Chapitre 61

A sava mbeni molenge-koli so ayeke na yingo sioni

NA NGOI so Jésus, Pierre, Jacques, na Jean ayeke na mbeni ndo, peut-être na ndo hoto ti Hermon, mbeni kpengba tene asi na tanga ti adisciple. Na kiringo ti lo, hio Jésus abaa so mbeni tene alondo. Azo mingi mingi angoro adisciple ti lo, na amaître ti ndia ayeke degaba na ala. Tongana azo so kue abaa Jésus, be ti ala ado mingi, na ala kpe na lo ti balao lo. Lo hunda na ala: “I papa na ala tene ti nyen?”

Mbeni koli asigigi na popo ti azo mingi so, lo kuku na gbele Jésus, lo tene: “Maître, mbi ga na molenge ti mbi so ayeke na yingo ti buburu na mo; na ndo kue so yingo ti buburu agbu lo, lo bi lo na sese, fulu asigigi na yanga ti lo, lo te pembe ti lo, na ngangu ti lo aye ti hunzi. Mbi hunda adisciple ti mo ti tomba yingo so na ya ti lo, na ala yeke na ngangu ti tomba yingo ni pepee.”

Amaître ti ndia ayeke na ngia so adisciple alingbi ti sava tele ti molenge-koli ni pepee, peut-être ala he na ngia ngangu so adisciple asala. Tongana ye aga ngangu, Jésus asi. Lo tene: “O wagame ti mabe pepee, fade mbi duti na i la oke? Fade mbi ngba ti sala na i la oke si be ti mbi anzee na i pepee?”

Jésus asala tene so na ala kue so ama lo, me biani lo sala tene na amaître ti ndia so agi tene na adisciple ti lo. Na pekoni, Jésus afa molenge-koli ni, lo tene: “Ga na lo na mbi.” Tongana molenge-koli ni aga na mbage ti Jésus, yingo sioni so ayeke na ya lo abi lo na sese, lo yengi lo ngangu. Molenge-koli ni alango na sese kirikiri na fulu asigigi na yanga ti lo.

Jésus ahunda: “A yeke la oke so ye so aga na ndo lo?”

Baba ni akiri tene: “Tongana lo yeke kete molenge. Lo [yingo sioni ni] bi lo lege mingi na ya ti wa, na mbeni, na ya ti ngu ti fa lo.” Na pekoni, baba ni atoto na Jésus: “Me tongana mo lingbi sala mbeni ye, sala be-nzoni na e, na mo sala na e.”

A yeke peut-être teti ngu mingi si baba so agi zo ti mu maboko na lo. Tongana adisciple asala gba, vundu asala lo mingi. Jésus abaa mawa ti baba so, na lo mu ngangu na lo, lo tene na lo: “Tene so, ‘Tongana mo lingbi’! Baa, a lingbi sala ye kue teti zo so ama na be.”

Fade fade baba ti molenge ni atene na kongo: “Mbi ma na be! Sala na mbi na ndo so mabe ti mbi ayeke pepee!”

Tongana Jésus abaa so azo mingi ayeke kpe na mbage ti lo na adisciple ti lo, lo zingo na yingo sioni so tongaso: “Mo yingo ti mbongi na ti buburu, mbi komande mo, mo sigigi na ya ti molenge so, mo kiri na ya ti lo mbeni pepee.” Na sigigingo ti lo, yingo sioni ni asala si molenge-koli ni adekongo na lo yengi lo ngangu mingi. Na pekoni, molenge ni alango na sese tongana zo so akui awe, na ambeni zo mingi atene: “Lo kui awe!” Me Jésus agbu maboko ti lo, lo yaa lo na nduzu, na lo luti.

Ngoi kete kozoni, tongana atokua adisciple ti fa tene, ala tomba ayingo sioni. Tongaso, tongana ala li na ya mbeni da awe, na gi adisciple ti lo ayeke na lo, ala hunda Jésus: “Teti nyen e lingbi tomba yingo sioni so pepee?”

Ti fa so a yeke ngbanga ti mabe ti ala so ayeke kete, Jésus atene: “Yingo tongaso alingbi sigigi na mbeni lege nde pepee, gi na lege ti sambela.” Biani, a yeke na lege ti lekengo tele si alingbi tomba yingo sioni so ayeke na ngangu mingi tongaso. A lingbi ti wara mabe so akpengba na ti sambela Nzapa ti wara ngangu ti lo.

Na pekoni Jésus atene: “Biani, mbi tene na i: Tongana i yeke na mabe tongana le ti moutarde, fade i tene na hoto so: ‘Londo na ndo so, mo gue na ndo ka’, na fade hoto ni ague, na ye oko alingbi hon ndo ti i pepee.” Mabe alingbi ti duti ngangu mingi!

