BATA NI
Bata ye so Mbeti ti Nzapa afa na ndo ti tënë ti lungo kuâ—Mbage 4
Tongana e gue na lungo kuâ ti azo so ayeke aTémoin pëpe
1. Nyen la a lingbi e bata na li ti e tongana e gue na lungo kuâ ti mbeni zo so ayeke aTémoin pëpe?
1 Tënë ti guengo na lungo kuâ ti mbeni zo so a sara ni alingbi na afango tënë ti anzapa ti wataka, wala na yâ ti mbeni eglize wala na kodoro so e yeke dä, a yeke mbeni kota tënë so a fa ni na yâ ti Tour ti Ba Ndo ti 15 mai 2002 na yâ ti article “Atënë so azo ahunda”. A yeke nzoni e hinga so matanga ti lungo kuâ so a sara na eglize andu mingi ni afango ye wala atënë so agbu koko ti afango ye so Bible ake, atënë tongana tënë ti âme so akui pëpe na tënë ti guengo na yayu ti azo ti nzoni. Langongo na gigi na place ti kuâ wala veillée, hengo abia ti nzapa, sambelango akotara, sarango sandaga ti anyama, tukungo ye ti nyon na sese nga na ambeni ngobo ti apaïen ayeke aye so azo ayeke sara ka mingi.
2. (a) Ngbanga ti nyen a lingbi Chrétien so ayeke nduru na wakuâ ni asara hange? Mû atapande. (b) Ye wa Chrétien alingbi ti sara ti tene lo tï na yâ ti angobo ti lungo kuâ ti apaïen pëpe?
2 A lingbi ti si so sewa so ayeke nduru na wakuâ ni abâ so a yeke ngbanga ti ala ti sara ambeni ye ndali ti kuâ ni. Na tapande, afami alingbi ti ku ti tene mbeni ita-koli so ayeke kozo molenge ti sewa ni asara ambeni ngobo so Bible ake ndali ti lungo kuâ ti babâ ti lo so ayeke Témoin pëpe. Mbeni tapande ni ayeke so, afami alingbi ti hunda na mbeni ita-wali womua ti sara ambeni ye na ndo ti kuâ ti koli ti lo. Na yâ ti aye tongaso, a lingbi lê ti e akpengba si e sara ye ti sioni pëpe. A yeke polele so a lingbi e ku pëpe juska kuâ asi awe si e fa ye so e ye polele na afami ti e so ayeke aTémoin pëpe. Tongana ala hinga polele ye so e ye kozoni, a yeke duti ande ngangu pëpe ti bata li ti e kpô na lege ti yingo na ngoi so vundu wala tënë ti kuâ ni ayengi e.
3. (a) Tongana mbeni Chrétien abâ so a lingbi ni gue na lungo kuâ ti mbeni zo so ayeke Témoin pëpe, atënë wa a lingbi lo hunda na tere ti lo? (b) Tongana ti so 1 aCorinthien 8:12, 13 atene, a lingbi ye wa agbu bê ti e mingi ahon songo bê ti afami so ayeke Témoin pëpe?
3 Ka tongana mbeni Chrétien abâ so a lingbi lo gue na lungo kuâ ti mbeni mba ti lo ti place ti kua, ti mbeni fami wala ti mbeni voizin so ayeke Témoin pëpe? Peut-être a yeke nzoni lo hunda tere ti lo tongaso: ‘Tongana mbi gue na popo ti azo so abungbi si ala sara akusala ti nzapa ti ala, a yeke duti ande ngangu na mbi ti lï na yâ ni pëpe? Fade dutingo ti mbi na popo ti ala ayeke sara sioni na yingo-ti-hinga ti aita na yâ ti congrégation pëpe? (Mat. 18:6). Tongana mbi gue kâ si mbi ke ti mû mbage na akusala ni, a yeke ga na gaba na popo ti mbi na ala so ahinga pëpe ndani so mbi ke sara ni?’ Mbeni ye so nga alingbi e girisa pëpe ayeke ye so dutingo ti e kâ ayeke sara na ndo ti yingo-ti-hinga ti e wani. Tënë ti sarango sioni na yingo-ti-hinga ti e wani wala ti mbeni zo nde ayeke kota mingi ahon ti bâ gi nzoni ti guengo na lungo kuâ tongaso.—Haka ni na 1 aCorinthien 8:12, 13.
