Fiafia Ia Faaalia le Alofa i ē ua Tigaina

O lē ʻinoʻino i le na te tuaoi, ua agasala o ia; a o lē alofa i e ua tigaina, amuia [fiafia] lava o ia.”—FAATAOTO 14:21.

1, 2. O le ā na tupu i aiga Filipaina e toatolu, e taʻitaʻiina atu ai i tatou e manatunatu i ā fesili?

A o auai aiga e tolu mai le Itumalo o Pangasinan i le Atu Filipaina i se sauniga faa-Kerisiano, sa faaumatia e le afi na tupu faafuasei o latou fale ma liu efuefu ai. Ina ua toe foʻi atu i o latou aiga, ua leai se mea e ʻai po o ni mea e momoe ai. Ina ua iloa e uso a Kerisiano e uiga i le mala, sa latou nanati atu ma mea ʻai ma faia fuafuaga mo mea e nonofo ai ma isi o le faapotopotoga. I le taeao na sosoʻo ai, sa taunuu ane ai Kerisiano ma ʻofe ma isi lava mea e fau ai fale. Na matuā ofo tuaoi i lenei alofa faaleuso. Sa aafia ai foʻi nei aiga e tolu ona o le agalelei. Na faaumatia e le afi o latou fale, a e peitaʻi na faasaoina lo latou faatuatua ma isi uiga faa-Kerisiano ma tutupu aʻe atili ai ona o le alofa faaalia.—Mataio 6:33; faatusatusa 1 Korinito 3:12-14.

² Pe e le o se faamafanafana loto ea nei mea tutupu? Latou te fausia aʻe lo latou faatuatua i le agalelei faaletagata ma a e sili ai foʻi ona faia faapea i le mana o le faa-Kerisiano moni. (Galuega 28:2) O lea la, pe o tatou talisapaia ea le faavae faale-Tusi Paia mo sea tulaga ‘o le faia o mea lelei i tagata uma lava, a e faasili i le aiga o le faatuatua’? (Kalatia 6:10) Ma o le a fapefea ona tatou faia ia sili atu e tusa ai ma lenei mea?

O Se Ata Sili mo i Tatou

3. O le ā le mea e mafai ona tatou mautinoa e tusa ai ma le manatu mai o Ieova mo i tatou?

³ Ua taʻu mai ia i tatou e le soʻo o Iakopo: “O mea lelei uma e foaifuaina mai, atoa ma mea alofa uma e atoatoa ona lelei, mai luga lava ia.” (Iakopo 1:17) Maeu le moni o lena mea, auā ua foaʻi tele mai e Ieova mo lo tatou lelei faaletino atoa ma le faaleagaga! Peitaʻi ane, o loo ia faamuamua le a? O mea faaleagaga. Mo se faataʻitaʻiga, ua ia tuuina mai mo i tatou le Tusi Paia ina ia tatou maua taʻiala faaleagaga atoa ma le faamoemoe. Ua faaautu lena faamoemoe i le meaalofa o lona Alo, o lē ua avea lana taulaga ma faavae o le faamagaloina o i tatou ma maua ai le faamoemoe o le ola e faavavau.—Ioane 3:16; Mataio 20:28.

4. E faapefea ona faamaonia o loo naunau foʻi le Atua i o tatou manaoga faaletino?

⁴ Ua naunau foʻi Ieova mo lo tatou lelei faaletino. Sa talatalanoa le aposetolo o Paulo ma tagata e uiga i lenei mea i Lusa anamua. E ui ina sa le o ni tagata tapuaʻi moni, a e na latou lē ma faafitia faapea o Le Na Foafoaina mea ua ‘agalelei mai, ua faatotō ifo le timu mai le lagi ma tausaga o fuata, ua faamalilie ai i o tatou loto i mea e ʻai ma le olioli.’ (Galuega 14:15-17) Ona o lona alofa, ua foaʻi mai ai e Ieova mea mo ō tatou manaoga faaleagaga ma ia foaʻi mo lo tatou ola faaletino. E te lē manatu ea ua saosaolaumea lenei i le avea o ia ma “Atua manuia [fiafia]”?—1 Timoteo 1:11.

