Kiristaanu Heeshshonna Soqqanshote Xiinxallote Maxaafichora Qummi Assinoonni Borro
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
ONKOLEESSA 1-7
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO | 2 DUDUWO 17-19
“Woloota Yihowa Laꞌꞌanno Garinni Laꞌe”
Hunda Borreessinoonnire Illachishshinanni?
7 Xa hanni Aasa Beetti Iyosaafiixire hasaambo. Isira haammata dancha akatta noosi. Iyosaafiixi Magano addaxxe batinye dancha coye assino. Ikkollana, isino gara ikkinokkire assino woti no. Lawishshaho, isi beettisira aliyyehu Israeelete gashshootihu bushu Moote Akiaabi beetto haaꞌrino. Qoleno, Iyosaafiixi masaalaanchu Mikaya qorophanno gede kulinosiha ikkirono, Akiaabira haꞌle Sooriya qasate haꞌrino. Iyosaafiixi olunniwa reye hooge gatino. Hakkiinni, Yerusaalame higino. (2 Dud. 18:1-32) Tennera masaalaanchu Iyu togo yee xaꞌminosi: “Bushuulle kaaꞌlanna Kaaliiqa gibbannorira haꞌla danchateni?”—2 Duduwo 19:1-3 nabbawi.
Baꞌꞌannokkiha Yihowa Baxille Hiince
8 Yihowa baxannonkehanna guuntete xeꞌnenke calla laꞌꞌannokkiha ikkinota anfammora hasiꞌranno. Isi giddonke danchare afiꞌrate hasiꞌranno. (2 Zee. 16:9) Lawishshaho, Yihudu nugusira Iyyoosaafixira hatto assino. Mitte hige Iyyoosaafixi, Isiraaelete nugusira Akiaabira haꞌle Raamooti-giliyaadi yinanniwa Sooriyu daga ledo olamate kaino; kuni assootisi digaraho. Hatte yannara, 400 ikkitannoti kaphaano masaalaano bushu nugusi Akiaabi ola qeele higanno yitinoha ikkirono, Yihowahu addu masaalaanchi Mikaaya kayinni qeelame higannota coyiꞌrino. Hakkiinni Akiaabi olu bayicho reyi, Iyyoosaafixino hilirella gatino. Isi Yerusaalame higita, Akiaabi ledo buusaminotera seejjinoonnisi. Hakkoyeno ikkiro, Hanaanii beetti Iyyu Iyyoosaafixi togo yiinosi: “Giddokki danchu coyi noota anfoonni.”—2 Zee. 18:4, 5, 18-22, 33, 34; 19:1-3.
9 Iyyoosaafixi moohi wote umi qara, mootuullu, Leewaawootunna kakkalaano Yihudu katamma baalanta hadhe mannisira Yihowa Higge rosiissanno gede assino. Kuni zamachi dancha guma abbino daafira, qooxeessaho noo daga Yihowa waajja hanaffino. (2 Zee. 17:3-10) Ee, Iyyoosaafixi gowwimmate coye assinoha ikkirono, Yihowa isi assinoha dancha coye laikki diagurino. Guuntete xeꞌne noonkere ikkinummorono, woꞌmu wodaninkenni Yihowa hagiirsiisate sharrammeemmoha ikkiro, isi baxannonketa tini Qullaawu Maxaafi xagge huwachishshannonke.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
Yihowara Woꞌmu Wodaninni Soqqamme!
10 Aasa beetti Iyosaafiixi “annisi Aasa harino doogo” haꞌrino. (2 Dud. 20:31, 32) Isi tenne assinohu hiittoonniiti? Annisi gede, Iyosaafiixi mannu Yihowara soqqamanno gede jawaachishino. Isi Yihowaha “Seeru Maxaafa” rosiinsanni gede assino. (2 Dud. 17:7-10) Isi manna Yihowawa qolate Israeelennite aliyye mangisteha yaano Efireemi gobbaha ilaalaamo qooxeessa haꞌrino. (2 Dud. 19:4) Moote Iyosaafiixi woꞌmu wodanisinni Yihowara “soqqamino.”—2 Dud. 22:9.
11 Ninkeno, yannankera manna rosiinsanni gede Yihowa qixxeessinoha rosiisate looso loosa dandiineemmo. Aganu kiiro Maganu Qaale manna rosiisatenna isira soqqantannore ikkitanno gede assate sharrantanni nootto? Dandiittore assittoro Maganu maassiꞌrannohe daafira Qullaawa Maxaafa xiinxallisatto manna afiꞌra dandaatto. Tenne hajo daafira huucciꞌratto? Fooliishshiꞌratto yanna mararittokkinni mannaho Qullaawa Maxaafa rosiisatto? Iyosaafiixi manna addu magansiꞌrawa qolate Efireemi qooxeessa haꞌrinte gede, ninkeno Yihowara soqqama agurino manna kaaꞌla dandiineemmo. Songote cimeeyye bohamino Kiristaancho kaaꞌla dandiitanno; hakku Kiristaanchi cubbo loosa agure nooha ikkara dandaanno.
Lallawo
Soqqanshote Gara Ikkitino Lao Heedhannoꞌne Gede Assidhe
11 Mitu manni kulleemmonsa sokka macciishsha dihasiꞌranno. Insa Maganu daafirano ikko Qullaawu Maxaafire rosa hasiissannonke yite diheddanno. Insa alamete aana qarru batiꞌrinota laꞌanno woyite Magano diammantanno. Kaꞌaa Qullaawu Maxaafi yaannore assineemmo yitanni kaꞌaa bushare assitannore lawisiisaano ammaꞌnote murroota laꞌanno woyite Qullaawu Maxaafire afa dihasidhanno. Mitootaho loosu, uminsatinna maatete dilgo batidhinonsa daafira Qullaawu Maxaafi kaaꞌlannonsa gara diheddanno. Mannaho kulleemmonsa sokka macciishshate gari hasatto hooggunsarono, hagiirrinke baikkinni soqqama dandiineemmohu hiittoonniiti?
12 Mannaho hedattota leellishi. Umi qara dancha duduwo macciishsha hasiꞌrannokki manni Yihowa Farciꞌraasine insa daafira heddannota wodanchiti dancha duduwo macciishshino. (Filiphisiyusi Sokka 2:4 nabbawi.) Lawishshaho aleenni kullihu Deevidi togo yiino: “Mittu manchi dihasiꞌreemmo yiiro, Qullaawa Maxaafa fanne nabbawa woy borro ela agurre ‘Dihasiꞌreemmo yoottohu mayiraatiro kulattoe ballo?’ yaa dandiineemmo.” Mannu insa daafira hendeemmota leellinsheemmo woyite tenne huwatara dandaanno. Coyiꞌnoommore qaaga hoogiro nafa, insara hendoommo gara qaagara dandaanno. Qaete anni coyiꞌneemmota hoꞌlinkero nafa, akatinkenninna albinkenni isira hendeemmota leellisha dandiineemmo.
13 Qaete anna kaaꞌlasira dandaannorenna isi macciishsha hasiꞌrannore kayinse hasaambeemmoha ikkiro isira hendeemmota leellinshanni heeꞌnoommo. Lawishshaho, isira ooso noosita leellishannore laꞌnummoro maa assa dandiineemmo? Annuwunna amuuwu Qullaawu Maxaafi ooso lossiꞌrate woy maate hagiirru noota assiꞌrate daafira kulanno amaale macciishsha hasidhannoha ikkara dandaanno. Mannu minensa duucha qulfe gaꞌninoha ikkirona? Alamete aana batiꞌrinohu waajjishanno coyinna jaddo daafira kayinse hasaambammora dandiineemmo; qaete anni togoo coyi heeꞌrannokki yanna daggannota kulleemmosi woyite macciishshara dandaanno. Ikkihano ikkiro, macciishsha hasiꞌranno manni Qullaawu Maxaafi amaale kaaꞌlitannonsa gara wodanchanno gede assate sharrami. Aleenni qummi assiniti Katariina “Halaalu heeshshoꞌya woyyaabbanno gede assino gara hedeemma” yitino. Tini Katariina rossinore ammantannota leellishanno garinni coyidhanno gede assitinose; macciishshanno mannino tenne huwatansa digattanno.
