FOOLIISHSHO HONSE
Xiinxalla Ikkase Leellishshino
1-3. (a) Abigiya maatera goofa dagganno gede assinori maati? (b) Aanchine dhagge ikkitannote tenne mancho daafira maa ronseemmo?
ABIGIYA albaseenni uurrinoha baasa jajjarino beetto laꞌanni no. Isi togo ikke jajjarinohu dimullaati. Maatensara goofa daggaraati. Hatte saatera, 400 meddi yitanno olanto Abigiya minaanni Naabaali qaera noo labballo baalanka guddara dagganni no. Mayira?
2 Konni qarrira kaimu Naabaaliiti. Isi rosinonte gede, manna xone shollishe kaino. Tenne yannara kayinni, isi horo kisa hasiissannosikki mancho kisino; mayira yiniro, isi xonino manchi ammanantinoti qajeeltino olanto noosihonna mannu ayirrisannoho. Hatte farora, Naabaali soqqamaasine giddo mittu (geꞌreewosi allaalannoha ikkikki digatino), Abigiya minise manna gatissanno doogo dihoogganno yee konne coye isera kuli. Kayinni mitte mancho qodhitino olanto hiitto assite hoola dandiitanno?
Mitte mancho qodhitino olanto hiitto assite hoola dandiitanno?
3 Hanni balanxe, tenne dhagge ikkitanno manchore ronso. Abigiya ayeti? Kuni coyi kainohu hiittoonniiti? Abigiya ammanatenni assitinorinni maa ronseemmo?
“Xumatenna Xiinxalla Manchooti”
4. Naabaali hiittoo manchooti?
4 Naabaali Abigiyara malino minaanna diꞌꞌikkino. Isi gobba baala tuqe nafa ise saꞌinota afiꞌra didandaanno; Abigiya kayinni bushu manchira assidhino. Hige manchu woyite dureessaho. Isi ‘Ane ikkinohu dino’ yee hedanno. Kayi wolootu iso ma garinni laꞌanno? Qullaawu Maxaafi giddo isi geya busha suꞌma afiꞌrinohu wolu manchi dino yaa dandiinanni. Suꞌmisi tiro “Gowwa” woy “Balala” yaate. Kuni isira annisinna amasi ilami woyite fushshitinosi suꞌmaatinso, ikkitosi laꞌne gedensoonni fushshinoonnisiho? Ikkihano ikkiro, isi suꞌmisi gedeeti. Naabaali “busha kaajjadohonna doꞌnichaho.” Konne dimbaanchonna gibbo baxanno mancho, duuchu manni dibaxanno; qoleno mannu iso waajjanno.—1 Sam. 25:2, 3, 17, 21, 25.
5, 6. (a) Abigiyate dancha akatta giddo roore baxissannoti hiittee labbannohe? (b) Abigiya togoohu yawaawulu manchira assidhinohu mayira ikkara dandaanno?
5 Abigiya kayinni horo Naabaali gedeeta diꞌꞌikkitino. Suꞌmise tiro, “Anniꞌya Isonooto Hagiirsiisi” yaate. Batinye annuwa xuma qaaqqo ilturo hagiidhitanno; hayyichu anni kayinni qaaqqisi dancha akata afiꞌrinohanna sirnyaataamo ikkiro roore hagiidhanno. Roore woyite, aana xuꞌmino manchira wodancha, hayyo, worbimma, ammananna woleno togoo akatta lossiꞌra hasiissannositi dileeltannosi. Abigiya kayi hattoota diꞌꞌikkitino. Qullaawu Maxaafi ise xuma calla ikkitukkinni xiinxalla ikkitinota kulanno.—1 Saamueeli 25:3 nabbawi.
