Na Onosai Iopu—E Mafai Foi e i Tatou!
“Faauta, ua tatou taʻuamuia i e onosai.”—IAKOPO 5:11.
1. O le ā na fai mai ai se tasi Kerisiano matua e uiga i ona tofotofoga?
‘O LOO tulituliloaina aʻu e le Tiapolo! Ua pei lava oʻu lagona, o lagona ia sa i a Iopu!’ O upu na sa faamatala ai e A. H. Macmillan ona lagona i se uo mafana, i le ofisa ulu o Molimau a Ieova. Na faaiuina le auaunaga faalelalolagi a le uso o Macmillan, i a Aokuso 26, 1966, i le 89 tausaga o lona soifuaga. Na ia iloa, o le taui mo le auaunaga faamaoni a Kerisiano faauuina e pei o ia, o le a “mulimuli ia te i latou.” (Faaaliga 14:13) Ioe, o le a latou faaauau pea i le auaunaga i a Ieova, e ala i le toe tutū aʻe i le lagi i le ola e lē toe oo i ai le oti. Ua olioli ana uo, auā ua mauaina e le uso o Macmillan lena taui. Peitai, i tausaga faaiuiu o lona soifuaga i le lalolagi, sa ia fetaiai ai ma tofotofoga eseese, e aofia ai faafitauli i lona soifua maloloina, lea na ia matuā nofouta ai i taumafaiga a Satani ina ia lafoaia lona faamaoni i le Atua.
2, 3. O ai Iopu?
2 Ina ua taʻua e le uso o Macmillan ona lagona e pei o Iopu, sa ia faasino atu i le tagata lea na onosaia tofotofoga matuitui o le faatuatua. Na nofo Iopu i “le nuu o Usa,” atonu o le itu i mātū o Arapi. O ia o sē na tupuga mai i a Semu le atalii o Noa, ma o ia o sē na tapuai atu i a Ieova. E foliga mai o tofotofoga o Iopu na tutupu i se taimi i le va ina ua mavae le maliu o Iosefa, ma le taimi na faamaonia ai le amio saʻo a Mose. I lena vaitaimi, sa leai se tasi i le lalolagi na tutusa ma Iopu i le amioatua. Na silafia e Ieova le lē matauleagaina o Iopu, le amio saʻo, ma o se tagata e mataʻu i le Atua.—Iopu 1:1, 8.
3 Ona o Iopu o lē “sa sili . . . i tagata uma lava i sasae,” sa toatele ana auauna, ma o le tele o lana lafumanu e tusa ma le 11,500. Ae sa silisili ona tāua i a te ia lana oa faaleagaga. I le pei o tamā faaleatua i aso nei, sa faapena foi ona aʻoaʻoina e Iopu ona atalii e toafitu ma afafine e toatolu i ala o Ieova. E oo lava foi i taimi ua latou lē toe nonofo faatasi ma ia i lona fale, sa ia galue pea o se ositaulaga mo lona aiga, e ala i le faia o taulaga mo i latou, neʻi teʻi atonu sa latou faia ni agasala.—Iopu 1:2-5.
4. (a) Aisea e ao ai i Kerisiano o loo sauaina ona manatunatu i a Iopu? (e) O ā fesili o le a tatou iloiloina e faatatau i a Iopu?
4 O Iopu, o se tasi e ao i Kerisiano o loo sauaina ona manatunatu i ai, ina ia faamalosia ai i latou mo le tutumau ma le onosai. Na tusi mai le soo o Iakopo e faapea: “Faauta, ua tatou taʻuamuia i e onosai. Ua outou faalogologo i le onosai o Iopu, ua outou iloa foi le iuga i la le Alii [“Ieova,” NW], ina ua mutimuti vale tele le Alii [“Ieova”] ma le alofa naunau.” (Iakopo 5:11) I le pei o Iopu, e manaomia e soo faauuina o Iesu, ma le “motu o tagata e toatele” i aso nei, le onosai ina ia manumalo ai i tofotofoga o le faatuatua. (Faaaliga 7:1-9) O ā la tofotofoga na onosaia e Iopu? Aisea na tutupu ai? Ma o ā ni aogā i a i tatou o mea na tutupu i a te ia?