14 Wolootu kaaꞌlitannohe woyite maahoyye yii. Umi xibbi diro Phaawuloosi isi sabbakatenna rosiisate horoonsiꞌranno hayyo Ximootewoosira kulinosi; Ximootewoosi woloota kaaꞌlate tenne hayyo horoonsiꞌranno gede jawaachishinosi. (1 Qor. 4:17, NW) Ximootewoosi gede ninkeno songote giddo woꞌnaalshu noonsa roduuwiwiinni rosa dandiineemmo. (Lawishsha 27:17 nabbawi.) Hanni Shooni yinanni rodii lawishsha laꞌno. Isi boode yanna geeshsha gaxarete rooru manni ammaꞌninoommoreeti yaanno qooxeessira suwisaancho ikke soqqamino. Isi hagiirrisi baikkinni soqqama dandiinohu hiittoonniiti? Shooni togo yiino: “Dandaamie deerrinni wolootu ledo soqqameemmo. Mittu mininni wolunniwa haꞌneemmo woyite rosiisate dandoonke woyyeessiꞌra dandiineemmo gara hasaambeemmo. Lawishshaho, qaete anna hasaawinsoommo gari hiittootiro mimmito xaꞌmineemmo. Hakkiinni woyyeessiꞌra hasiissannonkeri heeꞌriro, aantete hattoo manchinni xaandummoro ma garinni hasaawisa dandiineemmoro hasaambeemmo.”
15 Yihowa kaaꞌlannohe gede huuccatto assiꞌri. Soqqansho fulatto yanna baalantera Yihowa kaaꞌlannohe gede huucciꞌri. Wolqaataamu qullaawu ayyaanisi kaaꞌlinkekkinni ninke giddonni mittuno aye coyeno assa didandiineemmo. (Far. 127:1; Luq. 11:13) Yihowa kaaꞌlannohe gede huucciꞌratto woyite hasiisannohere badde kuꞌli. Lawishshaho suwashshu wodani noonsarinna macciishsha hasiꞌranno manninni xaadatto gede kaaꞌlahera huucciꞌri. Hakkiinni xaaditto mannira baalaho farcidhe huucciꞌrootto huuccatto ledo sumuu yaannore assi.
ONKOLEESSA 8-14
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO | 2 DUDUWO 20-21
“Maganoꞌne Kaaliiqa Addaxxe”
Tenne Akkala Alame Goofimarchira Mittimmanke Agadha
8 Nugusu Iyyoosaafixi diro, “lowohu” waajjishanno diini Maganu manna qasate dayino. (2 Zee. 20:1, 2) Maganu daga kayinni uminsanni konni diini ledo qasamate dikaꞌino; tini hagiirsiissannote. Insa kaaꞌlo afiꞌrate alba Yihowawa higgino. (2 Zeena 20:3, 4 nabbawi.) Konne assitinohu kayinni addi addinni, woy mittu mittunkura dancha lawe leellinsa garinni diꞌꞌikkino. Qullaawu Maxaafi togo yaanno: “Yihudu daga baalanti qaaqquullinsa ledo, minaamuwinsa ledonna oosonsa ledo mitteenni Yihowa albaanni uurritu.” (2 Zee. 20:13) Insa aju akkali gatikki Yihowa biddishsha harunsate mitteenni gamba yitino; Yihowano diinnansa anganni gatisinonsa. (2 Zee. 20:20-27) Tini xagge Maganu daga qarru yannara mitteenni kaaꞌlantanno gede dancha lawishsha ikkitanno.
Haarote Adhantinoonniri Yihowara Soqqamate Illachishshe
7 Yihowa Leewaawichu Yahazieeli widoonni Iyosaafiixi hasaawisinosi. Yihowa togo yiinosi: “Darga dargaꞌne calla amaddine agarre! Ani Kaaliiqi eemmoꞌne qeelle laꞌinannina.” (2 Dud. 20:13-17) Ikkollana ola olammannihu hakko garinni diꞌꞌikkino! Kayinni kuni biddishshi mannunniha ikkikkinni Yihowa uyinoho. Iyosaafiixi woꞌmunni woꞌma Yihowa addaxxe yinoonnisire assino. Isinna mannisi diinu ledo olamara fuli yannara, olaho albaanni worinohu, qajeeltino olanto ikkikkinni massaara qodhinokkiho Yihowa faarsotenni guwisanno labballooti. Yihowa Iyosaafiixi diꞌꞌirraawisinosi; isi diinu olanto qeelino.—2 Dud. 20:18-23.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
it-1 1271 guf. 1-2
Iyoraami
Iyoraami annisi Iyosaafiixi gede dancha coye diassino; mito geyano ikkiro iso huntinositi busha minaamasi Ataaliyaati. (2Mo 8:18) Iyoraami lee roduuwasinna Yihudu gashshaano giddo mito manna shiino; hatteeno agurranna mannu Yihowara badhe wodhe kaphu maganna magansiꞌranno gede assino. (2Du 21:1-6, 11-14) Gobbaanni diinu, giddoonni qole mannu gaance kalaqino daafira, isi gashshooti yannara keeru dino. Umihunni Edoomi gosa finqiltino; hakkiinni Libina katami mannino hajajama giwino. (2Mo 8:20-22) Masaalaanchu Eeliyaasi Iyoraamira sokka borreessi woyite togo yee qorowisiisino: “Kune Kaaliiqi mannakki oosokkinna meentokki qorichishanno; jajjakki baalano gudanno.” Hakkiinnino sae Moote Iyoraami, “Ateno barru barrunkunni lexxanni haꞌrannohu godowu fuugi amade shetisannohe.”—2Du 21:12-15.
Masaalaanchu coyiꞌrinori baaluri isi yiino garinni woꞌmino. Yihowa Arabootunna Filisxeemootu baatto horrite Iyoraami minaamuwanna oososi qafadde adhite hadhara fajjino. Maganu Iyoraami beetti Iyoahaazi (iso Akaaziyaasino yinoonni) callu gatanno gede assino; ikkirono iso gatisinohu Daawiti ledo einohu Mangistete gondoorira yee callaati. “Kunni duuchunku coyi gedensaanni, Kaaliiqi Iyoraamira hurannokkiha godowu dhibba soyino. Dhibbuno batiꞌreenna 2 diro shetihu gedensaanni reyi.” Konnira kuni bushu manchi “gori yannara mararinosihu dino. Daawiti Katamira madaartinosita ikkinnina iso mootoollate waammawa dimassitino.” Hakkiinni isi bayicho beettisi Akaaziyaasi moohino.—2Du 21:7, 16-20; 22:1; 1Du 3:10, 11.
ONKOLEESSA 15-21
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO | 2 DUDUWO 22-24
“Yihowa Worbimmatenni Assinannirira Kiisanno”
w09 4/1 24 guf. 1-2
Iyoaasi Busha Jaalla Yihowa Aguranno Gede Assitinosi
MAGANU mini noohu Yerusaalamete katamira, waajjishanno coyi ikkino woyiti no. Moote Akaaziyaasi xaalla shine kaꞌnoonni. Hakkiinni Akaaziyaasi ama Ataaliya lowo geya masisanno coye assitino. Ise beettise Akaaziyaasi ooso shitino. Ise hatto assitinohu mayiraatiro afootto?— Hatto assitinohu insa bayicho ise mookkara hasidheeti.
Ikkirono Akaaziyaasi ooso giddo qaaqqu Iyoaasi reyikkinni gatino; Ataaliya isi reyikki gatinota diaffino. Kuni ikkinohu hiittoonniitiro afootto?— Kuni qaaqqi reyannokki gede qullaawu mini giddo iso maaxxe gatissinoti adasi Yihosheebaati. Ise hatto assa dandiitinohu minaannise Yoodahe kakkalaanote roorricha ikkino daafiraati. Konnira kuri minaanninna minaama Iyoaasi gawajjamannokki gede maaxe gatisino.
w09 4/1 24 guf. 3-5
Iyoaasi Busha Jaalla Yihowa Aguranno Gede Assitinosi
Iyoaasi lee diro qullaawu mini giddo maaxame keeshshino. Hakko heeꞌre Yihowanna seerisi daafira lowore rosino. Iyoaasira lamala diro ikkisita Yoodahe iso moote assara kai. Yoodahe Iyoaasi moote assinohu hiittoonniitironna busha mootitte Iyoaasi ahaahe Ataaliyara mayi iillinosero afa hasiꞌratto?—
Yoodahe hatte yannara Yerusaalamete noo mootoolla agartannore baxxitino agaraasine maaxe woshshino. Woshshihu gedensaanni insara, isinna minaamasi Moote Akaaziyaasi beetto maaxe gatisino gara kulinsa. Hakkiinni Yoodahe Iyoaasi agaraasinete leellishinsa; insano moote ikka hasiissannohu Iyoaasi ikkinota huwattu. Konnira maa assitannoro maꞌlitu.
