Watchtower MIKANDA I MU INTERNETE
Watchtower
MIKANDA I MU INTERNETE
Kisongye
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILO
  • nwt Bansushi 1:1-21:25
  • Ba nsushi

Tatui bapete video.

Etufuile namu lusa, kui kintu kibakutshishua kukafika kui video.

  • Ba nsushi
  • Bible Ngaluluilo a Nsenga Ipia
Bible Ngaluluilo a Nsenga Ipia
Ba nsushi

BA NSUSHI

1 Kunyima kua lufu lua Yoshua, bena Isalele* abayipuishe Yehowa’shi: “Nnanyi a kuatudi ende a kumpala mu kuluisha bena Kanaana?” 2 Yehowa nkualula’shi: “Yunda nyi ende. Talayi! Namupa* nsenga muiyasa diaye.” 3 Nyi Yunda nkulungula mukuabo Simeone’shi: “Fika tuende mu nsenga* yabadi bampe bua’shi tukalue ngoshi na bena Kanaana. Akupu nende nobe mu nsenga yabadi bakupe.” Biabia Simeone nkuenda naye.

4 Pabaadi Yunda muende, Yehowa bebapeele bena Kanaana na bena Perizi mu maasa muabo, abo nkutshokola bantu 10 000 mu Bezeke. 5 Abo nkusangana Adoni-bezeke mu Bezeke, na kuakua abo nkulua naye ngoshi na nkutshokola bena Kanaana na bena Perizi. 6 Pabaadi Adoni-bezeke musuukie, babamulondele, bamukuata na bamutshiba biala na mana akata. 7 Nyi Adoni-bezeke nkuakula’shi: “Kui ba nfumu 70 babadi batshibe biala na mana akata na bakuete kusangula bia kudia muushi mua mesa ande. Efile Mukulu bankitshi nka bu biandi mukite bangi.” Kunyima kua biabia babamutuadile ku Yelusalema na aye nkafuila kuakua.

8 Dingi bantu ba Yunda nkulua na Yelusalema ngoshi na abo nkumukuata; abo nkuipaa bantu ba muanka ku lupete lua ngoshi na nkuela kibundi kaalo. 9 Kunyima kua biabia, bantu ba Yunda babaalalele mu kulua ngoshi na bena Kanaana bashale mu nsenga ya ku miengie, mu Negebe na mu Shefela. 10 Biabia Yunda nkuenda mu kulua na bena Kanaana babaadi bashale mu Ebrone (kumpala eshina dia Ebrone dibaadi Kiriate-arba), na abo nkuipaa Sheshayi, Ahimane, na Talmayi.

11 Abo nkukatuka kuakua, nkuenda mu kulua ngoshi na bantu ba ku Debire. (Kumpala eshina dia Debire dibaadi Kiriate-sefere.) 12 Akupu Kalebe nkuakula’shi: “Muntu akaluisha bena Kiriate-sefere na akuata kibundi kiabo, namupa muana ande mukashi Akesa bu mukashi aaye.” 13 Na Otenyele muana a Kenaze, muina a Kalebe mulume nkuikikuata. Biabia Kalebe nkumupa muana aaye mukashi Akesa bu mukashi aaye. 14 Pabaadi Akesa ende ku nshibo ya mulume aaye, baadi mutakule mulume aaye bua kuteka nshaye efuba. Akupu aye nkuika ku mpunda* aaye. Kalebe nkumuipusha’shi: “Okiebe kinyi?” 15 Aye nkumulungula’shi: “Ngielele namu miabi, muanda we mumpe kipindi kia nsenga dia kuushi;* mpe namu dingi Gulote-maime.”* Biabia Kalebe nkumupa Gulote a Kunundu na Gulote a Kuushi.

16 Na lutandua lua muina Keni muko mulume a Moyise, nkukatuka mu kibundi kia mabo na muilo wa Yunda, nkuenda ku kabaaka ka Yunda dia kuushi kua Arade. Abo nkuenda kuakua na nkushala munkatshi mua muilo. 17 Anka Yunda na mukuabo Simeone, nkuenda na nkuluisha bena Kanaana abaadi bashale mu Sefate na nkubutula kibundi. Biabia abo nkuudika kibundi bu Orma.* 18 Akupu Yunda nkukuata Gaza na nsenga yaye, Ashekelone na nsenga yaye, na Ekrone na nsenga yaye. 19 Yehowa baadi na Yunda na abo nkuata nsenga ya ku miengie, anka tababaadi bobeshe kubinga bantu babaadi bashale muibanda, muanda abaadi na matempu a ngoshi e na tupete tula tua kiamo ku bipombo.* 20 Abo nkupa Kalebe Ebrone, nka bu bibaadi Moyise mulee, na aye nkubinga bana balume basatu ba Anake muanka.

21 Anka bena Benyamine tababaadi babingie bena Yebuse babaadi bashale mu Yelusalema, biabia bena Yebuse baki’abatungunuka na kushala na bena Benyamine mu Yelusalema mpa na lelo.

22 Yaaya nsaa, lutandua lua Yosefe nkukaamina mu kulua ngoshi na Betele, na Yehowa baadi nabo. 23 Lutandua lua Yosefe lubatumine bantu mu kupuupa Betele (kumpala eshina dia kibundi dibaadi Luze), 24 na ba mpuupa babamuene muntu baadi atuuku mu kibundi. Biabia abo nkumulungula’shi: “Etuleshe namu eshinda adituele mu kibundi, na atukukitshina mianda na kalolo.”* 25 Biabia yawa muntu nkuibalesha eshinda adituele mu kibundi, na abo nkuipaa bantu ba mu kibundi ku lupete lua ngoshi, anka abo nkutadiila yawa muntu na kifuko kiaye buabadia kuenda. 26 Yawa muntu nkuenda mu nsenga ya bena Ite, nkuibaka kibundi na nkuikiudika bu Luze, nyi eshina diakio mpa na lelo.

27 Manasee tabaadi muate Bete-sheane na bibundi biaye bimuifunyishe, Tanake na bibundi biaye bimuifunyishe, bantu ba mu Dore na bibundi biaye bimuifunyishe, bantu ba mu Ibeleame na bibundi biaye bimuifunyishe, na bantu ba mu Megido na bibundi biaye bimuifunyishe. Bena Kanaana babaadi batungunukie na kushala mu ino nsenga. 28 Pabekeele bena Isalele na bukome bui bungi, bababangile kukitshisha bena Kanaana mifubo pa bukopo, anka tababaadi bebabingie boso.

29 Sunga Efraime tabaadi mubingie bena Kanaana babaadi bashale mu Gezere. Bena Kanaana babatungunukile na kushala munkatshi muabo mu Gezere.

30 Zabulone tabaadi mubingie bantu ba mu Kitrone na bantu ba mu Nahalole. Bena Kanaana babatungunukile na kushala munkatshi muabo na babaadi abebakitshisha mifubo pa bukopo.

31 Ashere tabaadi mubingie bantu ba mu Ako na bantu ba mu Sidone, ba mu Akalaba, ba mu Akezibe, ba mu Eleba, ba mu Afike, na ba mu Rehobe. 32 Biabia bena Ashere babatungunukile na kushala munkatshi mua bena Kanaana babaadi bashale mu yaaya nsenga, muanda tababaadi bebabingie.

33 Neftali tabaadi mubingie bantu ba mu Bete-shemeshe na bantu ba mu Bete-anate, anka babatungunukile na kushala munkatshi mua bena Kanaana babaadi bashale mu yaaya nsenga. Bababangile kukitshisha bantu ba mu Bete-shemeshe na bantu ba mu Bete-anate mifubo pa bukopo.

34 Bena Amore babaadi bashikiile bena Dane ku nsenga ya ku miengie, muanda tababaadi abebatadiila bua’shi baalaale muibanda. 35 Biabia bena Amore babatungunukile na kushala ku Muengie wa Herese, mu Ayalone na mu Shalabime. Anka pabaadi lutandua lua Yosefe lufikie na bukome* bui bungi,* lubabangile kuibakitshisha mifubo i bukopo. 36 Nsenga ya bena Amore ibaadi ayikatukila ku eshinda adikaamina ku Akrabime, kukatukila ku Sela, nkukaamina.

2 Akupu muikeyilu a Yehowa nkukatuka ku Gilegale nkukaamina ku Bokime na nkuakula’shi: “Nemuinutuushe mu Ejipitu bua kuinutuesha mu nsenga inaadi muitshipe kui ba mashenu-kulu. Dingi nambile’shi, ‘Tanangipee kilombeno kiande nenu. 2 Muanda anue, tanui balombene kukita kilombeno na bantu ba pa nsenga na abitungu nubumbule bilambuilo biabo.’ Anka tanui bakookiele eyi diande. Buakinyi nuibakite biabia? 3 Nyi buakinyi ami namu nemuambe’shi, ‘Tankebabingi kumpala kuenu, na abekala bu kateo kuanudi, na b’efile babo abenukaka kuabadi.’”

4 Pabaadi muikeyilu a Yehowa mulungule bena Isalele boso ano mayi, muilo ubabangile kudila n’eyi di bukopo. 5 Biabia abaudikile yaaya mbalo bu Bokime,* na abo nkulambula Yehowa milambu kuanka.

6 Pabaadi Yoshua mualushe muilo, muina Isalele oso balukiile ku bupianyi buaye bua kuata nsenga. 7 Muilo ubatungunukile na kufubila Yehowa mafuku oso a Yoshua na mafuku oso a bakulu babaadi na muwa kunyima kua Yoshua, na babaadi bamone mianda yoso ikata ibaadi Yehowa mukitshine Isalele. 8 Akupu Yoshua muana a Nune mufubi a Yehowa nkufua na bipua 110. 9 Biabia abo nkumushiika mu nsenga ya bupianyi buaye mu Timenate-herese, mu nsenga ya ku miengie ya Efraime, dia kunundu kua muengie wa Gashe. 10 Bantu ba kiakia kipungo kioso nkubungibua kui ba mashabo kulu, na bantu ba kingi kipungo bashibaadi abauku Yehowa sunga bibaadi mukitshine Isalele nkutuuka kunyima kuabo.

11 Biabia bena Isalele abaadi bakite mianda ibubi ku meso kua Yehowa na abo nkufubila* ba Baale. 12 Abo nkusumbushena Yehowa, Efile Mukulu a ba mashabo, baadi muibatuushe mu nsenga ya Ejipitu. Na abo nkulonda bangi b’efile, b’efile ba miilo ibaadi ibefunyishe, na abo nkuibayinamina na nkufiitshisha Yehowa munda. 13 Abaadi basumbushene Yehowa na abo nkufubila Baale na bifuatulo bia Ashitorete. 14 Nyi nsungu ya Yehowa nkutembela Isalele, biabia aye nkuibatuula mu maasa mua bantu abapaulaa, abo nkuibapaula bintu. Aye nkuibapaana mu maasa a beshikuanyi babaadi bebefunyishe, na tababaadi dingi na mushindo wa kuimana kumpala kua beshikuanyi babo. 15 Mbalo yoso ibaabadi abende, eyasa dia Yehowa dibaadi adibaluisha, di’ebatuadilanga dikienga nka bu bibaadi Yehowa muakule, na nka bu bibaadi Yehowa muitshipe kuabadi, abo nkukienga ngofu. 16 Biabia Yehowa baadi atuusha ba nsushi abaadi abebapaasha ku maasa a bantu abaadi abebapaula.

17 Anka abo nkupela kuteemesha mpa na ba nsushi, abo nkulanguila bangi b’efile* na nkuibayinamina. Abo nkuleka bukidibukidi eshinda dibaadi ditambukile ba mashabo kulu, baba babaadi bakookiele miiya ya Yehowa. Abo nkukutua kukita biabia. 18 Misuusa yoso ibaadi Yehowa ebatuushisha ba nsushi, Yehowa baadi na yawa nsushi, na baadi ebapaasha mu maasa mua beshikuanyi babo mafuku oso a yawa nsushi; muanda Yehowa baadi ebapushisha lusa* bua kudila kuabo muanda wa baba abaadi abebakiengiesha na baba babaadi abebakitshina mianda i bubi.

19 Anka pabaadi yawa nsushi afu, abaadi ababanguula kukita bi bubi kukila mpa na ba mashabo pa kulonda bangi b’efile, kuibafubila na kuibayinamina. Tababaadi balekie bikitshino biabo na muikeelo wabo wa mutue wi bukopo. 20 Nfudiilo a bioso nsungu ya Yehowa nkutembela Isalele, na aye nkuakula’shi: “Pa muanda uno muilo ubayipaa kilombeno kiande kinaadi mutumine ba mashabo kulu eyi bua kutumikila na ubakutua kunkookiela, 21 ami namu tankabingi kumpala kuabo muilo su ngumune wa ku miilo ibaadi Yoshua mulekie pabaadi mufue. 22 Bino mbua kutompa su Isalele ashala muishinda dia Yehowa pa kuimutambukila bu bibaadi bikite ba mashabo.” 23 Biabia Yehowa nkutadiila ino miilo buayidia kushala. Tabaadi muiyibingie bukidibukidi, na tabaadi muiyituule mu maasa mua Yoshua nya.

3 Ino nyi miilo ibaadi Yehowa mutadiile bua’shi ishale bua kutompa baba bena Isalele boso bashibaadi balue ngoshi su ngimune na Kanaana 2 (bino bibaadi bua’shi bipungo bia bena Isalele bilue ngoshi, baba bashibaadi babande kumona mianda i biabia kumpala): 3 ba nfumu batano ba bena Filistine, na bena Kanaana boso, bena Sidone na bena Ivii babaadi bashale mu Muengie wa Lebanone kukatukila ku Muengie wa Baale-ermone mpa na ku Lebo-amate.* 4 Ino miilo ibaadi ikuashe bua kutompa Isalele bua kuuka su Isalele akookiela miiya ya Yehowa, ibaadi mupe ba mashabo kukiila kui Moyise. 5 Biabia bena Isalele nkushala munkatshi mua bena Kanaana, bena Ite, bena Amore, bena Perizi, bena Ivii na bena Yebuse. 6 Bena Isalele abaadi abebakila bana bakashi ba ino miilo, na bana balume ba ino miilo babaadi abebakila bana bakashi ba Isalele, na bena Isalele nkubanga kufubila b’efile babo.

7 Biabia bena Isalele abaadi bakite mianda ibubi ku meso kua Yehowa, abo nkuiluankana Yehowa Efile Mukulu aabo, na nkufubila ba Baale na mitshi ya kishila.* 8 Nyi nsungu ya Yehowa nkutembela Isalele na aye nkuibapaana mu maasa a Kushane-rishataime nfumu a Mesopotami.* Bena Isalele nkufubila Kushane-rishataime munda mua bipua muanda. 9 Pabaadi bena Isalele betanyine Yehowa bua kuibakuasha, Yehowa batuushishe mupaashi a kupaasha bena Isalele, Otenyele muana a Kenaze muina a Kalebe mulume. 10 Kikudi kia Yehowa nkumuikila na aye nkufika nsushi a Isalele. Pabayile ku ngoshi, Yehowa bamupeele Kushane-rishataime nfumu a Mesopotami* mu maasa aaye, biabia aye nkutshokola Kushane-rishataime. 11 Kunyima kua biabia, nsenga ibekeele mu butaale munda mua bipua 40. Akupu Otenyele muana a Kenaze nkufua.

12 Akupu bena Isalele bababangile kukita dingi mianda ibubi ku meso kua Yehowa. Biabia Yehowa nkutadiila Eglone nfumu a Moabe bua kutshokola Isalele, muanda babaadi bakite mianda ibubi ku meso kua Yehowa. 13 Dingi bayile na bena Amone na bena Amaleke mu kulua ngoshi na bena Isalele. Abo nkutuuka Isalele ngoshi na nkukuata kibundi kia mabo. 14 Bena Isalele nkufubila Eglone nfumu a Moabe munda mua bipua 18. 15 Akupu bena Isalele babayitanyine Yehowa bua kuibakuasha, biabia Yehowa nkuibatuushisha mupaashi Ehude muana a Gera muina Benyamine baadi na lubokosua. Kunyima kua mafuku, bena Isalele babamutumine n’efuto kui Eglone nfumu a Moabe. 16 Yaaya nsaa Ehude nkuikitshina lupete lua maashi kubidi, lui bula bua kude* umune na aye nkuiluanya kuitankanta diaye dibalume muushi mua kilamba kiaye. 17 Akupu aye nkupa Eglone nfumu a Moabe diadia efuto. Eglone baadi muntu a mbidi ikata ngofu.

18 Pabaadi Ehude mupudishe kutuusha efuto, balukiile na bantu babaadi basemune diadia efuto. 19 Anka kunyima kua’bo kufika ku nkishi* yabadi basee ku Gilegale, aye nabene balukiile na akula’shi: “Nfumu, ne na mukandu wa nkulungula ush’akupusha bangi bantu.” Biabia nfumu nkuakula’shi: “Umiinayi!” Nyi bafubi baye boso nkukatuka. 20 Biabia Ehude nkufika kuadi pabaadi mushale bupenka, mu kadimbo kaye ka kuiyilu mui mashika. Ehude nkuakula’shi: “Ne na mukandu oobe aufiki kui Efile Mukulu.” Biabia aye nkuibua mu nkuasa aaye a bufumu. 21 Akupu Ehude nkutuusha lupete lubaadi kuitankanta diaye dibalume na mboko yaye ibakashi, na nkumukinkila luanka muifu diaye. 22 Lupete loso nkutuela mpa na mutuela walo, na muimu nkushika lupete muanda tabaadi mutuushe lupete muifu diaye na tufi nkutuuka. 23 Ehude nkutuukila mu kisanga* afu’ashitanga biibi bia kadimbo ka kuiyilu na kuibifunga. 24 Kunyima kua’ye kuenda, bafubi babalukiile na abo nkumona’shi biibi bia kadimbo ka kuiyilu bibaadi bifungie. Biabia abo nkuakula’shi: “Pangi e mu nkumba* mu kadimbo ka munda mui mashika.” 25 Abo nkutungunuka na kutengiela mpa na pabaabadi bakalakashue, anka pabaabamuene’shi tabaadi nka mushitule biibi bia kadimbo ka kuiyilu, babaatshile nfungula abo nkuibishitula na nkumona nfumuabo mmupone paashi* mufue!

