‘A lingbi mo duti na tâ ngia mingi’

“A lingbi mo bata fête so teti L’Eternel . . . , [na] mo duti na tâ ngia mingi.”​—DEUTÉRONOME 16:15.

1. (a) Akota tënë wa Satan asigigi lani na ni? (b) Ye wa Jéhovah atene lo yeke sara ni na pekoni so Adam na Eve ake yanga?

NA NGOI so Satan apusu Adam na Eve ti ke yanga ti Wasarango ala, lo sigigi na akota tënë use. Kozoni, Satan atene so Jéhovah ayeke tene tâ tënë pëpe nga lo dë kite na ndo lege so Jéhovah ayeke komande na ni. Use ni, Satan atene so azo ayeke sara na Nzapa gi ndali ti so lo yeke mû ye na ala. Na ngoi ti Job, tënë so lo tene na ndo ti azo asigigi polele (Genèse 3:1-6; Job 1:9, 10; 2:4, 5). Ye oko, Jéhovah alondo lani hio ti bâ lege ti aye so asi. Même na ngoi so Adam na Eve angbâ lani na yâ yaka ti Eden, Jéhovah afa tongana nyen lo yeke leke ande atënë use so. Lo fa lani tënë ti gango ti mbeni “Hale” so fade Satan ayeke mboko nda-gere ti lo. Na pekoni, fade “Hale” ni ayeke neka li ti Satan.​—Genèse 3:15.

2. Ambeni tënë wa Jéhovah afa na ndo lege so lo yeke sara si prophétie so ayeke na Genèse 3:15 aga ande tâ tënë?

² Tongana ngoi ayeke hon, Jéhovah azi nda ti ambeni tënë polele na ndo ti prophétie so, ti fa so atënë ni ayeke ga ande tâ tënë biani. Na tapande, Nzapa atene na Abraham so fade “hale” ni ayeke sigigi ande na lege ti amolenge ti lo (Genèse 22:15-18). Jacob so ayeke tarä ti Abraham aga babâ ti akete mara 12 ti Israël. Na ngu 1513 kozo ti Christ, na ngoi so a bungbi akete mara ni ti ga mbeni mara oko, Jéhovah amû na ala andia so na popo ni mo yeke wara andia na ndo ti amatanga nde nde so ala yeke sara ni ngu oko oko. Bazengele Paul atene so amatanga so ayeke “gbede ti ye so ayeke ga”. (aColossien 2:16, 17; aHébreu 10:1). Amatanga so afa mbeni kete yanga ti gango tâ tënë ti aye so Jéhovah aleke na bê ti lo ti sara na lege ti Hale ni. Sarango amatanga so aga na kota ngia mingi na azo ti Israël. Ti mû kete ngoi ti hinga ye na ndo ti amatanga so ayeke kpengba mabe ti e na yâ gango tâ tënë ti azendo ti Jéhovah.

Hale ni abâ gigi

3. Hale ti zendo ni ayeke lani zo wa? Tongana nyen a mboko lani ndagere ti lo?

³ Hale ti zendo ni abâ gigi ngu 4 000 na pekoni so Jéhovah atene kozo prophétie so. Hale ni ayeke lani Jésus (aGalate 3:16). Jésus ayeke lani mbilimbili-kue na lo ngbâ be-ta-zo juska na kuâ, na tongaso lo fa so atënë so Satan asigigi na ni ayeke gi atënë ti mvene. Na ndo ni, teti so Jésus asara siokpari pëpe, kui ti lo ayeke lani mbeni sandaga ti kota ngere mingi. Na lege ti sandaga ti Jésus, lo zi amolenge ti Adam na Eve so ayeke be-ta-zo na gbe ti siokpari na kui. Kui ti Jésus na ndo ti keke ti pasi ayeke lani ‘mbokongo ndagere’ ti Hale ti zendo ni.​—aHébreu 9:11-14.