Yoodahe Iyoaasi gobbara fushshe umoho baꞌlatto worisi. Hatte yannara mannuno anga gananni “qoonqo naggi asse, ‘Moote, seeda diro moohi!’” yii. Agaraasineno Iyoaasira dano iillitannokki gede doyissite agartu. Ataaliyano mannu hagiidhanna macciishshite dodde fulte hanqite boolaqidhu. Kayi Yoodahe agaraasine Ataaliya shiiyye yeenna marte shitu.—2 Mootoolla 11:1-16.
it-1 379 guf. 5
Madaarsha, Madaarranni Base
Kakkalaanote Roorricha keeraancho mancho Yoodahe “Daawiti Katamira nootera mootoollate waammara” madaarre ayirrinsoonnisi; mootete maate miila ikkikkinni togoo ayirrinye afiꞌrinota kulloonnihu iso callaati.—2Du 24:15, 16.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
it-2 1223 guf. 13
Zakkaariyaasi
12. Kakkalaanote Roorrichi Yoodahe beettooti. Yoodahe reyihu gedensaanni Moote Iyoaasi Yihowa masaalaano macciishsha agure kaphu amaalaano macciishshe halaalu magansiꞌrara badhe wodhino. Iyoaasi ada beetti Zekkaariyaasi (2Du 22:11), tenne daafira manna duure qorowisiisinoha ikkirono, mannu kayi maaro ea agure qullaawu mini nafara iso kinnatenni gane shiino. Zakkaariyaasi reyanni heeꞌre, “Assittoe beebbara Kaaliiqi yoohe” yiino. Masaalaanchu coyiꞌrinori woꞌmino; korkaatuno Sooriyootu Yihudu katama lowo geya gawajjitino; hatteeno agurranna, Iyoaasi “Yoodahe beetti rabbara” soqqamaanosi giddonni lamu shitino. Giriikete Septujentenna Laatinete afiinni qixxeessinoonniti Vulgeeti tiro yitannonte gede, Iyoaasi shinoonnihu Yoodahe “beetti” mundee rabbaraati. Maasooreetootu qixxeessitinotinna Siiriyaki Peshita yinanni borro kayinni, “ooso” yaannoha haammata kiiro kulanno qaale horoonsidhinohu, Yoodahe beetti Zakkaariyaasi worba ikkinota hattono masaalaanchonna kakkalaancho ikkate malinoha ikkinota kulate ikkikkinni digatino.—2Du 24:17-22, 25.
Lallawo
w10 2/15 6-8 guf. 6-10
‘Maganu Qaale Waajjitinikkinni’ Kulle
6 Maganunniha qullaawa ayyaana afiꞌrate assa hasiissannonkehu qaru coyi huuccatto assiꞌrate. Yesuusi macciishshanni noosi mannira togo yiino: “Kiꞌne bushuulle ikkitine heedhinenni oosoꞌnera dancha coye aa egentinoonniha ikkiro, gordoho noohu Anniꞌne huuccidhannosirira hakkiinni roorse Qullaawa Ayyaana hiitto aa hooganno?” (Luq. 11:13) Addanko, qullaawa ayyaana afiꞌrate ganyine huucciꞌra hasiissannonke. Mitu garinni soqqama lawishshaho, doogotenni doogo haꞌne, sabbakate fulloommokki woyite, woy daddalu qooxeessira soqqama waajjishshannonkeha ikkiro, Yihowa qullaawa ayyaanasi aannonke gedenna worbuulle ikkineemmo gede kaaꞌlankera huucciꞌra dandiineemmo.—1 Tes. 5:17.
7 Roosa yinanni rodoono hatto assitino. Mitto barra Roosa loosu bayicho heedheenna, ledose loossannoti mitte rosiisaancho qaaqquulle gawajjinoonni gara kultannota wolu rosi mininni abbinoonni rippoorte nabbabbanna macciishshitino. Rosiisaancho nabbabbinori masiseennase “Tini alame isi hiikkitanni nookka?” yite xissiisidhe coyidhino. Roosa tini faro farciꞌrate gatte baꞌasera dihasidhino. Ikkina ise farciꞌrate worbimma afidhanno gede maa assitino? Roosa, “Yihowa kaaꞌlannoe gede ayyaanasi aaera huucciꞌroomma” yitino. Ise dancha gede farciꞌra dandiitino; hattono wole woyite xaadde hasaawisate dinye amaddino. Niwu Yoorkete katamira heedhannote Mileeni yinannite ontu diri qaaqqo woꞌnaalshano heda dandiineemmo. Mileeni, “Rosu minira haꞌrammara albaanni aninna amaꞌya woꞌmanka woyite Yihowa huucciꞌneemmo” yitino. Insa mayi daafira huucciꞌranno? Mileeni ammanante heedhanno gedenna Yihowa daafira farciꞌrate worba ikkitanno gede huucciꞌranno. Amase togo yitino: “Togo assanke, Mileeni ilamate barranna wole ayyaanna ayirrinsanni woyite ammanase daafira waajjitukkinni farcidhanno gedenna togoo coyiꞌra anga wodhitannokki gede kaaꞌlitinose.” Kuri woꞌnaalshuwa worbuulle ikka hasiissannonke woyite huuccatto lowo geya kaaꞌlitannonketa leellishshannota diꞌꞌikkitino?
8 Masaalaanchu Ermiyaasino worba ikkanno gede kaaꞌlinosiri maatiro heda dandiineemmo. Yihowa iso gosate masaalaancho ikkanno gede doorisi woyite Ermiyaasi, “Kuneeti ani shiima beetto ikkoommo daafira coyiꞌnanni gara diegennoommo” yiino. (Erm. 1:4-6) Ikkirono isi yannate gedensaanni sabbakate worbanna jawaata ikkino; konnira lowo manni iso bao sabbakanni noonsahu gede asse hedino. (Erm. 38:4) Isi 65 saꞌꞌanno diro Yihowata yoote sokka worbimmatenni sabbakino. Konnira isi waajjikkinni worbimmatenni sabbakannoha ikkasi Israeelete manni seekke egennino daafira, mitu 600 diri gedensaanni Yesuusi waajjikkinni coyiꞌranna lainohu mitu manni Ermiyaasi galagale dayino yee hedino. (Mat. 16:13, 14) Ermiyaasi umi qara waajjirono, gedensoonni waajjasi qeeꞌle worba ikkinohu hiittoonniiti? Isi, “[Maganu sokka] giddoꞌya giirate gede bubbanno. Anino sammi yee diafeemmo” yiino. (Erm. 20:9) Ee, Yihowa qaali Ermiyaasira wolqa ikkinosi; hattono waajjikkinni coyiꞌranno gede assinosi.
9 Soqqamaasinchu Phaawuloosi Ibiraawootaho borreessino sokkara togo yiino: “Maganu qaali lubbo afiꞌrinohonna loosannoho; lamu afii bisenni roore iibbinoho; lubbonna ayyaana, mikitanna qoe bada geeshsha raqqe eꞌꞌe qasanno. Wodanu giddo noo hedonna yorto fonqole yoo yaanno.” (Ibi. 4:12) Maganu sokka woy qaali Ermiyaasi kaaꞌlinte gede ninkeno kaaꞌlankera dandaanno. Maganu Qullaawa Maxaafa borreessitanno gede manna horoonsiꞌrinoha ikkirono, insa borreessitinohu mannu hayyo ikkikkinni Maganu ayyaani kulinonsareeti. Layinki Pheexiroosi 1:21 togo yitanno: “Aye himanino mannu fajjonni didayino; ikkollana himana Qullaawu Ayyaani massagino manni Maganuwiinni adhe coyiꞌrino.” Yanna gaaꞌmine Qullaawa Maxaafa seekkine xiinxallineemmoha ikkiro, hedonke Maganu ayyaaninni borreessantino sokka ledo sumuu yitinota ikkitanno. (1 Qorontoosi 2:10 nabbawi.) Tini sokka giddonke “giirate gede bubbanno” daafira sammi yine dianfeemmo.