26 Pabaabadi baki’abanyengakana, Ehude basuukile akidila pepi na nkishi* yabadi basee na aye nkukafika ku Seira kushi aye kupeta masaku. 27 Pabafikile, belele mpungi mu nsenga ya ku miengie ya Efraime; na bena Isalele nkukatuka ku nsenga ya ku miengie nkualaala, na aye nyi baadi ebakunkusha. 28 Akupu aye nkuibalungula’shi: “Ndondeyi muanda Yehowa benupa beshikuanyi benu bena Moabe mu maasa eenu.” Biabia abo nkumulonda na nkukuata ma mbalo a kusabukila lua ngua a Yordane, bua’shi bena Moabe tabasabukanga na tababaadi batadiile muntu su ngumune bua kusabuka. 29 Mu yaaya nsaa abo nkuipaa bena Moabe 10 000, boso bekale bana balume be bukome na ba sha mashimba anyingie; muntu su ngumune tabaadi musuukie. 30 Biabia Isalele nkutshokola Moabe mu diadia efuku; na nsenga ibekeele mu butaale munda mua bipua 80.

31 Kunyima kua Ehude kubaadi Shamagare muana a Anate, baadi muipee bena Filistine 600 na esola dia kusaka nadio ngombe; na aye’nyi baadi mupaashe Isalele.

4 Anka kunyima kua lufu lua Ehude, bena Isalele babakitshine dingi mianda ibubi ku meso kua Yehowa. 2 Biabia Yehowa nkuibapaana mu maasa a Yabine nfumu a Kanaana baadi amunana mu Asore. Mukata a kiluilo kiaye kia basalayi baadi Sisera baadi mushale mu Aroshete a miilo.* 3 Bena Isalele nkudila kui Yehowa, muanda Yabine* baadi na matempu a ngoshi 900 e na tupete tula tua kiamo ku bipombo* na baadi mukiengieshe ngofu bena Isalele munda mua bipua 20.

4 Debora, mutemuki mukashi, mukashi a Lapidote nyi baadi asambisha Isalele mu aa mafuku. 5 Baadi na kiubishi kia kushala muushi mu’ebo dia Debora pankatshi pa Rama na Betele mu nsenga ya ku miengie ya Efraime; bena Isalele babaadi abende kuadi bua kusambishibua. 6 Aye nkutumina Barake muana a Abinoame mukiendi ku Kedeshe Neftali na nkumulungula’shi: “Yehowa Efile Mukulu a Isalele ta mmutume eyi su? ‘Nda na okaamine ku muengie wa Tabore na bantu 10 000 ba Neftali na Zabulone. 7 Nakakutuadila Sisera nfumu a kiluilo kia basalayi kia Yabine, pamune na matempu aaye a ngoshi na bisaka biaye bia basalayi ku musulo* wa Kishone, na nakakupa anka mu maasa oobe.’”

8 Nyi Barake nkumulungula’shi: “Su wende nami, nende, anka su tuende nami, ntanende.” 9 Debora nkumulungula’shi: “Nende binyibinyi nobe, anka ngoshi yuende mu kulua tayikakutuadila ntumbo muanda Yehowa akatuulu Sisera mu maasa a muana mukashi.” Akupu Debora nkuibua na nkuenda na Barake ku Kedeshe. 10 Barake nkuitanyisha kisamba kia Zabulone na kia Neftali ku Kedeshe na bantu 10 000 babamulondele. Debora namu bayile naaye.

11 Hebere muina Keni baadi muiabuule kui bena Keni, lutandua lua Obabe muko mulume a Moyise, na kashibo kaaye k’epema kabaadi kashimikue pepi na mutshi ukata mu Saananime e ku Kedeshe.

12 Babalunguile Sisera’shi Barake muana a Abinoame bakaamina ku muengie wa Tabore. 13 Mususa umune Sisera nkubunga matempu aaye oso a ngoshi—matempu 900 e na tupete tula tua kiamo* ku bipombo—na bisaka biaye bioso bia basalayi bibaadi naaye kukatukila ku Aroshete a miilo bua kuenda ku musulo* wa Kishone. 14 Debora nkulungula Barake’shi: “Ebuee, muanda dino nyi efuku adikupa Yehowa Sisera mu maasa oobe. Yehowa tende kumpala koobe su?” Na Barake nkuika ku Muengie wa Tabore na bantu 10 000 babaadi abamulondo. 15 Akupu Yehowa nkutuesha Sisera na matempu aaye oso a ngoshi na kiluilo kiaye kioso kia basalayi mu kafutakanyi kumpala kua lupete lua ngoshi lua Barake. Nfudiilo a bioso Sisera nkuika kuitempu diaye na nkusuuka lua ngua. 16 Barake nkulonda matempu a ngoshi na kiluilo kia basalayi mpa na ku Aroshete a miilo. Biabia kiluilo kioso kia basalayi ba Sisera nkuipayibua ku lupete lua ngoshi; takui muntu su ngumune baadi mushale.

17 Anka Sisera nkusuukila ku kashibo k’epema ka Yaele mukashi a Hebere muina Keni, muanda kubaadi butaale pankatshi pa Yabine nfumu a Asore na nshibo ya Hebere muina Keni. 18 Nyi Yaele nkutuuka mu kufumankana na Sisera na nkumulungula’shi: “Tuela, nfumuami, tuela muno. Totshinanga.” Biabia aye nkutuela mu kashibo kaaye k’epema, na Yaele nkumubuikila bulengetshi. 19 Akupu Sisera nkumulungula’shi: “Mpe namu ndambo ya mema a kutoma, muanda ne na nyoota.” Biabia aye nkufungula mulangi wa musokia wa nyema wa mabeele na nkumupa buadia kutoma, akupu aye nkumubuikila dingi. 20 Aye nkumulungula’shi: “Imana ku kituelelo kia kashibo k’epema, na su muntu bafiki na bayipusha’shi, ‘muno mui muntu su? Wakule’shi, ‘Nya!’”

21 Anka Yaele mukashi a Hebere nkuata mutshi wi na nsongo w’abashimikaa nao kashibo k’epema na kitootua muiyasa diaye. Akupu pabaadi Sisera mulaale tulo tui bukopo na mukookie, baadi muifubuile kuadi bipeelabipeela, aye nkumukookola wawa mutshi mu lupese lua mutue, ao nkutuela mpa na mu nsenga, na aye nkufua.

22 Pabayile Barake kuakua afu’alondanga Sisera, Yaele batuukile mu kufumankana naaye na akula’shi: “Fika, na nankulesha muntu okuete kukimba.” Aye nkutuela naye na nkumona Sisera mmulaale mufue, na mutshi wi na nsongo w’abashimikaa nao kashibo k’epema ngumutubule mu lupese lua mutue waye.

23 Biabia mu diadia efuku, Efile Mukulu baadi mutshokole Yabine nfumu a Kanaana kumpala kua bena Isalele. 24 Bena Isalele nkuluisha Yabine nfumu a Kanaana ngofu, mpa na pabaabadi babutule Yabine nfumu a Kanaana.

5 Mu diadia efuku Debora na Barake muana a Abinoame babayimbile luno loono:

 2 “Muanda wa nyene* ishi yanyibue mu Isalele,

Muanda wa bantu bepaane mu kukumiina kuabo,

Tumbishayi Yehowa!

 3 Teemeshayi, anue ba nfumu! Teyi matui, anue bakunkushi!

Nayimbila Yehowa.

Nayimbi ngono* bua kutumbisha Yehowa, Efile Mukulu a Isalele.

 4 Yehowa, poboodi mukatukie mu Seyire,

Poboodi mutuukie mu nsenga ya Edome,

Nsenga ibaadi itshinkietshinkie, na mayilu abaadi apongolokie,

Makumbi abaadi apongoole mema paashi.

 5 Miengie ibaadi isungulukie* kumpala kua Yehowa,

Mpa na Sinayi baadi musungulukie kumpala kua Yehowa, Efile Mukulu a Isalele.

 6 Mu mafuku a Shamagare muana a Anate,

Mu mafuku a Yaele, mu mashinda tamubaadi bantu;

Bena nyendo babaadi abayila mu tushinda tua ku mpese.

 7 Mu Isalele tamubaadi* dingi bantu ba mu tu bibundi;

Tababaadi muanka mpa na panaadi muibuee, ami Debora,

Mpa na panaadi muibuee bu nyina bana mu Isalele.

 8 Afbaadi basangule b’efile bapia;

Akupu kubaadi ngoshi ku biibi bia kibundi.

Ngabo sunga mukietue, tabibaadi abimueka,

Munkatshi mua bantu 40 000 mu Isalele.

 9 Eshimba diande di kui bakata ba basalayi ba Isalele,

Babayile na muilo mu kukumiina kuabo.

Tumbishayi Yehowa!

10 Anue abatambushaa mpunda itookolokie,

Anue bashale pa ma tapi ebuwa,

Na anue abatambuka muishinda,

Nangushenayi pa uno muanda!

11 Mayi a bantu abaabilaa mema abaadi apushikie mu ma mbalo abatapilaa mema;

Kuakua abaadi abalondo bikitshino bia kululama bia Yehowa,

Bikitshino bia kululama bia bantu baye ba mu tu bibundi mu Isalele,

Akupu muilo wa Yehowa nkualaala ku biibi bia kibundi.

12 Buuka, buuka, Debora!

Buuka, buuka, imba loono!

Ebuee, Barake! Nda na bantu bobe bakuatshibue, muana a Abinoame!

13 Akupu baba babaadi bashale babalalele kui ba sha kinemo;

Muilo wa Yehowa ubalalele kuandi bua kuluisha ba sha bukome.

14 Baba be muibanda, mbatuukile mu Efraime;

Bakuete abakulondo, obe Benyamine, munkatshi mua muilo oobe.

Bakata ba basalayi abalalele kukatukila ku Makire,

Na baba abaata* bantu ku busalayi, abafiki ku Zabulone.

15 Ba nfumu ba kisamba kia Isakare, babaadi na Debora,

Nka bu bibaadi Isakare, nyi bibaadi Barake.

Abamutumine lua ngua muibanda.

Kubaadi kuiyela nkonko kukata mu mashimba mua bisaka bia Rubene.

16 Buakinyi we mushale pankatshi pa mifuko ibidi yanyibue ku kishalelo kia mpunda,

Webateemeshanga ku’abayimbi milengie yabo bua bisaka bia nyema?

Muanda kubaadi kuiyela nkonko kukata mu mashimba mua bisaka bia Rubene.

17 Gileade mmushale abua bushiya bua Yordane,

Na Dane, buakinyi mmushale na maato?

Ashere ekeele mushale ku kiese kia kalunga kushi kia kukita,

Na ekeele mushale pepi na ma mbalo aemenaa maato.

18 Bena Zabulone abaadi batuule miuwa* yabo mu masaku pepi na kufua;

Bena Neftali namu abaadi batuule miuwa yabo mu masaku ku miengie.

19 Ba nfumu mbafikie, abo nkulua ngoshi;

Ba nfumu ba Kanaana nkulua ngoshi

Mu Tanake, pepi na mema a Megido.

Tababaadi bapaule kiamo kia arja.

20 Nyenyenyi ngilue ngoshi kukatukila muiyilu;

Ngilue na Sisera kukatukila mu mashinda aayo.

21 Muela wa Kishone nguibalaashe,

Muela wa kala, muela wa Kishone.

Obe anyima* ande, we muashine sha bukome.

22 Mikona ya nfualasa, ngifunte nsenga

Pabaadi nfualasa yaye ilume ayisuuku lubilo lui bukopo.

23 Muikeyilu a Yehowa amba’shi: ‘Mulua kui Meroze,’

‘Olo, mulua kui bantu ba muanka,

Muanda ta mbafikie mu kukuasha Yehowa,

Ta mbafikie mu kukuasha Yehowa na ba sha bukome.’

24 Mukashi muedibue miabi ngofu nyi Yaele

Mukashi a Hebere muina Keni;

Nyi muedibue miabi ngofu ku bana bakashi bashale mu tushibo tua mapema

25 Mmumutekie mema; aye amupa mabeele.

Bamupa mabeele e bushito mu kibakudi ki buwa.

26 Batshile mutshi wi na nsongo w’abashimikaa nao kashibo k’epema n’eyasa diaye,

Mboko yaaye ibalume nkuata kitootua kia ba nsendue.

Na aye nkukookola Sisera, nkumusoosa mutue,

Na aye nkutanya na nkumutubula lupese lua mutue.

27 Bakuluka munkatshi mua ngua yaye; bapono; na bashaala mulaale;

Bakuluka munkatshi mua ngua yaye na bapono;

Mbalo yekeele mukulukile nyi yekeele mupone mutshokolue.

28 Muana mukashi atadila p’edidishi,

Nyinaye na Sisera atadila pa tu miasa tua tukano tua kuididishi,

‘Buakinyi etempu diaye dibayisha bua kufika?

Buakinyi ntambandile kupusha tuleo tua nfualasa ya matempu aaye?’

29 Bana bakashi ba sha binangu bibungi ba ku bana bakashi baye ba kinemo abaadi abamualula;

Olo, aye namu baadi eakuila’shi,

30 ‘Be kuikala abeabishena bintu biabadi bapaule,

Nsonguakashi* umune, ba nsonguakashi* babidi, kui kilobo kioso kia ngoshi,

Kilamba ki na malangi kiabadi bapaule bua Sisera, kilamba ki na malangi kiabadi bapaule

Kilamba kiabadi basole na buanda, kilamba ki na malangi, bilamba bibidi biabadi basole na buanda

Bua nshingo ya bapaudi.’

31 Biabia Yehowa, beshikuanyi bobe boso babutudibue,

Anka baba bakufule bekale nka bu nguba atunduka mu ntumbo yaye.”

Na nsenga ibekeele mu butaale munda mua bipua 40.

6 Anka bena Isalele nkukita dingi mianda ibubi ku meso kua Yehowa, biabia Yehowa nkuibatuula mu maasa a bena Madiane munda mua bipua musambobidi. 2 Madiane nkumuna Isalele. Pa muanda wa bena Madiane, bena Isalele nkuikitshina ma mbalo a kufuamina* mu miengie, mu mbuebue, na mu ma mbalo e bukopo kufika. 3 Pabaadi Isalele akunu mbio, bena Madiane, bena Amaleke na bantu ba kutunduka nguba, babaadi abamuluisha ngoshi. 4 Babaadi abatuulu kishalelo bua kuibaluisha na baluishanga bikunuanga muishinda dioso mpa na ku Gaza, na tababaadi abalekiela Isalele kintu su nkimune kia kudia sunga mukooko, sunga ngombe sunga mpunda. 5 Muanda babaadi abafiki na bimunuanga biabo, na tushibo tuabo tua mapema bekale bungi nka bu mpasu, na tababaadi bia kubadikibua abo na tumelo tuabo, na babaadi abatuele mu nsenga bua kuiyiluisha. 6 Biabia, Isalele nkufika mulanda ngofu pa muanda wa bena Madiane; na bena Isalele nkuitanyina Yehowa bua kuibakuasha.

7 Pabaadi bena Isalele betanyine Yehowa bua kuibakuasha pa muanda wa bena Madiane, 8 Yehowa nkutumina bena Isalele mutemuki baadi muibalungule’shi: “Yehowa Efile Mukulu a Isalele bakula bino’shi: ‘Ne muinutuushe mu Ejipitu, ne muinutuushe mu nshibo ya bupika. 9 Biabia ne muinupaashe ku eyasa dia Ejipitu na kui bantu boso babaadi abenukiengiesha nebabinga kumpala kuenu, na nenupa nsenga yabo. 10 Na nenulungula’shi: “Nnami Yehowa Efile Mukulu eenu. T’abitungu nutshine b’efile ba bena Amore ba sha nsenga yanudi bashale.” Anka tanui bankookiele* nya.’”

11 Kunyima muikeyilu a Yehowa bafikile na ashala muushi mua mutshi ukata ubaadi mu Ofra, ubaadi wa Yoashe muina Abiezere. Muana aaye Gideone baadi akupila ntete ya blé mu mbalo ya kuengiela tumuma tua nfinyo bua’shi eyifuamishe bena Madiane. 12 Muikeyilu a Yehowa nkumumuenekiela na nkuakula’shi: “Yehowa e nobe, obe kilobo kia ngoshi.” 13 Nyi Gideone nkumulungula’shi: “Nfuile namu lusa nfumuami, su Yehowa e netu, buakinyi ino mianda yoso ayitufikila? Bikitshino biaye bioso bia kukaanya bibaadi bitulondele ba mashetu, bambanga’shi: ‘Ta Yehowa baadi muitutuushe mu Ejipitu, bi kunyi?’ Binobino Yehowa betusumbushena na betutuulu mu maasa a bena Madiane.” 14 Yehowa nkuimana kumpala kuaye na nkumulungula’shi: “Nda na bukome bodi nabo na okapaasha Isalele ku maasa a bena Madiane. Ta nami ba kutumu su?” 15 Gideone nkumualula’shi: “Nfuile namu lusa, Yehowa. Mbikunyi biandi mulombene kupaasha Isalele! Tala! Kifuko* kiande nyi nkikile bupeela mu kisamba kia Manasee, na ne na muulo upeela ngofu mu nshibo ya nshami.” 16 Anka Yehowa nkumulungula’shi: “Pa muanda nekala nobe, okatshokola bena Madiane nka bu’shi bekeele muntu umune.”

17 Akupu Gideone nkumulungula’shi: “Binobino su ne mukuminyibue ku meso kobe, ndeshe kitunduilo akilesha’shi nnobe kuete kuisamba nami. 18 Tokatukanga namu pano mpa na pangalukiila na kia buntu kiande, na nekituule kumpala kobe.” Biabia aye nkumulungula’shi: “Nashala pano mpa na pualukiila.” 19 Gideone nkutuela, nkuteeka muana a mbushi na nkukita mukate na kipimo kimune kia efa* kia bukula. Aye nkuela muita mu kiseele, na nkuela mushi mu lueso; aye nkuibituala kuadi paasha na nkumutuudila bianka muushi mua mutshi ukata.

20 Muikeyilu a Efile Mukulu a binyibinyi nkumulungula’shi: “Ata muita na mukate ushi kitatusho webituule pa ebue dikata adiaa, na opongoole mushi panka.” Gideone nkukita nka biabia. 21 Akupu muikeyilu a Yehowa nkoola mboko nkukuma muita na mukate ushi kitatusho na nsongo ya mukombo ubaadi muiyasa diaye, na kaalo nkutemba kuibue nkutaatshisha muita na mukate ushi kitatusho. Akupu muikeyilu a Yehowa nkushimina ku meso kuaye. 22 Nyi Gideone nkutundula’shi yawa muntu baadi muikeyilu a Yehowa.

