Auala Sili e Tali Atu ai i Faiga Lē Tonu

1-2. O le ā le auala ua tali atu ai le toʻatele o tagata i faiga lē tonu, ma o le ā o le a tatou iloiloina?

O LOO tatou ola i se lalolagi ua tumu i faiga lē tonu. E tele māfuaaga e feagai ai tagata ma faiga lē tonu, e pei o lo latou tulaga tau tamaoaiga, o lo latou itupā, po o atunuu e ō mai ai. Ua pagatia foʻi le toʻatele i aafiaga o le siʻosiʻomaga, ona o gaoioiga a tagata maualuluga o malo ma le ʻaufaipisinisi matapeʻapeʻa. O nei faiga lē tonu uma, e mafai ona aafia ai i tatou po o ē e pele iā i tatou.

² E lē o se mea e faateʻia ai pe a tatou vāai i le matuā feita o tagata i faiga lē tonu i aso nei. O i tatou uma lava e mananaʻo e ola i se lalolagi saogalemu ma e leai ni faiga lē tonu. O le māfuaaga lea ua taumafai ai nisi e foʻia faiga lē tonu, e ala i le sainia o ni talosaga, auai i solo tetee, ma lagolagoina taʻitaʻi faapolotiki o loo faia folafolaga e aveesea faiga lē tonu. Peitaʻi ua tatou aʻoaʻoina e “lē o ni tagata o le lalolagi” i tatou, ma e na o le Malo o le Atua e mafai ona tafiesea atoatoa faiga lē tonu uma. (Ioa. 17:16) E ui i lea, e iai lava taimi e tatou te lagona ai le lē fiafia ma oo ina tatou feita, pe a vaai i faiga lē tonu o loo feagai ma isi. E tatou te ono tuufesili: ʻO le ā se mea e mafai ona ou faia pe a tulaʻi mai faiga lē tonu?’ Ina ia tali lenā fesili, seʻi o tatou iloiloina faalogona o Ieova ma Iesu i faiga lē tonu.

E ʻINOʻINO IEOVA MA IESU I FAIGA LĒ TONU

3. O le ā le māfuaaga e tatou te lē fiafia ai pe a tulaʻi mai faiga lē tonu? (Isaia 5:7)

³ O loo faamatala i le Tusi Paia le māfuaaga e tatou te lē fiafia ai pe a tulaʻi mai faiga lē tonu. O loo taʻua ai na faia i tatou i le faatusa o Ieova, o lē e “fiafia . . . i le amiotonu ma le faamasinogatonu.” (Sala. 33:5; Kene. 1:26) E lē taitai gaoioi Ieova i se auala lē tonu, ma e lē finagalo foʻi o ia i so o se tasi ina ia faia faapea. (Teu. 32:​3, 4; Mika 6:8; Saka. 7:9) O se faataʻitaʻiga i le taimi o le perofeta o Isaia, na faafofoga Ieova i “le ōi” o le toʻatele o tagata Isaraelu na faileagaina e o latou lava tagata. (Faitau le Isaia 5:7.) O le iʻuga, na ia faasalaina i latou na faaauau ona solia lana Tulafono ma feutagaʻi ma isi i se auala lē tonu.—Isa. 5:​5, 13.

4. E faapefea i se mea na tupu ona tatou iloa ai faalogona o Iesu i faiga lē tonu? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

⁴ I le pei o Ieova, e fiafia foʻi Iesu i le faamasinotonu ae ʻinoʻino i faiga lē tonu. A o faagasolo le faiva a Iesu i le lalolagi, na feiloaʻi ai o ia i se tamāloa e pē le lima. O le alofa mutimutivale na uunaʻia ai Iesu e faamālōlō le tamāloa, ae na feita ai taʻitaʻi lotu lē alolofa. Na latou soona faatāua naʻuā le tausia o le Sapati, nai lo o le faaalia o le alofa i le tamāloa. O ā faalogona o Iesu i na taʻitaʻi lotu? Na “tigā tele lona finagalo i lo latou lotomaaa.”—Mare. 3:​1-6.

5. O le ā e tatau ona tatou manatua pe a lagona le lē fiafia ona o faiga lē tonu?

⁵ Talu ai e ʻinoʻino Ieova ma Iesu i faiga lē tonu, e lē sesē la pe a iai foʻi iā i tatou faalogona faapena. (Efe. 4:26) Peitaʻi ia manatua, e lē mafai ona tatou foʻia faiga lē tonu, e tusa lava pe e saʻo le māfuaaga e tatou te lē fiafia ai. O le lē pulea o o tatou faalogona tigā ma le ita faaumiumi, e iʻu atu ai i lo tatou mamaʻi pe mafatia ai i le itu tau faalogona. (Sala. 37:​1, 8; Iako. 1:20) O le ā la le auala e ao ona tatou tali atu ai i faiga lē tonu? Seʻi mātau le faaaʻoaʻoga a Iesu.