10 Qullaawu Maxaafi xiinxallonni horo afiꞌrate hasiꞌnummoro, Qullaawu Maxaafi sokka wodaninkera coꞌanno garinninna giddiidi ayimmanke layiꞌneemmo gede kaaꞌlannonke garinni xiinxalla hasiissannonke. Lawishshaho, masaalaancho Hiziqeeli macciishshannokki mannira kaajjado sokka kulate maxaafu xaaxo itanno gede ajuujatenni hajanjoonnisi. Hiziqeeli tenne xaaxo giddo noo sokka ite mannimmasira alliiffattanno gede assiꞌra hasiissannosi. Hatto assiro, duduwara uyinoonnisi sokka hagiirsiissannosi hattono malawu gede ikkite coommitannosi.—Hiziqeeli 2:8–3:4, 7-9 nabbawi.
ONKOLEESSA 22-28
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO | 2 DUDUWO 25-27
“Kaaliiqi Hakkiinni Roore Aahera Dandaanno”
it-1 1266 guf. 6
Iyoaasi
Iyoaasi Yihudu mootera Edoomootu ledo qasantara olantosi giddonni xibbe kume ikkitannota kira uyino. Ikkollana mittu Maganu manchi moote amaalino daafira insa qaensa higganno gede assinoonni; insara balanxe 3,400 kiilo ikkanno birra (660,600 doolaare) uyinoonninsaha ikkirono, insa qaera lowo geya hanqitinori higgino; togo hanqitinohu olante afidhanno qafado beeqqitannoti gatteennansa ikkara dandaanno. Konnira insa aliyyera higguhu gedensaanni wodiidi gashshootira noo katamma, Samaariyunni (loosinsa mereershi hakkiicho ikkara dandaanno) kayisse Beetihorooni geeshsha horritino.—2Du 25:6-10, 13.
Yihowa Danchumma Qamassine Laꞌe—Hiittoonni?
16 Yihowara soqqamate umikki qiniite aguri. Yihowara soqqamate banxeemmore baalankare agurreemmo yaa diꞌꞌikkino. (Ros. 5:19, 20) Ikkollana, mito banxeemmo coye agura gimboommo daafira calla Maganoho albinni roore soqqama hoongeemmoha ikkiro, Yesuusi lawishshunni kuli manchi loosino soꞌro loonsanni heeꞌnoommo; kuni manchi umisira lowoha dancha coye qixxeessiꞌrinoha ikkiro, Magano kayinni hawino. (Luqaasi 12:16-21 nabbawi.) Faransayete gobbara heeꞌrannohu Kiristiyani yinanni rodii togo yiino: “Yihowaranna maateꞌyara gari yannanna wolqa dioommo.” Gedensoonni, isinna minaamasi suwisaano ikke soqqamate hedi. Kayinni tenne mixonsa wonshiꞌrate, loosanno looso agura hasiissinonsa. Insa heeshshote hasiisannore afiꞌrate, minenna biiro feyannore ikkino; qoleno noonsarinni kassi yee heeꞌra rosino. Insa Yihowara soqqamate yee uminsa qiniite aguransanni hagiidhino? Kiristiyani togo yiino: “Xa soqqansho albinni roore lowo geeshsha banxoommo; qoleno Qullaawa Maxaafa xiinxallinseemmohunna galagalle marre hasaawinseemmo manni Yihowa daafira rosanna laꞌꞌanke hagiirsiissannonke.”
Maganu Qaalinni Ronseemmore
w07 12/15 10 guf. 1-2
Ayyaanaamittetenni Kaaꞌlanno Jaali Noohe?
OOZIYA 16 dirihu heeꞌre wodiidihu Yihudu gashshootira moote ikkino. Isi K.A. 9ki sani jeefonni 8ki sani hanafo geeshsha 50 saꞌꞌanno diro gashshino. Ooziya anjesinni kayise “Kaaliiqi baxanno coye assino.” Iso danchare assanno gede kaaꞌlinosihu ayeti? Qullaawu Maxaafi togo yaanno: “[Ooziya] Zakkaariyaasi lubbotenni noo geeshsha, Kaaliiqa waajjanno gede amaalinosi daafira ammaname heeꞌrino. Ammanamatenni soqqami deerrinni Maganuno maassiꞌrinosi.”—2 Duduwo 26:1, 4, 5.
Mootete amaalaanchi Zakkaariyaasi daafira Qullaawu Maxaafi giddo kowiicho kulloonnire agurranna wolere hakkeya kulloonniri dino. Ikkirono Zakkaariyaasi, moote “Kaaliiqa waajjanno gede” amaalesi dancha coye assanno gede kaaꞌlinosi. Ze Eksipooziitersi Bayibili yinanni maxaafi kulannonte gede Zakkaariyaasi “qullaawa borro egenno noosiha, ayyaanaamittetenni gikki yiinohanna egennosi wolootaho kulate dandoo noosiha” ikkinoti dihuluullissannote. Mittu Qullaawu Maxaafi fullahaanchi Zakkaariyaasi daafira togo yee xawisino: “Isi masaalo seekke egenninoho, wodancha noosiho, Maganoho galinohonna dancha manchooti; tini qolte Ooziya lowo geya kaaꞌlitusikki digattino.”
ONKOLEESSA 29–ELLA 4
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO | 2 DUDUWO 28-29
“Anniꞌnenna Amaꞌne Dancha Lawishsha Ikka Hooggurono Yihowara Soqqama Dandiitinanni”
Yihowara Muli Jaala Ikkino Manni Faale Hadhe
8 Wedellichu Hiziqiyaasi lophinohu Ruuti gede ikkikkinni insaneeto Yihowara sayisse uyitino daga mereerooti. Ikkollana Isiraeelete manni woꞌmunku konni doorshinsa ledo sumuu yee heeꞌranno yaa diꞌꞌikkino. Tennera Hiziqiyaasi anna Nugusa Akaazi lawishsha assine kula dandiinanni. Hakku bushu manchi Yihudu mangiste giddo noo manni kaphu maganna harunsanno gede assino; wole agurina Yerusaalamete Yihowa beetemeqidese batteessino. Hiziqiyaasi anjesinni waajjishshanno yanna sayisino; korkaatuno mito roduuwasi Akaazi lubbote heedheenna kaphu magannara kakkalo asse giirino!—2 Neg. 16:2-4, 10-17; 2 Zee. 28:1-3.
Yihowara Muli Jaala Ikkino Manni Faale Hadhe
9 Hiziqiyaasi lophino maate hendiro, lophihu gedensaanni Maganoho hanqannoha caaccaawanno mancho ikka dandaanno. Hakkeeshshi qarri iillinonsakkihu mitu manni ‘Yihowara hanqate’ woy dirijjitesi koꞌmate gari korkaati noonsahu gede asse hedino. (Law. 19:3) Qoleno mitootu lophitino maate dancha ikkitinokki daafira, busha heeshsho heeꞌransa woy anninsanna amansate gedee soꞌro loosansa gattannokkihu gede assite heddanno. (Hiz. 18:2, 3) Ikkina togoo hedo garaho?
10 Hiziqiyaasi heeꞌrino heeshsho togoo hedo horonta gara ikkitinokkita leellishshanno! Tenne busha alame aana mannaho iillannohu bushu coyira kaimu Yihowa ikkinokki daafira, iso koꞌma horonta digaraho. (Iyo. 34:10) Hige annunna ama oosonsa danchu woy bushu garinni quxxara dandiitannoti dikaandannite. (Law. 22:6; Qol. 3:21) Hatto yaa kayinni mittu manchi lophino maate hakku manchi busha woy dancha ikkanno gede assitanno yaa diꞌꞌikkitino. Yihowa ninke baalunkura kaajja elto uyinonke; hattino maa assineemmoronna hiittoo manna ikkineemmoro doodhate dandooti. (Marro 30:19) Hiziqiyaasi tenne elto horoonsiꞌrinohu hiittoonniiti?
