Sara kusala nzoni na ngoi ti kumbamba ti mo

“Zia zo so alingbi ti yeda na ni ayeda na ni.”​—MAT. 19:12.

1, 2. (a) Jésus, Paul nga na ambeni zo abâ dutingo kumbamba tongana nyen? (b) Ngbanga ti nyen ambeni zo alingbi ti pensé pëpe so dutingo kumbamba ayeke mbeni matabisi?

MARIAGE ayeke biani oko ti akota matabisi so Nzapa amû na azo (aProv. 19:14). Ye oko, akumbamba mingi ayeke nga na mbeni fini so asi singo na aye ti nzoni. Harold so ayeke na ngu 95 na so amû wali lâ oko pëpe atene: “Atâa so a nzere na mbi mingi ti duti ndo oko na azo nga ti yamba ala, na angoi so zo ayeke na tere ti mbi pëpe, lâ oko mbi bâ pëpe so mbi yeke gi mbi oko. Mbi lingbi biani ti tene so dutingo kumbamba ayeke mbeni matabisi so mbi yeke na ni.”

² Biani, Jésus Christ na bazengele Paul asara tënë ti dutingo kumbamba, legeoko na mariage, tongana mbeni matabisi so alondo na Nzapa. (Diko Matthieu 19:11, 12; 1 aCorinthien 7:7.) Me ti tâ tënë ni, a yeke pëpe azo kue so ayeke akumbamba la asoro ti duti kumbamba. Ngoi na ngoi, ambeni ye asara si a yeke ngungu ti wara mbeni nzoni koli wala wali ti sara mariage na lo. Ambeni asara mariage, me ambeni ngu na pekoni teti so koli wala wali ti ala akui wala ala sara divorce, ala ngbâ gi ala oko. A yeke ye so ala ku tere ti ala na ni fade pëpe. Tongaso, tongana nyen la dutingo kumbamba alingbi ti duti mbeni matabisi? Tongana nyen aChrétien so ayeke kumbamba alingbi ti sara kusala nzoni na ngoi ni so?

Mbeni matabisi so mara ni ayeke dä pëpe

3. Pasa wa mingi ni aChrétien so ade kumbamba ayeke na ni?

³ Mingi ni zo so ayeke kumbamba ayeke na ngoi nga na liberté mingi ahon zo so asara mariage awe (1 aCor. 7:32-35). Aye so ayeke mbeni pasa so mara ni ayeke use pëpe so alingbi ti mû lege na lo ti kono yâ ti kusala ti lo, ndoye ti lo teti azo nga ti ga nduru mingi na Jéhovah. A yeke ndali ni la aChrétien mingi so abâ nzoni ti dutingo kumbamba asoro ti ‘yeda na ni’ teti mbeni ngoi. Ambeni aleke pëpe na tongo nda ni ti duti kumbamba, me tongana aye achangé na yâ ti fini ti ala, ala gbu li na ndo ti dutingo ti ala, ala zia tënë ni na yâ ti sambela nga ala bâ so grâce na mungo maboko ti Jéhovah ala nga kue alingbi ti soro ti ngbâ kumbamba. Ni la, ala yeda na aye so asi na yâ ti fini ti ala na ala yeda ti ngbâ kumbamba.​—1 aCor. 7:37, 38.

4. Ngbanga ti nyen aChrétien so ayeke kumbamba alingbi ti duti na ngia na yâ ti kusala ti Nzapa?

⁴ A-Chrétien so ade kumbamba ahinga so ala yeke pëpe na bezoin ti sara mariage awe si Jéhovah nga na bungbi ti lo abâ ala tongana ambeni kpengba zo ti yâ ti congrégation. Nzapa andoye e oko oko kue (Mat. 10:29-31). Mbeni zo wala mbeni ye alingbi pëpe ti kangbi e na ndoye ti Nzapa (aRom. 8:38, 39). Atâa e sara mariage awe wala e yeke kumbamba, e yeke na araison kue ti duti na ngia na yâ ti kusala ti Nzapa.

