Ambeti ndali ti Mbeti ti bungbi: Kusala ti e nga na gigi ti e
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
YENGA TI 2-8 SEPTEMBRE
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE PSAUME 79-81
Fa ndoye ndali ti iri ti Jéhovah so ayeke ye ti gloire
Ye so a futa ti zi azo: ‘Matabisi so ayeke mbilimbili-kue’ so alondo na Babâ
5 Tongana nyen la e lingbi ti fa so e ye iri ti Jéhovah? E lingbi ti fa ni na lege ti sarango ye ti e. Jéhovah ahunda na e ti duti nzoni-kue. (Diko 1 Pierre 1:15, 16.) So aye ti tene so e voro gï Jéhovah oko nga e mä yanga ti lo na bê ti e kue. Même tongana a sara ye ti ngangu na e, e yeke sara kue ti sara ye alingbi na amama-ndia ti lo nga na andia ti lo so ayeke mbilimbili. Tongana e sara aye so ayeke mbilimbili, e yeke zia si lumière ti e aza na ayeke mû gloire na iri ti Jéhovah (Mat. 5:14-16). E yeke fa na yâ ti sarango ye ti e so andia ti Jéhovah ayeke nzoni nga so atënë ti Satan ayeke mvene. E yeke mbilimbili-kue pëpe, tongaso e yeke sara afaute. Me tongana e sara ni, e yeke changé bê ti e nga e yeke sara kue ti zia lege ti sarango aye so ayeke buba iri ti Jéhovah.—Ps. 79:9.
ijwbv 3 par. 4-5
A-Romain 10:13: “Fade a sö zo so adi iri ti Seigneur”
Na yâ ti Bible, tënë so a tene “di iri ti Jéhovah” aye ti tene ye mingi ahon gï ti hinga iri ti Nzapa nga ti sara kua na ni na ngoi so e yeke voro lo (Psaume 116:12-14). A ye nga ti tene ti sara confiance na Nzapa nga ti kpe na mbage ti lo ti wara mungo maboko.—Psaume 20:7; 99:6.
Iri ti Nzapa ayeke lani kota ye mingi na lê ti Jésus Christ. Akozo tënë ti yâ ti sambela so lo fa na adisciple ti lo lani ayeke: “Babâ ti e so mo yeke na yayu, zia a sara si iri ti mo aga nzoni-kue.” (Matthieu 6:9). Jésus afa nga so tongana e ye ti wara fini ti lakue lakue, a lingbi e gi ti hinga Jéhovah, e mä yanga ti lo nga e ndoye lo.—Jean 17:3, 6, 26.
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
it-2 l. 53 par. 3-7
Joseph
A yâa iri ti Joseph. So Joseph ayeke na mbeni kota place na popo ti amolenge ti Jacob ti koli, a yeke na lege ni so na ambeni ngoi a sara kua na iri ti lo ti sara tënë ti amara ti Israël kue (Ps 80:1) wala ti amara so abungbi aga royaume ti nord (Ps 78:67; Am 5:6, 15; 6:6). Iri ti lo nga ayeke na yâ ti aprophétie ti Bible. Na yâ ti prophétie so Ézéchiel abâ na vision, mbage ti sese so a mû na amara, Joseph awara ti lo mbage ti sese ni use (Éz 47:13), iri ti mbeni oko ti ayanga ti gbata “Jéhovah ayeke kâ” ayeke Joseph (Éz 48:32, 35), nga na ngoi ti bungbingo azo ti Jéhovah oko, a fa Joseph tongana chef ti mbeni mbage ti mara ni nga a fa Juda tongana chef ti mbeni mbage ni (Éz 37:15-26). Prophétie ti Abdias afa so “ahale ti Joseph” ayeke mû mbage na futingo “ahale ti Ésaü” (Ab 18). Me prophétie ti Zacharie afa ti lo so Jéhovah ayeke sö “ahale ti Joseph.” (Zac 10:6). A yeke Joseph la ayeke na popo ti amara ti Israël ti yingo, me Éphraïm ape.—Apc 7:8.
So iri ti Joseph asigi na yâ ti versê ti Apocalypse 7:8, zo apeut ti pensé so prophétie so Jacob atene ni kozo si lo kui abâ nga Israël ti yingo. Me a yeke kota ye ti hinga so, Jéhovah Nzapa, so ayeke ngangu mingi, so ayeke Nzapa ti Jacob, amû Christ Jésus tongana Berger so ayeke nzoni mingi, so amû fini ti lo na sacrifice ndali ti “ataba ni.” (Jn 10:11-16). Christ Jésus ayeke nga tênë ti coin ti fondation ti temple ti Nzapa so azo ti Israël ti yingo abungbi aga ni (aÉp 2:20-22; 1Pi 2:4-6). Nga Berger ni na Tênë ni ayeke na Nzapa so ngangu ti lo ahon angangu kue.—Jn 1:1-3; Kus 7:56; aHb 10:12; bâ nga Ge 49:24, 25.
YENGA TI 9-15 SEPTEMBRE
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE PSAUME 82-84
Kiri singila ndali ti aye so mo yeke sara ndali ti Jéhovah
Aye so e lingbi ti manda na lege ti andeke ti nduzu
Azo ti Jérusalem ahinga ahirondelle nzoni, ndali ti so ala yeke leke ka ada ti ala na go ti ada ti azo. Ambeni aleke da ti ala ni na yâ ti temple ti Salomon. Peut-être, so ngu oko oko, ahirondelle ayeke leke ada ti ala na yâ ti temple afa so ala bâ ni tongana mbeni ndo ti siriri, so ala lingbi ti bata amolenge ti ala dä sân ti wara kpale.
