Sara si mariage ti mo akpengba tongana “kamba so zo asara na kamba ota”
“Kamba so zo asara na kamba ota alingbi fâ fade pëpe.”—ZO-TI. 4:12.
1. Zo wa abungbi kozo koli na kozo wali na lege ti mariage?
NA PEKONI so Jéhovah Nzapa acréé aye tongana akeke nga na anyama, lo créé kozo koli, Adam. Mbeni lâ, Nzapa asara si Adam atï na kota lango, na lo mû bio ti kate ti lo, lo leke na mbeni wali so ayeke mbilimbili-kue ti mû maboko na lo. Na ngoi so Adam abâ wali so, lo tene: “Fadeso, so ayeke bio ti bio ti mbi, na mi ti mitele ti mbi.” (Gen. 1:27; 2:18, 21-23). Jéhovah abâ so ye so lo sara ayeke nzoni, na lo bungbi kozo koli na kozo wali na lege ti mariage nga lo iri tënë nzoni na ndo ti ala.—Gen. 1:28; 2:24.
2. Na lege wa Satan asara si Adam na Eve amä tere mbeni pëpe?
2 Ye ti mawa ni ayeke so hio tongaso, ye so Nzapa aleke na ndo ti tënë ti mariage ato nda ti tambela nzoni pëpe. Na lege wa? Mbeni sioni ange, so na pekoni aga Satan ahanda Eve si lo te lê ti keke so Nzapa agbanzi na ala ti te ni. Kete na pekoni, Adam nga ate lê ti keke ni na tongaso ala londo ti ke droit ti Nzapa ti komande ala na ti fa nzoni lege na ala (Gen. 3:1-7). Na ngoi so Jéhovah ahunda Adam na Eve na ndo ti ye so ala sara, a bâ polele so kpale ayeke na popo ti ala. Adam abi tënë ni na ndo ti wali ti lo, lo tene: “Wali so Mo mû ti duti na mbi, lo mu lê ti keke na mbi, na mbi te.”—Gen. 3:11-13.
3. Sioni bango ndo wa ambeni Juif ayeke maï ni lani?
3 Ngbene ye na ngoi ni so, Satan ayeke sara kua na asioni kode nde nde ti sara si azo so asara mariage awe amä tere nzoni pëpe. Na tapande, ngoi na ngoi, lo yeke sara si amokonzi-nzapa afa aye so ague nde na so Bible afa na ndo ti mariage. Ambeni mokonzi-nzapa ti aJuif akiri na nengo ti akpengba-ndia ti Nzapa na peko na lege so ala mû lege na akoli ti sara divorce na awali ti ala ndali ti atënë tongana ziango ingo ahon ndo ti kobe. Me Jésus atene polele: “Zo so azia wali ti lo, tongana a yeke tënë ti ye ti pitan pëpe, na lo kamata mbeni wali, lo sara lango-sioni.”—Mat. 19:9.
4. Na lege wa a gi laso ti buba yâ ti ye so Nzapa aleke na ndo ti mariage?
4 Satan angbâ lakue ti gi ti buba yâ ti ye so Nzapa aleke na ndo ti mariage. Koli na koli wala wali na wali ayeke sara mariage na popo ti ala, koli na wali amû tere sân ti sara mariage nga a yeke ngangu pëpe ti tene azo asara divorce. Aye so kue afa so Satan awara lege ti sara si azo mingi aduti na nzoni bango ndo pëpe na ndo ti mariage. (Diko aHébreu 13:4.) E aChrétien e lingbi ti sara nyen si sioni bango ndo so asara ngangu na ndo ti e pëpe? Zia e bâ ambeni ye so ayeke sara si azo so asara mariage awe aduti na ngia.
