E Mafai Ona E Teena Tuʻinanauga Sesē

1. O le ā se mea e tutusa ai i tatou uma?

PE NA iai se taimi na malolosi ai ou tuʻinanauga e faia se mea sesē? Pe afai o lea, aua e te lotovaivai! Ua taʻua i le 1 Korinito 10:​13, “O faaosoosoga e oo iā te outou, e oo foʻi i tagata uma.” O lea la, e lē na o oe o loo tauivi ma na tuʻinanauga sesē. O tuʻinanauga foʻi na o loo feagai ma isi. Peitaʻi, e mafai ona e manumalo ona o le fesoasoani a Ieova.

2. O ā nisi o tuʻinanauga sesē o loo tauivi ma nisi o Kerisiano ma tagata aʻoga o loo suʻesuʻeina le Tusi Paia? (Tagaʻi foʻi i ata.)

² Ua taʻua foʻi i le Tusi Paia: “Ua faaosoosoina tagata taʻitoʻatasi ona ua tosina ma maileia i ona lava tuʻinanau.” (Iako. 1:14) Ua tatou iloa mai ai, e eseese uma mea e maileia ai tagata taʻitoʻatasi. O se faataʻitaʻiga, o nisi Kerisiano e faaosoosoina e faia feusuaʻiga lē mamā ma se tasi o le isi itupā, a o isi e faaosoosoina e faia feusuaʻiga ma le itupā e tasi. O nisi foʻi Kerisiano na tuua masaniga leaga o le matamata i ata matagā taufeusuaʻiga, faaaogāina o fualaau faasāina ma le inu tele i le ʻava malosi, e ono toe faaosoosoina i na tuʻinanauga sesē. Ua na o ni nai faaaʻoaʻoga na o tuʻinanauga sesē o loo feagai ma nisi o Kerisiano, faapea tagata aʻoga o loo suʻesuʻeina le Tusi Paia. Atonu la e iai taimi e tai pei ai o tatou faalogona o le aposetolo o Paulo, o lē na tusi: “Pe a ou loto atu e fai le mea lelei, ae ua iā te aʻu le leaga.”—Roma 7:21.

3. O ā faalogona e ono oo i se tasi pe a faaauau ona faaosoosoina i se tuʻinanauga sesē?

³ Pe afai e faaauau ona faaosoosoina oe i se tuʻinanauga sesē, e te ono mafaufau e leai se malosi iā te oe e teena ai na faaosoosoga. E ono oo foʻi iā te oe faalogona ua leai se faamoemoe. Atonu e te mafaufau, e oo lava i le iai o ni faalogona po o tuʻinanauga sesē, e matuā taʻusalaina ai lava oe e Ieova. Peitaʻi, e matuā sesē lava na manatu! Aiseā? Ina ia iloa le māfuaaga, o le a tatou talanoaina i lenei suʻesuʻega ni fesili se lua: (1) O ai e manaʻo ia tatou manatu faapena? (2) E faapefea ona tatou manumalo mai i tuʻinanauga sesē?

O LE Ā E MANAʻO “LĒ O LOO LEAGA” E TATOU TE TALITONU AI?

4. (a) Aiseā e manatu ai Satani e leai so tatou malosi e teena ai faaosoosoga? (e) Aiseā e tatou te mautinoa ai e mafai ona tatou teena faaosoosoga?

⁴ Pe a faaosoosoina i tatou, e manaʻo Satani ia tatou mafaufau e leai so tatou malosi e teena ai faaosoosoga. E tatou te iloa mai i upu a Iesu o loo taumafai Satani e faaosoosoina i tatou, ina ua ia aʻoaʻo ona soo e tatalo e faapea: “Aua foʻi neʻi tuua i matou e lolo atu i faaosoosoga, ae ia laveaʻi iā i matou mai i lē o loo leaga.” (Mata. 6:13) E manatu Satani e lē mafai ona tatou usiusitaʻi iā Ieova pe a tatou feagai ma faaosoosoga. (Iopu 2:​4, 5) Aiseā? Auā e leʻi tumau faamaoni Satani iā Ieova ma na maileia o ia i ona lava tuʻinanauga. O lea la, e manatu Satani o le a tatou tuua foʻi Ieova e pei o ia, pe a faaosoosoina i tatou. E oo lava iā Iesu le Alo lelei atoatoa o le Atua, na manatu Satani e mafai ona faaosoosoina. (Mata. 4:​8, 9) Peitaʻi o le fesili: Pe e moni e leai so tatou malosi e teena ai faaosoosoga? E lē saʻo lenā manatu! E tatou te ioe i upu a le aposetolo o Paulo e faapea: “O mea uma lava, ua ou maua le malosi mai i lē na foaʻi maia iā te aʻu le mana.”—Fili. 4:13.

