ARTICLE TI MANDANGO NI 21
BIA 107 Tapande ti ndoye ti Nzapa
Tongana nyen la mo peut ti wara mbeni zo ti sara mariage na lo?
“Zo wa la alingbi ti wara nzoni wali zo wa? Ngere ti lo ahon ti acorail mingi.”—APROV. 31:10.
KOTA TËNË TI ARTICLE NI
Article so ayeke sara tënë na ndö ti amama-ndia ti Bible so apeut ti aidé mbeni zo ti wara mbeni nzoni zo ti sara mariage na lo nga afa tongana nyen la aita ti congrégation apeut ti aidé aita so aye ti sara mariage.
1-2. (a) Nyen la a yeke nzoni aChrétien agbu li ti ala nzoni na ndö ni kozo si ala komanse ti bâ terê na mbeni zo ndali ti mariage? (b) Tongana azo ayeke “bâ terê ndali ti mariage,” a ye ti tene nyen? (Bâ “Nda ti mbeni tënë.”)
ESKÊ mo ye ti sara mariage? Atâa so gï mariage la ayeke sara si zo aduti na ngia ape, aChrétien mingi so ayeke akumbamba, atâa amaseka wala ngu ti ala ague na li ni, ayeke gi mbeni zo ti sara mariage na lo. Me kozo si mo komanse ti bâ terê na mbeni zo ndali ti mariage, a yeke nzoni mo duti na kpengba songo na Jéhovah, mo kpengba nga mo yeke na nginza so ayeke mû lege na mo ti sara mariage (1 aCor. 7:36).a Tongana a yeke tongaso, mariage ti mo apeut ti tambela nzoni.
2 Me a yeke lakue kete ye ape ti wara mbeni nzoni zo ti sara mariage na lo (aProv. 31:10). Même tongana mo wara mbeni zo so mo ye ti gi ti hinga lo nzoni, a peut ti duti kete ye ape ti komanse lisoro na lo.b Na yâ ti article so, e yeke bâ aye so apeut ti aidé aChrétien so ayeke akumbamba ti wara mbeni nzoni zo nga ti komanse ti bâ terê na lo ndali ti mariage. E yeke bâ nga tongana nyen la aita ti congrégation apeut ti mû maboko na azo so aye ti sara mariage.
NYEN LA APEUT TI AIDÉ MO TI WARA MBENI NZONI ZO NDALI TI MARIAGE?
3. Aye wa la a yeke nzoni mbeni Chrétien so ayeke kumbamba abâ ni na ngoi so lo yeke gi mbeni zo ndali ti mariage?
3 Tongana mo ye ti sara mariage, a yeke nzoni mingi ti hinga asarango ye so mo ye ti tene zo ni aduti na ni kozo si ala komanse ti bâ terê.c Tongaso ape, mo peut ti sara sanka ti mbeni zo so apeut ti duti nzoni zo ndali ti mo na mo komanse ti bâ terê na mbeni zo so ayeke nzoni zo ape ndali ti mo. Ti vrai ni, a yeke nzoni ti bâ terê na mbeni zo so awara batême awe (1 aCor. 7:39). Me a yeke zo kue so awara batême la ayek3 e duti nzoni zo ndali ti mariage ape. Tongaso, mo peut ti hunda terê ti mo: ‘Aye wa la mbi ye ti gi ti sara na yâ ti gigi ti mbi? Asarango ye wa la mbi bâ so a yeke kota ye zo so mbi ye ti sara mariage na lo aduti na ni? Eskê aye so mbi ku na mbage ti lo ahon ndö ni?’
