Watchtower MIKANDA I MU INTERNETE
Watchtower
MIKANDA I MU INTERNETE
Kisongye
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILO
  • nwt 2 Banfumu 1:1-25:30
  • 2 Ba nfumu

Tatui bapete video.

Etufuile namu lusa, kui kintu kibakutshishua kukafika kui video.

  • 2 Ba nfumu
  • Bible Ngaluluilo a Nsenga Ipia
Bible Ngaluluilo a Nsenga Ipia
2 Ba nfumu

MUKANDA WA KABIDI WA BA NFUMU

1 Kunyima kua lufu lua Akabe, bena Moabe babatombokieele Isalele.

2 Nyi pabaadi Nfumu Akaziase mupone p’etubu dibaadi dishikie na tu mitshi mu kadimbo kaye ka kuiyilu mu Samadiya, na aye nkutapika, biabia aye nkutuma mikiendi na nkuiyilungula’shi: “Ndayi, nukepushe Baale-zebube efile a Ekrone bua kuuka su napanda ku dino elonda.” 3 Anka muikeyilu a Yehowa nkulungula Eliya* muina Tishebe’shi: “Ebuee, wende mu kufumankana na mikiendi ya nfumu a Samadiya, na weyilungule’shi: ‘Anuende mu kuipusha Baale-zebube efile a Ekrone muanda mu Isalele tamui Efile Mukulu su? 4 Biabia, Yehowa akula bino’shi: “T’okatuka ku lusala kodi mulale, muanda ofu binyibinyi.”’” Akupu, Eliya nkukatuka.

5 Pabaadi mikiendi yalukiile kuadi, beyipuishe mususa umune’shi: “Buakinyi nubalukiila?” 6 Abo nkumualula’shi: “Kui muntu fikile mu kufumankana netu na betulungula’shi, ‘Ndayi, alukiilayi kui nfumu enutumine, na numulungule’shi: “Yehowa amba bino’shi, ‘Botumu bantu mu kuipusha Baale-zebube efile a Ekrone muanda mu Isalele tamui Efile Mukulu su? Biabia, t’okatuka ku lusala kodi mulale, muanda ofu binyibinyi.’”’” 7 Nyi aye nkuibepusha’shi : “Yawa muntu fikile mu kufumankana nenu na enulungula ano mayi ekalanga naminyi?” 8 Biabia abo nkumulungula’shi: “Nyi muntu mufuale kilamba kia buaa na mukoba wa musokia mu kifuka.” Mususa umune aye nkuakula’shi: “Nyi Eliya Muina Tishebe.”

9 Akupu, nfumu nkumutumina mukata a basalayi 50 na basalayi baye 50. Pabafikile kui Eliya, baadi mushale ku nsongo kua muengie. Aye nkumulungula’shi: “Muntu a Efile Mukulu a binyibinyi, nfumu bakula’shi, ‘Ika.’” 10 Anka Eliya nkualula mukata a basalayi 50’shi: “Bu biandi muntu a Efile Mukulu, kaalo kayikie muiyilu na kakushiikie obe na basalayi bobe 50.” Na kaalo nkuika muiyilu, na nkumushiika na basalayi baye 50.

11 Biabia, nfumu nkumutumina dingi ungi mukata a basalayi 50 na basalayi baye 50. Aye nkuenda na nkumulungula’shi: “Muntu a Efile Mukulu a binyibinyi, nfumu bamba bino’shi, ‘Ika bukidi.’” 12 Anka, Eliya nkuibalula’shi: “Bu biandi muntu a Efile Mukulu a binyibinyi, kaalo kayikie muiyilu na kakushiikie obe na basalayi bobe 50.” Na kaalo ka Efile Mukulu nkuika muiyilu na nkumushiika na basalayi baye 50.

13 Akupu, nfumu nkutuma dingi mukata a basalayi 50 a kasatu na basalayi baye 50. Anka mukata a basalayi 50 a kasatu nkuenda na nkukunama kumpala kua Eliya, nkubanga kumusendeela na nkuakula’shi: “Muntu a Efile Mukulu a binyibinyi nakusendeela, muwa wande na miuwa* ya bafubi bobe 50 ikale na muulo ku meso kobe. 14 Kaalo nkapue kufika muiyilu na kashiika bakata ba kumpala babidi ba basalayi 50 na bisaka biabo bia basalayi 50, anka binobino kumiina namu muwa* wande wikale na muulo ku meso kobe.”