11 Hiziqiyaasi anni busha Yihudu nugussa widira kiiraminoha ikkirono, Hiziqiyaasi lophi gedensaanni dancha nugussa wido ikkino. (2 Negesti 18:5, 6 nabbawi.) Ee, annisi bushu garinni quxasira dandaannoho; ikkollana, dancha lawishsha ikkannosi mannino no. Isayyaasi, Mikkiyaasinna Hose masaalaano ikkite soqqantinohu hakkawarooti. Nugusu Hiziqiyaasi kuri ammanantino masaalaano qullaawu ayyaaninni coyidhannore seekke macciishshinota heda dandiineemmo; konni garinni Yihowa amaalenna seejjo wodanisi giddora eꞌanno gede assiꞌrino. Hakko daafira Hiziqiyaasi annisi loosinota lowo soꞌro biddi assate murciꞌre kaino. Isi beetemeqidese keereensino, Maganu mannisi cubbo gatona yaanno gede huuccino, hattono batinye kaphu maganna zamachunni gudino. (2 Zee. 29:1-11, 18-24; 31:1) Hiziqiyaasi buutote qarri tuncu yiisi yannara, lawishshaho Asooru nugusi Senaakireemi Yerusaalame qasara waajjishiishisi yannara lowo jawaantenna ammana noosita leellishino. Isi Maganu gatisannosita addaxxino, hattono mannasi qaalunninna lawishsha ikke jawaachishino. (2 Zee. 32:7, 8) Gedensoonni Hiziqiyaasi naaxxate akata leellisheenna seejjinisi yannara, isonooto heeshshi asse maaro eino. (2 Zee. 32:24-26) Kageeshsha laꞌnummonte gede, Hiziqiyaasi alba lophino gari heeshshosi daafara diwodhino. Isi Yihowa jaalanna wolootu harunsitannoha dancha lawishsha ikkinota leellishino.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
w12 2/15 24-25
Naataani Halaalu Magansiꞌrara Ammaname Kaaꞌlamino
Naataani ammanaminoha Yihowa soqqamaancho ikkino daafira, Daawiti halaalu magansiꞌrara ikkannoha uullate aana umi mine minara hedinota kulisi woyite hagiidhe jawaachishinosi. Hakka woyite kayi Naataani coyiꞌrinoti Yihowa hedo ikkitukkinni umisi hedooti yaa dandiinanni. Hakko hashsha Maganu masaalaancho mootete isi hedowiinni baxxitino sokka kulanno gede soyino; tini sokka Yihowa mine minannohu Daawiti ikkikkinni oososi giddonni mitto ikkinota kultannote. Ikkirono Naataani Daawitira Maganu “gashshootekki geedonniha asseemmo” yee qaalu gondooro einota kulinosi.—2 Sam. 7:4-16.
Qullaawa mine minate daafira Naataani coyiꞌrinori Yihowa fajjo ledo sumuu diyaannoho. Ikkirono kuni umosi heeshshi assanno masaalaanchi koffi yiikkinni Yihowa yiinotera sumuu yee kaaꞌlamino. Yihowa ninkeno mitu garinni seejjannonke woyite maahoyye yee adhate isi dancha lawishsha ikkinonke. Naataani masaalaancho ikke soqqamanni heeꞌrasi Maganu iso baxa agurinosikkita leellishshannote. Daawiti qullaawu mini soqqanshora muuziiqa gantannore 4,000 manna qineessi woyite Yihowa isira biddishsha aate Naataaninna masaalaancho Gaadi qullaawu ayyaaninni horoonsiꞌrikki digatino.—1 Dud. 23:1-5; 2 Dud. 29:25.
ELLA 5-11
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO | 2 DUDUWO 30-31
“Mitteenni Gamba Yaa Lowo Geeshsha Kaaꞌlitannonke”
it-1 1103 guf. 2
Hiziqiyaasi
Halaalu Magansiꞌrara Laalaatino Gara. Hiziqiyaasi 25 dirisinni moote ikkanni heeꞌreyi Yihowa magansiꞌrara laalaatannota leellishino. Isi umo qullaawa mine wirro fannanninna gatamarranni gede assino. Hakkiinni kakkalaanonna Leewaawoota woshshe mitteenni gamba asse togo yiinonsa: “Israeelete Magani Kaaliiqi ledo gondooro eate murciꞌre kaoommo.” Kuni ammaname heeꞌrate eino gondoorooti; Seeru gondoori bashshonni nooha ikkirono mannu lawashshi asse agurino daafira xa Yihudaho haaru garinni loosu aana hosiisa hananfoonnihu gedeeti. Isi Leewaawootu soqqanshonsawa higganno gede diinaggaawe qineessino; qoleno muuziiqa gantanno gedenna guweenyu faarso faarsitanno gede galagale qineessino. Faasika ayirrinsannihu Niisaani agani iillinoha ikkirono, qullaawu mini, Leewaawootunna kakkalaasine dikeeraaꞌmitino. Niisaani 16nni qullaawa mine keereensine uduunne bayicho qolloonni. Hakkiinni Israeelete manni baalu cubbo agursiisate baxxitino qixxaawo assinoonni. Umo roorrootu mootete minira, qullaawu miniranna mannaho cubbo agursiisate kakkalo shiqishshino; hakkiinni aane mannu lowo kume ikkitannota shilqote kakkalo shiqishino.—2Du 29:1-36.
it-1 1103 guf. 3
Hiziqiyaasi
Mannu keeꞌraaꞌma hoogansa Faasiku ayyaana rosantino yannara ayirrinsannikki gede assitino; hakko daafira Hiziqiyaasi keeꞌraaꞌmikki gatino manchi mittu agani gedensaanni Faasika ayirrisa hasiissannosi yaanno seera harunse konne ayyaana ayirrinsanni gede assino. Isi Yihudu manni calla ikkikkinni Israeelete Bersaabehinni kayise Daani geeshsha noo manni daanno gede soqqamaanosira sokka borreesse soyino. Batinyu manni sokka haadhe martinore arrassanni osoꞌlinonsa; Aseeri, Minaasenna Zaabilooni garehu shiimu manni kayinni umonsa shollishe maahoyye yee dayino; Efireeminna Yisaakoori garennino mitu manni dayino. Hatteeno aguranna Israeelete wido ikkinokkihu Yihowa magansiꞌrannohu lowo manni dayino. Aliyye gashshooti giddo heeꞌrannohu halaalu magansiꞌrara halamanno mannira konne ayyaana ayirrisate daa shota ikkitinonsakkiti egennantinote. Sokka massitu soqqamaanonte gede insano mannu giwinonsa hattono arrassinonsa; korkaatuno hakkawaro tonne gare gashshe noo gashshooti kaphu magansiꞌranni battaawe no; hattono Asoorootu kadde gashshite noonsa.—2Du 30:1-20; Ki 9:10-13.
it-1 1103 guf. 4-5
Hiziqiyaasi
Faasiku ayyaana ayirrinsihu gedensaanni lamalu barri geeshsha timu ayyaana ayirrinsoonni; mannu lowo geya hagiidhino daafira songo woꞌma konne ayyaana lamala barra ayirrissino. Togoote qarrissanno yannara Yihowa insa lowo geya maassiꞌrinonsa; konnira “Daawiti beetti Selemooni yannanni kayise hattoo coyi ikke egenninokki daafira, Yerusaalamete manni lowo geeshsha hagiidhino.”—2Du 30:21-27.
Aane ikkinori leellishannonte gede mannu tenne assinohu mulla yannate geeshsha hagiidhate yee calla ikkikkinni halaalu magansiꞌra wirro xinta godowinta hasiꞌrino daafiraati. Mannu woꞌmunku ayyaana ayirrise kaihu gedensaanni qae qaensa haꞌra agure Yihudu katamma baala haꞌre kaphu magannata sooddiyye cancani; Asheera mokkollono hiiqqaqqi; Kakkalonsahanna daga magansidhanno gaarra diigi; Biiniyaami, Efireeminna Minaase gobbara noore kakkalote tulluwa baalano diigi. (2Du 31:1) Hiziqiyaasi, Muse camotenni seekkinota hamashshu misile cancane mannaho lawishsha ikkino; korkaatuno hakka woye mannu hixaana giiranni hatte misile magansiꞌranno. (2Mo 18:4) Ayyaana hoola yinoonni garinni ayirrinsihu gedensaanni Hiziqiyaasi halaalu magansiꞌra noowa heedhanno gede kakkalaasine gaamo gaamo asse worino; qullaawu mini soqqanshora kaaꞌlannore wolereno biddi assino; qoleno Seeru yaanno garinni mannu Leewaawootahonna kakkalaasinete asaraatenna umi laalcho abbanno gede hajajino; mannuno mitte giddonni isi yiinota assino.—2Du 31:2-12.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
“Konne Coye Affinoonni; Affinoonniha Assitiniro Maassantinanni”
14 Ninkeneeto heeshshi assineemmore ikkinoommota leellisha dandiineemmoti wole doogo dancha gede macciishshate. Yaiqoobi 1:19 ‘macciishshate rankoommore’ ikka hasiissannonketa kultannonke. Tennera baalunkunni roore dancha lawishsha ikkannonkehu Yihowaati. (Kal. 18:32; Iya. 10:14) Hanni Fulo 32:11-14te kulloonni hasaawinni maa ronseemmoro laꞌno. (Qummeeshsha nabbawi.) Yihowara Muse kaaꞌlo hasiissannosikkiha ikkirono, Muse hedosi coyiꞌranno gede fajjinosi. Duucha woyite soꞌro loosanno manchi coyiꞌrannore cincite macciishshanna isi yiinore assa dandaatto? Yihowa kayinni mannu ooso ammanatenni woshshidhannosi woyite cincatenni macciishshanno.