Aye ti kanga lege na aye ti ngangu so agbanzi lege na zo ti gue na li ni na kusala ti Jéhovah alingbi duti tongana kota hoto so alingbi ti hon ndo ni pepee wala ti lungula ni na lege pepee na le ti zo. Me, Jésus afa so tongana e gi ti wara mabe na ya be ti e, na tongana e zia ngu na tele ni na e mu maboko na ni ti maï, fade a kono na a kpengba na a yeke mu na e maboko ti hon aye ti kanga lege na aye ti ngangu so ayeke tongana mbeni kota hoto na gbele e. Marc 9:14-29; Matthieu 17:19, 20; Luc 9:37-43.

▪ Ye nyen aku Jésus tongana lo zu na hoto ti Hermon?

▪ Jésus asala nyen ti mu ngangu na baba ti molenge-koli ni so ayeke na yingo sioni?

▪ Ngbanga ti nyen adisciple alingbi ti tomba yingo sioni so pepee?

▪ Jésus afa so mabe alingbi ti wara ngangu ti sala nyen?

Chapitre 62

Jésus afa lege ti duti na taa-be-ti-molenge

NA PEKO ti so lo sava molenge-koli ni so ayeke na yingo sioni ndulu na Césarée ti Philippe, Jésus aye ti kiri na kodoro ti lo Capernaüm. Lo ye ti gue gi na adisciple ti lo si na lege lo lingbi ti leke ala ngbanga ti kua ti lo na ambeni kungba so ala yeke wara na peko ti kui ti lo. Lo tene na ala: “Fade ala zia Molenge ti zo na ti ti azo, na fade ala fa lo, me, na la ota ni, fade a yaa lo na popo ti awakinda.”

Jésus asala tene ti ye so kozoni, na abazengele ota aduti témoin na la ni so tele ti lo agbian, na ngoi so asala tene ti “hongo” ti lo, me, kamême na ye so kue, ade adisciple agbu nda ti tene so nzoni pepee. Biani, zo oko na popo ti ala aye ti ke tene ti kua ti lo pepee, ye so Pierre asala kozoni, me ala yeke na mbito ti hunda tene mingi na ndo tene so.

Na ndani ala si na Capernaüm, so aga tongana kodoro ti Jésus na ngoi so lo sala kusala ti fango tene. A yeke nga kodoro ti Pierre na ambeni bazengele. Na ndo so, azo so akamata lapo ti temple aga ndulu na Pierre. Peut-être ala gi tene na Jésus si ala lingbi ti wara lo na kengo mbeni ye so azo kue ayeke sala, ala hunda: “Maître ti i afuta lapo ti adrachme use [ti temple] pepee?”

Pierre atene: “Biani.”

Jésus, so asi na da peut-être ngoi kete na pekoni, ahinga ye so asi. Tongaso kozoni si Pierre ayeke na ngoi ti sala tene ni, Jésus ahunda lo: “Be ti mo atene nyen, Simon? Agbia ti sese so, ala kamata douane wala lapo na ti ti azo nyen? Na ti ti amolenge ti ala, wala na ti ti awande?”

Pierre atene: “Na ti ti awande.”

Jésus atene: “Tongaso a lingbi amolenge ni afuta lapo pepee.” Teti so Baba ti Jésus ayeke Gbia ti nda-gigi kue, Lo so avoro lo na ya temple ni, na lege ti ndia, Molenge ti Nzapa alingbi futa lapo ti temple pepee. “Me, si e ga tongana son na lege ti ala pepee”, Jésus atene, “mo gue na kota ngu, mo bi yango, na mo kamata kozo susu so mo gboto, na tongana mo lungula yanga ti lo, fade mo wara nginza ti statère [adrachme osio] oko. Mo kamata nginza so, na mo mu na ala teti mbi na mo.”

Tongana adisciple abungbi tele ti ala na peko ti kiringo ti ala na Capernaüm, peut-être na da ti Pierre, ala hunda: “Zo nyen ayeke biani kota ahon na ya royaume ti yayu?” Jésus ahinga ye so apusu ala ti hunda tene so, teti lo ma lisoro ti ala tongana ala tambela na peko ti lo na kiringo ti ala na Césarée ti Philippe. Tongaso lo hunda na ala: “I papa tene ti nyen na popo ti i na lege?” Adisciple akiri tene pepee teti kamela asala ala, teti na lege, ala degaba na popo ti ala ti hinga zo nyen ayeke duti ande kota ahon ambeni.

