Lomiga Faale-Tusi Paia I LE INITANETI
Lomiga Faale-Tusi Paia
I LE INITANETI
Faa-Samoa
ā
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • ʻ
  • TUSI PAIA
  • LOMIGA
  • SAUNIGA
  • w87 8/1 itu. 4-7
  • Se Miti Na Faaalia ai ua Lalata le Vaivaa

Leai se vitiō o maua i lenei vaega.

Faamalie atu na iai se faalētonu i le kopiina o le vitiō.

  • Se Miti Na Faaalia ai ua Lalata le Vaivaa
  • Le Olomatamata Faasilasilaina le Malo o Ieova—1987
  • Tamaʻi Ulutala
  • Mataupu e Taitutusa
  • O le ā le Uiga o Lenei Mea ia i Tatou?
  • O “Tausaga e Fitu”—Mai Anafea Seʻia Afea?
  • E Faapefea le Lalata mai o le Vaivaa?
  • Ua Pule mai le Tupu!
    “Ia Oo Mai Lou Malo”
  • Ua Faailoaina le Uiga Lilo o le Laau Tele
    Uaʻi Atu i le Valoaga a Tanielu!
  • O le ā ua Faailoa Mai i Mea na Tutupu o Loo Taʻua i le Tusi Paia e Uiga i le 1914?
    Tali i Fesili Faale-Tusi Paia
  • Ua Pule Nei le Malo o le Atua!
    Se Olaga Fiafia e Faavavau!—Talanoaga Faale-Tusi Paia
Faitau Atili
Le Olomatamata Faasilasilaina le Malo o Ieova—1987
w87 8/1 itu. 4-7

Se Miti Na Faaalia ai ua Lalata le Vaivaa

“A o Ieova o le . . . Atua soifua, ma le tupu e faavavau.” (Ieremia 10:10) E leai lava se taimi na ia faamaui atu ai le pulega o lana vateatea, le mea moni na lē taulau ona amanaia e le Tupu o Nepukanesa o Papelonia anamua. Ina ia faamamafa atu i lena tupu faapaupau faapea “ua pule lē Silisili ese i le malo o tagata,” na mafua ia ona faia e le Atua ia te ia e ala i se miti na mafai ai e lana auauna o Tanielu ona faamatala lona uiga.—Tanielu 4:17, 18.

O le miti na aafia ai se laau tele. O lona “maualuga foi ua oo i le lagi uma.” O le poloaiga tauatua, na tuu ai i lalo le laau, a o le tagutugutu o lona pogai na fusia i fusi apa memea ma le uamea. E tumau ia mea seʻia mavae “tausaga e fitu” mo lena tagutugutu, ona toe tupu ai lea.—Tanielu 4:10-17.

“O le laau na e silafia,” sa faamatala atu ai e Tanielu, “le tupu e, o oe lava lea; . . . ma . . . lau pule.” O le a tuu i lalo Nepukanesa. O le a faoa lona malo, ioe e oo lava i lona mafaufau, o le a i ai le loto o le manu o le a teʻa ma tagata a e tataʻa faatasi ma manu o le vao mo “tausaga e fitu.” Seʻiloga lava ua mavae le vaitaimi faatulagaina ona aveesea ai lea o fusi faafaatusa, e faatagaina ai le tupu ia toe atamai ma maua lona nofoālii.—Tanielu 4:20-27.

E pei lava ona valoia, “na oo ia mea uma ia Nepukanesa le tupu.” (Tanielu 4:28) Fai mai le Lexicon Linguae Aramaicae Veteris Testamenti o le “fitu tausaga” o le miti a Nepukanesa o ni tausaga moni lava e fitu. Talu ai na nofo tupu Nepukanesa mo le 43 tausaga (624-581 T.L.M.), ua ono talafeagai lenei faaiʻuga.

O le ā le Uiga o Lenei Mea ia i Tatou?