15 Mitti mittinke ninkeneeto togo yine xaꞌma hasiissannonke: ‘Yihowa umosi heeshshi asse Abirihaami, Raaheeli, Muse, Iyyaasu, Maanuhe, Eeliyaasinna Hiziqiyaasi gedee manna macciishshannoha ikkina, anino baalanka roduuwaꞌya ayirrisa, insa coyidhannore macciishshanna yitinore assate woꞌnaala dihasiisannoe? Xaa yannara songoꞌya woy maateꞌya giddo albinni roore illachisha hasiissannoehu no? Insa kaaꞌlate maa assa dandeemmo?’—Kal. 30:6; Eje. 13:9; 1 Mot. 17:22; 2 Dud. 30:20.
Lallawo
Songote Mereero Yihowa Guwisidhe
13 Gambooshshunniwa woloota jawaachishshanno dawaro qolate hiitti amaale kaaꞌlitannohe? Hanni kuri giddo mite laꞌno.
14 Mittu mittunku gambooshshira qixxaawi. Dawaro qolate hedde balaxxe qixxaawittoro, hatto assate jawaante afiꞌratto. (Law. 21:5) Ninke baalunkura babbaxxitino dilgo noonketi egennantinote. Eloyizi yinanniti 80 diri balla ikkannoseti minaanna shidhino rodoo, Agarooshshu Shae qixxaawa hanaffannohu lamalate hanaforaati. Ise “Balaxe qixxaawummaro gambooshshu roore baxisannoe” yitino. Woꞌma yanna looso loossannoti Joyi yinanni rodoo Agarooshshu Shae Qidaamete barra qixxaawate yanna gaaꞌmitino. Ise “Gambooshsheho boode yanna gatte heedheenna qixxaawummora, rahe dihaweemma” yitino. Iiki yinannihu loosu batiꞌrannosi cimeessinna woꞌma yanna suwisaanchi togo yiino: “Baalankare mitte hige qixxaawantenni lamalate giddo shiima shiima qixxaawa baxeemmo.”
15 Gambooshsheho qixxaambeemmo woyite ma assa hasiissannonke? Hanafatto woyite, Yihowa qullaawa ayyaana aannohe gede huucciꞌri. (Luq. 11:13; 1 Yoh. 5:14) Boodu daqiiqi giddo birxicho, cinaancho birxicho, lawishshuwanna saaxinna lai. Mitte mittenta gufo xiinxallatto woyite dandaamihe deerrinni fooliishshonna kiiro kulloonni qummeeshshuwa nabbawi. Roso seekkite hiinci, hattono dawaro qolatto hedo aana illachishi. Seekkite qixxaawakki, rosunni horo afiꞌrattonna dawaro qola shota ikkitannohe gede assitanno.—2 Qor. 9:6.
16 Dandaamihero, borro ate afiinni elekitiroonikisetenni qixxeessinoonniha ikkiro ise horoonsiꞌri. Yihowa dirijjitesi widoonni, gambooshsheho qixxaawa dandiineemmo gede elekitiroonikisetenni qixxeessinoonni uduunnicho uyinonke. JW Layibirerii yinanni appilikeeshiine xiinxallinanni borruwa mobayiletenni woy taabileetetenni dirrisiꞌrate kaaꞌlitannonke. Hakkiinni hasiꞌnummo yannaranna basera kuri borro nabbawa woy macciishsha dandiineemmo. Mitootu loosu basera sagalete saatera, rosu mine woy doogo hadhanni JW Layibirere horoonsidhe xiinxallitanno. Wochitawori Layibireriinna INTERNEETETE LAYIBIRERE seekkine huwata hasiꞌnoommo hajo xiinxallate kaaꞌlitannonke.
17 Dandaamihero, haammata dawaro qolate qixxaawi. Mayira? Korkaatuno anga kayisitto kiiro xaꞌma hoongahera dandiinanni. Ati kayisatto woyite wolootuno anga kayissara dandiitanno; massaganno rodii qole ate agure insa xaꞌmara dandaanno. Gambooshshe yannatenni gudate, massaganno rodii mitu gafi aana boode yanna calla keeshshara dandaanno. Konnira isi xiinxallote hanafora xaꞌma hoogihero koffi yitooti. Haammata hedo qixxaawittoro, dawaro qolate tunceenya afiꞌratto. Qummeeshsha nabbawateno qixxaawa dandaatto. Ikkollana, dandaamihero umikki yaattonni dawaro qolate qixxaawi.
18 Harancho dawaro qixxaawi. Duucha woyite woloota jawaachishshannoti haranchonna xabbe leeltanno dawarooti. Konnira harancho dawaro qolate mixiꞌri. Sajjuu sokondi giddo qolate woꞌnaali. (Law. 10:19; 15:23) Songote gambooshshiwa dawaro qoltanni lowo diro keeshshoottoha ikkiro, harancho dawaro qolte wolootaho dancha lawishsha ikka hasiissannohe. Raqaxantino hedo coyidhanni yanna gudattoha ikkiro, wolootu ati qolootto geeshshi dawaro qola didandiineemmo yite hexxo mudhitara dandiitanno. Qoleno harancho dawaro qola wolootuno dawaro qoltanno yanna afidhanno gede assitanno. Hakko iso qolattohu gufonnita umi dawaro ikkiro, haranchonna xaaddote dawaro qoli. Gufote giddo noo hedo baala coyiꞌrate woꞌnaaltooti. Gufonnita qara hedo hasaambi gedensaanni, ledote hedo coyiꞌra dandaatto.—“Mayyee Qola Dandeemmo?” yitanno saaxine lai.
ELLA 12-18
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO | 2 DUDUWO 32-33
“Qarru Yannara Roduuwaꞌne Jawaachishshe”
it-1 204 guf. 5
Asoora
Senaakireemi. Senaakireemi Sargooni layinkihu beettooti; isi Hiziqiyaasi moohihunni 14ki (732 K.A) diro Yihudu katama qase amadino. (2Mo 18:13; Is 36:1) Hiziqiyaasi anni Akaazi assinori Asoorootu Yihudu manna gadadissanno gede assino; Hiziqiyaasi kayinni Asoorootaho anga aa giwino. (2Mo 18:7) Senaakireemi Yihudu gobba coꞌo asse hunate kaino; hakka woye isi 46 katamma qase amadino yine hendanni (Is 36:1, 2 ledo heewisiisi); hakkiinni isi Lakiishi heeꞌre Hiziqiyaasi, 10,000 kiilo birranna (1,982,000 meddi yitanno doolaare) 1,000 kiilo culka (11,560,000 meddi yitanno doolaare) soyannosi gede hajajino. (2Mo 18:14-16; 2Du 32:1; Is 8:5-8 ledo heewisiisi.) Hiziqiyaasi Senaakireemira xaꞌmiꞌrinore uyinoha ikkirono, isi kayinni Yerusaalamete manni anga aanno gede waajjishiishshara soqqamaanosi soyino. (2Mo 18:17–19:34; 2Du 32:2-20) Kayi gedensoonni Yihowa mittu hashshinni 185,000 olantosi shiino daafira, kuni booꞌnaleessu Asooru moote baxikkinni qaesi Nennewe xooqino. (2Mo 19:35, 36) Gedensoonni oososi giddonni lamu iso shitino; Asiraadooni yinannihu wolu beettisi qole isi darga moohino. (2Mo 19:37; 2Du 32:21, 22; Is 37:36-38) Asoorootu olanto gooffino gara agurranna tenne xagge Senaakireeminna Asiraadooni piriizemerano borreessinoonni.—MISILE, Xiraaze. 1, qoola. 957.
w13 11/15 19 guf. 12
Xaa Yannara Lamalu Allaalaasinenna Settu Roorrooti Ayeooti?