Jésus afa ye na ala teti ngu ota awe, me adisciple adegaba na popo ti ala teti mara ti tene tongaso. Be ti e ado pepee ti ma tene so? Biani, me a fa na gigi ngangu ti mitele so ayeke mbilimbili pepee, nga ngangu ti ye so ala manda kozoni na bungbi ti vorongo nzapa ti ala. Adisciple akono na ya vorongo nzapa ti aJuif so asala tene mingi ti ndo ti kozoni na ti kota ndo na ya ye kue. Na nga, peut-être Pierre, teti so Jésus amu na lo zendo so fade amu na lo ambeni “clé” ti Royaume, abaa tele ti lo kota ahon amba ti lo. Peut-être Jacques na Jean ayeke na bibe tongaso nga teti ala wara ye ti nzoni tongana ala baa tele ti Jésus so agbian.

Na ya aye so kue, Jésus aleke mbeni ye ti ndu be ti ala si ala baa ye na nzoni lege. Lo hiri mbeni molenge, lo zia lo na popo ti ala, lo kamata lo na ti ti lo, na lo tene: “Tongana i sanzé lege ti i pepee, na i ga tongana akete molenge pepee, fade i li na ya royaume ti yayu kete pepee. Tongaso, zo so asala lo mveni kete tongana kete molenge so, lo yeke kota hon na ya royaume ti yayu; na zo so akamata mbeni kete molenge tongaso na iri ti mbi, lo kamata mbi nga.”

So ayeke mbeni pendere lege ti zingo na adisciple ti lo! Jésus asala ngonzo pepee na tele ti ala, na lo hiri ala pepee azo so be asala ala, azo ti kion wala azo so agi ti wara kota ndo. Oko pepee. Me lo ye ti fa nzoni ye na ala na lege ti tapande ti akete molenge, so ala mingi asala tele ti ala kete na ala gi ti wara kota ndo pepee na ala baa tele ti ala kota ahon mbeni zo pepee. Tongaso Jésus afa na gigi so adisciple ti lo alingbi ti gi ti wara ase wala alengo so ayeke mingi na popo ti amolenge so ayeke na taa-be-ti-molenge. Lo hunzi tene ti lo tongaso: “Teti zo so atambela tongana zo so ayeke kete na popo ti i kue, lo so ayeke kota.” Matthieu 17:22-27; 18:1-5; Marc 9:30-37; Luc 9:43-48.

▪ Tongana lo kiri na Capernaüm, Jésus akiri afa tene wa, na ala kamata tene ni tongana nyen?

▪ Ngbanga ti nyen Jésus alingbi ti futa lapo ti temple pepee, me ngbanga ti nyen lo futa ni?

▪ Tene wa asala peut-être si adisciple adegaba na popo ti ala? na Jésus afa na ala nzoni lege ti baa tene ni tongana nyen?

Chapitre 63

A kiri amu wango ti fa lege na ala

NA YA ti da na Capernaüm, abazengele atene tene mingi kozoni ti hinga zo wa na popo ti ala si ayeke kota zo ni. Fadeso, lisoro ti ala andu mbeni ye so asi, peut-être na ngoi so ala kiri na Capernaüm, na Jésus ayeke na tele ti ala pepee. Bazengele Jean atene: “E baa mbeni koli so ayeke tomba ayingo sioni na iri ti mo, si e tene na lo ti zia lege ni ngbanga ti so lo yeke zo ti e pepee.”

Na le ti Jean, a yeke gi abazengele so alingbi ti lungula kobela ti azo. Ti lo, a yeke na lege ni pepee so koli so asala ye ti kpene teti so lo yeke zo ti ala pepee.

Me, Jésus amu wango so na lo: “Kanga lege na lo pepee, teti zo oko alingbi ti sala ye ti kpene na iri ti mbi si na pekoni lo tene sioni tene ti mbi pepee; teti zo so ake tene ti e pepee ayeke zo ti e. Si zo so amu ande na i kopo ti ngu oko ngbanga ti so i yeke azo ti Christ, mbi tene na i, taa tene, fade lo yeke wara nzoni futa ni.”

A hunda koli so pepee ti gue na peko ti Jésus ti tene lo yeke ti lo. Na la ni ka, ade aleke gere ti kongrégation ti achrétien pepee, tongaso, tongana lo tambela na ala pepee a ye ti tene pepee so lo yeke ti mbeni kongrégation nde. Koli ni ayeke na taa mabe na iri ti Jésus, na tongaso lo lingbi ti tomba ayingo sioni. Lo sala mbeni ye so alingbi na ye so Jésus atene zo awara nzoni futa tongana lo sala ni. Jésus afa so tongana lo sala ye tongaso, lo yeke glisa futa ti lo pepee.