Se Finauga Tāua
5. O le ā na tupu i le lagi, ae sa leʻi iloa e Iopu?
5 Sa leʻi iloa e Iopu se finauga tele o le a lāgā i le lagi. I se tasi aso, na “o mai ai . . . atalii o le Atua e tutū mai i luma o Ieova.” (Iopu 1:6) Sa faatasi atu i ai le Upu, le Alo pele e toatasi o le Atua. (Ioane 1:1-3) Na iai foi ma agelu amiotonu ma “atalii [agelu] o le Atua” ia na lē usiusitai. (Kenese 6:1-3) Na iai i inā Satani, auā na faatoʻā lafo ese o ia mai le lagi ina ua faavaeina le Malo i le 1914. (Faaaliga 12:1-12) I aso o Iopu, na lāgā ai e Satani se finauga tāua. Sa ia amata fesiligia le amiotonu o le pule silisiliesee a Ieova i Ana meafaiola uma.
6. O le ā sa taumafai Satani e fai, ma sa faapefea ona ia taufaaleaga i a Ieova?
6 Na fesili atu Ieova: “Ua e sau ea mai fea?” Na tali Satani: “Ua ou sau na aʻu fealuai i le lalolagi, ma fesavaliai ai.” (Iopu 1:7) Sa ia saili solo mo se tasi e faatamaia. (1 Peteru 5:8, 9) O le lafoaia o le faamaoni o tagata o loo auauna atu i a Ieova, sa taumafai ai Satani e faamaonia, e leai se tasi e usiusitai atoatoa atu i le Atua ona o se alofa. I le tali atu i le finauga, na fesili atu ai Ieova i a Satani: “Ua e mafaufau ea i laʻu auauna o Iopu, auā ua leai se tasi e tusa ma ia i le lalolagi, o le tagata ua sao lana amio ma le amiotonu, o le ua mataʻu i le Atua, ma ʻaloʻalo ese i mea leaga?” (Iopu 1:8) Na tausia e Iopu tapulaa a le Atua, o lea na amanaiaina ai lona tulaga lē lelei atoatoa. (Salamo 103:10-14) Ae na tali atu Satani: “Ua mataʻu fua ea Iopu i le Atua? ua e le siosiomia ea i le aupa o ia, ma lona fale, atoa ma ana mea uma i itu uma? ua e faamanuia le galuega a ona lima, ua e faateleina foi ana manu i le fanua.” (Iopu 1:9, 10) O lea na taufaaleaga atu ai le Tiapolo i a Ieova, i le faapea atu e leai se tasi o alofa ma tapuai atu i a te Ia ona o se talisapaia moni o Ia, ae ona o loo Ia faatogafalea foafoaga ina ia auauna atu i a te Ia. Na tuuaia e Satani faapea, na auauna Iopu i le Atua mo ni lelei manatu faapito ae lē ona o le alofa.
Ua Osofai atu Satani!
7. Na faapefea ona luia le Atua e le Tiapolo, ma sa faapefea ona tali atu i ai Ieova?
7 Na faapea atu Satani: “A e peitai ia e aapa atu lou aao, ma e tago atu i ana mea uma, pe na te le faifai ai ea ia te oe i ou lava luma?” Na faapefea ona tali atu i ai le Atua i lea luʻi faalumaluma? Na fetalai Ieova: “Faauta, ua i lou lima ana mea uma, tau o ia lava aua e te faaoo i ai lou lima.” Na taʻua e le Tiapolo, o le tamaoaiga uma lea sa i a Iopu, o ni faamanuiaga na avatu i ai, na faateleina, ma leoleomaluina. Sa faataga e le Atua puapuaga e oo i a Iopu, e ui sa lē tatau ona pāʻia lona tino. Ona o le maumauai pea o Satani ia faia le mea leaga, na ia tuua ai loa le faatasitasiga.—Iopu 1:11, 12.
8. (a) O ā meafaitino a Iopu na leiloloa? (e) O le ā le mea moni e uiga i “le afi [mai] le Atua”?