Mususa umune Gideone nkuakula’shi: “Malua kuandi Muanana mukile bukata Yehowa, muanda namono muikeyilu a Yehowa mpala kua mpala!” 23 Anka Yehowa nkumulungula’shi: “Butaale buikale nobe. Leka kutshina, t’ofu nya.” 24 Biabia Gideone nkuibakila Yehowa kilambuilo paapa, na akitaminyibua bu Yehowa-Shalome* mpa na lelo. Kikii nka mu Ofra a bena Abiezere.

25 Buabua bufuku Yehowa nkumulungula’shi: “Ata ngombe mulume muana a nshobe, ngombe mulume muana a kabidi e na bipua musambobidi, obumbule kilambuilo kia Baale kia nshobe, na otshibe mutshi wa kishila* wi pepi nakio. 26 Su bopu kuibakila Yehowa Efile Mukulu oobe kilambuilo panundu pa kino kifuamino na mabue atuule mu mulongo, wate ngombe mulume muana a kabidi na omulambule bu mulambu wa kushiika kaalo pa bipindi bia nteete bia ku mutshi wa kishila* wekeele mutshibe.” 27 Biabia Gideone nkuata bantu ekumi ba ku bafubi baye na nkukita nka bibaadi Yehowa mumulungule. Anka baadi atshinyi bantu ba mu nshibo ya nshaye na bantu ba mu kibundi ngofu bua kuibikita mu kaanya, nyi aye nkuibikita bufuku.

28 Pababuukile bantu ba mu kibundi ku namashika buee, abamuene’shi kilambuilo kia Baale kibaadi kibumbulue, na mutshi wa kishila ubaadi ku lupese luakio ubaadi utshibibue na ngombe mulume muana a kabidi baadi mulambulue pa kilambuilo kibaabadi bebakie. 29 Babeyipushene’shi: “Nanyi bakitshi bino?” Kunyima kua’bo kukimbuula, babakuile’shi: “Nyi Gideone muana a Yoashe bebikitshi.” 30 Biabia bantu ba mu kibundi nkulungula Yoashe’shi: “Tuusha muana oobe bua’shi afue, muanda babumbula kilambuilo kia Baale na batshibi mutshi wa kishila* wi pepi nakio.” 31 Nyi Yoashe nkulungula baba boso babaadi abamutombokiela’shi: “Abitungu nuakuile Baale su? Abitungu numupaashe su? Yawa oso akuila Baale abitungu ayipayibue kuno ku namashika. Su Baale nyi efile, bu bibabumbula muntu kilambuilo kiaye, mutadileyi eakuile aye nabene.” 32 Mu diadia efuku aye nkuudika Gideone bu Yerubaale,* amba’shi: “Tadilayi Baale eakuile aye nabene, muanda muntu babumbula kilambuilo kiaye.”

33 Bena Madiane boso, bena Amaleke na bantu ba kutunduka nguba ababungile biluilo biabo; na abo nkusabuka* nkutuela muibanda dia Izreele na nkutuula kishalelo muamua. 34 Akupu kikudi kia Yehowa nkuikila* Gideone na aye nkuela mpungi, na bena Abiezere nkufika kuadi bua kumukuatshishena. 35 Aye nkutuma mikiendi mu kisamba kioso kia Manasee na abo namu nkufika kuadi mu kumukuatshishena. Aye nkutuma dingi mikiendi mu kisamba kia Ashere, kia Zabulone na kia Neftali, na abo nkufika mu kufumankana naye.

36 Akupu Gideone nkulungula Efile Mukulu a binyibinyi’shi: “Su okuete kupaasha Isalele kukiila kuandi nka bu biboodi muibilee, 37 natuulu buaa bua mikooko pa mbalo ya kukupiila ntete. Su lume luakuata penda ku buaa bua mikooko, anka nsenga yoso iluifunyishe yashala yume, paapa nauku’shi okapaasha Isalele kukiila kuandi, nka bu biboodi mulee.” 38 Nyi bibaabidi bikitshikie. Pababuukile ku namashika buee na akama buaa bua mikooko, batuushishe ku buaa lume lua kuwula kibakudi kikata na mema. 39 Anka, Gideone nkulungula Efile Mukulu a binyibinyi’shi: “Totadiilanga namu nsungu yobe yantembela, anka ntadiile nkuipushe penda dingi uno mususa. Ntadiile namu ntompe penda ungi mususa na buaa bua mikooko. Kita namu bia’shi penda buaa buume anka pa nsenga poso pekale lume.” 40 Biabia nyi bibakitshine Efile Mukulu buabua bufuku, anka penda buaa bua mikooko nyi bubaadi buume, kadi pa nsenga poso pabaadi lume.

7 Akupu Yerubaale, kuamba’shi Gideone, na bantu boso babaadi naye nkuibua ku namashika buee na nkutuula kishalelo ku mushima wa Arode, pabaadi kishalelo kia bena Madiane namu dia kunundu kua kishalelo kia Gideone ku ka muengie kapeela ka Moree muibanda. 2 Yehowa nkulungula Gideone’shi: “Bantu bodi nabo mbakile bungi buandia kutuula bena Madiane mu maasa aabo. Bisumanga Isalele e kuitumbisha na kundungula’shi: ‘Eyasa diande nyi dibampaasha.’ 3 Binobino akula kumpala kua bantu’shi: ‘Yawa oso e na moo na asuusu, alukiile kuaye.’” Nyi Gideone nkuibatompa. Biabia bantu 22 000 nkualukiila ku maabo, na bantu 10 000 nkushala.

4 Anka Yehowa nkulungula Gideone’shi: “Bantu bakii bungi. Alala nabo ku mema bua’shi nkutompele banka kuakua. Pankulungula’shi: ‘Uno ende nobe,’ yawa ende nobe, anka pankulungula’shi uno tende nobe: ‘Yawa tende nobe.” 5 Biabia aye nkualala na bantu ku mema.

Akupu Yehowa nkulungula Gideone’shi: “Abuula yawa oso atomo mema na ludimi luaye nka bu abitomaa mbua na baba abakunama bua kutoma mema.” 6 Bungi bua baba abaadi abatomo mema na maasa aabo kushi kukunama bubaadi bantu 300. Bantu babaadi bashale, babaadi bakuname bua kutoma mema.

7 Yehowa nkulungula Gideone’shi: “Nenupaasha na bano bantu 300 babatomo mema na maasa aabo, natuulu bena Madiane mu maasa eenu. Anka tadiila baba bangi bantu boso balukiile ku maabo.” 8 Kunyima ku’abo kuata bia kudia na mpungi kui baba bangi bantu boso, baadi mualushe baba bangi bantu boso ba Isalele ku maabo, na aye nkulama nka penda baba bantu 300. Kishalelo kia bena Madiane kibaadi kuushi kua kishalelo kia Gideone muibanda.

9 Buabua bufuku, Yehowa nkumulungula’shi: “Ebuee otuukie kishalelo ngoshi, muanda ne muikituule mu maasa oobe. 10 Anka su we na moo wa kuikituuka ngoshi, alala dia ku kishalelo na mufubi oobe Pura. 11 Oteemeshe bi’abakula, na kunyima wekala n’eshimba dinyingie dia kutuuka kishalelo ngoshi.” Nyi aye na mufubi aaye Pura nkualala ku bukunkula bua kishalelo kia basalayi.

12 Bena Madiane, bena Amaleke na bantu boso ba kutunduka nguba babaadi baule muibanda nka bu mutuuto wa mpasu, na tumelo tuabo tubaadi bungi bukile, tubaadi bungi nka bu lusenga lua ku kiese kia kalunga ka mema. 13 Pabafikile Gideone, kubaadi muntu baadi alondela muinaaye kilootua na amba’shi: “Nalooto bino, kuikeele mukate wi kishengu wa bukula bua orje aubungulukanga mu kishalelo kia bena Madiane. Ao nkufika ku kashibo k’epema nkuikupila kuanka bi bukopo na ako nkupona. Oolo, ao nkufuudika kashibo k’epema, na kashibo k’epema nkupona nkubaatakana.” 14 Nyi yawa muinaaye nkuakula’shi: “Bino mbilombene kuikala nka lupete lua ngoshi lua Gideone muana a Yoashe muntu a mu Isalele. Efile Mukulu batuulu bena Madiane na kishalelo kioso muiyasa diaye.”

15 Nka Gideone kiamupusha alondo kilootua na kipatuluilo kiakio, bayinamine bua kulanguila. Akupu balukiile ku kishalelo kia Isalele na akula’shi: “Ebueyi, muanda Yehowa batuulu kishalelo kia bena Madiane mu maasa eenu.” 16 Akupu aye nkuabuula bantu 300 mu bisaka bisatu, na nkuibapa boso mpungi na malondo akata e munda bisumanga na biengie bia kaalo* mu malondo. 17 Akupu aye nkuibalungula’shi: “Ntaleyi na nukite nka biabia biankitshi. Panfiki ku bukunkula bua kishalelo, abitungu nukite nka biankitshi. 18 Pangiele mpungi ami na baba boso be nami, n’anue namu abitungu nuele mpungi mu mpese yoso ya kishalelo na nuele musaase’shi: ‘Bua Yehowa na bua Gideone!’”

19 Gideone na bantu 100 babaadi naaye, nkufika ku bukunkula bua kishalelo ku mbangilo kua munkatshi mua bufuku,* nka baki’abakatuka mu kutuula balami abo nkuela mpungi na nkutanya malondo akata abaadi mu maasa aabo. 20 Biabia, bisaka bisatu nkuela mpungi na nkutanya aa malondo akata. Abo nkukuata biengie bia kaalo na mboko yabo ibakashi, na nkuela mpungi na mboko yabo ibalume na abo nkuela misaase’shi: “Lupete lua ngoshi lua Yehowa na lua Gideone!” 21 Yaaya nsaa yoso muntu oso baadi muimane mu mbalo yaye befunyishe kishalelo, na kiluilo kioso kia bena Madiane nkusuuka, basuukanga na kuela misaase. 22 Baba bantu 300 nkutungunuka na kuela mpungi na Yehowa nkualula lupete lua muntu oso kui mukuabo na abo nkubanga kuiyipayishena mu kishalelo kioso; na kiluilo kia basalayi nkusuuka mpa na ku Bete-shita batadiile dia ku Serera mpa na ku bukunkula bua Abele-mehola pepi na Tabate.

23 Na babaadi betanyine bena Isalele ba mu kisamba kia Neftali, kia Ashere na boso ba mu kisamba kia Manasee, na abo nkuibingena na bena Madiane. 24 Gideone nkutuma mikiendi mu nsenga yoso ya ku miengie ya Efraime aye nkuakula’shi: “Alalayi mu kuluisha bena Madiane ngoshi na nukuate ma mbalo a kuyila ku mema mpa na ku Bete-bara na ku Yordane.” Biabia bantu boso ba Efraime nkuibunga pamune na nkukuata ma mbalo a kuyila ku mema mpa na ku Bete-bara na ku Yordane. 25 Abo nkukuata dingi ba nfumu babidi ba Madiane Orebe na Zebe, abo nkuipaa Orebe p’ebue dia Orebe na abo nkuipaa Zebe pa mbalo ya kuengiela tumuma tua nfinyo ya Zebe. Abo nkutungunuka na kulonda bena Madiane na abo nkutuadila Gideone mutue wa Orebe na wa Zebe mu nsenga ya Yordane.

8 Akupu bantu ba mu Efraime nkumulungula’shi: “Nkinyi kibuetukitshi? Buakinyi tuekeele muituitanyine p’oyile mu kulua ngoshi na bena Madiane? Na abo nkuikakena naye ngofu. 2 Anka aye nkuibalungula’shi: “Biandi mukite ta mbipeela pa kupuandikisha na bianudi bakite su? Kupumbuula kua Efraime ta nkukile kuumbula kua tukuba tua nfinyo kua Abiezere su? 3 Efile Mukulu tabaadi mutuule ba nfumu ba Madiane, Orebe na Zebe mu maasa eenu su, na biandi mukite ta mbipeela pa kupuandikisha na bianudi bakite su?” Pabakuile mu uno mushindo,* babeshinkile.*

4 Akupu Gideone bafikile ku Yordane na aye nkumusabuka. Aye na bantu 300 babaadi naye babaadi bakookie, anka babatungunukile na kulonda beshikuanyi baabo. 5 Biabia aye nkulungula bantu ba mu Sukote’shi: “Payi namu bantu bandi nabo mikate muanda mbakookie; na nkuete kuibingena na Zeba na Zalemuna ba nfumu ba Madiane.” 6 Anka ba nfumu ba Sukote nkuakula’shi: “We mupue kukuata Zeba na Zalemuna bua’shi tupe kiluilo kiobe kia basalayi mikate su?” 7 Nyi Gideone nkuakula’shi: “Pa muanda nubakula biabia, apatuulu Yehowa Zeba na Zalemuna mu maasa ande, nenukupila na milobo na nsanya ya mu kabaaka.” 8 Na bakatukile kuakua, enda ku Penuele na ebalungula nka wawa muanda umune, anka bantu ba ku Penuele nkumualula nka bu bibaadi bimualule bantu ba mu Sukote. 9 Biabia aye nkulungula namu bantu ba mu Penuele’shi: “Pangalukiila mu butaale, nabumbula kino kitenta.”

10 Binobino Zeba na Zalemuna abaadi mu Karkore na biluilo biabo bia basalayi, bantu bafikie ku 15 000. Bano nyi bantu babaadi bashale mu kiluilo kishima kia bantu ba dia kutunduka nguba, muanda bantu 120 000 babaadi na mpete ya ngoshi, babaadi bafue. 11 Gideone nkutungunuka, aye nkukaamina muishinda dia bantu bashale mu tushibo tua mapema dia kutunduka nguba kua Noba na Yogboa, na nkutuuka ngoshi kishalelo kishibaadi kiilumbuule bua kulua ngoshi. 12 Pabasuukile Zeba na Zalemuna, bebalondele aye nkukuata bano ba nfumu babidi ba Madiane, Zeba na Zalemuna, kishalelo kishima nkupampakana.

13 Akupu Gideone muana a Yoashe nkualukiila mu ngoshi, nkukidila muishinda adikaamina ku Erese. 14 Muishinda, bakuatshile ungi nsongualume a ku Sukote amuela nkonko pabitale kibundi kiabo, biabia yawa nsongualume nkumufundila mashina a ba nfumu na bakulu ba Sukote, bantu 77. 15 Aye nkuenda kui bantu ba mu Sukote na nkuakula’shi: “Zeba na Zalemuna, biabadi’bi banuikeele bansengie pa muanda wabo nuakula’shi: ‘We mupue kukuata Zeba na Zalemuna bua’shi tupe bantu bobe bakookie mikate su?’” 16 Akupu aye nkuata bakulu ba kibundi na nkupa bano bantu ba mu Sukote dilongiesha pa kuibakupila na milobo na nsanya ya mu kabaaka. 17 Akupu aye nkubumbula kitenta kia Penuele na nkuipaa bantu ba mu kibundi.

18 Aye nkuipusha Zeba na Zalemuna’shi: “Bantu banuikele bayipee mu Tabore bekeele naminyi?” Abo nkuakula’shi: “Bekeele nka bu’be, oso a kuabadi ekalanga nka bu muana a nfumu.” 19 Nyi aye nkuibalungula’shi: “Abekalanga bakuetu balume, bana ba nyinami. Na bi Yehowa binyibinyi na muwa, su nubadia kuibaleka na muwa, ntshinadia kuinuipaa.” 20 Akupu aye nkulungula Yetere muana aaye mbedi mulume’shi: “Ebuee, webayipee.” Anka nsongualume tabaadi mutuushe lupete luaye lua ngoshi; baadi atshinyi muanda baadi ki nsongualume. 21 Biabia Zeba na Zalemuna nkuakula’shi: “Ebuee obe nabene wetuipee, muanda abaukilaa muntu ku bukome* buaye.” Nyi Gideone nkuibuaa na nkuipaa Zeba na Zalemuna na nkuata bintu bia kulengiesha bi bu mueshi bibaadi mu nshingo ya tumelo tuabo.

22 Kunyima bantu ba Isalele nkulungula Gideone’shi: “Etumune, obe na muana oobe mulume na muikulu oobe, muanda buetupaasha ku maasa a bena Madiane.” 23 Anka Gideone nkuibalungula’shi: “Ntanenumunu nya, sunga muana ande mulume t’enumunu. Yehowa nyi enumunu.” 24 Gideone nkuibalungula dingi’shi: “Nenutekie namu kintu kimune: oso a kuanudi ampe kakano ka ku mpembe ka mu bintu biaye bipaulue.” (Muanda babaadi na tukano tua ku mpembe tua ôlo bu bibaabadi bena Ismaele.) 25 Abo nkumualula’shi: “Atuitutuusha binyibinyi.” Biabia abo nkuadisha kilamba, na muntu oso a kuabadi nkutuula kakano ka ku mpembe ka mu bintu biaye bipaulue panka. 26 Bushito bua tukano tua ku mpembe tua ôlo tubaadi mutekie, bubaadi shekele ya ôlo 1 700 kukaasha bintu bia kulengiesha bi bu mueshi, bintu bia kulengiesha biembeele, bilamba bia buanda bumongolokie bibaabadi abafuala kui ba nfumu ba Madiane, na shene ya mu nshingo ya tumelo.

27 Gideone nkukita efode na yawa ôlo na nkumutuula patooka mu Ofra kibundi kiaye, na Isalele oso nkutambuka bu ndumba bua mu kikudi na yawa efode kuakua, na aye nkuikala bu muteo kui Gideone na kui bantu ba mu nshibo muaye.

28 Bino nyi bibaadi bena Isalele batshokole bena Madiane, na tababaadi bebakalakashe* dingi; na nsenga ibekeele mu butaale munda mua bipua 40 mu mafuku a Gideone.

29 Biabia Yerubaale muana a Yoashe balukiile ku nshibo kuaye, na aye nkushala kuakua.

30 Gideone batandile bana balume* 70 muanda baadi na bakashi bebungi. 31 Ekupi diaye dibaadi mu Shekeme dibaadi dimutandile dingi muana mulume na Gideone nkumuudika bu Abimeleke. 32 Biabia Gideone muana a Yoashe nkufua kunyima ku’aye kukita bipua bibungi na bia muloo na abo nkumushiika mu mashama a nshaye Yoashe mu Ofra a bena Abiezere.