AUALA NA TALI ATU AI IESU I FAIGA LĒ TONU

6. O ā faiga lē tonu na vaai i ai Iesu a o iai i le lalolagi? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

⁶ A o iai Iesu i le lalolagi, e tele faiga lē tonu na ia vaai i ai. O se faataʻitaʻiga, na ia vaai i le faileagaina o tagata e taʻitaʻi lotu. (Mata. 23:​2-4) Na ia mātauina foʻi le sauāina o tagata e le pulega a Roma. O lea, na naunau ai tagata Iutaia e saʻoloto mai i lenā pulega, ma na taumafai foʻi nisi tagata Iutaia fouvale e faasagatau atu iā i latou. Peitaʻi, e leʻi lagolagoina pe faia se vaega a Iesu i taumafaiga a tagata e suia le faigāmalo. E faamaonia lenā manatu, auā ina ua mananaʻo tagata e fai Iesu ma tupu, na alu ese o ia mai iā i latou.—Ioa. 6:15.

7-8. Aiseā e leʻi taumafai ai Iesu e tafiesea faiga lē tonu a o iai o ia i le lalolagi? (Ioane 18:36)

⁷ E leʻi taumafai Iesu e faia sana vaega i faiga faapolotiki ina ia aveesea ai faiga lē tonu. Aiseā? Na ia silafia lelei, e lē iai i le tagata le aiā po o le tomai e pulea ai i latou lava. (Sala. 146:3; Iere. 10:23) E matuā lē mafai foʻi ona latou aveesea le pogai autū o faiga lē tonu, o Satani ma le tulaga lē lelei atoatoa. O loo pulea lenei lalolagi e Satani, o se pule sauā o loo taaʻina tagata e faia faiga lē tonu. (Ioa. 8:44; Efe. 2:2) E lē gata i lea, e oo lava i tagata e iai o latou faanaunauga lelei, e iai lava taimi e latou te faia ai ni faiga lē tonu, ona o le tulaga lē lelei atoatoa.—Fai. 7:20.

⁸ Na silafia e Iesu, e na o le Malo o le Atua e mafai ona tafiesea atoatoa le pogai autū o faiga lē tonu. O le māfuaaga lea na faaaogā ai lona taimi ma le malosi, e “talaʻi ma folafola atu le tala lelei o le Malo o le Atua.” (Luka 8:1) Na ia faamautinoa atu i “ē e fia aai ma fia feinu i le amiotonu,” e iai le taimi o le a faamuta ai faiga piʻopiʻo ma faiga lē tonu. (Mata. 5:6; Luka 18:​7, 8) Peitaʻi, e lē mafai e taumafaiga po o malo faaletagata ona faataunuu na mea, seʻi vaganā ai le Malo o le Atua lea “e lē mai le lalolagi lenei.”—Faitau le Ioane 18:36.

FAAAʻOAʻO IĀ IESU PE A FEAGAI MA FAIGA LĒ TONU

9. Aiseā e faapea atu ai e na o le Malo o le Atua e mafai ona tafiesea faiga lē tonu?

⁹ Talu ai ua tatou ola i “aso e gata ai,” ua sili atu ona faateteleina faiga lē tonu i le taimi lenei nai lo o taimi o Iesu. Peitaʻi, o loo faaauau pea ona avea Satani faapea tagata lē lelei atoatoa o loo ia taaʻina, ma faapogai o faiga lē tonu. (2 Timo. 3:​1-5, 13; Faaa. 12:12) I le pei o Iesu, ua tatou iloa e na o le Malo o le Atua e mafai ona tafiesea le pogai autū o faiga lē tonu. O le māfuaaga lea e tatou te lagolagoina atoatoa ai lenā Malo, e ala i le lē faia o sa tatou vaega i solo tetee ma taumafaiga a tagata e aveesea faiga lē tonu. Seʻi mātau le faaaʻoaʻoga a le tuafafine o Stacy.a A o ia leʻi aʻoaʻoina le upu moni, na masani ona auai o ia i solo tetee ina ia foʻia faiga lē tonu. A o faagasolo taimi, na ia lagona le lē mautonu, ma na ia faapea mai: “I taimi ou te alu ai i solo tetee, e masani ona ou taumafaufau po o saʻo le itu o loo oʻu lagolagoina. Ae i le taimi lenei, ua ou mautinoa atoatoa e saʻo le itu lea ou te lagolagoina, o le Malo o le Atua. Ua ou iloa o le a aumaia e Ieova le vaifofō moni mo i latou uma o loo aafia i faiga lē tonu. O le mea lenā e lē mafai ona ou faia.”—Sala. 72:​1, 4.