Zo so asû Psaume 84, mbeni oko ti amolenge ti Coré, so lani na yâ ti nze omene lo yeke sara kua na temple teti yenga oko, abâ ada ti andeke so ayeke na yâ ti temple ni. Lo ye mingi ti duti tongana ahirondelle so da ti ala ayeke lakue na yâ ti da ti Jéhovah. Lo tene: “Jéhovah ti aturugu, tabernacle ti mo so apika bê ti zo ayeke pendere mingi! Mbi yeke ku kungo nga mbi yeke na kota nzara ti duti na lê ti alacour ti Jéhovah. . . . Même ndeke awara ndo ti lango ti lo kâ, nga hirondelle asara da ti lo kâ; lo bata amolenge ti lo kâ, nduru na gbalaka ti mo so apika bê ti zo, Jéhovah ti aturugu, Gbia ti mbi na Nzapa ti mbi!” (Psaume 84:1-3). Eskê a nzere ka na e, nga na amolenge ti e, ti bungbi lakue ndo oko na awakua ti Nzapa?—Psaume 26:8, 12.
w08 15/7 l. 30 par. 3-4
Gi ti sara aye so mo peut ti sara na duti na ngia
Ngu ti e so ague na li ni wala kpale ti seni apeut ti sara si e yeke na alimite na ndö aye so e peut ti sara na yâ ti kua ti Jéhovah. Tongana mo yeke babâ wala mama, mo peut ti bâ so mo wara ye ti nzoni gï kete na lege ti mandango ye ti mo, mo wani, wala na lege ti abungbi ndali ti so mo mû mingi ti ngoi ti mo wala ngangu ti mo ti bâ na lege ti amolenge ti mo so ade kete. Ye oko, tongana mo zia li ti mo gï na ndö ti alimite ti mo apeut ti sara si mo bâ pëpe ambeni ye so angbâ so mo peut ti sara.
A sara ngu saki mingi awe, mbeni zo ti mara ti Lévi afa nzara so lo yeke na ni me so ayeke lani ngangu na lo ti kaï ni. Lo yeke lani na pasa ti sara kua na temple yenga use ngu oko oko. Ye oko, lo yeke lani na kota nzara ti lango biani biani na terê ti tabernacle, a yeke nzara so ayeke na lege ni (Ps. 84:1-3). Nyen la a-aidé lani koli so ayeke be-ta-zo so ti zia bê ti lo gï na ye so lo peut ti sara? Lo ga ti bâ so même zo asara gï lango oko na yâ ti alacour ti temple ayeke lani mbeni pasa so mara ni ayeke dä ape (Ps. 84:4, 5, 10). Legeoko nga, ahon ti tene e zia li ti e na ndö ti aye so e peut ti sara ape, e doit ti gi ti bâ aye so e peut ti sara na e duti na ngia ndali ni.
Jéhovah Nzapa ti mo abâ mo na nene ni
12 Tongana terê ti mo ayeke son, duti na confiance so Jéhovah ahinga ye so ayeke si na mo so. Voro yanga na lo ti mû maboko na mo ti duti na nzoni bango ndo na ndö ti ye so asi na mo. Na pekoni, gi atënë ti dengo bê so Jéhovah azia na yâ ti Bible ndali ti mo. Zia li ti mo na ndö ti aversê so afa so Jéhovah abâ awakua ti lo na nene ni mingi. Tongana mo sara ni, mo yeke bâ so Jéhovah asara nzoni na awakua ti lo so ayeke be-ta-zo.—Ps. 84:11.
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
it-2 l. 459 par. 4-7
Amolenge so babâ ti ala ayeke dä pëpe
Ndali ti so a yeke ngangu ape ti girisa na ndö ti azo so, so ayeke bâ pasi nga so zo ti mungo maboko na ala ayeke dä ape, Jéhovah asara kua na tënë “amolenge so babâ ti ala ayeke dä pëpe” ti fa aye so ayeke fa wala azo ti Israël asara ye mbilimbili wala mbilimbili ape. Na ngoi so mara ni ayeke na nzoni songo na Nzapa, azo ti mara ni asara ye nzoni na amolenge so babâ ti ala ayeke dä pëpe. Me na ngoi so sarango ye ti mbilimbili ape amû yâ ti kodro ni, kite ayeke dä ape so ala sara sanka ti amolenge so babâ ti ala ayeke dä pëpe, na ye so afa so sarango ye ti mara ni akomanse ti buba (Ps 82:3; 94:6; És 1:17, 23; Jér 7:5-7; 22:3; Éz 22:7; Zac 7:9-11; Mal 3:5). Jéhovah adeba azo so asara pasi na amolenge so babâ ti ala ayeke dä pëpe (De 27:19; És 10:1, 2). Jéhovah atene lo yeke Zo ti gbungo koko ti ala (aPr 23:10, 11), Zo ti mungo maboko na ala (Ps 10:14) nga Babâ ti ala (Ps 68:5). Lo yeke fâ ngbanga ti ala na lege ni (De 10:17, 18), lo yeke sara nzoni bê na ala (Os 14:3), lo yeke aidé ala (Ps 146:9) nga lo yeke bata ala na fini.—Jér 49:11.
Mbeni ye so ayeke hinga na atâ Chrétien ayeke bingo bê na awali-mua wala na anyindu. Disciple Jacques atene na aChrétien, atene: “Vorongo Nzapa so ayeke na sioni pëpe nga so saleté ayeke dä pëpe na lê ti Nzapa Babâ ti e ayeke so: ti bâ lege ti anyindu na awali-mua na yâ ti pasi ti ala, nga ti kpe terê ti mo si mbeni saleté ti dunia so andu mo pëpe.”—Jac 1:27.
YENGA TI 16-22 SEPTEMBRE
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE PSAUME 85-87
Sambela a-aidé e ti gbu ngangu
Mo yeke za gloire ti Jéhovah?
10 Tongana e ye ti za gloire ti Nzapa, e yeke nga na bezoin ti “ngbâ lakue ti sambela.” (aRom. 12:12). A yeke nzoni e sambela Jéhovah ti mû maboko na e ti sara na lo na lege so lo yeda na ni. E lingbi ti hunda na lo ti mû na e yingo vulu ti lo, kpengba mabe, nga ti kpengba e ti luti na lê ti tara. E lingbi nga ti hunda lo ti mû maboko na e ti ‘hinga ti sara kusala na lege ni na tënë so ayeke tâ tënë.’ (2 Tim. 2:15; Mat. 6:13; Luc 11:13; 17:5). Legeoko tongana ti so molenge ayeke zia bê ti lo na ndö ti babâ ti lo, e nga kue a lingbi e zia bê ti e na ndö ti Jéhovah, Babâ ti e ti yayu. Tongana e hunda lo ti mû maboko na e ti sara na lo nzoni mingi ahon ti kozo, a lingbi e hinga biani so lo yeke sara ni. A lingbi e pensé pëpe so asambela ti e alingbi ti son bê ti Jéhovah. Tongaso, zia si na lege ti asambela ti e e gonda Jéhovah, e kiri merci na lo, nga e hunda lo ti mû maboko na e mbilimbili tongana e yeke na yâ ti akpale. E lingbi nga ti hunda lo ti mû maboko na e ti sara na lo na mbeni lege so amû gloire na iri ti lo so ayeke nzoni-kue.—Ps. 86:12; Jacq. 1:5-7.
