දෙවිගේ නම ඩෙන්මාකයේ ව්‍යාප්ත වූ අයුරු
සෑම වසරකම ඩෙන්මාකයේ අගනුවර වන කෝපන්හේගන් නගරයට සංචාරකයන් දහස් ගණනින් ඇදී එනවා. එහි ඇති මාලිගා සහ වෙනත් ගොඩනැඟිලිවල සඳහන්ව ඇති යෙහෝවා යන දෙවිගේ නම හෝ එහි හෙබ්‍රෙව් අක්ෂර (יהוה) දැකීමෙන් ඔවුන් පුදුමයට පත් වෙනවා.a උදාහරණයකට නගරය මැද පිහිටා තිබෙන පල්ලියේ ගේට්ටුවේ දෙවිගේ නාමය විශාල රන් අකුරෙන් සටහන් කර තිබෙනවා. එමෙන්ම එම නාමය එම දොරටුවේ ඇතුල් පැත්තෙහිද දැකගත හැකියි. එය 1661දී කරන ලද්දක්.
ඉහත සඳහන් කළ පල්ලියට නුදුරින් වක්‍රාකාර කුලුන ලෙස හඳුන්වන ගොඩනැඟිල්ලක් තිබෙනවා. එහි පිටත බිත්තියේ ලතින් භාෂාවෙන් ලියවුණු සටහනක දෙවිගේ නාමය විශාල හෙබ්‍රෙව් අක්ෂරවලින් සඳහන්ව ඇති ආකාරය දැකගත හැකියි. එම සටහන පරිවර්තනය කළ විට එහි අදහස මෙයයි. “යෙහෝවා දෙවි, හතරවන ක්‍රිස්ටියන් රජතුමාට යුක්තිය ඉටු කිරීමට හැකියාවත් මඟ පෙන්වීමත් දේවා!” එලෙස දෙවිගේ නම ඩෙන්මාකය තුළ එතරම් ප්‍රචලිත වුණේ කෙසේද?
රෙපරමාදු ප්‍රතිසංස්කරණයෙන් පසු
දෙවිගේ නම ප්‍රචලිත වීමට ප්‍රධාන වශයෙන් දායක වුණේ රෙපරමාදු ප්‍රතිසංස්කරණයයි. මාටින් ලූතර්, ජෝන් කැල්වින්, හූල්ඩ්‍රික් ස්විංලි වැනි අය බයිබලය හා හෙබ්‍රෙව්, ඇරමයික සහ ග්‍රීක යන එහි මුල් පිටපත් හොඳින් අධ්‍යයනය කළා. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස දෙවිට පෞද්ගලික නාමයක් තිබෙන බව ඔවුන් තේරුම්ගත්තා. ඒ අනුව මාටින් ලූතර් එක් දේශනයකදී මෙවැන්නක් පැවසුවා. ‘යෙහෝවා යන මෙම නාමය අයත් එකම තැනැත්තා වන්නේ සැබෑ දෙවියි.’
ඔහු දෙවිගේ නම දැන සිටියත් ජර්මානු භාෂාවට බයිබලය පරිවර්තනය කළ විට එහි දෙවිගේ පෞද්ගලික නාමය වෙනුවට ඔහු භාවිත කළේ “ස්වාමින්” හෝ “දෙවි” යන පදවි නාමයි. පසු කාලයකදී උතුරු ජර්මනියේ සහ දකුණු ඩෙන්මාකයේ ජනයාගේ පොදු භාෂාවෙන් පිටපතක් සකස් කරන්න කියා ලූතර් ඔහුගේ මිත්‍රයෙක් වූ ජොහැන්නස් බුගන්හැගන්ට පැවසුවා. ඒ අනුව ඔහු 1541දී කළ සංස්කරණයේ (පළමු සංස්කරණය ප්‍රකාෂයට පත් කළේ 1533දීයි.) පෙරවදනෙහි දෙවිගේ නාමය ගැන කිහිප අවස්ථාවකම සඳහන් කළ අතර “දෙවිගේ ශුද්ධ නාමය යෙහෝවා” කියාද සඳහන් කර තිබුණා.
ලූතර් විසින් ඩේනිෂ් භාෂාවට පරිවර්තනය කළ බයිබලයේ යම් දෝෂ ඇති බව තරුණ පූජකයෙක් වූ හාන්ස් පෝල්සන් රිසෙන් 1604දී සොයාගත්තා. පසුව ඔහු ඒ බව හතරවන ක්‍රිස්ටියන් රජතුමාට පෙන්වා දුන් අතර මුල් හෙබ්‍රෙව් සහ ග්‍රීක පිටපත් ඇසුරෙන් නව පරිවර්තනයක් කිරීම සඳහා අවසර ඉල්ලා සිටියා. ඊට අවසර ලැබුණු අතර උත්පත්ති 2:4 සම්බන්ධයෙන් රිසෙන් මෙවැනි සටහනක් තබා තිබුණා. “සියලු බලැති එකම දෙවි වන්නේ යෙහෝවායි.”b
දෙවිගේ පෞද්ගලික නාමය එළිදරව් වීමත් සමඟම එය ප්‍රසිද්ධ ස්ථානවල දැකගන්න ලැබුණා. උදාහරණයකට 1624දී හාන්ස් පෝල්සන් රිසෙන්ව බිෂොප් පදවියට පත් කළ පසු බ්‍රොන්ස්හෝජ් පල්ලියේ පුවරුවක් සවි කිරීමට ඔහු අණ කළ අතර එහි ඉහළින්ම යෙහෝවා යන නාමය රන් අකුරෙන් සඳහන් කිරීමට පියවර ගත්තා. එමෙන්ම පසුව ඔහුගේ ලියවිලි බොහෝමයක ඔහුගේ අත්සන සමඟ ‘යෙහෝවා සියල්ල දකියි’ කියා සඳහන් කළා.
