Ngbanga ti nyen azo abâ so fini ayeke ye oko pëpe?

NGBANGA TI NYEN mo pensé so fini ayeke duti ande lakue gi “senge senge” na e yeke hon “tongana gbede” tâ gi tongana ti so Gbia Salomon atene ni? (Zo-ti-fa-tene 6:12). Mbeti ti Nzapa so ayeke Bible, so zo alingbi ti zia bê ti lo na atënë ti yâ ni, atene so na yâ ti ngoi so a yeke ga gigi ayeke nzere ande biani.​—2 Timothée 3:16, 17.

Bible afa na e ye so Nzapa aleke ti sara na tongo nda ni teti sese. A fa nga ndani so sese asi singo na aye ti kirikiri, sarango ngangu na zo nga na pasi. Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti tene e hinga aye ni so? Kota ye so asara si azo abâ so gigi anzere oko pëpe ayeke so ala hinga pëpe wala ala ke ti hinga ye so Nzapa aleke ti sara ndali ti sese nga na azo.

Nyen la Nzapa aleke ti sara teti sese?

Jéhovah Nzapaa aleke sese ti tene aduti mbeni pendere paradis teti azo, mbeni ndo so akoli na awali so alingbi kue ayeke na ngia ti duti dä teti lakue lakue. Azo mingi amä na bê so Nzapa aleke sese ti duti mbeni ndo so lo yeke tara azo dä ti bâ wala ala lingbi biani ti tene lo mû na ala mbeni fini so anzere mingi na ndo ti ayingo. Tënë so ayeke mvene na ayeke tâ nde mingi na ye so Bible afa.​—Bâ encadré “A lingbi e zia sese e gue na mbeni ndo nde si fini ti e anzere?” na lembeti 6.

Nzapa asara zo, koli na wali, na image ti lo. Lo sara ala na mbeni lege so ala lingbi ti manda peko ti apendere sarango ye ti lo (Genèse 1:26, 27). Lo sara ala na mbeni lege so ala lingbi kue. Ala yeke na ye kue so ala yeke na bezoin ni ti duti lakue lakue na mbeni fini so asi singo na aye ti nzoni. Ye so ahunda ti tene ala dü ala mû ndo ti sese kue nga ala komande ye kue so ayeke na ndo ni. Nga ala sara si sese kue aga mbeni paradis tongana yaka ti Éden.​—Genèse 1:28-31; 2:8, 9.

Nyen la atambela lani nzoni pëpe?

Ti bâ ni nzoni, mbeni ye atambela lani nzoni pëpe. Mingi ti azo amû pëpe peko ti apendere sarango ye ti Nzapa. Sese ayeke laso pëpe mbeni paradis. Nyen la asi lani nyen? Akozo babâ na mama ti e, Adam na Ève, asara ye na liberté ti ala na lege ni pëpe. Ala ye ti “ga tongana Nzapa” ti mû desizion ala wani na ndo ti ye so ayeke “nzoni na sioni.” Na sarango tongaso, ala mû peko ti sarango ye ti Satan Zabolo so alondo ti ke yanga ti Nzapa.​—Genèse 3:1-6.

Ni la, ye ti sioni ayeke pëpe mbeni ye so Nzapa aleke kozoni awe ndali ti azo. Ye ti sioni abâ gigi na ngoi so Satan, nga na pekoni Adam na Ève, alondo ti ke komandema ti Nzapa. Kengo yanga so asara si kozo babâ na mama ti e angbâ na yâ ti Paradis mbeni pëpe, ala lingbi kue mbeni pëpe, ala ga na kuâ nga na siokpari na ndo ti ala wani nga na amolenge ti ala, so ti tene asewa ti dunia kue (Genèse 3:17-19; aRomain 5:12). Ye so la ayeke na gunda ti aye so asara si gigi akpa mbeni ye so anzere pëpe.

Ngbanga ti nyen Nzapa azi aye ti sioni gi na lê ni lê ni pëpe?

