O Fea e Tatau Ona e Iai pe a oo Mai le Iʻuga?

PE A aumaia e Ieova le iʻuga i lenei faiga amioleaga o mea iā Amaketo, o le ā o le a tupu i ē amio saʻo? Ua tali mai le Faataoto 2:21, 22 e faapea: “O ē amio saʻo, latou te mau i le nuu; ma ē ua sao a latou amio, e faatotoeina ai i latou; a e vavaeeseina o ē amio leaga ai le laueleele, e liaʻiina ai foʻi o ē amio pepelo.”

O le a faapefea la ona faatotoeina ē ua sao a latou amio i le lalolagi? Po o le a iai se nofoaga mo i latou e sulufaʻi i ai? O fea e tatau ona i ai le tagata amio saʻo pe a oo mai le iʻuga? E fā ni tala o le Tusi Paia e faatatau i le faasaoina, o le a fesoasoani mai ina ia tatou malamalama ai i nei fesili.

Le Taimi na Tāua ai le Nofoaga na Iai

E tusa ai o le laveaʻiina o augātamā o Noa ma Lota, tatou te faitau ai i le 2 Peteru 2:5-7 e faapea: “E leʻi faatali [le Atua] mai le faasalaina o le lalolagi tuai, ae na laveaʻiina Noa o lē e talaʻi le amiotonu ma isi e toʻafitu, ina ua ia aumaia le lolo i le lalolagi o tagata faalēmataʻu; na ia taʻusalaina i latou ina ua ia faaliu lefulefu aai o Sotoma ma Komoro, e fai ma faaaʻoaʻoga i mea o le a oo mai i tagata faalēmataʻu; ae na ia laveaʻiina Lota le tagata amiotonu, o lē na matuā mafatia ona ua sasao faaafi amioga matagā a tagata solitulafono.”

Na faapefea ona faasaoina Noa i le Lolo? Na fetalai atu le Atua iā Noa: “Ua oo mai i oʻu luma le iʻuga o tagata uma; auā ua tumu le lalolagi i le sauā ona o i latou; faauta foʻi, o aʻu lava, ou te faaumatia i latou atoa ma le lalolagi. Ia e faia se vaa mo oe i le laau o le kofa.” (Kene. 6:13, 14) Sa fau e Noa le vaa e pei ona faatonu ai o ia e Ieova. I le fitu aso a o leʻi amata le Lolo, na faatonu ai e Ieova Noa ina ia ave manu i totonu o le vaa, ma ia ulu atu i totonu o le vaa faatasi ma lona aiga. Ua oo i le aso lona fitu, ua tapuni le faitotoʻa, ma “sa i ai le uaga i le lalolagi i ao e fāgafulu ma pō e fāgafulu.” (Kene. 7:1-4, 11, 12, 16) “Na faasaoina . . . mai le vai” Noa ma lona aiga. (1 Pete. 3:20) Sa faalagolago lo latou faasaoina i lo latou iai i totonu o le vaa. E leai se isi nofoaga i le lalolagi na mafai ona maua ai le saogalemu.—Kene. 7:19, 20.

I le tulaga o Lota, sa fai si ese o faatonuga na tuuina atu i ai. Sa taʻu atu e agelu e toʻalua iā te ia le nofoaga e lē tatau ona ia iai. Na faapea atu agelu e toʻalua iā Lota, “O . . . i latou uma ē ua iā te oe o i le aai [o Sotoma], inā ave ese ia i le mea nei; auā o le a ma faaumatia lenei mea.” Sa tatau ona latou ‘sosola i le mauga.’—Kene. 19:12, 13, 17.

O mea na tutupu iā Noa ma Lota, ua faamaonia ai “e silafia e Ieova le auala e laveaʻi ai tagata e faamaoni iā te ia mai i o latou puapuaga, a ua taofia tagata amiolētonu mo le aso o le faamasinoga.” (2 Pete. 2:9) I nei laveaʻiga uma e lua, o le vala sa sili ona tāua o le nofoaga na iai. Sa tatau iā Noa ona ulu atu i totonu o le vaa; ae sa tatau iā Lota ona alu ese mai i Sotoma. Ae po o le tulaga lea e tatau ona iai i taimi uma? Pe mafai e Ieova ona faasaoina ē amiotonu po o fea lava e latou te iai, e aunoa ma le suia o nofoaga e tatau ona latou iai? Ina ia tali lenā fesili, seʻi mātau isi tala e lua o laveaʻiga.

Po o Tāua Pea le Nofoaga e Iai?