Ua faagaoioia pea e Ieova lona silisili ese i le vateatea pe a ia silasila i ai o se mea talafeagai. Mo se vaitaimi sa ia faia faapea i luga o le lalolagi e ala i le nuu o Isaraelu, o ona tupu faalelalolagi sa taʻua ma le tonu sa nofoi “i le nofoālii o Ieova.” (1 Nofoaiga a Tupu 29:23) Petiaʻi, ina ua aposetate tagata Isaraelu, na faatagaina ai loa e Ieova le faasologa o ona tupu i le gafa o Tupu o Tavita ia faatoilaloina.

O lea, maeʻu le talafeagai faapea, i sina taimi mulimuli ane ona tuuina atu le e le Atua ni faamaoniga i le Tupu o Nepukesa—o lē na faatagaina na te faaumatia Lona malo faatusa—ma i lenei auala e lē faapea ua faamutaina ai ma le aiā tatau silisili ese a le Atua. Maeʻu le tāua o le faamamafa atu ia te ia ma malo uma o Nuu ese na solia i lalo mulimuli ane le malo e fai ma sui a le Atua, o lenei tulaga o mea e mo na o sina vaitaimi!

O lea, o le taimi tonu na tuuina atu ai le miti, o le tagata na tuuina atu i ai, ma le matua autu o le silisili ese tauatua na ia faamamafaina mai, ua finau mai mo se isi faamaoniga e sili mamao atu i le uiga na i ai mo Nepukanesa. Na latou manatu faapea e pei ona tuu i lalo o le laau na faamauina i fusi, o le pulega tauatua e pei ona sa faasalafa atu i Ierusalema, ua faaumatia nei, o le a lē toe faafoisia seʻia aveesea na fusi o tofitofiga pe a mavae “tausaga e fitu.” I le taimi lena, o le sui Pule a le Atua, le “tagata ua aupito faatauvaa,” ua faasino atu i le Mesia folafolaina, o le a faanofoina i lona Malo. I le fia iloa pe o afea o le a faia ai e le Atua lenei mea, na talosagaina ai e soʻo o Iesu se faailoga.—Tanielu 4:17; Mataio 24:3.

E i ai foʻi isi faamaufaailoga e faaalia ai le saʻo o le mamao atu o lenei faatatauga o le miti a Nepukanesa. O le valoaga o loo faamauina i le Tanielu 9:24-27 ua faasino tonu lava i le tausaga o le afio mai o le Mesia e sili atu i le 500 tausaga ua mavae.a O lea, afai o le taimi o le afio mai o le Mesia o se tagata na valoia mai ma le tonu, pe lē tatau ai foʻi la ona faaiʻua faapea o le taimi o lona toe afio mai lē vaaia i le mana o le Malo e sili atu ona tāua o le a valoia mai i lea lava tulaga e tutusa? O ai e mafai ona faia lenei mea e sili atonu ona talafeagai na i lo o Tanielu? Manatua foʻi, ina ua uma ona faamauina ana faaaliga ma miti faavaloaga, e aofia ai ma le miti a Nepukanesa e uiga i le laau, na taʻu atu ia Tanielu: “Ia e pupuni o ia upu, ma faamaufaailogaina le tusi, seia oo i ona po o le iuga.” Ai se ā seʻia oo ai i na aso? Auā o le vaitaimi lena, lena, o le a “tupu tele ai foi le malamalama.” Afai o le mea na tusia e Tanielu sa tumau pea ona faamaufaailogaina, e lē faamalamalamaina, seʻia oo “i ona po o le iʻuga,” pe lē faamaonia ai ea la i lena mea faapea o ana tusitusiga sa sili ona tāua faavaloaga i lena vaitaimi?—Tanielu 12:4.

O “Tausaga e Fitu”—Mai Anafea Seʻia Afea?

A o tuuina atu lana faailoga, sa fetalai Iesu e uiga i “tausaga e fitu,” na ia taʻua o “tausaga o nuu ese, seia faaiuina tausaga o nuu ese.” (Luka 21:24) O le faasinoga i le Oxford NIV Scofield Study Bible (1984) ua taʻu mai ai ia i tatou faapea o “taimi o Nuu Ese’ [King James Version e faasino i “tausaga o nuu ese”] na amata ina ua faatagataotauaina Iuta e Nepukanesa . . . Talu mai lena taimi sa avea ai Ierusalema, e pei ona fetalai Keriso, ‘e solia foi . . . e nuu ese.’”