6 Xaa yannara mitu manni, togooti busule beetto konni yawaawulu manchira mayira assidhino yee hedara dandaanno. Ikkollana, hundi waro oosote galte doortannori annuwanna amuuwa ikkitinota qaaga hasiissanno. Hatto ikka hoogiro nafa, annuwunna amuuwu oosonsa doodhitinore haadhara woy gibbara dandiitanno. Abigiya anninna ama Naabaali jironna maccaha ikkasi laꞌe, Naabaali ise adhanno gede sumuu yitino ikka woy isinni isira insa uyitino ikka? Woy insa buxima amaddeennansa togoore assino ikka? Ikkihano ikkiro, Naabaali dureessa ikkasi dancha minaanna diassitinosi.
7. (a) Yannankera noo annuwinna amuuwi oosonsara adhanna adhama lainohunni gara ikkitino lao heedhannonsa gede qajeelsa hasidhuro, maa assa dihasiissannonsa? (b) Abigiya maa assate murcidhino?
7 Busulu anninna ama, oosonsara adhanna adhama lainohunni gara ikkitino lao heedhannonsa gede rosiissannonsa. Togoo anninna ama oosonsa jirote yite adhantara, woy dirinsa iillikkinni adhamate hedde mitteenni yanna sayissanno gede dixixxiibbannonsa. (1 Qor. 7:36, NW) Abigiya kayi wonanni Naabaalira assidhe kaꞌino daafira, xa togoore hedase kaaꞌlitannoseri dino. Isira assidhanno gede assinose coyi ikkihano ikkiro, ise xa iseta mitte assidhe qarrase cincite heeꞌrate murcidhino.
“Xonatenni Amade” Aalle Haaꞌrinonsa!
8. Naabaali aye xonino? Tini lowo soꞌrooti yineemmohu mayiraati?
8 Naabaali assinori Abigiyara qarru aana qarra ledannoho. Isi ayirrado mancho Daawiti xonino. Daawiti, Saaooli bayicho moohara Maganu doodhinohonna masaalaanchu Saamueeli buurinoho ammanaminoho Yihowa soqqamaanchooti. (1 Sam. 16:1, 2, 11-13) Daawiti, hinaase shaasira hasiꞌrinoha Moote Saaooli xooqe, ammanantinote 600 olamaasinesi ledo halalla heeꞌranno.
9, 10. (a) Daawitinna mannisi lubbo gargadhate sharrantinohu hiittoo qarri giddo heedheeti? (b) Naabaali, woleteemmero Daawitinna mannisi assinore naada hasiissannosi yineemmohu mayiraati? (Gufo 10te nooha lekkaalliidi qaagiishshano lai.)
9 Naabaali heeꞌrannohu Maooni katamira ikkirono loosiꞌrannohu kayinni mule noohu Qermeloosi katamiraati;a isinni hakko umisi baatto noosiha ikkikki digatino. Tenne katammara geꞌreewoho injiitannoti hayisso woꞌmitinoti ilaalaame baatto no; Naabaalirano 3,000 geꞌreewi noosi. Qooxeessaho noo gobba kayinni loosiꞌnannikkite. Wodiidoonni halaꞌladu Faraani halalli no. Soojjaatoonni kayinni, Maxinete Baari (Reyote Baari) geeshsha boonnanna godda batidhinoti moola baatto no. Konni qooxeessira, Daawitinna mannisi lubbo gargadhitannore afiꞌrate lowo geeshsha sharrantanno; insa sagale afiꞌrate dubbu saada ugaaxxannotinna wole lowo qarra cincite heedhannoti dihuluullissannote. Insa hakko dureessichu Naabaali geꞌreewo allaaltanno allaalaasine ledo duucha higge xaaddanno faro noonsa.