4. (a) Tongana mbeni zo abâ so lo lingbi ti tï na yâ ti akusala ti nzapa ti azo ni, a lingbi lo sara nyen? (b) Ngoi wa ambeni zo abâ ayeke nzoni ti gue ti bâ sewa ti wakuâ ni na ti mû maboko na ala nga ti dë bê ti ala? Ngbanga ti nyen?
4 Ka tongana mbeni zo abâ so dutingo ti lo kâ na ngoi ti lungo kuâ ni alingbi ti gue na lo ti sara akusala so ayeke ti aChrétien pëpe wala ti sara si ambeni zo atï wala ti sara si tënë alondo na popo ti lo na azo so ayeke aTémoin pëpe? Ndani la a yeke nzoni ti tene tongana mbeni Chrétien aye si mbeni oko ti aye so asi na lo pëpe, a lingbi lo gue na alungo kuâ tongaso pëpe. Tongana mbeni zo na bê ti lo wani ake ti gue, a lingbi mbeni zo ti yâ ti congrégation akasa lo wala asara ngonzo na tere ti lo pëpe. Ambeni aleke ti gue ti bâ sewa ti wakuâ ni kozo wala na peko lungo kuâ ni. Na angoi tongaso, vundu alingbi ti hon ndo ti sewa so mua asi na ala, na ala lingbi ti duti nduru ti mä mbeni wango so alondo na Bible. Mungo nginza na lingo na sewa ni na angoi tongaso alingbi ti mû maboko na ala. Ti hinga nzoni ngoi ti mû maboko na ti lungula vundu alingbi ti bata e na lege ti yingo, na a yeke sara si ye so e sara na sewa ni ala yeda na ni na asara nzoni na ala.
5. (a) Azo mingi ayeke bâ ka tënë ti lungo kuâ tongana nyen? (b) Ndali ti atënë wa ambeni zo abâ so a yeke nzoni ala gue na alungo kuâ mingi?
5 Kanga lê na ndo ti kpale ni pëpe: Azo mingi abâ amatanga ti lungo kuâ tongana angoi so lege azi na ala ti tingbi na azo mingi, ti te, na ti nyon ye so a mû. Ti gue ti bâ azo na lungo kuâ na ti tene a bâ nga mo dä a yeke kota ye mingi na lê ti azo. Ni la, tongana mo zo mo gue pëpe a bâ ni tongana sarango sioni na sewa so mua asi na ala. Ambeni apensé so tongana ala gue na lungo kuâ ti amba ti ala pëpe, gbanda azo ayeke ga nga mingi na ti ti ala pëpe! A yeke ndali ni si azo mingi ayeke gue ka na lungo kuâ use, ota, wala mingi ahon so na yâ ti yenga oko. Ala yeke sara tongaso même tongana ala hinga nga lê ti zo ni nzoni pëpe wala mbeni mbilimbili ye abungbi nga ala na sewa ni pëpe. Sarango ye tongaso alingbi na bibe ti Nzapa?
6. (a) Diko aÉphésien 5:15, 16. Tongana nyen guengo na alungo kuâ mingi mingi ayeke sara ngangu na ndo ti e na lege ti yingo? (b) Ngbanga ti nyen a yeke lege ti ndara pëpe ti tokua mbeni sewa ti e lo oko na lungo kuâ?
6 E atâ wakua ti Jéhovah, a lingbi e gbu li ti hinga ye so guengo lakue na lungo kuâ alingbi ti sara na ndo ti dutingo ti e na lege ti yingo. A yeke lege ti ndara ti mû ngoi mingi ti gue na alungo kuâ na yâ ti yenga na ngoi angbâ na e mingi pëpe ndali ti fango tënë na ambeni kusala ti bungbi? (aÉph. 5:15, 16). Teti so na yâ ti mingi ti alungo kuâ ti azo ti sese so tënë ti nyongo sämba ahon ndo ni nga na lango-sioni ayeke dä, a lingbi e hunda tere ti e: ‘A yeke biani lege ti ndara ti tene mbi oko mbi gue na lungo kuâ ni? wala mbi tokua wali ti mbi wala koli ti mbi wala mbeni zo ti sewa ti mbi ti gue na lungo kuâ ni yongoro kâ na kodoro?’ A lingbi e kue e hinga kpale ti dutingo nduru na akusala so Jéhovah ake so azo ayeke sara na ngoi ti lungo kuâ, ngbangba ti so sarango ni ayeke kanga lege na e ti maï na lege ti yingo na ayeke buba nzoni sarango ye ti e aChrétien.—Apoc. 18:4.