5. Ti wara aye ti nzoni so dutingo kumbamba aga na ni, a lingbi zo asara nyen?

⁵ Me a lingbi zo asara ngangu si lo sara ye nzoni na matabisi ti dutingo kumbamba. Tongaso, aChrétien so ayeke kumbamba, atâa a yeke aita-koli wala aita-wali, maseka wala kangba, ala la asoro ni wala a yeke ndali ti aye so asi, tongana nyen la ala lingbi ti sara ye ti nzoni na yâ ti fini ti ala? Zia e bâ ambeni pendere tapande na yâ ti congrégation ti akozo Chrétien na e bâ ye so e lingbi ti manda dä.

Dutingo kumbamba na ngoi so zo ade maseka

6, 7. (a) Pasa wa amolenge-wali ti Philippe so ade ti hinga koli pëpe awara na yâ ti kusala ti Nzapa? (b) Na lege wa Timothée asara ye nzoni na yâ ti angu so lo yeke kumbamba? Tongana nyen a iri tënë nzoni na ndo ti lo ndali ti so lo yeke nduru ti sara kusala na ngoi so lo de maseka?

⁶ Philippe, wafango nzoni tënë, ayeke na amolenge-wali osio so ade ti hinga koli pëpe na so ala yeke fa nzoni tënë na nzara ni legeoko tongana babâ ti ala (Kus. 21:8, 9). Tenengo aprophétie ayeke lani na popo ti amatabisi so yingo vulu amû na azo, na amolenge-wali so asara kusala na matabisi so ti sara si tënë so ayeke na Joël 2:28, 29 aga tâ tënë.

⁷ Timothée ayeke lani mbeni maseka-koli so asara ye nzoni na ngoi ti kumbamba ti lo. Ti londo na ngoi so lo de kete, mama ti lo Eunice na âta ti lo Loïs afa na lo “aMbeti so ayeke nzoni-kue”. (2 Tim. 1:5; 3:14, 15). Peut-être ala ga aChrétien gi na ngoi ti kozo vizite ti Paul na ngu 47 tongaso na kodoro ti Lystre, gbata so ala lango dä. Ngu use na pekoni, na ngoi ti use vizite ti Paul, Timothée ayeke lani peut-être na ngu 20 tongaso. Atâa so lo de maseka nga lo ninga mingi pëpe na yâ ti tâ tënë, a-ancien ti Lystre na ti Iconium ‘asara nzoni tënë ti lo mingi.’ (Kus. 16:1, 2). Ndani la, Paul atisa Timothée ti mû peko ti lo na yâ ti atambela ti lo (1 Tim. 1:18; 4:14). E lingbi pëpe ti tene so Timothée amû wali lâ oko pëpe. Me ye so e hinga ayeke so maseka-koli so ayeke nduru ti yeda na tisango ndo ti Paul, nga teti ngu mingi na pekoni lo sara kusala tongana missionnaire nga surveillant so ayeke kumbamba.​—aPhil. 2:20-22.