33 Nka Gideone ki’afu, bena Isalele ababangile kutambuka dingi bu ndumba bua mu kikudi na ba Baale, na abo nkutuula Baale-berite bu efile aabo. 34 Bena Isalele tababaadi batentekieshe Yehowa Efile Mukulu aabo, baadi muibapaashe ku maasa a beshikuanyi babo boso babaadi bebefunyishe; 35 sunga kulesha bantu ba mu nshibo ya Yerubaale, kuamba’shi Gideone, kifulo kia lulamato bua mianda yoso ibuwa ibaadi mukitshine Isalele.

9 Kunyima kua mafuku, Abimeleke muana a Yerubaale bayile kui bakuabo balume na nyinaye mu Shekeme, na aye nkuibalungula abo na kifuko kioso kia nshaye kulu’shi:* 2 “Ipushayi namu bakunkushi* boso ba Shekeme’shi: ‘Kibuwa buenu nkinyi, mbua bana balume boso 70 ba Yerubaale kuinumuna su mbua muntu umune kuinumuna? Na tentekieshayi’shi tui mase* amune.’”

3 Biabia bakuabo balume na nyinaye nkumuakuila kui bakunkushi boso ba Shekeme, na abo nkukumiina* kulonda Abimeleke muanda babaakuile’shi: “Nyi mmukuetu.” 4 Akupu abo nkumupa makuta a kiamo kia arja 70 a mu nshibo* ya Baale-berite, na Abimeleke nkuiafubisha bua kufuta bantu bashi na mufubo wa kukita na bantu ba sha kapeesha bua’shi bamulonde. 5 Kunyima bayile ku nshibo ya nshaye ku Ofra na ayipaa bakuabo balume, bana ba Yerubaale bantu 70, p’ebue dimune. Nka penda Yotame kamukala ka Yerubaale nyi baadi mupande muanda baadi mufuame.

6 Akupu bakunkushi boso ba Shekeme na Bete-milo oso nkuibunga pamune na nkutuula Abimeleke bu nfumu, pepi na mutshi ukata, pepi na musungo ubaadi mu Shekeme.

7 Pabaabadi bebilungule Yotame, bayile mususa umune na emana ku nsongo ya muengie wa Garizime na aye nkuibeela musase n’eyi di bukopo’shi: “Nteemesheyi anue bakunkushi ba Shekeme, na Efile Mukulu enuteemesha.

8 “Dingi efuku mitshi ibayile mu kuela nfumu muimu bua’shi eyimune. Biabia ayo nkulungula mutshi wa olive’shi: ‘Etumune.’ 9 Anka mutshi wa olive nkuiyilungula’shi: ‘Abitungu ndekie muimu* wande, w’abafubishaa bua kutumbisha Efile Mukulu na bantu, bua’shi nende mu kuipuka kunundu kua ingi mitshi su?’ 10 Akupu mitshi nkulungula mutshi wa nfigiye’shi: ‘Fika na w’etumune.’ 11 Anka mutshi wa nfigiye nkuiyilungula’shi: ‘Abitungu ndekie nsaasa yande na bikuba biande bibuwa bua’shi nende mu kuipuka kunundu kua ingi mitshi su?’ 12 Akupu mitshi nkulungula mutshi wa nfinyo’shi: ‘Fika na w’etumune.’ 13 Mutshi wa nfinyo nkuiyalula’shi: ‘Abitungu ndekie nfinyo yande ipia ayisankishaa Efile Mukulu na bantu bua’shi nende mu kuipuka kunundu kua ingi mitshi su?’ 14 Nfudiilo a bioso ingi mitshi yoso nkulungula mutshi wa meba’shi: ‘Fika na w’etumune.’ 15 Nyi mutshi wa meba nkulungula mitshi’shi: ‘Su binyibinyi anungiele muimu bua’shi nnekale nfumu eenu, fikayi na nufuame muushi mua mutaala wande. Anka su ta mbiabia, kaalo katuukie mu mutshi wa meba na kataatshishe mitshi ya sedre ya mu Lebanone.’

16 “Binobino nubakitshi mianda na lulamato na kinemo p’anue kutuula Abimeleke bu nfumu su? Nubalesha Yerubaale na bantu ba mu nshibo muaye kalolo na nubamukitshina mianda imukumbene su? 17 Pabaadi nshami muinuluile ngoshi, baadi mutuule muwa* waye mu masaku bua kuinupaasha ku maasa a bena Madiane. 18 Anka lelo uno nubatombokiela bantu ba mu nshibo ya nshami na nubayipaa bana baye balume bantu 70 p’ebue dimune. Akupu nubatuulu Abimeleke muana a mpika aaye mukashi, bu nfumu panundu pa bakunkushi ba Shekeme muanda’shi mmukuenu. 19 Mbinyibinyi, su nukuete kukitshina Yerubaale na bantu ba mu nshibo muaye mianda na lulamato na kinemo lelo uno, sankayi bua Abimeleke na aye namu asankie pa muanda wenu. 20 Anka su ta mbiabia, kaalo katuukie kui Abimeleke na kataatshishe bakunkushi ba Shekeme na Bete-milo, na kaalo katuukie kui bakunkushi ba Shekeme na Bete-milo na kataatshishe Abimeleke.”

21 Akupu Yotame basuukile enda ku Beere, na aye nkushala kuakua pa muanda wa mukuabo Abimeleke.

22 Abimeleke nkumuna* Isalele munda mua bipua bisatu. 23 Akupu Efile Mukulu nkutadiila bua’shi mushikua utame* pankatshi pa Abimeleke na bakunkushi ba Shekeme, na abo nkukitshina Abimeleke mianda na madimi. 24 Bino bibaadi bua koobola buntomboshi bubaabadi bakitshine bana 70 ba Yerubaale, bua kutuula bushito bua mase aabo pe mukuabo Abimeleke muanda baadi muibayipee, na pe bakunkushi ba Shekeme muanda babaadi bamukuashe bua kuipaa bakuabo. 25 Biabia bakunkushi ba Shekeme babatuudile bantu bua kumubelamina ku nsongo ya miengie, na babaadi abayibi bintu bia bantu babaadi abakidi pepi nabo muishinda, kunyima abaadi bebilungule Abimeleke.

26 Akupu Gaale muana a Ebede na bakuabo nkusabuka nkutuela mu Shekeme, bakunkushi ba Shekeme nkumukulupila. 27 Abo nkuenda mu mafuba aabo a nfinyo, nkukuula tukuba tua nfinyo, abo nkuitufunta na nkukita musangelo, akupu abo nkutuela mu nshibo y’efile aabo nkudia, nkutoma na nkuela Abimeleke muluaa. 28 Akupu Gaale muana a Ebede nkuakula’shi: “Abimeleke nnanyi, na Shekeme nnanyi bua’shi tumufubile? Ta mmuana a Yerubaale na ta Zebule alesha mpala yaye su? Fubilayi bantu ba Amore nshaye na Shekeme, anka buakinyi abitungu tumufubile? 29 Su uno muilo ubadia kuikala ku matalua ande, nadia kukatusha Abimeleke.” Akupu aye nkulungula Abimeleke’shi: “Fuimisha bungi bua kiluilo kiobe, na otuukie tulue ngoshi.”

30 Pabaadi Zebule nfumu a kibundi mupushe mayi a Gaale muana a Ebede, baadi mufiite munda ngofu. 31 Biabia aye nkutuma mikiendi mbufiefie* kui Abimeleke, nkuakula’shi: “Tala! Gaale muana a Ebede na bakuabo balume be mu Shekeme binobino, na bakuete kutakula bantu ba mu kibundi bua nkutombokiela. 32 Binobino, fika bufukubufuku obe na bantu bobe, na obelame mu mapia. 33 Nka nguba ki’atunduka ku namashika, abitungu obuukie namashika buee na otuukie kibundi ngoshi; na aye na bantu baye p’abatuuku mu kulua nobe, okite kioso kiodi mulombene kukita bua kumutshokola.”*

34 Biabia Abimeleke na bantu boso babaadi naye, nkubuuka bufukubufuku, na abo nkubelama paasha pa Shekeme. 35 Pabaadi Gaale muana a Ebede mutuukie ku kituelelo kia kibelo kia kibundi, Abimeleke na bantu babaadi naye nkuibua mu mbalo ibaabadi babelame. 36 Pabaadi Gaale mumone bantu, balunguile Zebule’shi: “Tala! Kui bantu bakuete kufika dia ku nsongo kua miengie.” Anka Zebule nkumulungula’shi: “Okuete kumona miesheshi ya miengie bu bantu.”

37 Kunyima Gaale nkuakula’shi: “Tala! Bantu bakuete kutuukila dia munkatshi mua kibundi, na kisaka kimune kikuete kufika muishinda dia mutshi ukata wa Meonenime.” 38 Zebule nkumualula’shi: “Binobino kuitatula koobe kua’shi: ‘Abimeleke nnanyi bua’shi tumufubile kuikunyi?’ Bano ta nyi bantu bu’ekeele mubepuule? Binobino tuuka okalue nabo.”

39 Biabia Gaale nkutuuka muikale kumpala kua bakunkushi ba Shekeme na aye nkulua na Abimeleke ngoshi. 40 Abimeleke nkumulonda na Gaale nkumusuuka, bantu bebungi nkuipayibua mpa na ku kituelelo kia kibelo kia kibundi.

41 Na Abimeleke nkutungunuka na kushala mu Aruma, Zebule nkubinga Gaale na bakuabo balume mu Shekeme. 42 Butookie, bantu babayile ku mapia na abo nkulungula Abimeleke wawa muanda. 43 Biabia aye nkuata bantu baaye nkuibaabuula mu bisaka bisatu, na nkubelama mu mapia. Pabamuene bantu abatuuku mu kibundi, bebatuukile ngoshi na ebayipaa. 44 Abimeleke na bisaka bibaadi naye nkuenda lubilo kumpala, na nkuimana ku kituelelo kia kibelo kia kibundi, pabaadi bisaka bibidi abiluisha bantu boso babaadi mu mapia, na abio nkuibayipaa. 45 Abimeleke nkuluisha kibundi ngoshi diadia efuku dioso na nkuikikuata. Aye nkuipaa bantu be muanka, nkubumbula kibundi na nkumiamina mungua muanka.

46 Pabaadi bakunkushi boso ba kitenta kia Shekeme bapushe pabitale uno muanda, mususa umune babayile mu kadimbo ka kufuamina ka muushi* mua nsenga ka nshibo* ya Ele-berite. 47 Nka baki’abalungula Abimeleke’shi bakunkushi boso ba kitenta kia Shekeme mbebungie mbalo imune, 48 Abimeleke na bantu boso babaadi naye abakaamine ku Muengie wa Zalmone. Abimeleke nkuata kabengiele muiyasa diaye na nkutshiba lutabi lua mutshi, nkuilusemuna p’epampa diaye na nkulungula bantu babaadi naye’shi: “Biabia bibaanumono nakitshi, ebikiteyi namu bukidibukidi!” 49 Biabia bantu boso nkutshiba n’abo namu ntabi na nkulonda Abimeleke. Akupu abo nkutuula yaaya ntabi ku kadimbo ka kufuamina ka muushi mua nsenga na nkuela kadimbo ka kufuamina ka muushi mua nsenga kaalo. Nyi bantu boso ba mu kitenta kia Shekeme nkufua namu, bantu bafikie ku 1 000 balume na bakashi.

50 Akupu Abimeleke nkuenda ku Tebese; aye nkuluisha Tebese ngoshi na nkumukuata. 51 Munkatshi mua kibundi mubaadi kitenta ki bukopo, na bantu boso balume na bakashi na bakunkushi boso ba kibundi nkusuukila kuakua, abo nkuifungila muamua na abo nkukaamina ku musaka wa kitenta. 52 Abimeleke nkuenda ku kitenta na nkuikituuka ngoshi. Aye nkuifubuila ku kituelelo kia kitenta bua kuikiela kaalo. 53 Nyi ungi muana mukashi nkuponeesha Abimeleke ebue dia mpelua ku mutue na nkumusoosa kabaala. 54 Aye nkuitanyina mufubi aaye baadi atuala bina ngoshi biaye bukidibukidi na nkumulungula’shi: “Tuusha lupete lobe lua ngoshi na ongipee, bua’shi tabakulanga pabintale’shi: ‘Mbamuipee kui muana mukashi.’” Nyi mufubi aaye nkumut apa lupete lua ngoshi na aye nkufua.

55 Pabaadi bantu ba Isalele bamone’shi Abimeleke baafu, boso babalukiile ku mashibo aabo. 56 Biabia Efile Mukulu nkufuta Abimeleke bua bubi bubaadi mukitshine nshaye pa kuipaa bakuabo 70. 57 Efile Mukulu nkukita dingi bia’shi bubi boso bua bantu ba mu Shekeme buibalukiile pa mitue yabo. Biabia mulua wa Yotame muana a Yerubaale nkuibakuata.

10 Kunyima kua mafuku a Abimeleke, Tola muana a Puwa, muana a Dodo muntu a mu kisamba kia Isakare bebuele bua kupaasha Isalele, baadi mushale mu Shamire mu nsenga ya ku miengie ya Efraime. 2 Baadi musambishe Isalele munda mua bipua 23. Akupu aye nkufua na abo nkumushiika mu Shamire.

3 Kunyima kuaye, Yaire muina Gileade bebuele na aye nkusambisha Isalele munda mua bipua 22. 4 Baadi na bana balume 30 abaadi abakaamina pa mpunda 30 na babaadi na bibundi 30 bi’abetanyina mpa na lelo bu Awote-yaire; bi mu nsenga ya Gileade. 5 Kunyima kua biabia, Yaire nkufua na abo nkumushiika mu Kamone.

6 Bena Isalele babakitshine dingi mianda ibubi ku meso kua Yehowa na ababangile kufubila ba Baale, bifuatulo bia Ashitorete, b’efile ba Arame,* b’efile ba Sidone, b’efile ba Moabe, b’efile ba bena Amone, na b’efile ba bena Filistine. Abaadi basumbushene Yehowa na tababaadi bamufubile. 7 Biabia nsungu ya Yehowa nkutembela Isalele na aye nkuibapana mu maasa a bena Filistine na a bena Amone. 8 Nyi abo nkusoosa na nkukiengiesha bena Isalele ngofu mu kiakia kipua—munda mua bipua 18 abo nkukiengiesha bena Isalele boso abaadi abua bushiya bua Yordane, ibaadi nsenga ya bena Amore mu Gileade. 9 Bena Amone abaadi abasabuka Yordane bua kuluisha Yunda, Benyamine na nshibo ya Efraime ngoshi; na Isalele baadi mukiengieshibue ngofu. 10 Akupu bena Isalele nkuitanyina Yehowa bua kuibakuasha, bamba’shi: “Tui bakukitshine muluisho, muanda tui basumbushene Efile Mukulu eetu na tuafubila ba Baale.”

11 Anka Yehowa nkulungula bena Isalele’shi: “Ntshi muinupaashe ku maasa a bena Ejipitu na kui bena Amore, bena Amone, bena Filistine, 12 bena Sidone, Amaleke na Madiane pabaabadi benukiengieshe su? Pabaanudi bedile kuandi, naadi muinupaashe ku maasa aabo. 13 Anka nubaadi bansumbushene na nuafubila bangi b’efile. Nyi buakinyi, ntanenupaasha dingi. 14 Ndayi kui b’efile banudi basangule nuibatekie bukuashi. Benupaashe mu mafuku a dikienga dienu.” 15 Anka bena Isalele nkulungula Yehowa’shi: “Tui bakite muluisho. Etukite kioso kiomono’shi kibuwa ku meso kobe. Anka etupaashe namu lelo.” 16 Abakatuishe b’efile benyi munkatshi muabo na bafubila Yehowa, na tabaadi dingi moobeshe kutadiila* Isalele akiengie.

17 Kunyima bena Amone nkubunga biluilo biabo na abo nkutuula kishalelo mu Gileade; biabia bena Isalele nkuibunga pamune na nkutuula kishalelo mu Misepa. 18 Muilo na ba nfumu ba Gileade abeyipushene’shi: “Nnanyi etukunkusha ku ngoshi y’atukalu na bena Amone? Ekale nfumu a bantu boso ba mu Gileade.”

11 Binobino Yefeta muina Gileade baadi kilobo kia ngoshi; baadi muana a ndumba, na Gileade baadi nshaye na Yefeta. 2 Anka mukashi a Gileade baadi mumutandile naye namu bana balume. Pabaadi bana ba mukashi aaye bakule, bababingile Yefeta na bamulungula’shi: “T’opete bupianyi mu nshibo ya nshetu, muanda we muana a mungi mukashi.” 3 Biabia Yefeta nkusuuka bakuabo na nkushala mu nsenga ya Tobe. Bantu bashibaadi na mufubo wa kukita, nkulamata Yefeta na abo nkumulonda.

4 Kunyima kua mafuku, bena Amone abaluile ngoshi na Isalele. 5 Pabaadi bena Amone balue ngoshi na Isalele, mususa umune bakulu ba Gileade abayile mu kuata Yefeta mu nsenga ya Tobe. 6 Abo nkulungula Yefeta’shi: “Fika na wekale mukata eetu a basalayi, bua’shi tulue ngoshi na bena Amone.” 7 Anka Yefeta nkulungula bakulu ba Gileade’shi: “Ta nnanue bekeele banshikue ngofu nuambinga mu nshibo ya nshami? Buakinyi binobino nubafiki kuandi panudi mu dikienga?” 8 Nyi bakulu ba Gileade nkulungula Yefeta’shi: “Nyi buakinyi tubalukiila kodi binobino. Su buende netu mu kulua ngoshi na bena Amone, wekala mukunkushi eetu, mukunkushi a bantu boso ba mu Gileade.” 9 Biabia Yefeta nkulungula bakulu ba Gileade’shi: “Su nalukiila nenu mu kulua ngoshi na bena Amone na Yehowa bebantshokuela, paapa nafiki binyibinyi mukunkushi eenu!” 10 Bakulu ba Gileade nkulungula Yefeta’shi: “Yehowa ekale kamonyi* pankatshi petu su tuakutua kukita bu bibuakula.” 11 Biabia Yefeta nkuenda na bakulu ba Gileade na muilo nkumutuula bu mukunkushi. Biabia Yefeta nkuambuula mayi aaye oso kumpala kua Yehowa mu Misepa.