10 Tini chaachaara olanto Naabaali allaalaasine gawajjitinoni? Insa hasidhoommero, geꞌreewu giddonni baxxu yannara mitte lame adha dandiitanno; insa kayinni hatto diassitino. Hatteentenni, insa Naabaali geꞌreewonna allaalaasine huxxu gede ikkite agartinonsa. (1 Saamueeli 25:15, 16 nabbawi.) Geꞌreewonna allaalaasine gawajjannori lowori no. Hakko qooxeessira moyichu batiꞌranno; qoleno wodiidihu Israeelete danni mule noo daafira, wole gobbanni dagganno mulqiꞌraanonna mooraano duucha woyite siꞌannonsa.b
11, 12. (a) Daawiti Naabaaliwa manna soqqi woyite, dancha yanna hede ayirrinyunni soqqinota leellishannori maati? (b) Naabaali Daawiti soqqino sokkara digara qolino yineemmohu mayiraati?
11 Halalla kageeshshi mannira sagale itisa Daawitira lowo qarra ikkitinositi egennantinote. Konni daafira Daawiti mitto barra, sagale aasira Naabaaliwa tonne manna soqqi. Daawiti dancha yanna hede soqqino. Hatti yanna geꞌreewoho orda hanxannite; hattee hagiirru yannara jila jilanna woleho ela rosantinote. Qoleno Daawiti buxuqqame ayirrinyunni dhaaꞌme soqqino. Isinni isonooto, “beettikki Daawiti” yiino; hatto yiinohu Naabaali diro roorannosi daafira ayirrisannosita leellishate ikkikki digatino. Naabaali mayyee qoliyya?—1 Sam. 25:5-8.
12 Isi hanqe gobba gudino! Hanafote kulli beetti Abigiyara tenne kulanni, Naabaali “xonatenni amade” aalle haaꞌrinota coyiꞌrino. Honqooqichu Naabaali, sagaleꞌya, waaꞌyanna gorriꞌroommo maala diuyiꞌreemmo yee boolaqiꞌrino. Isi Daawiti tidhinokki manchi gede asse hedino, hattono mootichisiwiinni xooqanni noo borojjichi gede asse kiirino. Naabaalira Daawitira noosi lao, Saaoolitenni dibaxxitinote yaa dandiineemmo. Lamunku Daawiti Yihowa laꞌꞌanno garinni dilaꞌino. Maganu Daawiti baxannosi; qoleno iso finqilu borojjichi gede ikkikkinni, albillitte Israeelete moohannohu gede asse laꞌꞌannosi.—1 Sam. 25:10, 11, 14.
13. (a) Daawiti Naabaali xoninosita macciishshiti umi qara ma assino? (b) Yaiqoobi 1:20 noohu xintu seeri, Daawiti hanqi daafira maa huwanteemmo gede assannonke?
13 Daawiti soqqino manni daye Naabaali yiinore kulisita, isi lowo geeshsha hanqi. Isi, “Baalunku bagadoꞌne adhitine kaꞌe” yee hajaji. Isino bagadosi qodhe, 400 manna adhe Naabaali qasara haꞌri. Daawiti, Naabaali mine noo labballo baala feye gudeemmo yee xaarino. (1 Sam. 25:12, 13, 21, 22) Hige Daawiti mayira hanqi yinanniha diꞌꞌikkino; hanqe assara hedinori kayinni digaraho. Qullaawu Maxaafi togo yaanno: “Mannu hanqi Maganu keeraanchimma afiꞌnanni gede diassanno.” (Yai. 1:20) Ikkina Abigiya minise manna tenne goofanni gatisa dandiitannohu hiittoonniiti?
“Tenne Hayyo Uyinohe Magani Galatamo”
14. (a) Abigiya Naabaali soꞌro taashshate umo maa assitino? (b) Naabaalinna Abigiya mereero noo badooshshinni maa ronseemmo? (Lekkaalliidi qaagiishshano lai.)
14 Aleenni laꞌnummonte gede, Abigiya, Naabaali loosino soꞌro taashshate hasiisannoha umi coye assitino yaa dandiineemmo. Ise minaannise Naabaali gede coyiꞌnannire macciishsha digibbino. Wedellichu soqqamaanchi Naabaali daafira coyiꞌranni, “Isi woyite wodana shota ikkino daafira coyiꞌnannire dimacciishshanno” yiino.c (1 Sam. 25:17) Naabaali ‘Ane ikkinohu dino’ yee hedanno daafira, mannu yaannore dimacciishshanno. Xaa yannarano hatto booꞌnanno manni batiꞌrino. Wedellichu beetti, Abigiya hattoota ikkitinokkita afino; kalaqamino coye isera kulinohu hakko daafira ikkikki digatino.