12 Yihowa woꞌmanka woyite ninke uminkera assa dandiineemmokkire assannonke; kayi isi dandiinummore assinammorano hasiꞌranno. Hiziqiyaasi “ledosi gashshaanonna roorrootu ledo maꞌle katamaho gobbaanni noota buꞌanna lolahanno waa cufisiisara kai; . . . [hattono] kinchu huxxa lede kaajjishe iimaanni agarranni shaꞌa seekki. Gobbaanni qole wole huxxa lede huxxe katama seekke goli. . . . Qoleno lowoha olu bagadonna wonquwa seekki.” (2 Dud. 32:3-5) Yihowa hakka woye mannasi agaratenna allaalate lowoha worbuulle manna horoonsiꞌrino; insa giddo mitu Hiziqiyaasiiti, roorrootahonna ayyaanaamittetenni jawaattino masaalaanooti.
w13 11/15 19 guf. 13
Xaa Yannara Lamalu Allaalaasinenna Settu Roorrooti Ayeooti?
13 Hakkiinni aane Hiziqiyaasi katamu huxxa kaajjishatenninna waa cufatenni sainore assino. Hiziqiyaasi mannaho hedanno allaalaancho ikkino daafira manna gamba asse togo yee jawaachishannore coyiꞌrino: “Asoori mootenna ledosi noota lowo olanto laꞌine waajjitinoonte! . . . Ninke ledo noo wolqa isitenni roorete. Isi ledo noo wolqa mannunnite. Ninke ledo heeꞌre olamannohunna kaaꞌlannonkehu kayinni Maganinke Kaaliiqaati.” Isi coyiꞌrinori ammana kaajjishannoreeti; Yihowa mannisiꞌra olamanno! Yihudu mannino “mootensa coyiꞌrino coyinni jawaati.” Mannu jawaatinohu Hiziqiyaasi coyiꞌrinore macciishshe ikkinota wodanche. Yihowa masaalaanchisi widoonni balaxe kulinonte gede Hiziqiyaasi, roorrootunna wolqaataammu manni hattono masaalaano Mikiyaasinna Isayaasi dancha allaalaano ikkansa leellishshino.—2 Dud. 32:7, 8; Mikiyaasi 5:5, 6 nabbawi.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
Addinta Maaro Eate Yaa Mayyaate?
11 Gedensoonni Yihowa Minaase huuccattora dawaro qolino. Huuccattosi leellishshannonte gede, konni manchi wodani raga higinota Yihowa huwatino. Yihowa Minaase huuccatto macciishshe wirro mootimmasiwa higanno gede assino. Minaase addinta maaro einota leellishate dandaamisire baala assino. Isi assinori Akiaabi horo assinokkireeti. Isi amanyootesi biddi assiꞌrino. Kaphu maganna hunino, hattono mannu Yihowa magansiꞌranno gede jawaachishino. (2 Duduwo 33:15, 16 nabbawi.) Minaase lowo diro maatesira, ledosi gashshitannorira, hattono dagasira busha lawishsha ikke keeshshino daafira, tenne assate worbimmanna ammana hasiissinositi egennantinote. Minaase geedhihu gedensaanni kayinni, huninoha mito coye biddi assate woꞌnaalino. Isi beettisi beettira Iyyoosiyaasira dancha lawishsha ikkikki digatino; gedensoonni Iyyoosiyaasi dancha moote ikkino.—2 Mot. 22:1, 2.
12 Minaase xaggenni maa ronseemmo? Isi umosi shollishino; kayinni hakkiinni sainoreno assino. Maaro afiꞌrate eeggifate Yihowa huucciꞌrino. Amanyootesino biddi assiꞌrino. Hunino coye biddi assate diinaggaawe loosino; qoleno Yihowa magansiꞌratenna wolootuno hatto assitanno gede kaaꞌlate dandaamisire baala assino. Minaase xagge jawa cubbo loossinori nafa maaro afidhara dandiitannota leellishshanno. Qoleno tini xagge Maganu Yihowa ‘shaqqadonna cubbono agurannoha’ ikkinota leellishshanno tajeeti. (Far. 86:5) Addinta maaro eꞌannori cubbinsara maaro afidhanno.
ELLA 19-25
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO | 2 DUDUWO 34-36
“Maganu Qaalinni Woꞌmunni Woꞌma Horo Afidhinanni Heedhinoonni?”
it-1 1157 guf. 4
Hildaana
Iyosiyaasi, kakkalaanote roorrichi Hiliqiya qullaawa mine gatamarranna afinoha “Seeru Maxaafa” nabbambanna macciishshiti Yihowa xaꞌmitanno gede soqqamaanosi soyino. Insano Hildaanawa martino; iseno maxaafu giddo hajajamannokki mannira iillanno yine borreessinoonni qoomami kaadaasine ikkitino Israeeleno amadanno yite Yihowa sokka kultinonsa. Hildaana Iyosiyaasi Yihowa albaanni umosi heeshshi assino daafira, Israeelete iillanno qarra afikkinni mannu aalo ikkannotanna annuwasi waammawa keerunni madaaramannota kultinosi.—2Mo 22:8-20; 2Du 34:14-28.
w09 6/15 10 guf. 20
Yihowa Minira Laalaatte!
20 Moote Iyosiyaasi qineessinoha gatamarate looso loonsanni heeꞌneenna Kakkalaanote Roorrichi Hiliqiya “Kaaliiqi Musera uyinoha Seeru Maxaafa afi.” Hakkiinni mootete borreessaanchi Saafaanira eenna isi masse Iyosiyaasira nabbawino. (2 Duduwo 34:14-18 nabbawi.) Tini mayi guma abbituyya? Moote hakka woyintenni dadille uddanosi dare Yihowa biddishsha xaꞌmitanno gede soqqamaanosi hajajino. Yihowa masaalaancho Hildaana widoonni mitu Yihudu manni gara ikkinokkiha ammaꞌnote coye assino daafira hanqinota coyiꞌrino. Ikkirono Yihowa Iyosiyaasi kaphu maganna hunate assinore laino; konnira Yihudu manna qorichisheemmo yee coyiꞌrinoha ikkirono Iyosiyaasi assinorinni kayinni hagiidhino. (2 Dud. 34:19-28) Ninke kawiinni maa ronseemmo? Ninkeno Iyosiyaasi assinori gedeere assa hasiꞌneemmoti egennantinote. Kaadaasinenna ammanantinokkiri ammananke batteessitannokki gede uyinanninke qorowishsha macciishshine, Yihowa aannonke biddishsha jawaante harunsa hasiissannonke. Yihowa Iyosiyaasira assinte gede, ninkeno halaalu magansiꞌrara laalaanteemmo gara lae hagiidhannota addaxxa dandiineemmo.
Maganu Qaalinni Ronseemmore
Hunda Borreessinoonnire Illachishshinanni?
15 Danchu Moote Iyosiyaasi assinorinni, qoropha hasiissannonkeha mayi roso afiꞌneemmo? Isi qeelamannonna reyanno gede assinosiri maatiro hedi. (2 Duduwo 35:20-22 nabbawi.) Iyosiyaasi, Gibitsete Moote Nikau lamenka giwanshiishannori nookkita kulinosiha ikkirono, isi ledo ‘gaaramara’ fulino. Qullaawu Maxaafi Nikau coyiꞌrino qaali “Maganu afiinni dayinoha ikkinota kulanno.” Ikkina Iyosiyaasi Nikau ledo gaaramara fulinohu mayiraatiyya? Qullaawu Maxaafi tennera tenne teꞌee diyaanno.
16 Iyosiyaasi, Nikau coyiꞌrino qaali Yihowawiinni dayinoha ikkinota buuxa dandaannohu hiittoonniiti? Woleteemmero, isi ammanantino masaalaano giddonni Ermiyaasi xaꞌma dandaanno. (2 Dud. 35:23, 25) Isi hatto assinota kulannori kayinni dino. Qoleno, Nikau haꞌranni noohu Karkemiishi yinanni bayichooti. Isi hakkira haꞌranni noohu Israeele qasara ikkikkinni, ‘diinasi qasaraati.’ Hakkiinni saeno, Nikau Yihowa suꞌma woy mannasi xoninokki daafira, Iyosiyaasi isi ledo qasamanno gede assannosiri dino. Konni daafira, Iyosiyaasi Nikau qasate doogimale kaino. Tenne xaggenni maa ronseemmo? Mittu qarri tuncu yaannonke wote, Yihowa hattee hajo daafira hiittoo lao noosiro heda hasiissannonke.
