Wolootu Ledo Noonke Aante Daafira Leewaawootu Maxaafinni Ronseemmore

1-2. Sai birxichira maa ronsoommo? Konni birxichira maa ronseemmo?

SAI birxichira Leewaawoota fooliishsho 19tenni lowo geeshsha kaaꞌlannonke roso ronsoommo. Lawishshaho kiiro 3te Yihowa Israeele annansanna amansa ayirrissanno gede kulinonsa. Annuwankenna amuuwanke maalaamittetenna ayyaanaamittetenni kaaꞌline hattono yaaddanno woy dadillitanno woyite jawaachinshe xaa yannara tenne amaale loosunni leellisha dandiineemmo gara ronsoommo. Hatte kiironkura Maganu manni Sambata ayirrisa hasiissannonsata kulloonni. Xaa yannara ninke Sambata ayirrisa hasiissannonkekkiha ikkirono, konni seerinni ganyine ayyaanaamittete coye assate yanna gaaꞌma hasiissannonketa ronsoommo. Togo assineemmoha ikkiro Leewaawoota 19:2 nna 1 Pheexiroosi 1:15 kulloonninte gede qullaawoota ikkate sharrammeemmota leellinshanni heeꞌnoommo.

² Konni birxichirano Leewaawoota fooliishsho 19 lende xiinxallineemmo. Tenne fooliishshonni bisu xeꞌne noonsare mararreemmota leellisha dandiineemmo gara, daddaꞌlineemmo woyite ammanammoommore ikka dandiineemmo garanna manna banxeemmota leellisha dandiineemmo gara ronseemmo. Maganu qullaawa ikkinonte gede ninkeno qullaawoota ikka hasiꞌneemmo; hanni tenne fooliishshonni maa ronseemmoro laꞌno.

BISU XEꞌNE NOONSARE MARARREEMMOTA LEELLISHA

3-4. Leewaawoota 19:14 kultanno garinni Israeele macciweelootanna illiweeloota ma garinni laꞌꞌa hasiissannonsa?

³ Leewaawoota 19:14 nabbawi. Yihowa mannisi bisu xeꞌne noonsare mararara hasiꞌranno. Lawishshaho Yihowa, Israeele macciweelo xontannokki gede kulinonsa. Mitto mancho waajjishiisha woy bushuri iillannosi gede halcha xonote. Macciweelu manchira gara ikkinokkire assa lowo xagarrooti! Isi yinannire macciishsha dandaannokki daafira, umisira gaarama didandaanno.

⁴ Qoleno kiiro 14, Maganu soqqamaanosi ‘illiweeloho albaanni sarraaqannore wortannokki’ gede kulinonsa. Bisu xeꞌne noonsa manni daafira kulanni mittu maxaafi togo yiino: “Hundi waro Mereerimu Soojjaatira insa beebba assiꞌnanninsa.” Mitu bushu manni xagarate woy haariime osoꞌlate yee illiweelu manchira albaanni sarraaqannore worara dandaanno. Tini lowo xagarrooti! Yihowa tenne hajajo oye, mannisi bisu xeꞌne noonsare marara hasiissannonsata huwatanno gede kaaꞌlinonsa.

5. Bisu xeꞌne noonsare mararreemmota leellisha dandiineemmohu hiittoonniiti?

⁵ Yesuusi bisu xeꞌne noonsare mararannota leellishino. Isi Cuuaanchu Yohaannisira togo yee sokka soyinota qaango: “Ballootu laꞌanno; naafootu uurrite hadhanno; dhiigaammu keeraabbanno; macciweelootu macciishshitanno; reyitinori kaꞌanno; buxanete Dancha Duduwo kullanni.” Yesuusi loosino maalale lae ‘mannu baalu . . . Magano galatino.’ (Luq. 7:20-22; 18:43) Kiristaanu bisu xeꞌne noonsare mararannota leellishe Yesuusi lawishsha harunsa hasiꞌranno. Hakko daafira togoo manna mararreemmo hattono cincine kaaꞌlineemmonsa. Hige Yihowa ninkera maalale loosate wolqa diuyinonke. Ikkirono maalaamittetennino ikko ayyaanaamittetenni ballitinorira, dancha duduwo kulate qoosso noonke; kuni danchu duduwi mannu ooso bisunnino ikko ayyaanaamittetenni fayyo ikkite gannatete heedhannota kulannoho. (Luq. 4:18) Konne dancha duduwo macciishshe lowo manni Magano galatanni no.