12 Akupu Yefeta nkutuma mikiendi kui nfumu a bena Amone’shi: “We nami* muanda kinyi bodia kufika mu kunduisha ngoshi mu nsenga yande?” 13 Biabia nfumu a bena Amone nkulungula mikiendi ya Yefeta’shi: “Mpa muanda Isalele mmuate nsenga yande pabaadi mutuukie mu Ejipitu, kukatuka ku Arnone mpa na ku Yaboke mpa na ku Yordane. Binobino eyalushe mu butaale. 14 Anka Yefeta nkualusha mikiendi kui nfumu a bena Amone 15 bua kumulungula’shi:

Yefeta bakula bino’shi: ‘Isalele ta mmuate nsenga ya bena Moabe na nsenga ya bena Amone, 16 muanda pabaabadi batuukie mu Ejipitu, Isalele baadi mutambukile mu kabaaka mpa na ku Kalunga Kamonga na nkufika ku Kadeshe. 17 Akupu Isalele nkutuma mikiendi kui nfumu a Edome’shi: “Etutadiile namu tukidile mu nsenga yobe,” anka nfumu a Edome tabaadi muteemeshe. Abo nkutuma dingi eyi kui nfumu a Moabe anka tabaadi mukumiine. Biabia Isalele nkutungunuka na kushala mu Kadeshe. 18 Pabaabadi batambukile mu kabaaka, abaadi bakidile ku bukunkula bua nsenga ya Edome na nsenga ya Moabe. Babayile lupese lua dia kutunduka nguba kua nsenga ya Moabe bashimika kishalelo mu nsenga ya Arnone; tababaadi batuele mu mukalo wa Moabe, muanda Arnone baadi mukalo wa Moabe.

19 “‘Akupu Isalele nkutuma mikiendi kui Sihone nfumu a bena Amore baadi amunana mu Heshibone, na Isalele nkumulungula’shi: “Etutadiile namu tukidile mu nsenga yobe tuende mu mbalo yetu.” 20 Anka Sihone tabaadi mukulupile Isalele bua’shi akidile mu nsenga yaye, biabia Sihone nkubunga muilo waye oso, nkushimika kishalelo mu Yasa na nkulua na Isalele ngoshi. 21 Nyi Yehowa Efile Mukulu a Isalele nkutuula Sihone na muilo waye mu maasa a Isalele, biabia abo nkuibatshokola na Isalele nkuata nsenga yoso ya bena Amore, bantu babaadi bashale mu yaaya nsenga. 22 Abo nkuata nsenga yoso ya bena Amore kukatukila ku Arnone mpa na ku Yaboke na kukatukila ku kabaaka mpa na ku Yordane.

23 “‘Nyi Yehowa Efile Mukulu a Isalele baadi mubingie bena Amore kumpala kua muilo waye wa Isalele, binobino okiebe kuiubinga su? 24 Tue na kintu kioso kiabadi bakupe kui efile oobe Kemoshe bua kuikala nakio su? Biabia atubingi yawa oso abadi babingie kui Yehowa Efile Mukulu eetu kumpala kuetu. 25 Binobino, we mukile Balake muana a Zipore nfumu a Moabe su? Baadi muikakene na Isalele, sunga kulua naye ngoshi su? 26 Pabaadi Isalele mushale mu Eshebone na bibundi biaye bimuifunyishe na mu Arowe na bibundi biaye bimuifunyishe na mu bibundi bioso bi ku bukunkula kua Arnone munda mua bipua 300, buakinyi kasha tobodi mutompe kuibiata mu aa mafuku? 27 Ntshi mukukitshine muluisho, anka bokitshi bibubi p’obe kuntuuka ngoshi. Yehowa Nsushi atshibe lelo uno kiimu pankatshi pa muilo wa Isalele na muilo wa Amone.’”

28 Anka nfumu a bena Amone tabaadi muteemeshe mukandu ubaadi Yefeta mumutumine.

29 Kikudi kia Yehowa nkuikila Yefeta, na aye nkukidila mu Gileade na mu Manasee nkuenda ku Misepa a Gileade, na kukatukila ku Misepa a Gileade aye nkutungunuka, nkuenda kui bena Amone.

30 Akupu Yefeta nkukita mutshipo kui Yehowa na nkuakula’shi: “Su otuula bena Amone mu maasa ande, 31 yawa oso atuuku ku kibelo kia nshibo yande mu kufumankana nami pangalukiila mu butaale kui bena Amone ekala a Yehowa, na namulambula bu mulambu wa kushiika kaalo.”

32 Biabia Yefeta nkuenda mu kulua ngoshi na bena Amone, na Yehowa nkuibatuula mu maasa aaye. 33 Aye nkuibayipaa ngofu kukatukila ku Arowe mpa na ku Minite—bibundi 20 mpa na ku abele-keramime. Nyi bibaadi bena Isalele batshokole bena Amone.

34 Nfudiilo a bioso Yefeta balukiile ku nshibo kuaye mu Misepa, na tala! Muana aaye mukashi batuukile mu kufumankana naye, ende na komba etumba na kusha! Baadi muana aaye umune eeleka. Kumukaasha aye, tabaadi sunga na muana mulume sunga na muana mukashi. 35 Pabamumuene, baadi musaane bilamba biaye na akula’shi: “Muana ande mukashi! Nenyongola ngofu, muanda buekala yawa andi mubingie. Ne mupue kulaa Yehowa na abitungu ndombashe mulayilo wande.”

36 Anka aye nkumulungula’shi: “Yaya, su we mupue kulaa Yehowa, nkite muyile biodi mulee, muanda Yehowa bakoobuela kui beshikuanyi bobe, bena Amone.” 37 Akupu aye nkulungula nshaye’shi: “Nakutekie penda uno muanda umune: Ontadiile nekale pa bupenka munda mua mieshi ibidi, na ontadiile nende mu miengie, na ontadiile ndile pabitale bu kamame buande na benaami* bakashi.”

38 Nyi Yefeta nkumulungula’shi: “Nda!” Biabia aye nkuenda munda mua mieshi ibidi, na aye nkuenda mu miengie na benaaye mu kudila pabitale bu kamame buaye. 39 Ku nfudiilo kua mieshi ibidi, balukiile kui nshaye, kunyima nshaye nkukumbasha mutshipo ubaadi mukite pabimutale. Tabaadi mulale na muana mulume. Na bibekeele kipikua* mu Isalele: 40 Kipua kioso ba nsonguakashi ba mu Isalele babaadi abende mu kutumbisha muana mukashi a Yefeta muina Gileade munda mua mafuku ananka ku kipua.

12 Akupu, abaadi betanyishe bantu ba Efraime na abo nkusabuka nkuenda ku Zafone* na nkulungula Yefeta’shi: “Buakinyi tuekeele muituitanyine bua’shi tuende nobe puekeele musabukie bua kuenda mu kulua ngoshi na bena Amone? Atukushiikila kaalo mu nshibo mobe.” 2 Anka Yefeta nkuibalungula’shi: “Ami na muilo wande tuikeele mu ngoshi ikata na bena Amone. Nekeele muinuitanyine bua kumpaasha anka tanui bampaashe ku maasa aabo. 3 Pa nekeele mumone’shi t’anumpaasha, nyi pangatshile kitshibilo kia kutuula muwa* wande mu masaku na kuenda mu kulua na bena Amone, na Yehowa nkuibatuula mu maasa ande. Binobino buakinyi nubafiki lelo uno mu kulua nami?”

4 Yefeta nkubunga bantu boso ba Gileade na abo nkulua ngoshi na Efraime; bantu ba Gileade nkutshokola Efraime baadi muakule’shi: “Nui nka penda bantu basuukie mu Efraime, anue bena Gileade be mu Efraime na mu Manasee.” 5 Gileade nkukuata ma mbalo a kusabukila lua ngua a Yordane kumpala kua Efraime; na pabaadi bantu ba Efraime abatompo kusuuka, babaadi abakula’shi: “Ntadiile nsabukie,” paapa bantu ba Gileade babaadi abepusha oso a kuabadi’shi: “We muina Efraime?” Pabaadi aluula’shi: “Nya!” 6 babaadi abamulungula’shi: “Akula namu’shi: “Shibolete.” Anka aye baadi akula’shi: “Sibolete,” bu biashibaadi obesha kuakula kiakia kishima kalolo. Paapa babaadi abamukuata na abamuipaa pa ma mbalo a kusabukila lua ngua a Yordane. Biabia bena Efraime 42 000 nkufua yaaya nsaa.

7 Yefeta baadi musambishe Isalele munda mua bipua bisamombo, akupu Yefeta muina Gileade bafuile na abo nkumushiika mu kibundi kiaye mu Gileade.

8 Ibsane a ku Beteleme, baadi musambishe Isalele kunyima kuaye. 9 Baadi na bana balume 30 na bana bakashi 30. Aye nkutuma bana baye bakashi bua’shi bebebakile kui bana balume bashi ba mu kifuko kiaye, na aye nkufika na bana bakashi 30 bua’shi bebebakile kui bana baye balume. Baadi musambishe Isalele munda mua bipua musambobidi. 10 Akupu Ibsane bafuile na abo nkumushiika mu Beteleme.

11 Kunyima kuaye, Elone muina Zabulone, baadi musambishe Isalele; baadi musambishe Isalele munda mua bipua ekumi. 12 Akupu Elone muina Zabulone bafuile na abo nkumushiika mu Ayalone, mu nsenga ya Zabulone.

13 Kunyima kuaye, Abadone muana a Ilele muina Piratone baadi musambishe Isalele. 14 Baadi na bana balume 40 na bekulu 30 babaadi abakaamina pa mpunda 70. Baadi musambishe Isalele munda mua bipua muanda. 15 Akupu Abadone muana a Ilele muina Piratone bafuile na abo nkumushiika mu Piratone mu nsenga ya Efraime mu muengie wa muina Amaleke.

13 Bena Isalele babaadi dingi bakite mianda ibubi ku meso kua Yehowa, na Yehowa nkuibatuula mu maasa a bena Filistine munda mua bipua 40.

2 Mu aa mafuku, kubaadi muntu a mu Soreya a mu kifuko kia bena Dane, eshina diaye dibaadi Manowa. Mukashi aaye baadi nkunga, tabaadi na muana. 3 Dingi efuku muikeyilu a Yehowa nkumuenekiela yawa muana mukashi na nkumulungula’shi: “Tala, we nkunga na tue na muana. Anka okayimita na okatanda muana mulume. 4 Binobino, dimuka totomanga nfinyo sunga kintu kioso kiakia akikoluanaa, na todianga kintu su nkimune ki butete. 5 Tala, Okayimita na okatanda muana mulume, t’abitungu’shi ka buembe kakume ku mutue waye, muanda muana akekala Munazi a Efile Mukulu kubanga ku butandua* buaye, akabanga kupaasha Isalele mu maasa mua bena Filistine.”

6 Akupu yawa muana mukashi bayile na alungula mulume aaye’shi: “Muntu a Efile Mukulu a binyibinyi bafiki kuandi, na amuenekanga nka bu muikeyilu a Efile Mukulu a binyibinyi, akaanyishanga ngofu. Ntshi mumuipushe kuakatukilanga, aye namu ta mmundungule eshina diaye. 7 Anka bandungula’shi: ‘Tala, Okayimita na okatanda muana mulume, totomanga kintu kioso kiakia akikoluanaa, na todianga kintu su nkimune ki butete, muanda muana akekala Munazi a Efile Mukulu kubanga ku butandua* buaye mpa na kuifuku dia lufu luaye.’”

8 Manowa nkusendeela Yehowa na nkuamba’shi: “Nfuile namu lusa, Yehowa. Muntu a Efile Mukulu a binyibinyi obokatuka mu kutuma afikie namu dingi bua’shi etulongieshe pabitale abitungu’shi tukite na muana atandikua.” 9 Biabia Efile Mukulu a binyibinyi nkuteemesha Manowa, na muikeyilu a Efile Mukulu a binyibinyi nkufika dingi kui yawa muana mukashi pabaadi mushale muifuba; mulume aaye Manowa tabaadi naye nya. 10 Yawa muana mukashi nkuenda lubilo na nkulungula mulume aaye’shi: “Tala, Yawa muntu ekeele mummuenekiele diadia efuku, bafiki kuandi dingi.”

11 Akupu Manowa nkuibua na nkuenda na mukashi aaye. Aye nkufika kui yawa muntu na nkumuipusha’shi: “Nnobe esambile na mukashi ande?” Aye nkualula’shi: “Nnami.” 12 Nyi Manowa nkumulungula’shi: “Mayi oobe akumbane! Muana ekala na nshalelo e naminyi, na ekala na mufubo kinyi? 13 Biabia muikeyilu a Yehowa nkulungula Manowa’shi: “Abitungu mukashi oobe elame ku bintu bioso bianekeele mumulungule. 14 T’abitungu’shi adie kintu su nkimune akituukila ku tukuba tua nfinyo, t’abitungu atome nfinyo sunga kintu su nkimune akikoluanaa, na t’abitungu adie kintu su nkimune ki butete. Abitungu atumikile mianda yoso yandi mumutumine eyi.”

15 Manowa nkulungula muikeyilu a Yehowa’shi: “Shala namu tukuteekiele muana a mbushi.” 16 Anka muikeyilu a Yehowa nkulungula Manowa’shi: “Sunga nashala ntandi bia kudia biobe, anka su okumiina kulambula Yehowa mulambu wa kushiika kaalo, we kuiulambula.” Manowa tabaadi auku’shi yawa muntu baadi muikeyilu a Yehowa. 17 Akupu Manowa nkuipusha muikeyilu a Yehowa’shi: “Eshina diobe nnanyi, bua’shi tukutumbishe apalombana mayi oobe?” 18 Anka muikeyilu a Yehowa nkumulungula’shi: “Buakinyi oyipusha eshina diande, aku namu ndia kukaanya?”

19 Akupu Manowa nkuata muana a mbushi na mulambu wa ntete na nkuibilambula kui Yehowa p’ebue. Na Efile Mukulu baadi akitshi muanda wa kukaanya pabaadi Manowa na mukashi aaye abatala. 20 Pabaadi ndimi ya kaalo ya ku kilambuilo ayikaamina muiyilu, muikeyilu a Yehowa bakaamine mu ndimi ya kaalo ya ku kilambuilo pabaadi Manowa na mukashi aaye abatala. Mususa umune abaponene bakupila mapala aabo paashi. 21 Muikeyilu a Yehowa tabaadi dingi mumuenekiele Manowa na mukashi aaye. Nyi Manowa nkutundula’shi yawa muntu baadi muikeyilu a Yehowa. 22 Manowa nkulungula mukashi aaye’shi: “Atufu binyibinyi, muanda nyi Efile Mukulu atubamono.” 23 Anka mukashi aaye nkumulungula’shi: “Su Yehowa akimbanga kuituipaa, tabadia kukumiina mulambu wa kushiika kaalo na mulambu wa ntete wa ku maasa eetu, tabadia kuitulesha ino mianda yoso na tabadia kuitulungula su ngumune wa ku ino mianda.”

24 Kunyima yawa muana mukashi nkutanda muana mulume na nkumuudika bu Samishonyi; na pabaadi muana ende na kukula, Yehowa baadi atungunuka na kumuelela miabi. 25 Muenda mafuku, kikudi kia Yehowa kibabangile kumutakula bua kukita mianda mu Mahane-dane pankatshi pa Soreya na Eshetaole.

14 Samishonyi nkualala ku Timena na aye nkumona muana mukashi* muina Filistine mu Timena. 2 Biabia aye nkukaamina na nkulungula nshaye na nyinaye’shi: “Namono muana mukashi muina Filistine mu Timena na nakumiina numungatshile bu mukashi.” 3 Anka nshaye na nyinaye nkumulungula’shi: “Tue mulombene kupeta mukashi munkatshi mua bakuenu sunga munkatshi mua muilo wetu oso su? Abitungu nka wende na okate mukashi munkatshi mua bena Filistine bashi basadiibue?” Anka Samishonyi nkulungula nshaye’shi: “Mungatshile muanda nyi mundombene.”* 4 Nshaye na nyinaye tababaadi bashinguule’shi bino bibaadi abifiki kui Yehowa, muanda baadi* akimbi mushindo wa kuluisha bena Filistine, bu bibaadi bena Filistine abamunu Isalele mu aa mafuku.

5 Biabia Samishonyi balalele na nshaye na nyinaye ku Timena. Pabafikile ku mafuba a nfinyo a ku Timena, ntambue* bafikile kuadi na kukungula. 6 Akupu kikudi kia Yehowa nkumupa bukome, na aye nkumusaana pabidi, nka bu abisaanaa muntu muana a mbushi pabidi na maasa aaye. Anka tabaadi mulungule nshaye sunga nyinaye bibaadi mukite. 7 Akupu aye nkualala na nkukesamba na yawa muana mukashi, na ku meso kua Samishonyi baadi ki nka mumulombene.

8 Kunyima pabaadi alukiila bua kukaata yawa muana mukashi bua kuenda naye ku nshibo kuaye, bepengiele bua kutala kitanda kia yawa ntambue, na mu kitanda kia yawa ntambue mubaadi mutuuto wa nyuki na buuki. 9 Biabia aye nkuata buuki mu maasa aaye na nkuenda na kuibudia muishinda. Pabafikile kui nshaye na nyinaye, bebapeele ndambo buabadia kudia. Anka tabaadi muibalungule’shi baadi muate buabua buuki mu kitanda kia ntambue.

10 Nshaye bayile kui yawa muana mukashi, na Samishonyi nkukita musangelo kuakua, muanda nyi bibaadi ba nsongualume na kiubishi kia kukita. 11 Pabaabadi bamumone, babafikile na ba nsongualume 30 buabadia kuikala naye. 12 Akupu Samishonyi nkuibalungula’shi: “Nenulungule namu lukindi. Su munda mua mafuku musambobidi a musangelo nubapete kialupatuula na nubandungula lualulo, nenupa bilamba 30 bia lin na bingi bilamba 30 bibuwa. 13 Anka su tanui boobeshe kundungula kialupatuula, abitungu numpe bilamba 30 bia lin na bingi bilamba 30 bibuwa.” Abo nkumulungula’shi: “Etulungule lukindi lobe; atukimbi kuilupusha.” 14 Biabia aye nkuibalungula’shi:

“Munda mua adisheenaa mubatuuku kintu kia kudia,

Na munda mua sha bukome mubatuuku kintu ki nsaasa.”