Abigiya minaannise Naabaali gede coyiꞌnannire macciishsha digibbino
15, 16. (a) Abigiya Lawishshu maxaafira kulloonnite maanaame galte gedeeta ikkitinota leellishshinohu hiittoonniiti? (b) Abigiya assitinori minaanniseta umimmate silxaane ayirrissannokkita leellishannore diꞌꞌikkino yineemmohu mayiraati?
15 Abigiya coye macciishshituhu gedensaanni, assa hasiissannosere hedde bayichonko assitino. Qullaawu Maxaafi tenne kulanni, ‘Abigiya rakkino’ yaanno. Tenne xagge giddo calla, ise daafira kulannohu “rakke” yaanno qaali shoole basera no. Ise halaꞌlado anganni Daawitiranna mannisira sagale qixxeessitino. Ise timma, woyinete xajje, geꞌreewu maala, xoxxoo, mooshshinoonnita woyinete laalo, hattono balasete qeeqqa qixxeessitino. Tennenni huwata dandiineemmonte gede, Abigiya minese noo jajja seekkite affinotenna dancha gede assite amaxxitannote; hakko daafira, ise gedensoonni Lawishshu maxaafira kulloonnite maanaame galte gedeeti. (Law. 31:10-31) Ise qixxeessitino sagale balaxxe sokke, hoodete hadhino. Qullaawu Maxaafi, “Ayiddaannisera kayinni mittoreno dikultino” yaanno.—1 Sam. 25:18, 19.
16 Hatto yaa kayinni Abigiya minaanniseta umimmate silxaane diayirrissanno yaate? Deeꞌni, hatto yaa diꞌꞌikkino. Naabaali buuraminoha Yihowa soqqamaancho xoninota qaagi; tini ikkitosi, minesi noohu beebbaataamu manni goofanno gede assitannote. Abigiya sammi yite agurtoommero, minaannise cubbira digutanta ikka? Ise tenne yannara, minaannisera maahoyye yite galatenni roore Maganisera maahoyye yite gala roorsiꞌrase garankolla.
17, 18. (a) Abigiya Daawitinni xaaddu woyite hiitto ikkitino? Ise mayite eeggifattino? (b) Daawiti ise yitinore macciishshanno gede assinosiri maati?
17 Shiima yanna gedensaanni, Abigiya Daawitinna mannisinni xaaddu. Hakkiinni ise rakke harrichote aaninni dirrite, Daawiti albaanni kumbuultu. (1 Sam. 25:20, 23) Ise Daawiti minaanniseranna maatesera maaranno gede eeggifatte, giddoseta gudisse hasaaphitinosi. Daawiti ise yitinore macciishshanno gede assinosiri maati?
“Ballo ani soqqamaanchokki coyiꞌreemmare macciishshie”
18 Abigiya minaannise soꞌro ise umise loossino soꞌro gede assite adhite, Daawiti maarie yitino. Ise minaannise suꞌmisinte gede gowwa ikkinota coyidhino; ise xawisse hatto yitinohu, togooha gowwa mancho qorichisha Daawitira ayirrinyesi xeissannota qummi assate ikkikki digatino. Abigiya Daawiti “Kaaliiqi ola” olamanni noota coyidhe, isi Yihowa riqiwaancho ikkinota ammantannota leellishshino. Qoleno ise “Kaaliiqi . . . Israeelete aana moohisannohe” yaase, Yihowa Daawitinna mootummate daafira uyino hexxo affinota leellishshanno. Hakkiinni saeno, Abigiya Daawiti mundeete shede abbannosire woy gedensaanni ‘gaabbisannosire’ assannokki gede huuccidhino. (1 Saamueeli 25:24-31 nabbawi.) Addanko, ise horo mararsidhe coyidhino!