8. Ye wa amû maboko na Jean Marc ti gi ti zia aye ti yingo na gbele lo? Aye ti nzoni wa lo wara na sarango tongaso?

⁸ Na ngoi so Jean Marc ade maseka, lo nga kue lo sara ye nzoni na yâ ti angu so lo yeke kumbamba. Lo na mama ti lo Marie nga na Barnabas fami ti lo ayeke lani akozo membre ti congrégation ti Jérusalem. Sewa ti Marc ayeke peut-être lani mbeni sewa so ayeke na mosoro teti so ala yeke na da ti ala wani na yâ ti gbata ni na ala yeke na zo ti kua (Kus. 12:12, 13). Ye oko atâa pasa so Marc ayeke na ni nga so lo de maseka, lo gi ye gi teti nzoni ti lo wani pëpe. Lo gi nga pëpe ti sara mariage na ti leke mbeni nzoni sewa. Peut-être kozo warango tere ti lo na abazengele adü na yâ ti lo nzara ti kua ti missionnaire. Lo yeke na ngia ti mû peko ti Paul na Barnabas na yâ ti kozo tambela ti ala ti missionnaire nga ti mû maboko na ala (Kus. 13:5). Na pekoni, lo na Barnabas ague na voyage. Lo sara nga na pekoni kusala na tere ti Pierre na Babylone (Kus. 15:39; 1 Pi. 5:13). E hinga pëpe juska lawa la Marc angbâ kumbamba. Me azo ahinga lo tongana mbeni zo so ayeke nduru ti sara kusala na amba ti lo nga zo so asara ye mingi na yâ ti kusala ti Nzapa.

9, 10. A-Chrétien so ade maseka na so ayeke kumbamba, alege wa azi na ala ti kono yâ ti kusala ti ala? Mû mbeni tapande.

⁹ Laso, amaseka mingi na yâ ti congrégation ayeke na ngia ti mû angoi so ala ade kumbamba ti bi tere ti ala mingi na yâ ti kusala ti Nzapa. Na tapande ti Marc na Timothée, ala bâ so dutingo kumbamba amû lege na ala ti ‘sara kusala lakue na Seigneur, na ziango si mbeni ye agboto lê ti ala pëpe.’ (1 aCor. 7:35). Ye so ayeke biani mbeni pasa. Akumbamba ayeke na alege mingi ti sara na Jéhovah: ti sara kusala ti pionnier, ti gue na mbeni ndo so a yeke na bezoin ti awafango tënë dä mingi, ti manda mbeni yanga ti kodoro, ti mû maboko na kusala ti lekengo aDa ti Royaume wala ti Béthel, ti gue na Ekole ti Formation Ministérielle wala ti sara kua na Béthel. Tongana mo yeke maseka so ade kumbamba, mo yeke sara kue ti gbu alege so azi na mo so?

¹⁰ Mbeni ita-koli so iri ti lo ayeke Marc akomanse ti sara kua ti pionnier na ngoi so lo ga nduru ti wara ngu 20, lo gue na Ekole ti Formation Ministérielle nga lo sara akusala nde nde na yâ ti bungbi na yâ ti akodoro mingi. Tongana lo dabe ti lo na angu 25 so lo sara na yâ ti kusala ti ngoi kue, lo tene: “Mbi gi ti wa aita kue na yâ ti congrégation, mbi fa tënë legeoko na ala, mbi sara avizite na ala, mbi tisa ala na da ti te kobe nga mbi leke même akete matanga so akpengba zo na lege ti yingo. Aye so kue amû ngia na mbi mingi.” Tongana ti so a sigigi na yâ ti atënë ti Marc, zo ayeke wara ngia mingi na yâ ti fini ti lo na mungo ye na zo nga tongana zo abi tere ti lo kue na yâ ti kusala ti Nzapa, lo yeke wara alege mingi ti mû ye na azo (Kus. 20:35). Atâa aye wa agbu bê ti ala, akode ti ala wala aye so asi na ala na yâ ti fini ti ala, amaseka ayeke na aye mingi laso ti sara na yâ ti kusala ti Seigneur.​—1 aCor. 15:58.

11. Aye ti nzoni wa mbeni zo ayeke wara tongana lo dö tere pëpe ti sara mariage?

¹¹ Atâa so mingi ti amaseka aye ti sara mariage ande, araison ayeke mingi so afa so a lingbi ala dö tere pëpe. Paul awa amaseka ti ku ti tene ala “kpengba koli wala wali awe” si, teti so na ngoi so ade ala kpengba pëpe nzara ti bungbingo na koli wala wali ayeke ngangu mingi na yâ ti tere ti ala (1 aCor. 7:36). A hunda ngoi mingi ti hinga mo wani nzoni nga ti wara hingango ye so alingbi ti mû maboko na mo ti soro mbeni nzoni koli wala wali. Yanga so zo ayeke mû na ngoi ti mariage ayeke kota mingi, a lingbi lo sara ye alingbi na ni na yâ ti gigi ti lo kue.​—Zo-ti. 5:2-5.

