Asehò hoe Manaja Olo Iha

1. Manino ty olo ro mila fanajà? (Ohabolana 22:1)

TEANAO va laha hajàn’olo iha? Azo antoky fa tea ani-zay iha. Anisan’ny raha tena ilàntsika olombelo ty fanajà. Falifaly tsika lafa hajàn’olo. Tsy mahatseriky laha mivola ty Baiboly hoe: “Aleo hajàn’olo tozay mahazo volafoty noho volamena”!​—Vakio Ohabolana 22:1.

2-3. Manino ro tsy mora kindraiky ty manaja olo, le ino ty hodinihintsika amy lahatsoratsy toy ato?

² Tsy mora kindraiky ty manaja olo. Antony raiky mahavy ani-zay ty fahitantsika ty raha tsy mety ataony. Ankoatsini-zay, tsy manaja olo koa ty olo manodidy antsika. Fe tsy tokony hanao ani-zay tsika. Ino ty antony? Satria tean’i Jehovah hanome voninahitsy na hanaja ty “karazan’olo iaby” tsika.​—1 Pet. 2:17.

³ Hodinihintsika amy lahatsoratsy toy ty dikan’ ny hoe manaja olo noho ty fomba hampisehoantsika ani-zay: 1) amy fianakaviantsika, 2) amy mpiara-manompo, le 3) amin’olo tsy manompo an’i Jehovah. Hifantohantsika ty fomba azontsika ampisehoa fanajà lafa misy raha manasarotsy ani-zay.

INO TY DIKAN’NY HOE MANAJA OLO?

4. Ino ty dikan’ny hoe manaja olo?

⁴ Ino ty dikan’ny hoe manaja olo araky ty hevitsinao? Ty hoe “manaja,” le mampiseho ty fomba fahitantsika ty hafa noho ty fomba anandesantsika azy. Manaja olo raiky, ohatsy, tsika satria mana toetsy soa ie, nahavita raha miavaky, na mana fahefà mandilatsy antsika. Fe tena soa laha baka am-pontsika ty anaovantsika ani-zay.​—Mat. 15:8.

5. Ino ty antony mahavy antsika hanaja olo?

⁵ Tean’i Jehovah hanaja olo tsika. Mampirisiky antsika, ohatsy, ie mba hanaja ty “manam-pahefà.” (Rom. 13:1, 7) Fe mety hivola ty olo sisany hoe “parè hanaja olo aloha aho laha manao raha soa ie.” Mety va ty mieritseritsy manahaky ani-zay? Tsy zay mihintsy. Mpanompon’i Jehovah tsika, ka haintsika hoe tsy mianky amy ty raha ataon’olo mihintsy ty hanajantsika azy. Manaja olo tsika satria zay ty tean’i Jehovah hataontsika sady ta hanao raha mahafalifaly azy tsika.​—Jos. 4:14; 1 Pet. 3:15.

6. Mbo tokony hajàntsika avao va ty olo tsy manaja antsika? Manomeza ohatsy. (Henteo koa sary amy gazety toy.)

⁶ Mety hanao ho zao ty olo sisany hoe: ‘Ka laha tsy manaja ahy zany olo iny, mbo mila manaja azy avao va aho?’ Eka. Retoa misy ohatsy vitsivitsy. Nanafa-baraka an’i Jonatana anakilahiny tamason’olo eo Saoly Mpanjaka. (1 Sam. 20:30-34) Fe ndre teo zay, le mbo nanaja an’ny babany avao Jonatana, ka nanampy azy tan’aly any zisiky nahafaty an’i Saoly. (Eks. 20:12; 2 Sam. 1:23) Manahaky ani-zay koa Hana. Nasaran’i Ely Mpisorobe nimamo ie. (1 Sam. 1:12-14) Fe nanaja an’i Ely avao Hana, ndre nalaza tamy Israely eo aza hoe Mpisorobe ie, kanefa tsy nananatsy an’ny anakilahiny nanao raha raty rey. (1 Sam. 1:15-18; 2:22-24) Nanambanimbany an’i Paoly koa ty olo ta Atena any, ka nivola hoe “olo mavovava” ie. (Asan’ny Apostoly 17:18) Fe ndre teo zay, le nanaja an-drozy avao Paoly. (Asan’ny Apostoly 17:22) Asehon’ny ohatsy reo, fa ty fitiavantsika an’i Jehovah noho ty faniriantsika hampifaly azy ro mandrisiky antsika hanaja olo, ndre tsy mora aza raha zay kindraiky. Ndao hodinihintsika hoe ia iaby ty tokony ho hajàntsika, le ino ty antony.