19. Daawiti Abigiya coyidhinore macciishshe mayyii? Isi ise galatinohu mayiraati?
19 Daawiti mayyiiyya? Isi Abigiya abbitinore adhe kae togo yii: “Ate techo anewa soyinohehu, Israeelete Magani Kaaliiqi galataminoha ikko. Mannu mundee duneemmokki gedenna umiꞌya rabbisiꞌreemmokki gede assattaera tenne hayyo uyinohe Magani galatamo; aterano Maganu ikkohe.” Daawiti ise waajjitukkinni isinni xaaddara daggino daafira galatinose; qoleno mannu mundee dune shedu giddora eannota gatissinosita coyiꞌrino. Isi “[Yoottare] adhoommona, keerunni haꞌri” yiinose; qoleno shaqqillunni, “Coyiꞌroottare macciishshoommo” yiino.—1 Sam. 25:32-35.
“Ani Soqqamaanchosiiti”
20, 21. (a) Abigiya minaannisewa higase dhagge ikkitannote yineemmohu mayiraati? (b) Abigiya Naabaalira coye kulate maltino yanna doodhase ise worbanna xiinxalla ikkitinota leellishshannohu hiittoonniiti?
20 Abigiya Daawitiwiinni baxxite hadhanni heedhe, isi ledo xaaddu woyitita hedase digattanno; ise hakkawote konni ammanaminohu, shaqqadu manchinna gibbo baxanno minaannise mereero mageeshshi badooshshi nooro wodanchitukki digattino. Ikkirono ise togoo coye heddanni dikeeshshitino. Qullaawu Maxaafi, “Abigiya minira [Naabaaliwa] iillitu” yaanno. Addanko, ise wolqase assitu deerrinni dancha minaama ikkite heeꞌrate murcidhe minaannisewa higgino. Kayi ise Daawitiranna mannisira sagale uyitinota minaannisera kula hasiissinose. Mayira yiniro, isira tenne afate qoosso noosi. Qoleno ise isonna maatesi assite gatissino gara isira kula hasiissinose; isi tenne wolu manniwiinni macciishshe roore saalfatante minaamasi kultusiro woyyannosi! Kayinni hakko hashsha tenne kula didandiitanno. Isi hakkawote moote jiltanno gedee jili aana no; qoleno lowo geeshsha dimbe noo daafira isonoo diafino.—1 Sam. 25:36.
Abigiya Naabaalira lubbosi gatissino gara waajjitukkinni kultinosi
21 Konnira, Abigiya xaano worbanna xiinxalla ikkitino daafira, soodeenna Naabaalira dimbu higa geeshsha agartino. Isira soodo dimbu higinosiha ikkirono, miteekke tenne kultannosi woyite hanqe gawajjasera dandaanno. Ikkirono, ise waajjitukkinni baalankare kultinosi. Ise hatte farora Naabaali hanqe shaannoe yite heddukki digattino. Isi kayinni ofollinowa jalli yee gatino.—1 Sam. 25:37.
22. Naabaali ma ikkino? Mininsa manna gadadissannorinna beebba assidhannori daafira tenne xaggenni maa ronseemmo?
22 Manchu ofollinowa jalli yee gatinohu ma ikkeeti? Qullaawu Maxaafi, Naabaali “mase qiide” kinchu gede ikkinota kulanno. Isira surrete giddo mundee duꞌnantinosiha ikkara dandaanno. Isi mitu tonnu barri gedensaanni reyino; reyinohu kayinni dhiwamino daafira calla diꞌꞌikkino. Qullaawu Maxaafi xagge, “Kaaliiqi Naabaali haaꞌre hooli” yitanno. (1 Sam. 25:38) Yihowa Naabaali konni garinni qorichisheenna, Abigiya konni bushu manchira assiꞌrasenni iillannose qarrinni fooliishsho afidhino. Xaa yannara Yihowa bushuulle togo maalaletenni qorichishannokkiha ikkirono, tini xagge mininsa manna gadadissannorinna beebba assidhannori goꞌlite gata dandiitannokkita qaagiissitannonke. Yihowa yannasira, halaale fushshikki horo diaguranno.—Luqaasi 8:17 nabbawi.