Ambeni zo ahunda atene: “Ngbanga ti nyen Nzapa azi aye ti sioni lani gi na lê ni lê ni na futingo Satan, Adam na Ève nga ti kiri ti sara aye kue fini ni pëpe?” Sarango tongaso ayeke biani lege ti ndara? Tongana mo mä so gi hio tongaso mbeni ngorogbia so ayeke sara ye na ngangu afâ zo kue so ake komandema ti lo, mo yeke tene nyen? Mara ti sarango ye tongaso ayeke sara si azo so ayeke gbu li ti ala nzoni ayeke ke ngorogbia ni pëpe? A yeke sara si ngorogbia ni ayeke duti mbeni nzoni tapande na ndo ti tënë ti ye so ayeke nzoni na ye so ayeke sioni?

Nzapa asoro ti futi azo ti kengo yanga ni so na lê ni lê ni pëpe. Na lege ti ndara, lo zia si ngoi ahon tongaso si lo lingbi ti leke biani biani tënë so alondo lani na yaka ti Éden so andu lege so lo yeke komande na ni.

A yeke zi aye ti sioni kue

Kota ye so a lingbi e girisa ni pëpe ayeke so: Nzapa azia lege ti tene ye ti sioni angbâ gi teti mbeni kete ngoi. Lo sara tongaso ndali ti so lo hinga so lo lingbi ti zi aye kue ti peko ti kengo yanga ti komande ti lo. Lo yeke sara ni na ngoi so lo yeke leke atënë so kengo yanga ti komande ti lo aga na ni.

Nzapa azia pëpe lege ti ye so lo leke ti sara teti sese nga na azo. Na lege ti prophète Ésaïe, Jéhovah adë bê ti e so lo yeke lo so asara sese, lo “sara sese ni pëpe ti ga ye so afuti, Lo leke sese so si azo alingbi duti dä”. (Ésaïe 45:18). Na yâ ti kete ngoi, lo yeke sara si sese akiri aga pendere tongana ti so lo leke ti sara na tongo nda ni. Na pekoni so lo yeke fa polele so lege so lo yeke komande na ni la ayeke nzoni, lo yeke mû kota ngangu ti lo ti sara si ye so bê ti lo aye aga tâ tënë nga ti futi aye ti sioni kue (Ésaïe 55:10, 11). Na yâ ti tapande ti sambela so Jésus Christ afa na adisciple ti lo, lo fa nga na ala ti sambela ti tene Nzapa asara ye so bê ti lo aye. Lo tene: “Zia a sara ye so bê ti mo aye, na yayu legeoko nga na ndo ti sese.” (Matthieu 6:9, 10). Ye so andu nga nyen?

Ye so Nzapa aye teti sese

Mbeni ye ti nzoni ni ayeke so “azo so ayeke na tâ be-ti-molenge, fade sese ni aga ye ti héritier ti ala”. (Psaume 37:9-11, 29; aProverbe 2:21, 22). Jésus Christ ayeke “sö zo so ye amanke lo mingi tongana lo toto na Lo, na Lo sö zo ti vundu”. Lo yeke sö ala so ayeke na “yâ ye ti ngangu na sioye”. (Psaume 72:12-14). Bira ayeke duti dä mbeni pëpe; kuâ, toto, pasi ayeke duti dä mbeni pëpe (Psaume 46:10; Apocalypse 21:1-4). Gbâ ti azo so akui na ngoi so Nzapa azia lege na aye ti sioni ayeke kiri ande na fini na ndo ti sese ge. A yeke mû lege na ala ti wara aye ti nzoni so nga na ambeni nde.​—Jean 5:28, 29.