5. E faapefea ona iloa e maufaatuatuaina e Ieova i tatou e mafai ona tatou teena tuʻinanauga sesē?

⁵ E matuā eseese lava Ieova mai iā Satani. E maufaatuatuaina e Ieova, e mafai ona tatou teena tuʻinanauga sesē. E faapefea ona tatou iloa? Na valoia e Ieova, o le Atua e lē mafai ona tala pepelo, o le a iai se motu o tagata o ē e faamaoni o le a faasaoina i le taimi o le puapuaga tele. Ia mātau, e lē na o ni nai tagata, ae o se motu o tagata e toʻatele “ua tatā o latou ofu talaloa, ma faapaʻepaʻeina i le toto o le Tamaʻi Mamoe.” (Faaa. 7:​9, 13, 14) E manino mai la, e silafia e Ieova o loo iā i tatou le malosi e teena ai tuʻinanauga sesē.

6-7. O le ā se isi mea o loo taumafai Satani e faatalitonu ai i tatou, ma aiseā?

⁶ E manaʻo foʻi Satani ia tatou talitonu e leai so tatou faamoemoe, e ala i le mafaufau e matuā taʻusala e Ieova i tatou ona o o tatou tuʻinanauga sesē. Aiseā? E leai se faamoemoe o Satani e ola e faavavau auā o le a faaumatia aʻiaʻi o ia. (Kene. 3:15; Faaa. 20:10) Peitaʻi, e iai lo tatou faamoemoe e ola e faavavau. O lona matuā matauʻa i lo tatou faamoemoe, ua taumafai ai e faatalitonu i tatou e leai foʻi so tatou faamoemoe e pei o ia. Peitaʻi, e lē saʻo lenā manatu! Nai lo o le taʻusalaina o i tatou e Ieova, e naunau o ia e fesoasoani mai auā “e lē finagalo o ia e faaumatia se tasi, ae e finagalo ia oo uma lava i le salamō.”—2 Pete. 3:9.

⁷ Pe a tatou talitonu e leai so tatou malosi e teena ai tuʻinanauga sesē pe e leai so tatou faamoemoe, ua maileia la i tatou i manatu o Satani. O le manatuaina o lenā mea, o le a fesoasoani e tatou te tutumau ai e tetee atu iā Satani.—1 Pete. 5:​8, 9.

O LE Ā LE AAFIAGA O LE AGASALA TUUFAASOLO IĀ I TATOU?

8. E ese mai i gaoioiga sesē, o le ā le isi mea e uiga i ai le Tusi Paia pe a taʻua le agasala? (Salamo 51:5) (Tagaʻi foʻi i le “Uiga o Faaupuga.”)

⁸ E ese mai i taumafaiga a Satani, e iai se isi mea e māfua ai ona tatou manatu e leai so tatou malosi e teena ai tuʻinanauga sesē, pe e leai foʻi so tatou faamoemoe. O le ā lenā mea? O lo tatou tulaga agasala na tuufaasolo mai i o tatou uluaʻi mātua.a—Iopu 14:4; faitau le Salamo 51:5.

9-10. (a) O le ā le aafiaga o le agasala iā Atamu ma Eva? (Tagaʻi foʻi i le ata.) (e) O le ā le aafiaga o le agasala iā i tatou?

⁹ Seʻi mātau le aafiaga o le agasala iā Atamu ma Eva. Ina ua la lē usiusitaʻi iā Ieova, na la lalafi mai iā te ia ma taumafai e ufiufi lo la tulaga lē lavalavā. Ua faapea mai le Insight on the Scriptures, e faatatau i la laʻua gaoioiga na fai: “O le agasala na māfua ai ona iai o la lagona nofosala, popole, ma le māsiasi.” O lea, po o ā lava a la taumafaiga e fai, e faaauau pea ona iai iā i laʻua na faalogona ona o lo la tulaga agasala, ma e lē mafai ona toe maua sa latou faiā lelei ma Ieova.

