E wara ngangu ti hon ndo ti akpale kue

“Mbi wara ngangu ti sara aye kue ndali ti lo so lo mû ngangu ni na mbi.”​—APHIL. 4:13.

1. Ngbanga ti nyen azo ti Jéhovah ayeke tingbi na akpale mingi?

AZO ti Jéhovah ayeke tingbi ka na akpale so mara ni alingbi ti duti nde nde. Ambeni kpale ni ayeke ndali ti awokongo ti e wani wala ndali ti dunia so e yeke na yâ ni. Ambeni ayeke ndali ti kengo tere so ayeke na popo ti azo so ayeke sara na Nzapa na azo so ayeke sara na lo pëpe (Gen. 3:15). Ngbene ye na tongo nda ti mbaï ti azo ti ga na ni, Nzapa amû maboko na awakua be-ta-zo ti lo ti gbu ngangu na gbele aye ti ngangu so a sara na ala ndali ti mabe ti ala, ti dö sese na amba ti ala so asara ngangu na ndo ti ala nga ti gbu ngangu na yâ ti mara ti aye ti ngangu kue. Yingo vulu ti lo alingbi ti mû ngangu na e ti sara nga tongaso.

Sarango ngangu na zo ndali ti mabe ti lo

2. Nda ti sarango ngangu na zo ndali ti mabe ti lo ayeke nyen? A lingbi ti sara ngangu na zo na alege wa?

² Sarango ngangu na zo ndali ti mabe ti lo ayeke sarango sioni na zo na mbana ndali ti ye so zo ni amä na bê dä. Ndani ayeke ti mingo biaku atënë ti mabe ti zo ni, ti sara si a mû ndo pëpe wala ti sara si zo ni abere mabe ti lo. A lingbi ti sara ye ti ngangu na zo na alege nde nde. A lingbi ti duti vîi tongaso wala na gbemingo. Bible haka kode so Satan ayeke sara na bira na ti mbeni bamara nga na ti ngbo so a iri lo konga.​—Diko Psaume 91:13.

3. Kode ti sarango ngangu na zo so ayeke tongana ti bamara ayeke tongana nyen? Kode ti so ayeke tongana ti konga ayeke tongana nyen?

³ Na tapande ti mbeni bamara, mingi ni Satan ayeke ga na bira ni dandara na lege ti sarango ye ti ngangu, bingo zo na kanga wala na kangango lege na kusala ti e (Ps. 94:20). Na yâ ti Annuaire so asara tënë na ndo ti kusala ti aTémoin ti Jéhovah na ngoi ti e a yeke wara gbâ ti atondo so asara tënë na ndo ti akode tongaso. Akota zo ti abungbi ti vorongo nzapa wala azo so aye tënë ti poroso mingi ayeke pusu gbâ ti azo so akpe ndia pëpe ti sara ye ti sioni na azo ti Nzapa na ando mingi. Akode ti sarango bira tongaso so akpa ti bamara asara si mbeni kete wungo ti azo azia ti sara na Jéhovah. Nga, na tapande ti konga, Zabolo ayeke ga na bira na gbemingo ti gi ti buba yâ ti li ti azo nga ti handa ala ti sara ye so bê ti lo aye. Lo sara kusala na mara ti kode so ti woko wala ti buba mabe ti e. Me na lege ti yingo vulu ti Nzapa e lingbi ti gbu ngangu na yâ ti akode ti sarango ngangu so use kue.

4, 5. Nzoni lege ti leke tere ndali ti sarango ye ti ngangu na zo ayeke so wa? Ngbanga ti nyen? Mû mbeni tapande.

⁴ Ti tara ti bâ na yâ ti li ti mo alege nde nde ti sarango ngangu so alingbi ti si na mo na yâ ti ngoi so ayeke ga ayeke pëpe nzoni lege ti leke tere ti mo ndali ni. Tâ tënë ni ayeke so e lingbi pëpe ti hinga mara ti sarango ngangu so e lingbi ti tingbi na ni. Tongaso a yeke kota ye pëpe ti gi bê na ndo ti aye so alingbi peut-être ti si pëpe. Ye oko, mbeni ye ayeke dä so e lingbi ti sara. Mingi ti azo so agbu ngangu na yâ ti sarango ye ti ngangu awara lege ti sara ni ndali ti so ala gbu li na ndo ti atapande ti awakua be-ta-zo ti Jéhovah so a sara tënë ti ala na yâ ti Bible, na ndo ti aye so Jésus afa nga na tapande ti lo. Ye so asara si ala kiri andoye Jéhovah mingi. Na pekoni, ndoye ni so amû maboko na ala ti luti na lê ti aye ti ngangu kue so ala tingbi na ni.