4. Aye wa la ambeni ita ahunda na yâ ti sambela ti ala?
4 Tongana mo ye ti sara mariage, kite ayeke dä ape so mo sambela ndali ni awe (aPhil. 4:6). Tâ tënë, Jéhovah atene ape so lo yeke sara si awakua ti lo kue awara koli wala wali. Me lo yeke bâ lege ti abezoin ti mo nga na atënë ti bê ti mo, nga lo peut ti aidé mo na ngoi so mo yeke gi mbeni zo ndali ti mariage. Tongaso, ngbâ ti fa na lo aye so mo sara nzara ni nga na aye so agbu bê ti mo (Ps. 62:8). Sambela ti kanga bê ti mo nga ti wara ndara (Jacq. 1:5). John,d mbeni ita-koli kumbamba so ayeke na États-Unis, afa aye so lo zia na yâ ti sambela ti lo, lo tene: “Mbi fa na Jéhovah asarango ye so mbi ye na mbage ti wali so mbi ye ti mû lo. Mbi sambela ti wara lege ti tingbi na zo so mbi ye ti mû lo. Mbi sambela nga Jéhovah ti aidé mbi ti duti na asarango ye so ayeke sara si mbi duti nzoni koli ti wali.” Ita-wali Tanya, so ayeke na Sri Lanka, atene: “Na ngoi so mbi yeke gi mbeni zo ti sara mariage na lo, mbi hunda Jéhovah ti aidé mbi ti ngbâ be-ta-zo na lo nga ti duti na ngia.” Même tongana mo wara mbeni zo ti sara mariage na lo na ndembe so ape, Jéhovah amû zendo ti mû na mo aye so mo bezoin ni, ti ye mo nga ti fa so lo pensé na mo.—Ps. 55:22.
5. Na ngoi wa la aChrétien so ayeke kumbamba apeut ti wara mbeni zo so aye Jéhovah? (1 aCorinthien 15:58). (Bâ nga foto.)
5 Bible awa e ti ‘duti na ye mingi ti sara na yâ ti kusala ti Seigneur’. (Diko 1 aCorinthien 15:58.) Tongana mo ngbâ ti duti na aye mingi ti sara na yâ ti kua ti Jéhovah nga mo mû ngoi ti duti na aita nde nde, mo yeke kpengba songo ti mo na ala nga mo yeke wara lege ti tingbi terê na amba ti mo kumbamba so azia li ti ala na ndö ti kua ti Jéhovah. Tongana mo sara ngangu ti zia ngia na bê ti Jéhovah, mo yeke duti na tâ ngia.
Tongana mo ngbâ ti duti na aye mingi ti sara na yâ ti kua ti Jéhovah nga mo mû ngoi ti duti na aita nde nde, mo yeke wara terê na amba ti mo so aye ti sara mariage (Bâ paragraphe 5)
6. Na ngoi so aChrétien so ayeke kumbamba ayeke gi mbeni zo ti sara mariage na lo, nyen la a yeke nzoni ala girisa ni ape?
6 Sara hange si so mo yeke gi mbeni zo ti sara mariage na lo aga pëpe ye so ayeke kota mingi na yâ ti gigi ti mo (aPhil. 1:10). Gï ti duti kumbamba wala ti sara mariage la ayeke sara si zo aduti na ngia ape, me a yeke songo ti zo na Jéhovah la asara si lo duti na ngia (Mat. 5:3). Nga na ngoi so mo yeke kumbamba, mo peut ti duti na liberté mingi ti fa tënë mingi (1 aCor. 7:32, 33). Sara kua nzoni na ngoi so. Ita-wali Jessica, so ayeke na États-Unis, so asara mariage nduru na ngu 40 tongaso, atene: “Mbi yeke fa lani tënë mingi na a-aidé mbi ti duti na ngia atâa so mbi ye ti sara mariage.”
MÛ NGOI TI BÂ ZO NI
7. Ngbanga ti nyen la a yeke na lege ti ndara ti mû ngoi ti bâ nzoni zo so mo ye ti sara mariage na lo kozo si mo sara tënë ni na lo? (aProverbe 13:16).
7 Ka tongana mo bâ mbeni zo na mo bâ so lo peut ti duti nzoni zo ndali ti mo? Eskê a yeke nzoni mo sara tënë ni na lo na lê ni lê ni? Bible atene so zo ti ndara ayeke gi ti hinga ye nzoni kozo si lo sara mbeni ye. (Diko aProverbe 13:16.) Tongaso, a yeke na lege ti ndara ti mû ngoi ti bâ nzoni zo so mo ye ti sara mariage na lo sân ti tene lo hinga kozo si mo sara tënë ni na lo. Aschwin so ayeke na Pays-bas atene: “Mo peut ti sara nzara ti mbeni zo hio me nzara ni so apeut nga ti girisa hio. Tongaso, tongana mo mû ngoi ti bâ mbeni zo nzoni, mo yeke komanse hio ape ti bâ terê na lo ndali ti mariage gï ndali ti so mo sara nzara ti lo.” Na ndö ni, tongana mo bâ zo ni nzoni, mo peut ti bâ so lo yeke nzoni zo ape ndali ti mo.