15 Biabia, muikeyilu a Yehowa nkulungula Eliya’shi: “Alaala naye, tomutshinanga.” Biabia, aye nkuibua na nkualaala naye kui nfumu. 16 Akupu Eliya nkulungula nfumu’shi: “Yehowa bakula bino’shi, ‘Buakinyi wekeele mutume mikiendi mu kuipusha Baale-zebube efile a Ekrone, mu Isalele tamui Efile Mukulu su? Buakinyi tuekeele mumuipushe? Biabia, t’okatuka ku lusala kodi mulale, muanda ofu binyibinyi.’” 17 Biabia aye nkufua muyile eyi dia Yehowa dibakuile Eliya, na pa muanda tabaadi na muana mulume Yehorame* nkufika nfumu pa mbalo yaye, mu kipua kia kabidi kia kumunana kua Yehorame muana a Yeoshafate nfumu a Yunda.

18 Ingi mianda ya Akaziase, bibaadi mukite ta mbifundibue mu mukanda wa mianda ya mu mafuku a ba nfumu ba Isalele su?

2 Patapabaadi Yehowa pepi na kukaamisha Eliya muiyilu mu kipapi ki bukopo, Eliya na Elisha babakatukile mu Gilegale. 2 Eliya nkulungula Elisha’shi: “Shala namu pano muanda Yehowa bantumu ku Betele.” Anka Elisha nkuakula’shi: “Na bi Yehowa binyibinyi na muwa na biodi* na muwa ntankulekie nya.” Biabia abo nkuenda ku Betele. 3 Akupu bana ba batemuki mu Betele nkufika kui Elisha na nkumulungula’shi: “Ouku’shi lelo uno Yehowa aata nfumu oobe na t’ekala dingi kunundu kobe su?” Aye nkuakula’shi: “Ne mupue kuuka, uminayi.”

4 Biabia Eliya nkumulungula’shi: “Elisha shala namu pano, muanda Yehowa bantumu ku Yeriko.” Anka aye nkuakula’shi: “Na bi Yehowa binyibinyi na muwa, na biodi na muwa,* ntankulekie nya.” Biabia abo nkuenda ku Yeriko. 5 Akupu, bana ba batemuki babaadi mu Yeriko nkuifubuila kui Elisha na nkumulungula’shi: “Ouku’shi lelo uno Yehowa aata nfumu oobe na t’ekala dingi kunundu kobe su?” Aye nkuakula’shi: “Ne mupue kuuka, uminayi.”

6 Biabia Eliya nkumulungula’shi: “Shala namu pano muanda Yehowa bantumu ku Yordane.” Anka aye nkuakula’shi: “Na bi Yehowa binyibinyi na muwa, na biodi na muwa, ntankulekie nya.” Biabia boso babidi nkuenda. 7 Na bana 50 ba ku bana ba batemuki, n’abo namu nkuenda na abo nkuimana abatadila ku bula pabaadi Eliya na Elisha mbemane pepi na Yordane. 8 Akupu, Eliya nkuata kilamba kiaye kia batemuki nkuikifunga, nkukupila mema na ao nkuiabuula ku mboko ibakashi na ku mboko ibalume, biabia boso babidi nkusabuka pa nsenga yume.

9 Nka abo baki’abasabuka, Eliya nkulungula Elisha’shi: “Teka ki’okumiina’shi nkukitshine kumpala kua’shi bankatushe kodi.” Biabia Elisha nkumualula’shi: “Ne kupeta namu bipese bibidi bia kikudi kiobe?” 10 Eliya nkumualula’shi: “Botekie kintu ki bukopo. Su ommona nsaa y’abankatusha kodi, opete kiakia kibotekie, anka su tuemummone tuekipete.”

11 Pabaabadi abatambuka pamune abafuabesambanga, mususa umune etempu dia kaalo na mpunda ya kaalo nkuibabuula, na Eliya nkukaamina muiyilu mu kipapi ki bukopo. 12 Pabaadi Elisha atala, baadi eele musase’shi: “Yaya, yaya! Etempu dia Isalele na bantu baye abatambushaa nfualasa!” Pabaadi Elisha tamono dingi Eliya, batshile bilamba biaye na ebisaana pabidi. 13 Kunyima kua biabia, Elisha basanguile kilamba kia Eliya kia batemuki kibaadi kipone, aye nkualukiila na nkuimana ku bukunkula bua Yordane. 14 Akupu, aye nkuata kilamba kia batemuki kia Eliya kibaadi kimupone nkuikikupila mu mema na nkuakula’shi: “Yehowa Efile Mukulu a Eliya e kunyi?” Pabaadi muikikupile mu mema, mema abaadi eabuule ku mboko ibakashi na ku mboko ibalume, biabia Elisha nkusabuka.

