Lege so azo so ayeke bâ terê ndali ti mariage ayeke mû gonda na Jéhovah

1-2. Nyen la ambeni zo apensé na ndö ti bango terê ndali ti mariage?

NGOI so koli ayeke gue na peko ti mbeni wali apeut ti duti pendere mingi. Tongana ti ndembe so mo yeke bâ terê na mbeni zo, kite ayeke dä ape so mo ye si atambela nzoni. Na a yeke ye so asi na azo mingi la. Tsion,a mbeni ita-wali so ayeke na Éthiopie, atene: “Mbeni oko ti angoi so ayeke pendere mingi na yâ ti gigi ti mbi ayeke ngoi so mbi na koli ti mbi e yeke bâ terê lani ndali ti mariage. E sara lisoro na ndö ti akota tënë nga e he ngia. Terê ti mbi anzere mingi ti bâ so mbi wara mbeni zo so aye mbi nga so mbi ye lo.”

² Ye oko, Alessio, mbeni ita-koli so ayeke na Pays-Bas, atene: “A nzere lani na mbi mingi ti gi ti hinga wali ti mbi na ngoi ti bango terê ti e, me ngoi ni so ayeke nga na akpale.” Na yâ ti article so, e yeke bâ ambeni kpale so azo so ayeke bâ terê ndali ti mariage ayeke wara nga na amama-ndia ti Bible so apeut ti aidé ala ti mû gonda na Jéhovah na ngoi so ala yeke bâ terê. E yeke bâ nga tongana nyen la aita ti congrégation apeut ti mû maboko na ala.

NDA TI BANGO TERÊ

3. Nda ti bango terê ayeke nyen? (aProverbe 20:25).

³ Atâa so ngoi ti bango terê anzere, a yeke mbeni kpengba ngoi so ayeke gue ti si na mariage. Na lango ti mariage ti mbeni couple, ala yeke mû zendo na devant ti Jéhovah ti ye mba nga ti ne mba na ngoi kue so ala ngbâ na fini. Kozo ti tene e mû mbeni zendo, a yeke nzoni e gbu li ti e nzoni si. (Diko aProverbe 20:25.) A yeke nga tongaso ndali ti zendo ti mariage. Ngoi ti bango terê ayeke mû lege na koli na wali ti hinga mba nzoni nga ti mû mbeni nzoni desizion. Na ambeni ngoi, desizion ni ayeke ti sara mariage, me na ambeni ngoi desizion ni ayeke ti zia lege ti bango terê ni. Tongana ambeni zo azia ti bâ terê aye ti tene ape so ala sara mbeni sioni ye. Me bango terê ti ala ni asi na ye so ala ye: a aidé ala ti mû mbeni nzoni desizion.

4. Ngbanga ti nyen la a yeke nzoni e duti na nzoni bango ndo na ndö ti bango terê ndali ti mariage?

⁴ Ngbanga ti nyen la a yeke kota ye ti duti na nzoni bango ndo na ndö ti bango terê ndali ti mariage? Tongana akumbamba ayeke na nzoni bango ndo, ala yeke gi pëpe ti bâ terê na mbeni zo so ala hinga so ala yeke sara ande mariage na lo ape. Me gï akumbamba la abezoin ti duti na nzoni bango ndo ape. A yeke nzoni e kue e gi ti duti na ni. Na tapande, ambeni zo apensé so tongana azo ayeke bâ terê, ala doit ti sara mariage. Bango ndo so asara aChrétien so ayeke akumbamba tongana nyen? Ita-wali Melissa, so ayeke kumbamba na États-Unis, atene: “Tongana mbeni ita-koli na mbeni ita-wali ayeke bâ terê, ambeni Témoin aku ti tene ala sara mariage. A sara si ambeni zo ayeke ngbâ ti bâ terê atâa so ala yeke nzoni zo ndali ti mba ape. Ambeni kumbamba ake ti bâ terê ndali ti mariage. Ye so aga na gingo bê mingi.”

ALA GI TI HINGA MBA NZONI

5-6. Nyen la a yeke nzoni mbeni koli na wali so ayeke bâ terê agi ti hinga na ndö ti mba? (1 Pierre 3:4).