HAJAO TY FIANAKAVIANAO

7. Manino ro mety ho sarotsy amintsika ty hanaja ty fianakaviantsika?

⁷ Raha sarotsy. Mifankahita amy fianakaviantsika avao tsika sanandro, ka mahita ty toetsy soan-drozy noho ty raha tsy mety ataon-drozy. Mety misy marary, ohatsy, ty fianakaviantsika na kivy tanteraky, ka lasa sahira tsika mikarakara azy. Ty sisany koa mety hivola na hanao raha mampalahelo antsika. Tsy miezaky hampisy filamina an-trano ao koa ty sisany, fa manao ze raha hampisy problemo avao ka lasa tsy mifanaja ty fianakavia. Azo ampitovizy amy rantsam-bata ty fianakavia. Tsy hiaraky miasa soa, ohatsy, ty rantsam-batantsika lafa misy marary. Manahaky ani-zay koa, fa lafa tsy mifanaja ty fianakavia le tsy hiaraky miasa soa. Fe ndre marary ty rantsam-bata raiky, le azo tsaboa. Mitovy amy zay koa, fa azon’ny fianakavia atao ty miezaky hifanaja.

8. Manino ro vatan-draha ty hanajàntsika ty fianakaviantsika? (1 Timoty 5:4, 8)

⁸ Manino tsika ro tokony hanaja ty hafa? (Vakio 1 Timoty 5:4, 8.) Niresahin’i Paoly tamy taratasiny voalohany ho an’i Timoty hoe akory ty tokony hifanandesan’ny fianakavia. Nihazavaniny fa tokony hanaja noho hanome voninahitsy ty fianakaviantsika tsika. Tsy hoe raha tsy maintsy ataontsika avao raha zay, fa fomba ampisehoantsika hoe ‘mahafoy tena ho a-Ndranahary’ tsika. Ty hoe mahafoy tena ho a-Ndranahary, le midika hoe manompo azy noho tsy mivaliky aminy. Jehovah ro namoro ty fianakavia. (Efes. 3:14, 15) Manome voninahitsy an’i Jehovah, azy namoro ty fianakavia iny zany tsika laha manaja ty fianakaviantsika. (1 Timoty 5:4.) Antony raiky bevata tokony hanajàntsika ty fianakaviantsika raha zay!

9. Akory ty ampisehoan’ny mpivaly hoe mifanaja rozy? (Henteo koa sary reo.)

⁹ Akory ty ampisehoantsika hoe manaja ty hafa tsika? Manaja valy ty lahilahy raiky lafa asehony hoe tena teany valiny, ndre amason’olo zay ndre tsy hitan’olo. (Ohab. 31:28; 1 Pet. 3:7) Tsy mamango azy mihintsy ie, na manafa-baraka azy, na manao ze hahatsapany hoe tsy misy ilà azy ie. Zao ty nivolanin’ny rahalahy raiky baka an’Arzantiny any mana anara Ariel,a zay: “Narary valiko, ka lasa nivola raha nampalahelo ahy ie kindraiky. Fe haiko hoe tsy asany azy ty raha nivolaniny ka tsy nirambesiko am-po. Nitiaroviko koa raha resahin’ny 1 Korintianina 13:5 iny hoe tsy tokony halaky meloky aho, fa hiresaky aminy amim-panajà avao.” (Ohab. 19:11) Manaja an’ny valiny koa ty ampela lafa miresaky raha soa mikasiky azy amin’olo. (Efes. 5:33) Tsy manambanimbany azy ie, tsy mikizakizaky azy, na manome anara-petaky azy. Hainy fa manimba ty fanambalean-drozy ty fanaovany ani-reo. (Ohab. 14:1) Be fiasan-doha valin’ny ranabavy raiky baka an’Italỳ any zay. Zao ty nivolanin’ny ranabavy io: “Tsapako kindraiky hoe fa lisatsy marè ty fiasan-dohan’ny valiko. Hita tamy fihetsikiko noho tamy raha nivolaniko mihintsy taloha hoe tsy tena manaja azy aho. Fe hitako fa arakaraky ty ninamako amin’olo manaja olo, le vomaiky aho ta hanaja soa an’ny valiko koa.”

10. Akory ty ampisehoan’ny tanora fa manaja ty ray aman-dreniny ie?

¹⁰ Nareo tanora, oriho ty fitsipiky amean’ny ray aman-dreninareo anareo. (Efes. 6:1-3) Hajao rozy lafa miresaky amin-drozy iha. (Eks. 21:17) Lafa mihabe rozy, le vomaiky mila fanajà noho fikarakarà baka aminao. Ataovo ze faran’ny vitanao mba hikarakarà an-drozy. Diniho moa ty ohatsin’i María. Tsy Vavolombelon’i Jehovah ty babany. Lafa narary babany, le nisarotsy tamy María ty nikarakara azy satria nasiatsiaky taminy ie. Zao ty nivolanin’i María: “Nivavaky aho mba hahavita hanaja an’ny babako avao. Haiko hoe matoa Jehovah mampirisiky ahy hanaja ty ray aman-dreniko, le azo antoky fa hanome hery ahy hahavitako ani-zay koa ie. Lafa nandeha ty fotoa, le nihitako hoe mila manaja soa an’ny babako avao aho, ndre tsy miova aza ty toetsiny.” Asehontsika hoe manaja an’i Jehovah, azy namoro ty fianakavia iny tsika laha manaja ty fianakaviantsika, ndre tsy mora aza ty manao ani-zay kindraiky.