O le ā le umi o “tausaga e fitu,” po o “tausaga o nuu ese,” e faaauau ai? E manino lava, o le a faalautele e sili atu i tausaga moni e 7 e taʻi 360 aso i le tausaga (e pei ona faatatuina a itausaga faale-Tusi Paia), o lona aofaʻiga e 2,520 aso. O uluaʻi gaoioiga faale-Tusi Paia e tatau ai ona tatou faatatauina le tausaga mo le aso e tasi. (Tagaʻi i le Numera 14:34; Esekielu 4:6; faatusatusa Faaaliga 12:6,14) O sea faatatauga o lona uiga o le umi o “tausaga e fitu” e 2,520 tausaga. Afai na amata i le faaumatiaga o Ierusalema i le 607 T.L.M. e iʻu la i le tausaga e 1914 T.A.

Mo le sili atu i le tolusefulu tausaga a o leʻi oo i le 1914, sa faasino ai Molimau a Ieova i le tāua o lenei aso. Peitaʻi, o le mea e malie ai, ona fai mai le tusi International Crisis, e Eugenia Nomikos ma Robert C. North (1976), faapea “sa itiiti pe leai foʻi ni faamaoniga o se mapuna faasolosolo malie po o le oso aʻe i luma o se fetuleiaiga po o se vevesi na taʻitaʻiina saʻo atu ai i le pasae o se taua.” Na i lo lea, “i le faaiʻuiʻuga o le 1913 ma le amataga o le 1914 . . . o faiā i le va o pulega malolosi na foliga mai ua sili atu ona matutū na i lo o le tulaga sa i ai mo le tele o tausaga.” Peitaʻi i aso nei, i le fitusefulu tausaga mulimuli ane, fai mai tagata o talafaasolopito o le 1914 o se tausaga iloga i le talafaasolopito o le fanau a tagata. Mo se faaaʻoaʻoga, ua faapea mai tusitusiga a se tagata Siamani o Meyer Enzyklopadisches Lexikon, faapea, “o āuga o le Taua l a le Lalolagi o se matuā fouvalega na oʻo i olaga toeitiiti lava o tagata uma, i le itu tau tamaoaiga faapea foʻi ma le va fealoaloaʻi ma le faapolotiki.”

Ua lauiloa le vaega o faiga faapolotiki o mea na tutupu i le 1914. O suiga i le va o fealoaloaʻi na ia aumaia o loo taʻua i le tusi a Virginia Cowles 1913: An End and a Beginning. “O le tausaga e 1913 na faailogaina ai le faaiʻuga o se vaitaimi,” sa ia tusi ai. E tusa ma taualumaga tau tamaoaiga, na tusia e Ashby Bladen, o se peresitene sinia lagolago o le The Guardian Life Insurance Company o Amerika, faapea: “A o leʻi oo i le 1914, na i ai se maliega, i le faiga o mea tau tupe ma fefaatauaʻiga o tupe . . . Pe a faaaogā e se tasi le masina o Aokuso i le 1914 o le faailoga lena e iloa ia le eseesega i le va o le sefuluiva ma le luasefulu senituri. I le tele o taualumaga o faiga faaletagata ua i ai lava se suiga i tulaga lautele . . . O le tasi mafuaaga sili o le motusia o soʻotaga i le va o faiga tau tupe ma le aogā moni o tupe lea na amata i le 1914 . . . O le motusia o le soʻotaga o se mea iloga na tupu . . . Sa faailogaina ai e 1914 o se suiga tāua, ma i le iʻuga, ua pei o se mala le suia o lena faiga.”

E Faapefea le Lalata mai o le Vaivaa?