⁵ Tongana mo yeke bâ terê na mbeni zo, nyen la ayeke aidé mo ti mû desizion ti sara mariage wala pëpe? Ala gi ti hinga mba nzoni. Peut-être ala hinga ambeni ye na ndö ti mba awe kozo ti tene ala komanse ti bâ terê. Me fadeso lege azi na ala ti gi ti hinga “zo ti yâ ni” ti mba. (Diko 1 Pierre 3:4.) Na ngoi so ala yeke bâ terê, mo peut ti gi ti hinga ye mingi na ndö ti songo ti zo ni na Jéhovah, sarango ye ti lo nga na fason so lo yeke pensé na ni. Tongana ngoi ayeke hon, a yeke nzoni mo wara kiringo tënë na ahunda so: ‘Tongana mbi na zo so e sara mariage, eskê lo yeke duti ande nzoni zo ndali ti mbi?’ (aProv. 31:​26, 27, 30; aÉph. 5:33; 1 Tim. 5:8). ‘Eskê e peut ti ye mba nga ti pensé na mba? Eskê e peut ti kanga lê na ndö ti awokongo ti mba?’b (aRom. 3:23). Na ngoi so ala yeke gi ti hinga mba, girisa ape so ye so ayeke kota mingi ayeke pëpe asarango ye ti ala so ague oko, me a yeke ti bâ wala ala peut ti changé ti lingbi na asarango ye ti mba so ayeke nde.

⁶ Ambeni ye wa la a yeke nzoni ala hinga na ndö ti mba na ngoi so ala yeke bâ terê? Kozo ti tene mo mû bê ti mo kue na zo ni, peut-être a yeke nzoni ala sara lisoro na ndö ti ambeni ye so ayeke kota, na tapande, aye so ala leke ti sara. Me ka ti atënë tongana tënë ti seni, kpale ti nginza wala ambeni ngangu kpale so asi na lo ândö? A yeke atënë kue la a bezoin ti sara tënë na ndö ni na tongo nda ti bango terê ape. (Bâ nga Jean 16:12.) Tongana mo bâ so kiringo tënë na ambeni hunda so abâ mo ayeke hio mingi, tene ni na zo ni. Me tongana ngoi ayeke hon, mba ti mo ni ayeke ande na bezoin ti hinga kiringo tënë na ahunda ni so tongaso si lo peut ti mû nzoni desizion. Tongaso, a si na mbeni ngoi, mo doit ande ti sara tënë polele na ndö ti aye ni so.

7. Tongana nyen la azo so ayeke bâ terê apeut ti gi ti hinga mba? (Bâ nga encadré “Tongana mo yeke bâ terê na mbeni zo so ayeke na yongoro ndo.”) (Bâ nga foto.)

⁷ Tongana nyen la mo peut ti gi ti hinga zo ni nzoni? Mbeni nzoni lege ni ayeke ti sara tënë polele na zo ni, ti hunda na lo atënë nga ti mä lo nzoni (aProv. 20:5; Jacq. 1:19). Peut-être mo peut ti soro ti tene ala sara ambeni ye ndo oko tongaso si a duti ngangu ape ti tene ala sara lisoro, na tapande ala peut ti te ye ndo oko, ti gue ti fono na ando so azo ayeke gue ka dä nga ti fa tënë ndo oko. Ala peut nga ti hinga ye na ndö ti mba na ngoi so ala na akamarade nga na afami ti ala apassé ngoi ndo oko. Na ndö ni, leke ti tene ala sara ambeni ye so ayeke fa na mo sarango ye ti zo ni na yâ ti aye nde nde nga na terê ti azo nde nde. Bâ ye so Aschwin, so ayeke na Pays-bas, agi lani ti sara. Lo tene tënë so na ndö ti bango terê ti lo na Alicia, lo tene: “E gi lani ti sara aye so ayeke aidé e ti hinga mba. Mingi ni, a yeke aye so akpengba ape, na tapande, tongo ye ndo oko wala sarango akua ti da ndo oko. Na ngoi ti akua ni so, e yeke bâ apendere sarango ye nga na awokongo ti mba.”

