O se Asia i Sasaʻe sa Iai i Italia Anamua
NA FAAPEFEA ona iai i se atunuu anamua na pulea e le malo tele o Roma, se tamāloa mai i Asia i Sasaʻe i le 2,000 tausaga ua mavae? O le fesili lenā na lāgā e tagata suʻesuʻe i le eleele, ina ua latou maua se mea mataʻina i Italia i saute i le 2009.
Na latou eliina se fanuatanu o tagata anamua o Roma i Vagnari, e 40 maila (60 km) i sisifo o Bari. E 75 auivi o tagata na maua ai. O suʻesuʻega na faia i ponaivi na iloa ai o le toʻatele o tagata na fananau i lenā lava vaipanoa. Peitaʻi, na faateʻia ē na suʻesuʻeina ponaivi i le auivi o se tamāloa. Na faaalia i le suʻesuʻega faasaienisi (DNA), o lona tinā o se Asia i Sasaʻe.a Na iloa mai i lenei suʻesuʻega sa ola o ia i le senituri muamua po o le lona lua T.A. Ua taʻua i se lipoti e uiga i lenei mea, “e foliga mai o le taimi muamua lenei na maua ai i le malo tele o Roma, se auivi o se tagata Asia i Sasaʻe.” Ae o ai lenei tamāloa?
Ua taʻua foʻi i le lipoti: “Atonu e ono manatu se tasi sa aofia ai lenei tamāloa i le aumaia o ʻie silika mai i Saina i Roma.” Peitaʻi, ua ioe tagata e toʻatele i latou na faia se vaega i lenā fefaatauaʻiga, ae e lē o se tagata e toʻatasi na malaga i le tusa ma le 5,000 maila (8,000 km) mai i Saina i Italia.
O le ā e tatou te iloa mai i le nofoaga na maua ai nei auivi? I aso anamua, o Vagnari o se eleele na pulea e le emeperoa, ma sa galulue ai tagata e faaliusuavai uʻamea ma fai maa mai i le omea e fola ai fale. O le toʻatele o tagata faigaluega o ni pologa, ma atonu o lenei tamāloa Asia o se pologa foʻi. E iloa i le auala na tanu ai e lē o ia o se tagata mauʻoa. O ana mea na tanu faatasi ma ia, e na o se ulo, ma sa tanu se isi tagata i luga o ia.
Aiseā e mataʻina ai lenei mea? Sa faalagolago le salalau atu o le tala lelei faa-Kerisiano i le uluaʻi senituri T.A., i le mamao e femalagaaʻi ai tagata i na aso. Ua taʻua i le Tusi Paia ina ua mavae le Penetekoso 33 T.A., na oo atu le tala lelei i le tele o atunuu e ala i o latou tagata na asiasi mai i Ierusalema. (Galuega 2:1-12, 37-41) Ua taʻu mai ai i le auivi o lenei tagata, i lenā taimi sa femalagaaʻi nisi tagata mai i Asia i Sasaʻe agaʻi atu i atunuu na siʻomia ai le Sami Metitirani.b
[Faamatalaga pito i lalo]
a E lē mafai i lenei suʻesuʻega ona iloa ai po o ai le tamā.
b E iai foʻi faamaoniga e iloa ai na faimalaga atu i Asia i Sasaʻe tagata mai i Sisifo. Tagaʻi i le mataupu “O le ā le Mamao i Sasaʻe na Ono Oo i ai Misionare?” i Le Olomatamata o Ianuari 1, 2009.
[Faafanua i le itulau 29]
(Tagaʻi i le lomiga mo le ata atoa)
ROMA
Vagnari
Sami Metitirani
ASIA I SASAʻE
VASA PASEFIKA
[Ata i le itulau 29]
Le auivi o se tamāloa asia i sasaʻe na maua i le fanuatanu o Roma anamua
[Ē Ana le Ata]
© Su concessione del Ministero per i Beni e le Attività Culturali - Direzione Regionale per i Beni Culturali e Paesaggistici della Puglia - Soprintendenza per i Beni Archeologici della Puglia