Ala sara si songo ti ala na Jéhovah akpengba
5. Tongana a ndu tënë ti mariage, tënë “kamba so zo asara na kamba ota” aye ti tene nyen?
5 Ti tene mbeni koli na wali aduti na ngia na yâ ti mariage ti ala, a lingbi ala zia Jéhovah na yâ ti mariage ti ala ni. Bible atene: “Kamba so zo asara na kamba ota alingbi fâ fade pëpe.” (Zo-ti. 4:12). Na yâ ti versê so, a haka mariage na mbeni “kamba so zo asara na kamba ota”. Na yâ ti kamba ota so, a yeke wara akozo kamba use ni so ayeke koli na wali, na ota kamba ni so aye ti sara tënë ti Jéhovah Nzapa. Tongana mbeni koli na wali ti lo ayeke na kpengba songo na Nzapa, a yeke sara si ala wara ngangu ti hon ndo ti akpale, na a yeke kpengba ye so ayeke sara si ala duti na ngia na yâ ti mariage ti ala.
6, 7. (a) Nyen la aChrétien so asara mariage awe alingbi ti sara si songo ti ala na Nzapa akpengba? (b) Nyen la mbeni ita-wali aye ni mingi na mbage ti koli ti lo?
6 Me mbeni koli na wali alingbi ti sara nyen si mariage ti ala akpengba tongana mbeni kamba so zo asara na kamba ota? Wasungo psaume David atene: “Mbi ye ti sara ye so bê ti Mo aye, O Nzapa ti mbi, Ndia ti Mo ayeke na yâ bê ti mbi.” (Ps. 40:9). Legeoko nga, ndoye ti e na mbage ti Jéhovah ayeke pusu e ti sara na lo na bê ti e kue. Ni la, a yeke nzoni koli na wali ti lo agi ti duti na kpengba songo na Jéhovah nga ala duti na ngia ti sara ye so bê ti lo aye. A yeke nzoni nga ti tene koli na wali amû maboko na mba ti ye Nzapa mingi ahon ti kozo.—aProv. 27:17.
7 Tongana ndia ti Nzapa ayeke biani na yâ ti bê ti mbeni koli na wali ti lo, a yeke sara si ala duti na aye tongana mabe, beku nga na ndoye, na a yeke mû maboko na ala ti kpengba songo ti ala (1 aCor. 13:13). Mbeni Chrétien so iri ti lo ayeke Sandra, so asara mariage a sara ngu 50 awe, atene: “Ye so mbi ye mingi na mbage ti koli ti mbi ayeke so lo yeke sara kua lakue na Bible ti fa lege na mbi nga ti mû wango na mbi, nga lo ye Jéhovah mingi ahon so lo ye na mbi.” Ala akoli so asara mariage awe, a lingbi ti tene mara ti tënë tongaso na ndo ti ala?
8. A lingbi mbeni koli na wali ti lo asara nyen ti wara ‘futa ti nzoni’?
8 Tongana mo sara mariage awe, mo ngbâ ti zia songo ti mo na Jéhovah nga na aye ti Royaume na kozo ndo? Na ndo ni, mo yeke bâ biani koli wala wali ti mo tongana zo so mo na lo ayeke sara kua ti Jéhovah maboko na maboko? (Gen. 2:24). Gbia ti ndara Salomon atene: “Azo use ayeke nzoni ahon zo oko, teti ala yeke na futa nzoni teti kusala ti ala.” (Zo-ti. 4:9). Biani, a lingbi mbeni koli na wali ti lo asara ngangu ti wara ‘futa ti nzoni’ na lege so ala yeke ye tere nga mariage ti ala so Nzapa airi tënë nzoni na ndo ni ayeke ninga.
9. (a) A hunda na akoli so asara mariage awe ti sara nyen? (b) A-Colossien 3:19 awa mbeni koli ti sara ye na wali ti lo tongana nyen?