¹⁰ Peitaʻi, e iai le eseesega o i tatou mai iā Atamu ma Eva. E lē aogā le togiola iā i laʻua. Ae e mafai ona tatou maua aogā mai i le togiola, auā e faamagaloina ai a tatou agasala ma maua ai se lotofuatiaifo mamā. (1 Kori. 6:11) E ui i lea, e faatalitalia pea e tatou te aafia i faalogona nofosala, popole ma le māsiasi, ona o le agasala tuufaasolo. O le mea moni, o loo taʻua i le Tusi Paia o loo pule le agasala iā i tatou, “e oo lava iā i latou e leʻi agasala e pei o le agasala a Atamu.” (Roma 5:14) Peitaʻi, e lē tatau ona avea lo tatou tulaga agasala, ma mea e tatou te lotovaivai ai ma faapea e leai so tatou malosi e teena ai tuʻinanauga sesē, pe leai foʻi so tatou faamoemoe. E mafai lava ona tatou teena na manatu sesē. E faapefea?

11. O le ā e tatau ona tatou faia pe a manatu e leai so tatou malosi e teena ai tuʻinanauga sesē, ma aiseā? (Roma 6:12)

¹¹ Pe a iā i tatou le manatu e leai so tatou malosi e teena ai tuʻinanauga sesē, ia maumauaʻi e aua neʻi tatou lolo atu i ai. Aiseā? O loo faalaeiauina i tatou e le Tusi Paia ina ia aua neʻi faatagaina le agasala e “pule pea . . . e pei o se tupu” iā i tatou. (Faitau le Roma 6:12.) O lona uiga, e mafai ona tatou filifili e teena le lolo atu i le faia o tuʻinanauga sesē. (Kala. 5:16) Pe ana faapea e manatu Ieova e lē mafai ona tatou teena faaosoosoga, semanū e na te lē faatonuina i tatou e faia faapea. (Teu. 30:​11-14; Roma 6:6; 1 Tesa. 4:3) Ua manino mai ai la, e iai iā i tatou le malosi e teena ai tuʻinanauga sesē.

12. O le ā e tatau ona tatou faia pe a iā i tatou faalogona ua leai se faamoemoe, ma aiseā?

¹² Pe a oo foʻi iā i tatou faalogona ua leai se faamoemoe ona o le mafaufau e taʻusalaina e Ieova i tatou i le iai o ni tuʻinanauga sesē, ia maumauaʻi e aua neʻi tatou lolo atu i ai. Aiseā? Ua faamautinoa mai i le Tusi Paia, e malamalama lelei Ieova i lo tatou tulaga agasala. (Sala. 103:​13, 14) “E na te silafia foʻi mea uma lava” e faatatau iā i tatou, e aofia ai auala eseese ua tatou aafia ai ona o le agasala tuufaasolo. (1 Ioa. 3:​19, 20) Pe a tatou lē lolo atu i le faia po o le faatinoina o tuʻinanauga sesē, o le a faaauau la ona silasila Ieova iā i tatou o ni ē e finagalo malie i ai. E faapefea ona tatou iloa e saʻo lenā manatu?

13-14. Aiseā e lē tatau ai ona tatou manatu e tatou te lē maua le finagalo malie o Ieova, pe a mapuna aʻe ni o tatou tuʻinanauga sesē? Ia faamatala.

¹³ Ua faailoa mai i le Tusi Paia, e telē le eseesega o le iai o tuʻinanauga sesē mai i le faatinoina o na tuʻinanauga. E mafai ona tatou pulea pe teena le faia po o le faatino o tuʻinanauga sesē. Peitaʻi, e lē mafai ona tatou pulea taimi e mapuna aʻe ai na tuʻinanauga. O se faataʻitaʻiga, e iai nisi o Kerisiano i le uluaʻi senituri sa faia muamua faiga faatauatane. Na tusi Paulo e faatatau iā i latou: “Sa faapena foʻi nisi o outou.” Po o lona uiga la, e leʻi toe iai lava iā i latou ni tuʻinanauga e toe faia faiga faatauatane? E mautinoa e iai taimi na fai ma mapuna aʻe ai, ona e masani lava ona mauaa na tuʻinanauga ma e lē faigofie ona liaʻieseina. Peitaʻi, o Kerisiano na faaalia le amio pulea ma teena le faatinoina o o latou tuʻinanauga sesē, na finagalo malie i ai Ieova ma silasila iā i latou “ua faamamāina.”—1 Kori. 6:​9-11.