DADDAꞌLITINANNI WOYITE AMMANANTINOONNIRE IKKE

6. Leewaawoota fooliishsho 19te noo hedo Tonne Hajajo seekkine huwatate kaaꞌlitannonkehu hiittoonniiti?

⁶ Leewaawoota fooliishsho 19te nooti mite kiiro Tonne Hajajo seekkine huwatate kaaꞌlitannonke. Lawishshaho settikki hajajo “Moortinoonte” yitanno. (Ful. 20:15) Mittu manchi, ‘Manniha adha hoogummo geeshsha tenne hajajo agadhanni noommo’ yee hedara dandaanno. Ikkirono isi wolu garinni mooranni nooha ikkara dandaanno.

7. Mittu daddalaanchi moortinoonte yitannota settikki hajajo diigara dandaannohu hiittoonniiti?

⁷ Mittu daddalaanchi ‘Mannire adha hoogummo geeshsha dimooroommo’ yee hedara dandaanno. Kayinni isi daddaꞌlanno woyite woꞌmanka woyite ammanaminoho? Yihowa Leewaawoota 19:35, 36 togo yiino: “Safaraasinchunni woy keenaasinchunni woy bikkaasinchunni manna hanaaqqinoonte. Halaalaanchu bikkaasinchi, halaalaanchu safaraasinchinna halaalaanchu keenaasinchi heeroꞌne.” Mittu daddalaanchi halaalaancho ikkinokki safaraasinchinni woy keenaasinchinni manna hanaaqannoha ikkiro isi mooranni noohu gedeeti. Leewaawoota fooliishsho 19te nooti wole kiiro tenne xawisse kultanno.

8. Leewaawoota 19:11-13 xawinsoonni hedo Yihudu manni settikki hajajoha xintu seera harunsanno gede kaaꞌlitinonsahu hiittoonniiti? Tini ninke kaaꞌlitannonkehu ma garinniiti?

⁸ Leewaawoota 19:11-13 nabbawi. Leewaawoota 19:11 hanafote noo hedo, “Moortinoonte” yitanno. Kiiro 13 moora daddaꞌlinanni woyite ammanama hoogate ledo xaadisse kultanni “Manna hanaaqqinoonte” yitanno. Hakko daafira daddaꞌlinanni woyite manna hanaaqa moorate woy ganne adhate ledo taashshinoonni. Settikki hajajo moora gara ikkitinokkita kultanno; kayinni Leewaawootu maxaafira xawinsoonni hedo, Yihudu manni tenne hajajoha xintu seera harunsa dandaanno gara huwatate kaaꞌlitinonsa. Ninkeno Yihowa ammanama hooganna moora ma garinni laꞌꞌannoro hiincanke kaaꞌlitannonke. Ninkeneeto togo yine xaꞌma dandiineemmo: ‘Leewaawoota 19:11-13 kultanno garinni heeshshoꞌya giddo hakko iso daddaꞌleemmo woy wole looso looseemmo woyite biddi assiꞌra hasiissannoehu mitu coyi no?’

9. Leewaawoota 19:13 noo seeri qaxarame loosanno manna kaaꞌlannohu hiittoonniiti?

⁹ Manna qaxadhe loosiisiꞌranno Kiristaanchi ammanaminoha ikkate heda hasiissannosihu wolu coyino no. Leewaawoota 19:13 jeefote togo yitanno: “Loosinoꞌne manchi hunkii kiꞌnewa hashsha galoonke.” Hundi Israeele waro baatto loosiisiꞌranno manni, loosinonsa mannira woxensa baatannohu hakko barranniinti. Loosiisiꞌrino manchi woxe hakko barranni baata hoogisiro, loosino manchi maatesira hakko barrira hasiissanno sagale hidha didandaanno. Yihowa togo yiino: “Buxane ikkitinohura quqquxamatenni agadhitannona, hunkeensa hakko barranni, . . . uuyyensa.”—Mar. 24:14, 15; Mat. 20:8.

10. Leewaawoota 19:13⁠tenni maa ronseemmo?

¹⁰ Xaa yannara qaxarame loosannohu batinyu mannira woxe baantannihu, barru baala ikkikkinni aganuyi lame hinge woy mitte hingeeti. Ikkirono Leewaawoota 19:13 noohu xintu seeri xaa yannarano kaaꞌlannoho. Manna qaxare loosiisiꞌrannohu mitu manni loosannonsa mannira hunkiinsara ikkannokki geeshshi woxe baatanno. Insa hatto assitannohu, loosanno manni wole looso afiꞌrannokkitanna baantanninsa woxi shiima ikkirono loosa agurannokkita affino daafiraati. Togoo manni, ‘loosino manchi hunkee baatikkinni hashsha gashshiꞌrinohu’ gedeeti. Manna qaxadhe loosiisiꞌranno Kiristaanchi mannaho hunkiinsara ikkanno geeshshi woxe baatanni nooronna teꞌee buuxiꞌra hasiissannosi. Hanni xa Leewaawoota fooliishsho 19tenni ronseemmoha wole roso laꞌno.

