Se Olaga Fou mo o Tatou Tuaa

PO O aʻoaʻo e le Afioga a le Atua, le Tusi Paia, e faapea o tagata uma lava pe a feoti latou te sopo lemu atu i le nofoaga o agaga ma faaauau ona ola ai i inā? E leai, e lē o aʻoaʻoina ai i le Tusi Paia. Ua faailoa mai e le Tusi Paia se faamoemoe ofoofogia o le ola pe a mavae le oti, a e lē i le auala ua manatu i ai le toatele e faia ai.

Seʻi manatu i le auala o fai mai ai le Tusi Paia e uiga i lo tatou uluai tuaa, o Atamu. Na faia o ia e Ieova mai “le efuefu o le eleele.” (Kenese 2:7) Sa maua e Atamu le avanoa e ola ai e faavavau ma le fiafia i le lalolagi. (Kenese 2:16, 17) A e peitai, na ia fouvale faasaga i Lē alofa na Foafoaina o ia, ma o le iuga, o le oti.

O fea na alu i ai Atamu ina ua oti? Na fetalai le Atua ia te ia: “Seia e toe foi atu i le eleele; auā na faiina aʻi lava oe; auā o le efuefu oe, e te toe foi atu lava i le efuefu.”—Kenese 3:19.

O fea na i ai Atamu a o lei faia e Ieova o ia mai le eleele? E lei i ai. Sa lei ola o ia i se isi mea. O lea, ina ua fetalai Ieova faapea o Atamu o le a “toe foi atu i le eleele,” na pau lava le uiga o lana fetalaiga e faapea, o le a lē toe i ai se ola ia Atamu, e pei lava o le efuefu. E lei ‘sopo atu’ Atamu e fai ma faatamā o se lalolagi o agaga o tuaa. E lei sopo atu o ia i se ola po o se manuia i le lagi, e lē o se puapuaga foi e faavavau i se nofoaga e faapuapuagatia ai. Na pau lava le suiga na ia faia, o le suia lea mai le ola i le leai o se ola, mai i le tulaga na i ai i le matuā le toe i ai lava.

A e faapefea le fanau uma a tagata? Pe na lē toe i ai foi tupuaga o Atamu ina ua feoti? Ua tali mai le Tusi Paia: “E oo uma lava [tagata ma manu] i le mea e tasi; e mai le efuefu uma lava, e toe foi atu foi uma lava i le efuefu.”—Failauga 3:19, 20.

Tulaga o Ē ua Maliliu

Ioe, o ē ua maliliu ua lē toe i ai se ola, lē toe faalogo, vaai, tautala, pe mafaufau foi. Mo se faaaʻoaʻoga, ua taʻua i le Tusi Paia: “Auā o e ua ola, ua latou iloa e oti i latou; a o e ua oti, latou te le iloa se mea; . . . O lo latou alofa foi, ma lo latou ita, ma lo latou mataua, ua mavae lava ia.” Ua fai mai foi le Tusi Paia: “Auā e leai se galuega, po o se mafaufau, po o se iloa, po o se poto i le tuugamau, o loo e alu atu i ai.”—Failauga 9:5, 6, 10.

O lea la, e tusa ai ma le Afioga a le Atua, a o ola tagata, ua latou iloa e oti i latou. A e peitai, a oo mai le oti, latou te lē toe iloa se mea. Latou te lē tutū i tafatafa o o latou lava tino oti, ma vaavaai atu i le mea ua faia i ai. Pe a oo mai le oti e lē toe i ai se fiafia po o se tiga, e leai foi se olioli po o se faanoanoa. E lē o iloa e tagata oti le mavae atu o taimi. O lo latou tulaga ua lē iloa se mea, e matuā lē iloa lava se mea, e sili atu nai lo o le moe.

O Iopu, o se auauna a le Atua i aso anamua, sa ia iloa e lē faaauau ona ola pea le tagata pe a oti. Sa ia malamalama foi e faapea, pe afai o le a lē faalaa mai le Atua, o le a leai la se faamoemoe e toe faafoisia ai i le ola. Na faapea mai Iopu: “O le tagata e oti o ia, ma taatia, e to foi le mānava a le tagata, ona ifea lea o ia? E taoto foi le tagata a e le toe tulai.” (Iopu 14:10, 12) O le mea moni, e lei faatalitalia e Iopu e faapea, afai e oti o ia, o le a faatasi atu i lona tuaa i le lalolagi o agaga.

Le Faamoemoe o le Toetu

Ona o ē ola e lē toe i ai pe a oti, na lagā ai e Iopu se fesili tāua ina ua ia faaauau mai e faapea: “Afai e oti le tagata, e toe ola mai ea o ia?” Na tali mai Iopu lava ia e faapenei: “Ou te faatalitali atu i aso uma o le taua ua tofia ai aʻu [taimi a o i ai i le tuugamau], seia oo ina suia o aʻu. Ia e [Ieova] valaau mai, ona ou tali atu ai lea ia te oe; ia e finagalo alofa i le galuega a ou aao.”—Iopu 14:14, 15.