7. Nyen la asi na ambeni zo so abata wango ti aProverbe 22:3 pëpe?
7 Ngoi na ngoi, aChrétien so lê ti ala akpengba pëpe akanga lê na ndo ti kpale ni na ala tï na yâ ti sioni. A zi na maboko ti ambeni ita matabisi ti kusala ti ala, na a bi ambeni na gigi ti bungbi. Bible agboto mê ti e na tënë so: “Zo ti ndara abâ ye ti sioni, na lo honde tere ti lo.” (aProv. 22:3). Hingango kpengba tënë so nga na gbungo li na ndo ti kpale so e lingbi ti wara na lege ti yingo nga ti tene e tï na yâ ti sioni pëpe alingbi ti pusu e ti sara hange tongana e yeke gi ti bâ wala a lingbi e gue na lungo kuâ ti mbeni zo so ayeke Témoin pëpe wala e gue pëpe.
8. (a) “Bungbi ti sewa” ayeke nyen? (b) Ngbanga ti nyen lingo na yâ ti bungbi tongaso alingbi na atâ Chrétien pëpe?
8 Na ambeni ndo, aita alï na yâ ti “bungbi ti sewa.” Mingi ni na yâ ti abungbi so mo yeke wara azo ti mara oko. A hunda na amembre ni ti bi nginza ti tene mbeni lâ a lu na oko ti ala tongana lo kui. A hunda na ala kue so ayeke na yâ ti bungbi ni ti mû maboko nga ti duti dä na lungo kuâ ti mba ti ala so akui. A yeke lege ti ndara ti ga membre ti abungbi tongaso? Na mbeni kete kodoro, mbeni ita-wali aga membre ti mbeni “bungbi ti sewa”, na babâ na mama ti lo ahinga tënë ni oko pëpe. Na ngoi so lo kui, gbä ti amembre ti bungbi ni alondo kâ aga na lango ti lungo kuâ ni ti pika ngo, ti he bia, na ti dodo. Atâa so sewa ni asara kue ti kanga lege na ala, lungo kuâ ni abuba, aga ye ti kamene teti babâ na mama ni nga na aita so aga. Ti hinga so dutingo na asioni zo alingbi ti buba dutingo ti e na lege ti yingo amû maboko na e ti bâ tongana nyen a yeke na lege ti ndara pëpe ti yôro tere ti e na yâ ti mara ti abungbi tongaso.—1 aCor. 15:33.
Ye so Mbeti ti Nzapa afa alingbi na ni na ayeke polele
9. (a) Tongana nyen 1 aCorinthien 10:21 afa nene ti tene e mû mbage pëpe na ngobo ti lungo kuâ ti apaïen? (b) Nyen la alingbi ti si tongana mbeni ita akanga lê na ndo ti wango ti Kusala ti Royaume so andu tënë ti lungo kuâ na lo sara angobo ti apaïen so andu ni? (c) Diko Deuteronome 18:9-13; Jérémie 7:16-19. Bibe ti Jéhovah ayeke tongana nyen na ngoi so azo ti Israël asara lani mara ti aye tongaso?
9 Na 1 aCorinthien 10:21, Bible atene na e: “Ala lingbi ti te ye na ‘table ti Jéhovah’ nga na table ti asioni yingo pëpe.” Azo ti Nzapa abâ wango so na nene ni. Nyen la ayeke si tongana ndali ti atënë mingi mingi ti asewa so ayeke aTémoin pëpe wala avoizin mbeni ita ti congrégation amû mbage na angobo ti lungo kuâ ti apaïen? Tongana zo ni atï na yâ ti sambelango yanda wala na yâ ti vorongo nzapa nde, so ayeke tongana berengo mabe ti lo wala kengo lege ti Jéhovah, na fade a yeke sara kue ti bata si congrégation aduti nzoni-kue.—Deut. 18:9-13; Jér. 7:16-19.
10. (a) Tongana ti so Psaume 97:10 atene, tongana nyen a lingbi e bâ angobo kue so atene akuâ ahinga ndo? (b) Kpengba nda ti tënë wa ti kpe asarango ye tongaso e yeke na ni na 1 aCorinthien 10:32, 33?