MANNA UMIꞌNE GEDE ASSITINE BAXXE

11-12. Yesuusi Leewaawoota 19:17, 18⁠tenni luphi asse xawisinori maati?

¹¹ Maganu manna gawajjineemmokki gede kule calla diagurino. Leewaawoota 19:17, 18 tenne leellishshanno. (Qummeeshsha nabbawi.) Yihowa, “Manna umiꞌne gede assitine baxxe” yee xawise coyiꞌrino. Mittu Kiristaanchi Magano hagiirsiisa hasiꞌrannoha ikkiro tenne assa hasiissannosi.

¹² Hanni Yesuusi Leewaawoota 19:18 noo hajajo lowo geeshsha hasiissannota ikkitinota luphi assino gara laꞌno. Mitte yannara mittu Farisichi Yesuusa, “Baalanta roortino hajajo hiittenneeti?” yee xaꞌmino. Yesuusi, “Baalanta roortannotinna umi hajajo” Mooticha Maganokki woꞌmu wodanikkinni, woꞌma lubbokkinninna woꞌma hedokkinni baxi! yitannote yee qolino. Hakkiinni Yesuusi Leewaawoota 19:18 qummi asse togo yiino: “Tenne labbannoti layinki hajajo, ‘Olliichokki umikki gede assite baxi!’ yitannote.” (Mat. 22:35-40) Manna banxeemmota leellisha dandiineemmoti duucha doogga no; ikkirono Leewaawoota fooliishsho 19tenni tenne daafira gamare ronseemmo.

13. Yooseefi xagge xiinxallineemmo woyite Leewaawoota 19:18 noo hedo roore huwata dandiineemmohu hiittoonniiti?

¹³ Manna banxeemmota leellinsheemmoti mitte doogo Leewaawoota fooliishsho 19:18 noo amaale harunsate. Qummeeshshu togo yaanno: “Ayeno rabbissinoonte; woy koma amaddinoonte.” Ninke giddo rooru, ledonsa loossannorira, ledonsa rossannorira, fiixinsara woy mininsa mannira seeda yanna koma amadino manna anfe egenninoommo. Mitu isinni lowo diro koma amadanno! Tonnu Yooseefi roduuwi isira koma amaddinota qaango; tini insa gedensoonni Yooseefira gara ikkinokkire assitanno gede assitinonsa. (Kal. 37:2-8, 25-28) Yooseefi kayinni insara gara ikkinokkire diassino! Yooseefi silxaane afiꞌri yannara insa rabbisiꞌra dandaannoha ikkirono isi hatto diassino; hatteentenni maarinonsa. Yooseefi koma diamadino. Hatteentenni isi gedensoonni Leewaawoota 19:18 borreessinoonniri ledo sumuu yaannore assino.—Kal. 50:19-21.

14. Leewaawoota 19:18 kulloonni hajajohu xintu seeri xaa yannarano harunsa hasiissannonkeha ikkinota leellishannori maati?

¹⁴ Magano hagiirsiisa hasiꞌranno Kiristaani Yooseefi lawishsha harunse koma amada woy rabbisiꞌra agure gatona yaanno. Tini Yesuusi rosiisino huuccatto ledo sumuu yitannote; isi tenne huuccattora wolootu sao agurreemmo gede jawaachishinonke. (Mat. 6:9, 12) Soqqamaasinchu Phaawuloosino ammanate roduuwasi “Jaallaꞌya, . . . kiꞌne rabbisidhinoonte” yee amaalino. (Rom. 12:19) Isi lede togo yee jawaachishinonsa: “Kiꞌne kiꞌneneewa koffi yitinoonni coye baala cincatenni agurre.” (Qol. 3:13) Yihowahu xintu seeri disoorramanno. Leewaawoota 19:18 kulloonni hajajohu xintu seeri xaa yannarano harunsa hasiissannonkeho.

