Le Manatu o le Tusi Paia i le Filemu ma le Saogalemu
E toatele tagata e ioe i le tāua o le taumafaiga e foliga mai o loo faia agaʻi i le autasi silisili i le lalolagi, ma le filemu ma le saogalemu atonu o le a aumaia e lena mea. Ua iai lo latou faamoemoe faapea, o na gaoioiga o le a oo atu ai i se lalolagi sili ona lelei. Ae ua faailoa mai e le Tusi Paia faapea, e tele mea e aafia ai na i lo o mea ua mafai ona vaaia.
O LE mataupu e uiga i le filemu ma le saogalemu, e matuā naunau faapitoa lava i ai Kerisiano ona o le mea na tusi ai le aposetolo o Paulo ona sa faagaeeina, i se faapotopotoga Kerisiano o le uluai senituri. O ana upu o loo faamauina i le Tusi Paia i le 1 Tesalonia 5:3 (NW); “Pe a latou faapea mai: ‘Ua filemu ma saogalemu!’ ona oo lea ia te i latou o le fano faafuaseʻi, e pei o le tigā o le faatiga o se fafine o le a fanau; ma o le a lē mafai lava ona latou sosola ese ai.” Ua lagā ai e lenei mau ni fesili tāua.
Filemu ma le Saogalemu—O se Amataga o le Ā?
Afai e te faitauina mau o loo lagolagoina ai upu o loo sii mai i luga a Paulo, o le a e iloa ai faapea, o i latou e faapea mai ua “filemu ma saogalemu” e lē o Kerisiano o loo matuā mataala, ae na i lo lea, o tagata o ē o loo momoe pe e lē o mataala e tusa ma le mea moni o loo tupu i lo latou siosiomaga. Ua iai i latou i se tulaga mataʻutia, ae latou te lē o iloa lea mea auā ua latou manatu o loo sologa lelei pea mea uma e pei ona foliga mai ai. E ui i lea, na faapea mai ai Paulo faatatau i Kerisiano: “A o taimi ma tau, le au uso e, e leai se mea e manaomia ona tusi atu ai ia te outou.” (1 Tesalonia 5:1, NW) Ioe, e ao ona tatou nofouta lelei i le faasologa a le Atua o mea tutupu. Aiseā? Auā na faapea mai Paulo o le taimi o le fano faafuaseʻi, ua taʻua o le “aso o [Ieova],” e sau “e pei o le gaoi i le po.”—1 Tesalonia 5:2.
O le ā e aafia ai i le valoaga e uiga i le talanoaina o le filemu ma le saogalemu? Ma le manino lava, e tatau ona sili atu na i lo na o ni talatalanoaga masani. Ua toetoe lava tutusa le umi o le taimi na talanoaina ai e tagata le filemu, ma le umi o le taimi na faia ai a latou taua. E tatau ona faasino atu upu a Paulo i se taimi e foliga mai ua ausia ai e atunuu le filemu ma le saogalemu i se auala mataʻina. Ae o lenei mea, o le a na o se mea taufaasese i foliga vaaia mai fafo. O se filemu ma le saogalemu taufaasese e taʻitaʻiina atu ai i le fano faafuaseʻi, e manino lava e lē o le filemu e lē o le saogalemu moni foi lea.
Sa fetalai foi Iesu e uiga i lenei fano faafuaseʻi. Sa ia taʻua lea mea o le “puapuaga tele, e leai sona tusa talu le amataga o le lalolagi, ua oo lava i ona po nei; e le toe faapea foi amuli.” I ni nai selau tausaga a o leʻi afio mai Iesu, na tautala ai foi le perofeta o Tanielu e uiga i lea mea, ma na ia faamatalaina lea mea o “aso vale, e leai sona tusa talu ona faatoa tupu o nuu, ua oo i ia lava aso.”—Mataio 24:21; Tanielu 12:1.
Ia taʻua lea aso o le puapuaga tele, pe taʻua foi o le taimi o puapuaga—e so o se taʻu lava, ae e tusa ai ma valoaga, o le a ia soloiesea so o se faailoga vaaia ma le lē vaaia o le faiga o mea faalelalolagi a Satani. Na i lo o le faailoaina o le faamaoniga tauatua, o le talanoaina na valoia o le filemu ma le saogalemu, o le a taʻitaʻiina atu ai i le tulaga e matuā tuufaafeagai lava!—Faatusatusa le Sefanaia 3:8.
Faaalia o Mea Moni Iloga
Po o taumafaiga na faia talu ai nei e foliga mai e agaʻi atu i le sili ona autasia ai o le lalolagi, ma le faamoemoe e iʻu ai i le filemu ma le saogalemu, o se faataunuuga lea o le lapataiga faavaloaga a Paulo? Ia, e pei lava ona faasino atu pea e lenei mekasini faapea, talu mai le 1914 ua matou molimau atu ai i le faataunuuga o le tele o valoaga o le Tusi Paia e fesootai atu ma le faatasi mai faalelagi o Iesu i le mana o le Malo. (Mataio, mataupu e 24, 25; 2 Timoteo 3:1-5; Faaaliga 6:1-8) Na faailoa mai e Iesu faapea o le aso o Ieova, pe a oo mai le fano faafuaseʻi i ē amio leaga, o le a oo mai, a o soifua pea ni sui o le tupulaga o tagata o ē na vaaitino i mea na tutupu i le amataga o lenei taimi.—Luka 21:29-33.