⁵ Bâ tapande ti aita-wali use so ayeke na kodoro ti Malawi. Ti sara kue ti pusu ala ti vo carte ti parti mbeni bungbi ti gbâ ti azo so asara ye na ngangu apika ala, azi bongo na tere ti ala nga ala zia mbeto na yâ ti aita ni ti lango na ala na ngangu. Azo ni atene mvene na aita ni atene so même aita ti Béthel awara ti ala acarte ni awe. Aita-wali ni atene ti ala nyen? Ala tene: “Gi Jéhovah oko la e yeke sara na lo. Tongana aita ti Béthel avo acarte ti parti, a sara ti lo ye oko na e pëpe. E yeke bere mabe ti e pëpe, même tongana ala fâ e!” Na pekoni so na mbeto pëpe aita-wali ni adö sese na ala, ala zia aita ni.

6, 7. Tongana nyen la Jéhovah ayeke mû ngangu na awakua ti lo ti luti na lê ti sarango ye ti ngangu?

⁶ Bazengele Paul atene so aChrétien ti Thessalonique ayeda na tâ tënë “na yâ ti aye ti vundu mingi” me “na ngia so alondo na yingo vulu”. (1 aThes. 1:6). Biani, mingi ti aChrétien, ti ândö na ti laso, so atingbi na sarango ye ti ngangu na ahon ndo ni atene na ngoi so akpale ni aga ngangu mingi, ala wara siriri ti bê so ayeke mbeni mbage ti lengo ti yingo vulu ti Nzapa (aGal. 5:22). Siriri so amû maboko na ala ti bata bê ti ala nga na hingango ndo ti ala. Biani, Jéhovah ayeke mû yingo vulu ti lo ti mû ngangu na awakua ti lo ti luti na lê ti akpale na ti sara ye na ndara na ngoi ti aye ti ngangu.a

⁷ Bê ti azo so abâ e adö ti bâ so e yeke sara kue ti ngbâ be-ta-zo même na gbele asioni sarango ye ti ngangu. Mo bâ mo tene aTémoin ti Jéhovah ayeke na mbeni ngangu so ahon ti so zo ayeke na ni, na ye so ayeke tâ tënë biani. Bazengele Pierre adë bê ti e lo tene: “Tongana a yeke zonga ala ndali ti iri ti Christ, ala duti na ngia, ngbanga ti so yingo ti gloire, so ti tene yingo ti Nzapa, ayeke duti na ndo ti ala.” (1 Pi. 4:14). So azo ayeke sara ye ti ngangu na e ndali ti so e mû mbage ti ye so ayeke mbilimbili afa so Nzapa ayeda na e (Mat. 5:10-12; Jean 15:20). Ye so afa so Jéhovah airi tënë nzoni na ndo ti e. So ngia si e yeke na ni ndali ti ye so!

E dö sese na amba ti e so apusu e ti sara ye ti sioni

8. (a) Nyen la amû maboko na Josué na Caleb ti dö sese na amba ti ala so asara ngangu na ndo ti ala? (b) Tapande ti Josué na Caleb afa nyen na e?

⁸ Mbeni lege nde so Satan ayeke sara kusala na ni ti kanga lege na e na gbemingo na so a lingbi e dö sese na ni ayeke ngangu so amba ti e ayeke sara na ndo ti e ti pusu e ti sara ye ti sioni. Ye oko, teti so yingo ti Jéhovah ayeke ngangu ahon yingo ti dunia, e lingbi ti dö sese na azo so ayeke he e, so ayeke kangbi atënë ti mvene na ndo ti e wala so ayeke gi ti pusu e ti sara ye so ala bâ atene ni la ayeke nzoni. Na tapande, nyen la amû lani maboko na Josué na Caleb ti yeda pëpe na bango ndo ti amba ti ala bale-oko so a tokua ala ti gue ti bâ sese ti Canaan? Ala mû peko ti fango lege ti yingo ti Nzapa na ye so asara si ala yeke ti ala na mbeni “yingo” wala bibe so ayeke nde.​—Diko Nombre 13:30; 14:6-10, 24.