10 Bata nzoni bango ndo na ndo ti kuâ: Nyen la alingbi ti mû maboko na e ti bata nzoni bango ndo na ndo ti kuâ nga na akusala so a yeke sara na lungo kuâ so e sara tënë na ndo ni awe? Na bê ti e kue, a lingbi e ndoye Jéhovah juska ti tene e “ke sioye.” (Ps. 97:10). A lingbi e kpe angobo kue ti lungo kuâ so ague oko na tënë so atene akuâ ayeke sara ngangu na ndo ti azo so angbâ na fini. Na mbage, kota ndoye so e yeke na ni na mbage ti amba ti e alingbi ti pusu e ti kpe ti sara mbeni ye so asara si ala pika gere wala asara sioni na yingo-ti-hinga ti ala.—1 aCor. 10:32, 33.
11. (a) Tongana ti so aÉphésien 5:8 atene, bibe wa a lingbi azo ti Nzapa aduti na ni pëpe? (b) Tongana nyen 1 aThessalonicien 4:13 andu sarango ye ti e na ngoi ti lungo kuâ?
11 Nzoni hingango ye na ndo ti dutingo ti akuâ ayeke mû maboko na e ti kpe ti pensé na ti sara ye legeoko tongana ti azo so ayeke na yâ ti bingo na lege ti yingo. Tongaso, ala so ayeke lu akuâ ti ala na lege so amû gonda na akuâ wala ti fa na lê ti azo kota ti ala na yâ ti kodoro, a lingbi e zia si sarango ye ti ala asara ngangu na ndo ti e pëpe. A lingbi e zia lege lâ oko pëpe na tënë ti lungo kuâ ti lï yâ ti akusala ti bungbi. Wala a lingbi e gi bê ti e mingi mingi pëpe juska ti tene bê ti e aso tongana mbeni zo ake ti ga na lungo kuâ ti sewa ti e wala peut-être a yôro e na yâ ti kapa ti lungo kuâ ni pëpe. Atâ Chrétien ayeke bi bê ti ala na ala yeke sara ye nde na tanga ti azo ndali ti so atâ tënë ti Bible azi lê ti ala (aÉph. 5:8). E yeke sara vundu na e yeke lu akuâ ti asewa ti e na yâ ti nengo tere alingbi na ye so Nzapa afa na e; e yeke sara ni na fandara pëpe, alingbi na ni, na ague oko na tâ tënë ti Mbeti ti Nzapa.—1 aThes. 4:13; 5:5, 8, 11.
12. (a) Diko 1 Pierre 4:4. Nyen la azo so ayeke aTémoin pëpe alingbi ti sara na e tongana e ke ti sara asioni ngobo ti ala? (b) Tongana ti so aProverbe 29:25 atene, ngbanga ti nyen a lingbi e zia lege lâ oko pëpe na mbeto ti zo ti sara ngangu na ndo ti bibe ti e wala sarango ye ti e?
12 E sara mbeto ti azo pëpe: E ye ti sara si amba ti e apika gere ti ala pëpe. Legeoko tongana ti so anzoni kusala ti Jésus aso bê ti azo so ahinga tâ tënë ti Mbeti ti Nzapa nzoni pëpe, tongaso nga gbungo lege ti tâ vorongo asara si azo asara ngonzo na tere ti e (Jean 6:60, 66). So e ke ti mû mbage na angobo ti lungo kuâ ti apaïen alingbi ti ga na kasango ndo, zonga, sarango sioni nga na kengo ndo na ndo ti e (1 Pi. 4:4). A gbanzi akungba ti peko ti kuâ na ambeni Témoin ti Jéhovah, a mû maboko na ala pëpe, na a ke ala ndali ti so ala sara ye ti mbilimbili (Jean 15:19). A bâ ambeni na sioni lê, a tene ala ye amba ti ala pëpe, na ala kpe yingo ti akuâ pëpe. Atâa so ye so a sara na e ayeke nzoni wala ayeke nzoni pëpe, e hinga so azo alingbi ti sara ye ti ngangu tongaso na e, ndali ti so e yeke nde na sese so (2 Tim. 3:12). Ndani la, ahon ti tene e sara mbeto ti zo, a yeke mbeto ti sara ye so Jéhovah Nzapa ake si ayeke fa lege na tambela ti e.—aProv. 29:25; Kus. 5:29.
13. (a) Tongana nyen ambeni zo atara aTémoin ti Jéhovah? (b) Nyen la a lingbi e sara hange na ni? na tongana nyen Jésus azia na e tapande ni?