Biani, Jéhovah ayeke zi ande aye ti sioni so kengo yanga ti Satan aga na ni. Teti so lo yeke hunzi aye ti sioni kue kue kue, a yeke sara si “azo agirisa kozo ye ti vundu [aye kue so amû vundu na zo laso]”. (Ésaïe 65:16-19). Aye so ayeke ga ande tâ tënë biani. Nzapa atene mvene pëpe. Azendo ti lo kue ayeke ga tâ tënë. Fini ayeke duti “senge senge” mbeni pëpe nga ayeke duti “tombango pupu senge” pëpe (Zo-ti-fa-tene 2:17). Nde na so, e yeke duti ande na mbeni fini so asi singo na aye ti nzoni.

Ka ti laso, a yeke tongana nyen? Hingango ye so Bible afa nga na ye so Nzapa aleke ti sara teti sese alingbi ti sara si fini ti mo anzere biani? Ndangba article na ndo ti tënë so ayeke kiri tënë na hundango ndo so.

[Kete tënë na gbe ni]

[Encadré na lembeti 6]

A lingbi e zia sese e gue na mbeni ndo nde si fini ti e anzere?

Teti angu mingi, azo so ahinga pëpe ye so Nzapa aleke ti sara teti sese afa so ti tene fini ti e anzere a lingbi e zia sese awe si.

Ambeni zo atene so a-âme “ayeke na fini na mbeni ndo so ayeke nzoni mingi kozo si ala lï na yâ ti tere ti azo.” (New Dictionary of Theology). Ambeni atene so ti “se a-âme ndali ti asiokpari so ala sara na ngoi so ala ngbâ na yayu, a tokua ala na yâ ti tere ti azo.”​—Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature.

Awandara ti aGrec, azo tongana Socrate na Platon, afa tënë so: A yeke gi na ngoi so âme ayeke “zia lege ti lingo na yâ ti tere ti azo nde nde, nga a yeke sigigi na yâ ti aye ti buba, ambeto, asioni nzara nga na akpale kue so ayeke si na azo” awe si lo gue ti duti “na tere ti anzapa teti lakue lakue.”​—Plato’s Phaedo, 81, A.

Na pekoni, akota zo ti Eglize ayoro na yâ ti afango ye ti ala afango ye ti aGrec so atene “azo ayeke na mbeni âme so ayeke kui pëpe.”​—Christianity—A Global History.

Haka atënë so na atâ tënë ota so ayeke na yâ ti Bible:

1. Nzapa aleke ti tene sese aduti ndo ti duti ti azo teti lakue lakue, me pëpe mbeni ndo so lo yeke tara azo dä teti mbeni ngoi ti bâ wala ala lingbi ti gue ti duti na tere ti lo kâ na yayu. Tongana Adam na Ève asara fade ye lani alingbi na andia ti Nzapa, ka ala yeke ngbâ na fini na yâ ti paradis na ndo ti sese.​—Genèse 1:27, 28; Psaume 115:16.

2. Atâa so mingi ti abungbi ti vorongo nzapa afa so zo ayeke na mbeni âme, mbeni ye so zo ayeke bâ pëpe so ayeke na yâ ti tere ti zo, Bible afa ti lo mbeni ye so ayeke polele. Bible atene so zo ayeke “âme ti fini” so a sara lo na “pupu-sese ti sese”. (Genèse 2:7). Bible afa lâ oko pëpe so âme ayeke kui pëpe. Bible atene so a lingbi ti fâ âme wala ti futi ni (Psaume 146:4; Zo-ti-fa-tene 9:5, 10; Ézéchiel 18:4, 20). Kozo âme, Adam, akui na lo kiri na pupu-sese ti sese so a mû ni a sara na lo. Lo kiri lo duti na fini pëpe.​—Genèse 2:17; 3:19.

3. A yeke pëpe tënë ti âme so ayeke kui pëpe so zo ayeke na ni so ayeke sigigi ti gue na ndo ti ayingo la ayeke na gunda ti gigi ti kekereke, me a yeke zendo so Nzapa amû ti zingo akuâ ti kiri na fini na yâ ti paradis na ndo ti sese.​—Daniel 12:13; Jean 11:24-26; Kusala 24:15.