4. Ye wa aduti lani fä ti sandaga ti Jésus?

⁴ Jésus akui na lango 14 ti Nisan ti ngu 33.a Na Israël, lango 14 ti Nisan ayeke lango ti Matanga ti Pâque, mbeni kota lango so azo kue ayeke na ngia. Ngu oko oko na lango so, asewa ayeke kangbi mbeni kobe so na popo ni mo yeke wara mbeni nzoni molenge ti ngasangbaga. Ye so amû lege na ala ti dabe ti ala na kusala so Jéhovah asara lani na mênë ti ngasangbaga ti zi na akozo molenge ti Israël na ngoi so mbeni ange ti kui afâ akozo molenge ti azo ti Egypte na lango 14 ti Nisan ti ngu 1513 kozo ti Christ (Exode 12:1-14). Ngasangbaga ti Pâque ni aduti fä ti Jésus, lo so bazengele Paul asara tënë na ndo ti lo atene: “A fâ Christ, Pâque ti e, awe.” (1 aCorinthien 5:7). Legeoko tongana mênë ti ngasangbaga ti Pâque, mênë ti Jésus so atuku amû lege na azo mingi ti sö fini ti ala.​—Jean 3:16, 36.

“Kozo Lengo ti ala so alango” na yâ kuâ

5, 6. (a) A zingo Jésus na kuâ lawa? Ye wa na yâ ti Ndia ti Moïse aduti fä ti zingongo Jésus na kuâ? (b) Ngbanga ti nyen zingongo Jésus na kuâ ayeke kota ye na yâ gango tâ tënë ti Genèse 3:15?

⁵ Jésus akui nga na lango ota ni, a zingo lo na kuâ si lo fa na Babâ ti lo ngere ti fini ti lo so lo mû na sandaga (aHébreu 9:24). Mbeni matanga nde aduti fä ti londongo ti lo na popo ti akuâ. A yeke to nda ti sarango Matanga ti Mapa so a sara na mama ni pëpe na lango 15 ti Nisan. Na lango 16 ni, azo ti Israël ayeke ga na gbâ ti akozo lengo ti orge, akozo le-kobe so a ko ni na Israël, ti tene prêtre ayengi ni na gbele Jéhovah (Lévitique 23:6-14). A yeke tâ na lege ni so na lango 16 ti Nisan ti ngu 33, Jéhovah akanga lege na kota ngangu so Satan asara ti fâ biaku biaku “tâ Témoin” ti lo so ayeke be-ta-zo! Na oko lango 16 ti Nisan so, Jéhovah azingo Jésus na popo ti akuâ ti ga mbeni créature ti yingo so alingbi ti kui pëpe.​—Apocalypse 3:14; 1 Pierre 3:18.

⁶ Jésus aga lani “Kozo Lengo ti ala so alango” na yâ kuâ (1 aCorinthien 15:20). Azo so a zingo ala na kuâ kozoni na Jésus akiri akui, me ti Jésus, a zingo lo na kuâ na lo kiri lo kui pëpe. Nde na so, lo gue na yayu ti duti na koti ti Jéhovah juska a zia lo Gbia na yâ Royaume ti Jéhovah na yayu (Psaume 110:1; Kusala 2:32, 33; aHébreu 10:12, 13). Ngbene ye so a zia lo Gbia, Jésus alingbi fadeso ti neka biaku biaku kota wato Satan na li ti lo nga ti futi hale ti lo.​—Apocalypse 11:15, 18; 20:1-3, 10.

