbi ti bâ royaume ti Juda tongana mbeni ngorogbia so akomande na iri ti Royaume ti Nzapa, mbeni ye so afa so lo yeke gbia ti dunia kue.

16. Komandema ti agbia ti Juda aga na aye wa?

¹⁶ Na ngoi so mbeni gbia nga na azo so lo yeke komande na ndo ti ala ayeda na komandema ti Jéhovah, lo bata ala nga lo iri tënë nzoni na ndo ti ala. Komandema ti Salomon ayeke mbeni mbilimbili ngoi ti siriri nga na ti mosoro so mara ni ayeke dä pëpe. Ye so afa kozoni awe komandema ti Royaume ti Nzapa na ngoi so a yeke zi biani biani ngangu so Satan ayeke sara na ndo ti azo. Na azo kue ayeke hinga ande so Jéhovah la ayeke na droit ti komande dunia kue (1 aGbia 4:20, 25). Ye ti mawa ni ayeke so, mingi ti agbia so asigigi na lege ti fami ti David asara ye pëpe tongana ti so Jéhovah ahunda, nga azo so ala yeke komande na ndo ti ala atï na yâ ti sambelango ayanda nga na sarango ye ti sioni. Na nda ni, Jéhovah amû lege na azo ti Babylone ti futi royaume ti Juda na ngu 607 kozo ti Christ. A yeke mo bâ mo tene Satan asö benda awe na lo sara si azo adë kite na ndo ti dutingo ti Jéhovah tongana gbia ti dunia kue.

17. Ye wa afa so Jéhovah angbâ lakue lani ti duti gbia ti dunia kue atâa so a futi royaume ti agbia so aga na peko ti David?

¹⁷ Futingo ti royaume ti David, nga na futingo ti royaume ti akete mara bale-oko ti Israël so asi kozoni awe, afa pëpe so Jéhovah ayeke na droit pëpe ti komande wala lo lingbi pëpe ti komande na lege ni. Me a fa gi sioni ti ye so aga na peko ti ngangu so Satan asara na ndo ti azo. A fa nga sioni so azo awara na pekoni so ala ke komandema ti Nzapa (aProverbe 16:25; Jérémie 10:23). Ti fa so Jéhovah angbâ lakue lani ti duti gbia ti dunia kue, lo tene na lege ti prophète Ezéchiel, lo tene: “Mo lungula tiare, mo lungula couronne . . . Fade Mbi kinda, Mbi kinda, Mbi kinda ye so; na fade ye so ayeke mbeni pëpe juska Lo ga, Lo so ye so ayeke ti Lo; na fade Mbi mû ye so na Lo.” (Ezéchiel 21:31, 32). Atënë so afa so “hale” ti zendo, Lo “so ye so ayeke ti Lo”, ade ti ga lani pëpe.

18. Tënë wa ange Gabriel atene lani na Marie?

¹⁸ Zia e bâ ye so asi ngu 600 tongaso na pekoni so a futi royaume ti Juda. Nzapa atokua ange Gabriel na Marie, mbeni wali machia ti kodoro ti Nazareth, mbeni gbata so ayeke na banga ti kodoro ti Palestine. Ange Gabriel atene: “Bâ, fade mo më ngo na mo dü Molenge-koli, na fade mo di iri ti Lo Jésus. Fade Lo ga kota, na fade ala di iri ti Lo Molenge Ti Lo Ti Nduzu Ahon Kue; na fade Seigneur Nzapa amû na Lo trône ti babâ ti Lo David. Na fade Lo komande azo ti da ti Jacob lakue, na fade royaume ti Lo awe lâ oko pëpe.”​—Luc 1:31-33.

19. Ngoi ti fango nda ti anzoni ye wa aga nduru lani?

¹⁹ Na nda ni, ngoi ti fango nda ti “tënë ti nda-gigi” aga nduru lani awe. Kozo mbage ti “hale” ti zendo ni aga nduru lani ti sigigi awe (aGalate 4:4; 1 Timothée 3:16). Na pekoni, Satan ayeke mboko nda-gere ti lo. Me fade “hale” so ayeke neka ande li ti Satan, lo yeke zi ande ngangu so Satan nga na ala kue so amû peko ti lo ayeke sara na ndo ti azo. Hale ni afa nga so Royaume ti Nzapa ayeke zi ande aye ti sioni kue so Satan aga na ni nga lo sara si azo kue ahinga so Jéhovah la ayeke na droit ti komande dunia kue (aHébreu 2:14; 1 Jean 3:8). Jésus asara ye so lani tongana nyen? Tapande wa lo zia na e ti mû pekoni? E yeke wara ande kiringo tënë ni na yâ ti article ti peko.

[Akete tënë na gbe ni]

Mo lingbi ti fa nda ni?

• Ye wa asara si Jéhovah ayeke na droit ti duti Kota Gbia ti Dunia Kue?

• Ngbanga ti nyen Jéhovah aleke na bê ti lo ti sigigi na Royaume?

• Na lege wa Jéhovah afa nda ti “tënë ti nda-gigi” yeke na yeke?

• Ye wa afa so Jéhovah angbâ lakue lani ti duti gbia ti dunia kue atâa so a futi royaume ti agbia so asigigi na lege ti fami ti David?

[Foto na lembeti 5]

Aye wa Jéhovah afa lani na lege ti Abraham?

[Foto na lembeti 7]

Ngbanga ti nyen futingo ti royaume ti agbia so asigigi na lege ti fami ti David afa pëpe so Jéhovah ayeke na droit pëpe ti komande?