HAJAO TY MPIARA-MANOMPO

11. Manino ro mety ho sarotsy amintsika ty hanaja ty mpiara-manompo?

¹¹ Raha sarotsy. Miezaky manoriky ty fitsipikin’ny Baiboly ty mpiara-manompo amintsika, fe mety tsy ho soa fanahy amintsika kindraiky ty sisany amin-drozy, na hieritseritsy raha raty mikasiky antsika, na hanao raha mampeloky antsika. Laha misy mpiara-manompo manao raha ‘mampitaray’ antsika, le mety ho sarotsy amintsika ty hanaja azy. (Kol. 3:13) Fe ino ty hanampy antsika hanaja an-drozy avao?

12. Manino ro vatan-draha ty hanajantsika ty mpiara-manompo amintsika? (2 Petera 2:9-12)

¹² Manino tsika ro tokony hanaja ty hafa? (Vakio 2 Petera 2:9-12.) Niresaky Petera tamy taratasiny faharoe tao hoe nisy Kristiana sisany tamy taonjato voalohany tsy nanaja ty olo “mana voninahitsy” tamy fiangona eo, zany hoe ty anti-panahy. Nanao akory ty anjely tsy mivaliky lafa nahita ani-zay? Tsy nanao safà raty mikasiky an’olo reo mihintsy rozy ndre raiky satria “manaja an’i Jehovah.” Mba eritsereto avao moa zay! Lavorary ty anjely, fe tsy nasiaky tamy lahilahy nanambony tena reo rozy. Jehovah ro nengan-drozy hitsara noho hanasazy an’ny lahilahy reo. (Rom. 14:10-12; Ampitovizo amy Joda 9.) Afaky mandramby fianara baka amy anjely tsika. Nihajàn-drozy avao ndre ty mpanohitsy aza. Ka laha zay ie, le vomaiky tsika tokony hanaja an’ny mpiara-manompo amintsika tea an’i Jehovah reo. Tokony hanao ze azontsika atao tsika mba hanajà an-drozy. (Rom. 12:10) Laha manao ani-zay tsika, le asehontsika hoe manaja an’i Jehovah tsika.

13-14. Akory ty ampisehoantsika fa manaja ty olo amy fiangona eo tsika? Manomeza ohatsy. (Henteo koa sary reo.)

¹³ Akory ty ampisehoantsika hoe manaja ty hafa tsika? Nareo anti-panahy, miezaha ho be fitiava avao lafa manoro hevitsy ty hafa. (Filem. 8, 9) Lafa manome torohevitsy olo raiky iha, le ataovo amim-pahalemeam-panahy noho amy fotoa tsy mampeloky anao raha zay. Nareo anabavy, maro ty raha azonareo atao mba hisian’ny fifanajà amy fiangona eo. Anisani-zay ty hoe miresaky raha soa mikasiky ty hafa noho tsy mitsikotsiko. (Titosy 2:3-5) Asehontsika iaby koa hoe manaja ty anti-panahy tsika lafa miaraky miasa amin-drozy, ka mankasitraky ty asa mafy ataon-drozy, anisani-zay ty fitariha fivoria, ty fitariha ty asa fitoria, noho ty fanampea olo “manao raha tsy mety.”​—Gal. 6:1; 1 Tim. 5:17.

¹⁴ Sarotsy tamy ranabavy raiky mana anara Rocío zay, ty nanaja an’ny anti-panahy nanome torohevitsy azy zay. Zao ty nivolaniny: “Nimeloky aho satria tsapako hoe tsy nisoa fanahy ie lafa niresaky amiko. Nivola raha raty mikasiky azy avao aho lafa an-trano ao. Niezaky tsy hanao ani-zay aho, fe tsapako hoe tsy nidary ahy ie, ka tsy nidareako ty torohevitsiny.” Ino ty nanampy an’i Rocío? Zao ty nivolaniny: “Lafa namaky Baiboly aho, le niavy tamy 1 Tesalonianina 5:12, 13 eo. Lafa nitsapako hoe tsy nanaja an’ny ranadahy iny aho, le nanomboky nanenjiky ahy ty eritseritsiko. Nivavaky tamy Jehovah aho sady nanao fikaroha tamy bokintsika rey mba hahitako fanazavà hanampy ahy hanova ty toe-tsaiko. Nihaiko avao tamy farany hoe tsy ranadahy iny ro tsy nisoa fanahy tamiko, fa zaho ro nanambony tena. Haiko henanizao hoe mila miambany aho mba hahavitako hanaja ty hafa. Mbo mila miezaky hanaja ty hafa avao aho, sady tsapako fa mahafalifaly an’i Jehovah raha zay.”