15. Koma amada agura hasiissannonketa leellishanno lawishsha kuli.

¹⁵ Hanni mitto lawishsha laꞌno. Koffi yine xissiisiꞌra bisu mada gedeeti. Mite mada shiima mite kayinni jawa ikkitara dandiitanno. Lawishshaho, sagale qishiꞌnanni billawunni anga shiimawa mudhineemmoha ikkara dandaanno. Hakkawoyite xissankera dandaanno; ikkirono hatti mada mulenni hurtara dandiitanno. Mittu woy lamu barri gedensaanni mammiicho mudhinoommoro nafa qaaga hoongammora dandiineemmo. Hatteente gede mitu xissiisinonke coyi gariha ikka hoogara dandaanno. Lawishshaho, mittu jaalinke gara garimmo laikkinni coyiꞌrinori woy assinonkeri xissiisiꞌneemmo gede assankera dandaanno. Kayi togoo woyite gatona yaa hakkeeshsha qarra diꞌꞌikkitannonke. Mada jawa ikkituro kayinni akimichu mada gowe mitirinni usurankera dandaanno. Kayinni mada xaa xaa kikkinseemmoha ikkiro hura hooggankera dandiitanno. Lowo geeshsha xissiisiꞌrino manchino hattoore assara dandaanno. Kuni manchi assinoonnisiri xissiisinosi gara heda agura hoogara dandaanno. Kayinni koma amaxxanno manni insaneetolla gawajjanno. Hakko daafira, Leewaawoota 19:18 noo amaale harunsa lowo geeshsha hasiissannote!

16. Leewaawoota 19:33, 34 kultanno garinni, Israeele giddonsa heeꞌrannoha wole gobba manna ma garinni laꞌꞌa hasiissannonsa? Ninke tennenni maa ronseemmo?

¹⁶ Yihowa Israeele olliichonsa baxxanno gede hajajinohu, insa wido ikkino manna calla baxxara diꞌꞌikkino. Insa giddonsa heeꞌrannoha wole gobba manna baxxanno gedeno kulinonsa. Leewaawoota 19:33, 34 tenne xawisse kultanno. (Qummeeshsha nabbawi.) Israeele wole gobba manna ‘fiixinsa’ gede assite laꞌꞌanna uminsa gede assite ‘baxa’ hasiissannonsa. Lawishshaho Seeru, Israeele wole gobba manninna buxane fishsha xinqidhanno gede fajja hasiissannonsata kulanno. (Lew. 19:9, 10) Wole gobba manna baxa hasiissannota kulanno seeri xaa yannara Kiristaanuno harunsannoho. (Luq. 10:30-37) Hiittoonni? Xaa yannara lowo miliyoone ikkanno manni gobbansanni darame wole gobba haꞌranno; mitu togoo manni qooxeessiꞌnera nooha ikkara dandaanno. Konne wole gobbanni darame dayino labballo, meentonna qaaqquulle ayirrinseemmota leellisha hasiissannonke.

LEEWAAWOOTA FOOLIISHSHO 19 KULLOONNIKKIHA WOLE HASIISANNO LOOSO

17-18. (a) Leewaawoota 19:2 nna 1 Pheexiroosi 1:15 maa assineemmo gede jawaachishshannonke? (b) Soqqamaasinchu Pheexiroosi lowo geeshsha hasiisannoha hiikkonne looso loonseemmo gede jawaachishinonke?

¹⁷ Leewaawoota 19:2 nna 1 Pheexiroosi 1:15te Maganu manni qullaawoota ikkanno gede jawaachinshoonni. Leewaawoota fooliishsho 19 nooti wole batinye kiiro Yihowa hagiirsiisate maa assa dandiineemmoro huwatate kaaꞌlitannonke. Xaa geeshsha, assa hasiissannonkeha dancha coyenna assa hasiissannonkekkiha busha coye kultannota mite kiirolla laꞌnoommo.b Giriikete Afiiti Qullaawa Borrono Yihowa konne seera xaa yannarano harunsinammora hasiꞌrannota leellishshanno. Kayinni soqqamaasinchu Pheexiroosi lede kulinori no.

¹⁸ Addi addiha ayyaanaamittete coyenna lowoha dancha coye assineemmoha ikkara dandaanno; ikkirono Pheexiroosi assa hasiissannonkeha mitto lowo geeshsha hasiisanno coye luphi asse kulino. Pheexiroosi heeshshonke baalatenni qullaawoota ikka hasiissannonketa kulara albaanni, ‘Wodanaꞌne feeffachishidhe’ yee jawaachishinonke. (1 Phe. 1:13, 15) Isi wodanaꞌne feeffachishidhe yiinohu maahooti? Pheexiroosi buurantinori Kiristoosi roduuwi ‘woshshinonsa Maganiha dhaggete looso kultannota’ coyiꞌrino. (1 Phe. 2:9) Isinni xaa yannara noo Kiristaani baalunkura konne lowo geeshsha hasiisanno looso loosate qoosso noonsa; konni loosi geeshsha manna kaaꞌlannohu wolu loosi dino. Qullaawu Maganu mannira woꞌmanka woyite diinaggaawe mannaho sabbakanna rosiisa lowo ayirrinyeeti! (Maq. 13:10) Leewaawoota fooliishsho 19te nooha xintu seera harunsate dandiinummore baala assineemmoha ikkiro Maganonkenna manna banxeemmota leellinsheemmo. Qoleno heeshshonke baalatenni ‘qullaawoota ikka’ hasiꞌneemmota leellinsheemmo.