Jéhovah ayeke mä e tongana e toto na lo

“Lê ti L’Eternel ayeke na ndo azo ti mbilimbili, na mê ti Lo ayeke mä toto ti ala.”​—PS. 34:16.

1, 2. (a) Azo mingi abâ so gigi ti laso ayeke tongana nyen? (b) Ngbanga ti nyen ye so adö bê ti e pëpe?

MO YEKE na yâ ti aye ti vundu? Tongana a yeke tongaso, a yeke gi mo oko pëpe. Azo kutu mingi ayeke sara ngangu ti hon ndo ti akpale so ala yeke wara lâ oko oko na yâ ti sioni ngoi so e yeke dä. Ti ambeni zo, ala bâ so ala lingbi pëpe ti gbu lê ti akpale so ala yeke wara. Bango ndo ti ala aye ti gue oko na ti David so lo tene na yâ ti mbeni psaume, lo tene: “Ngangu ti mbi awe, tere ti mbi amboko mingi; mbi toto ngbanga ti bimango ti bê ti mbi. Bê ti mbi apika ngangu, ngangu ti mbi awe, na lumière ti lê ti mbi azia mbi nga.”​—Ps. 38:9, 11.

² Ti e so e yeke aChrétien, bê ti e adö pëpe ndali ti aye ti vundu so ayeke si so. E hinga so mbeni ye so Bible airi ni “gua” ayeke na popo ti aye so Jésus afa kozoni awe atene ayeke si na ngoi ti singo ti lo (Marc 13:8; Mat. 24:3). Tënë so a kiri pekoni na tënë “gua” aye ti sara tënë ti ngangu songo yâ ti wali so aye ti dü. Tënë so afa tâ nzoni mingi angangu pasi so azo ayeke bâ na ngoi ti “ye ti ngangu” so e yeke dä, ngoi so ayeke ngangu na zo ti gbu lê ni.​—2 Tim. 3:1.

Jéhovah ahinga vundu ti e

3. Nyen la awakua ti Jéhovah ahinga ni nzoni mingi?

³ Awakua ti Jéhovah ahinga nzoni mingi so ala nga kue, aye ti vundu alingbi ti si na ala. Na ndo ni, kite ayeke dä pëpe so aye ni ayeke ngbâ lakue ti ga sioni mingi ahon ti kozo. Na ndo ti aye so ayeke si na azo kue, ‘wato ti e zabolo’ ayeke tiri na e awakua ti Jéhovah, na lo leke na bê ti lo ti sara si mabe ti e atï (1 Pi. 5:8). A yeke ngangu pëpe ti tene tënë ti bê ti e ague oko na ti David so atene: “Ye ti zonga afâ bê ti mbi awe, na mbi yeke na kobela. Mbi gi mbeni zo ti sara be-nzoni na mbi, me zo oko ayeke pëpe; na mbi wara zo oko pëpe ti lungula vundu ti mbi.”​—Ps. 69:21.

4. Nyen la ayeke dë bê ti e na ngoi so e yeke na yâ ti aye ti vundu?

⁴ David aye ti tene so mbeni zo ti mû maboko na lo ayeke dä pëpe? Ên-ën, ndali ti so lo tene na pekoni na yâ ti mbeni versê ti oko psaume so lo tene: “L’Eternel amä awanzinga, na Lo ke awakanga ti Lo pëpe.” (Ps. 69:34). Na ambeni ngoi, e lingbi ti bâ so e yeke tongana azo ti kanga na yâ ti aye ti vundu so ayeke si na e. E lingbi ti bâ ti e so azo agbu nda ti ye so ayeke si na e nzoni pëpe, na peut-être ala gbu nda ni oko pëpe. Me legeoko tongana David, bê ti e alingbi ti dë ti hinga so Jéhovah agbu nda ti aye ti vundu so ayeke si na e nzoni mingi.​—Ps. 34:16.

5. Nyen la Gbia Salomon ahinga ni nzoni mingi?

⁵ Salomon molenge ti David agboto lê na ndo ti tënë so na ngoi ti mungo temple ti Jérusalem na Nzapa. (Diko 2 Chronique 6:29-31.) Lo toto na Jéhovah ti mä sambela ti zo oko oko kue so ayeke sambela lo na bê kue ndali ti ‘kobela ti lo na vundu ti lo mveni’. Nzapa ayeke sara ye tongana nyen na ngoi so azo so ayeke na yâ ti vundu atoto na lo? Salomon afa so lo hinga biani so fade Nzapa ayeke mä sambela ti azo so nga lo yeke sara ye ndali ti ala. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so Nzapa ahinga nzoni mingi ye so ayeke na yâ ti “bê ti amolenge ti azo”.

