Sala si Jéhovah aga Nzapa ti mo

NA NGOI so a sû Bible, kpengba songo so ambeni zo ayeke na ni na Jéhovah asala si a hiri lo Nzapa ti ala. Na tapande, na yâ Mbeti ti Nzapa, a fa Jéhovah tongana “Nzapa ti Abraham,” “Nzapa ti David” na “Nzapa ti Elie”.​—Genèse 31:42; 2 aGbia 2:14; 20:5.

Tongana nyen si akoli so oko oko kue awara mara ti kpengba songo so na Nzapa? Ye nyen e lingbi ti manda na ndo tapande ti ala si e nga e lingbi ti lë mbeni songo so akpengba na Wasalango ye na ti bata ni?

Abraham ‘amä na bê na Jéhovah’

Abraham ayeke kozo zo so na ndo lo Bible atene lo mä na bê na Jéhovah. Kozo ye ti Abraham so asala si Nzapa ayeda na lo ayeke mabe. Biani, salango ye ti Abraham anzere na Jéhovah mingi, ni la si angu mingi na pekoni Wasalango ye afa tele ti lo na Moïse tongana “Nzapa ti Abraham”, ti Isaac molenge ti Abraham na ti Jacob molenge ti Isaac.​—Genèse 15:6; Exode 3:6.

Tongana nyen Abraham awara mara ti mabe so na Nzapa? Kozoni kue, Abraham asala si mabe ti lo aluti na ndo mbeni ye so gunda ni akpengba. Peut-être a yeke Sem, molenge ti Noé, so abâ tâ na lê ti lo akusala ti Nzapa so asö zo, si afa lege ti Jéhovah na Abraham. Sem ayeke lani mbeni ye so amû lege na zo ti hinga so Jéhovah abata “Noé, zo ti fa tënë ti mbilimbili, legeoko na ambeni zo mbasambala, na lâ ni so Lo to moa na ndo sese ti azo so ake Nzapa”. (2 Pierre 2:5). Na bango Sem, Abraham alingbi lani ti hinga so tongana Jéhovah amû zendo ti mbeni ye, ye ni ayeke ga biani tâ tënë. Atâa ye ni ayeke lani so wa, tongana Abraham awara zendo ti Nzapa, lo yeke na ngia nga lo sala si fini ti lo aluti na ndo tâ ye so afa atene zendo ni ayeke ga lani tâ tënë.

Teti so mabe ti lo aluti kozoni awe na ndo mbeni ye so gunda ni akpengba, akusala ti Abraham asala si mabe so akiri akpengba. Bazengele Paul asû na mbeti: “Na lege ti mabe Abraham, tongana Nzapa ahiri lo, lo mä tënë na lo gue na ndo so fade lo kamata ti ga ye ti héritier ti lo; lo gue, na lo hinga ndo so lo yeke gue dä pëpe.” (aHébreu 11:8). Kusala ti mango yanga so asala si mabe ti Abraham akiri akono. Na ndo mabe so, disciple Jacques asû na mbeti: “Mo bâ, mabe asala legeoko na kusala ti lo, na mabe aga nzoni kue na lege ti kusala.”​—Jacques 2:22.

Na ndo ni, Jéhovah azia lege si a tara mabe ti Abraham si a kiri a kpengba ngangu. Paul akiri atene: “Na lege ti mabe, tongana A tara Abraham, lo mû Isaac na offrande.” Tara ayeke leke mabe ni nzoni, akpengba ni, nga a sala si “ngele ni ahon ngele ti lor”.​—aHébreu 11:17; 1 Pierre 1:7.

Atâa so Abraham angbâ pëpe na fini ti bâ gango tâ tënë ti aye kue so Nzapa amû zendo ni, lo yeke lani na ngia ti bâ ambeni zo so amû tapande ti lo. Wali ti lo Sara na ambeni zo ota ti sewa ti lo (Isaac, Jacob na Joseph) ayeke nga azo so, na yâ Bible, a gonda ala ndali ti kpengba mabe ti ala.​—aHébreu 11:11, 20-22.

Warango mara mabe ti Abraham laso

Zo oko oko kue so aye ti sala si Jéhovah aga Nzapa ti lo, a yeke kota ye ndali ti lo ti wara mabe. Paul asû na mbeti: “Tongana mabe ayeke pëpe, zo alingbi ga nzoni na lê ti Nzapa pëpe.” (aHébreu 11:6). Tongana nyen mbeni wakua ti Nzapa ti laso alingbi ti wara mara kpengba mabe ti Abraham?