13 Zia ala bâ so mo yeke nde na ala: Ambeni zo ayeke tara e na tenengo tënë so: “A-Témoin ti Jéhovah ahinga ti lu kuâ pëpe.” Mara ti tënë tongaso ayeke so bê ti e? A yeke si na e ngoi na ngoi ti pensé so a lingbi e fa nga na azo so e hinga ti lu afami ti e? A lingbi e hinga so lâ ni so Satan atara Jésus ti fa so lo yeke Molenge ti Nzapa na londongo na li ti gbagba ti temple ti tï na sese, Jésus ake. Lo zia pëpe si Satan ahanda lo ti sara mbeni ye ti sioni ti dö bê ti azo (Mat. 4:5-7). Na tapande ti Jésus, a lingbi e bata si bê ti e ahanda e pëpe ti fa na azo so e nga e hinga ti lu akuâ ti e na sarango tongana ala. Ye so alingbi ti si tongana nyen?
14. (a) Kota siokpari wa amolenge ti Israël asara lani? (b) Tongana ti so Exode 32:28 atene, tongana nyen bibe ti ala ayeke nde na ti Jéhovah? na ye wa asi na ala na pekoni?
14 Témoin ti Jéhovah ayeke ye ande lâ oko pëpe ti lu kuâ tongana ti apaïen. Me, tongana e sara hange pëpe, e lingbi ti maï sioni bibe so ahanda azo ti Nzapa ti giriri. E dabe ti e na azo ti Israël so avoro yanda ti molenge ti bagara ti lor so na pekoni ala iri ndembe ni so “fête ti L’Eternel.” (Ex. 32:5). Ala bâ ti ala atene Nzapa ayeke yeda na bungbingo tâ vorongo na vorongo ti wataka. So ye ti sioni si ala sara! Sarango tongaso aso bê ti Jéhovah ngangu mingi, na ye so aga na kuâ na ndo ti azo 3 000 na pekoni.—Ex. 32:28.
15. (a) Diko aGalate 6:12 na Deuteronome 12:30. Ye wa azo ti Nzapa aye ande ti sara lâ oko pëpe? na ngbanga ti nyen? (b) Atâa so azo atara ti zi aye ti apaïen so ayeke na yâ ti angobo so, tongana nyen a lingbi atâ Chrétien abâ ni tongana ti so 1 aCorinthien 10:20 atene? (c) Tongana ti so Malachie 3:18 atene, fade azo ayeke bâ nyen tongana e gbu ngangu ye so ayeke mbilimbili na e sara mbeto pëpe ti bata ye so Mbeti ti Nzapa afa na ndo ti lungo kuâ?
15 Amatanga ti apaïen tongana langongo na gigi, amatanga ti peko ti lungo kuâ, amatanga ti dango bê na kuâ nga na ambeni sioni sarango ye, azo ti Nzapa ayeke ye ande lâ oko pëpe ti “sara si aga nzoni” na zingo aye ti nzapa ti wataka na yâ ni na ti zia aye ti tâ vorongo na place ni. Peut-être sarango tongaso ayeke ‘nzoni na lê’ ti azo so ayeke Témoin pëpe, me alingbi ti pusu ala ti tene so aTémoin ti Jéhovah asigigi nga na ti ti ala ngobo ti lungo kuâ ti ala (aGal. 6:12; Deut. 12:30). Na mbage, e hinga so angobo so ayeke biani aye so azonga Nzapa, alondo na apaïen, na alingbi na tâ vorongo pëpe (1 aCor. 10:20). Tongana e bâ tënë ni tongaso, e yeke mû na azo lege ti “bâ zo ti mbilimbili nde na zo ti sioni nde, lo so asara kusala ti Nzapa nde na lo so asara kusala ti Lo pëpe nde.”—Mal. 3:18.
16. (a) Pendere zendo wa e yeke ku ti bâ gango tâ tënë ni? (b) Nyen la a lingbi e kue e leke na bê ti e ti sara?
16 Na yâ ti ngoi kete fade kui ayeke duti mbeni pëpe. Fade ngu ti lê ti e, vundu ti e ayeke hunzi biaku biaku na ngoi so Jéhovah ayeke kiri na fini azo so akui (Apoc. 21:4). Ti tene e wara pasa ti kiri ti bâ mbeni lâ azo ti e so akui, a lingbi e duti be-ta-zo na ndembe so. Na ngoi so e yeke ku gango tâ tënë ti zendo so, zia e leke na bê ti e ti bata si Jéhovah abâ e nzoni, na saleté pëpe, nga nde na sioni sese so akusala ni azonga Nzapa!—2 Pi. 3:14.