Fason so Jéhovah ayeke kiri tënë na asambela ti e
17 Diko Psaume 86:6, 7. David so asû psaume so ahinga lani so Jéhovah ayeke mä asambela ti lo nga lo yeke kiri tënë na ni. Mo nga kue mo peut ti duti na mara ti confiance so. Atapande so e sara tënë ni na yâ ti article so afa so Jéhovah apeut ti mû na e ndara nga na ngangu so e bezoin ni ti gbu ngangu. Laso, lo peut ti sara kua na aita ti e wala même azo so ayeke voro lo ape ti aidé e na yâ ti ambeni ye.
18 Atâa so Jéhovah apeut ti kiri tënë na asambela ti e lakue tongana ti so e ye ape, e hinga so lo yeke kiri tënë na ni. Lo yeke mû na e aye so e yeke tâ na bezoin ni na ngoi so e bezoin ni. Tongaso, ngbâ ti sambela nga mä na bê so lo yeke kiri tënë na ni, duti na confiance so Jéhovah ayeke bâ lege ti mo laso nga lo yeke “mû na aye kue so ayeke na fini ye so ala sara nzara ni” na yâ ti fini dunia so ayeke ga.
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
it-1 l. 492 par. 2
Bê
Sarango na Nzapa “na bê kue.” Ti tene bê ti zo asara kua nzoni, bê ti zo ni adoit ti duti oko si; me ti bê na lege ti fä, yâ ni apeut ti kangbi. David asambela lani atene: “Sara si bê ti mbi aduti oko ti kpe mbeto ti iri ti mo,” ti fa so bê ti zo apeut ti kangbi na ndö ti asentiment ti lo nga na ndö ti aye so lo sara mbeto ni (Ps 86:11). Mara ti zo tongaso apeut ti duti na ‘bê so ayeke use use’, so ti tene lo yeke wâ gï kete na yâ ti vorongo so lo yeke voro na Nzapa (Ps 119:113; Apc 3:16). Mbeni zo apeut nga ti duti na ‘bê so ayeke use use’ (na Hébreu, na mbeni bê nga na mbeni bê) na lege so lo gi ti sara na amaître use, wala lo yeke tene atënë ti handango zo (1Ch 12:33; Ps 12:2, kete tënë). Jésus ake na kuru go sarango ye ti handango lê ti azo ti azo so ayeke na bê use use so.—Mt 15:7, 8.
YENGA TI 23-29 SEPTEMBRE
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE PSAUME 88-89
Komandema ti Jéhovah ayeke nzoni mingi
Mû mbage ti komandema ti Jéhovah
5 Mbeni raison nde ayeke dä so ndali ni Jéhovah ayeke na droit ti duti Gbia ti dunia kue. Lo yeke sara kua na komandema ti lo na mbeni lege so ayeke mbilimbili-kue. Lo tene: “Mbi yeke Jéhovah, lo so ayeke sara ye na tâ ndoye, lo so afâ ngbanga na lege ni nga lo so asara ye na lege ti mbilimbili na ndö ti sese, ndali ti so a yeke aye so la anzere na bê ti mbi.” (Jér. 9:24). Jéhovah ayeke pëpe na bezoin ti andia so azo asigi na ni ti mû maboko na lo ti mû desizion na ndö ti ye so ayeke na lege ni. Lo wani lo lu ndia na ndö ti ye so ayeke na lege ni. Nga so Jéhovah ayeke fâ ngbanga lakue na lege ni, lo mû andia na azo. Mbeni zo ti sungo psaume atene: “Mbilimbili nga na fango ngbanga ti mbilimbili ayeke fondation ti trône ti [lo].” Tongaso, e lingbi ti duti na confiance so andia, amama-ndia nga na adesizion kue so lo mû ayeke na lege ni (Ps. 89:14; 119:128). Me atâa so Satan atene so komandema ti Jéhovah ayeke na lege ni ape, lo yeke na ngangu pëpe ti sara si lakue a fâ ngbanga ti mbilimbili na yâ ti dunia so.
Mû mbage ti komandema ti Jéhovah
10 Jéhovah ayeke komande na ngangu pëpe. Komandema ti lo amû lege na azo ti duti na liberté nga na ngia (2 aCor. 3:17). Na ndö ti Jéhovah, David atene: “A yeke bâ kota ye so apika bê nga na gloire na ndo so lo [Nzapa a]yeke dä; a yeke bâ ngangu nga na ngia na ndo so lo duti dä.” (1 Chron. 16:7, 27). Legeoko nga, Éthan, mbeni wasungo psaume atene: “Ngia ayeke na azo so ahinga dekongo ti ngia. Jéhovah, ala yeke tambela na yâ ti lumière ti lê ti mo. Na yâ ti lango ni kue, bê ti ala ayeke na ngia ndali ti iri ti mo; grâce na mbilimbili ti mo, a yâa ala na nduzu.”—Ps. 89:15, 16.
11 Tongana e gbu li ti e lakue na ndö ti anzoni ye so Jéhovah asara, a lingbi ti sara si e hinga na bê ti e kue so komandema ti Nzapa ayeke nzoni mingi. Tënë ti bê ti e ayeke gue oko na ti mbeni zo ti sungo psaume so atene: “Lango oko na lê ti alacour ti da ti mo ayeke nzoni ahon lango saki oko na mbeni ndo nde!” (Ps. 84:10). So Jéhovah la asara e, lo hinga ye so e yeke na bezoin ni ti duti biani na ngia, nga lo mû ni na e gbani. Ye kue so Jéhovah ahunda na e ti sara ayeke ndali ti nzoni ti e. Même tongana a lingbi e sara asacrifice, e yeke duti lakue na ngia tongana e mä yanga ti Jéhovah.—Diko Ésaïe 48:17.
Duti na kpengba mabe na Royaume ti Nzapa
14 Jéhovah amû mbeni zendo na David so ayeke gbia ti Israël ti giriri. Zendo so ayeke mbele so Nzapa ate na David. (Diko 2 Samuel 7:12, 16.) Jéhovah ate mbele so na David na ngoi so David ayeke gbia ti Jérusalem. Lo tene na lo so Messie, wala Christ ayeke ga na yâ ti hale ti lo (Luc 1:30-33). Tongaso, Jéhovah akiri afa ambeni nzene nzene tënë na ndo ti sewa so Messie ni ayeke bâ gigi na lege ti hale ti lo. Jéhovah atene so hale ti David, “so ye so ayeke ti Lo”, ayeke ga gbia ti Royaume ni (Ézéch. 21:30-32). Na lege ti Jésus, komandema ti David ayeke “duti lakue”. Biani hale ti David ayeke ‘ngbâ teti lakue, na trône ti lo angbâ tongana lâ’. (Ps. 89:36-38). E hinga biani so mbeni ye ti sioni ayeke buba pëpe Royaume so Christ ayeke Gbia ni nga aye ti nzoni so Royaume ni ayeke ga na ni ayeke ngbâ lakue lakue.