8. Tongana azo so ayeke bâ terê amanda ye ndo oko, ala yeke bâ nzoni dä tongana na nyen?

⁸ Ala peut nga ti gi ti hinga mba na lege so ala manda atënë ti Bible ndo oko. Tongana ala sara mariage, ala yeke duti ande na bezoin ti mû ngoi ti voro Nzapa na yâ ti sewa, tongaso si Nzapa aduti na kota place na yâ ti mariage ti ala (Zo-ti. 4:12). Tongaso, peut-être ala peut ti leke ngoi ti komanse ti manda ye ndo oko na ngoi so ala yeke bâ terê. Tâ tënë, azo so ayeke bâ terê ade aga sewa ape nga ita-koli ni ade ti ga mokonzi ti ita-wali ni ape. Me tongana ala yeke manda ye ndo oko lakue, ala peut ti hinga ye na ndö ti songo ti mba na Jéhovah. Max na wali ti lo Laysa, so ayeke na États-Unis, awara mbeni ye ti nzoni nde. Lo tene: “Na tongo nda ti bango terê ti e, e komanse ti manda ye na yâ ti ambeti so asara tënë na ndö ti bango terê, mariage nga na gigi ti sewa. So e manda ye na yâ ti ambeti so, e wara lege ti sara lisoro na ndö ti gbâ ti aye so ayeke akota ye so a yeke duti fade ngangu na e ti komanse ti sara lisoro na ndö ni.”

AMBENI YE NDE SO A YEKE NZONI ALA GBU LI NA NDÖ NI

9. Aye wa la a yeke nzoni azo so ayeke bâ terê agbu li na ndö ni na ngoi so ala yeke mû desizion na ndö ti azo so ala yeke sara tënë ni na ala?

⁹ Zo wa la a yeke nzoni ala sara tënë ni na lo? A yeke na ala ti mû desizion na ndö ni. Na ngoi so ala komanse ti bâ terê, peut-être ala peut ti mû desizion ti sara tënë ni na azo mingi ape (aProv. 17:27). Tongana ala sara tongaso, peut-être gbâ ti azo ayeke hunda tënë na ala ape nga a yeke pusu ala ape ti mû desizion. Me tongana ala sara tënë ni na zo oko ape, ala yeke bâ terê na hondengo ni ti tene azo abâ ala ape. Ye so apeut ti ga na kpale. Tongaso, a yeke duti na lege ti ndara ti sara tënë ni na azo so apeut ti mû na ala anzoni wango nga ti aidé ala na yâ ti ambeni ye (aProv.15:22). Na tapande, ala peut ti sara tënë ni na ambeni zo ti sewa ti ala, ambeni kamarade ti ala so akpengba wala ambeni ancien.

10. Nyen la azo so ayeke bâ terê apeut ti sara ti ngbâ ti duti na asarango ye so anzere na Jéhovah? (aProverbe 22:3).

¹⁰ Na ngoi so ala yeke bâ terê, nyen la ala peut ti sara ti ngbâ ti duti na asarango ye so anzere na Jéhovah? Na ngoi so ala komanse ti ye terê mingi, ala yeke ye mingi ti duti na terê ti mba. Nyen la apeut ti aidé mo ti sara pëpe aye so ayeke zia vundu na bê ti Jéhovah? (1 aCor. 6:18). Kpe asioni tënë, kpe ti tene gï ala use aduti ndo oko nga kpe nyongo sämba ahon ndö ni (aÉph. 5:3). Aye so apeut ti zingo nzara ti bungbingo koli na wali nga apeut ti sara si a yeke ngangu na mo ti sara aye so ayeke na lege ni. A yeke na lege ti ndara ti sara lisoro lakue na ndö ti aye so ala yeke sara ti ne mba nga ti bâ na nene ni amama-ndia ti Jéhovah. (Diko aProverbe 22:3.) Bâ ye so a-aidé lani Dawit na wali ti lo Almaz so ayeke na Éthiopie. Ala tene: “E yeke passé lani ngoi ndo oko na ando so gbâ ti azo ayeke dä wala na terê ti akamarade ti e. E duti lani gï e use lâ oko ape na yâ ti oto wala na yâ ti dä. So e sara tongaso, e kpe aye kue so apeut ti pusu e ti sara sioni ye.”