9. Ngbanga ti nyen a lingbi aChrétien aduti nduru ti sara ye nde na ti mingi ti azo?

⁹ Legeoko nga yingo vulu amû ngangu na abazengele ti Jésus ti mä yanga ti Nzapa ahon ti mä azo so azo mingi ane ala tongana awafango ye ti tâ bungbi ti vorongo Nzapa (Kus. 4:21, 31; 5:29, 32). Azo mingi aye ti sara ye so azo kue so angoro ala ayeke sara ni, ti kpe ti tene kpale alondo. Ye oko, fani mingi a lingbi atâ Chrétien aluti nganganga ndali ti ye so ala hinga so ayeke mbilimbili. Atâa so kue, grâce na ngangu so ala wara na lege ti yingo ti Nzapa, ala sara mbeto pëpe ti duti nde (2 Tim. 1:7). Zia e bâ mbeni ye so a lingbi e sara pëpe tongana amba ti e apusu e ti sara ni.

10. Kpale wa ambeni Chrétien alingbi ti wara?

¹⁰ Ambeni maseka alingbi ti gi bê ti ala na ye so a lingbi ala sara tongana ala hinga so mbeni kamarade ti ala asara mbeni ye so Bible ake ni. Ala lingbi ti pensé so ti gi mungo maboko na lege ti yingo ndali ti kamarade ti ala ni ayeke fa so ala yeke kä kamarade ti ala ni la. Tongaso, ala honde tënë ni ndali ti so ala bâ ti ala atene so dutingo be-ta-zo na lo la. Zo so asara ye ti sioni ni alingbi même ti pusu akamarade ti lo ti honde ndo ti siokpari ti lo ni. Ye oko, a yeke pëpe gi amaseka la ayeke tingbi na mara ti kpale so. Ambeni kota zo nga kue alingbi ti bâ so a yeke ngangu na ala ti tene na a-ancien tënë ti ye ti sioni so mbeni kamarade ti ala wala mbeni zo ti yâ ti sewa ti ala asara. Me a lingbi atâ Chrétien asara ye tongana nyen na yâ ti mara ti kpale tongaso?

11, 12. A yeke nzoni mo sara nyen tongana mbeni ita awa mo ti sara pëpe tënë ti ye ti sioni so lo sara? Ngbanga ti nyen?

¹¹ Tara ti bâ ye so. Bâ so Alex, mbeni maseka-koli, ahinga so Steve so ayeke kamarade ti lo na so ayeke ita na yâ ti congrégation ayeke bâ ka porno. Alex atene na Steve so lo gi bê ti lo mingi ndali ti ye so lo Steve lo yeke sara so. Me Steve asara ka ti atënë so pëpe. Tongana Alex awa Steve ti gue ti bâ a-ancien ndali ti tënë ni, Steve atene na lo so tongana lo yeke tâ kamarade ti ni, lo yeke gue ti sara tënë ni na a-ancien pëpe. A yeke nzoni Alex asara mbeto ti tene yâ ti kamarade ti lo na Steve afâ? Lo lingbi ti gi bê ti lo lo tene tongana Steve abere tënë ni kue, zo wa la a-ancien ayeke yeda na tënë ti lo? Me kpale ni ayeke hunzi pëpe tongana Alex ake ti sara tënë ni. Biani, ye so alingbi ti sara si yâ ti songo ti Steve na Jéhovah afâ. A yeke nzoni Alex adabe ti lo so “son ayeke na lege ti kpengo mbeto ti zo, me zo so azia bê ti lo na L’Éternel, fade a bata lo.” (aProv. 29:25). Mbeni ye nde wa Alex alingbi ti sara? Na ndoye, lo lingbi ti kiri ti ga nduru na Steve ti sara lisoro polele na lo na ndo ti ye so lo sara so. Ti sara ye so ahunda ti duti na mbeto pëpe. Peut-être ti so ni so Steve ayeke duti nduru ti sara lisoro na ndo ti kpale ti lo ni. A lingbi Alex akiri awa Steve ti gue ti bâ a-ancien nga lo tene na lo so tongana lo sara ni hio pëpe, lo Alex ni lo yeke gue ti sara tënë ni.​—Lév. 5:1.

¹² Tongana a hunda ti leke kpale tongana ti so ge, peut-être na tongo nda ni kamarade ti mo ni ayeke bâ ni na nzoni lê pëpe. Me tongana ngoi ayeke hon, lo yeke hinga so ye so mo sara so ayeke ndali ti nzoni ti lo. Tongana a mû maboko na lo na lo yeda na ni, lo lingbi ti kiri singila na mo lakue ndali ti so mo sara ye na mbeto pëpe nga mo yeke be-ta-zo. Me tongana lo sara ngonzo na tere ti mo, a yeke biani mara ti kamarade so mo ye la? Ti nzere na lê ti Jéhovah so ayeke kota Kamarade ti e ahon atanga ni kue ayeke lakue nzoni ye so a lingbi e sara. Tongana e zia lo na kozo ndo, ambeni zo so andoye lo ayeke ne e ndali ti so e yeke be-ta-zo nga ala yeke ga atâ kamarade ti e. A lingbi e zia ndo lâ oko pëpe na Zabolo na yâ ti congrégation. Tongana e zia ndo na lo, e yeke mû vundu na yingo vulu ti Jéhovah. Ye oko, e yeke sara kusala legeoko na yingo vulu na sarango si ye ti sioni aduti pëpe na yâ ti congrégation.​—aÉph. 4:27, 30.

