IBÎKIRO LY'OKU ENTERNETE Watchtower
Watchtower
IBÎKIRO LY'OKU ENTERNETI
Mashi
  • BIBLIYA
  • BICAPO
  • NTIMANANO
  • ijwyp mwanzi 27
  • Bulya Gurhi Niehe Ntajira Bîra?

Nta video eri mw’ehi higabi.

Habire ehya mazibu ene oba oli walonza.

  • Bulya Gurhi Niehe Ntajira Bîra?
  • Amadoso Emisole Ecidosa
  • Birhwe bisungunu
  • Mwanzi Gushushine
  • Amadoso lugenda okuba kahumba
  • Okuli lugenda obwîra n’okuba kahumba
  • Oku wakahimamwo ago mazibu
  • Olwise Entanya z’Okuciyumva Kahumba omu Kucijirira Abîra—Oku Ebibliya Yakakurhabalamwo
    Eyindi Myanzi
  • Orhali Kahumba, Yehova Ali Haguma na Nawe
    Ilabiro ly’Akalalizi Liyalagaza Obwami bwa Yehova (Cigabi c’Okuciyigiriza)—2021
Amadoso Emisole Ecidosa
ijwyp mwanzi 27
Munyere w’omushûko oli walwisa okurhacilangalira

AMADOSO EMISOLE ECIDOSA

Bulya Gurhi Niehe Ntajira Bîra?

Oli oku enternete, onali walola enfoto z’okw’idinye lyacizindig’ijirwa. Abîra bawe boshi bali kw’ery’idinye, banabonekine oku bagezize akasanzi kinja bwenene. Cikone hali kantu kalebe kabuzire. Rhulonzize okuderha oku hali muntu mulebe obuzire, oyo muntu ali we!

Orhangire wacidosa erhi ‘Bici byarhumire niehe barhandalika?’

Enyanya z’okulonza okumanya orhondere waciyumva kubi. Ociyumve olekerirwe! Obwîra bwawe bwanahirima nka nyumpa ya bikarto. Oliwaciyumva entanya zikurhalusire enyanya z’okuba kahumba, onaliwacidosa ntya, ‘Bulya Gurhi Niehe Ntajira Bîra?’

  • Amadoso lugenda okuba kahumba

  • Okuli lugenda obwîra n’okuba kahumba

  • Oku wakahimamwo ago mazibu

  • Ebi eyinyu misole ederha

  • Okuhima oboba lugenda okujira obwîra

Amadoso lugenda okuba kahumba

Ka kobinali erhi bushûmi

  1. Erhi wakaba ogwerhe bîra banji, nta mango wakaciyumva oli kahumba.

  2. Erhi wakacilunga oku site z’e enternete z’okuganira na bantu banji, orhakacikaciyumva oli kahumba.

  3. Erhi wakakayandika mamesage manji nk’oku onalonzize, orhakacikaciyumva oli kahumba.

  4. Erhi wakakarhabala abandi, orhakacikaciyumva oli kahumba.

Ishuzo ly’ebyo bintu bini biganirirwe buli bushûmi.

Bulya gurhi?

Okuli lugenda obwîra n’okuba kahumba

  • Okuba na bîra banji kurhakarhuma orhacikaciyumva oli kahumba.

    “Nankashibirira abîra bani, cikone mango maguma na maguma nantanye oku bohe barhanshibirira. Wanaciyumva oli kahumba bwenene amango ozungulusirwe n’abîra cikone bakabonekana nka barhakuzigiri barhanakulagiririko.”​—Anne.

  • Okucilunga oku site z’e enternete z’okuganira na bantu banji kurhakarhuma orhakaciyumva oli kahumba.

    “Hali bantu baguma na baguma bacijirira bîra banji nka kula omuntu abumba orhusanamu omu mwage. Cikone okuba n’orho rhusanamu kurharhuma omuntu aciyumva oku azigirwe. Erhi akaba orhajira abîra b’okunali, abîra ojira oku enternete banaba ak’orho rhusanamu rhurhakakurhabala omu kantu koshi-koshi.”​—Elaine.