ඉන්පසු ජොහෑන් ඩේවිඩ් මිකායෙලිස් ජර්මානු භාෂාවට පරිවර්තනය කළ බයිබලය 18වන ශතවර්ෂයේ අගභාගයේදී ඩේනිෂ් භාෂාවෙන් ප්‍රකාශයට පත් කළා. එම බයිබලයේද බොහෝ ස්ථානවල දෙවිගේ නාමය දැක ගත හැකියි. ඒ හා සමානව 19වන ශතවර්ෂයේ සිටි ක්‍රිස්ටියන් කල්ක සහ වෙනත් පරිවර්තකයන් මුල් ලියවිලිවල දෙවිගේ නම සඳහන්ව තිබූ බොහෝ ස්ථානවල එම නම නැවතත් සඳහන් කළා. මෑතකදී එනම්, 1985දී යෙහෝවා දෙවිගේ සාක්ෂිකරුවන් විසින් ශුද්ධ ලියවිල්ලෙහි නව ලොව පරිවර්තනය ඩේනිෂ් භාෂාවෙන් ප්‍රකාශයට පත් කළා. මුල් පිටපත්වල මෙන් මෙම පරිවර්තනයෙහිද දෙවිගේ ශුද්ධ නාමය 7,000 වාරයක් පමණ දැක ගන්න ලැබීම එහි පාඨකයන්ගේ ප්‍රීතියට හේතුවක් වී තිබෙනවා.
වරක් යේසුස් තම පියාට මෙසේ යාච්ඤා කළා. “ඔබේ නාමය මම ප්‍රකාශ කළෙමි.” (යොහන් 17:6) එමෙන්ම යේසුස් තම අනුගාමිකයන්ට ඉගැන්වූ යාච්ඤාවෙහිද මෙවැනි දෙයක් සඳහන් කළා. “ඔබගේ නාමය විශුද්ධ වේවා.” (මතෙව් 6:9) අප මෙතෙක් සාකච්ඡා කළ තොරතුරුවලට අනුව පැහැදිලි වන්නේ ඩෙන්මාකයේ ජනයා ඇතුළු බොහෝදෙනෙක් එම වචන හොඳින් සැලකිල්ලට ගෙන ඇති බවයි.
[පාදසටහන්වල]
a මෙම අක්ෂර හතර කියවීම ආරම්භ කරන්නේ දකුණේ සිට වමටයි. එය ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් YHWH හෝ JHVH ලෙස සඳහන් වෙනවා. පුරාණයේ සිටි අය එය ශබ්ද කළේ ප්‍රාණාක්ෂරද ඇතුළත් කරමිනුයි. උදාහරණයකට අප වර්තමානයේ කෙටි යෙදුම් දකින විට සම්පූර්ණ වචනයම ශබ්ද කරනවා හා සමානයි.
b ශුද්ධ බයිබලයට අයත් මුල් ලියවිලිවල දෙවිගේ පෞද්ගලික නාමය මුල්වරට සඳහන් වන්නේ උත්පත්ති දෙවන පරිච්ඡේදයේ හතරවන වගන්තියේයි. එමෙන්ම මුල් ලියවිලිවල බයිබලය පුරාම යෙහෝවා යන නාමය 7,000 වාරයක් පමණ දැක ගත හැකියි. එහි අර්ථය වන්නේ දෙවි අරමුණු කරන ඕනෑම දෙයක්, ඕනෑම පොරොන්දුවක් ඉටු කිරීමට ඔහුට හැකි බවයි.
[25වන පිටුවේ කොටුව⁄පින්තූරය]
කවියක ලියැවුණු දෙවිගේ නම
ඩෙන්මාක ජාතික ප්‍රසිද්ධ තාරකා විද්‍යාඥයෙක්වූ ටයිකෝ බ්‍රාහේට 1597දී ඩෙන්මාකයෙන් පිට වී යෑමට සිදු වුණා. ඊට හේතුව වූයේ එහි සිටි විද්වතුන් මෙන්ම හතරවන ක්‍රිස්ටියන් රජු සමඟ හටගත් මතගැටීමක් නිසයි. ඔහු ඩෙන්මාකයෙන් පිට වී යන අවස්ථාවේදී ලතින් භාෂාවෙන් මෙවැනි කවියක් ලියුවා. “මා මෙරටින් බැහැරව යෑම යෙහෝවාගේ කැමැත්ත නිසා විදේශිකයන් මට කරුණාව පෙන්වාවි.”
[24, 25වන පිටුවේ පින්තූරය]
පල්ලියේ ගේට්ටුව
[24, 25වන පිටුවේ පින්තූරය]
වක්‍රාකාර කුලුන
[25වන පිටුවේ පින්තූරය]
හාන්ස් පෝල්සන් රිසෙන්
[25වන පිටුවේ පින්තූරය]
ජොහැන්නස් බුගන්හැගන් සකස් කළ බයිබලයේ පෙරවදනෙහි දෙවිගේ නාමය ගැන සඳහන් කළා
[25වන පිටුවේ පින්තූරයේ හිමිකම් විස්තර]
Hans Paulsen Resen and Tycho Brahe: Kobberstiksamlingen, Det Kongelige Bibliotek, København