8. Tongana nyen la mbeni kumbamba apeut ti bâ nzoni zo so lo ye ti mû lo? (Bâ nga foto.)
8 Tongana nyen la mo peut ti bâ nzoni zo so mo ye ti mû lo sân ti tene lo hinga? Na ngoi ti abungbi ti congrégation wala na ngoi so aita abungbi ti sara ngia, mo peut ti hinga wala lo ye Jéhovah mingi nga mo peut ti hinga asarango ye ti lo. Akamarade ti lo ayeke azo wa nga atënë ti lo angoro ka na terê ti nyen? (Luc 6:45) Eskê aye so lo ye ti sara ague oko na ti mo? Mo peut ti hunda tënë na ndö ti lo na a-ancien ti congrégation ti lo wala na ambeni ita so akpengba so ahinga lo nzoni (aProv. 20:18). Mo peut ti hunda bango ndo ti azo na ndö ti lo nga na asarango ye ti lo (Ruth 2:11). Na ngoi so mo yeke bâ zo ni, sara kue ti sara pëpe mbeni ye so asara si lo duti nzoni ape. Bâ na nene ni atënë ti bê ti lo, gi pëpe ti duti na ando kue so lo yeke dä nga yôro yanga ti mo pëpe na yâ ti ambeni ye so abâ gï lo.
Kozo ti sara tënë na zo so mo ye ti bâ terê na lo ndali ti mariage, mû ngoi ti bâ lo nzoni sân ti tene lo hinga (Bâ paragraphe 7-8)
9. Kozo ti sara tënë na zo so mo ye ti mû lo, nyen la a yeke nzoni mo hinga na bê ti mo kue?
9 A yeke nzoni mo bâ zo ni ngoi oke kozo si mo sara tënë ni na lo? Tongana mo sara tënë na zo ni hio mingi, lo peut ti bâ so mo gbu li ti mo nzoni ape kozo ti mû adesizion (aProv. 29:20). Me tongana zo ni abâ so mo sara nzara ti lo na aninga mingi si mo tene na lo, lo peut ti bâ so mbeto ti mungo adesizion asara mo mingi (Zo-ti. 11:4). Girisa ape so kozo ti sara tënë na mbeni zo, mo bezoin ape ti duti sûr so lo la mo yeke mû ande lo. Me a yeke nzoni mo hinga na bê ti mo kue so mo yeke nduru awe ti sara mariage nga zo ni apeut ti duti nzoni zo ndali ti mo.
10. Nyen la a yeke nzoni mo sara tongana mo bâ so mbeni zo asara nzara ti mo, me lo gbu bê ti mo ape?
10 Me ka tongana mo bâ so mbeni zo asara nzara ti mo? Tongana mo sara nzara ti lo ape, gi ti fa ni polele na lege ti asarango ye ti mo. Tongana mo sara ye mo bâ mo tene mo na zo ni apeut ti komanse ti bâ terê me ti vrai ni mo ye ape, a yeke na lege ni ape.—1 aCor. 10:24; aÉph. 4:25.
11. Tongana mo yeke leke ti tene ambeni zo abâ terê ndali ti mariage, aye wa la a yeke nzoni mo gbu li nzoni na ndö ni?
11 Na ambeni kodro, ababâ na amama wala ambeni zo so akpengba awe la apeut ti soro koli wala wali na molenge ti ala wala na mbeni fami ti ala. Na yâ ti ambeni kodro nde, afami wala akamarade la ayeke gi koli wala wali na azo so ayeke akumbamba nga ala yeke leke ti tene koli na wali ni awara terê ti bâ wala ala peut ti komanse ti bâ terê. Tongana a hunda na mo ti leke ti tene azo use akomanse ti bâ terê ndali ti mariage, gbu li na ndö ti abezoin ti ala nga na aye so anzere na ala. Tongana mo pensé so zo ni apeut ti duti nzoni koli wala nzoni wali ndali ti fami wala kamarade ti mo ni, gi ti hinga lo nzoni, gi ti hinga asarango ye ti lo nga, kota ye ni kue, gi ti hinga wala lo yeke na nzoni songo na Jéhovah. Ti duti na nzoni songo na Jéhovah ayeke kota ye mingi ahon nginza, hingango mbeti ti zo wala dutingo kota zo wala pëpe. Me girisa ape so aita ni wani la ayeke mû ndangba desizion ti sara mariage wala pëpe.—aGal. 6:5.