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
‘Gi Mo oko ayeke be-ta-zo’
4 Na yâ Mbeti ti Nzapa so a sû na yanga ti Hébreu, “dutingo be-ta-zo” ayeke nzobe, so na lege ti ndoye, angbâ nduru na terê ti mbeni ye ngbii lo wara ye so lo gi na lege ti ye ni so. Zo so ayeke be-ta-zo aye mba ti lo zo. Bâ, wasungo psaume airi nze “tâ témoin” so ayeke na nduzu ngbanga ti so lo yeke sigi lakue na bï (Psaume 89:37). Lo yeke tâ témoin na lege so zo alingbi ti zia bê kue na lo. Me nze alingbi ti duti be-ta-zo tongana zo pëpe. Senge pëpe, ngbanga ti so dutingo be-ta-zo ti zo ayeke fä ti ndoye, mbeni lengo so aye alingbi ti fa ni pëpe.
5 Na yâ Mbeti ti Nzapa, dutingo be-ta-zo andu songo ti wâ na popo ti zo so ayeke na lengo ni so na zo so lo yeke fa ni na mbage ti lo. Mara ti sarango ye na be-biani tongaso ayeke gbian kirikiri pëpe. A yeke pëpe tongana amapo ti ngu-ingo so pupu ayengi ni kirikiri. Nde na so, dutingo be-ta-zo, wala ndoye so agbian pëpe, ayeke na ngangu ti hon ndö ti akota kpale.
YENGA TI 30 SEPTEMBRE– 6 OCTOBRE
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE PSAUME 90-91
Ti duti na fini aninga, sara confiance na Jéhovah
Azo aye ti vivre aninga
Awandara mingi atene so atâa so a sigi na aye nde nde ti sara si zo aga mbakoro hio ape, azo apeut ande nga ti vivre aninga ahon ti so ala yeke vivre laso so ape. Tâ tënë, depuis na ngu 1800 ti ga na ni, azo avivre aninga ahon ti kozo. Me, azo avivre aninga tongaso ndali ti so ala yeke sara ye propre ahon ti kozo, ala wara ambeni yorö so ayeke soigné ambeni kobela ti ala, nga ala yeke sara avaccin. Ambeni awandara so ayeke gi ye na ndö ti acellule ti zo atene so fini ti zo apeut nga ti gue ayo ahon ti laso so ape.
A sara ngu 3500 tongaso awe, Moïse so asû mbeni mbeti ti Bible atene: “Fini ti e aninga ngu 70, wala ngu 80 tongana zo ni ayeke ngangu. Me angu so kue asi singo na akpale nga na vundu; a yeke hon gï hio tongaso, na e huru e hon.” (Psaume 90:10). Atâa a-effort so azo ayeke sara ti tene e ngbâ na fini aninga, fini ti e azo laso ayeke gï tongana ti so Moïse afa ni lani.
Fini ti e aninga ape, me ambeni nyama apeut ti vivre angu ngbangbo mingi, nga ambeni keke apeut ti vivre angu saki mingi. Ni la, tongana e haka alango ti fini ti e azo na ti ambeni ye, e yeke hunda terê ti e, e tene: ‘Gigi ti e ni kue la angbâ gï na ngu 70 wala 80 awe so?’
wp19.1 l. 5, encadré
Iri ti Nzapa ayeke nyen?
Azo mingi ayeke hunda terê ti ala tongaso. Peut-être mo nga kue mo hunda terê ti mo tongaso awe. E peut ti changé fason ti hunda ni, na ti tene ni tongaso: Tongana Nzapa la asara aye kue, ka zo wa la asara Nzapa zo wa?
Awandara mingi ayeda so aye kue so ayeke na yâ ti dunia ayeke na mbeni komansema. Ti gue oko na tënë so, kozo versê ti Bible atene: “Na tongo nda ni Nzapa asara yayu na sese.”—Genèse 1:1.
Aye so ayeke na yâ ti dunia la acréé terê ti ala wani ape; aye ni abâ gigi gï tongaso ape. Tongana fade mbeni zo so acréé aye ayeke dä ape, ka dunia apeut ti bâ gigi tongana nyen? Aye kue na yâ ti dunia abâ gigi ndali ti so Jéhovah Nzapa, mbeni zo ti yingo so ayeke na ndara nga na ngangu mingi la asara ni.—Jean 4:24.
Bible atene na ndö ti Nzapa atene: “Kozo si ahoto abâ gigi wala mo sara sese nga na sese so kobe ayeke sigi dä, ngbene ye lakue lakue nga lakue lakue, mo yeke Nzapa.” (Psaume 90:2). Ye so aye ti fa so Nzapa ayeke lakue gï dä. Tongaso, “na tongo nda ni” lo la lo sara aye kue na yâ ti dunia.—Apocalypse 4:11.
Lege so ndoye ayeke aidé e ti hon ndö ti mbeto
16 Satan ahinga so fini ti e ayeke kota ye mingi na e. Me lo tene so e yeke dö aye kue ti zia, même songo ti e na Jéhovah, gï ti bata fini ti e (Job 2:4, 5). Satan ayeke na raison oko ape. Me so Satan “ayeke na ngangu ti ga na kuâ,” lo yeke gi ti wara go na ndö ti mbeto ti kuâ so e yeke na ni ti sara si e zia Jéhovah (aHéb. 2:14, 15). Na ambeni ngoi, azo so ayeke na gbe ti komandema ti Satan atene ala yeke fâ aTémoin ti Jéhovah tongana ala bere mabe ti ala ape. Na ambeni ngoi nde, Satan apeut ti bâ so e yeke na mbeni kpale ti seni so a doit ti bâ lege ni hio, na lo peut ti sara kua na ni ti sara si e doro ndia ti Nzapa. Adocteur wala afami ti e so ayeke aTémoin ape apeut ti pusu e ti yeda ti tene a zia mênë na terê ti e, mbeni ye so ague nde na ndia ti Nzapa. Wala mbeni zo apeut ti gi ti sara si e yeda na mbeni kode ti kaïngo kobela so ague nde na amama-ndia ti Bible
17 Atâa so e ye ti kui ape, e hinga so Jéhovah ayeke ngbâ ti ye e même tongana e kui. (Diko aRomain 8:37-39.) Tongana akamarade ti Jéhovah akui, lo yeke dabe ti lo na ala mo bâ mo tene ala ngbâ na fini (Luc 20:37, 38). Lo yeke ku kungo ti kiri na ala na fini (Job 14:15). Jéhovah afuta mbeni ngere so ayeke kota mingi, tongaso si e ‘lingbi ti wara fini ti lakue lakue.’ (Jean 3:16). E hinga so Jéhovah aye e mingi nga lo yeke bâ lege ti e. Tongaso, ahon ti zia Jéhovah na ngoi so terê ti e ason wala a tene a yeke fâ e, e yeke zia bê ti e na lo ti wara dengo bê, ndara nga na ngangu. A yeke tâ gï ye so Valérie na koli ti lo asara lani la.—Ps. 41:3.