8 E leʻi leva, ae amata le osofaiga a Satani. O le tala faanoanoa lenei na auina ane e se tasi o auauna a Iopu i a te ia: “Sa suatia le fanua e povi, sa aai foi asini fafine i o latou tafatafa; Ona feosofi mai lea o tagata o Seepa, ma latou faoa; ua latou fafasi foi i auauna i le pelu.” (Iopu 1:13-15) Sa lē toe iai se leoleogamalu i meatotino a Iopu. Na sosoo mai ai lava ma le taia e le mana faatemoni, auā na lipoti ane e le isi auauna: “Ua paū ifo le afi ai le Atua mai le lagi, ua susunu ai mamoe ma auauna, ua faaumatia ai i latou.” (Iopu 1:16) Pagā se faatiapolo o le faafoliga mai faapea, e tuuaia le Atua i lena mala, e oo lava i mala na tutupu i lana lava auauna! Sa faigofie ona tuuaia Ieova, talu ai o le lagi e feemo mai ai uila, ae o le mea moni lava, o se puna faatemoni na faapogaia mai ai lea afi.
9. Na faapefea i le faaleagaina o le tamaoaiga o Iopu, ona aafia ai lana faiā ma le Atua?
9 A o faatetele atu pea osofaiga a Satani, na lipoti ane e le isi auauna e faapea, ua faoa e tagata Kaletaia kamela a Iopu ma ua fasiotia isi ana auauna uma. (Iopu 1:17) E ui ina faaleagaina le tamaoaiga o Iopu, ae sa leʻi faaleagaina ai lana faiā ma le Atua. Pe e mafai ea ona e onosaia se faatamaiaga tele o au mea faitino e aunoa ma le lafoaia ai o lou faamaoni i a Ieova?
Ua Taia e se Mala e Sili atu ona Matautia
10, 11. (a) O le ā na tupu i le fanau e toasefulu a Iopu? (e) Ina ua mavae le oti matautia o le fanau a Iopu, o le ā lona manatu na iai e uiga i a Ieova?
10 Sa leʻi muta ai i inā osofaiga a le Tiapolo i a Iopu. Na toe lipoti ane foi le isi auauna: “Sa aai ma feinu uaina ou atalii ma ou afafine i le fale o lo latou uso ulumatua; faauta mai foi, sa agi mai le matagi tetele mai le vao, na pesi mai i tulimanu e fa o le fale, ona paū ai lea i luga o taulelea, ua oti ai i latou; ua ou sao mai, na o aʻu lava e toatasi, e taʻu mai ai ia te oe.” (Iopu 1:18, 19) O ē taitaiseseina atonu o le a faapea mai, o le mala na faapogaia e lena matagi, o ‘se gaoioiga a le Atua.’ Peitai, o le mana o temoni na matuā taia ai Iopu, ae maise lava i le itu sa sili ona auau i ai.
11 Ona ua matuā faavauvau, na ‘saei ai e Iopu lona ofu, na tafi lona ulu, ma faapaʻū i le eleele, ma ifo.’ Ae seʻi faalogo foi i ana upu. “Na foaiina mai e Ieova, ua aveeseina foi e Ieova; ia faamanuina le suafa o Ieova.” Ua fai mai atili le tala: “Ua le agasala Iopu i na mea uma, ua na le taʻu valeina foi le Atua.” (Iopu 1:20-22) Ona toe toilalo foi lea o Satani. Ae faapefea pe a iai se taimi tatou te oo ai i ni faanoanoaga ma ni faavauvauga ona o i tatou o ni auauna a le Atua? O le tuutoina atu lē manatu faapito i a Ieova, ma faatuatua i a te ia, e mafai ai ona tatou onosai o ni ē tausia le faamaoni, e pei ona faia e Iopu. O ē faauuina ma ā latou aumea o ē o loo iai le faamoemoe faalelalolagi, e mafai moni ona latou maua faamafanafanaga ma faalaeiauga mai lenei tala i le onosai o Iopu.
Ua Faateteleina le Finauga
12, 13. I se isi faatasitasiga i le lagi, o le ā na manao i ai Satani, ma na faapefea ona tali mai i ai le Atua?
12 Na vave ona tāloina e Ieova se isi faatasitasiga i le lagi. Na oo ina avea Iopu o se tagata ua lē toe iai se fanau, ua mativa, e foliga mai ua faamalaiaina e le Atua, peitai sa mausali pea lona faamaoni. E mautinoa, sa leʻi fia toilalo Satani e taʻutino mai le sese o ana tuuaiga na fai i le Atua ma Iopu. O lea la o le a faalogologo atu loa ‘atalii o le Atua’ i le finauga ma le feteenaiga, a o taumafai Ieova e faapogaia le Tiapolo e faamaonia mai lana itu, ma faasaʻoina ai loa le finauga.