17 Mittu qarri iillannonke wote, hakko qarra tiꞌrate kaaꞌlannoha Qullaawu Maxaafiha xintu seera qaaganna quwa saꞌnummokki harunsa hasiissannonke. Qoleno, cimeeyye amaaꞌla hasiissannonke. Tenne yannara kullanninke coyi anfoommoha ikkara woy borronke giddo xiinxallinoommo coye ikkara dandaanno. Ikkirono, cimeeyye hattoo hajo ledo xaado afiꞌrinoha wole Qullaawu Maxaafiha xintu seera huwanteemmo gede kaaꞌlitankera dandiitanno. Lawishshaho, mitte rodoo dancha duduwo duduwa hasiissannoseta affino. (Soq. 4:20) Ikkollana, ise mitto barra soqqansho fulate heddinoha ikkirono, Yihowa Farciꞌraasincho ikkinokki minaannise soqqansho haꞌra hossanno gede hasiꞌrino. Minaannise hatto yiinohu, muli barri kawa ise ledo hose egenninokkihura lamunku mitteenni milli yaara yee ikkara dandaanno. Ise tenne yannara Qullaawu Maxaafi qummeeshshuwa lawishshaho, Maganoho hajajammanni gedenna manna rosaano assinanni gede kultanno hajajo qaaggannoha ikkara dandaanno. (Mat. 28:19, 20; Soq. 5:29) Ikkirono, Qullaawu Maxaafi ise minaannisera maahoyye yite galtanno gedenna quwa saꞌannokkita ikkitanno gede kulannota dea dihasiissannose. (Efe. 5:22-24; Fil. 4:5) Minaannise soqqansho horo fultannokki gede assinosenso, mitto barra calla soqqanshote haꞌra agurte ledosi hossanno gede xaꞌminose? Maganu fajjo assate sharrammeemmo wote, quwa saꞌꞌa hooganna danchu tiiꞌꞌi heeꞌrannonke gede assiꞌra hasiissannonke.
Lallawo
“Maganu Qaali . . . Loosannoho”
7 Soqqammeemmo wote Qullaawa Maxaafa seekkine horoonsiꞌrate kaaꞌlannonkeri maati? Umihunni sabbankeemmo wote Qullawa Maxaafa ganyine horoonsiꞌrate. Mittu rodii Qullaawa Maxaafa horoonsiꞌrate daafira togo yiino: “Yihowa ledo minunni mine hadhe soqqantanni noottoha ikkoommero, baalankare ati callu coyiꞌrattonso, isino coyiꞌranno gede assatto?” Kuni rodii yaa hasiꞌrinoti, soqqammeemmo wote Maganu Qaale fanne nabbambeemmoha ikkiro, hasaawinseemmo mancho Yihowa hasaawisanno gede assinanni heeꞌnoommo yaate. Seekkine hende doorroonni qummeeshshi ninke coyiꞌneemmote aye hedonnino rooranno. (1 Tes. 2:13) Konnira ateneeto togo yite xaꞌmi: ‘Dancha duduwo mannaho kuleemmo wote Qullaawa Maxaafa nabbaweemmo faro hasiꞌreemmo?’
8 Hasaawinseemmo manchira Qullaawa Maxaafa nabbawa calla diguddanno. Mayira? Korkaatuno batinyu mannira gariti Qullaawu Maxaafi egenno dinonsa. Umi xibbi dirono ikko yannankera noo manni hattooho. (Rom. 10:2) Konni daafira qummeeshsha nabbamboommo daafira calla mittu manchi sokka huwatanno yine heda dihasiissannonke. Qara qara qaalla lende nabbambenna tironsa xawinse, qummeeshshunnita qara hedo bande fushsha hasiissannonke. Togo assinummoro, Maganu Qaali sokka rosiinseemmo manni wodaniranna surrera qaꞌmidhanno gede assineemmo.—Luqaasi 24:32 nabbawi.
9 Qullaawa Maxaafa nabbambeemmo wote mannu Maganu Qaale ayirrisanno gede qummeeshsha seekkine egensiisa hasiissannonke. Lawishshaho, “Hanni Kalaqaanchinke tenne hajo daafira mayyaannoro laꞌno” yaa dandiineemmo. Kiristinnu daafira afinori nookki manchi ledo hasaambeemmo wote “Hanni Qullaawa Borro mayitannoro laꞌno” yaa dandiineemmo. Woy ammaꞌnote gari hasatto noosikki manchi ledo hasaambeemmo wote, “Tenne hundi yaatto macciishshite egennootto?” yine xaꞌminammora dandiineemmo. Ee, hasaawinseemmo manchi hedosi maatiro afanna, isi hedo ledo sumuu yaanno garinni hasaawisa hasiissannonke.—1 Qor. 9:22, 23.
10 Batinye halashshanno soqqantanno wote Qullaawa Maxaafa seekkine horoonsira dancha guma abbitannota buuxxino. Hanni mitto lawishsha laꞌno. Mittu rodii metseetenke lowo diro nabbawanni keeshshinoha jawa mancho galagale mare hasaawisino. Mule fultinota Agarooshshu Shae ele calla haꞌrantenni, borrote giddo noo qummeeshsha nabbawate hedi. Isi 2 Qorontoosi 1:3, 4 nooha “Maarote Anni jawaante baalate Magani . . . qarrinke baalu giddo jawaachishannonke” yaanno qummeeshsha nabbawisi. Kuni manchi qummeeshsha lowo geeshsha baxino daafira roduu lede nabbawannosi gede xaꞌmiri. Kuni manchi isiranna minaamasira jaawaante hasiisse noonsata kulino; qoleno isi Qullaawu Maxaafi daafira roore afa hasiꞌrino. Ee, Maganu Qaali afiꞌrino wolqa soqqammeemmo woteno loossanno!—Soq. 19:20.
ELLA 26–MAAJA 2
MAGANU QAALI GIDDO NOOTA MUXXE JIRO | IZIRA 1-3
“Yihowa Horoonsiꞌraaꞌne Gede Maahoyye Yiiyye”
Zakkaariyaasi Lainore Laꞌinanni?
YIHUDU manni lowo geeshsha hagiidhino. Maganu Yihowa Baabiloonete lowo diro qafadame keeshshinohu Israeelete manni haꞌranno gede fajjara “Faarisi moote Qiroosi [kakkayisino].” Moote, Yihudu manni galagale gobbansa hige “Israeelete Magano Kaaliiqa magansiꞌnanniha Qullaawa Mine” minanno gede lallawa fushshi. (Izi. 1:1, 3) Kuni lowo geeshsha hagiirsiisanno lallawaati! Xaate Yihudu manni halaalaancho Magano isi uyinonsa baattora wirro magansiꞌra dandaanno.
Saragallunna Baꞌlatto Agartannonke
2 Zakkaariyaasi Baabiloonetenni Yerusaalame higino mannira kaajjado ammana noonsata afino. Insa qaensara noonsa qiniitenna loosonsa facci assite agurte, Yerusaalame higganno gede ‘kakkayisinonsahu Maganoho.’ (Izi. 1:2, 3, 5) Insa rossino gobbanni agurte higgino; insa giddo rooru Yerusaalame affe diegentinoreeti. Yihudu manni Yihowa mine wirro mina hasiꞌra hoogoommero, 1,600 km meddi yitannota ilaalaamenna eaafulcho doogo tayise didaanno!
Maganu Qaalinni Ronseemmore
w06 1/15 19 guf. 1
Izira Maxaafita Luphi Yitino Hedo
1:3-6. Baabiloonete gatinohu mitu Israeelete manninte gede, batinye Yihowa Farciꞌraasine woꞌma yanna soqqamaano ikka woy sabbakkannori roore hasiissannowa hadhe soqqama didandiitanno. Ikkirono hatto assa dandiitannore jawaachishshanno hattono kaaꞌlitanno; qoleno sabbakatenna manna rosaano assate loosiꞌra uminsa fajjonni woxe fushshitanno.