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
Eskê mo yeke na mbeni ange so kua ti lo ayeke ti bata mo?
Bible afa pëpe so zo oko oko ayeke na mbeni ange so ayeke bata lo. Tâ tënë, Jésus atene mbeni lâ atene: “Ala sara hange si ala bâ mbeni oko ti akete zo so [adisciple ti Christ] tongana mbumbuse zo pëpe, ndali ti so mbi tene na ala: Kâ na yayu, a-ange ti ala ayeke bâ lakue lê ti Babâ ti mbi so ayeke na yayu.” (Matthieu 18:10). Jésus aye ti fa ape so zo oko oko ayeke na mbeni ange so ayeke bata lo, me lo ye ti fa so a-ange aye mingi ti bâ aye so adisciple ti lo oko oko ayeke sara. Ni la, avrai wakua ti Nzapa ayeke mû arisque kirikiri ape, ti pensé so a-ange ayeke bata ala.
Ye so aye ti fa so a-ange ayeke aidé azo ape? Ên-ën (Psaume 91:11). Bê ti ambeni zo adë ti hinga so Nzapa ayeke bâ lege ti ala na lege so lo tokua a-ange ti bata ala nga ti fa lege na ala. Kenneth, so e sara tënë ti lo fade, apensé nga tongaso. Lo yeke peut-être na raison. Fani mingi, aTémoin ti Jéhovah abâ tongana nyen la a-ange a-aidé ala na ngoi so ala yeke fa tënë ti Nzapa na azo. Me, so e bâ a-ange ape so, e lingbi ti hinga pëpe na yâ ti aye wa la Nzapa ayeke sara kua na ala ti aidé azo. Atâa so kue, a yeke sioni ape tongana e tene merci na Nzapa, so ngangu ti lo ahon angangu kue, ndali ti aye so lo sara ti aidé e.—aColossien 3:15; Jacques 1:17, 18.
YENGA TI 7-13 OCTOBRE
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE PSALMS 92-95
Ti sara na Jéhovah ayeke tâ pendere ye mingi ti sara na yâ ti gigi ti e!
Ala amaseka, eskê ala zia aye ti yingo na gbele ala na ala zia li ti ala gï na ndö ni?
5 Kozo raison so adoit ti pusu e ti zia aye ti yingo na gbele e ayeke ti fa na Jéhovah so e kiri singila na lo ndali ti ndoye ti lo nga na aye kue so lo sara ndali ti e. Mbeni wasungo psaume atene: “A yeke nzoni ti kiri singila na mo Jéhovah . . . Jéhovah, mo sara si mbi duti na ngia ndali ti akusala ti mo; mbi dekongo na ngia ndali ti akusala ti maboko ti mo.” (Ps. 92:1, 4). So mo yeke maseka, gbu li ti mo na ndö ti aye kue so mo yeke na ni grâce na Jéhovah. Fini ti mo, mabe ti mo, Bible, congrégation nga na pendere beku ti kekereke so mo yeke na ni. Ti zia aye ti yingo na kozo ndo ayeke mbeni lege ti fa so mo kiri singila na Nzapa ndali ti aye so, na ayeke sara si mo ga nduru mingi na lo ahon ti kozo.
Zo wa la ayeke sara ngangu na ndö ti apensé ti mo?
8 Legeoko tongana ti mbeni nzoni babâ wala mama, Jéhovah aye mingi ti tene amolenge ti lo aduti na ngia mingi na yâ ti fini ti ala (És. 48:17, 18). Ni la lo fa na e amama-ndia na ndö ti nzoni sarango ye nga na ndö ti fason so a lingbi e sara ye na amba ti e. Na yâ ti aye so, lo hunda na e ti gi ti pensé tongana lo nga ti sara ye ague oko na aye so ayeke kota ye na lê ti lo. Ye so akanga lege na liberté ti e ahon ndö ni ape. Me a sara si e ga zo ti ndara nga a mû maboko na e ti mû anzoni desizion (Ps. 92:5; aProv. 2:1-5; És. 55:9). E lingbi ti ngbâ ti soro aye so e ye me e yeke soro aye so ayeke sara si e duti na ngia (Ps. 1:2, 3). Tongana e pensé tongana Jéhovah, e yeke bâ nzoni na pekoni mingi.
Jéhovah Nzapa ti mo abâ mo na nene ni
18 Na ngoi so e yeke ga mbakoro, kite ayeke dä ape so Jéhovah ayeke lakue na kua ti mû na e (Ps. 92:12-15). Jésus afa lani so atâa e lingbi ti sara aye mingi ape wala e bâ so ngangu so e sara ayeke mingi ape, Jéhovah abâ na nene ni ye kue so e lingbi ti sara na yâ ti kua ti lo (Luc 21:2-4). Tongaso, zia li ti mo na ndö ti aye so mo peut ti sara. Na tapande, mo lingbi ti fa tënë na ndö ti Jéhovah, ti sambela ndali ti aita ti mo nga ti wa aita ti ngbâ be-ta-zo. A yeke pëpe ndali ti aye so mo lingbi ti sara la Jéhovah abâ mo tongana mba ti lo wakua, me a yeke ndali ti so mo yeda na bê ti mo wani ti mä yanga ti lo.—1 aCor. 3:5-9.
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
“Ndara . . . ti Nzapa ayeke kota mingi!”