13 I le fesiligiaina o Satani, na fesili atu ai Ieova: “Ua e sau ea mai fea?” O le ā le tali mai: “Ua ou sau na aʻu fealuai i le lalolagi, ma fesavaliai ai.” Ona toe faasino atu foi lea o Ieova i lana auauna o Iopu, o lē sa amio saʻo, lē matauleagaina ma mataʻu i le Atua, o lē sa tumau pea lona faamaoni. Na tali mai le Tiapolo: “O le paʻu e sui aʻi le paʻu; o mea uma foi ua i ai i le tagata, e avatua e ia e sui aʻi lona ola. A e peitai ia e aapa atu lou aao, ma e tago atu i ona ivi ma ona aano, pe na te le faifai ai ea ia te oe i ou lava luma?” Ona fetalai lea o le Atua: “O ia o i lou lima, tau o lona ola e te faasaoina.” (Iopu 2:2-6) Na faauiga faapea e Satani e leʻi lafoaia uma e Ieova lana puipuiga, ona ia manao ai lea e faaleagaina ivi ma aano o Iopu. Sa leʻi faatagaina le Tiapolo na te fasiotia Iopu; ae na iloa e Satani, o maʻi o le tino o le a faatigaina ai o ia, ma foliga ai ua ia puapuagatia i se faasalaga mai le Atua ona o ni ana agasala faalilolilo.
14. O le ā na faaaogā e Satani e taia ai Iopu, ma aisea na lē mafai ai e se tagata ona avatu i lē ua mafatia se mapusaga?
14 Ina ua alu ese mai le faatasitasiga, ona agaʻi atu lea o Satani ma le matuā lotoa tele. Na ia taia Iopu i se “maʻi papala leaga, e gata ae i ona alofivae, e gata ifo i lona tumuai.” Pagā ni tiga na onosaia e Iopu a o nofo o ia i le lefulefu ma valu lona tino i se taʻegaipu omea! (Iopu 2:7, 8) E leai se fomai faaletagata na mafaia ona avatu i a te ia se mapusaga mai lenei maʻi tiga, ma le inosia, auā sa faapogaia e le mana faasatani. E na o Ieova na mafai ona ia faamaloloina Iopu. Pe afai o oe o se auauna a le Atua o loo aafia i ni maʻi, aua lava neʻi galo, e mafai e le Atua ona fesoasoani i a te oe ia onosaia na maʻi, ma e mafai ona ia avatu i a te oe le ola i le lalolagi fou e aunoa ma ni faamaʻi.—Salamo 41:1-3; Isaia 33:24.
15. O le ā na uunaia e le avā a Iopu o ia e fai, ae o le ā lana tali atu i ai?
15 I le iuga, na faapea atu ai le avā a Iopu: “Ua e taofi mau pea ea i lau amiotonu [“faamaoni,” NW]? ina faifai ia e oe o le Atua, ma e oti ai.” O le “faamaoni” e faamaonia mai ai se tuutoina lē matauleagaina, ma atonu sa tautala ma le faitio atu o ia, ina ia faifai atu ai i le Atua. Ae na tali mai Iopu: “Ua e tautala mai, e pei ona tautala mai o se tasi o le vao [o] fafine vālea; ua tatou talia mea lelei mai le Atua, a e tatou te le talia ea ma mea leaga?” E oo lava foi i lenei māunu a Satani, e leʻi taulau, auā ua taʻu mai i a i tatou: “Ua le agasala Iopu i nei mea uma i ona laugutu.” (Iopu 2:9, 10) Seʻi faapea ua fai mai ō tatou tauaiga o loo tetee mai, ua tatou faamaimau ma le valea lo tatou malosi i le sailia o mea faaleagaga, ma latou uunaia i tatou ina ia tatou lafoaia Ieova le Atua. I lo tatou pei o Iopu, e mafai ona tatou onosaia lena tofotofoga, auā tatou te alolofa i a Ieova, ma faanaunau e vivii atu i lona suafa mamalu.—Salamo 145:1, 2; Eperu 13:15.