¹⁴ E mafai foʻi ona tupu lenā mea iā i tatou. Po o ā lava tuʻinanauga sesē o loo tauivi ma i tatou, ae e mafai lava ona tatou manumalo mai ai. E ui e lē mafai ona tatou liaʻiese atoatoa na tuʻinanauga sesē, ae e mafai ona tatou faaalia le amio pulea ma teena le ʻfaia o mea e manaʻo i ai le tino atoa ma o tatou mafaufau.’ (Efe. 2:3) O ā la mea e mafai ona tatou faia ina ia manumalo ai mai i tuʻinanauga sesē?

E FAAPEFEA ONA TATOU MANUMALO MAI I FAAOSOOSOGA?

15. O le ā le mea e tupu pe afai e tatou te lē iloa ma amanaʻia o tatou vaivaiga?

¹⁵ Ina ia manumalo mai i tuʻinanauga sesē, e ao ona e iloa ma amanaʻia ou vaivaiga. Aua le faasesēina oe i “manatu sesē.” (Iako. 1:22) O le manatu māmā i ou vaivaiga, e faigofie ai ona e lolo atu i faaosoosoga. O se faataʻitaʻiga, e ono manatu se tasi e lē pulea lana inu e faapea, ʻE inu tele atu isi nai lo o aʻu.’ E ono tuuaʻia foʻi e se tane o loo matamata i ata matagā taufeusuaʻiga lana avā e faapea, ʻE ala ona ou matamata i ai ona e lē o ano mai laʻu avā.’ O lea, ia ʻalofia le taʻutonuina o a tatou gaoioiga sesē e oo lava i o tatou mafaufauga. Ia manatua, o mea e tatou te lūlū, e tatou te toe seleseleina mai.—Kala. 6:7.

16. E faapefea ona e maumauaʻi e fai le mea saʻo?

¹⁶ E lē gata e ao ona e iloa ma amanaʻia ou vaivaiga, ae e ao foʻi ona e maumauaʻi e aua le lolo atu i le faatinoina. (1 Kori. 9:​26, 27; 1 Tesa. 4:4; 1 Pete. 1:​15, 16) E faapefea ona e faia faapea? Ia mataalia i mea po o tulaga e tulaʻi mai e faigofie ona faaosoosoina ai oe. Atonu e iai ni mea po o ni taimi patino e faigofie ona faaosoosoina ai oe, e pei o taimi e te lagona ai le lē lavā po o le leva foʻi o le pō. O lea, ia muaʻi mafaufau ma mataala i mea e faaosoosoina ai oe, ona sauniuni lea pe faataʻitaʻi le auala e te teena ai. O le taimi sili e tatau ona e faia ai nei gaoioiga, o le taimi a o leʻi tulaʻi mai se faaosoosoga.—Faata. 22:3.

17. O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai i le faaaʻoaʻoga a Iosefa? (Kenese 39:​7-9) (Tagaʻi foʻi i ata.)

¹⁷ Seʻi mātau le faaaʻoaʻoga a Iosefa. O le ā le auala na ia tali atu ai ina ua tauanau pea o ia e le avā a Potifara e la te momoe? E lē gata na vave ona teena e Iosefa le manaʻo o le fafine, ae na ia maumauaʻi foʻi i lana filifiliga. (Faitau le Kenese 39:​7-9.) O lona uiga, na iloa lelei e Iosefa le mea saʻo e fai, a o leʻi faaosoosoina o ia e le avā a Potifara. Ua tatou aʻoaʻoina mai ai se lesona, ina ia maumauaʻi e fai le mea saʻo a o leʻi faaosoosoina i tatou. Pe a tulaʻi mai la se faaosoosoga, o le a faigofie ona tatou teena ona ua tatou iloa le mea e tatau ona fai.