LEGE TI KOMANSE TI BÂ TERÊ NA MBENI ZO NDALI TI MARIAGE
12. Tongana mo ye ti bâ terê na mbeni zo ndali ti mariage, mo peut ti fa na lo ni tongana nyen?
12 Tongana mo ye ti bâ terê na mbeni zo ndali ti mariage, mo peut ti fa na lo ni tongana nyen?e Mo peut ti leke ti tene mo na zo ni awara terê asara lisoro na ndö ni na mbeni place so azo ayeke dä wala na téléphone. Fa na zo ni polele aye so mo ye (1 aCor. 14:9). Tongana bezoin ni ayeke dä, zia ngoi na zo ni ti gbu li ti lo si lo kiri tënë (aProv. 15:28). Tongana zo ni ayeda ape, zia lo.
13. Nyen la mo peut ti sara tongana mbeni zo atene na mo so lo ye mo? (aColossien 4:6) .
13 Ka tongana mbeni zo atene na mo so lo ye mo? Peut-être zo ni asara ye na mbeto ape la lo sara tënë na mo so, tongaso, sara ye na nzoni bê nga na nengo zo. (Diko aColossien 4:6.) Tongana mo bezoin ngoi ti gbu li ti bâ wala ala peut ti komanse ti bâ terê wala pëpe, tene ni. Me gi ti kiri tënë na zo ni hio tongana lege ayeke dä (aProv. 13:12). Tongana mo yeda ape, tene ni na nzoni bê nga polele. Bâ tongana nyen la Ita-koli Hans, so ayeke na Autriche, akiri tënë na mbeni ita-wali so atene na lo ti tene ala bâ terê ndali ti mariage. Lo tene: “Mbi fa na lo adesizion ti mbi na nzoni bê nga polele. Mbi sara ni lani hio mingi ndali ti so mbi ye ape ti tene lo pensé so mbeni lâ e peut ti mû terê. Ndali ti oko raison so, mbi sara nga hange na sarango ye ti mbi na mbage ti lo na yâ ti angoi so aga na pekoni.” Me tongana mo ye nga ti gi ti hinga zo ni nzoni, tene ni na lo nga zia ala sara lisoro na ndö ti fason so ala ye ti tene ye ni apassé na ni. Aye so mo ye apeut ti duti nde na ti zo ni, ti gue oko na ngobo ti mo wala ambeni ye nde.
AMBENI ZO APEUT TI MÛ MABOKO NA AKUMBAMBA TONGANA NYEN?
14. Tongana nyen la e peut ti mû maboko na aita so ayeke akumbamba na lege ti atënë ti yanga ti e?
14 Tongana nyen la e kue e peut ti aidé aita so ayeke akumbamba so aye ti sara mariage? Mbeni lege ni ayeke ti tene e sara hange na atënë ti yanga ti e (aÉph. 4:29). E peut ti hunda terê ti e, e tene: ‘Eskê mbi yeke tene ka atënë so ason azo so aye ti sara mariage na yâ ti atënë ti ngia? Tongana mbi bâ mbeni ita-koli kumbamba na mbeni ita-wali kumbamba so ayeke sara lisoro, eskê mbi yeke pensé so ala tï mba awe?’ (1 Tim. 5:13). Na ndö ni, a yeke nzoni e sara lâ oko ape si aita so ayeke akumbamba abâ so mbeni ye amanke ala ndali ti so ade ala sara mariage ape. Hans, so e sara tënë ti lo fade, atene: “Ambeni ita-koli ayeke tene: ‘Ngbanga ti nyen la mo sara mariage ape? Mo kpengba awe.’ Mara ti atënë tongaso apeut ti sara si aita so ayeke akumbamba abâ so a ne ala ape. Nga a yeke pusu gï ala ti sara mariage.” A yeke duti nzoni mingi ti gi alege ti gonda aita so angbâ kumbamba.—1 aThes. 5:11.