5. O le ā e mafai ona tatou aʻoaʻoina mai feutagaiga a Ieova ma Isaraelu anamua?

⁵ I le feagai ai o Ieova ma Isaraelu anamua ua faaatagia ai le paleni lelei o lana tausiga i ona tagata tapuaʻi i ō latou manaoga faaleagaga atoa ma ō latou tulaga faaletino. Muamua lava, sa ia faia le Tulafono ina ia maua e ona tagata. Sa saunia e ana tupu kopi totino o le Tulafono, ma sa faapea ai ona faapotopoto ona tagata mai lea taimi i lea taimi e faalogologo a o faitauina Ana Tulafono. (Teuteronome 17:18; 31:9-13) Na faataaatia e le Tulafono mo se fale fetafaʻi po o se malumalu atoa ma le i ai o ositaulaga e taulimaina taulaga ina ia maua ai e tagata le finagalo malie o le Atua. Sa faapotopoto e le aunoa le nuu o Isaraelu mo tausamiga faaleagaga, na faatāuaina i a latou tapuaiga faaletausaga. (Teuteronome 16:1-17) Ma o le iʻuga o nei mea uma, ina ia mauʻoa ai faaleagaga tagata Isaraelu taitoatasi uma i luma o le Atua.

6, 7. Sa faaalia faapefea e Ieova i le Tulafono lona manatu i manaoga faaletino o Isaraelu?

⁶ O lea, na faaalia ai foʻi i le Tulafono le magafagafa o le Atua i tulaga faaletino o ana auauna. Atonu o le a oo ane i lou manatu tulafono na tuuina atu ia Isaraelu e faatatau i le soifua maloloina ma laasaga e faia ina ia faaitiitia ai le salalau atu o aafiaga. (Teuteronome 14:11-21; 23:10-14) Ui i lea aua neʻi faagaloina fuafuaga faapitoa na faia e fesoasoani ai i e sa matitiva ma tigaina. O le lē lelei o le soifua maloloina po o mala e pei o se mu po o se lologa atonu o le a avea ma mea e mativa ai se tagata Isaraelu. I totonu o lana tulafono sa silafia ai e Ieova faapea o le a lē tutusa le tamaoaiga o tagata uma. (Teuteronome 15:11) A e sili atu mea sa ia faia na i lo o le na ona talofa e, mo e matitiva ma tigaina. Sa ia fuafuaina mo le fesoasoani.

⁷ O le maua o mea e ʻai mo ia tagata o se mea faanatinati. O lea sa faatonu ai e le Atua faapea o tagata matitiva i Isaraelu e saʻoloto ona ō atu e ao mai i tovine po o toga olive. (Teuteronome 24:19-22; Levitiko 19:9, 10; 23:22) Sa leʻi faatagaina e auala a Ieova tagata ina ia paiē pe ola i le alofa foaʻi o tagata lautele a e o loo mafai lava ona latou galulue. O sē ao mea i Isaraelu sa tatau ona tuu atu ni taumafaiga, atonu po o le faaaluina o ni itula se tele i le vevela o le la e ao mai ni mea e ʻai mo le aso. Peitaʻi aua neʻi o tatou faagaloina, o le auala lenei sa finagalo ai ma le tonu le Atua e saunia ai mea mo e matitiva.—Faatusatusa le Ruta 2:2-7; Salamo 69:33; 102:17.

8. (a) Sa uunaʻia tagata Iutaia taitoatasi e faia le ā mo o latou uso? (Faatusatusa Ieremia 5:26,28.) (e) E mafai faapefea ona e faatusa le agaga na uunaʻia ai e Ieova tagata Iutaia ma lea ua taatele i aso nei?