6. Nyen la alingbi ti mû maboko na e ti hon ndo ti agingo bê? Ngbanga ti nyen?

⁶ Legeoko nga, e lingbi ti fa na Jéhovah ‘kobela ti e na vundu ti e mveni’, wala aye so asara si e oko oko e yeke na vundu. Bê ti e adë ti hinga so lo gbu nda ti aye ti vundu so ayeke si na e nga so lo yeke bi bê ti lo na e. Bazengele Pierre afa so tënë so ayeke tâ tënë, tongana lo tene: “Ye kue so i gi bê ti i dä, i zia na tïtî Lo, teti Lo yeke bata i.” (1 Pi. 5:7). Jéhovah ayeke bi bê ti lo biani na ndo ti aye so ayeke si na e. Ti fa tongana nyen Jéhovah ayeke bi bê mingi na ndo ti e, Jésus atene: “Ala kä [akete ndeke, Fini Mbuki, 2001] use teti pata oko pëpe? Na fade [kete ndeke] oko atï na sese pëpe, tongana Babâ ti i ayeda pëpe; na A diko kua-li ti i kue awe nga. Tongaso i zia mbeto asara i pëpe; ngere ti i ayeke ngangu ahon ngere ti [akete ndeke] mingi.”​—Mat. 10:29-31.

Zia bê ti mo na ndo ti Jéhovah ti mû maboko na mo

7. E hinga biani so zo wa la ayeke mû maboko na e?

⁷ E hinga na bê ti e kue so Jéhovah ayeke na nzara ti mû maboko na e na ngoi so e yeke na yâ ti aye ti vundu nga lo lingbi biani ti sara ni. “Nzapa ayeke Ndo Ti Bata Tere ti e na Ngangu ti e, Lo yeke nduru na e ti sara na e na yâ ye ti ngangu kue.” (Ps. 34:16-19; 46:2). Nzapa ayeke mû maboko na e na lege wa? Bâ tënë so ayeke na 1 aCorinthien 10:13, so atene: “Nzapa ayeke Be-Ta-Zo, fade Lo zia handa ahon ngangu ti i pëpe; me legeoko na handa so, fade Lo leke lege ti sigigi nga, si i lingbi gbu ngangu.” Jéhovah alingbi peut-être ti sara mbeni ye ti zi kpale ti e, wala lo lingbi ti mû na e ngangu so e yeke na bezoin ni si e gbu ngangu dä. Atâa ye ni ayeke tongana nyen, Jéhovah ayeke mû maboko na e.

8. E lingbi ti sara nyen ti tene Nzapa amû maboko na e?

⁸ E lingbi ti sara nyen ti tene Jéhovah amû maboko na e? Bâ ye so a hunda na e ti sara: ‘Ye kue so i gi bê ti i dä, i zia na tïtî Lo.’ Ye so aye ti tene so e yeke sara ye mo bâ mo tene e mû agingo bê ti e kue e zia ni na tïtî Jéhovah ti tene lo la lo bâ lege ni. E yeke tara ti zia ti gi bê ti e nga e yeke kanga bê ti e ti ku ti tene lo mû na e aye so e yeke na bezoin ni (Mat. 6:25-32). Ti zia bê ti e kue tongaso na ndo ti Jéhovah ahunda ti tene e duti na tâ be-ti-molenge, na e yeke zia bê ti e pëpe na ngangu ti e wala na ndara ti e wani. Tongana e sara tere ti e kete “na gbe ti tïtî ngangu ti Nzapa,” e yeke fa so e yeda so Nzapa ayeke kota mingi ahon e. (Diko 1 Pierre 5:6.) Na pekoni, ye so ayeke mû maboko na e ti gbu ngangu na gbe ti aye so kue Nzapa ayeke zia lege na ni ti tene a si na e. E yeke peut-être na kota nzara ti wara dengo bê hio, me e hinga biani so Jéhovah ahinga mbilimbili ngoi so lo yeke sara ye ndali ti e nga lo hinga ye so lo yeke sara.​—Ps. 54:9; Es. 41:10.