9 Ye so ayeke fa so mbeni koli na wali ti lo ayeke na kpengba songo na Nzapa ayeke ngangu so ala yeke sara ti sara ye so bê ti lo aye. Koli ayeke kozo zo so a lingbi lo mû na azo ti sewa ti lo ye so ala yeke na bezoin ni na lege ti mitele nga na ti yingo (1 Tim. 5:8). A hunda na akoli nga ti bâ na nene ni aye so ayeke sara si awali ti ala ayeke na ngia wala ala yeke na vundu. A-Colossien 3:19 atene: “Akoli, i ndoye awali ti i, na i zia bê ti i aso na ala pëpe.” Mbeni wandara ti Bible atene so tënë “bê ti i aso na ala” andu “tenengo na ala atënë ti songo bê wala pikango ala, kengo ti fango na ala so a ye ala, bango lege ti ala pëpe, mungo na ala pëpe ye so ala yeke na bezoin ni, batango ala pëpe nga mungo maboko na ala pëpe.” A yeke polele so mara ti asarango ye tongaso alingbi na sewa ti aChrétien pëpe. Tongana mbeni koli amû li ni na lege ti ndoye, wali ti lo ayeke ye ande ti mä yanga ti lo.
10. A yeke nzoni mbeni wali Chrétien aduti na bango ndo wa?
10 A lingbi awali Chrétien so asara mariage awe, so ayeke gi ti kpengba songo ti ala na Nzapa asara nga ye so bê ti Nzapa aye. Bazengele Paul atene: “Awali, i mä tënë ti akoli ti i mveni, legeoko tongana i mä tënë ti Seigneur. Teti koli ayeke li ti wali, legeoko tongana Christ ayeke Li ti Eglize,” wala kongregation (aÉph. 5:22, 23). Satan ahanda Eve, na mvene so lo tene aye ti fa so tongana zo aduti yamba na Nzapa, a yeke ga na lo tâ ngia. A yeke bâ polele so laso azo mingi so asara mariage awe aye gi ye so bê ti ala wani aye. Ye oko, ti awali so ayeke na bango ndo ti Nzapa na ndo ti mariage, ti yeda ti mä yanga ti akoli ti ala so ayeke mû li ni na ndoye ayeke sioni ye pëpe. Ala yeke dabe ti ala so Jéhovah azia Eve ti duti tongana mbeni zo so “alingbi na” koli ti lo Adam, na Jéhovah abâ ndo so lo zia Eve dä tongana mbeni ndo so a ne ni mingi (Gen. 2:18). Mbeni wali Chrétien so asara mariage awe na so ayeda na bê ti lo kue ti sara ye alingbi na ye so Nzapa aleke ayeke biani “couronne” ti koli ti lo.—aProv. 12:4.
11. Mbeni ita-koli abâ so nyen la amû maboko na lo na yâ ti mariage ti lo?
11 Mandango Bible place oko ayeke mbeni ye so ayeke mû maboko na mbeni koli na wali ti lo ti duti na kpengba songo na Nzapa. Gerald, so ayeke na ngia na yâ ti mariage ti lo so a sara ngu 55 awe atene: “Kota ye so ayeke mû maboko na azo so asara mariage awe ti duti na ngia ayeke dikongo Bible nga na mandango ni ndo oko.” Lo kiri lo tene: “Ti sara aye place oko, mbilimbili aye so andu aye ti yingo ayeke sara si songo ti mbeni koli na wali ti lo nga na songo ti ala na Jéhovah akpengba mingi.” Ti manda Bible ndo oko ayeke mû maboko na azo ti mbeni sewa ti girisa pëpe akpengba-ndia ti Jéhovah, ti kpengba songo ti ala na lo nga ti ngbâ ti gue na li ni na lege ti yingo.
12, 13. (a) Ngbanga ti nyen a yeke kota ye mingi ti tene mbeni koli na wali ti lo asambela ndo oko? (b) Ambeni kua wa so andu vorongo Jéhovah ayeke kpengba songo ti azo na yâ ti mariage?