15 Pabaadi bana ba batemuki ku Yeriko bamumone ku bula, babakuile’shi: “Kikudi kia Eliya kibashala pe Elisha”. Biabia abo nkuenda mu kufumankana naye, na abo nkuinama nkukupila mpala paashi kumpala kuaye. 16 Abo nkumulungula’shi: “Bafubi bobe be na bantu 50 be bukome, ebatadiile namu bende mu kukimba nfumu oobe, pangi kikudi* kia Yehowa kibamuibuesha na kibamusumbula ku muengie kampanda sunga muibanda kampanda.” Anka aye nkuakula’shi: “Tanuibatumanga.” 17 Anka babaadi batungunukie na kumuteka mpa na pabaabidi bimukalakashe. Biabia aye nkuakula’shi: “Ebatumeyi”. Abo nkutuma bantu 50, babaadi batungunukie na kumukimba munda mua mafuku asatu, anka tababaadi bamupete. 18 Pababaadi balukiile kuadi baadi mushale mu Yeriko, akupu aye nkuibalungula’shi: “Ntshikeele muinulungule’shi tanuendanga?”

19 Akupu bantu ba mu kibundi nkulungula Elisha’shi: “Nfumu eetu mmulombene kumona’shi, kibundi ki mbalo i buwa anka mema e bubi na nsenga tayikuete kutuusha kintu.”* 20 Biabia aye nkuakula’shi: “Ntuadileyi kibakudi kipeela kipia na nuele mungua muanka.” Biabia abo nkumutuadila kianka. 21 Akupu aye nkutuuka nkuenda ku nsulo ya mema, aye nkuela mungua muanka, na nkuakula’shi: “Yehowa bakula bino’shi: ‘Nabuku ano mema. Taafuisha dingi lufu sunga bu nkunga.’”* 22 Na mema nkubukibua mpa na lelo uno muyile eyi dibakuile Elisha.

23 Aye nkukatuka kuakua nkuenda ku Betele. Pabaadi muishinda ende, bangi basongualume nkutuuka mu kibundi na nkubanga kumusepa, na babaadi abamulungula’shi: “Kaamina obe muntu e na ebala, kaamina obe muntu e na ebala”. 24 Nfudiilo a bioso aye nkuialuula, nkuibatala na nkuibela mulua muishina dia Yehowa, akupu nyema ya urse ikashi ibidi nkutuuka mu mutamba na nkusaana bana 42 ba ku baba bana mbipindi. 25 Kukatuka kuakua batungunukile na luendo enda ku muengie wa Karmele, na kukatuka kuakua balukiile ku Samadiya.

3 Yehorame muana a Akabe nkufika nfumu a Isalele mu Samadiya mu kipua kia 18 kia kumunana kua nfumu Yeoshafate a Yunda, na aye nkumunana munda mua bipua 12. 2 Batungunukile na kukita mianda ibubi ku meso kua Yehowa, kadi kushi bu nshaye sunga bu nyinaye, muanda bakatuishe musungo wa kishila wa Baale ubaadi nshaye mukite. 3 Anka, baadi mulamate ku miluisho ibaadi Yeroboame muana a Nebate mufikishe Isalele mu kukita. Tabaadi muiyilekie.

4 Binobino, Mesha nfumu a Moabe baadi mumunyi a mikooko, na baadi na kiubishi kia kufuta bana ba mikooko 100 000 na mikooko ilume 100 000 yabashi bakuule buaa bu kitadi kui nfumu a Isalele. 5 Nka Akabe kiafu, nfumu a Moabe batombokieele nfumu a Isalele. 6 Biabia Nfumu Yehorame nkutuuka mu Samadiya diadia efuku na nkubunga Isalele oso. 7 Aye nkutuma dingi mukiendi kui nfumu Yeoshafate a Yunda’shi: “Nfumu a Moabe bantombokiela. Wende nami mu kulua ngoshi na Moabe su?” Aye nkualula’shi: “Nende. Ne nka bu’be. Muilo wande winka bu muilo oobe. Nfualasa yande inka bu nfualasa yobe.” 8 Aye nkuipusha’shi: “Atuyila eshinda kinyi?” Yehorame nkualula’shi: “Atuyila eshinda dia mu kabaaka ka Edome.”