⁸ Na faamamafa atili mai e Ieova lona naunau i e ua tigaina e ala i faalauiloaga e pei o lea e i le Isaia 58:6, 7. I se tasi taimi a o anapopogi tagata Isaraelu fia mamalu mo le faamalieina o i latou lava, na faailoa atu e le perofeta a le Atua: “E le o lenei ea le anapogi ou te loto i ai? [ina ia] . . . tuuina atu ia saʻoloto e ua faasauaina, ma ia outou gausia amo uma lava. E le o lenei ea? ona ia tofitofi au mea e ʻai i le ua fia ʻai, ia au mai i lou fale e ua matitiva ma faasauaina; a ē iloa le ua le lavalavā e te faaofuina o ia, aua foi e te lafi ia i latou o lou lava aiga.” O nisi tagata i aso nei ua leoleo i mea atonu ua taʻua o lo latou ‘sone o le tu lelei.’ Ua latou mananao e fesoasoani atu i le tagata o manaomia se mea pe a fai lava e le manaomia ai se faataulagaina totino pe tigaina ai foʻi i latou. Maeu le ese o le agaga na faamamafaina i fetalaiga a le Atua e ala ia Isaia.!—Tagaʻi foʻi i le Esekielu 18:5-9.

9. O le ā na faatonuina e le Tulafono e uiga i le faia o ni nogātupe, ma o le a le uiga na faalaeiau e le Atua?

⁹ O le manatu mamafa mo uso Isaraelu matitiva e mafai ona faataʻitaʻia ai le faia o nōgatupe. E mafai ona faatalitalia le totogiina e se tagata Isaraelu o se tupe faasili pe a nonōina atu ni tupe i se tasi o manao e faaaogā e faalauteleina ai lana pisinisi. Peitaʻi na fetalai Ieova e aua neʻi faia ni faasiliga pe a nonō atu tupe i se uso mativa, o lē atonu o le lima vaivai o lona tulaga o le a tofotofoina ai o ia i le fai o le mea sese. (Esoto 22:25; Teuteronome 15:7, 8, 11; 23:19, 20; Faataoto 6:30, 31) O uiga o le Atua e faatatau i ē le tele ni a latou mea sa tatau ona avea o le fua mo ona tagata. Ua folafolaina mai foʻi ia i tatou: “O le ua alofa i le tagata mativa, na te avatua anamea ia Ieova; e tauia mai foi e ia ana mea na avatu ia te ia.” (Faataoto 19:17) Seʻi tau lava ina manatu faapea—ia nonō atu ia Ieova ma le mautinoa o le na toe totogia mai ia te oe!

10. Pe a maea ona manatunatu i le faaaʻoaʻoga a le Atua, o le ā atonu e mafai ona e fesili ifo ai?

¹⁰ O lea e tatau ai ia i tatou uma lava ona fesili: O le ā le uiga ia te aʻu o le silafaga ma le tausiga a Ieova i ē ua tigaina? Pe ua ou aʻoaʻoina ea mai lana fua lelei atoatoa ma taumafai e faaaʻoaʻo i ai? E mafai ea ona ou faaleleia aʻu i le avea o le faatusa o le Atua e tusa ai ma lea tulaga?—Kenese 1:26.

E Pei o le Tamā, E Faapea Foʻi le Atalii

11. Na faapefea ona fetaui le manatu o Iesu ma lona Tamā? (2 Korinito 8:9)

¹¹ O Iesu Keriso o le “pupula o lona [Ieova] mamalu ma ua matuā tusa lava ma ia.” (Eperu 1:3) O lea foʻi, tatou te faatalitalia ai o ia e faaatagia lona Tamā i le manatu mamafa ia i latou o naunau i le tapuaiga moni. Sa ia faia faapena. Sa faaalia e Iesu faapea o le mativa o loo manaomia tele ona togafitia, o le mativa faaleagaga: “Amuia ē iloa o latou manaoga faaleagaga, auā e o latou le malo o le lagi.” (Mataio 5:3 N.W.T.; faatusatusa le Luka 6:20) Na fetalai foʻi Iesu: “O le mea lenei na fanau mai ai aʻu, o le mea foi lenei na ou sau ai i le lalolagi, ina ia ou molimau i le upu moni.” (Ioane 18:37) Ma le tusa lava, sa leʻi lauiloa tino o ia o sē faivavega po o sē faamalolo a e o le Faiaʻoga. (Mareko 10:17-21; 12:28-33) E tusa ai ma lenei, matau le Mareko 6:30-34. Ua tatou faitau ai i le taimi na saili ai Iesu sina taimi paganoa seʻi fai ai sina mapu. A e “ua na silafia le motu o tagata e toatele . . . [o e] ua faapei o mamoe i latou e leai so latou leoleo.” Sa faapefea ona ia uiga agaʻi isi? “Ona aʻoaʻo atu lea o ia ia te i latou i mea e tele.” Ioe, sa faasalafa atu e Iesu ia lava e tali atu ai i lo latou manaoga sili: le upu moni e mafai ai ona latou ola e faavavau.—Ioane 4:14; 6:51.