12 Akoli na awali so amä tere nzoni ayeke sambela nga ndo oko. Na ngoi so mbeni koli ‘afa tënë ti bê ti lo na gigi’ na Nzapa na lo fa ambilimbili ye so andu dutingo ti ala, a yeke sara si songo ti ala akpengba (Ps. 62:9). Na tapande, a yeke ngangu pëpe ti mä tere na koli wala wali ti mo na pekoni so ala sambela ndo oko ti tene Lo ti Ngangu Ahon Kue afa lege na ala (Mat. 6:14, 15). Ti sara ye ague oko na sambela so, a yeke tâ na lege ni ti tene koli na wali ti lo aleke na bê ti ala ti mû maboko na mba nga ti ‘kanga bê na mba ti ala na popo ti ala’ (Fini Mbuki, 2001) na ti ‘pardone ye na popo ti ala.’ (aCol. 3:13). Girisa pëpe so ti sambela afa so zo azia bê ti lo kue na Nzapa. Gbia David atene: “Lê ti azo kue aku Mo.” (Ps. 145:15). Tongana e sambela Nzapa na e duti na beku so lo yeke mû ande maboko na e, e yeke gi bê ti e mingi pëpe ndali ti so e hinga so ‘Lo yeke bata e.’—1 Pi. 5:7.
13 Mbeni kpengba lege ti tene mbeni koli na wali ti lo akpengba songo ti ala na Jéhovah ayeke ti gue lakue na abungbi nga ti sigigi legeoko na fango tënë. Na ngoi ti abungbi, azo so asara mariage awe ayeke manda tongana nyen ti ke “mayele” so Satan ayeke sara na kua ti kangbi yâ ti asewa (aÉph. 6:11). Na ndo ni, koli na wali ti lo so ayeke fa tënë ka legeoko ayeke manda ti ‘duti kpô, ti zia ye ayengi ala pëpe’.—1 aCor. 15:58.
Na ngoi so akpale abâ gigi
14. Aye wa alingbi ti sara si akoli na awali so asara mariage awe awara kpale?
14 Ti tâ tënë ni, awango so a mû na yâ ti aparagraphe so e bâ awe ayeke afini tënë pëpe, me ngbanga ti nyen mo sara lisoro polele na ndo ni na koli wala wali ti mo pëpe? Gi ti bâ wala a hunda ti tene mo sara ye alingbi na awango ti Bible mingi ahon ti kozo. Ye oko, Bible afa so même akoli na awali ti ala so ayeke na kpengba songo na Nzapa ayeke “wara ye ti ngangu na yâ mitele”. (1 aCor. 7:28). Même awakua ti Jéhovah so ayeke be-ta-zo na so asara mariage awe alingbi ti wara kpale na yâ ti mariage ti ala ndali ti so ala yeke mbilimbili-kue pëpe, azo ti sioni agi ti pusu ala ti sara ye tongana ti ala nga Zabolo agi ti gbu ala na yâ ti agbanda ti lo (2 aCor. 2:11). Me Jéhovah ayeke mû ngangu na e ti hon ndo ti akpale so. Biani, lege ayeke dä ti sara ni. Job so ayeke be-ta-zo agirisa anyama ti lo kue, awakua ti lo nga na amolenge ti lo. Ye oko, Bible atene: “Na yâ tënë so kue Job asara siokpari pëpe, na lo sara buba tënë ti ke Nzapa nga pëpe.”—Job 1:13-22.
15. Akpale alingbi ti pusu zo ti sara ye tongana nyen? A yeke nzoni koli wala wali asara ye tongana nyen na ngoi so koli wala wali ti lo asara ye tongaso?