15. (a) Ti gue oko na mama-ndia so ayeke na aRomain 15:2, nyen la a yeke nzoni e gbu li na ndö ni kozo si e aidé mbeni ita ti wara mbeni zo ndali ti mariage? (Bâ nga foto.) (b) Aye wa la mo manda na lege ti vidéo so?
15 Ka tongana mo pensé so tongana ita-koli tongaso na ita-wali tongaso asara mariage ala yeke duti mbeni nzoni couple? Bible awa e ti bâ na nene ni atënë ti bê ti amba ti e. (Diko aRomain 15:2.) Mingi ti akumbamba aye ape ti tene ambeni zo la afa ala na zo so ala peut ti sara mariage na lo, na a yeke nzoni e bâ na nene ni ye so ala ye (2 aThes. 3:11). A peut ti nzere na ambeni zo ti tene e aidé ala, me a yeke nzoni ala hunda e si (aProv. 3:27).f Ambeni kumbamba aye ape ti tene mbeni zo afa ala droit na zo so ala peut ti sara mariage na lo. Ita-wali Lydia, so ayeke kumbamba na Allemagne, atene: “Mo peut ti tisa ita-koli na ita-wali ni na ngoi so gbâ ti azo ayeke dä. Sara si aita ni awara ngoi ti duti ndo oko na zia ala mû desizion na ndö ti ye so ala ye ti sara.”
Dutingo na milieu ti gbâ ti azo amû lege na akumbamba ti wara terê (Bâ paragraphe 15)
16. Nyen la a yeke nzoni aChrétien so ayeke akumbamba agirisa ni ape?
16 E kue, akumbamba wala azo so asara mariage, e peut ti duti na ngia na yâ ti gigi ti e (Ps. 128:1). Tongaso, tongana mo ye ti sara mariage me ade mo wara mbeni zo ape, ngbâ ti zia li ti mo na ndö ti kua ti Jéhovah. Ita-wali Sin Yi, so ayeke na Macao, atene: “Ngoi so mo na koli wala wali ti mo ayeke duti ande na yâ ti Paradis ayeke mingi ahon ngoi so mo duti kumbamba. Duti na ngia na ngoi ni so nga sara kua na ni nzoni.” Me ka tongana mo wara mbeni zo so mo peut ti sara mariage na lo na ala komanse ti bâ terê awe? Na yâ ti article ti peko, e yeke bâ aye so mo peut ti sara na ngoi so ala yeke bâ terê so apeut ti aidé mo ti mû nzoni desizion.
BIA 137 Awali be-ta-zo, awali Chrétien
a Ti aidé mo ti bâ wala mo yeke nduru awe ti sara mariage, bâ na ndö ti site jw.org article “Fréquentation—Mbage 1: Eskê mbi yeke prêt awe ti fréquenté mbeni zo?”
b NDA TI MBENI TËNË: Na yâ ti article so nga na ti peko, ti “bâ terê na mbeni zo ndali ti mariage” aye ti sara tënë ti ngoi so mbeni koli na mbeni wali akomanse ti gi ti hinga mba nzoni ti bâ wala ala peut ti duti nzoni zo ndali ti mba. Bango terê ndali ti mariage ayeke komanse na ngoi so koli na wali afa polele na mba so ala tï mba na ayeke gue juska na ngoi so ala sara mariage wala juska na ngoi so yâ ti bango terê ni afâ.
c Ti sara tënë mingi ape, na yâ ti aparagraphe so ayeke ga, e yeke luti mingi na ndö ti ita-koli so ayeke gi mbeni zo ti sara mariage na lo. Me amama-ndia so abâ nga aita-wali.
d A changé ambeni iri ni.
e Na ambeni ndo, mingi ni, ita-koli la ayeke tene na ita-wali ti tene ala komanse ti bâ terê ndali ti mariage. Me a yeke nga sioni ape ti tene mbeni ita-wali atene na mbeni ita-koli ti tene ala bâ terê ndali ti mariage. (Ruth 3:1-13) Ti hinga ambeni tënë na ndö ni, bâ article “Les jeunes s’interrogent : Comment lui dire ce que je ressens pour lui ?” na yâ ti Réveillez-vous ! ti lango 22 ti octobre 2004.
f Bâ na ndo ti jw.org vidéo Ala sö benda na yâ ti tiri ti mabe: Aita so ayeke akumbamba.