Ambeni zo ayeke amembre ti hale ti Abraham

7. Matanga ti Ayenga ayeke nyen?

⁷ Jésus ayeke lani Hale so Jéhovah amû zendo ti lo na Eden, so na lege ti lo Jéhovah ayeke “futi kusala ti zabolo.” (1 Jean 3:8). Ye oko, na ngoi so Jéhovah asara lani tënë na Abraham, lo fa na lo so “hale” ti lo ni andu gi mbeni zo oko pëpe me a ndu gbâ ti azo. Fade hale ti lo ayeke “tongana atongoro ti yayu, na tongana mbutu so ayeke na tere ti kota ngu ti ingo”. (Genèse 22:17). Mbeni matanga nde so amû ngia na azo aduti fä ti ambeni zo so ayeke amembre ti “hale” ni. Lango bale-oku na peko ti lango 16 ti Nisan, azo ti Israël ayeke sara Matanga ti Ayenga. Ndia so Nzapa amû na ndo matanga so ayeke tongaso: “I diko lâ bale-oku, juska lâ oko na peko ti sabbat mbasambala ni, na i ga na fini offrande ti fuku na L’Eternel. A lingbi i ga na mapa use ti da ti i, mapa ti yengi so a sara na dixième use ti épha oko ti fuku ti nzoni mingi, so a zö na mama-ti-mapa, ti mû na offrande ti kozo le-kobe na L’Eternel.”b​—Lévitique 23:16, 17, 20.

8. Kota ye wa asi na lâ ti Pentecôte ti ngu 33?

⁸ Na ngoi so Jésus ayeke lani na sese, a hinga Matanga ti Ayenga tongana Pentecôte (so na yanga ti Grec aye ti tene “bale-oku ni” ). Na lâ ti Pentecôte ti ngu 33, Prêtre ti Kota Ahon, Jésus Christ so a zingo lo na kuâ, atuku yingo vulu na ndo ti kete wungo ti adisciple 120 so abungbi na Jérusalem. Tongaso, adisciple so aga amolenge ti Nzapa so a sa yingo na ndo ti ala nga aita ti Christ (aRomain 8:15-17). Ala ga mbeni fini mara, “Israël ti Nzapa”. (aGalate 6:16). Kete wungo ti amolenge ti Nzapa ayeke ga na nda ni wungo ti azo 144 000.​—Apocalypse 7:1-4.

9, 10. Na lege wa ye so a sara na lâ ti Pentecôte aduti fä ti kongregation ti aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala?

⁹ Amapa use so a sara na mama ni, so a yengi ni na gbele Jéhovah na lâ ti Pentecôte ti ngu oko oko ayeke fä ti kongregation ti aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala. Teti so a zia mama ti mapa ni dä, a ye ti fa so siokpari angbâ na yâ ti tere ti aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala. Ye oko, na lege ti sandaga ti Jésus, ala lingbi ti ga nduru na Jéhovah (aRomain 5:1, 2). Ndani nyen ti mû amapa use? Ye so aye peut-être ti fa so amolenge ti Nzapa so a sa yingo na ndo ti ala ayeke sigigi na yâ ti abungbi ti azo use: kozoni, na popo ti aJuif nga na pekoni, na popo ti azo so ayeke aJuif pëpe.​—aGalate 3:26-29; aEphésien 2:13-18.

¹⁰ A sara amapa use so a mû na offrande na lâ ti Pentecôte na akozo lengo ti orge. Legeoko nga, a iri aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala “kozo hale ti ye so Lo créé.” (Jacques 1:18). Ala yeke akozo zo so a pardone asiokpari ti ala na lege ti mênë ti Jésus, na ye so amû lege na ala ti wara fini ti lakue lakue na yayu. Na kâ, ala yeke komande legeoko na Jésus na yâ Royaume ti lo (1 aCorinthien 15:53; aPhilippien 3:20, 21; Apocalypse 20:6). Na peko ti so ala ga amolenge ti Nzapa na yayu, na yâ ti ngoi kete ala yeke “komande [amara] na barre ti wen,” na ala yeke bâ ‘dorongo Satan na gbe ti gere ti ala.’ (Apocalypse 2:26, 27; aRomain 16:20). Bazengele Jean atene: “Azo so ayeke ala so ague na peko ti Molenge Ti Ngasangbaga na ndo kue so Lo gue. A vo ala so na popo ti azo, si ala ga kozo hale teti Nzapa na teti Molenge Ti Ngasangbaga.”​—Apocalypse 14:4.