18 Bâ tongana nyen bazengele Paul afa ndara ti Jéhovah so mara ni ayeke pëpe: “Mosoro na ndara na hingango ye ti Nzapa ayeke kota mingi! Zo alingbi hinga nda ti fango ngbanga ti Lo pëpe, na zo alingbi hinga nda ti lege ti Lo pëpe!” (aRomain 11:33). Na ngbele yanga ti kodoro ni, versê ni ato nda ni na tënë “Ô”, na tongaso afa kota tënë ti bê, kota yekiango ndo. Tënë na yanga ti Grec so Paul amû teti “kota mingi” aye ti gue ndulu mingi na tënë “kota dû so alï mingi”. Na lege so, atënë ti lo ni aye ti fa mbeni kota ye. Bango ndara ti Jéhovah ayeke tongana bango yâ ti mbeni ye so alï ngangu mingi, si e lingbi ti gbu nda ti konongo ni pëpe, wala ti hinga anzene nzene ye kue na ndo ni pëpe (Psaume 92:5). Ye so apusu e ti bâ tele ti e kete pëpe?
YENGA TI 14-20 OCTOBRE
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE PSAUME 96-99
“Fa nzoni tënë”!
Nzoni tënë ayeke nyen?
A LINGBI aChrétien afa “nzoni tënë ti royaume” na sarango tënë ni na amba ti ala nga na fango na ala so Royaume ayeke mbeni ngorogbia so ayeke komande ande sese kue na lege ti mbilimbili. Ye oko, na yâ ti Bible a sara nga kusala na tënë “nzoni tënë” na ambeni lege nde. Na tapande, na yâ ti Bible a sara tënë ti ‘tënë nzoni ti salut’ (Psaume 96:2); “nzoni tënë ti Nzapa” (aRomain 15:16) nga “nzoni tënë na ndö ti Jésus Christ”.—Marc 1:1.
Na nduru tënë, nzoni tënë andu atâ tënë kue so Jésus atene na so adisciple ti lo asû na mbeti. Kozoni si Jésus ague na yayu, lo mû yanga na adisciple ti lo lo tene: “Tongaso ala gue, ala sara si azo na popo ti amara kue aga adisciple. Ala batize ala na iri ti Babâ, na ti Molenge na ti yingo vulu. Ala fa na ala ti bata aye kue so mbi mû yanga na ala ti sara.” (Matthieu 28:19, 20). Ni la, kusala ti atâ Chrétien ayeke gï pëpe sarango tënë ti Royaume na azo, me a lingbi ala sara nga ngangu ti sara si azo aga adisciple.
Nyen la ayeke si ande na Lâ ti fango ngbanga, nyen?
Tongana ti so e bâ na lê ti foto so na mbage ti koli, azo mingi apensé so na Lâ ti fango ngbanga, âme ti gbâ ti azo so akui ayeke luti na gbele trône ti Nzapa. Lo yeke fâ ngbanga ti ala alingbi na aye so ala sara ândö. Ambeni ayeke wara fini na yayu, me ti ambeni, Nzapa ayeke bi ala na lê ti wâ. Ye oko, Bible afa so Lâ ti fango ngbanga ni ayeke ti zi azo na gbe ti sarango ye ti kirikiri (Psaume 96:13). Jésus la Nzapa asoro lo ti duti Juge ni ti kiri na sarango ye ti mbilimbili na ndö ti sese kue.—Diko Ésaïe 11:1-5; Kusala 17:31.
Siriri teti ngu saki oko nga teti lakue lakue!
18 Yâ ti pendere songo so afâ na ngoi so Satan apusu azo ti ke komandema ti Jéhovah. Ye oko, ngbene ye na ngu 1914 Royaume ti Messie ato nda ni awe ti sara si yeke na yeke siriri nga na beoko so akiri (aÉph. 1:9, 10). Na ngoi ti Komandema ti Ngu Saki Oko, apendere ye so laso “lê ayeke bâ pëpe” ayeke ga ande tâ ye. Na pekoni “nda ni” ayeke ga, so ti tene Komandema ti Ngu Saki Oko ti Christ ayeke hunzi. Nyen la ayeke si na pekoni? Atâa so a mû na Jésus “komandema kue na yayu nga na sese”, lo ye pëpe ti mû place ti Jéhovah. Lo yeke sara terê ti lo kete na lo yeke “mû ande royaume ni na Lo so ayeke Nzapa nga Babâ ti lo.” Lo yeke sara kusala ande na kota ndo nga na komandema so lo yeke na ni “ndali ti gloire ti Nzapa”.—Mat. 28:18; aPhil. 2:9-11.
19 Na pekoni, azo kue so ayeke na fini na ndö ti sese na gbe ti komandema ti Royaume ni ayeke ga azo so alingbi kue. Ala yeke mû ande tapande ti Jésus nga ala yeke sara terê ti ala kete ti yeda so Jéhovah la ayeke na droit ti komande na ndö ti ala. Ala yeke hon ande na yâ ti tara ti nda ni tongana ala fa so ala ye si Jéhovah la akomande na ndö ti ala (Apoc. 20:7-10). Na pekoni, a yeke futi biaku biaku azo ti kengo yanga kue atâa a-ange wala azo. A yeke duti ande tâ mbeni pendere ngoi mingi! Sewa ti dunia kue ayeke duti ande na ngia ti sepela Jéhovah, lo so ayeke ga “aye kue teti zo oko oko kue.”—Diko Psaume 99:1-3.
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
it-1 l. 425 par. 3-5
A sara tënë ti “fini bia” gï na yâ ti mbeti ti Psaume ape me a sara nga tënë ni na yâ ti ambeti so Ésaïe nga na bazengele Jean asû (Ps 33:3; 40:3; 96:1; 98:1; 144:9; 149:1; És 42:10; Apc 5:9; 14:3). Mingi ti atënë so angoro tënë “fini bia” afa so a he ni ndali ti mbeni fini ye so Jéhovah asara na yâ ti fason so lo fa so lo yeke Gbia ti dunia kue. Tongana ti so na ngia a fa na Psaume 96:10 atene: “Jéhovah aga Gbia awe.” Afini ye so andu lengo gbia ti Jéhovah nga na aye ti peko ni so ayeke si na yayu nga na sese, na bango ni a yeke aye so a sara tënë ni na yâ ti “fini bia” so.—Ps 96:11-13; 98:9; És 42:10, 13.
YENGA TI 21-27 OCTOBRE
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE PSALMS 100-102
Kiri singila ndali ti tâ ndoye ti Jéhovah
Aye ti sara ti leke terê ti mo ndali ti batême
18 Ndoye ti mo ndali ti Jéhovah ayeke mbeni pendere sarango ye so ayeke nzoni mingi ahon atanga ni. (Diko aProverbe 3:3-6.) Tongana mo ye Nzapa mingi apeut ti aidé mo ti gbu ngangu na yâ ti akpale. Fani mingi Bible asara tënë ti tâ ndoye ti Jéhovah na mbage ti awakua ti lo. Tâ ndoye aye ti tene so lo yeke dö awakua ti lo, lo zia ape wala lo yeke zia ti ye ala ape (Ps. 100:5). Nzapa asara mo na image ti lo (Gen. 1:26). Tongana nyen la mo peut ti duti na mara ti ndoye ti lo so?