Le ʻAu Taufaasese Faasausili e Toatolu
16. O ai ia sa faafoliga mai na ō ane e faamafanafana i a Iopu, ae na faapefea ona fafau e Satani i latou?
16 O le isi faufauga faasatani na aliae, o ana “uo” ia sa faafoliga mai na ō ane e faamafanafana i a Iopu. O Elifasa le tasi, o sē na tupuga mai i a Aperaamo e ala mai i a Esau. E mautinoa o Elifasa o ia lea e matua, auā na faamuamua ona tautala o ia. Sa iai foi Pilitati, o lē na tupuga mai i a Sua, o se tasi o atalii o Aperaamo i a Kitura. O le tagata lona tolu, o Sofara, sa faaigoa o le Naama ina ia mataulia ai lona aiga po o le nofoaga sa nofo ai, atonu po o le itu i mātū i sisifo o Arapi. (Iopu 2:11; Kenese 25:1, 2; 36:4, 11) I le pei o i latou o loo taumafai e uunaia Molimau a Ieova e lafoaia le Atua i aso nei, na faapena foi ona fafau e Satani i le toatolu lenei se taumafaiga ina ia ioe ai Iopu i tuuaiga sese ma lafoaia ai lona faamaoni.
17. O ā mea na fai e le toatolu lea na asiasi ane, ae o le ā sa latou leʻi faia mo ao e fitu ma po e fitu?
17 Sa matuā faafoliga mai e le toatolu lea e faapei o loo misialofa atu, e ala i le fetagisi, i le saei o ō latou ofu, ma asu aʻe le lefulefu i ō latou ulu. Peitai sa na ona latou nonofo ai lava faatasi ma Iopu mo ao e fitu ma po e fitu, e aunoa ma le gagana atu o se upu e tasi e faamafanafana atu ai! (Iopu 2:12, 13; Luka 18:10-14) O lenei ʻau taufaasese faasausili e toatolu e augapiu ma so latou iloa i le itu faaleagaga, ma e aunoa ma se upu faamafanafana latou te fai atu ai e uiga i a Ieova ma ana folafolaga. Ae na latou faia ni faaiuga sese, ma sa nofo sauni e faatatau na faaiuga sese i a Iopu, i le taimi lava na uma ai ona latou faia le tu na masani ai le lautele e faaalia ai le faavauvau. O le mea e malie ai, a o leʻi maeʻa le saō lea na faia mo aso e fitu, ae ua auai atu i ai le talavou o Eliu, sa saofai i se mamao na ia lagona atu ai talanoaga o loo fai.
18. Aisea na sili ai i a Iopu le oti ina ia maua ai sona filemu?
18 Ona iu loa lea ina faasalavei e Iopu le saō. I le leai o se faamafanafana mai le toatolu lea na asiasi atu, na ia feāuina ai lona fanau mai, ma tau mānatu pe aisea ua faaumiumi ai lona olaga pagatia. Sa sili i a te ia le oti ina ia maua ai sona filemu, na leai ma sona toe faamoemoe e iai se isi olioli na te toe maua a o leʻi oti o ia, auā o lea ua matuā pagatia, ua faanoanoa, ma maʻi tigaina. Ae sa leʻi faatagaina e le Atua le aveesea o le ola o Iopu.—Iopu 3:1-26.
Ua Osofai atu Ē na Latou Tuuaia Iopu
19. O ā vala na faia ai e Elifasa se tuuaiga sese i a Iopu?
19 O Elifasa lava sa muai tautala atu i faasologa e tolu o le finauga lea na tofotofo atili ai le faamaoni o Iopu. I lana uluai lauga, na fesili atu ai Elifasa: “O fea foi ua faaumatia ai e ua amiotonu?” Na ia faapea mai, atonu sa faia e Iopu se mea leaga, lea ua faasalaina ai o ia e le Atua. (Iopu, mataupu 4, 5) I lana tautalaga lona lua, na faatauemu ai Elifasa i le atamai o Iopu ma fesili atu: “Se a se mea ua e iloa, e le iloa foi e i matou?” Sa faapea mai Elifasa, na taumafai Iopu e faaali lona sili atu na i lo o Lē Ona le Malosi Uma Lava. Ina ua faaiu lana osofaiga lona lua, na ia faamatalaina ai Iopu e faapea, sa tetee, sa ia faatogafalea isi, ma taufaaʻoleʻole. (Iopu, mataupu 15) I lana tautalaga mulimuli, na tuuai pepelo atu ai e Elifasa i a Iopu le tele o solitulafono—le faoa o mea mai tagata, lona lē avatuina o meaai ma meainu mo ē matitiva, ma lona faapologaina o fafine ua oti ā latou tane ma ē ua mātuaoti.—Iopu, mataupu 22.