12. O le ā e mafai ona tatou aʻoaʻoina mai le silafaga a Iesu i le Mareko 6:30-34 ma le Mareko 6:35-44?

¹² A o taulaʻi atu Iesu i manaoga faaleagaga o Iutaia loto maulalo, sa ia leʻi faagaloina o latou manaoga faaletino. Ua faailoa mai i faamatalaga a Mataio faapea sa mataala foʻi Iesu mo manaoga i mea ʻai faaletino. Sa fautuaina muamua e le au aposetolo ina ia tuuina atu le motu o tagata e ō ma “faatau ai ni a latou mea e ʻai.” Sa le finagalo malie Iesu i lenei mea. Ona fai mai lea o le au aposetolo pe tatau ona latou faaaogāina tupe na maua mo le atiina aʻe o loo ia i latou e faatau ai ea e ʻai. Na i lo o lea, sa filifili ai loa Iesu e faia se vavega taʻutaʻua lea na ia fagaina ai le 5,000 a e leʻi faitaulia ai fafine ma tamaiti, o se taumafataga masani o areto ma iʻa. I nisi tagata i aso nei atonu o latou lagona faapea sa faigofie mo Iesu ona faatumuina faavavega manaoga o le motu o tagata. A e le tatau lava ona faagaloina le mea moni faapea ona o lona manatu mamafa faamaoni, na ia gaoioi ai e faia lena mea.—Mareko 6:35-44; Mataio 14:21.a

13. O le ā le isi faamaoniga na tuuina mai e Iesu o lona naunau mo le lelei o tagata?

¹³ Atonu ua uma ona e faitau i faamatalaga o le Tala Lelei e faamaonia ai sa faalauteleina atu faalogona o Iesu mo e mafatia e itiiti a latou mea e oo lava i e matitiva. Sa ia fesoasoani atu i e mamaʻi ma e sa tigaina foʻi. (Luka 6:17-19; 17:12-19; Ioane 5:2-9; 9:1-7) Sa leʻi fagataina ai lona faamaloloina o i latou na latalata ane ia te ia. O nisi taimi sa faimalaga atu ai i le tagata maʻi ina ia fesoasoani atu i ai.—Luka 8:41-55.

14, 15. (a) Ai se ā tatou te mautinoa ai faapea na faatalitalia e Iesu ona soʻo ina ia faailoa le agaga e pei o ia? (e) Ua lelei ona tatou fesili ifo i tatou lava i le ā?

¹⁴ A e peitaʻi, po o le manaoga o soʻo (po o e saili i le upu moni) matitiva ma tigaina ua na o lena le mafaioi a i latou na faatinoina le mapusaga i le faia o vavega? E leai. O soʻo uma lava o Iesu e tatau ona manatu mamafa ma gaoioi ma le tusa. Mo se faaaʻoaʻoga, sa ia uunaʻia se tagata mauʻoa o le na manao i le ola e faavavau: “Ia e faatau atu i au mea uma, ma ia e tufatufaina i e matitiva, ona ia te oe lea o le faulaigāoloa i le lagi.” (Luka 18:18-22) Sa faatonu mai foʻi Iesu: “Pe a sauni i le faigaai, ina talaʻi ia i e matitiva, i e mumutu, i e pipili, ma e tauaso; e manuia ai oe; auā latou te le mafaia ona taui mai ia te oe; a e tauia oe i le toe tutū mai o e amiotonu.”—Luka 14:13,14.

¹⁵ O le Kerisiano o sē mulimuli ia Keriso, o lea, ua mafai ai ona tatou fesili ifo taitoatasi: O le ā le tele o oʻu faataʻiataʻia ai uiga ma gaoioiga a Iesu i tagata matitiva, o ē ua tigaina, po o le leai ni a latou mea? E mafai ea ona ou fai atu ma le faamaoni, e pei ona sa faia e le aposetolo o Paulo: “Ia outou faaaʻoaʻo mai ia te aʻu, pei o aʻu ia Keriso”?—1 Korinito 11:1.