I se isi faaupuga, e ui lava o le a sopo atu Iopu i le lē toe i ai, o le a lē faagaloina o ia e le Atua. Sa faatuatua Iopu o le a oo mai le taimi o le a toe “valaau” mai ai Ieova le Atua ia te ia i le toe faatuina o ia i le ola.

Na faaalia e Iesu Keriso o ia o le Alo o le Atua e faapea, o le faamoemoe o Iopu mo le toetu, o se mea moni lava. Na faamaonia e Iesu e faapea, o ē oti e mafai ona toe faatutuina mai i latou. E faapefea? E ala lea i lona faia o lea mea! E lei i ai o ia i inā e toe faatuina Iopu, a e, a o i ai i le lalolagi, na toe faatuina ai e Iesu le tama a le fafine ua oti lana tane i le aai o Naina. Na toe faatuina foi e Iesu i le ola le afafine e 12 tausaga le matua o le tamaloa e igoa ia Iairo. Ma na ia toe faatuina lana uo o Lasalo, o lē na maliu mo aso e fa.—Luka 7:11-15; 8:41, 42, 49-56; Ioane 11:38-44.

E faaopoopo atu i le faia o nei vavega, na talanoa atu ai foi Iesu e faatatau i se toetu sili i le lumanai. Na ia fetalai e faapea: “Aua tou te ofo i lenei mea, auā e oo mai le aso e faalogo ai i lona leo o i latou uma ua i tuugamau, ma latou o mai ai.” (Ioane 5:28, 29) Mulimuli ane, na faaalia ai foi e le aposetolo o Paulo, o lē na faaaogaina e Ieova ina ia ona toe faatuina aʻe se tama talavou le talitonu i se toetu i le lumanai. Na faapea mai o ia: “O loo ia te au le faamoemoe i le Atua, . . . o le a toe tutū mai e ua oti o e ua amiotonu atoa ma e ua amioletonu.”—Galuega 20:7-12; 24:15.

O nei mau faale-Tusi Paia o loo faasino atu i se toetu i le lumanai, e lē o taʻua ai se faaauauina o le ola i le nofoaga o agaga. Ua faasino atu na mau i le taimi o le a toe faafoisia ai le faitau miliona o ē ua maliliu i le ola i o latou tino faaletino i inei lava i luga o le lalolagi. O nei tagata toe faatutuina, o le a lē o ni tagata e lē toe manatua o latou uluai olaga i le lalolagi. O le a lē toe fananau mai i latou o ni pepe. Nai lo o lea, o le a avea i latou o tagata lava ia na i ai ina ua maliliu, o le a i ai le mafaufau lava e tasi ma uiga e tasi. O le a iloa lelei i latou e i latou lava faapea ma isi. Maeu se olioli o le a i ai pe a toe aufaatasi atu nei tagata ma a latou uo ma aiga! Ma maeu se matuā fiafia o le a i ai pe a toe feiloai ma o tatou tuaa!

Toetutu i le Ola i le Lagi

Pe na lei fetalai ea Iesu o le a ō nisi i le lagi? Ioe, sa ia fetalai faapena. I le po a o lei fasiotia o ia, na ia fetalai ai: “E tele mea e nonofo ai i le maota o loʻu Tamā; . . . ou te alu e sauni se mea e nonofo ai outou. Afai foi ou te alu ma sauni se mea e nonofo ai outou, ou te toe sau, ou te talia foi outou ia faatasi ma aʻu; ina ia i ai outou i le mea ou te i ai aʻu.” (Ioane 14:2, 3) Na fetalai atu Iesu i ona aposetolo faamaoni, a e e lē o le uiga o ana fetalaiga e faapea, o le a ō tagata lelei uma i le lagi.

Na faaalia e Iesu e faapea, o i latou e toe faatutuina i le lagi, e tatau ona ausia mea e manaomia nai lo o le tau ina ola i se olaga lelei. O le tasi o mea manaomia o le maua lea o le poto saʻo ia Ieova ma ana fuafuaga. (Ioane 17:3) O le isi mea e manaomia, o le faaalia o le faatuatua i le taulaga togiola a Iesu Keriso ma ia usiusitai i le Atua. (Ioane 3:16; 1 Ioane 5:3) O le isi foi mea e manaomia o le “toe fanau” i le avea o ni Kerisiano papatisoina ma faauuina e le agaga paia o le Atua. (Ioane 1:12, 13; 3:3-6) O le isi mea e manaomia mo le olaga faalelagi, o le tumau ma le onosai e pei ona sa faia e Iesu, i le faamaonia o le faamaoni i le Atua seʻi oo lava i le oti.—Luka 22:29; Faaaliga 2:10.

E i ai le mafuaaga e tatau ai ona ausia na manaoga maualuluga. O i latou e faatutuina i le lagi, e i ai se galuega tāua e tatau ona faia. Sa silafia e Ieova e lē tāitāi mafai ona taulau manuia malo faaletagata i le puleaina o mataupu a tagata i le lalolagi. O lea na ia fuafuaina ai se pulega faalelagi, po o lona Malo, o le a pule mai i le fanau a tagata. (Mataio 6:9, 10) O Iesu o le a avea ma Tupu o lena Malo. (Tanielu 7:13, 14) O nisi na filifilia mai le lalolagi ma toe faatutuina i le lagi o le a pule faatasi ma ia. Na valoia e le Tusi Paia e faapea, o nei tagata toe faatutuina o le a “faia foi i latou ma nuu faatupu, o ositaulaga foi i lo matou Atua; e fai foi i latou ma tupu i le lalolagi.”—Faaaliga 5:10.