9. Aye ti ngangu so asi na David ahunda ti tene lo zia bê ti lo kue na Jéhovah. A yeke aye wa?

⁹ Girisa pëpe atënë so David atene na Psaume 55:23, lo tene: “Mo zia kungba ti mo na ndo L’Eternel, na fade Lo bata mo. Fade Lo zia ye ayengi azo ti mbilimbili lâ oko pëpe.” Na ngoi so David ayeke sû atënë so, lo yeke na yâ ti aye so asara si lo gi bê ti lo lani mingi (Ps. 55:5). A lingbi ti tene so David asû psaume so na ngoi so molenge ti lo Absalom agbe lingo ti mû mbata ti gbia na ngangu na tïtî lo. Ahitophel, wamungo wango ti David so lo zia bê ti lo mingi na ndo ti lo, amû mbage na yâ ti gbengo lingo so. A hunda lani na David ti kpe Jérusalem ti bata fini ti lo (2 Sam. 15:12-14). Atâa aye ti ngangu so kue, David angbâ lakue ti zia bê ti lo kue na Nzapa, na Nzapa amû biani maboko na lo.

10. A lingbi e sara nyen na ngoi so e yeke na yâ ti aye ti vundu?

¹⁰ Legeoko tongana ti David, a yeke kota ye mingi ti tene e sambela Jéhovah na ndo ti aye kue so asara si e yeke na yâ ti vundu. Zia e bâ ye so bazengele Paul ahunda na e ti sara ni na ndo ti tënë so. (Diko aPhilippien 4:6, 7.) Ye ti nzoni wa e yeke wara tongana e sambela na bê ti e kue? “Fade siriri ti Nzapa so ahon bibe kue abata bê ti [e] na abata bibe ti [e] na yâ Christ Jésus.”

11. Na lege wa “siriri ti Nzapa” ayeke bata bê ti e nga na apensé ti e si a gue kirikiri pëpe?

¹¹ Sambela ayeke sara si dutingo ti mo achangé? Peut-être a yeke sara si dutingo ti mo achangé. Ye oko, a yeke nzoni e hinga so Jéhovah ayeke kiri tënë na sambela ti e lakue pëpe tongana ti so bê ti e aye. Me, sambela ayeke mû maboko na e ti tene pensé ti e ague kirikiri pëpe, na a sara si aye ti vundu so e yeke dä ahon ndo ti e pëpe. “Siriri ti Nzapa” alingbi ti sara si bê ti e adë na ngoi so e yeke gi bê ti e mingi. Legeoko tongana ti so gbâ ti aturugu ayeke bata mbeni gbata si awato amû ni pëpe, “siriri ti Nzapa” ayeke bata bê ti e nga ayeke sara si pensé ti e ague kirikiri pëpe. A yeke mû nga maboko na e ti hon ndo ti kite, mbeto nga na asioni pensé. A yeke sara nga si e gbu li ti e kozoni si e sara mbeni ye nga e sara ye na ndara.​—Ps. 145:18.

12. Mû mbeni tapande ti fa tongana nyen mbeni zo alingbi ti wara siriri ti bê.

¹² Nyen la ayeke sara si e duti na siriri ti bê na ngoi so e yeke na yâ ti aye ti vundu? Bâ mbeni tapande so aye ti gue oko na dutingo ti e. Mbeni zo ayeke sara kua na gbe ti mbeni zo so ayeke diko ka asioni tënë na tere ti lo. Ye oko, lege azi na zo ti kua so ti fa atënë ti bê ti lo na patron ti ndokua ni, so ayeke sara ti lo ye na nzobe nga na lege ni. Patron ni adë bê ti zo ti kua ni lo tene ni hinga ye so ayeke si na lo nzoni mingi nga lo fa so na yâ ti ngoi kete, lo yeke zi ande zo so ayeke diko ka atënë na tere ti lo so. Ye so asara nyen na ndo ti zo ti kua so? Zo ti kua ni ahinga so na yâ ti ngoi kete, patron ni ayeke sara ande ye so lo tene, na ye so amû maboko na zo ti kua ni ti ngbâ ti kanga bê, même tongana zo so ayeke na ndo ti lo ayeke ngbâ ti diko asioni tënë na tere ti lo juska a zi lo. Legeoko nga, e hinga so Jéhovah ahinga dutingo ti e, na lo dë bê ti e so na yâ ti ngoi kete, “fade a bi mokonzi ti sese so na gigi.” (Jean 12:31). So tâ tënë ti dengo bê!