Legeoko tongana ti Abraham, a lingbi mabe ti e aluti na ndo mbeni ye so gunda ni akpengba. Nzoni lege so e lingbi ti sala ni ayeke mandango Bible nga na ambeti so aluti na ndo ni lakue. Dikongo Bible na gbungo li na ndo ye so e yeke diko alingbi ti sala si e hinga biani so azendo ti Nzapa ayeke ga ande tâ tënë. Na pekoni, a yeke pusu e ti gbian salango ye ti e si ague oko na ye so ayeke tâ gunda ti beku ti e. Nga, mabe ti e ayeke kpengba na lege ti akusala ti mango yanga, so a yeke wara na popo ni mungo mbage na fango tënë nga guengo na bungbi.​—Matthieu 24:14; 28:19, 20; aHébreu 10:24, 25.

Mabe ti e ayeke wara ande atara: a lingbi ti duti kangango lege, ngangu kobela, kuâ ti mbeni sewa ti e wala ambeni ye nde. Ngbango be-ta-zo na Jéhovah na yâ atara ayeke kpengba mabe ti e, na a sala si a kpengba ahon lor so ngele ni ayeke ngangu. Wala e ngbâ ande na fini ti bâ gango tâ tënë ti azendo kue ti Nzapa wala pëpe, mabe ti e ayeke pusu ande e ndulu mingi na Jéhovah. Na ndo ni, tapande ti mabe ti e ayeke pusu amba ti e ti sala tongana e (aHébreu 13:7). A yeke mara ti ye so Ralph asala. Lo bâ tapande ti mabe ti babâ na mama ti lo na lo sala tongana ala. Lo tene:

“Na ngoi so mbi de lani na gbe ti babâ na mama ti mbi, ala yeke zingo e kue na kota ndapelele ti diko Bible legeoko. A yeke na lege so si e diko lani Bible kue.” Ralph angbâ ti diko Bible lakue na ndapelele, na a yeke sala si lo to nda ti lango oko oko nzoni. Yenga oko oko, lo na babâ ti lo ayeke sigigi lani na fango tënë lakue. “A yeke na lege so si mbi manda lani ti sala avizite nga ti sala étude na azo.” Ralph ayeke sala kua fadeso na yâ mbeni biröo ti aTémoin ti Jéhovah na Poto. So tâ mbeni nzoni futa ndali ti mabe ti babâ na mama na ti lo!

Mbeni koli so bê ti Jéhovah aye lo

David, so a dü lo ngu 900 tongaso na peko ti Abraham, ayeke mbeni kpengba zo na popo ti awakua ti Jéhovah so a sala tënë ti ala na yâ Mbeti ti Nzapa. Na ndo sorongo so Jéhovah asoro na David ti duti mbeni zo so ayeke ga gbia lani, prophète Samuel atene: “L’Eternel awara mbeni zo so bê ti Lo aye.” Songo so ayeke na popo ti Jéhovah na David akpengba mingi. Ni la si na pekoni prophète Esaïe asala tënë ti Jéhovah na Gbia Ezéchias tongana ‘Nzapa ti David kotara ti lo’.​—1 Samuel 13:14; 2 aGbia 20:5; Esaïe 38:5.

Atâa so Jéhovah aye lo mingi, na ambeni ngoi David azia si anzara ti bê ti lo afa lege na lo. Lo sala akota siokpari lege ota: lo yeda si a yô Arche ti mbele na lege ni pëpe ti ga na ni na Jérusalem; lo sala lango-sioni na Bath-Séba nga lo mä tele na azo si a fâ Urie, koli ti Bath-Séba; lo diko wungo ti azo ti Israël na ti Juda sân ti tene Jéhovah amû yanga na lo ti sala ni. Na yâ aye oko oko so kue, David adoro Ndia ti Nzapa.​—2 Samuel 6:2-10; 11:2-27; 24:1-9.

Ye oko, tongana a zia lo na gbele asiokpari ti lo, lo yeda na ni nga lo bi tënë ni na li ti ambeni zo nde pëpe. Lo yeda so yongo Arche ni ayeke na lege ni pëpe, lo tene “e sala na [Jéhovah] na lege ti kpengba-tene ti Lo pëpe”, wala ala gi Jéhovah pëpe tongana ti so a yeke sala ka lakue. Tongana prophète Nathan asigigi na tënë ti lango-sioni so lo sala, David akiri tënë tongaso: “Mbi sala sioye so ake L’Eternel!” Na tongana lo hinga so dikongo azo ni ayeke mbeni ye ti buba, David atene: “Ye so mbi sala ayeke kota siokpari.” David agbian bê ti lo na lo ngbâ ndulu mingi na Jéhovah.​—1 Chronique 15:13; 2 Samuel 12:13; 24:10.