Tababaadi boobeshe kupeta akipatuula lualua lukindi munda mua mafuku asatu. 15 Muifuku dia kananka, abo nkulungula mukashi a Samishonyi’shi: “Dimba mulume oobe bua’shi etulungule akipatuula lualua lukindi. Bisumanga atukushiiki obe na nshibo ya nshobe kaalo. Nuibetuitanyishe pano bua kuituata bintu bietu?” 16 Biabia mukashi a Samishonyi nkumudidila na nkuakula’shi: “Abimueka’shi we munshikue; tue munfule nya. We mulungule bantu bande lukindi, anka tue mundungule ki’alupatuula.” Nyi aye nkumulungula’shi: “Ntshi mululungule nshami sunga nyinami kialupatuula! Buakinyi anka obe nyi andia kuilupatuluila?” 17 Anka aye nkutungunuka na kumudidila munda mua mafuku oso abaadi ashale a wawa musangelo wa mafuku musambobidi. Nfudiilo a bioso aye nkumupatuluila luanka muifuku dia musambobidi muanda baadi mumukalakashe. Akupu mukashi aaye nkulungula bantu baye akipatuula lukindi. 18 Biabia muifuku dia musambobidi kumpala kua nguba kupona,* bantu ba mu kibundi nkumulungula’shi:

“Nkinyi ki nsaasa kukila buuki,

Na nkinyi ki bukome kukila ntambue?”

Aye nkuibalula’shi:

“Su tanubadia kuikala badime na muana a ngombe ande mukashi,

Tanubadia kuikala bapete akipatuula lukindi luande.”

19 Biabia kikudi kia Yehowa nkumupa bukome na aye nkualala ku Ashekelone, nkuipaa bantu babo 30 na nkuata bilamba biabo na nkuibipa baba bantu babaadi bapatuule lukindi. Baadi mufiite munda ngofu pabaadi alukiila ku nshibo ya nshaye.

20 Biabia mukashi a Samishonyi babamupeele umune a ku ba kuuku baaye.

15 Kunyima kua mafuku, mu mafuku a kuumbula ntete ya blé, Samishonyi bayile mukutala mukashi aaye, atuala muana a mbushi. Aye nkuakula’shi: “Nakiebe kutuela mui mukashi ande mu kadimbo ka kulaala.”* Anka nshaye na mukashi ta baadi mumutadiile bua’shi atuele. 2 Nshaye na mukashi nkuakula’shi: “Nekeele munangushene’shi, ‘We mumushikue binyibinyi.’ Nyi namupa umune a ku ba kuuku bobe. Muina aaye mukashi, te buwa kumukila su? Muate namu pa mbalo yaye.” 3 Anka Samishonyi nkuibalungula’shi: “Uno musuusa bena Filistine t’abantopeka su nebakitshina bi bubi.”

4 Biabia Samishonyi nkuenda na nkukuata mikiengie 300. Akupu aye nkuata biengie bia kaalo nkuanya mikiengie ibibi ibidi ku mikila, na nkutuula kiengie kia kaalo pankatshi pa mikila yoso ibidi ibidi. 5 Akupu aye nkuela biengie kaalo na nkutuma mikiengie mu mafuba a ntete yabashabandile kutshiba a bena Filistine. Aye nkuela bintu bioso kaalo, kubanga ku bisaasa mpa na ku ntete yabashabandile kutshiba, mpa na mafuba a nfinyo na mafuba a mitshi ya olive.

6 Bena Filistine nkuipusha’shi: “Nnanyi bakitshi bino?” Abo nkuibalungula’shi: “Nyi Samishonyi, muko a muina Timena, muanda baata mukashi aaye bamupa umune a ku ba kuuku baye.” Biabia bena Filistine nkuenda na nkushiika yawa muana mukashi na nshaye kaalo. 7 Akupu Samishonyi nkuibalungula’shi: “Bu bianubakitshi bino, tandekie mpa na paneobuela kuanudi.” 8 Akupu aye nkuibayipaa ngofu umune ku umune, kunyima aye nkualaala na nkushala mu mpako* i mu lubuebue lua Etame.

9 Kunyima bena Filistine nkukaamina na nkutuula kishalelo mu Yunda na babaadi abende na kuumbakana mu Lehi. 10 Akupu bantu ba mu Yunda kuipusha’shi: “Buakinyi nubakaamina mu kuituluisha?” abo nkualula’shi: “Tubakaamina bua kukuata* Samishonyi, bua’shi tumukite bu bibetukitshi.” 11 Biabia bantu 3 000 ba mu Yunda abalaleele mu mpako* i mu lubuebue lua Etame na balungula Samishonyi’shi: “Touku’shi bena Filistine nyi bakuete kuitumuna? Buakinyi bokitshi biabia?” Aye nkuibalungula’shi: “Nebakitshi nka bu biabankitshine.” 12 Abo nkumulungula’shi: “Tubafiki bua’shi tukukuate* na tukutuule mu maasa a bena Filistine.” Anka Samishonyi nkuakula’shi: “Etshipeyi kuandi’shi tanunkitshina bi bubi.” 13 Abo nkumulungula’shi: “Nya, atukuanya bisumanga na tukutuule mu maasa aabo, anka t’atukuipaa.”

Nyi abo nkumuanya na mioshi ipia ibidi na nkumutuusha mu lubuebue. 14 Pabafikile ku Lehi, bena Filistine babelele misaase ya kutshokola pababaadi bamumone. Biabia kikudi kia Yehowa nkumupa bukome, na mioshi ibaadi ku maboko kuaye nkufika nka bu buanda bua lin butaate kaalo, na mioshi ibaadi ku maboko kuaye nkupona. 15 Aye nkupeta lubangabanga lua mpunda mulume luki lubishi; aye nkoola mboko nkuiluata na nkuipaa nalo bantu 1 000. 16 Akupu Samishonyi nkuakula’shi:

“Na lubangabanga lua mpunda, mututo umune, mituto ibidi!

Na lubangabanga lua mpunda nayipaa bantu 1 000.”

17 Pabapuile kuakula, basumbuile lualua lubangabanga na aye nkuitanyina yaaya mbalo bu Ramate-lehi.* 18 Akupu bapushishe nyota ngofu, na aye nkuitanyina Yehowa na nkuakula’shi: “Nnobe bapa mufubi oobe kuno kutshokola kukata. Anka binobino abitungu nfue na nyota na mpone mu maasa mua bantu bashi basadiibue?” 19 Biabia Efile Mukulu nkutanya buina bubaadi mu Lehi, na mema nkuimutuuka. Pabeatomene, kikudi* kiaye kibalukiile aye nkunyinga. Nyi buakinyi baudikile yaaya mbalo bu Ene-akore,* i mu Lehi mpa na lelo uno.

20 Na aye nkusambisha Isalele mu mafuku a bena Filistine munda mua bipua 20.

16 Ungi mususa Samishonyi bayile ku Gaza aye nkumona kuanka ndumba, na nkutuela muadi. 2 Abalunguile bena Gaza’shi: “Samishonyi mmufikie pano.” Biabia babamuifunyishe na abo nkumubelamina munda mua bufuku bushima ku kibelo kia kibundi. Abo nkushala baumine bufuku bushima, beakuilanga’shi: “P’abutooko, atumuipaa.”

3 Anka Samishonyi bashele mulaale nka paapa mpa na munkatshi’abufuku. Akupu babuukile munkatshi’abufuku na akuata ku biibi bia kibelo kia kibundi na ku ntempa ibidi na aye nkuibishimuna pamune na kibao. Aye nkuibituula pa mapampa aaye na nkuibituala ku nsongo kua muengie witalene na Ebrone.

4 Kunyima kua biabia aye nkufula ungi muana mukashi a Muibanda* dia Soreke baadi n’eshina bu Dalila. 5 Biabia ba nfumu ba bena Filistine babafikile kuadi na bamulungula’shi: “Mudimbe* na oukie akimupaa bukome bui bungi biabia, na biatudi balombene kumukambila, kumuanya mioshi na kumubatshika. Su bokitshi biabia oso a kuatudi akupa makuta 1 100 a kiamo kia arja.”

6 Kunyima Dalila nkulungula Samishonyi’shi: “Ndungule namu akufiki bukome bobe bui bungi bino na nkinyi akitungu kufubisha bua kukuanya na kukubatshika.” 7 Samishonyi nkumulungula’shi: “Su banganya na mioshi* ibishi musambobidi ya buta yabashabandile kuumisha, nabofula nekale nka bu muntu oso.” 8 Nyi ba nfumu ba bena Filistine nkumutuadila mioshi musambobidi iki ibishi ya buta yabashabandile kuumisha na aye nkumuanya nayo. 9 Abo nkubelama mu kadimbo ka munda, na aye nkumuitanyina’shi: “Samishonyi, bena Filistine biabadi’bi!” Biabia aye nkutshiba mioshi ya buta kushi lukalakashi, nka bu abitshibikaa buanda bua lin pabukumu kaalo. Tababaadi baukie akufiki bukome buaye nya.

10 Akupu Dalila nkulungula Samishonyi’shi: “Tala! Bonsengie* na bondimbi. Binobino ndungule namu, nkinyi kiabadi balombene kufubisha bua kukuanya.” 11 Biabia aye nkumulungula’shi: “Su banganya na mioshi ipia yabashafubishe, nabofula nekale nka bu muntu oso.” 12 Biabia Dalila nkuata mioshi ipia, nkumuanya nayo na nkuela musaase’shi: “Samishonyi, bena Filistine biabadi’bi! (Yaaya nsaa yoso abaadi babelame mu kadimbo ka munda.) Nyi aye nkutshiba yaaya mioshi ku maboko kuaye nka bu buanda.

13 Kunyima Dalila nkulungula Samishonyi’shi: “Mpa na binobino bonsengie na bondimbi. Ndungule kiabadi balombene kufubisha bua kukuanya.” Nyi aye nkumulungula’shi: “Nka su buanya bipaaba bia nyene musambobidi bia ku mutue wande na buanda buabaluka nabo bilamba.” 14 Biabia aye nkuibikuatshisha na mutshi na nkumuitanyina’shi: “Samishonyi, bena Filistine biabadi’bi!” Nyi aye nkubuuka mu tulo na nkutukula wawa mutshi na buanda bua kuluka nabo bilamba.

15 Binobino Dalila nkumulungula’shi: “We kuakula naminyi’shi, we mmunfule, p’ekale eshimba diobe tadi kuandi? Bonsengie ino misusa isatu na tue mundungule akutuukila bukome bobe bui bungi bino.” 16 Pa muanda efuku dioso baadi nka amuele tuleo na kumukalakasha, bibaadi* bimutonde pepi na kufua. 17 Nfudiilo a bioso aye nkumufunguila eshimba diaye, nkuakula’shi: “Kasha kabuembe takabandile kukuma ku mutue wande, muanda ne Munazi a Efile Mukulu kubanga ku butandua.* Su bankuula kapueto, bukome buande abunkatuka na nabofula nfikie nka bu bangi bantu boso.”

18 Pabamuene Dalila’shi bamufunguila eshimba diaye, mususa umune bayitanyishe ba nfumu ba bena Filistine, akula’shi: “Fikayi uno mususa, muanda banfunguila eshimba diaye.” Biabia ba nfumu ba bena Filistine nkufika kuadi na makuta. 19 Aye nkumuladisha tulo pa makunungu aaye; akupu aye nkuitanyina muntu bua kumukuula bipaaba bia nyene musambobidi bi ku mutue waye. Akupu babangile kumumuna, muanda bukome buaye bubaadi abumukatuka. 20 Binobino aye nkuela musaase’shi: “Samishonyi, bena Filistine biabadi’bi!” Aye nkubuuka ku tulo na nkuakula’shi: “Natuuku nka bu ingi misusa na nefungule.” Anka tabaadi auku’shi Yehowa taki naye dingi. 21 Biabia bena Filistine nkumukuata na nkumutonkola meso. Akupu abo nkuenda naye ku Gaza na nkumuanya nkano ibidi ya kiamo kia munyinga,* na aye nkufika muntu apelaa ntete mu lukano. 22 Anka nyene ya ku mutue waye ibabangile dingi kumena kunyima kua’bo kumukuula yanka.

23 Ba nfumu ba bena Filistine abebungile pamune bua kulambula efile aabo Dagone mulambu ukata na bua kukita musangelo, muanda abaadi abakula’shi: “efile eetu batuulu Samishonyi muishikuanyi eetu mu maasa eetu!” 24 Pabaadi bantu bamumone, babaadi batumbishe efile aabo na bakula’shi: “efile eetu batuulu muishikuanyi eetu mu maasa eetu, yawa muluishe nsenga yetu na muipee bebungi ba kuatudi.”

25 Pa muanda wa muloo ubaabadi nao ku mashimba, abakuile’shi: “Itaminayi Samishonyi bua’shi etusepeshe.” Biabia abo nkumutuusha mu lukano bua’shi ebasepeshe; abo nkumuimika pankatshi pa misungo. 26 Akupu Samishonyi nkulungula nsongualume baadi mumukuate kuiyasa’shi: “Nkumishe namu ku misungo ikuate nshibo, bua’shi nyeeme kuanka.” 27 (Aku namu, mu nshibo mubaadi muule bana balume na bana bakashi. Ba nfumu boso ba bena Filistine babaadi muanka, na kuiyilu kua nshibo kubaadi bana balume na bana bakashi bafikie ku 3 000 abaadi abatala Samishonyi asepesha bantu.)

28 Binobino Samishonyi nkuela musaase kui Yehowa’shi: “Muanana mukile bukata Yehowa, ntentekieshe namu, na mpe namu bukome, nakusendeela penda bua uno mususa, Ô Efile Mukulu, na ntadiile neobuele kui bena Filistine bua dimune dia ku meso ande abidi.”

29 Akupu Samishonyi bakuatshile ngofu misungo ibidi ya munkatshi ibaadi ikuate nshibo, na aye nkukuata musungo umune na mboko yaye ibalume na ungi na mboko yaye ibakashi. 30 Samishonyi nkuela musaase’shi: “Nfue* na bena Filistine!” Akupu aye nkutakula na bukome buaye boso, na nshibo nkuponena ba nfumu na bantu boso babaadi muanka. Biabia baadi muipee bantu be bungi pa lufu luaye kukila babaadi muipee mu mafuku a muwa waye.

31 Kunyima bakuabo balume na kifuko kioso kia nshaye babayile mukumuata. Abo nkuenda naye na nkumushiika mu mashama a nshaye Manowa pankatshi pa Soreya na Eshetaole. Baadi musambishe Isalele munda mua bipua 20.

17 Kubaadi muntu a mu nsenga ya ku miengie ya Efraime baadi n’eshina bu Mika. 2 Aye nkulungula nyinaye’shi: “Makuta 1 100 a kiamo kia arja abaabadi bakuibee obodi muelele mulua, unaadi mupushe, aa makuta a kiamo kia arja nami e nao. Nami baadi muiaate.” Nyi nyinaye nkuakula’shi: “Yehowa elele muana ande miabi.” 3 Biabia aye nkualuisha nyinaye aa makuta 1 100 a kiamo kia arja, anka nyinaye nkuakula’shi: “Kushi mpaka ano makuta a kiamo kia arja a ku maasa kuande, neekasha a kishila bua Yehowa, bua’shi muana ande eafubishe bua kusee nkishi na bua kukita nkishi a kilonda.* Binobino nakualuisha anka.”

4 Kunyima kuaye kualuisha nyinaye aa makuta a kiamo kia arja, nyinaye batshile makuta a kiamo kia arja 200 na eapa nsendue a biamo bia arja. Aye nkusee nkishi na nkukita nkishi a kilonda;* abo nkuiyituula mu nshibo mua Mika. 5 Uno Mika baadi na nshibo ya b’efile, na baadi mukite efode na nkishi ya b’efile ba kifuko,* na atuula* umune a ku bana baye bua’shi ekale bu tshite muakuidi aaye. 6 Mu aa mafuku, ta kubaadi nfumu mu Isalele. Muntu oso baadi akitshi kibaadi buwa ku meso kuaye.*

7 Binobino kubaadi ungi nsongualume a mu Beteleme mu Yunda baadi a mu kifuko kia Yunda. Baadi muina Levi baadi mupue kushala kuakua munda mua mafuku. 8 Yawa muntu bakatukile mu kibundi kia Beteleme mu Yunda enda mu kukimba mbalo ya kushala. Pabaadi muishinda, bafikile ku nsenga ya ku miengie ya Efraime, ku nshibo ya Mika. 9 Akupu Mika nkumuipusha’shi: “Ofiki kunyi?” Aye nkualula’shi: “Ne muina Levi a mu Beteleme mu Yunda, na ne muishinda nakimbi mbalo ya kushala.” 10 Nyi Mika nkumulungula’shi: “Shala nami na w’ekale bu nshe-bana* na bu tshite muakuidi ande. Nakupa makuta ekumi a kiamo kia arja ku kipua na bilamba bywekala nabio lukalo na bia kudia.” Biabia muina Levi nkutuela mu nshibo. 11 Biabia muina Levi nkukumiina bua kushala na yawa muntu, na nsongualume nkufika nka bu umune a ku bana baye. 12 Dingi, Mika baadi mutuule* yawa muina Levi bua’shi ekale bu tshite muakuidi aaye, na aye nkushala mu nshibo ya Mika. 13 Akupu Mika nkuakula’shi: “Binobino nauku’shi Yehowa ankitshina mianda i buwa, muanda muina Levi bekale tshite muakuidi ande.”

18 Mu aa mafuku takubaadi nfumu mu Isalele. Na mu aa mafuku kisamba kia bena Dane kibaadi akikimbi nsenga ya kushala,* muanda tababaadi babande kupeta bupianyi munkatshi mua bisamba bia Isalele.

2 Bena Dane abaadi batume bantu batano ba mu kifuko kiabo, bantu be na ngobesha ba mu Soreya na mu Eshetaole, bua kupuupa nsenga na kuiyitala. Abo nkuibalungula’shi: “Ndayi, nukatale nsenga.” Pabaabafikile ku nsenga ya ku miengie ya Efraime ku nshibo kua Mika, babaladile kuakua. 3 Pabaabadi pepi na nshibo ya Mika, babatunduile eyi* dia nsongualume muina Levi, biabia abo nkuenda kuadi na nkumuipusha’shi: “Nnanyi bafiki nobe pano? Okuete kukita kinyi mu ino mbalo? Kikulame pano kinyi?” 4 Aye nkuibalungula bibaadi Mika mumukitshine na akula’shi: “Mungate ku mufubo bua’shi nekale tshite muakuidi aaye.” 5 Akupu abo nkumulungula’shi: “Etuipuishe namu Efile Mukulu su luendo luetu alukidi kalolo.” 6 Tshite muakuidi nkuibalungula’shi: “Ndayi mu butaale. Yehowa e nenu mu luendo luenu.”