Na faailoa mai foi e le aposetolo o Paulo se mea iloga o le a tupu i lea taimi. Na ia faapea mai: “A o latou talanoaina le filemu ma le saogalemu, ona oo faafuaseʻi mai lea ia i latou o le mala.” O lenei faaupuina o upu a Paulo i le The New English Bible ua faaalia manino ai, faapea ua tupu le puapuaga tele “a o latou talanoaina.” E pei o se gaoi i le po—e lē mailoa le oo mai o le faaumatiaga a o faatalitalia, a o uaʻi uma atu manatu o tagata i lo latou faamoemoe mo le filemu ma le saogalemu. I lea, a o lē mafai i le taimi nei ona tatou fai atu ma se faaiʻuga mautū faapea o le tulaga filemu ma le saogalemu i le taimi nei, ua faataunuuina ai upu a Paulo—pe faapea atu foi po o le ā le umi o le a iai le talanoaina o le filemu ma le saogalemu o le mea moni, o lena talanoaina o le filemu ma le saogalemu, ua faalogoina nei i se tulaga sa leʻi faapea ona faia ai muamua ua faamataʻalia ai Kerisiano i le manaomia ona tumau i le mataala i taimi uma lava.
‘Feteenaʻiga’ i le Va o Malo Malolosi o le Lalolagi
Ina o ia tautala e uiga i le taimi o puapuaga, na faailoa mai foi e le perofeta o Tanielu se mea iloga o le a tupu i lea taimi. Na ia faaalia faapea o le a oo mai le taimi o puapuaga i le faaiʻuga o feteenaiga ua loa ona faia i le va o malo malolosi e lua, o le tasi ua taʻua o “le tupu o le itu i matu” ma o le isi, o “le tupu o le itu i toga.” (Tanielu 11:5-43) Talu mai le iʻuga o le Taua Lona Lua a le Lalolagi, ua suia ai nei malo malolosi e se pulega a atunuu e pulea saoloto faiga tau tamaoaiga (capitalistic) le “tupu o le itu i saute,” ma se pulega faatautalatasi (socialistic) le “tupu o le itu i matu.”
Na valoia e Tanielu faapea o le feteenaʻiga ogoogo i le va o nei malo malolosi e lua, e pei ona matauina i le 45 tausaga ua mavae, o le a avea o ‘se fetuleiaiga,’ e pei o ni tagata pii se toʻalua o loo tauivi mo se manumalo. Talu ai nei lava, na foliga mai ai ua tauāu ina faaitiitia le fetuleiaiga. O lea, ia Me i le tausaga e 1990, na folafola mai ai e le minisita o le va i fafo a Rusia faapea ua faaiʻuina le Taua i Upufai o Malo. Ia Iuni, na faasino atu ai e le mekasini o le Time i se fonotaga i le va o taʻitaʻi o malo malolosi o le lalolagi o le Iunaite Setete ma Rusia ma na matauina ai faapea: “O nisi o maliega na faia faatatau i le pulea o auupega ma faataʻitaʻiga o meatau faaniukelea, e foliga mai o se mea na matuā faaiʻuina i ni nai tausaga ua mavae. Nei la, e ui lava i le talanoaina faatasi o nei maliega uma, ae foliga mai e lē o le taualuga lea.”
Tusa lava la pe o lenei feagaiga o le filemu i le va o malo malolosi e lua e foliga mai e mo sina taimi pe tumau foi, ae o le a taʻu mai lava e le taimi ia. E ui i lea, e tasi le mea ua iloa tino. O le vaitaimi na taʻua e Iesu, ua matuā iloa lelei lava. Ma o mea o loo tutupu i le lalolagi ua faaalia ai faapea ua tatou lalata atu i mea tutupu na valoia e le aposetolo o Paulo ma le perofeta o Tanielu. E ui lava ua oo atu taumafaiga faapolotiki talu ai nei i ni tulaga maualuluga, ona o taaʻiga a lotu Kerisinetoma, ae o le a lē taʻitaʻiina atu ai i latou i le filemu tumau. Ua faaalia i faamaoniga faapea mo malo o lenei lalolagi, o le a taʻitaʻiina atu i se tulaga matuā tuufaafeagai.
[Ata i le itulau 6]
O le a taʻu mai e le taimi lava ia po o le ā le umi o totoe mo le feagaiga e foliga mai o le filemu i le va o malo malolosi e lua
[Ē Ana le Ata]
USSR Mission to the UN