11. Aye wa la a yeke nzoni azo so ayeke bâ terê agbu li na ndö ni tongana ala ye ti sara aye so afa so ala ye terê?

¹¹ Ka ti aye so ala yeke sara ti fa so ala ye terê? Ambeni apeut ti duti na lege ni tongana ala komanse ti ye terê (Bia ti Sal. 1:2; 2:6). Me tongana mo yeke na nzara ti zo ni mingi, a yeke duti ngangu mingi ti mû nzoni desizion na ndö ti lo. Nga tongana ala yeke fa so ala ye terê, a yeke duti ngangu na ala ti kanga nzara ti bê ti ala nga a yeke duti ngangu ape ti sara mbeni ye so azia vundu na bê ti Jéhovah (aProv. 6:27). Tongaso, na tongo nda ti bango terê ti ala ni, ala sara lisoro na ndö ti aye so ala yeke sara ande ti fa so ala ye terê, ti gue oko na amama-ndia ti Bible (1 aThes. 4:​3-7).c Ala hunda terê ti ala: ‘Azo ti ndo so e yeke dä ayeke bâ aye so e yeke sara ti fa so e ye terê so tongana nyen? Eskê aye ni so apeut ti zingo nzara ti terê ti e?’

12. Tongana mbeni koli na wali so ayeke bâ terê amä terê ape, nyen la a yeke nzoni ala gbu li na ndö ni?

¹² Ala peut ti leke akpale so asi tongana nyen? Ka tongana ngoi na ngoi ala mä terê ape? Eskê a ye ti fa so ala yeke nzoni zo ndali ti mba ape? A yeke tongaso ape; acouple kue ayeke mä ka terê ape na ambeni ngoi. Mariage so akpengba ayeke ti azo use so apeut ti sara ngangu ti hon ndö ti abango ndo ti ala so ayeke nde nde. Tongaso, fason so ala yeke leke na akpale laso apeut ti fa wala mariage ti ala ayeke duti ande nzoni. Tongaso, ala hunda terê ti ala: ‘Eskê e peut ti sara lisoro na ndö ti kpale ni yeke nga na nengo zo? Eskê e yeke nduru ti yeda na afaute ti e nga ti changé? Eskê hio e yeke zia ti luti nganganga na ndö ti mbeni ye, e yeke hunda pardon nga e yeke pardonné zo?’ (aÉph. 4:​31, 32). Ye oko, tongana lakue ala mä terê ape wala ala yeke papa na ngoi so ala yeke bâ terê, peut-être a yeke changé ape na peko ti mariage ti ala. Tongana mo bâ so zo ni ayeke nzoni zo ndali ti mo ape, ti kaï bango terê ni ayeke nzoni desizion ndali ti ala use kue.d

13. Nyen la apeut ti aidé azo so ayeke bâ terê ti hinga ngoi oke la ala yeke bâ terê?

¹³ A yeke nzoni bango terê ni aninga ngoi oke? Tongana ala mû ngoi mingi ape ti gbu li na ndö ti mbeni desizion, mingi ni aye ayeke tambela nzoni ape (aProv. 21:5). Tongaso, a yeke nzoni ala bâ terê aninga kamême si ala hinga mba nzoni. Me a yeke nzoni ape ti gboto yâ ti bango terê ni gï senge senge. Bible atene nga atene: “Ye so zo aku ni ngbii, si lo wara ni hio pëpe, a sara si bê ti lo anze kue.” (aProv. 13:12). Na ndö ni, tongana ala mû ngoi mingi ti duti na terê ti mba, a peut ti duti ngangu na ala ti dö sese na nzara ti terê ti ala (1 aCor. 7:9). Ahon ti zia li ti mo na ndö ti ngoi oke la ala yeke bâ terê, hunda terê ti mo: ‘Nyen la mbi bezoin ti hinga encore na ndö ti zo ni si mbi mû desizion?’

NYEN LA AITA APEUT TI SARA TI MÛ MABOKO?