7 Biabia baba bantu batano nkuenda na nkufika ku Laishe. Abo nkumona bantu ba muanka bibaabadi bashale kushi kukulupila mui muntu nka bu bena Sidone. Babaadi mu butaale na tababaadi abatshinyi kintu su nkimune, na ta kubaadi muntu su ngumune akiengieshenaa baadi atuuku eumbo ngoshi bua kuibakiengiesha. Babaadi kula ngofu na bena Sidone na tababaadi mu kuipushena na muntu su ngumune.

8 Pabaabadi balukiile kui bakuabo ku Soreya na ku Eshetaole, bakuabo babebepuishe’shi: “Kuanuyile kui naminyi?” 9 Abo nkualula’shi: “Tuendeyi mu kuibaluisha, muanda tubamono’shi yaaya nsenga i buwa bukile. Buakinyi anuialashena? Tanuladikishanga bua kuenda mu kuata yaaya nsenga. 10 P’anufiki, anusangana bantu bash’abatshinyi kintu su nkimune, na nsenga ngikata. Efile Mukulu benupa yanka mu maasa eenu, mbalo ishi ikutshikue kintu su nkimune kia pa nsenga.”

11 Bantu 600 ba mu kifuko kia bena Dane bena bina ngoshi bua kulua ngoshi, nkukatuka ku Soreya na ku Eshetaole. 12 Abo nkuenda na nkutuula kishalelo ku Kiriate-yearime mu Yunda. Nyi buakinyi yaaya mbalo i kupona nguba kua Kiriate-yearime ayitaminyibua bu Mahane-dane* mpa na lelo uno. 13 Kukatukila kuakua babayile ku nsenga ya ku miengie ya Efraime na bafika ku nshibo ya Mika.

14 Akupu baba bantu batano babayile mu kupuupa nsenga ya Laishe babalunguile bakuabo’shi: “Anuuku’shi mu ano mashibo mui efode, nkishi ya b’efile ba kifuko,* nkishi abadi basee, na nkishi a kilonda?* Nangushenayi akitungu’shi nukite. 15 Biabia abo nkuimana kuakua na nkuenda ku nshibo ya nsongualume muina Levi, ku nshibo ya Mika na abo nkuipusha su e bibuwa. 16 Yaaya nsaa yoso baba bantu 600 ba Dane babaadi na bina ngoshi bua kulua ngoshi, babaadi bemane ku kituelelo kia kiibi. 17 Baba bantu batano babayile mu kupuupa nsenga babatuelele mu nshibo ya Mika bua kuata nkishi abadi basee, efode, nkishi ya b’efile ba kifuko,* na nkishi a kilonda.* (Tshite muakuidi baadi muimane ku kituelelo kia kiibi na baba bantu 600 be na bina ngoshi bua kulua ngoshi.) 18 Babatuelele mu nshibo ya Mika na baata nkishi abadi basee, efode, nkishi ya b’efile ba kifuko, na nkishi a kilonda. Tshite muakuidi nkuibepusha’shi: “Anukitshi kinyi?” 19 Anka abo nkumulungula’shi: “Umiina. Tuakulanga muanda su ngumune, fika tuende bua’shi w’ekale nshe-bana* na tshite muakuidi eetu. Kikile buwa nkinyi, nkuikala tshite muakuidi a nshibo ya muntu umune su nkuikala tshite muakuidi a kisamba na kifuko mu Isalele?” 20 Biabia tshite muakuidi nkusanka, na aye nkuata efode, nkishi ya b’efile ba kifuko, nkishi abadi basee na aye nkuenda na baba bantu.

21 Akupu babatungunukile na luendo luabo, batuula bana, bimunuanga, na bintu bia muulo kumpala kuabo. 22 Babaadi bapue kuenda kipindi kila ndambo na nshibo ya Mika, pabaadi bantu babaadi bashale mu mashibo e pepi na nshibo ya Mika bebungie pamune, na bebalonda. Nfudiilo a bioso abo nkubanga bena Dane. 23 Pabaabadi beele bena Dane musaase, babalulukile bua kuibatala na b’epusha Mika’shi: “A muanda kinyi? Buakinyi nubebungu pamune?” 24 Nyi aye nkuakula’shi: “Nubaata b’efile bande banekeele mukite, na nubende’nyi na tshite muakuidi. Nashala na kinyi? Biabia, mbikunyi bianudi balombene kungipusha’shi, ‘We na muanda kinyi?’” 25 Bena Dane nkumualula’shi: “Tuetusashilanga; bisumanga bantu be na nsungu* bekukukitshina bi bubi na we bia kushimisha muwa* oobe na miuwa* ya bantu ba mu nshibo yobe.” 26 Biabia bena Dane babatungunukile na luendo luabo; anka Mika bu bibamuene’shi babaadi bukome kumukila, balulukile na alukiila ku nshibo kuaye.

27 Kunyima kuabo kuata bintu bibaadi Mika mukite, mpa na tshite muakuidi aaye, babayile ku Laishe, kui bantu be mu butaale na bash’abatshinyi kintu. Abo nkuibayipaa ku lupete lua ngoshi na nkushiika kibundi kaalo. 28 Ta kubaadi muntu su ngumune a kuikipaasha, muanda kibaadi kula ngofu na Sidone na tababaadi mu kuipushena na muntu su ngumune na kibaadi muibanda dibaadi dia Bete-rehobe. Akupu abo nkuibakuula kibundi na nkushala muanka. 29 Na dingi babaadi baudikie kibundi bu Dane muyile eshina dia nshabo Dane, abaabadi batandile Isalele. Anka kumpala eshina dia kibundi dibaadi Laishe. 30 Kunyima kua biabia bena Dane nkushimika nkishi abadi basee kuakua, na Yonatane muana a Gershome, muana a Moyise, na bana baye balume nkuikala ba tshite muakuidi ba kisamba kia bena Dane mpa n’efuku dibaabadi bakuate bantu ba mu yaaya nsenga benda nabo. 31 Na abo nkushimika nkishi abadi basee baadi Mika mukite, na aye nkushala kuakua mafuku oso abaadi nshibo y’Efile Mukulu a binyibinyi mu Shilo.

19 Mu aa mafuku akushibaadi nfumu su ngumune mu Isalele, ungi muina Levi baadi mushale mu kipindi ki kula kia nsenga ya ku miengie ya Efraime, batshile ungi muana mukashi* a ku Beteleme mu Yunda bu mukashi aaye. 2 Anka mukashi aaye tabaadi na lulamato kuadi, na aye nkumuleka nkuenda ku nshibo ya nshaye ku Beteleme mu Yunda. Aye nkushala kuakua munda mua mieshi inanka. 3 Akupu mulume aaye nkumulonda bua kumukuminyisha bua’shi alukiile; baadi na mufubi aaye mulume na mpunda ibidi. Biabia mukashi aaye nkumutuesha mu nshibo ya nshaye. Pabaadi nshaye mumumone, baadi mupushe muloo pa kuimonena naye. 4 Biabia muko aaye mulume, nshaye na nsonguakashi, nkumukuminyisha bua’shi ashale naye mafuku asatu; na babaadi abadi na abatomo, na baadi alala kuakua.

5 Muifuku dia kananka, pabaabadi babuukie ku namashika buee bua kuenda, nshaye na nsonguakashi balunguile muko aaye mulume’shi: “Dia kantu bua’shi opete bukome,* akupu nuibalombene kuenda.” 6 Biabia abo nkushala, na boso babidi nkudia na nkutoma pamune; akupu nshaye na nsonguakashi nkulungula yawa muntu’shi: “Lala namu dingi buno bufuku na w’ekale na muloo.”* 7 Pabaadi yawa muntu muibuee bua kuenda, muko aaye mulume baadi mutungunukie na kumusendeela, biabia aye nkulala dingi bungi bufuku.

8 Muifuku dia katano pabaabadi babuukie ku namashika buee bua kuenda, nshaye na nsonguakashi bakuile’shi: “Dia namu kantu bua kupeta bukome.”* Na abo nkuyisha mpa na pepi na ku kiolua, na boso babidi abaadi nka abadi. 9 Pabaadi yawa muntu muibuee bua kuenda na mukashi aaye na mufubi aaye, muko aaye mulume, nshaye na nsonguakashi, bamulunguile’shi: “Tala, binobino! Kiolua takidi pepi. Lala namu dingi buno bufuku. Efuku t’adiende mu kupua. Lala namu dingi buno bufuku na w’ekale na muloo. Malooba nuikubuuka ku namashika buee bua kuenda na w’alukiile ku nshibo* yobe.” 10 Anka yawa muntu tabaadi mukumiine kushala dingi bungi bufuku, biabia bebueele, enda mpa na ku Yebuse, kuamba’shi, Yelusalema. Baadi na mpunda ibidi yanye bishalelo na mukashi aaye na mufubi aaye.

11 Pabaabadi bafikie pepi na Yebuse, mufito ubaadi upue kuela. Biabia mufubi nkulungula nfumu aaye’shi: “Tui kuimana mu kino kibundi kia bena Yebuse bua kulala pano su?” 12 Anka nfumu aaye nkumulungula’shi: “T’abitungu tuimane mu kibundi kia bantu benyi bashi bena Isalele. Atuende mpa na ku Gibeya.” 13 Akupu aye nkulungula mufubi aaye’shi: “Fika na tutompe nkafika ku imune ya ku aa ma mbalo; tui kulala ku Gibeya sunga ku Rama.” 14 Biabia babatungunukile na luendo luabo, na nguba tabaadi apono pabaabadi pepi na Gibeya, muikale a Benyamine.

15 Biabia abo nkuimana kuakua na nkutuela bua kulala mu Gibeya. Pabaabadi batuele, babaadi bashale mu mbalo ya bantu boso ya kibundi, anka muntu su ngumune tabaadi muibatueshe mu nshibo yaye buabadia kulala. 16 Nfudiilo a bioso kiakia kiolua, ungi muntu mununu nkualukiila ku mufubo waye ku mafuba. Baadi a ku nsenga ya ku miengie ya Efraime, baadi mushale mu Gibeya munda mua mafuku; anka bantu babaadi bashale mu kiakia kibundi babaadi bena Benyamine. 17 Pabatadile na amona muina luendo mu mbalo ya bantu boso ya kibundi, yawa muntu mununu bamuipuishe’shi: “Okuete kuenda kunyi, na ofiki kunyi?” 18 Aye nkumualula’shi: “Atukatukila ku Beteleme mu Yunda, atuende ku mbalo i kula ya mu nsenga ya ku miengie ya Efraime, kuakua nyi kuande. Nekalanga muende ku Beteleme mu Yunda, na nkuete kuenda ku nshibo ya Yehowa,* anka takui muntu su ngumune bantuesha mu nshibo yaye. 19 Tui na lubishi na bidibua bikumbane bua mpunda yetu, na mikate na nfinyo, buande, bua muana mukashi na bua mufubi eetu. Takui kintu kikutshikue.” 20 Anka yawa muntu mununu nkuakula’shi: “Butaale buikale nobe! Ntadiile nkupe kioso kiodi nakio lukalo. Anka tolalanga mu mbalo ya bantu boso.” 21 Nyi aye nkumutuala mu nshibo muaye na nkupa mpunda bia kudia.* Akupu abo nkuitumpa ku ngua, nkudia na nkutoma.

22 Pabaabadi bashale abadi bia kudia biabo na muloo, bangi bantu ba bisumanga ba mu kibundi abaadi befunyishe nshibo na abaadi abakupila ku kiibi, na abo nkulungula yawa muntu mununu sha nshibo’shi: “Tuusha muntu tuelele mu nshibo mobe bua’shi tulaale naye.” 23 Nyi sha nshibo nkutuuka na nkuibalungula’shi: “Nya bakuetu, tanukitanga muanda wi bubi. Uno muntu nyi muenyi mu nshibo muande. Tanukitanga kino kikitshino ki buufu. 24 Muana ande mukashi ki kamame na mukashi a uno muntu biabadi’bi. Tadiilayi nebatuushe kuanudi, na nuibalombene kuibakuatshisha buufu su anukumiina.* Anka t’abitungu nukitshine uno muntu kino kikitshino ki buufu.”

25 Anka baba bantu nkupela kumuteemesha, biabia yawa muntu nkukuata mukashi aaye na nkumutuusha kuabadi. Abo nkulala naye pabukopo na nkumuluisha bufuku bushima mpa na ku namashika. Akupu abo nkumualusha pa kutooka kua bufuku. 26 Ku namashika buee, yawa muana mukashi bafikile na apona ku kituelelo kia nshibo ya yawa muntu mubaadi nfumu aaye, na aye nkulala paapa mpa na pabubatookiele. 27 Pabaadi nfumu aaye mubuukie ku namashika na afungula bibelo bia nshibo bua kubanguula luendo luaye, bamuene yawa muana mukashi, mukashi aaye mmulaale ku kituelelo kia nshibo na maboko aaye mu kibelo. 28 Nyi aye nkumulungula’shi: “Buuka tuende.” Anka tabaadi mualuule. Akupu yawa muntu nkumutuula pa mpunda na nkuenda naye ku nshibo kuaye.

29 Pabafikile ku nshibo kuaye, batshile kapete ka kusaa nako, akuata mukashi aaye na amutshiba bipindi bipindi, mu bipindi 12 na atuma kipindi kimune kimune mu bipindi bioso bia nsenga ya Isalele. 30 Boso babebimuene babakuile’shi: “Kashaa muanda wi bino tawakitshikile sunga kumueneka kubanga efuku dibaadi bena Isalele batuukie mu eumbo dia Ejipitu mpa na lelo uno. Eutaluuleyi,* nuipushene, na nuitulungule kia kukita.”

20 Biabia bena Isalele boso babafikile kukatukila ku Dane mpa na ku Beere-sheba na kukatukila mu nsenga ya Gileade, na kakongie koso kabebungile bu kintu kimune* kumpala kua Yehowa ku Misepa. 2 Nyi ba nfumu ba muilo na bisamba bioso bia Isalele nkuimana pa mbalo yabio mu kakongie ka muilo w’Efile Mukulu, basalayi 400 000 abatambuka lua ngua, bena mpete ya ngoshi.

3 Bena Benyamine babapushishe’shi bantu ba Isalele abakaamina ku Misepa.

Akupu bantu ba Isalele nkuipusha’shi: “Etulunguleyi, uno muanda wi bubi bui bino ukitshikile naminyi?” 4 Nyi yawa muina Levi, mulume a mukashi abaabadi bayipee nkualula’shi: “Nfikile ku Gibeya a Benyamine na mukashi ande bua kulala. 5 Bantu* ba mu Gibeya nkungibuela na nkuifunyisha nshibo bufuku. Abakimbanga kungipaa, anka pamutue pa biabia abalala na mukashi ande pa bukopo, na baafu. 6 Nyi naata kitanda kia mukashi ande nekitshibi mbipindi na natumu biabia bipindi mu kipindi kioso kia bupianyi bua Isalele, muanda bakitshine muanda wi bubi na wi buufu mu Isalele. 7 Binobino anue muilo wa Isalele, esambeyi na nutuushe kienu kinangu pano.”

8 Akupu muilo oso nkuibua mu buumune* na nkuakula’shi: “Takui muntu su ngumune a kuatudi ende ku kashibo kaye k’epema sunga kualukiila ku nshibo yaye. 9 Binobino, bino nyi bi’atukitshi Gibeya: Tuteyi bubale bua nkuenda mu kumuluisha. 10 Atuata bantu 10 mu bantu 100 ba bisamba bioso bia Isalele, na bantu 100 mu bantu 1 000, na bantu 1 000 mu bantu 10 000 bua kubunga bia kudia bua kiluilo kia basalayi bua’shi bende mu kuluisha Gibeya a Benyamine ngoshi, bua muanda wi buufu ubabakitshi mu Isalele.” 11 Biabia bantu boso ba Isalele babebungile bu kintu kimune* bua nkaluisha kibundi ngoshi.

12 Akupu bisamba bia Isalele nkutuma bantu kui bantu boso ba kisamba kia Benyamine, bakula’shi: “Mmuanda kinyi wi bubi bui bino ubakitshika munkatshi muenu? 13 Binobino tuushayi bantu ba bisumanga ba mu Gibeya bua’shi tuibayipee na tukaashe kintu ki bubi mu Isalele.” Anka bena Benyamine abapelele kuteemesha bakuabo bena Isalele.

14 Akupu bena Benyamine abebungile paasha pa bibundi ku Gibeya bua kuenda mu kulua ngoshi na bantu ba Isalele. 15 Mu diadia efuku bena Benyamine babayitanyishe bantu 26 000 be na mpete ya ngoshi ba mu bibundi biabo, kukaasha bantu 700 ba mu Gibeya abauku kulua ngoshi. 16 Mu kino kiluilo kia ngoshi mubaadi bantu 700 abauku kulua ngoshi abaadi na lubokosua. Oso a ku bano bantu baadi mulombene kuasa ebue na ndundo mu mushindo wadishibaadi dilombene kutupilua sunga lunyene.

17 Bantu ba Isalele babaabadi bayitanyishe kukaasha bena Benyamine, abaadi bantu 400 000 be na mpete ya ngoshi, na oso a kuabadi baadi kilobo akiuku kulua ngoshi. 18 Abo nkuibua na nkuenda ku Betele mu kuipusha Efile Mukulu. Akupu muilo wa Isalele nkuakula’shi: “Nnanyi a kuatudi e na kia kuenda kumpala mu kulua ngoshi na bena Benyamine?” Yehowa nkualula’shi: “Yunda nyi ende kumpala.”

19 Kunyima kua biabia bena Isalele nkuibua ku namashika na nkushimika kishalelo bua kulua ngoshi na Gibeya.

20 Bantu ba Isalele abatuukile mu kulua ngoshi na bena Benyamine; abo nkuilonga bua kulua nabo ngoshi ku Gibeya. 21 Biabia bena Benyamine nkutuuka mu Gibeya na nkuipaa bantu ba Isalele 22 000 mu diadia efuku. 22 Anka kiluilo kia bantu ba Isalele kibaadi kinyingie eshimba na akio nkuilonga dingi bua kulua ngoshi mu yaaya mbalo imune nka bu muifuku dia kumpala. 23 Akupu bena Isalele nkuenda na nkudila kumpala kua Yehowa mpa na ku kiolua na abo nkuipusha Yehowa’shi: “Abitungu tuende dingi mu kulua ngoshi na bakuetu, bantu ba Benyamine su?” Nyi Yehowa nkuakula’shi: “Ndayi mu kulua nabo.”