20. O le ā le uiga o osofaiga a Pilitati na faia i a Iopu?
20 Pe a tali atu Pilitati lea sa lona lua i vaega e tolu o le finauga, sa tele lava ina mulimuli atu o ia i le manatu lava lea e tasi na amata e Elifasa. Sa pupuu tautalaga a Pilitati, ae sili atu ona aati. Na oo foi ina ia tuuaia le fanau a Iopu i lo latou faia o ni mea leaga lea ua tauia ai i latou i le oti. O le faataitaiga lenei na ia faaaogā ma se faauigaga sese: E pei ona mamae ma pepē atu le kome ma le utuutu e aunoa ma se vai, e faapena foi “i latou uma o e faagalogalo i le Atua.” E moni lena faamatalaga, ae sa lē talafeagai ona faatatauina i a Iopu. (Iopu, mataupu 8) Na taʻua e Pilitati maʻi na oo i a Iopu e faapea, o maʻi na e oo i lē amioleaga. (Iopu, mataupu 18) I lana lauga puupuu lona tolu, na finau mai ai Pilitati e faapea, o le tagata o “se tuga” ma o “se ilo” ma e lē mamā i le silafaga a le Atua.—Iopu, mataupu 25.
21. O le ā le tuuaiga a Sofara na faia i a Iopu?
21 O Sofara, o le lona tolu lea na tautala atu i le finauga. I se tulaga lautele, sa ogatusa lava ona manatu ma manatu o Elifasa ma Pilitati. Na tuuaia e Sofara le amioleaga o Iopu ma ia uunaia ai Iopu ina ia lafoaia ana faiga agasala. (Iopu, mataupu 11, 20) Ina ua maeʻa faasologa e lua, ona lē toe tautala ai lea o Sofara. Sa leʻi iai sona manatu e faia i le faasologa lona tolu. Peitai i le finauga atoa lava, sa tali atu ai pea ma le lototele Iopu i ē na tuuaia o ia. Mo se faataitaiga, i se tasi o taimi na ia faapea atu ai: “O tagata faamafanafana faasoesa o outou uma. E [iai] ea se iuga o upu faatauvaa?”—Iopu 16:2, 3.
E Mafai ona Tatou Onosaia
22, 23. (a) E pei o le mea na tupu i a Iopu, e ono taumafai faapefea le Tiapolo e lafoaia lo tatou faamaoni i a Ieova le Atua? (e) E ui sa onosaia e Iopu tofotofoga eseese, o le ā tatou te ono fesiligia e uiga i lana amio?
22 I le pei o Iopu, atonu e lē na o se tasi se tofotofoga tatou te fesagaia i se taimi, ma e mafai e Satani ona faaaogā le lotovaivai po o isi ana taumafaiga e lafoaia ai lo tatou faamaoni. E ono taumafai o ia e faaliliuese i tatou mai le faalagolago atu i a Ieova pe a iai ni ō tatou faafitauli tau tamaoaiga. Pe a maliu sē e pele i a i tatou pe oo foi i a i tatou ni maʻi, e ono taumafai Satani e faaseseina i tatou ina ia tuuaia le Atua. Atonu o le a iai se isi e pei o uo a Iopu, e oo lava ina tuuaia sese i tatou. E pei ona faaalia e le uso o Macmillan, e ono ‘tulituliloaina i tatou’ e Satani, peitai e mafai ona tatou onosaia.
23 Ua tatou matauina nei, sa onosaia e Iopu ona tofotofoga eseese. Peitai, pe sa toetoe ai ea leai sona onosai? Pe na nutimomoia moni ea lona loto? Seʻi o tatou tilofaia la pe na matuā mou uma atu le faamoemoe o Iopu?
O le a Faapefea ona E Tali Mai?
◻ O le ā le finauga tele na lāgā e Satani i le vaitaimi o Iopu?
◻ Na faapefea ona oo tofotofoga o Iopu i ona ooooga?
◻ O ā tuuaiga na faia e “uo” e toatolu a Iopu i a te ia?
◻ E pei o le mea na tupu i a Iopu, e ono taumafai faapefea Satani e lafoaia lo tatou faamaoni i a Ieova?
[Ata i le itulau 10]
A. H. Macmillan