A o leʻi faatamaʻia e Ieova Aikupito e ala i le aumaia o mala e sefulu i aso o Mose, sa Ia faatonuina tagata Isaraelu ina ia ave le toto o le manu o le Paseka ma sausau ai laau faalava ma pou o faitotoʻa o o latou fale. Aiseā? Auā ‘pe a afio ane Ieova na te fasia Aikupito, pe a silafia e ia le toto i le laau faalava i luga ma pou e lua o le faitotoʻa, ona sosopo ane lea o ia i lea faitotoʻa, ma e lē tuuina lē na te fasiotia e ulu atu i o latou fale ma fasi iā te i latou.’ I le pō lava lenā, na “fasi ai . . . e Ieova o ulumatua uma lava i le nuu o Aikupito, o le ulumatua a Farao, o lē na tiʻetiʻe i le nofoālii, atoa ma le ulumatua a lē ua faatagataotauaina i le fale puipui, atoa uma ma ulumatua a manu.” Sa faasaoina ulumatua a tagata Isaraelu, e aunoa ma se tasi na suia le nofoaga na iai.—Eso. 12:22, 23, 29.

Seʻi manatu foʻi iā Raava, o se fafine talitane sa nofo i le aai o Ieriko. Ua amata ona faatoʻilalo e tagata Isaraelu le Nuu o le Folafolaga. Ina ua iloa e Raava o le a malaia Ieriko, sa ia taʻu atu i tagata asiasi e toʻalua mai i Isaraelu e faapea, ua lē iloa e le aai po o le ā le mea o le a fai i le fefefe ona o le toʻatele o tagata Isaraelu. Sa ia faalafi tagata asiasi ma talosaga atu iā i laʻua e tautō atu iā te ia, o le a faasaoina o ia ma lona aiga atoa, pe a faatoʻilaloina Ieriko. Sa faatonu e tagata asiasi Raava e faapotopoto lona aiga i totonu o lona fale, lea sa tū i le pā o le aai. Pe afai e ō ese ma le fale, o lona uiga o le a faaumatia faatasi i latou ma le aai. (Iosua 2:8-13, 15, 18, 19) Peitaʻi, na mulimuli ane taʻu atu e Ieova iā Iosua e faapea, ‘o le a solo i lalo pā o le aai.’ (Iosua 6:5) Ua foliga mai nei o le nofoaga lea sa manatu i ai tagata asiasi e saogalemu ai, ua iai nei i se tulaga lamatia. O le a faapefea ona laveaʻiina Raava ma lona aiga?

Ina ua oo i le taimi e faatoʻilalo ai Ieriko, sa alalaga tagata Isaraelu ma ua ili pū. Ua taʻua i le Iosua 6:20 e faapea, “Ua faalogo le nuu [o Isaraelu] i le leo o le pū, ona alalaga lea o le nuu i le leo tele, ona solo ai lea i lalo o le pā.” Ua leai nei se tasi e na te mafai ona puleaina le solo ifo o le pā. Peitaʻi, sa faavavega ona taofia le solofa ifo o le aai ina ua oo atu i le fale o Raava. Sa faatonu e Iosua tagata asiasi e toʻalua e faapea: “Inā ō ia o oulua i le fale o le fafine talitane, ma au mai ai le fafine, ma i latou uma ua iā te ia, e pei ona oulua tautō iā te ia.” (Iosua 6:22) Sa faasaoina i latou uma na iai i le fale o Raava.

O le ā le Mea sa Sili Ona Tāua?

O le ā e mafai ona tatou aʻoaʻoina mai i le laveaʻiina o Noa, Lota, tagata Isaraelu i le taimi o Mose, ma Raava? E faapefea ona fesoasoani nei tala iā i tatou ina ia iloilo ai po o fea e tatau ona tatou iai, pe a oo mai le iʻuga o lenei faiga amioleaga o mea?

Ioe, sa faasaoina Noa i totonu o le vaa. Ae aiseā na iai ai o ia i inā? Pe e lē ona o lona faatuatua ma le usitai? Ua faapea mai le Tusi Paia, “Na faia foʻi e Noa e faapei ona poloaʻi atu ai le Atua iā te ia i mea uma, sa faapea lava ona fai e ia.” (Kene. 6:22; Epe. 11:7) Ae faapefea i tatou? Po o tatou faia mea uma ua poloaʻia ai i tatou e le Atua? Sa avea foʻi Noa ma “lē e talaʻi le amiotonu.” (2 Pete. 2:5) I le pei o ia, po o tatou toʻaʻaga i le galuega talaʻi e tusa lava pe e lē o tali mai tagata o la tatou oganuu?