14. Anzoni ye wa la aita apeut ti sara ti mû maboko na azo so ayeke bâ terê? (Bâ nga foto.)

¹⁴ Tongana e hinga azo so ayeke bâ terê, tongana nyen la e peut ti aidé ala? E peut ti tisa ala ti tene e na ala e te ye, e voro Nzapa na sewa wala ti sara ngia (aRom. 12:13). Na lege ti aye so, ala peut ti hinga mba encore nzoni mingi. Peut-être mo na ala apeut ti sigi, mo peut ti yô ala na yâ ti oto ti mo wala mo peut ti tisa ala na ndo ti mo tongaso si ala duti gï ala use ape (aGal. 6:10). Alicia, so e sara tënë ti lo fade, adabe ti lo na ye so anzere lani na lo na Aschwin mingi. Lo tene: “A nzere lani na e mingi so ambeni ita atene so tongana e bezoin mbeni ndo ti duti dä, e peut ti ga na ndo ti ala tongaso si e duti gï e use ape.” Tongana azo so ayeke bâ terê ahunda na mo ti duti na terê ti ala, mo peut ti bâ ni tongana mbeni pendere lege ti aidé ala. Sara hange si mo zia ala gï ala use ape, me bâ nga na ngoi wa la mo peut ti zia ala gï use ti tene ala sara lisoro.—aPhil. 2:4.

15. Mbeni ye nde wa la aita apeut ti sara ti aidé azo so ayeke bâ terê? (aProverbe 12:18).

¹⁵ E peut nga ti aidé azo so ayeke bâ terê na lege ti atënë so e tene wala e tene ape. Na ambeni ngoi, peut-être e bezoin ti kanga bê ti tene tënë ape. (Diko aProverbe 12:18.) Na tapande, e peut ti duti na nzara ti tene na azo so azo tongaso akomanse ti bâ terê awe, me peut-être azo ni wani la aye ti fa ni. A yeke nzoni e tene kpere-kpere ape na ndö ti azo so ayeke bâ terê wala e kasa ala ape ndali ti aye so abâ gï ala (aProv. 20:19; aRom. 14:10; 1 aThes. 4:11). Na ndö ni, a yeke nzoni ape ti tene e tene atënë wala e hunda atënë so apusu ala ti sara mariage. Ita-wali Élise na koli ti lo atene: “Kamene asara lani e na ngoi so aita ahunda e na ndö ti aye so e leke ndali ti mariage ti e na ngoi so ade e sara tënë na ndö ni ape.”

16. A yeke nzoni e sara ye tongana nyen tongana ambeni zo azia ti bâ terê?

¹⁶ Ka tongana ambeni zo amû desizion ti zia ti bâ terê? A yeke nzoni ape ti hunda tënë na zo ni na ndö ti aye so abâ gï lo wani wala ti bi tënë ni na li ti mbeni oko ti azo ni (1 Pi. 4:15). Ita-wali Léa atene: “Mbi mä so aita ayeke tene tënë ti li ti ala na ndö ti ndani so mbi na mbeni ita-koli e zia ti bâ terê. Bê ti mbi ason lani mingi.” Tongana ti so e tene fade, tongana azo azia ti bâ terê, a yeke nzoni e tene ape so sioni desizion la ala mû so. Mingi ni, a ye gï ti tene so bango terê ni a-aidé azo ni ti si na ye so ala gi: a aidé ala ti mû mbeni nzoni desizion. Ye oko, desizion so apeut ti ngbâ ti sara ala vundu nga apeut ti sara si ala bâ so ala yeke gï ala oko. Tongaso, e peut ti gi ambeni lege ti aidé ala.—aProv. 17:17.

17. A yeke nzoni azo so ayeke bâ terê angbâ ti sara nyen?

¹⁷ Tongana ti so e bâ, azo so ayeke bâ terê apeut ti wara akpale me a yeke nga mbeni ngoi so ayeke pendere mingi. Jessica atene: “Ti tâ tënë ni, so e yeke bâ lani terê aga na e kua mingi. Me mbi yeke lani na ngia so e mû ngoi nga na ngangu ti e ti hinga mba nzoni.” Tongana mo na mbeni zo ayeke bâ terê na ndembe so, ala ngbâ ti sara kue ti gi ti hinga mba nzoni. Tongana ala sara tongaso, bango terê ti ala ni ayeke aidé ala use kue ti mû mbeni nzoni desizion.