23. Abigiya afidhinohu wolu atooti maati? Ise Daawiti minaama ikkitanno daafira naaxxitinokkita leellishannori maati?
23 Abigiya bushu minaannisewiinni gatte fooliishsho afidhinoha calla ikkikkinni, wole atooteno afidhino. Daawiti Naabaali reyinota macciishshiti, Abigiya galtesi assiꞌrara hede isewa manna soqqi. Hakkiinni ise, “Ani soqqamaanchosiiti; soqqamaanosi lekka nafa hayishshate qixxaawate” yite qoltino. Ise Daawiti minaama ikkammaraati yite dinaaxxitino; ise wole agurina soqqamaanosi lekka nafa hayishsheemma yitino! Qullaawu Maxaafi, ise xaano rakke kaꞌe, Daawitiwa hadhara qixxaabbinota kulanno.—1 Sam. 25:39-42.
24. Abigiya Daawitira assidhuhu gedensaanni, mayi qarri iillinose? Ikkirono minaannisenna Maganise ise ma garinni laꞌanno?
24 Abigiya Daawitira assidhuhu gedensaanni, mittoreno diqarrantino yaa diꞌꞌikkino. Hakkawote Daawitira wonanni Akinahoomi yinanni galte noosi. Hatte yannara Maganu mitte saꞌne adhinannita fajjinoha ikkirono, tini hakkawaro noohu ammanamino meentira lowo qarra abbitanno. Qoleno Daawiti hakkawote moote diꞌꞌikkino; hakko daafira isi moote ikke Yihowara soqqama geeshsha addi addi qarrinna guficho ikkannori heeꞌranno. Ikkollana, Abigiya Daawiti ledo heedhino diro baalanka iso ammanante kaaꞌlitinosi; gedensoonni ise isira labbaa qaaqqo iltino; hattono baxannosenna gawajjannorinni agarannose minaanni nooseta huwattino. Mitte hige Daawiti ise qafadde adhite hadhinori anganni nafa gatisinose! (1 Sam. 30:1-19) Konni garinni Daawiti, togooha xiinxalla, worbuullenna ammanamino meento baxannonna ayirrisanno Maganiha Yihowa lawishsha harunsino.
a Kowiicho kulli Qermeloosi, yannate gedensaanni masaalaanchu Eeliyaasi Baꞌꞌaali masaalaano hettisinoha aliyye qaccera nooha egennaminoha Qermeloosi Ilaala diꞌꞌikkino. (Fooliishsho 10 lai.) Kuni Qermeloosi, wodiidi halallira qaccete noo katamaati.
b Daawiti hakko qooxeessira heeꞌranno mannanna saadansa agara, Yihowara soqqamate gede asse kiirikki digatino. Hakkawaro Yihowa, Abirihaami, Yisihaaqinna Yaiqoobi sirchi hattee baattora teesara hasiꞌrino. Hakko daafira, wole gobbanni dagge mulqidhannorenna moortannore gargara Yihowara qullaawa soqqansho soqqamate gedeeti.
c Wedellichu soqqamaanchi coyiꞌrino qaali noo gedeenni tirriro, “Belihoori beetto (haafu beetto)” yitanno tiro afiꞌrino. Wole Qullaawu Maxaafi tiro tenne coyi fooliishsho aana, Naabaali “aye manchino coyiꞌrannore dimacciishshanno” yaannoha leddino; hakko daafira, “iso hasaawisa beebbate daafurooti” yaate.