E gbu ngangu na gbele aye ti ngangu nde nde kue

13. Aye ti ngangu nde nde wa azo ti Jéhovah ayeke tingbi na ni? Ngbanga ti nyen mara ti aye tongaso ayeke mingi?

¹³ Aye ti ngangu alingbi ti duti nde nde: kpale ti nginza, zingo zo na kua, aye tongana ngu so apika amû ndo wala kota pupu so abuba aye, kuâ ti mbeni zo so e ye lo mingi, kpale ti kobela nga na ambeni ye tongaso. Teti so e yeke na “alango ti nda ni”, a lingbi e hinga so atâa a yeke laso wala mbeni lâ e kue e yeke tingbi na ambeni kpale (2 Tim. 3:1). Tongana a si, a yeke kota ye ti duti kpô na ti sara ye kirikiri pëpe. Yingo vulu alingbi ti mû ngangu na e ti gbu ngangu na yâ ti aye ti ngangu nde nde.

14. Nyen la amû lani ngangu na Job ti gbu ngangu na yâ ti aye ti ngangu so asi na lo?

¹⁴ Job awara lani mara ti aye ti ngangu nde nde na peko ti tere. Aye ti mosoro ti lo kue abuba, amolenge ti lo akui, akamarade ti lo ake lo, kobela asara lo nga wali ti lo azia bê na ndo ti Jéhovah mbeni pëpe (Job 1:13-19; 2:7-9). Me zo so adë biani bê ti Job ayeke Elihu. Tënë ti Elihu nga na kota ye so Jéhovah aye ti tene Job ahinga ni ayeke so: “Mo luti kpô, mo bi bê ti mo na kusala ti kpene ti Nzapa!” (Job 37:14). Nyen la amû lani maboko na Job ti gbu ngangu na yâ ti akpale ti lo? Nga nyen la alingbi ti mû maboko na e ti gbu ngangu na yâ ti akpale ti e? A yeke dango bê nga na gbungo li na ndo ti akusala nde nde ti yingo vulu ti Jéhovah nga na ngangu ti lo (Job 38:1-41; 42:1, 2). Peut-être e dabe ti e na ngoi so na yâ ti fini ti e e bâ polele so Jéhovah abi bê ti lo na e. Lo ngbâ lakue ti bi bê ti lo na e.

15. Nyen la amû lani ngangu na bazengele Paul ti gbu ngangu na yâ ti akpale?

¹⁵ Bazengele Paul agbu lani ngangu na yâ ti aye ti ngangu mingi so azia fini ti lo na lê ti kuâ ndali ti mabe ti lo (2 aCor. 11:23-28). Lo sara tongana nyen ti zia si mbeni ye ayengi lo pëpe na ti bata ngia ti lo na yâ ti angoi ti ngangu so? Lo sambela nga lo zia bê ti lo kue na Jéhovah. Na ngoi ti tara so peut-être ague ngbii ahunzi na kuâ ti ngangu so lo wara, Paul atene: “Seigneur aluti na tere ti mbi na lo mû na mbi ngangu, si na lege ti mbi, a fa tënë ni kue si azo ti amara kue amä ni, na a zi mbi na yanga ti bamara.” (2 Tim. 4:17). Ni la, na lege ti aye so lo bâ na ati so asi na lo, Paul alingbi ti dë bê ti amba ti lo aChrétien so ala yeke pëpe na bezoin ti “gi bê ti ala na ndo ti mbeni ye”.​—Diko aPhilippien 4:6, 7, 13.

16, 17. Fa mbeni tapande so afa tongana nyen Jéhovah ayeke mû ngangu na azo ti lo ti luti na lê ti aye ti ngangu laso.