Tongana e sala siokpari

Tapande ti David ayeke ye ti mungo wâ na e na yâ ngangu so e yeke sala ti tene Jéhovah aga Nzapa ti e. Tongana mbeni zo so bê ti Jéhovah aye lo mingi asala mara ti akota siokpari tongaso, e yeke pëpe na bezoin ti zia si bê ti e anze ahon ndo ni tongana ngoi na ngoi, atâa angangu kue so e yeke sala, e pika gere ti e wala même e sala akota siokpari (Zo-ti-fa-tene 7:20). E lingbi ti wara dengo bê na lege ti tapande ti David so: tongana lo gbian bê ti lo lani, a pardone asiokpari ti lo. So ayeke mara ti ye so asi na Uwea a ninga awe.

Uwe ayeke sala kusala lani tongana ancien na yâ mbeni kongregation ti aTémoin ti Jéhovah. Na mbeni ngoi, lo zia si asioni nzara ti bê ti lo ahon ndo ti lo na lo tï na yâ ye ti pitan. Legeoko tongana ti Gbia David, kozoni Uwe atara ti honde ndo ti ye so lo sala. Lo pensé so Jéhovah ayeke kanga lê na ndo ni. Me yingo-ti-hinga ti lo agi lo mingi na tongaso lo sala tënë ni na mbeni mba ti lo ancien, na a leke ye ti mû maboko na lo ti kiri ti wara ngangu na lege ti yingo na peko ti kota kpale so.

Uwe agbian bê ti lo na lo ngbâ ndulu na Jéhovah nga na kongregation ni. Teti so lo yeke tâ na ngia mingi ndali ti mungo maboko so lo wara, ayenga kete na pekoni, lo sû mbeti na a-ancien ti kiri singila na ala tâ na bê ti lo kue ngbanga ti mungo maboko ni. Lo tene: “Ala mû maboko na mbi ti zi zonga na ndo iri ti Jéhovah.” Uwe awara lani lege ti ngbâ ti bata songo ti lo na Jéhovah, nga ambeni ngoi na pekoni lo kiri lo yô kungba na yâ ti oko kongregation ni.

“Elie ayeke zo legeoko tongana e”

Elie, so aduti na fini na yâ ti ngu 100 so aga na peko ti David, ayeke lani mbeni oko ti akota prophète na Israël. Elie ayeke mbeni zo so amû mbage ti tâ vorongo, nga atâa asalango ye ti kirikiri na aye ti sioni nde nde so amû ndo na ngoi ni kâ, lo ngbâ lakue ti duti be-ta-zo na Jéhovah. A yeke ye ti dongo bê pëpe so Elisée so aga na peko ti lo ahiri Jéhovah “Nzapa ti Elie”!​—2 aGbia 2:14.

Ye oko, Elie ayeke nga gi tongana tanga ti azo kue. Jacques asû na mbeti: “Elie ayeke zo legeoko tongana e.” (Jacques 5:17). Na tapande, na peko ti so lo futi awavorongo Baal na Israël na mbeni sioni futingo, Gbia-wali Jézabel agi lani ti fâ lo. Elie asala ye tongana nyen? Mbito agbu lo na lo kpe lo gue na yando. Kâ, tongana lo duti na gbe ti mbeni keke, Elie atoto: “A lingbi awe; fadeso, O L’Eternel, Mo kamata fini ti mbi teti mbi yeke nzoni ahon akotara ti mbi pëpe.” Elie aye mbeni pëpe ti duti prophète; lo ye ti kui.​—1 aGbia 19:4.

Ye oko, Jéhovah afa so lo hinga atënë ti bê ti Elie nzoni mingi. Nzapa akpengba lo, lo dë bê ti lo so lo yeke gi lo oko pëpe, ambeni zo ayeke dä so angbâ be-ta-zo na tâ vorongo. Na ndo ni, Jéhovah angbâ ti zia bê ti lo na Elie nga Lo mû na lo ambeni kua ti sala.​—1 aGbia 19:5-18.

Gingo bê ti Elie aye pëpe ti fa so Nzapa ake lo awe. Ngu 1 000 tongaso na pekoni, tongana tele ti Jésus agbian na gbele Pierre, Jacques na Jean, azo wa Jéhovah asoro lani ti sigigi na yâ suma ni na tele ti Jésus? Tâ gi Moïse na Elie! (Matthieu 17:1-9). Biani, Jéhovah abâ Elie tongana prophète so ayeke mbeni nzoni tapande. Atâa so Elie ayeke gi mbeni senge “zo legeoko tongana e,” Nzapa abâ lani na nene ni mingi ngangu kua so lo sala ti kiri na vorongo so ayeke na sioni oko pëpe nga ti sala si iri ti Lo aga nzoni-kue.