15 Na mbage, wali ti Job atene na lo: “Mo ngbâ ti sara na lege ni? mo zonga Nzapa, mo kui.” (Job 2:9). Ti tâ tënë ni, na ngoi so mbeni ye ti vundu asi wala ambeni ye ti ngangu nde abâ gigi, gingo bê ti pekoni alingbi ti sara si zo asara ye kirikiri. Zo ti ndara atene: “Na lege ti sara ngangu na zo, wandara aga buba.” (Zo-ti. 7:7). Tongana koli wala wali ti mo asara tënë na ngonzo ndali ti so mbeni kpale ‘asara ngangu’ na ndo ti lo, tara ti duti kpô. Ti kiri tënë na ngonzo alingbi ti sara si mbeni oko wala ala use kue atene mbeni ye so ayeke sara si kpale ni akiri aga ngangu. (Diko Psaume 37:8.) Tongaso, gi ti kanga lê na ndo ti ‘atënë ti kirikiri’ so alingbi ti sara si bê ti zo awoko.—Job 6:3, Tene ti Nzapa, Kozo Mbouki.
16. (a) Na lege wa atënë so Jésus atene na Matthieu 7:1-5 andu mariage? (b) Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti tene koli wala wali aku ye ahon ndo ni pëpe na mbage ti mba?
16 A lingbi koli wala wali aku ye ahon ndo ni pëpe na mbage ti mba ti lo. Mbeni oko alingbi ti bâ so mba ti lo ayeke na mbeni wokongo, na lo tene na bê ti lo: ‘Mbi lingbi ti sara si lo changé.’ Na ndoye nga na kangango bê, mo lingbi ti mû maboko na koli wala wali ti mo ti tene yeke yeke lo changé. Ye oko, girisa pëpe so Jésus ahaka zo so aluti na ndo ti kete wokongo ti mba ti lo na mbeni zo so abâ “kete keke” so ayeke na lê ti ita ti lo me lo ke ti bâ “kota keke ti da” so ayeke na lê ti lo. Jésus awa e ti zia ti ‘fâ ngbanga si azo afâ ngbanga na ala pëpe’. (Diko Matthieu 7:1-5.) Ye so aye pëpe ti tene so a lingbi a kanga lê na ndo ti akota faute. Robert so asara mariage a sara nduru na ngu 40 awe atene: “Ti tene koli na wali ti lo asara lisoro polele na popo ti ala nga na pekoni ala duti nduru ti yeda na ye so mba ti ala atene ayeke sara si ala bâ so ala yeke peut-être na bezoin ti changé ambeni ye.” Tongaso, ku ye ahon ndo ni pëpe na mbage ti mba ti mo. Ahon ti gi bê mingi na ndo ti asarango ye so mo ye ti tene koli wala wali ti mo aduti na ni, gi ti bâ na nene ni anzoni sarango ye so lo yeke na ni na ndembe so.—Zo-ti. 9:9.
17, 18. Tongana akpale ahon ndo ti e, e lingbi ti wara mungo maboko na ndo wa?
17 Akpale alingbi ti si na ngoi so aye achangé na yâ ti gigi ti mbeni zo. Mbeni koli na wali ti lo alingbi ti wara akpale na ngoi so ala dü amolenge. Tere ti koli ni wala ti wali ni wala ti mbeni molenge ni alingbi ti so ngangu mingi. A lingbi ti hunda ti bâ lege ti babâ wala mama ti koli ni wala ti wali ni so aga mbakoro awe. Amolenge so akono awe alingbi ti zia yanga-da ni na ti gue na mbeni yongoro ndo. Sarango akua so bungbi ti Jéhovah amû na ala alingbi ti sara si gigi ti ala achangé. Aye so kue alingbi ti sara si koli na wali ti lo awara akpale nga ala gi bê ti ala.