10. Aiseā e faapea atu ai e feteenaʻi taumafaiga a tagata, ma fetalaiga a Iesu o loo i le Mataio 5:​43-48? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

¹⁰ E toʻatele tagata ua auai i vaega o loo taumafai e foʻia faiga lē tonu. Ae o le toʻatele foʻi o i latou na, e uma ane ua matuā feita, solia tulafono, ma faaoolima i isi. O nei gaoioiga e matuā tuufaafeagai lava ma aʻoaʻoga a Iesu. (Efe. 4:31) Ua faapea mai se uso e igoa iā Jeffrey: “O le tele lava o solo tetee e amata o lelei, ae uma ane ua vevesi, ma faaleagaina pe gaoia ai meatotino a tagata.” Peitaʻi, ua aʻoaʻoina i tatou e Iesu ina ia alolofa i tagata uma, e oo lava i ē e lē tutusa o tatou manatu pe e sauāina i tatou. (Faitau le Mataio 5:​43-48.) O lea, e tatou te faia le mea sili o ni Kerisiano e ʻalofia ai so o se gaoioiga e feteenaʻi ma le faaaʻoaʻoga a Iesu.

11. Aiseā e faigatā ai i nisi taimi ona tatou faaaʻoaʻo iā Iesu?

¹¹ E ui ua tatou iloa e aumaia e le Malo o le Atua le vaifofō tumau mo faiga lē tonu, ae e ono faigatā ona tatou faaaʻoaʻo iā Iesu pe afai e tatou te aafia totino i se faiga lē tonu. Seʻi mātau le mea na tupu i le tuafafine o Janiya, o lē na feagai ma faiga faailogalanu. Na ia faapea mai: “Na matuā ou ita lava, tigā loʻu loto ma manaʻo e toe taui atu. O lea na ou mafaufau ai e auai i solo tetee e taofia faiga faailogalanu. Na ou manatu o se auala lea e faaleo atu ai oʻu faalogona lē fiafia.” Peitaʻi, a o faagasolo taimi, na iloa ai e Janiya e manaʻomia ona suia ona mafaufauga. Na ia faapea atili mai: “Na ou maufaatuatuaina manatu o tagata nai lo o Ieova. O lea na ou filifili ai loa e lē toe faia saʻu vaega i taumafaiga a tagata e aveesea faiga lē tonu.” Ioe, e tusa pe e saʻo le māfuaaga e tatou te lē fiafia ai, ae e ao ona tatou faaeteete neʻi avea na faalogona, ma mea e aafia ai lo tatou solitū i faiga faapolotiki ma mataupufai a lenei lalolagi.—Ioa. 15:19.

12. Aiseā e tāua ai ona faaeteete i faamatalaga e faitau, faalogo ma matamata i ai?

¹² O le ā e fesoasoani e tatou te toʻafilemu ai pea, pe a tulaʻi mai faiga lē tonu? Ua iloa e le toʻatele le aogā o le faaeteete i mea e faitau, faalogo pe matamata i ai. O le tele o faamatalaga i le Initaneti po o le social media, ua faia i se auala e uunaʻia ai tagata e tetee pe faitio i faigāmalo. E lē gata i lea, e masani lava ona faaituʻau faamatalaga a tagata fai tala fou. E tusa lava foʻi pe e saʻo a latou lipoti, ae e lē faapea ai o le a suia le tulaga o mea, pe afai e faaauau ona tatou faitau ma matamata i ai. O le tele lava e tatou te mafaufau ai i na faamatalaga, o le tele foʻi lenā e tatou te lē fiafia ai ma aafia i faalogona popole. (Faata. 24:10) Ae o le tulaga e sili ona faanoanoa ai, o le a galo ai iā i tatou ona taulaʻi atu i le Malo o le Atua, lea o le a aumaia le vaifofō tumau i faiga lē tonu.

13. E faapefea i le iai o se faasologa lelei o le faitau Tusi Paia, ona fesoasoani iā i tatou pe a tatou vaai i faiga lē tonu?

¹³ O le iai o se faasologa lelei o le faitau o le Tusi Paia ma manatunatu loloto i ai, e fesoasoani e tatou te iloa ai le auala e feagai ai ma faiga lē tonu. O se faataʻitaʻiga, na matuā lē fiafia le tuafafine o Alia ona o le faileagaina o tagata i lona vaipanoa, aemaise na foliga mai e lē o faasalaina i latou o loo faia na faiga lē tonu. Na ia faapea mai: “Na ou mafaufau, afai ou te talitonu moni e foʻia e Ieova faafitauli uma, e lē tatau la ona ou soona popole i faiga lē tonu. O le taimi lenā na ou faitau ai i le Iopu 34:​22-29, lea na faamanatu mai ai iā te aʻu, e leai se mea e lilo i le silafaga a Ieova. E na o ia lava e mafai ona faia le faamasinogatonu ma foʻia faafitauli uma o tagata.” O le ā la e mafai ona tatou faia i le taimi lenei, a o faatalitali i le Malo o le Atua e foʻia faafitauli uma?