Po o le a ausia e se vaega tele o tagata mea manaomia ia maua ai se toetu faalelagi? E leai. E lē ona o i latou lava ua māfua ai ona lē agavaa le toatele ua momoe i le oti. E toatele sa itiiti po o le leai foi o se avanoa na aʻoaʻo ai le upu moni ia Ieova ma ana fuafuaga. Na latou ola ma maliliu e aunoa ma le iloa e uiga ia Iesu Keriso po o le Malo o le Atua.

Na taʻua e Iesu i latou o le a ō i le lagi o se “lafu mamoe itiiti.” (Luka 12:32) Mulimuli ane na faaalia mai, o le aofai o i latou “na faatauina nai le lalolagi” e pule ma Keriso i le lagi, e 144,000. (Faaaliga 14:1-3; 20:6) A o avea le 144,000 o se fuainumera ua lava ma totoe e faatumuina le “tele o mea e nonofo ai” lea na taʻua e Iesu, o se fuainumera itiiti pe a faatusatusa i le faitau piliona o tagata o e na tupuga mai ia Atamu.—Ioane 14:2.

Mea e Tutupu a o Lei Oo i le Toetu Faalelalolagi

Seʻi o tatou toe autaluina mea ia ua uma ona tatou talanoaina. E tusa ai ma le faamatalaga a le Tusi Paia, o i latou ua maliliu ua lē toe i ai se ola seʻi vaganā ua toe faatutuina i latou e Ieova le Atua. O nisi ua toe faatutuina i le ola i le lagi, o i inā o le a pule ai faatasi ma Iesu Keriso i le pulega o le Malo. O le toatele o tagata, o le a toe faatutuina i le lalolagi e avea ma tagatānuu o lena Malo.

O le a faataunuuina e Ieova se vaega o lana fuafuaga mo le lalolagi e ala i le toetu faalelalolagi. Na faia e Ieova le lalolagi “ina ia ainā.” (Isaia 45:18) Na faia ina ia avea ma aiga tumau o le tagata. I lea, na pese ai le faisalamo: “O le lagi, o le lagi lava, e ia Ieova lea; a ua tuuina mai e ia le lalolagi mo le fanau a tagata.”—Salamo 115:16.

A o lei amataina le toetu i le ola i le lalolagi, e tatau ona i ai ni suiga tetele e oo mai. Atonu o le a e ioe e faapea, e lei fuafuaina e le Atua le lalolagi e faatumuina i taua, polusione, solitulafono, ma faiga sauā. O nei faafitauli, ua faapogaia e tagata e lē faaaloalo i le Atua ma ana tulafono amiotonu. O le mea lea o le a ‘faafanoina ai i latou ua fano ai le lalolagi’ e le Malo o le Atua—o se laasaga tāua ina ia faataunuu ai lona finagalo i le lalolagi. (Faaaliga 11:18) O le a faaumatia e le Malo tagata leaga uma, a e tuu ai ē amiotonu e ola e faavavau i le lalolagi.—Salamo 37:9, 29.

Parataiso i le Lalolagi

O i latou e toe faatutuina i se lalolagi ua faamamāina, o ni tagata e agamalu, ma manatu mamafa i tagata o ē faia le mea tonu. (Faatusatusa i le Mataio 5:5.) I lalo o le vaavaaiga alofa a le Malo o le Atua, o le a latou ola ai i ni olaga fiafia ma le saogalemu. Ua tuuina mai e le Tusi Paia lenei uluai vaaiga o tulaga o mea o le a taatele ai: “E sōloiesea foi e le Atua loimata uma i o latou mata; e leai foi se toe oti, po o se faanoanoa, po o se aue, e leai foi se toe puapuaga; auā ua mavae atu mea muamua.”—Faaaliga 21:4.

Ioe, o le a faaliliuina le lalolagi ina ia avea o se parataiso. (Luka 23:43) Seʻi manatu, i le uiga o lena mea! O lona uiga, o le a matuā aveesea falemai ma fale e tausi ai tagata mamai. I le Parataiso, o i latou o loo mafatia i āuga o le tagata matua, o le a toe malolosi ma maloloina lelei i latou. (Iopu 33:25; Isaia 35:5, 6) O le a lē toe i ai ni fale maliu, tuugamau, ma ni maa faamanatu o ē ua maliliu. E ala mai i lona Malo, o le a “faaumatia e faavavau le oti” e Ieova. (Isaia 25:8) O na faamanuiaga, e mautinoa o se olaga fou mo i tatou ma o tatou tuaa.

[Ata i le itulau 7]

O i latou e toe faatutuina i le lalolagi, o le a avea ma tagatānuu o le Malo