13. Na ndo ti sambela, a lingbi e sara nyen?

¹³ Tongaso, ti fa akpale ti e na yâ ti sambela na Jéhovah alingbi awe? Ên-ën. A hunda ti sara ambeni ye. A yeke nzoni e sara ye ague oko na sambela ti e. Na ngoi so Gbia Saül atokua azo lani na yanga-da ti David ti fâ lo, David asambela, lo tene: “Zi mbi na tïtî awato ti mbi, O Nzapa ti mbi! Yä mbi na nduzu ahon ala so alondo ti ke mbi. Zi mbi na tïtî azo so asara sioye; Na sö mbi na tïtî azo ti sango mênë.” (Ps. 59:2, 3). Na ndo ti sambela so David asara, lo mä ye so wali ti lo atene na lo nga lo sara ye so ayeke mû lege na lo ti kpe (1 Sam. 19:11, 12). Legeoko nga, e lingbi ti sambela Jéhovah ti mû na e ndara ti sara mbeni ye so ayeke mû maboko na e ti luti na gbe ti aye ti vundu so e yeke na yâ ni nga peut-être ti sara si dutingo ti e aga nzoni ahon ti kozo.​—Jacq. 1:5.

Aye so ayeke kpengba e si e gbu ngangu

14. Nyen la alingbi ti mû maboko na e ti gbu ngangu na ngoi so e yeke na yâ ti aye ti vundu?

¹⁴ Aye ti vundu so e yeke na yâ ni alingbi peut-être ti hon gi hio tongaso pëpe. A lingbi peut-être ti ngbâ teti mbeni ngoi. Tongana a yeke tongaso, nyen la ayeke mû maboko na e ti ngbâ ti kanga bê? Kozoni kue, girisa pëpe so na ngoi so e yeke ngbâ ti duti be-ta-zo na Jéhovah atâa akpale so e yeke wara, e yeke fa so e ndoye lo (Kus. 14:22). Girisa pëpe tënë so Satan atene na ndo ti Job, lo tene: “Job akpe mbeto ti Nzapa senge senge? Mo sara gbagba na tere ti lo, na tere ti da ti lo, na tere ti ye ti lo kue, na mbage kue pëpe? Mo iri tënë nzoni na ndo kusala ti maboko ti lo, na anyama ti lo awu mingi na sese. Me fadeso Mo ye tïtî Mo, Mo ndu ye ti lo kue, na fade lo zonga Mo na tâ lê ti Mo.” (Job 1:9-11). Na dutingo be-ta-zo, Job afa so tënë so Satan atene na ndo ti lo ayeke mvene. Tongana e gbu ngangu na yâ ti aye ti vundu so asi na e, e nga kue lege ayeke zi na e ti fa so Satan ayeke zo ti mvene. Na pekoni, a yeke sara si beku ti e akpengba nga e zia bê ti e kue na Jéhovah.​—Jacq. 1:4.

15. Atapande wa alingbi ti kpengba e?

¹⁵ Use ni, hinga so “pono tongaso ayeke sara aita ti i kue so ayeke na sese so.” (1 Pi. 5:9). Ti tâ tënë ni, “handa nde asara i pëpe, gi handa so asara azo kue”. (1 aCor. 10:13). Ahon ti bi bê gi na ndo ti akpale so mo yeke wara, mo lingbi ti wara ngangu nga ti duti na mbeto pëpe tongana mo yeke gbu li ti mo na ndo ti atapande ti aita (1 aThes. 1:5-7; aHéb. 12:1). Mû ngoi ti gbu li na ndo ti tapande ti aita so mo hinga ala, so agbu ngangu na yâ ti aye ti vundu so asi na ala. Na yâ ti ambeti ti e, mo yeke wara gbâ ti atapande na ndo ti aita so mara ti aye so asi na mo asi na ala nga. Mo yeke gi atapande so ti diko ni? Mo yeke bâ ande so atapande so ayeke kpengba zo mingi.

16. Na lege wa Nzapa ayeke kpengba e na ngoi so e yeke na yâ ti atara nde nde?

¹⁶ Ota ni, dabe ti mo so Jéhovah ayeke “Babâ ti be-nzoni, na Nzapa ti lungula vundu kue, Lo so alungula vundu ti e na yâ pono ti e kue, si e lingbi lungula vundu ti azo so awu pono, e lungula vundu ti ala legeoko tongana Nzapa alungula vundu ti e.” (2 aCor. 1:3, 4). Ye ni ayeke mo bâ mo tene Nzapa ayeke luti na tere ti e ti mû ngangu na e nga ti kpengba e, gi na yâ ti aye ti ngangu so e yeke wara fadeso pëpe me ‘na yâ ti pono ti e kue’. Ye so ayeke mû maboko na e ti dë bê ti amba ti e so ayeke na yâ ti “pono” nde nde kue. Paul lo wani ahinga so tënë so ayeke tâ tënë.​—2 aCor. 4:8, 9; 11:23-27.