MEA E MAFAI ONA TATOU FAIA I LE TAIMI LENEI

14. O le ā se mea e mafai ona tatou faia i le taimi lenei pe a feagai ma faiga lē tonu? (Kolose 3:​10, 11)

¹⁴ E lē mafai ona tatou pulea faiga lē tonu e faia e isi, ae e mafai ona tatou pulea le auala e tatou te tali atu ai. E pei ona tatou talanoaina, e mafai ona tatou mulimuli i le faaaʻoaʻoga a Iesu e ala i le faaalia o le alofa. O lenā alofa, e uunaʻia ai i tatou e feutagaʻi ma isi i se auala faaaloalo, e aofia ai ma tagata e faia mai faiga lē tonu. (Mata. 7:12; Roma 12:17) O le a matuā faafiafiaina le finagalo o Ieova pe a tatou feutagaʻi ma tagata uma i se auala agalelei ma tonu.—Faitau le Kolose 3:​10, 11.

15. O ā aogā o lo tatou aʻoaʻoina o tagata i upu moni o le Tusi Paia?

¹⁵ O le auala sili e tatou te tali atu ai i faiga lē tonu, o le aʻoaʻo lea o tagata i upu moni o le Tusi Paia. Aiseā? Talu ai o le “poto e uiga iā Ieova,” e mafai ona suia ai se tagata na sauā, e avea o se tagata e alofa ma agalelei. (Isa. 11:​6, 7, 9) O se faataʻitaʻiga, a o leʻi aʻoaʻoina e se tamāloa e igoa iā Jemal le upu moni, na auai o ia i se vaega fouvale e tetee i se faigāmalo na ia manatu e pule sauā. Na ia faapea mai: “E lē mafai ona tatou faamalosia se tagata e sui. Ae pe a latou aʻoaʻoina upu moni o le Tusi Paia, o le a mafai ona latou faia suiga manaʻomia, e pei o le mea na tupu iā te aʻu.” O mea na aʻoaʻoina e Jemal, na lē toe auai ai o ia i le vaega fouvale. Pe afai e tatou te aʻoaʻoina le toʻatele o tagata i upu moni o le Tusi Paia ma suia ai o latou olaga, o le a faaitiitia la i latou e faia faiga lē tonu.

16. Aiseā e te naunau ai e faailoa atu i isi le Malo o le Atua?

¹⁶ E pei o Iesu, e tatou te naunau e faailoa atu i isi, e na o le Malo o le Atua e mafai ona aumaia le vaifofō tumau i faiga lē tonu. O lenā faamoemoe, e faamāfanafanaina ai i latou o loo feagai ma faiga lē tonu. (Iere. 29:11) Na faapea mai Stacy lea na taʻua muamua: “O upu moni na ou aʻoaʻoina, na fesoasoani ou te onosaia ai faiga lē tonu. O le mea moni, e saunia mai e Ieova faamāfanafanaga e ala mai i le Tusi Paia.” O lea, e tatau ona tatou sauniuni lelei e faasoa atu le feʻau faamāfanafanaloto mai i le Tusi Paia, e faatatau i le vaifofō moni mo faiga lē tonu. Pe a tatou iloa lelei na upu moni o le Tusi Paia, o le a faigofie ai ona tatou talanoa atu ma le faautauta i isi i le aʻoga po o le galuega, e faatatau i le pogai o faiga lē tonu faapea mea o le a faia e Ieova e faamuta ai.b

17. Ua faapefea ona fesoasoani mai Ieova ina ia tatou onosaia faiga lē tonu i le taimi lenei?

¹⁷ O le umi lava e avea ai Satani ma “pule o lenei lalolagi,” o le umi foʻi lenā e tatou te feagai ai ma faiga lē tonu. Ae e lē faapea ai ua leai se mea e mafai ona tatou faia i le taimi lenei, a o faatalitali i le taimi e “tuliesea” ai Satani. (Ioa. 12:31) Ua faailoa mai e Ieova i le Tusi Paia le māfuaaga ua faateteleina ai faiga lē tonu, faapea ona faalogona pe a silasila mai o loo tatou mafatia. (Sala. 34:​17-19) Na tatou aʻoaʻoina mai foʻi iā Iesu le auala e tatou te tali atu ai i faiga lē tonu, ma ua toeitiiti ona tafiesea lea e le Malo o le Atua faiga lē tonu uma. (2 Pete. 3:13) O lea, tau ina ia tatou maelega e talaʻi atu pea le tala lelei o le Malo o le Atua, ma tulimataʻia le taimi o le a faatumulia ai le lalolagi i le “faamasinotonu ma le amiotonu.”—Isa. 9:7.