O faamaoniga o le faailoga a Iesu o loo i ai nei i lona faataunuuga e faigofie lava ona maua e pei o se nusipepa po o tala mai televise. Ma ua ofoina mai faamanaoniga maumaututū faapea o talaaga e faamaonia ai le lagolagoina o le 1914 e pei ona faaalia mai le miti a Nepukanesa e saʻo. O lea i aso nei, i le 1987, o lona uiga ua 73 nei tausaga talu ona tatou i ai i “ona po o le iuga.” Na folafola mai e Iesu, o le a i ai nisi o le tupulaga o tagata matutua na mafai ona molimauina lona amataga o le a soifua pea seʻia aumaia e le puapuaga tele lona iʻuga.—Mataio 24:34.

Maeʻu se mafuaaga maumaututū mo i tatou e tatau ai ona mataala, ma taulaʻi atu o tatou mata i le faaaliga tauatua i le po o le ā le lalata mai o le vaivaa! Paga le faitaulia o lo tatou aloese mai le leai o se onosaʻi, ma taumafai e faanatinati le taimi tauatua, e na ona avea ai ma mea e ogotia ai i le lē taulau! I le isi itu, maʻeu le tāua pe a tatou leoleo faasaga i le faamaliegofieina, i le taumafai e faagesegese, ma avea ai ma mea e te misia ai! Manatua, e i ai se mea e sili atu ona mataʻutia na i lo o le na ona misia o le pasi, nofoa afi, po o se vaalele. O le mea mataʻutia lea o le misia o le ola e faavavau i le faiga fou o mea a le Atua. Ma o se mea sili lena ona lelei e lē tatau ona misia!

[Faaopoopoga i lalo]

a Mo se faamatalaga o lenei mea, tagaʻi i le tusi “Let Your Kingdom Come,” itulau 56-63, na faasalalauina i le 1981 e le Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

[Pusa i le itulau 6]

O Anafea na Iʻu Tonu ai “Tausaga e Fitu”?

Ua finau mai nisi tagata faapea e tusa lava pe faavaloaga “tausaga e fitu” ma e tusa lava po o le umi e 2,520 tausaga, o loo sese pea Molimau a Ieova e uiga i le faamatalaga o le 1914 ona ua latou faaaogā sese le amataga o le faitauga. Ua latou fai mai, na faaumatia Iesulasema i le 587/6 T.L.M., a e lē o le 607 T.L.M. Afai e moni, o le a siʻia la e lenei mea le amataga o “ona po o le iuga” pe ā ma le 20 ni tausaga. Peitaʻi, i le 1981 na faasalalauina ai e Molimau a Ieova se faamaoniga mautinoa e lagolagoina ai le 607 T.L.M. o le aso. (“Let Your Kindom Come,” itulau 127-40, 186-9) E lē gata i lea, pe mafai e i latou na ua taumafai e gaoia le 1914 i lona faitaulia faale-Tusi Paia ona faamaonia e uiga i lena mea faapea o le 1934— po o se isi lava tausaga—e sili atu ona aʻiaʻi, sili ona ofoofogia, ma sili atu ona mataʻina mea na tutupu ai i le tala faasolopito o le lalolagi na i lo o le 1914?

[Siata i le itulau 6]

(Tagaʻi i le lomiga mo le ata atoa)

Fitu “tausaga o nuu ese” Taimi o le iʻuga

(2,520 tausaga)

607 T.L. M 33 T.A. 1914 T.A. 1987 T.A.

Sa faaumatia Sa “solia” pea Na amata ai “ona Ua 73 tausaga i

ai Ierusalema “Ierusalema” po o le iuga.” le agai atu i “ona

faalelalolagi (Luka 21:24) (Tanielu 12:4) po o le iuga.”

(Mataio 24:3, 12:22)

[Ata i le itulau 7]

O le miti a Nepukanesa e i ai sona faataunuuga sili atu e aafia ai oe!

    Lomiga Faa-Samoa (1971-2026)
    Log Out
    Log In
    • Faa-Samoa
    • Lafo Faamatalaga
    • Faapolokalame
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Aiāiga Faapitoa
    • Aiā Faaletulafono
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Lafo Faamatalaga