Mbeni lango so agboto lê na ndo zingo zo

11, 12. (a) Ye wa a yeke sara na Lâ ti Lungulango Siokpari? (b) Aye ti nzoni wa azo ti Israël ayeke wara na lege ti sandaga ti koli-bagara na angasa?

¹¹ Na lango 10 ti nze ti Ethanim (so a iri ni na pekoni Tishri),c azo ti Israël ayeke sara mbeni matanga so afa kozoni awe tongana nyen azo alingbi ti wara nzoni na lege ti sandaga ti fini ti Jésus so lo mû ti zi e. Na lango ni so, azo kue abungbi oko na Lâ ti Lungulango Siokpari ti mû asandaga ti kanga ndo ti asiokpari ti ala.​—Lévitique 16:29, 30.

¹² Na Lâ ti Lungulango Siokpari, kota prêtre ayeke fâ mbeni molenge ti bagara, nga na yâ Ndo ti Nzoni Ahon Kue, lo yeke ki mênë ni fani mbasambala na peko ti voile ti Arche ti mbele, ti fa so lo mû mênë ni na offrande na gbele Jéhovah. Offrande so ayeke teti asiokpari ti kota prêtre ni na ti “azo ti da ti lo”, ti amolenge ti lo so ayeke aprêtre nga na ti aLévite. Na pekoni, kota prêtre ni amû angasa use. Lo fâ oko ti mû na sandaga teti asiokpari ‘ti azo’ ni. Lo ki nga mênë ti kozo ngasa ni na peko ti voile ti Arche so ayeke na Ndo ti Nzoni Ahon Kue. Na pekoni, kota prêtre ni azia maboko ti lo na ndo ti li ti use ngasa ni na lo fa na gigi asiokpari so amolenge ti Israël asara. Tongana lo sara tongaso awe, lo tokua mbeni zo ti gue na ngasa ni na yando; ye ni ayeke mo bâ mo tene ngasa ni ayô asiokpari ti azo ni na li ti lo.​—Lévitique 16:3-16, 21, 22.

13. Tongana nyen aye so a sara na Lâ ti Lungulango Siokpari afa kozoni awe kusala so Jésus asara?

¹³ Tongana ti so aye so a yeke sara na lango ni so afa, Jésus so lo yeke Kota Prêtre so ahon atanga ni asara kusala na mênë ti lo wani ti pardone siokpari ti azo. Kozoni kue, nene ti mênë ti lo ayeke teti asiokpari ti azo ti “da ti yingo” so na yâ ni mo yeke wara aChrétien 144 000 so a sa yingo na ndo ti ala. Na ye so asara si a diko ala azo ti mbilimbili na ala yeke nzoni-kue na gbele Jéhovah (1 Pierre 2:5; 1 aCorinthien 6:11). Mungo molenge ti bagara na sandaga aduti fä ti ye so. Tongaso, lege azi na ala fadeso ti wara ye ti héritier ti ala na yayu. Use ni, nene ti mênë ti Jésus ayeke ga nga na aye ti nzoni na azo kutu mingi so afa mabe na yâ Christ, legeoko tongana ti so mungo ngasa na sandaga afa ni. Azo so ayeke wara fini ti lakue lakue na ndo sese ge, ye so ayeke ye ti héritier so Adam na Eve agirisa ni (Psaume 37:10, 11). Na lege ti mênë ti Jésus so atuku, lo yô asiokpari ti azo lo hon na ni, legeoko tongana ngasa so angbâ na fini ayô lani asiokpari ti amolenge ti Israël ahon na ni na yando.​—Esaïe 53:4, 5.

Duti na ngia mingi na gbele Jéhovah

14, 15. Ye wa a yeke sara na ngoi ti Matanga ti Akpangba? Ye so adabe ti azo ti Israël na nyen?