Sa faasaoina Lota mai le faaumatiaga e ala i le sola ese mai i Sotoma. Sa faasaoina o ia ona na taʻuamiotonuina o ia i le silafaga a le Atua, ma na matuā mafatia i amioga matagā a tagata solitulafono o Sotoma ma Komoro. Po o tatou mafatia ona o amioga matagā ia ua matuā taatele i aso nei? Po ua tatou masani i le vāai i na amioga ma ua lē o faapopoleina ai i tatou e vāai i ai? Po o tatou faia le mea silisili tatou te mafaia, ina ia maua mai i tatou ‘e leai so tatou ila, e lē ponā, ma e filemu’?—2 Pete. 3:14.

Mo tagata Isaraelu i Aikupito ma Raava i Ieriko, sa faalagolago lo latou laveaʻiina i le nonofo ai pea i totonu o o latou fale. Sa manaʻomia ai i lenei tulaga le faatuatua ma le usitai. (Epe. 11:28, 30, 31) Seʻi manatu i le tulaga na i ai a o faaauau ona tepa taulaʻi atu aiga taʻitasi o Isaraelu i a latou ulumatua, a o faasolosolo ona “tele . . . le tagiauē” i aiga o Aikupito. (Eso. 12:30) Seʻi manatu i le auala sa tatau ai iā Raava ona faapotopoto faatasi ma lona aiga, a o ia lagona atu le gogolo o le solofa ifo o pā o Ieriko ma ua latalata mai lava. Sa manaʻomia ona ia faatuatua ina ia tumau ai i le usitai ma nofo ai pea i totonu o lenā fale.

Ua lē o toe umi ona oo mai lea o le iʻuga o le lalolagi amioleaga a Satani. E tatou te lē iloa le auala o le a puipuia ai e Ieova ona tagata i le taimi tele ma le mataʻutia i le ‘aso o lona toʻasā.’ (Sefa. 2:3) E tusa lava po o fea e tatou te iai ma po o le ā foʻi lo tatou tulaga i lenā taimi, peitaʻi, e tatou te mautinoa, o le a faalagolago lo tatou faaolataga i lo tatou faatuatua iā Ieova ma usiusitai iā te ia. I le taimi nei, e ao ona tatou atiaʻe se uiga talafeagai i le mea o loo faasino i ai le valoaga a Isaia, o lo tatou “afeafe.”

“Inā Ulu Atu ia i o Outou Afeafe”

Ua faapea mai le Isaia 26:20, “Inā ō mai ia, loʻu nuu e; inā ulu atu ia i o outou afeafe, ma pupuni o outou faitotoʻa; ia outou lalafi e pei se emo ona puupuu, seʻia mavae atu le toʻasā.” Atonu sa faataunuuina muamua lenei valoaga i le 539 T.L.M., ina ua faatoʻilaloina e Metai ma Peresia ia Papelonia. Ina ua ulu atu i Papelonia, e foliga mai na faatonu e Kuresa le Peresia ia tagata uma ina ia nonofo i totonu o o latou fale, auā na poloaʻia ana ʻautau ina ia fasiotia so o se tasi e maua i fafo o o latou fale.

I o tatou aso, o le “afeafe” i lenei valoaga atonu e fesootaʻi ma le silia i le 100,000 faapotopotoga o Molimau a Ieova i le lalolagi aoao. O loo iai se vaega tāua a na faapotopotoga i o tatou olaga. O le a faaauau ona latou faia faapea seʻia oo i “le puapuaga tele.” (Faaa. 7:14) Ua faatonuina tagata o le Atua ina ia ulu atu i o latou “afeafe” ma ia latou lalafi “seʻia mavae atu le toʻasā.” E tāua tele ona tatou atiaʻe ma tausisi i se uiga lelei agaʻi i le faapotopotoga, ma ia maumauaʻi e faifaimea faatasi ma le faapotopotoga. Seʻi o tatou utagia le timaʻiga a Paulo e faapea: “Ia manatunatu foʻi le tasi i le isi ina ia faatupu ai le alofa ma galuega lelei, aua neʻi tuulafoaʻiina lo tatou faapotopoto faatasi e pei o le masani a isi, a ia fefaalaeiauaʻi, ia sili foʻi ona faia faapea aemaise ua [tatou] iloa ua matuā latalata mai le aso.”—Epe. 10:24, 25.

[Ata le itulau 7]

O le ā e mafai ona tatou aʻoaʻoina mai i galuega laveaʻi a le Atua i taimi ua mavae?

[Ata le itulau 8]

O le ā atonu e faasino i ai “afeafe” i le taimi nei?