Pulo—O Se Faaaʻoaʻo Fiafia

16. O le ā sa naunau faapitoa i ai le aposetolo o Paulo?

¹⁶ Ua talafeagai ona aumaia Paulo i lenei talanoaga, auā o ia foʻi o se faaaʻoaʻo lelei e tatau ona mulimuli ai. E pei ona tatou iloa, o lana taulaʻiga sili sa mo manaoga faaleagaga o isi. O ia o le ‘amapasa sa fai ma sui o Keriso, i lona ole atu i isi, “Ia outou lelei ma le Atua.”’ (2 Korinito 5:20) O le tofiga faapitoa o Paulo sa talaʻi atu ma fausia aʻe faapotopotoga i totonu o ē e lē ni Iutaia. Sa ia tusia: “Ua tuuina mai ia te au le tala lelei mo e lē peritomeina.”—Kalatia 2:7.

17. Ua faapefea ona tatou iloa sa uaʻi atu foʻi Paulo i manaoga faaletino?

¹⁷ A e talu ai na fai mai Paulo o loo ia faataʻiataʻi ia Keriso, pe e sa ia [pei o Ieova ma Iesu] i le uaʻi atu i tiga faaletino po o faigata o uso tapuaʻi? Tuu atu ia ia Paulo lava ia e tali mai. I le Kalatia 2:9, sa ia faaauau mai ai ‘ona tuuina mai lea e Iakopo, Kefa [Peteru] ma Ioane ia te ia maua ma Panapa le lima taumatau o le aufaatasiga, ina ia ma ō i nuu ese.’ O lea i le isi fuaiupu o sosoʻo ai ua faaopoopo mai ai Paulo: “Tau lava ina ia ma manatua o e matitiva, o le mea foi lea na ou naunau i ai e fai.” (Kalatia 2:10) O lea na talisapaia e Paulo faapea, e ui lava ina o ia o se misionare—se aposetolo e i ai tiute tauave i le tele o faapotopotoga, e le tatau lava ona ia pisi na ua e naunau ai mo lelei faaletino o ona uso ma tuafafine.

18. O ai e “matitiva” atonu sa faasino atu i ai Paulo i le Kalatia 2:10, ma ai se ā e tatau ai na faia i ai se faatatau?

¹⁸ E le taumatea o “e matitiva” na ia tautalagia i le Kalatia 2:10 sa faapitoa lava i Kerisiano Iutaia sa i Ierusalema ma Iutaia. Muamua lava sa “tupu ai le muimui o Elenisi ia Eperu, auā ua galo o latou fafine ua oti a latou tane i le tufatufaina o mea i aso fai soo.” (Galuega 6:1) O lea, ina ua taʻua lona avea ma aposetolo i nuu ese, sa faamanino atu e Paulo faapea na te leʻi faagaloina se tasi o le au uso. (Roma 11:13) Na ia talisapaia faapea o le tausia faaletino o uso sa aofia ai i upu: “Ina neʻi i ai i le tino ni maseiga, a ia fetausiai faatasi uma itu tino. Pe afai e tiga le tasi itu tino, ia tiga faatasi ai itu tino uma lava.”—1 Korinito 12:25,26.

19. O le ā le faamaoniga ua ia i tatou faapea sa gaoioi Paulo ma isi ona o lo latou manatu i ē sa matitiva?

¹⁹ Ina ua ogotia Kerisiano i Ierusalema ma Iutaia i le lima vaivai ona ua oge le nuu, po o sauaga, a e sa tali mai i si faapotopotoga mamao. O le mea moni, atonu sa latou manatu i tatalo ō latou uso sa i ai manaoga mo le lagolaogina e le Atua ma lana faamafananafaga. A e sa leʻi gata ai i ina. Sa tusi mai Paulo e faapea “auā ua loto Maketonia ma Akaia e sauni se alofa fai tele i e matitiva o le au paia o i Ierusalema.” (Roma 15:26, 27) O i latou na faia na mea alofa tau tupe i o latou uso ua tigaina sa “faatamaoaigaina outou i mea uma lava, e iu ai i le matamau uma, e tupu ai le faafetai i le Atua ona o i matou.” (2 Korinito 9:1-13) Pe le o se mafuaaga ea lena mo i latou e fiafia ai?