¹⁴ Na peko ti Lâ ti Lungulango Siokpari, azo ti Israël ayeke sara mbeni matanga so amû ngia na ala mingi ahon atanga ti amatanga kue so aJuif ayeke sara ngu oko oko: a yeke Matanga ti Akpangba (Lévitique 23:34-43). A yeke sara matanga so ti londo na lango 15 ti si na lango 21 ti nze ti Ethanim; na lango 22 ni, matanga ni ayeke hunzi na mbeni kota bungbi. Matanga ni afa so ngoi ti rongo le-kobe ahunzi awe, na a yeke mbeni ngoi ti fa bê ti kiri singila na Nzapa ndali ti kota nzobe ti lo. A yeke ngbanga ni la Jéhovah akomande azo so ayeke sara matanga ni, lo tene: “L’Eternel Nzapa ti mo airi tene nzoni na ndo mo na le-kobe ti yaka ti mo kue na kusala ti maboko ti mo kue, [na] mo duti na tâ ngia mingi.” (Deutéronome 16:15). So ayeke tâ mbeni nzoni ngoi ti ngia biani!

¹⁵ Na ngoi ti matanga so, azo ti Israël ayeke lango na yâ ti akete da so a sara na akugbe ti keke teti lango mbasambala. Sarango tongaso adabe ti ala na ngoi so ala yeke lango na yâ ti mara ti ada so na yando. Ngoi ti matanga ni amû lege na ala ti gbu li mingi na ndo lege so Jéhovah ayeke bâ lege ti ala legeoko tongana mbeni babâ ayeke bâ lege ti molenge ti lo (Deutéronome 8:15, 16). Na teti so azo kue, awamosoro nga na awanzinga ayeke lango na yâ ti oko mara ti da so, a dabe ti azo ti Israël so na ndo tënë ti matanga ni, azo kue ayeke legeoko.​—Néhémie 8:14-16.

16. Matanga ti Akpangba ayeke fä ti nyen?

¹⁶ Matanga ti Akpangba ayeke matanga so a sara na ngoi ti rongo le-kobe, na a yeke mbeni ngoi so amû ngia na ala mingi; rongo le-kobe ni aduti fä ti bungbingo azo so afa mabe na yâ Jésus Christ. A to nda ti bungbi azo so na lâ ti Pentecôte ti ngu 33 na ngoi so a sa yingo na ndo ti adisciple ti Jésus 120 ti ga “asacrificateur ti nzoni-kue”. Legeoko tongana ti so azo ti Israël alango na yâ ti akete da so a sara na akugbe ti keke teti akete lango, aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala ayeke tongana “azo ti lege” na yâ ti sese ti laso so ake Nzapa. Ala yeke na beku ti gue na yayu (1 Pierre 2:5, 11). Bungbingo aChrétien so ayeke hunzi na “lâ ti nda ni” so, na ngoi ni so a yeke bungbi tanga ti azo so ayeke na yâ ti azo 144 000.​—2 Timothée 3:1.

17, 18. (a) Aye wa afa so, nde na aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala, ambeni zo ayeke wara anzoni ye na lege ti sandaga ti Jésus? (b) Azo wa laso ayeke wara anzoni ye na na lege ti ye so ayeke tongana Matanga ti Akpangba? Lawa si pendere Matanga so ayeke hunzi ande?

¹⁷ A yeke nzoni ti hinga so na ngoi ti matanga so, a yeke mû akoli-bagara 70 na sandaga (Nombre 29:12-34). Ti wara wungo ti ye 70, a yeke mû ye 7 fani 10; Bible asara kusala na achiffre so ti fa ye so ayeke mbilimbili-kue na yayu nga na sese. Azo kue abâ gigi na lege ti asewa 70 so alondo na Noé; tongaso, sandaga ti Jésus ayeke ga na ye ti nzoni na azo so ayeke be-ta-zo na yâ ti asewa so kue (Genèse 10:1-29). Ti gue legeko na ye so, na ngoi ti e laso, bungbingo azo so andu nga azo ti amara nde nde so afa mabe na yâ Jésus na so ayeke na beku ti fini ti lakue lakue na yâ paradis na ndo sese.