17. Na lege wa Bible alingbi ti mû maboko na e ti gbu ngangu na gbe ti aye ti vundu?

¹⁷ Osio ni, e yeke na Mbeti ti Nzapa, Bible, so ayeke “nzoni ti fa nda ti tënë, ti zingo na zo, ti kiri zo na lege ni, na ti fa na zo lege ti sara ye mbilimbili, si zo ti Nzapa alingbi kue, na lo wara ye kue alingbi teti nzo kusala kue.” (2 Tim. 3:16, 17). Atâa so Mbeti ti Nzapa ayeke sara si e ‘lingbi’ na e ‘wara ye alingbi teti nzo kusala kue’, a yeke mû nga maboko na e ti gbu ngangu na yâ ti aye ti vundu so e yeke wara. A yeke sara si e ‘lingbi kue’ nga e ‘wara ye kue’. Tënë so a kiri pekoni ge na tënë “wara ye kue” aye ti tene “ti zia ye kue so a hunda na tere ti mbeni ye.” Na ngoi ti giriri, a lingbi ti sara kusala na tënë so ti sara tënë ti mbeni mangboko so a zia aye kue so a yeke na bezoin ni na tere ni ndali ti mbeni voyage. Wala, a lingbi nga ti sara tënë ti mbeni masini so alingbi ti sara akusala kue so a leke masini ni ngbanga ni. Legeoko nga, na lege ti Bible, Jéhovah ayeke mû na e ye kue so e yeke na bezoin ni ti luti na gbe ti aye kue so ayeke si na e. Tongaso, e lingbi ti tene: “Tongana Nzapa azia lege na mbeni ye ti vundu ti si na mbi, lo yeke mû maboko na mbi ti gbu ngangu na gbe ni.”

A yeke zi e na yâ ti aye ti vundu kue

18. Ti dabe ti e lakue na ye wa ayeke sara si e ngbâ lakue ti gbu ngangu?

¹⁸ Oku ni, mbeni pendere ye ayeke dä so a lingbi e girisa ni pëpe: na yâ ti ngoi kete, Jéhovah ayeke sara si aye ti vundu kue ahunzi (Ps. 34:20; 37:9-11; 2 Pi. 2:9). Na ngoi so Nzapa ayeke sara ye so, lo yeke zi e na yâ ti aye ti vundu so e yeke laso na yâ ni, nga lo yeke mû lege na e ti wara fini ti lakue lakue, atâa na tere ti Jésus na yayu wala na paradis na ndo ti sese.

19. Nyen la alingbi ti sara si zo angbâ ti gbu ngangu?

¹⁹ Juska ti si na ngoi ni so, e yeke ngbâ lakue ti wara aye ti vundu na yâ ti ngoi ti sioni so e yeke dä. E yeke ku kungo ngoi so aye so ayeke duti dä mbeni pëpe (Ps. 55:7-9). Zia e girisa pëpe so tongana e gbu ngangu, e yeke fa so Zabolo ayeke zo ti mvene. Zia si sambela nga na songo ti e na aita ti e asara si e wara ngangu, na nga e girisa pëpe so mara ti akpale so ayeke si na e ayeke si nga na aita ti e. Zia e sara kusala nzoni na Mbeti ti Nzapa ti ngbâ lakue ti wara akode kue nga na ye kue so e yeke na bezoin ni ti sara ye so Nzapa aye. Ngbâ lakue ti zia bê ti mo na ‘Nzapa ti lungulango vundu kue’ so na ndoye ayeke bâ lege ti e. Girisa pëpe so “lê ti L’Eternel ayeke na ndo azo ti mbilimbili, na mê ti Lo ayeke mä toto ti ala.”​—Ps. 34:16.

Mo lingbi ti fa nda ni?

• Aye ti ngangu so asi na David asara nyen na ndo ti lo?

• Gbia Salomon atene nyen ti fa so lo zia bê ti lo kue na ndo ti Jéhovah?

• Nyen la alingbi ti mû maboko na e ti luti na gbe ti aye so Jéhovah azia lege na ni ti tene a si na e?

[Foto na lembeti 19]

Salomon ahinga na bê ti lo kue so Jéhovah ayeke sara ande ye ndali ti azo ti lo so ayeke na yâ ti aye ti vundu