Dutingo kumbamba na ngoi so zo aga kangba

12. (a) Tongana nyen la Anne so ayeke womua asara ye na yâ ti aye so asi na lo? (b) Pasa wa lo wara?

¹² Anne so a sara tënë ti lo na yâ ti Évangile ti Luc ayeke peut-être lani na vundu mingi na ngoi so koli ti lo akui na pekoni so ala sara mariage a sara gi ngu mbasambala. A yeke ye so lo ku tere ti lo na ni pëpe. E hinga pëpe wala ala dü amolenge wala lo pensé lani ti kiri ti sara mariage. Me Bible atene na ngoi so Anne ayeke na ngu 84, lo ngbâ womua. Na lege ti tënë so Bible atene, e lingbi ti tene so Anne amû ngoi so agbiango ye so asi na lo ti ga nduru mingi na Jéhovah. “Lo yeke manke ti gue na temple lâ oko pëpe, lo yeke sara kusala so ayeke nzoni-kue bï na lâ na mungo jeûne nga na vorongo tere na Nzapa.” (Luc 2:36, 37). Biani, lo zia aye ti yingo na kozo ndo na yâ ti fini ti lo. A hunda ti tene lo sara ngangu ti sara ni, na lo wara aye ti nzoni mingi na pekoni. Lo wara lani pasa ti bâ Jésus so ade kete nga lo sara tënë na azo na ndo ti zingo zo so Messie ayeke ga na ni na yâ ti ngoi kete.​—Luc 2:38.

13. (a) Nyen la afa so Dorcas asara ye mingi na yâ ti congrégation? (b) Tongana nyen la a futa Dorcas ndali ti nzoni bê ti lo?

¹³ Mbeni wali so iri ti lo Dorcas wala Tabitha ayeke na Joppé, mbeni ngbene ndo so amangboko ayeke luti dä na banga-do ti Jérusalem. Teti so Bible asara pëpe tënë ti koli ti lo, lo yeke peut-être kumbamba na ngoi ni so. Dorcas ‘asara anzoni kusala mingi nga lo yeke mû amatabisi mingi na azo ti mawa’. Lo fü abongo mingi na awomua so ye amanke ala nga na ambeni zo, na ala ye lo mingi ndali ti ye so. Na ngoi so kobela amû lo gi hio tongaso na lo kui, azo kue ti yâ ti congrégation ni atokua ndo na Pierre na ala voro yanga na lo ti ga ti zingo ita ti ala so ala ye lo mingi so. Na ngoi so tënë ti zingongo Dorcas na kuâ amû yâ ti kodoro ti Joppé kue, azo mingi amä na bê (Kus. 9:36-42). Peut-être Dorcas lo wani amû maboko na ambeni na lege ti kota nzobe ti lo.