¹⁸ Bazengele Jean abâ kozoni awe na suma tongana nyen a yeke bungbi azo so na ngoi ti e laso. Kozoni, lo mä tënë ti ziango sceau na ndo lê ti atanga ti azo 144 000. Na pekoni, lo bâ “azo mingi so asi singo, so zo oko alingbi diko ala pëpe” so aluti na gbele Jéhovah na Jésus, na “tikeke ti mburu ayeke na maboko ti ala”. Ala yeke azo so “asigigi na yâ kota ye ti vundu” ti lï na yâ ti fini sese. Ala nga kue ayeke tongana azo ti lege wala agene na yâ ti sese ti laso, na ala yeke ku na bê kue ngoi so ‘fade Molenge Ti Ngasangbaga afa lege na ala ti si na lingu ti ngu so amû fini’. Na ngoi ni so, “fade Nzapa ambô ngule kue na lê ti ala.” (Apocalypse 7:1-10, 14-17). Bungbingo azo laso, so ayeke tongana mbeni Matanga ti Akpangba ayeke hunzi ande tongana “azo mingi so asi singo,” legeoko na azo so a zingo ala na kuâ, aga mbilimbili-kue na peko ti hunzingo ti Komandema ti Ngu Saki Oko ti Christ.​—Apocalypse 20:5.

19. Anzoni ye wa e yeke wara na lege ti bingo bê na ndo amatanga so azo ti Israël asara giriri?

¹⁹ E nga kue, e lingbi ti “duti na tâ ngia mingi” tongana e gbu li na ndo nda ti amatanga so aJuif ti giriri asara. A nzere na e mingi ti hinga so Jéhovah afa na e ambeni kete yanga ti gango tâ tënë ti prophétie ti lo so lo mû ni lani na yaka ti Eden, na a nzere na e mingi ti bâ so yeke yeke prophétie so ayeke ga tâ tënë laso. Laso, e hinga so Hale ni asi lani awe na a mboko ndagere ti lo awe. Na ngoi so e yeke dä, lo yeke Gbia na yayu. Na ndo ni, mingi ti azo 144 000 afa awe so ala ngbâ be-ta-zo juska na kuâ. Ye wa angbâ ti tene a sara ni? Aprophétie so aga nduru ti ga tâ tënë kue awe? E yeke kiri tënë na ahundango tënë so na yâ ti article ti peko.

[Akete tënë na gbe ni]

Mo lingbi ti fa nda ni?

• Molenge ti ngasangbaga ti Pâque aduti fä ti nyen?

• Bungbingo azo wa Matanga ti Pentecôte aduti fä ni?

• Aye wa so a sara na Lâ ti Lungulango Siokpari afa lege so Jésus ayeke sara kusala na fini ti lo so lo mû na sandaga?

• Na lege wa Matanga ti Akpangba aduti fä ti lege so a yeke bungbi na aChrétien laso?

[Kete tënë na lembeti 24, 25]

(Ti bâ ni mbilimbili, bâ buku ni.)

Ye so asi: Ye so a duti fä ni:

↑

Lango 50

↓

[Afoto na lembeti 23]

Legeoko tongana mênë ti molenge ti ngasangbaga ti Pâque, Jésus atuku mênë ti lo si na lege ni azo mingi asö fini ti ala

[Afoto na lembeti 24]

Akozo lengo ti orge so a mû na offrande na lango 16 ti Nisan aduti fä ti zingongo Jésus na kuâ

[Afoto na lembeti 25]

Amapa use so a mû na offrande na lâ ti Pentecôte aduti fä ti kongregation ti aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala

[Afoto na lembeti 26]

Matanga ti Akpangba aduti fä ti ngoi ti ngia so a yeke bungbi aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala nga “azo mingi so asi singo,” so alondo na yâ ti amara kue