Ye oko, tongana tene ti yanga ti abazengele wala salango ye ti ala asala si koli so apika gere ti lo, fade a ga tongana nyen? Fade a duti ye ti sioni mingi! Jésus atene: “Zo so asala si mbeni kete molenge so ama na be na mbi ati, a yeke nzoni ahon teti zo so tongana akanga kota tene ti moulin na go ti lo, si a bi lo na ni na ya ti kota ngu ti ingo.”

Jésus aye ti fa na adisciple ti lo ti lungula na fini ti ala ye kue so alingbi ti sala si ala ti, même tongana a yeke mbeni ye so ala ye mingi tongana maboko, gere wala le ti ala. A yeke nzoni ahon ti glisa ye so ayeke na ngere ngangu na ti li na ya ti Royaume ti Nzapa, ahon ti ngba na ni na a bi ala na ya Géhenne (ndo ti zongo saleté so aduti giriri ndulu na Jérusalem), ndo so aduti fa ti futingo ti lakue lakue.

Jésus akiri amu kpengba wango so: “I bata nzoni, i ke mbeni oko ti akete molenge so pepee; teti mbi tene na i, a-ange ti ala na yayu ayeke baa le ti Baba ti mbi lakue, lo so ayeke na yayu.” Na pekoni, lo fa kota ngere ti “akete molenge so” tongana lo sala tene ti mbeni koli so ayeke na ataba ngbangbo oko, na taba oko na popo ti ala aglisa. Fade koli ni azia ala bale gumbaya na gumbaya ti gue ti gi taba oko so aglisa. Jésus atene, tongana koli ni awara taba oko so fade ngia ti lo teti oko so ahon ngia ti lo teti ala bale gumbaya na gumbaya so aglisa pepee. Jésus ahunzi tene ti lo tongaso: “Tongaso, Baba ti i so ayeke na yayu aye oko ti akete molenge so ti kui pepee.”

Peut-être Jésus adabe lo na tene so abazengele ti lo adegaba na popo ti ala ngbanga ni, tongaso lo mu na ala wango so: “I duti na ingo na ya ti tele ti i, si i duti na siriri na popo ti i.” Kobe so ade dengo anzere mingi ahon tongana azia ingo da. Tongaso, tongana e zia ingo so aduti fa na ya tene ti e, a yeke ngangu na zo ti kamata ni pepee. Mara ti ingo tongaso asala si siriri angba na popo ti azo.

Me, teti so e yeke mbilimbili kue pepee, ngoi na ngoi, aita ayeke papa ngangu. Jésus afa lege na ala ti leke mara ti tene tongaso. Lo tene: “Tongana ita ti mo asala siokpari, mo gue mo fa na lo siokpari ti lo na popo ti mo na lo, gi i use. Tongana lo ma mo, mo wara ita ti mo awe.” Tongana lo ma mo pepee, Jésus amu wango so: “Mo kamata mbeni zo oko wala use ti gue na mo, tongaso na lege ti atémoin use wala ota, tene oko oko kue alingbi ti ga taa tene.”

Jésus atene ti gue na tene ni “na kongrégation” gi na ndani, gi tongana e sala akozo ye so kue awe na lo ma e pepee. “Kongrégation” ayeke a-ancien so alingbi fa ngbanga. Tongana zo ti siokpari ake tene ti ala, ka na ndani Jésus atene: “A lingbi lo ga tongana zo ti amara na zo ti kamata lapo na le ti mo.”

Tongana a-ancien afa ngbanga tongaso, a lingbi ala duti ndulu na tene so ayeke na ya Mbeti ti Nzapa. Tongaso, tongana ala baa so mbeni zo asala siokpari na a lingbi ti se lo, akanga ngbanga ni wala “ye so na yayu” awe. Tongana ala “lungula ye so na sese”, so aye ti tene ala baa zo ni asala siokpari pepee, ka “alungula ye so na yayu” awe. Na mara ti fango ngbanga tongaso, Jésus atene, “tongana azo use wala ota abungbi na iri ti mbi, mbi yeke ka na popo ti ala”. Matthieu 18:6-20; Marc 9:38-50; Luc 9:49, 50.

▪ Ngbanga ti nyen na ngoi ti Jésus ahunda azo kue ti gue na peko ti lo pepee?

▪ Tongana e sala si mbeni “kete molenge” ati, e sala mara ti siokpari wa? Na lege wa Jésus afa so ngere ti “akete molenge so” ayeke ngangu mingi?

▪ Ye nyen apusu Jésus ti wa abazengele ti wara ingo na popo ti ala?

▪ ‘Ti kanga’ na ‘ti lungula’ aye ti tene nyen?