18 Mo lingbi ti sara nyen tongana akpale asi na yâ ti mariage ti mo na mo bâ so mo lingbi ti gbu lê ni mbeni pëpe? (aProv. 24:10). Ngbâ ti sara ngangu. Ye kue so Satan aye ayeke ti tene mbeni wakua ti Jéhovah azia ti voro lo. Satan ayeke duti na ngia mingi tongana koli na wali ti lo azia ti voro Jéhovah. Ni la, sara ye kue so mo lingbi ti sara si mariage ti mo angbâ ti kpengba tongana kamba so zo asara na akamba ota. Na yâ ti Bible, a yeke wara gbâ ti atapande ti azo so angbâ be-ta-zo na Nzapa atâa angangu tara so ala wara. Na tapande, mbeni lâ, David azi bê ti lo na Jéhovah, lo tene: ‘Sara be-nzoni na mbi, O Nzapa! teti zo asara ngangu na mbi.’ (Ps. 56:2). A si na mo awe ti bâ so mbeni “zo” asara ngangu na mo? Atâa tongana mbeni zo so mo hinga lo nzoni pëpe wala so ayeke nduru na mo la ayeke ga na kpale na mo, dabe ti mo so David awara ngangu ti kanga bê, na mo nga kue mo lingbi ti sara ni. David atene: “Mbi gi L’Eternel, na Lo mä mbi, na Lo zi mbi na yâ mbeto ti mbi kue.”—Ps. 34:5.
Ambeni ye ti nzoni
19. E lingbi ti sara nyen ti kpe agbanda ti Satan?
19 Na ngoi ti nda ni so, akoli na awali so asara mariage awe ayeke na bezoin ti ngbâ ti ‘wa tere ti ala si bê ti ala aga nzoni, ala sara na popo ti ala si ala kpengba’. (1 aThes. 5:11). E girisa pëpe so Satan atene so bibe ti kion la apusu e ti duti be-ta-zo na Jéhovah. Lo yeke sara ye kue so lo lingbi ti sara si e duti be-ta-zo na Nzapa pëpe. Na popo ti aye so lo yeke sara, lo yeke gi ti buba yâ ti mbeni mariage. Ti tene Satan asara sioni na e pëpe, a lingbi e zia bê ti e kue na Jéhovah (aProv. 3:5, 6). Paul atene: “Mbi lingbi sara ye kue na yâ Lo so asara si mbi wara ngangu.”—aPhil. 4:13.
20. Aye ti nzoni wa akoli na awali ti ala ayeke wara tongana ala ngbâ ti kpengba songo ti ala na Nzapa?
20 Tongana mbeni koli na wali ti lo aduti na kpengba songo na Nzapa, ala yeke wara aye ti nzoni mingi na pekoni. A yeke biani ye so asi na Joël na wali ti lo so asara mariage a sara ngu 51 awe. Joël atene: “Mbi kiri singila lakue na Jéhovah ndali ti wali ti mbi nga ndali ti kpengba songo so e yeke na ni. Lo yeke wali so alingbi tâ na mbi.” Nyen la asara si ala yeke na ngia mingi? Joël atene: “E yeke gi lakue ti sara ye na nzobe na popo ti e, ti kanga bê nga ti ye tere mingi.” Na yâ ti dunia so e yeke laso dä, zo alingbi lâ oko pëpe ti sara aye so tâ gi na lege ni. Ye oko, zia akoli na awali so asara mariage awe asara kue ti sara ye alingbi na akpengba-ndia ti Bible nga ala ngbâ lakue ti sara si songo ti ala na Jéhovah akpengba. Tongana ala sara tongaso, mariage ti ala ayeke kpengba tongana “kamba so zo asara na kamba ota [so] alingbi fâ fade pëpe”.—Zo-ti. 4:12.
Mo dabe ti mo na ni?
• Ti zia Jéhovah na yâ ti mbeni mariage aye ti tene nyen?
• A lingbi koli na wali ti lo asara nyen tongana akpale asi?
• Tongana mbeni koli na wali ti lo ayeke na kpengba songo na Nzapa, a yeke hinga ni tongana nyen?
[Afoto na lembeti 23]
Ti sambela ndo oko ayeke mû maboko na mbeni koli na wali ti lo ti hon ndo ti akpale