¹⁶ Mbeni pionnier so iri ti lo Roxana ayeke oko ti azo so abâ tongana nyen Jéhovah ayeke mû ye na azo ti lo. Na ngoi so lo hunda congé teti ambeni kete lango na patron ti lo ti gue na assemblée, na ngonzo patron ni atene na lo so tongana lo gue ni yeke zi lo na kua. Roxana ague kamême na lo sambela mingi ti tene a zi lo na kua pëpe. Na pekoni, lo wara siriri ti bê. Na lundi na peko ti kota bungbi ni, patron ni atomba lo na kua tâ gi tongana ti so lo gboto mê ti lo lani. Roxana agi bê ti lo mingi. Lo yeke na bezoin ti kua so ti mû maboko na lo ti bata na sewa ti lo, atâa so nginza so a yeke futa na lo ayeke mingi pëpe. Lo kiri lo sambela na lo gbu li ti lo lo tene so Nzapa amû na ni ye na lege ti yingo na ngoi ti assemblée, kite ayeke pëpe so lo lingbi nga ti mû maboko na ni na lege ti mitele. Na ngoi so Roxana yeke kiri na yanga-da, lo bâ mbeni mbeti ti mungo zo na kua. Na lê ti mbeti ni, a yeke gi azo so ahinga ti sara kua nzoni na amasini ti fungo na bongo ti akota ndokua. Lo gue kâ ti gi kua. Kota zo ti ndokua ni abâ so lo hinga ye na ndo ti kua ni pëpe, me lo mû kamême na lo mbeni kua. Nginza so a yeke futa na lo aga nduru ti hon ti kozo kua ti lo ni fani use. Roxana abâ so Jéhovah akiri tënë na sambela ti lo. Ye oko, kota ye ti nzoni so ahon atanga ni kue so lo wara ayeke so lo wara lege ti fa nzoni tënë na mingi ti amba ti lo ti place ti kua ni. Azo oku na popo ti ala, so kota zo ti ndokua ni nga ayeke dä, ayeda na tâ tënë na ala wara batême.

¹⁷ Na ambeni ngoi, e lingbi ti bâ ti e so Nzapa akiri tënë na asambela ti e na lê ni lê ni pëpe wala na mbeni lege so e ku tere ti e na ni pëpe. Tongana a yeke tongaso, kite ayeke pëpe so araison ni ayeke dä. Jéhovah ahinga ni, me e lingbi ti bâ ni polele gi na yâ ti angoi so ayeke ga. Ye so e hinga ayeke so Nzapa ayeke zia abe-ta-zo ti lo pëpe.​—aHéb. 6:10.

E hon ndo ti akpale na atara

18, 19. (a) Ngbanga ti nyen a lingbi e ku tere ti e na akpale nga na atara? (b) Mo lingbi ti sara nyen ti hon ndo ti akpale?

¹⁸ Bê ti azo ti Jéhovah adö pëpe tongana ala tingbi na tara, bê ti ala anze, a sara ye ti ngangu na ala wala azo apusu ala ti sara mbeni ye so ayeke sioni. Mingi ti azo ti dunia so aye tënë ti e pëpe (Jean 15:17-19). Ye oko, yingo vulu alingbi ti mû maboko na e ti hon ndo ti akpale kue so e lingbi ti tingbi na ni na yâ ti kusala so e yeke sara na Nzapa. Jéhovah ayeke zia pëpe si a tara e ahon ti so e lingbi ti gbu ngangu na yâ ni (1 aCor. 10:13). Lo yeke zia e wala lo yeke girisa e pëpe (aHéb. 13:5). Sarango ye alingbi na Bible ayeke bata e nga ayeke kpengba e. Na ndo ni, yingo ti Nzapa alingbi ti pusu aita ti e aChrétien ti mû maboko na e na ngoi so e yeke biani na bezoin ni.

¹⁹ Zia e kue e ngbâ ti gi ti wara yingo vulu na lege ti sambela nga na mandango Bible. Zia e ‘sara si e kpengba na lege ti pendere ngangu ti [Nzapa] kue, si e gbu ngangu biani nga e duti na ngia ti kanga bê ti ku.’​—aCol. 1:11.

[Kete tënë na gbe ni]

Mo yeke kiri tënë tongana nyen?

• Mo lingbi ti sara nyen ti leke tere ti mo ti gbu ngangu na gbele sarango ye ti ngangu?

• A lingbi mo sara ye tongana nyen tongana mbeni zo awa mo ti sigigi pëpe na tënë ti ye ti sioni so lo sara?

• Nyen la a lingbi mo hinga biani na bê ti mo na ngoi so mo tingbi na mbeni ye ti ngangu?

[Foto na lembeti 30]

Tapande ti Josué na Caleb afa nyen na e?

[Foto na lembeti 31]

Tongana nyen mo lingbi ti mû maboko na kamarade ti mo so asara mbeni ye ti sioni?