  • Okuyandika mamesaje manji nk’oku onalonzize kurhakarhuma orhacikaciyumva oli kahumba.

    “Mango maguma na maguma amango omuntu ali kahumba, anakalola ngasi kasanzi oku telefone yage ly’abona erhi nta mwîra wage wamurhumire emesaje. N’Erhi wakaba okola oli waciyumva oli kahumba, buzinda obone oku ntaye wakuyandikire, oko kwanarhuma waciyumva kubi bwenene!”​—Serena.

  • Okurhabala abandi kurhakarhuma orhacikaciyumva oli kahumba.

    “Nankacihangana okujirira abîra bani aminja, cikone nambone oku arhali oku mbashibirira ko nabo banshibirira. Ntaciyunjuza okuba muhânyi oku bîra bani, cikone binansomeze hitya okubona barhangalulira aminja mbajirira.”​—Richard.

Kwa bofofi: Okuba kahumba omu bukengere kuba. “Omu kandalala k’omuntu mwo kurhenga, c’arhali embuga,” ko mukazi ohamagalwa Jeanette adesire.

Gurhi wakajira erhi wakaciyumva oku orhagwerhi bîra onali kahumba?

Oku wakahimamwo ago mazibu

Munyere w’omushûko oli walwisa okurhacilangalira

Ocihangane obe wakukacilangalira.

“Okuba kahumba kwanarhuma rhurhakacilangalira. Kuba kuzibu okujira obwîra bwinja haguma n’abandi amango rhuli rhwaciyumva oku rhurhali ba bulagirire kuli bo.”​—Jeanette.

Ebibliya edesire ntya: “Ozigire owinyu nk’oku ocizigira wêne.” (Abagalasiya 5:14) Lyo rhuba n’abîra binja, bihûnyire rhukacizigira buzira kuba n’obucibone.​—Abagalasiya 6:3, 4.

Murhabana w’omushûko ogwerhe entanya z’okucitumuza

Oyake okukacitumuza.

“Okuba kahumba ko kuba nka bijondo bidosire. Oku oliwabiholoberamo bwenene ko kunaba kuzibu bwenene okubirhengamo. Erhi wakaleka okuba kahumba kurhegeke entanya zawe, abandi banahikira aha bakakuyaka nantyo wanagendekera waba kahumba bwenene.”​—Erin.

Ebibliya edesire ntya: “Obuzigire . . . burhacikaliza .” (1 Abakorinti 13:4, 5, Mashi Bible) Okuderha okuli, erhi omuntu kaba wakucikaliza arhakacikayumviza abandi obwonjo, n’oko kwanarhuma abandi barhacikamuyegerera. (2 Abakorinti 12:15) Okuli kuli k’oku: Erhi wakakagerera ebi wahikirize kw’ebi abandi bajijire, erhi kuyabirwa wanayabirwa! Okuderha okuli, enderho nka “Ntaye ciru ompamagala” na “Ntaye niehe ondalika hantu halebe” zanayerekana oku ohizire omwishingo gwawe omu maboko g’abandi. K’oko kurhali kubaha buhashe bunji kuli we?

Murhabana w’omushûko oli walahira irhabi

Okulonza okuba na mwîra mulebe kurharhumaga wavuna amakanuni gawe g’olugenzi.

“Abantu baciyumva kahumba baba balonzize babashibirire n’’oko kwanarhuma barharhanya bwenene embere bacishoge owaba mwîra wabo. Baba balonzize kone baciyumve oku abandi babashibirire. Cikone bantu baguma na baguma banakuyereka oku bakushibirire lyo bakulongezako obunguke. Nantyo wanaciyumva oli kahumba bwenene kulusha agandi mango.”​—Brianne.

Ebibliya edesire ntya: “Okômerana n’ow’obumanye naye anabe wundi, cikwone okômera abahwinja kusherera asherera.” (Emigani 13:20, Mashi Bible) Omuntu okola wafâ n’ishali analya hofi ngasi kantu. Kuguma n’oko, abantu balagirire bwenene oku bîra banalongeza abîra ngasi ahantu habi. Ciru bananagwarhwa omu murhego gw’abengehushu balonza okuyungukira oku bandi. Banarhanya oku biyumvikine okuba na bîra bantyo n’oku nta kantu kinja kulusha ako bakacilangalira.