19 Komanse na kiringo singila (1 aThes. 5:18). Lâ na lâ, hunda terê ti mo: ‘Tongana nyen la Jéhovah afa so lo ye mbi?’ Na pekoni, sara kue ti kiri singila na Jéhovah na yâ ti asambela ti mo na lege so mo fa ambilimbili ye so lo sara ndali ti mo. Hinga so Jéhovah asara anzoni ye ndali ti mo ndali ti so lo ye mo, gï tongana ti so bazengele Paul ahinga lani. (Diko aGalate 2:20.) Hunda terê ti mo: ‘Eskê mbi ye ti fa so mbi ye lo ndali ni?’ Ndoye ti mo ndali ti Jéhovah ayeke aidé mo ti ngbâ ti dö sese na atara nga ti gbu ngangu atâa mo wara akpale. A yeke pusu mo ti ngbâ ti voro Jéhovah lakue nga ti fa na Babâ ti mo so mo ye lo mingi.
“Ala bata bibe ti ala, zia lê ti ala akpengba”
10 Ambeni sioni ye so e doit ti kpe ni ayeke ti zia pëpe nzara ti e na yâ ti mbeni zo, ti nyon sämba ahon ndö ni ape, ti tene pëpe asioni tënë, ti bâ pëpe asioni ngia, porno nga na ambeni ye tongaso (Ps. 101:3). Wato ti e Zabolo ayeke gi lakue lege ti buba yâ ti songo ti e na Jéhovah (1 Pi. 5:8). Tongana lê ti e akpengba ape, Satan apeut ti lu na yâ ti bê ti e angongoa ti sarango bê ti ye, sarango ye na lege ni ape, kota bê, kengo zo, fandara nga na batango zo na bê (aGal. 5:19-21). Na tongo nda ni, e peut ti bâ so apensé ni so ayeke sioni ape. Me tongana e zi ni hio ape, a yeke maï aga tongana mbeni sioni pere wala kugbe nga ayeke ga na kpale.—Jacq. 1:14, 15.
Mo yeke sara ye ande alingbi na awango ti Jéhovah so ayeke polele?
7 Nyen la a lingbi e sara ti kpe awafango ye ti wataka? A lingbi e sara tënë na ala pëpe nga e tisa ala na ndö ti e pëpe. A lingbi e bâ pëpe aye so ala fa na télé nga e diko ambeti ti ala pëpe. Ambeti so ala zia na ndö ti Internet, e diko ni pëpe nga e zia acommentaire na ndö ni pëpe. Ngbanga ti nyen? Kozoni kue, a yeke ngbanga ti so e ye “Nzapa ti tene-biani”. Ni la, e ye pëpe ti mä afango ye ti wataka so ague nde na tâ tënë so ayeke na yâ ti Bible (Ps. 31:6; Jean 17:17). E ye nga bungbi so Jéhovah ayeke sara kusala na ni ti fa na e apendere tâ tënë. Bungbi ti Jéhovah la afa na e tâ tënë na ndö ti iri ti Jéhovah, nda ti iri ni, ye so lo leke ti sara teti sese, ye so ayeke si na e na ngoi so e kui, nga beku ti zingongo ti akuâ. Mo dabe ti mo tongana nyen terê ti mo anzere na ngoi so mo manda lani fini fini atâ tënë so nga na ambeni? Tongaso, zia pëpe si atënë ti mvene so alondo na awafango ye ti wataka apusu mo ti ke bungbi so afa na mo atâ tënë so.—Jean 6:66-69.
8 Atâa awafango ye ti wataka atene nyen, e yeke mû peko ti ala pëpe! E yeke na mbeni raison oko pëpe ti mä azo so ayeke tongana adungu so yâ ni ahule. Azo so amä ala ayeke wara vundu. E yeke sara kue ti ngbâ be-ta-zo na Jéhovah nga na bungbi ti lo. Bungbi so azia lâ oko vundu na bê ti e pëpe. Lo mû na e lakue gbâ ti ngu ti tâ tënë so sioni oko ayeke dä pëpe so ayeke na yâ ti Bible.—És. 55:1-3; Mat. 24:45-47.
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
it-2 l. 522 par. 7-10
Pélican
Fani mingi, tongana yâ ti mbeni pélican asi, lo yeke huru lo gue na mbeni place so lo yeke gï lo oko, kâ lo yeke duti na mbeni position so asara zo mawa, lo zia li ti lo na gbe ti épaule ti lo. Lo luti kpô, tongana mo bâ lo ayo kâ, mo peut ti bâ mo tene mbeni vuru tênë la. Na mbeni ngoi, ndeke so ayeke ngbâ na position so tongaso teti l’heure mingi, ye so afa nzoni mingi, ngoi ti vundu so zo ti sungo psaume so ayeke lani na yâ ni, so lo sara ye oko ape, na ngoi so lo fa tongana nyen la vundu asara lo mingi na lege so lo tene: “Mbi ga tongana pélican so ayeke na yâ ti benyama.” (Ps 102:6). Ge tënë “benyama” aye pëpe ti sara gï tënë ti vrai benyama, me aye gï ti sara tënë ti mbeni ndo so ayo na ndo so azo alango dä, peut-être mbeni ndo so ngu ayeke luti dä. Na ambeni saison, ando so angu ayeke luti dä na nord ti Ngu ti Jourdain ayeke da ti a-pélican. A yeke wara mara ti apélican ota na Israël. Pélican so ayeke mingi ahon atanga ni ayeke vuru pélican (Pelecanus onocrotalus); pélican frisé (Pelecanus crispus) nga na pélican so ayeke rose rose (Pelecanus rufescens) ayeke wara ala mingi ape.
Pélican aye mingi ndo so a peut ti fâ yaka dä ape, tongaso si zo adérangé lo ape. A yeke ge la lo yeke sara da ti lo, lo yeke zi apara ti lo na lo yeke gue ti gi asusu. Bible asara tënë ti ndeke so ti sara tënë ti mbeni ndo so zo oko ayeke sara kodro dä ape, ndali ti so lo ye mingi ti duti lo oko na ando so zo ayeke dä ape. Ésaie afa na lege ti prophétie so gbata ni ayeke ga ndo ti andeke so a iri ala pélican, ti sara tënë ti Édom so zo ayeke sara ande kodro dä ape (És 34:11). Sophonie atene prophétie atene apélican ayeke lango na popo ti ali ti apilier ti Ninive, ti fa so a yeke futi ni na zo oko ayeke sara kodro na yâ ni ape.—Sph 2:13, 14.