20. Ai se ā sa mafai ai ona fiafia uso o ē na fai meaalofa e fesoasoani atu “i e matitiva”?

²⁰ O uso sa fetaufaʻai a latou tupe ma “e matitiva o le au paia o i Ierusalema” sa i ai foʻi se faavae faaopoopo e fiafia ai. O lo latou tausia o e taigaina sa mafai ona fesoasoani i e na foaʻi atu mea alofa ina ia maua le faamaoniga a le Atua. E mafai ona tatou iloa pe ai se ā i le matauina o le upu faapea o le upu Eleni ua tuuina atu i le “alofa fai tele” i le Roma 15:26 ma le 2 Korinito 9:13 o loo i ai le manatu o le “faailoga o lenei sauniga alofa; auā ua taʻua mai ai lo outou gauai i le tala lelei ia Keriso, ma le alofa ia tele.” O loo faaaogā lea lava upu i le Eperu 13:16, ua faapea mai: “Aua le galo ia te outou ona agalelei ma alolofa atu; [o le fetufaʻai o mea ma isi,] auā o taulaga faapena e fiafia ai le Atua.”

Po o le a Tatou Fiafia?

21. O le ā la e mafai ona tatou faia ma faaiʻuga o le a aumaia ai se faavae mo lo tatou fiafia?

²¹ I lenei talanoaga, ua tatou iloiloina ai faamaoniga faale-Tusi Paia faapea e manatu tele le Atua, Iesu Keriso, ma le aposetolo o Paulo i ē ua tigaina. Ua uma ona tatou matauina faapea ua latou iloa o manaoga faaleagaga e tatau lava ona uaʻi muamua atu i ai. Peitaʻi e moni na latou faaalia uma lava i auala tatau lo latou naunau i ē matitiva, ē mamaʻi, ma i latou o e na oo i ai ni mala. E mafai ona latou maua le fiafia i le avatua o le fesoasoani tatau. E le moni ea lea ia i tatou? Ua uunaia i tatou e le aposetolo o Paulo “ma ia outou manatu i le afioga a le Alii o Iesu, na fetalai mai e ia, E sili le manuia o le na te foai atu, i le manuia o le na te talia mai.”—Galuega 20:35.

22. O ā taualumaga o lenei lava mataupu e manaomia ai lou uaʻi atu?

²² O lea, e lelei ai ona e fesili: O le ā lava se mea ou te faia totino? E faapefea ona ou iloa nisi o loo i ai moni le manaomia? E faapefea ona ou ofo atu se fesoasoani i le auala e lē faalototeleina ai le paiē, a e ia agalelei ma ia moni, e mafai ai ona manatu i isi, ma ia paleni la loʻu tiute faa-Kerisiano o le faasalalau atu o le tala lelei? O le a faailoa mai e le mataupu e sosoʻo ai taualumaga uma o lenei mataupu, faataatia ai se faavae mo oe e sailia ia fiafiaga faaopoopo.

[Faaopoopoga i lalo]

Sa E Matauina?

◻ Ua faapefea ona faamaonia e le Atua lona naunau i o tatou manaoga faaleagaga faapea foʻi ma le faaletino?

◻ O le ā ua faaalia ai sa manatu mamafa tele Iesu i tagata e sili atu na i lo o le na ona fesoasoani e aʻoaʻo i latou upu moni?

◻ O le ā le ituaiga o faaaʻoaʻoga na faataatia e Paulo e tusa ai ma ē matitiva?

◻ Pe a maea ona manatunatu i faaaʻoaʻoga a Ieova, Iesu, ma le aposetolo o Paulo, o le ā ua e iloa e manaomia ona fai?

[Ata i le itulau]

E tatau i toeaina Kerisiano ma isi ona faatinoina le faatonuga a Iesu i le Luka 14:13, 14