HAJAO TY OLO TSY MANOMPO AN’I JEHOVAH

15. Manino ro mety ho sarotsy amintsika ty hanaja ty olo tsy manompo an’i Jehovah?

¹⁵ Raha sarotsy. Matetiky tsika tojiky olo tsy midary ty fahamarina baka amy Baiboly ao lafa amy fanompoa eny. (Efes. 4:18) Tsy ta hijanjy ty hafatsy andesintsika koa ty olo sisany vokatsin’ny raha nampianarin’ny fivavahany azy. Mety tsy hanaja antsika koa ty mpampiasa na ty mpampianatsy antsika. Manahaky ani-zay koa ty mpiaraky miasa na ty mpiaraky mianatsy amintsika sisany. Lasa tsy ta hanaja ty olo manahaky ani-reo amy zay tsika sady tsy ta ho soa fanahy amin-drozy.

16. Manino ro vatan-draha ty hanajantsika ty olo mbo tsy manompo an’i Jehovah? (1 Petera 2:12; 3:15)

¹⁶ Manino tsika ro tokony hanaja ty hafa? Tiarovo fa dinihin’i Jehovah ty fomba anandesantsika ty olo tsy manompo azy. Nampahatiaro ty Kristiana apostoly Petera hoe mety hahavy ty olo sisany “hanome voninahitsy a-Ndranahary” ty fandaisam-bata soa ananan-drozy. Zay nahavy azy nampirisiky an-drozy io hoe tokony “halemy fanahy noho feno fanajà” rozy lafa miaro ty finoan-drozy. (Vakio 1 Petera 2:12; 3:15.) Lafa manazava ty raha inoan-drozy amy manam-pahefà na amin’olo hafa zany ty Kristiana, le tokony hampiseho fanajà avao. Ka halino koa fa mahita noho mijanjy ty raha volanintsika noho ty fomba ivolanantsika azy Jehovah. Tena tokony hanaja ty olo tsy manompo azy zany tsika!

17. Akory ty ampisehoantsika hoe manaja ty olo tsy manompo an’i Jehovah tsika?

¹⁷ Akory ty ampisehoantsika hoe manaja ty hafa tsika? Tsy tokony hanambanimbany olo mihintsy tsika lafa amy fanompoa eny, ndre tsy mahay Baiboly aza rozy. Mifanohitsy amy zay aza, fa tokony heverintsika ho lafovily amy Ndranahary rozy sady anabo mandilatsy antsika. (Hag. 2:7; Fil. 2:3) Laha misy olo manambanimbany anao vokatsin’ny raha inoanao, le miezaha mba tsy hanambanimbany azy koa. Tsy tokony ho hita amy raha volanintsika mihintsy, ohatsy, hoe mahay raha mandilatsy azy tsika. (1 Pet. 2:23) Laha nampalahelo olo ty raha nivolaninao, le mialà tsiny malaky. Akory ty ampisehoanao hoe manaja ty olo ampiasanareo any iha? Miezaha hanao soa ty asanao sady mifantoha amy toetsy soan’ny mpiaraky miasa aminao noho ty mpampiasa anao. (Titosy 2:9, 10) Mety ho falifaly ty olo sisany lafa mahita anao manao ty marina noho mazoto miasa. Fa tsy voatery hanahaky ani-zay ty olo sisany. Fe ty raha azo antoky le hoe hampifalifaly a-Ndranahary iha.​—Kol. 3:22, 23.

18. Manino ro vatan-draha ty hoe manaja olo?

¹⁸ Maro ty antony mahavy antsika tokony hanaja olo! Nihitantsika tato fa manaja an’i Jehovah, azy Loham-pianakaviantsika iny tsika laha manaja ty fianakaviantsika. Manaja an’ny Babantsika an-danitsy any iny koa tsika laha manaja ty mpiara-manompo amintsika. Laha manaja ty olo tsy manompo an’i Jehovah koa tsika, le manao raha mety hahavy an-drozy hanome voninahitsy an’ny Ndranaharintsika iny. Ndre tsy manaja antsika aza ty olo sisany, le soa laha miezaky manaja an-drozy avao tsika. Ino ty antony? Satria laha manao ani-zay tsika, le hotahin’i Jehovah. Mampitamà ie hoe: “Ze manome voninahitsy ahy ro hameako voninahitsy.”​—1 Sam. 2:30.