Tiringo na agingo bê

Ngoi na ngoi, bê ti awakua ti Jéhovah ti laso alingbi ti woko wala ala lingbi ti duti na gingo bê. A yeke tâ ye ti dengo bê mingi ti hinga so mara ti aye tongaso asi na Elie! Nga a yeke ye ti dengo bê mingi ti hinga so, legeoko tongana ti so Jéhovah ahinga atënë ti bê ti Elie nzoni mingi, lo hinga nga ngangu so e yeke sala ti hon ndo ti aye so bê ti e agi e dä.​—Psaume 103:14.

Na mbeni mbage, e ndoye Jéhovah nga na amba ti e, na e yeke na nzara ti sala kusala ti Jéhovah so ayeke fango nzo tënë ti Royaume. Na mbeni mbage nga, bê ti e alingbi ti woko ngbanga ti so e wara ye ti peko ti fango tënë ni pëpe, wala e lingbi même ti gi bê ndali ti atënë ti awato ti tâ vorongo so ayeke zia mbito na bê ti e. Ye oko, legeoko tongana ti so Jéhovah aleke lani Elie nzoni ti ngbâ ti sala kusala ti lo, lo yeke mû nga aye kue na awakua ti lo ti laso. Bâ tapande ti Herbert na Gertrud.

Herbert na Gertrud awara batême na ngu 1952 na Leipzig, na ngbele Zamani ti Tö. Na ngoi ni kâ, gigi ni ayeke ngangu mingi na awakua ti Nzapa ngbanga ti so a kanga lege na kusala ti ala ti fango tënë. Bibe wa Herbert ayeke na ni lani na ndo fango tënë da na da?

“Ngoi na ngoi, e yeke gi bê ti e lani mingi. Tongana e yeke fa tënë da na da, e hinga pëpe wala azo ayeke si fade fade na ndo ti e na ti gbu e.” Ye nyen amû maboko na Herbert na ambeni zo ti hon ndo ti mbito ti ala? “E manda Bible e mveni mingi. Nga, Jéhovah amû na e ngangu ti ngbâ ti fa tënë.” Na yâ kusala ti lo ti fango tënë, Herbert awara aye mingi so akpengba lo, na même asala lo ngia.

Herbert atingbi na mbeni wali so asala nzara ti manda Bible. Ngoi kete na pekoni, tongana Herbert akiri ti sala lisoro na lo, mbeni maseka-koli ayeke dä na lo mä lisoro ni. Na peko ti ambeni penze-ngbonga, Herbert abâ mbeni ye so asala lo mbito. Kpoto ti mbeni turugu ti lapolice ayeke na ndo ti ye ti duti na yâ ti da ni. A yeke ti maseka-koli so, so lo yeke mbeni turugu ti lapolice, nga lo ye biani ti gbu Herbert.

Maseka-koli so asala tënë na kota go: “Mo yeke Témoin ti Jéhovah! Fa na mbi mbeti ti mo ti kodoro.” Herbert amû na lo mbeti ni. Mo ye ti bâ, ye so lo ku tele ti lo na ni pëpe asi. Wali ni abâ lê ti turugu ti lapolice ni na lo tene na lo na ngangu: “Tongana mbeni ye asala zo ti Nzapa so, gere ti mo ayeke si na yanga-da so mbeni pëpe.”

Maseka-koli ni aluti kete, lo kiri na mbeti ni na Herbert na lo zia lege na Herbert ti gue. Na pekoni, Herbert aga ti mä so turugu ti lapolice ni ayeke sala ndeko na molenge-wali ti wali so. Kite ayeke pëpe so lo bâ so a yeke nzoni ti ngbâ ti sala ndeko na molenge-wali ni ahon ti gbu Herbert.

E sala si Jéhovah aga Nzapa ti e

Ye nyen e lingbi ti manda na lege ti aye so asi so? Na tapande ti Abraham, a lingbi e duti na kpengba mabe na yâ azendo ti Jéhovah. Legeoko tongana David, tongana e sala siokpari, a lingbi e gbian bê ti e biani na e kiri na mbage ti Jéhovah. Nga na tapande ti Elie, na angoi ti gingo bê, a lingbi e zia bê ti e na Jéhovah ti wara ngangu. Na salango tongaso, e lingbi ti sala si Jéhovah aga Nzapa ti e fadeso nga teti lakue lakue, ndali ti so lo yeke “Nzapa so ayeke na fini, Lo so ayeke Sauveur ti azo kue, na Lo yeke Sauveur biani ti ala so amä na bê [“abe-ta-zo”, NW ].”​—1 Timothée 4:10.

[Kete tënë na gbe ni]

[Afoto na lembeti 25]

Akusala ti mango yanga asala si mabe ti Abraham akono

[Foto na lembeti 26]

Na tapande ti David, a lingbi e gbian bê ti e tongana e sala siokpari

[Foto na lembeti 28]

Tongana ti so Jéhovah ahinga atënë ti bê ti Elie nzoni mingi, lo hinga nga ti e nzoni