14. Nyen la apusu aChrétien so ayeke kumbamba ti ga nduru mingi na Jéhovah?

¹⁴ Na tapande ti Anne na Dorcas, laso na yâ ti acongrégation, a yeke wara azo mingi so akpengba awe na so ayeke kumbamba. Ambeni awara peut-être mbeni nzoni koli wala wali pëpe ti sara mariage na lo. Ambeni asara divorce wala koli wala wali ti ala akui awe. So ala yeke pëpe na koli wala wali ti zi bê ti ala na lo, mingi ni aChrétien so ayeke kumbamba amanda ti zia bê ti ala mingi na ndo ti Jéhovah (aProv. 16:3). Silvia, mbeni ita-wali so ayeke kumbamba na so asara kua na Béthel ahon angu 38, abâ dutingo kumbamba tongana mbeni nzoni ye. Lo tene: “Na ambeni ngoi, a yeke ngangu na mbi ti duti lakue zo so ayeke kpengba amba ti lo. Mbi hunda tere ti mbi, mbi tene: ‘Zo wa la ayeke wa mbi ti mû ngangu na mbi?’” Me lo kiri lo tene: “Tongana mbi hinga so Jéhovah ahinga nzoni mingi aye so mbi yeke na bezoin ni ahon mbi wani, ye so amû maboko na mbi ti ga nduru mingi na lo. Lakue mbi yeke wara awango so amû ngangu na mbi. Na ambeni ngoi, a yeke na ambeni lege so mbi ku tere ti mbi na ni pëpe.” Na ngoi kue so e ga nduru na Jéhovah, lo yeke kiri tënë lakue na e na nzoni bê nga na mbeni lege so adë bê ti zo.

15. Na lege wa aChrétien so ayeke kumbamba alingbi ti “maï” ndoye ti ala?

¹⁵ Dutingo kumbamba amû na zo mbeni pendere lege ti “maï” ndoye ti lo. (Diko 2 aCorinthien 6:11-13.) Jolene, mbeni ita-wali so ayeke kumbamba na so asara ngu 34 na yâ ti kusala ti ngoi kue, atene: “Mbi sara kue ti duti na mbeni kpengba songo gi pëpe na azo so ngu ti mbi na ala ayeke oko, me na mara ti azo nde nde kue. Dutingo kumbamba ayeke biani mbeni lege so azi na mo ti mû ye na Jéhovah, na afami ti mo, na aita nga na avoizin ti mo. Tongana ngu ti mbi ayeke gue na li ni, a kiri anzere na mbi mingi so mbi yeke kumbamba.” Ambakoro, ala so mbeni ye ti tere ti ala abuba, ababâ wala amama so ayeke bata amolenge ti ala gi ala oko, amaseka nga na ambeni zo na yâ ti congrégation ayeke bâ biani na nene ni mingi maboko so akumbamba ayeke mû na ala na bê ti ala kue. Biani, na angoi kue so e fa ndoye ti e na azo, e yeke duti na ngia mingi. Mo nga kue mo lingbi ti “maï” ndoye ti mo na mbage ti azo?

Dutingo kumbamba na yâ ti gigi ti mo kue

16. (a) Ngbanga ti nyen Jésus angbâ kumbamba na yâ ti gigi ti lo kue? (b) Na lege wa Paul asara ye nzoni na dutingo kumbamba ti lo?

¹⁶ Jésus asara mariage pëpe; a lingbi lo leke tere ti lo ti sara kusala so a mû na lo. Lo tambela na ayongoro ndo, lo to nda ti sara kua na yanga ti ndapre juska na bê ti bï nga lo mû même fini ti lo na sandaga. So lo yeke kumbamba amû lege na lo ti sara kusala so. Bazengele Paul atambela teti akilomètre saki mingi nga lo tingbi na angangu tara na yâ ti kusala ti lo (2 aCor. 11:23-27). Atâa so peut-être lo sara mariage kozo, lo soro ti ngbâ kumbamba na pekoni so a mû lo ti ga bazengele (1 aCor. 7:7; 9:5). Ndali ti kusala ti fango tënë, Jésus na Paul awa azo ti mû tapande ti ala tongana lege ayeke dä. Ye oko, ala tene pëpe so a lingbi azo aduti kumbamba si ala ga wakua ti Nzapa.​—1 Tim. 4:1-3.

17. Laso, tongana nyen la ambeni zo amû tapande ti Jésus na ti Paul? Ngbanga ti nyen e lingbi ti dë kite pëpe so Jéhovah ayeke bâ na nene ni azo so asara mara ti asacrifice so?