“IA TOFOTOFO PEA”

18. O ā nisi mea e mafai ona e faia ina ia manumalo ai i tuʻinanauga sesē? (2 Korinito 13:5)

¹⁸ Ina ia manumalo mai i tuʻinanauga sesē, “ia tofotofo pea” iā te oe lava e ala i le faaauau ona iloilo po o faapeʻī mai lou tulaga. (Faitau le 2 Korinito 13:5.) Ia iloilo ou mafaufauga ma gaoioiga mai i lea taimi i lea taimi, ona fai lea o suiga manaʻomia. O se faataʻitaʻiga, seʻi faapea o loo e tauivi ma ni mafaufauga lē mamā. E tusa pe na mafai ona e teena le lolo atu i le faatinoina, ae ia fesili ifo: ʻPe na vave ona ou teena?’ Pe afai e leai, ia aua e te lotovaivai ae ia toe galue atili e faaleleia le vave e te teena ai se faaosoosoga pe a toe tulaʻi mai. Ia fesili ifo: ʻPe e mafai ona ou galue e vave teena mafaufauga lē mamā i taimi e mapuna mai ai? Po o faigatā ona ou vave teena le faaosoosoga, ona o faafiafiaga o loo oʻu matamata, faalogologo pe faitau i ai? Po o vave ona ou tilotilo ese pe a faafuaseʻi ona ou vaai i ni vaaiga e lē mamā? Po ou te talitonu e sili ona lelei loʻu usitaʻi i tapulaa a Ieova, e tusa pe e lē faigofie i taimi uma ona ou faaalia le amio pulea?’—Sala. 101:3.

19. Aiseā e faapea atu ai, o filifiliga lāiti e lē atamai e faafaigatā ai ona tatou teena tuʻinanauga sesē?

¹⁹ Ia ʻalofia foʻi le faia o faamolemolega. Ua taʻua i le Tusi Paia: “E sili ona faaʻoleʻole le loto nai lo o mea uma, ma e matuā leaga lava.” (Iere. 17:9) Na fetalai foʻi Iesu o o tatou loto e puna mai ai “mafaufauga leaga.” (Mata. 15:19) O se faataʻitaʻiga, o se tasi ua tuua le masaniga o le matamata i ata matagā taufeusuaʻiga. A o faagasolo taimi, atonu e mafaufau o ia e lē afāina le matamata i vaaiga e ono faaosofia ai lagona taufeusuaʻiga, pe afai e lē o faaalia ai ni tagata telenonoa (seʻi tulou). Pe manatu foʻi e lē leaga le mafaufau i tuʻinanauga lē mamā; o le mea taulia e na te lē o faatinoina. Pe afai e manatu faapena o ia, o lona uiga la e faaʻoleʻole lona loto ma o loo “muaʻi fuafua e faamalie tuʻinanau o le tino.” (Roma 13:14) E faapefea la ona tatou ʻalofia lenā lamatiaga? Ia manatua, o le faia o filifiliga lāiti e lē atamai, e mafai ona iʻu atu i lo tatou faia o filifiliga tetele e lē atamai e pei o le faatino o le agasala.b O lea, ia teena so o se “mafaufauga leaga” lea e taʻutonuina ai a tatou mea sesē.

20. O le ā e tatou te tulimataʻia i le lumanaʻi, ma o le ā e fesoasoani iā i tatou i le taimi lenei?

²⁰ Na tatou talanoaina i lenei suʻesuʻega, o le fesoasoani a Ieova e tatou te maua ai le malosi e teena ai tuʻinanauga sesē. O lona alofa mutimutivale foʻi e ala mai i le togiola, ua tatou maua ai le faamoemoe e ola e faavavau i le lalolagi fou ma auauna iā te ia e aunoa ma ni tuʻinanauga sesē. Ae a o leʻi oo atu i lenā taimi, e mafai ona tatou mautinoa o loo iā i tatou le malosi e teena ai tuʻinanauga sesē. O loo iai foʻi lo tatou faamoemoe i le iloaina e mafai ona tatou maua le finagalo malie o Ieova, e ui lava e iai taimi e mapuna aʻe ai ni tuʻinanauga sesē. Ioe, e mafai ona tatou manumalo ona o le faamanuia a Ieova!