Okushwinja: Ngasi muntu anabe kahumba mango maguma na maguma; cikone hali abaciyumva kahumba bwenene kulusha abandi. Ciru akaba entanya z’okuciyumva kahumba zinarhume omuntu aciyumva kubi bwenene, okuderha okuli ezo ntanya zagendekera zahaba. Kanji kanji oku rhuciyumva kunakashokolerwa n’entanya zirhu, rhwananaba n’obuhashe oku ntanya zirhu.

Na kandi obe n’entanya nyinja lugenda ebi olonzize abandi bakujirire. Jeanette rhwaganiriraga embere adesire ntya “Arhali ngasi muntu waba mwîra wawe w’okunali ensiku zoshi, cikone wabona abantu bakushibirire. N’okukushibirira ko k’obulagirire. Oko kwanakurhabala olek’ikaciyumva kahumba.”

K’Olagirire oku bundi burhabale? Osome omwanzi gudesire “Okuhima oboba lugenda okujira obwîra.” Na kandi orhôle e PDF ya “Kupambana na Upweke.”

EBI EYINYU MISOLE EDERHA

Vanessa

“Oganirire muntu mulebe lugenda okuciyumva kwawe kahumba. Orhafulikaga oku oli waciyumva. Byanahashikana habe abandi bantu omanyire baciyumva akawe. Mango maguma na maguma akantu oba olagirireko ali mwîra wakakurhabala ociyumve bwinja.”​—Vanessa.

Taylor

“Orhakag’ikatumuza abandi ngasi mango lugenda okuciyumva kwawe kahumba. Hali amango oba we waciberwire wene oku bandi. Co cirhumire ojire oku wakanahasha ly’ocibicilunga haguma n’abandi. Erhi akaba birhagendesiri, ocihangane okulonza abîra bahyahya. Nkaba wanacihanagana okujira obwîra haguma n’abantu orhalikomerine nabo embere.”​—Taylor.

Okuhima oboba lugenda okujira obwîra

“Mwîra wani muguma ali alwisa amazibu g’okuba kahumba nsiku nyinji. Ciru akaba aba azungulusirwe n’abantu bamushibirire, anacikaciyumva nka nta muntu oba omuzigire na ntaye omushibirire. Anakaciyerekana oku ali muzibu bwenene okubiyerekire oku aciyumva, ly’afulika abandi oku anakaciyumva oku arhaba wabulagirire. Ntanyize oku oko kuciyerekana ali muzibu lugenda oku aciyumva kunarhume kwaba kuzibu kuli ye okurhondeza obwîra. Abantu arhimanana nabo banarhanye oku aba wa mboho-mboho, n’abantu barhali ba kulembera banakamuyaka.

“Kandi omwîra wani anakayoboha oku abandi bamuvuna omurhima, co cirhuma erhi abandi balonza okumumanya bwinja, anabarhanyize kubi erhi kandi anaderhe oku obo bwîrha burhalame. Anakaciyumva ali kahumba bulya bantu banji barhahugûkwa oku ayorha, cikone anakalahira okuganirira abandi oku aciyumva.

“Omwîra wani ashinganine ahugûkwe oku okuganirira abandi oku omuntu ali aciyumva kasanzi kalebe kunazibuhye obwîra kunanarhabale abandi bakumanye bwinja. Kunabarhabale okujira haguma nanawe obwîra olagirireko. Ndangalire oku omwîra wani aciyumva bwinja n’okuyiga oku akahimamwo oboba lugenda okujira obwîra.”​—Elaine.

    Ebicapo by’Amashi (2000-2025)
    Orhenge
    Ocimanyise
    • Mashi
    • Rhumira abandi
    • Ebisimirwe
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Amarhegeko gw’okukolesa eyi site
    • Amarhegeko gw’okubîka ihwê
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ocimanyise
    Rhumira abandi