24 Biabia bena Isalele nkuifubuila pepi na bena Benyamine muifuku dia kabidi. 25 Bena Benyamine nkutuuka n’abo namu mu Gibeya mu kufumankana nabo muifuku dia kabidi na abo nkuipaa bangi bena Isalele 18 000, boso buabo bekale na mpete ya ngoshi. 26 Nfudiilo a bioso bantu ba Isalele nkuenda ku Betele. Abo nkudila na nkushala kuakua kumpala kua Yehowa, abo nkuishidika mu diadia efuku mpa na ku kiolua, abo nkulambula milambu ya kushiika kaalo na milambu ya butaale kumpala kua Yehowa. 27 Kunyima kua biabia bantu ba Isalele nkuipusha Yehowa, muanda mushete wa kilombeno w’Efile Mukulu a binyibinyi ubaadi kuakua mu aa mafuku. 28 Binobino Finease muana a Eleazare, muana a Alona nyi baadi afubu* bu tshite muakuidi kumpala kuao mu aa mafuku. Abo nkuipusha’shi: “Abitungu nka tuende dingi mu kulua ngoshi na bakuetu, bantu ba Benyamine, su abitungu tulekie?” Yehowa nkualula’shi: “Ndayi, muanda malooba nebatuulu mu maasa eenu.” 29 Akupu Isalele nkutuma bantu mu kubelama befunyishe Gibeya oso.

30 Bena Isalele nkuenda mu kulua ngoshi na bena Benyamine muifuku dia kasatu, na abo nkuilonga bua kulua ngoshi na Gibeya nka bu yaaya ingi misusa. 31 Pabaadi bena Benyamine batuukie mu kufumankana na kiluilo kia basalayi, abaadi bebakakile kula na kibundi. Akupu, nka bu ingi misusa, ababangile kuibaluisha na kuipaa bangi ba kuabadi mu mashinda akata, dimune diao adiende ku Betele na dingi adiende ku Gibeya, baleka bantu ba Isalele pepi na 30 bafue mu mapia. 32 Biabia bena Benyamine nkuakula’shi: “Atuibatshokola nka bu misusa ya kumpala.” Anka bena Isalele nkuakula’shi: “Atualukiila kumongo na tuibakakile kula na kibundi mu mashinda akata.” 33 Biabia bantu boso ba Isalele nkuibuaa, nkukatuka mu ma mbalo aabo na nkuilonga ku Baale-tamare, pabaadi bena Isalele abaadi babelame batuukie mu ma mbalo aabo pepi na Gibeya. 34 Bantu 10 000 abauku kulua ngoshi ba Isalele boso babafikile kumpala kua Gibeya, na ngoshi ibaadi bukopo. Anka bena Benyamine tababaadi abauku’shi malua e kuibafikila.

35 Yehowa nkutshokola Benyamine kumpala kua Isalele, na mu diadia efuku bena Isalele nkuipaa bantu ba bena Benyamine 25 100, boso bekale na mpete ya ngoshi.

36 Anka bena Benyamine abaadi bapuandikishe’shi abatshokola bantu ba Isalele pabaabadi balukiile kumongo, aku namu bena Isalele babaadi balukiile kumongo muanda babaadi bakulupile mui bantu abaadi babelamine Gibeya. 37 Bantu babaadi babelame nkukita bukidibukidi na nkuenda batadiile ku Gibeya. Akupu bantu abaadi babelame nkupalakana na nkuipaa bantu boso babaadi mu kibundi ku lupete lua ngoshi.

38 Binobino, bantu ba Isalele abaadi bepushene’shi baba bantu babelamine kibundi abebuesha muishi kuakua bu kitunduilo.

39 Pabaadi bena Isalele balukiile ku mongo mu ngoshi, bantu ba Benyamine bababangile kuibaluisha na abo nkuipaa bantu ba Isalele pepi na 30, na abo nkuakula’shi: “Abimueneka patooka’shi atuibatshokola dingi kumpala kuetu nka bu mu ingi ngoshi ibakidi.” 40 Na muishi wi bungi ubabangile kukaamina mu kibundi bu kitunduilo. Pabaadi bantu ba Benyamine balulukie bua kutala, abamuene kibundi kioso kikuete kutemba kaalo na ndimi ya kaalo ibaadi ayikaamina mpa na muiyilu. 41 Akupu bantu ba Isalele nkuibalulukila, na bantu ba Benyamine nkubofula mbidi, muanda babamuene’shi malua abebafikila. 42 Biabia abo nkusuuka bantu ba Isalele batadiile dia ku kabaaka, anka ngoshi nkuibalonda; bantu babaadi abatuuku mu bibundi nkuibakuatshishena bua kuibayipaa. 43 Abo nkuifunyisha bena Benyamine na nkuibalonda kushi kukooka. Abo nkuibatshokola kumpala kua Gibeya dia kutunduka nguba. 44 Nfudiilo a bioso, bantu ba Benyamine 18 000 nkufua, boso bekale bilobo bia ngoshi.

45 Bantu ba Benyamine nkualuluka na nkusuukila mu kabaaka mu lubuebue lua Rimone, na bena Isalele nkuipaa bantu 5 000 ba kuabadi mu mashinda akata, na abo nkutungunuka na kuibalonda mpa na ku Gidome; abo nkuipaa* bangi bantu 2 000. 46 Bena Benyamine boso babafuile mu diadia efuku babaadi bantu 25 000, bekale na mpete ya ngoshi, boso bekale bilobo bia ngoshi. 47 Anka bantu 600 babaadi basuukile mu kabaaka mu lubuebue lua Rimone, na abaadi bashale mu lubuebue lua Rimone munda mua mieshi inanka.

48 Na bantu ba Isalele nkualukiila mu kuluisha bena Benyamine na abo nkuipaa baba abaadi mu kibundi ku lupete lua ngoshi, kubanga ku muntu mpa na ku nyema, boso babaadi bashale. Dingi, abo nkuela bibundi bioso bibaadi muishinda dibaabadi abakidila kaalo.

21 Bantu ba Isalele babaadi bakite uno mutshipo mu Misepa’shi: “Muntu su ngumune a kuatudi ta kupa muntu a mu bena Benyamine muana aaye mukashi bu mukashi aaye.” 2 Biabia bena Isalele babafikile ku Betele na bashala kuakua kumpala ku’Efile Mukulu a binyibinyi mpa na ku kiolua, belanga misaase na kudila bi bukopo. 3 Na babaadi abakula’shi: “Ô Yehowa Efile Mukulu a Isalele, buakinyi muanda wi bino ubakitshika mu Isalele? Buakinyi kisamba kimune kikukutshikua lelo uno mu Isalele?” 4 Butookie, muilo ubabuukile ku namashika buee na webaka kilambuilo kuakua bua kulambula milambu ya kushiika kaalo na milambu ya butaale.

5 Akupu muilo wa Isalele nkuakula’shi: “Nnanyi a ku bisamba bioso bia Isalele shi mufikie mu kuibunga kumpala kua Yehowa?” muanda babaadi bakite mutshipo ukata’shi muntu sh’afiki kui Yehowa ku Misepa abitungu ayipayibue kushi mpaka. 6 Biabia muilo wa Isalele nkuinyongola bua kibaadi kikitshikile bakuabo bena Benyamine. Abo nkuakula’shi: “Lelo uno kisamba kimune kibakatushibua mu Isalele. 7 Atukitshi naminyi bua kupa baba bantu babashala bakashi, muanda binobino tui betshipe muishina dia Yehowa’shi, t’atuibapa bana betu bakashi bu bakashi babo?”

8 Abo nkuipusha’shi: “Nnanyi munkatshi mua bisamba bia Isalele shikeele mufikie kui Yehowa ku Misepa?” Bibakitshikile’shi, muntu su ngumune a ku Yabeshe-gileade tabaadi mufikie mu kishalelo mubaadi kakongie. 9 Pabaabadi babadikie muilo, babamuene’shi muntu su ngumune a ku Yabeshe-gileade, tabaadi panka. 10 Biabia kakongie nkutuma kuanka bantu 12 000 ba ku bantu be bukome ngofu. Abo nkuibatumina eyi’shi: “Ndayi, na nuipee bantu ba ku Yabeshe-gileade ku lupete lua ngoshi, mpa na bakashi na bana. 11 Bino nyi abitungu’shi nukite: Abitungu nuipee bana balume boso mpa na muana mukashi oso mupue kulala na muana mulume.” 12 Munkatshi mua bantu ba mu Yabeshe-gileade, babasangene ba nsonguakashi 400 babaadi tumame, bashi baadi babande kulala na muana mulume. Nyi abo nkuibatuala ku kishalelo ku Shilo, ki mu nsenga ya Kanaana.

13 Akupu, kakongie koso nkutuma mukandu kui bena Benyamine ku lubuebue lua Rimone na nkuibalungula bua’shi bepushene bekale mu butaale. 14 Biabia bena Benyamine nkualukiila mu aa mafuku. Abo nkuibapa bana bakashi babaabadi balame na muwa ku bana bakashi ba mu Yabeshe-gileade, anka t’ababaadi bapete bungi buibakumbane. 15 Na muilo nkuinyongola bua bibaadi bikitshikile bena Benyamine muanda Yehowa baadi muabuule bisamba bia Isalele. 16 Bakulu ba kakongie nkuakula’shi: “Abitungu tukite kinyi bua kupa bantu babashala bakashi, muanda bana bakashi boso ba Benyamine bekeele bayipayibue?” 17 Abo nkualula’shi: “Abitungu kuikale bupianyi bua bena Benyamine bashale na muwa, bua’shi kisamba takishiminanga mu Isalele. 18 Anka tatui na matalua a kuibapa bana betu bakashi bu bakashi babo, muanda muilo wa Isalele nguitshipe’shi: ‘Malua kui yawa apa muina Benyamine mukashi.’”

19 Akupu abo nkuakula’shi: “Kui musangelo wa Yehowa ku kipua kioso ku Shilo e kunundu kua Betele, na kutunduka nguba ku’eshinda dikata adikaamina kukatukila ku Betele mpa na ku Shekeme na kuushi kua Lebona.” 20 Biabia abo nkutumina bantu ba Benyamine eyi’shi: “Ndayi na nubelame mu mafuba a nfinyo. 21 Na p’anumono ba nsonguakashi* ba mu Shilo abatuuku bua kusha masha aabo beele kifunda, oso a kuanudi abitungu atuukie na akuate mukashi ku ba nsonguakashi ba mu Shilo, na abitungu nualukiile mu nsenga ya Benyamine. 22 Na su ba mashabo na bakuabo balume bafika mu kuitudidila, atuibalungula’shi: ‘Etulesheyi namu kalolo pa kuibakuasha, muanda tatubaadia kupa oso a kuabadi mukashi pa kulua ngoshi na tanubaadia kuibapa bakashi kushi’nue kupiila.’”

23 Biabia bantu ba Benyamine babakitshine nka biabia, na oso a kuabadi nkukuata mukashi ku bana bakashi babaadi abashi. Kunyima kua biabia abo nkualukiila ku bupianyi buabo, nkuibakuula bibundi biabo na nkushala muanka.

24 Na mu aa mafuku, bena Isalele nkupalakana, oso a kuabadi nkuenda ku kisamba kiaye na kifuko kiaye, na abo nkukatuka kuakua, muntu oso nkuenda ku bupianyi buaye.

25 Mu aa mafuku, ta kubaadi nfumu mu Isalele. Muntu oso baadi akitshi ki buwa ku meso kuaye.*

Kish ku kish. “bana ba Isalele.”

Sunga “nemumupe.”

Kish ku kish. “kipindi kiande kia nsenga.”

Sunga pangi, “aye nkukupila nkasa pabaadi pa mpunda.”

Sunga “Negebe.”

Nkuamba’shi “Mbaafu (Bibakudi) bia mema.”

Adipushisha “kia kubutudibua.”

Kish ku kish. “matempu a kiamo.”

Kish ku kish. “atukulesha kifulo kia lulamato.”

Kish ku kish. “eyasa.”

Kish ku kish. “difikie bushito.”

Adipushisha “baba abadidi.”

Sunga “nkulanguila.”

Kish ku kish. “abo nkutambuka bundumba.”

Sunga “baadi enyongola.”

Sunga “kituelelo kia Amate.”

Tala kipatuluilo kia bishima.

Kish ku kish. “Arame-naharayime.”

Kish ku kish. “Arame.”

Pangi kude muipi e pepi na 38 cm. Tala Apandise B14.

Sunga pangi, “mbalo y’ababundulaa mabue.”

Sunga pangi, “etubu aditueshaa lupapi.”

Kish ku kish. “mmuibuikile ku ngua yaye.”

Kish ku kish. “mu nsenga.”

Sunga pangi, “mbalo y’ababundulaa mabue.”

Sunga “Aroshete a Goime.”

Kish ku kish. “aye.”

Kish ku kish. “matempu a kiamo.”

Sunga “kibandabanda.”

Kish ku kish.“matempu a kiamo.”

Sunga “kibandabanda.”

Sunga “basalayi be na nyene ishi yanyibue.”

Sunga “mizike.”

Sunga pangi, “kutshinkatshinka.”

Sunga “babapuile.”

Sunga pangi, “baba abafubisha bina mufubo bia ba skribe.”

Sunga “kubepuula anyima yabo.”

Tala kipatuluilo kia bishima.

Kish ku kish. “efu.”

Kish ku kish. “mafu.”

Sunga pangi, “ma mbalo a kulamina bintu a muushi mua nsenga.”

Kishima ku kishima, “bateemeshe eyi diande.”

Kishima ku kishima, “kinunu.”

Pepi na 22 L. Tala Apandise B14.

Adipushisha “Yehowa nyi mbutaale.”

Tala kipatuluilo kia bishima.

Tala kipatuluilo kia bishima.

Tala kipatuluilo kia bishima.

Adipushisha “Tadilayi Baale asambe (alue).”

Sunga “nkusabuka muela.”

Kishima ku kishima, “Nkufuala.”

Sunga “bimunyi.”

Pepi na nsaa ya 20 mpa na pepi na nsaa ya 2.

Kish ku kish. “dino eyi.”

Sunga “binangu biabo bibeshinkile.”

Sunga “muanda bi muntu nyi bi bukome buaye.”

Kish ku kis. “tababaadi bebueshe mitue yabo.”

Kish ku kish. “baadi na bana balume 70 babaadi batuukile kuitankanta diaye.”

Kish ku kish. “kifuko kia nshibo ya nshaye na nyinaye.”

Sunga pangi, “ba sha nsenga.”

Kish ku kish. “mufufua wenu na musamba.”

Kish ku kish. “mashimba aabo nkukumiina.”

Sunga “ntempelo.”

Sunga “kupa tukuba.”

Sunga “anyima.”

Sunga “nkuiyikasha bu nfumu.”

Kish ku kish. “nkutuma kikudi kibubi.”

Sunga “na mayele.”

Sunga “omukite kilombene maasa oobe kumukita.”

Sunga “mbalo ibukopo ya kufuamina.”

Sunga “ntempelo.”

Sunga “Siri.”

Sunga “Anyima aaye tabaadi na luishinko pa muanda wa.”

Kish ku kish. “yawa ateemeshaa.”

Kish ku kish. “nkinyi kuandi na koodi.”

Sunga “ndile na balole bande muanda ntanangibakilue nya.”

Sunga “muiya.”

Sunga pangi, “musabukie mutadiile dia kunundu.”

Sunga “nekeele mutuule anyima ande muiyasa diande.”

Kish ku kish. “kubanga muifu.”

Kish ku kush. “kubanga muifu.”

Kish ku kish. “muana mukashi a ku ba nsonguakashi ba bena Filistine.”

Kish ku kish. “mmulombane ku meso kuande.”

“Abimueneka pangi bu Efile Mukulu.”

Sunga “ntambue muana e na buaa buibungi mu nshingo.”

Sunga pangi, “kumpala kua’ye kutuela mu kadimbo ka munda.”

Sunga “kadimbo ka munda.”

Sunga “mutanta.”

Sunga “kuanya.”

Sunga “mutanta.”

Sunga “tukuanye.”

Adipushisha “ka muengie ka lubangabanga.”

Sunga “bukome.”

Adipushisha “nsulo ya yawa ayitanyina.”

Sunga “kibandabanda.”

Sunga “mukuminyishe.”

Sunga “mishila.”

Sunga “buasha nami maasha.”

Sunga “anyima aaye.”

Kish ku kish. “kubanga muifu dia nyinami.”

Sunga “cuivre.”

Sunga “anyima ande.”

Sunga “nkishi a kilonda kisunguulue.”

Sunga “nkishi a kilonda kisunguulue.”

Kish ku kish. “terafime.”

Kish ku kish “kuusha eyasa dia.”

Sunga “kibaadi anangushena’shi ki buwa.”

Sunga “muntu atushaa malango.”

Kish ku kish “kuusha eyasa dia.”

Kish ku kish. “bupianyi.”

Sunga “ngakuilo.”

Adipushisha “Kishalelo kia Dane.”

Kish ku kish. “terafime.”

Sunga “nkishi a kilonda kisunguulue.”

Kish ku kish. “terafime.”

Sunga “nkishi a kilonda kisunguulue.”

Sunga “muntu atuushaa malango.”

Sunga “bantu be na anyima i buulo.”

Sunga “anyima.”

Sunga “anyima.”

Kish ku kish. “ekupi.”

Sunga “bua kukuatshishen’eshimba diobe.”

Sunga “osankishe eshimba diobe.”

Sunga “bua kukuatshishen’eshimba diobe.”

Kish ku kish. “kashibo k’epema.”

Sunga pangi, “na nafuba ku nshibo ya Yehowa.”

Sunga “nkupa bia kudia bisangakane.”

Sunga “nuibaluishe na nukite ki buwa ku meso kuenu.”

Sunga “tulayi mashimba eenu ku wanka.”

Kish ku kish “bu muntu umune.”

Sunga pangi, “ba sha nsenga.”

Kish ku kish. “bu muntu umune.”

Kish ku kish. “bu muntu umune.”

Kish ku kish. “kuimana.”

Kish ku kish. “abo nkupumbuula.”

Kish ku kish. “bana bakashi.”

Sunga “kibaadi anangushena bu ki buwa.”

    Mikanda ya mu Kisongye (2011-2025)
    Tuuka
    Tuela
    • Kisongye
    • Tumina muntu
    • Byokumina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pabitale bya kufubisha
    • Bya kufubisha
    • Bya kufuamisha yobe
    • JW.ORG
    • Tuela
    Tumina muntu