¹⁷ Laso nga ambeni zo asoro ala wani ti ngbâ kumbamba tongaso si ala sara kusala ti Nzapa nzoni. Harold, so e sara tënë ti lo fade, asara ngu 56 na Béthel. Lo tene: “Na peko ti ngu bale-oko ti mbi na Béthel, mbi bâ aita mingi so asara mariage awe asigigi na Béthel ndali ti kpale ti seni wala ti bâ lege ti babâ wala mama ti ala so aga mbakoro. Babâ na mama ti mbi akui lani awe. Me mbi ye Béthel mingi ni la mbi ye pëpe ti zia kusala ti mbi ti Béthel na yâ ti kpale na sarango mariage.” Legeoko nga a sara angu mingi awe so mbeni pionnier so aninga na yâ ti kua ni so iri ti lo ayeke Margaret atene: “Na yâ ti fini ti mbi, mbi wara pasa mingi ti sara mariage, me mbi ye ti sara mariage pëpe. Nde na so, mbi mû liberté so akumbamba ayeke na ni ti sara kusala ti Nzapa mingi na ye so aga na mbi ngia mingi.” Biani, Jéhovah ayeke girisa lâ oko pëpe azo so asara mara ti asacrifice tongaso ndali ti tâ vorongo.​—Diko Ésaïe 56:4, 5.

Sara kusala nzoni na dutingo ti mo ti kumbamba

18. Tongana nyen azo alingbi ti kpengba aChrétien so ayeke kumbamba nga ti mû maboko na ala?

¹⁸ A-Chrétien kue so ayeke kumbamba na so ayeke sara kue ti sara na Jéhovah alingbi biani ti tene e gonda ala nga e kpengba ala. E ye ala kue nga e bâ na nene ni apendere sarango ye ti ala nga e kiri singila ndali ti aye kue so ala yeke sara na yâ ti congrégation. Ala yeke bâ tere ti ala lâ oko pëpe so ala yeke gi ala oko tongana e ga biani ‘aita ti ala ti koli, ti wali, amama, amolenge’ ti ala na lege ti yingo.​—Diko Marc 10:28-30.

19. Nyen la mo lingbi ti sara ti sara kusala nzoni na ngoi ti kumbamba ti mo?

¹⁹ Atâa mo wani la mo soro ti duti kumbamba wala a yeke ndali ti aye so asi, zia si atapande ti yâ ti Bible nga na ti azo ti ngoi ti e adë bê ti mo so mo lingbi ti duti na ngia nga na mbeni fini so asi singo na aye ti nzoni. Ambeni matabisi ayeke dä so zo ayeke ku ni kungo me ambeni ayeke dä so zo aku tere ti lo na ni pëpe. Ambeni ayeke dä so zo ayeke bâ nzoni ni gi na ngoi so lo wara ni. Me ti ambeni, tongana ngoi ahon awe si zo aga ti bâ nzoni ni. Ye oko, mingi ti aye ni aluti na ndo ti bango ndo ti e. Nyen la mo lingbi ti sara ti sara kusala nzoni na ngoi ti kumbamba ti mo? Ga nduru mingi na Jéhovah, duti na aye mingi ti sara na yâ ti kusala ti Nzapa nga maï ndoye ti mo na mbage ti azo. Legeoko na mariage, dutingo kumbamba alingbi ti ga na aye ti nzoni mingi tongana e bâ ni tongana ti so Nzapa abâ na ni nga e sara kusala nzoni na matabisi so.

Mo dabe ti mo na ni?

• Na yâ ti aye wa dutingo kumbamba alingbi ti duti mbeni matabisi?

• Na lege wa dutingo kumbamba alingbi ti duti mbeni nzoni ye teti amaseka?

• Pasa wa aChrétien so ayeke kumbamba ayeke na ni ti ga nduru mingi na Jéhovah nga ti maï ndoye ti ala?