YENGA TI 28 OCTOBRE– 3 NOVEMBRE
ANZONI YE SO AYEKE NA YÂ TI BIBLE PSALMS 103-104
“Lo dabe ti lo so e yeke fuku ti sese”
Mû tapande ti Jéhovah, sara ye ahon ndö ni ape
5 So Jéhovah asara terê ti lo kete nga lo bâ mawa ti zo, a pusu lo ti sara ye ahon ndö ni ape. Na tapande, Jéhovah afa polele so lo sara terê ti lo kete na ngoi so lo yeke nduru ti futi asioni zo ti Sodome. Na lege ti a-ange, Jéhovah afa na Lot so ayeke zo ti mbilimbili ti kpe na ndo so ahoto ayeke dä. Mbeto asara lani Lot ti gue kâ. Tongaso, lo voro yanga na Jéhovah ti mû lege na lo na sewa ti lo ti gue na Zoar, mbeni kete gbata so Jéhovah aleke lani ti futi ni. Jéhovah apeut lani ti hunda na Lot ti sara gï ye so Lo fa na lo. Me, Jéhovah amû lege na Lot ti gue na Zoar, na lo futi gbata ni ape (Gen. 19:18-22). Ngu ngbangbo mingi na pekoni, Jéhovah abâ mawa ti azo ti Ninive. Lo tokua lani prophète Jonas ti tene na asioni zo ti Ninive so lo yeke futi ala nga na gbata ni. Me na ngoi so azo ti Ninive achangé bê ti ala, Jéhovah abâ mawa ti ala na lo futi gbata ni ape.—Jonas 3:1, 10; 4:10, 11.
Zia bê ti mo na Jéhovah tongana ti Samson
16 Atâa so Samson abâ pasi na peko ti faute so lo sara, lo zia ti sara ye so bê ti Jéhovah aye ape. Même tongana e sara mbeni faute nga e bezoin ti tene a suku na e wala e perdre mbeni kua ti e, e doit ti ngbâ ti sara na Jéhovah. Girisa ape so Jéhovah ayeke nduru ti pardonné e (Ps. 103:8-10). Atâa e sara afaute, Jéhovah apeut ti mû na e ngangu ti sara ye so bê ti lo aye, tongana ti so lo sara na Samson.
17 Bâ tapande ti Michael, mbeni ita-koli so ayeke maseka. Lo yeke sara lani kua ti Jéhovah mingi, lo yeke lani wakua ti mungo maboko nga pionnier permanent. Mawa ni ayeke so lo sara mbeni faute so asara si lo perdre akua so lo yeke sara na yâ ti congrégation. Lo tene: “Mbi yeke lani na aye mingi ti sara na yâ ti kua ti Jéhovah. Na pekoni, gï hio tongaso, mbi bâ ti mbi so mbi peut ti sara ye oko ape na yâ ti kua ti Jéhovah. Mbi pensé lani lâ oko ape so Jéhovah ayeke zia mbi, me mbi hunda terê ti mbi wala songo ti mbi na lo apeut ti kiri ti ga tongana ti kozo wala mbi peut ti kiri ti sara gbâ ti akua na yâ ti congrégation tongana ti kozo.”
18 Nzoni ye ni ayeke so Michael azia ti sara na Jéhovah ape. Lo kiri lo tene: “Mbi sara kue ti ga nduru mingi na Jéhovah na lege so mbi sambela lo, mbi manda ye nga mbi gbu li na ndö ni.” A si na mbeni ngoi, Michael akiri awara akua ti lo na yâ ti congrégation. Laso lo yeke ancien nga pionnier permanent. Lo tene: “Mungo maboko nga na wango so mbi wara, mbilimbili na mbage ti a-ancien, a-aidé mbi ti hinga so Jéhovah angbâ ti ye mbi. Mbi peut ti kiri ti sara akua ti congrégation na nzoni conscience. Ye so asi so afa na mbi so Jéhovah ayeke pardonné azo kue so achangé biani bê ti ala.” Tongana e sara ye kue so e peut ti sara ti changé asarango ye ti nga e ngbâ ti zia bê ti e na Jéhovah, e peut ti hinga na bê ti e kue so lo yeke sara kua na e nga lo yeke sara tufa na ndö ti e même tongana e sara afaute.—Ps. 86:5; aProv. 28:13.
Mo peut ti sara akua ti Jéhovah so mo leke ti sara
2 Tongana na ndembe so mo leke ti sara mbeni ye na yâ ti kua ti Jéhovah me ade mo sara ni ape, découragé ape. Mingi ni, même mbeni ye so ayeke ngangu ape so zo aleke ti sara ahunda ngoi nga ahunda effort. So mo ye ti si na ye so mo leke ti sara afa so mo bâ songo ti mo na Jéhovah na nene ni nga mo ye ti sara ye kue so mo peut ti sara ti voro lo. Jéhovah abâ na nene ni a-effort ti mo. Lo hunda na mo ti sara ye so mo peut ti sara (Ps. 103:14; Mi. 6:8). Tongaso, a yeke nzoni mo leke ti sara ye so mo peut ti sara alingbi na dutingo ti mo. Na peko ti so mo leke ti sara mbeni ye, nyen la apeut ti aidé mo ti sara ni? Zia e bâ ambeni wango so apeut ti aidé mo.
Gi anzoni ye so ayeke na yâ ti Bible
Ngangu ti leke na ye: “Nzapa so asara yayu na sese”
18 Ye nyen e manda na lege ti kusala so Jéhovah asara na ngangu ti lo ti leke na ye? Bê ti e adö na bango aye ndenge na ndenge so lo leke. Mbeni wasungo psaume atene: “O L’Éternel, kusala ti Mo ayeke mingi! . . . sese so asi singo na mosoro ti Mo.” (Psaume 104:24). A yeke tâ tënë biani! Azo so amanda ye na ndö ti anyama, azo, nga na akeke atene so ala wara mara ti aye nde nde ahon kutu oko na ndö ti sese. Ambeni atene a si kutu 10, ambeni kutu 30, ambeni atene a hon so. Zo so ayeke leke apendere ye na kode alingbi ti bâ so ngoi na ngoi ngangu ti lo ni ahunzi kue. Me ti Jéhovah, ngangu ti lo ti leke na afini ye nde nde ayeke hunzi biani lâ oko pëpe.