9 Akupu, nfumu a Isalele nkubanga luendo na nfumu a Yunda na nfumu a Edome. Kunyima kua’bo kutambuka munda mua mafuku musambobidi bendanga na kuifunya, ta kubaadi dingi mema bua basalayi na bua nyema ibaadi ayibalondo kumongo. 10 Nfumu a Isalele nkuakula’shi: “Bi masaku! Yehowa betanyina bano ba nfumu basatu penda bua kuibatuula mu maasa mua Moabe?” 11 Nyi Yeoshafate nkuipusha’shi: “Muno tamui mutemuki a Yehowa atudi balombene kuipusha Yehowa kukiila kuadi su?” Biabia umune a ku bafubi ba nfumu a Isalele nkualula’shi: “Mui Elisha muana a Shafate baadi apongoola mema ku maasa a Eliya.”* 12 Akupu Yeoshafate nkuakula’shi: “Yehowa akulaa kukiila kuadi.” Biabia nfumu a Isalele na Yeoshafate na nfumu a Edome nkuenda kuadi.

13 Elisha nkulungula nfumu a Isalele’shi: “Ne nobe muanda kinyi?* Enda kui batemuki ba nshobe na batemuki ba nyinobe.” Anka nfumu a Isalele nkumulungula’shi: “Nya Yehowa nyi muitanyishe bano ba nfumu basatu bua kuibatuula mu maasa a Moabe.” 14 Biabia Elisha nkuakula’shi: “Na bi Yehowa a biluilo anfubilaa* na muwa binyibinyi, su ta nkanemo kandi nako bua nfumu Yeoshafate a Yunda, ntshinadia sunga kukutala sunga kutala muanda oobe. 15 Binobino, fika na muntu ayimbaa lusese.”* Nka muntu ayimbaa lusese ki’abanga kuyimba, eyasa dia Yehowa dibafikile pe Elisha. 16 Aye nkuakula’shi: “Yehowa bakula bino’shi: ‘Bundula mikola mu dino ebanda,* 17 muanda Yehowa bakula bino’shi: “T’anukamono lupunga na t’anukamono mpeshi; anka dino ebanda adikaushibua na mema, na anukeatomo anue na bimunuanga bienu na ingi nyema yenu.”’ 18 Anka uno mmuanda upeela ku meso kua Yehowa, muanda akatuulu dingi Moabe mu maasa muenu. 19 Abitungu nubumbule kibundi kioso kinyingishibue na kibundi kioso kibuwa, nutshibe mutshi oso wibuwa, nushikie nsulo yoso ya mema, na abitungu nuluishe kipindi kioso kia nsenga kibuwa na mabue.”

20 Na ku namashika mu nsaa yabatuushaa mulambu wa ntete wa ku namashika, mema abafikile mususa umune dia ku Edome na nsenga nkuula na mema.

21 Bena Moabe babapushishe’shi ba nfumu babafiki mu kuibaluisha ngoshi, biabia abo nkubunga bana balume boso balombene kusemuna bina ngoshi* na abo nkuimana ku mukalo. 22 Pabaababuukile ku namashika buee, nguba baadi amunyika mu mema, na kui bena Moabe alua lupese, mema abaadi aamueneka amonga nka bu mase. 23 Abo nkuakula’shi: “Ano nyi mase, ba nfumu babeyipayishena ku lupete lua ngoshi binyibinyi. Biabia Moabe enda okapaule bintu!” 24 Pababatuelele mu kishalelo kia Isalele, bena Isalele babebuele na abo nkubanga kuipaa bena Moabe, bena Moabe nkuibasuuka. Babatuelele mu Moabe bendanga na kuipaa bena Moabe. 25 Abo nkubumbula bibundi, na muntu oso nkuasa ebue mu kipindi kioso kia nsenga kibuwa, abo nkuibiusha na mabue, abo nkushika nsulo yoso ya mema na nkutshiba mutshi oso wibuwa. Nfudiilo a bioso, nka penda mudimba wa mabue wa Kire-aresete nyi ubaadi ushale wimane, na bantu abelaa ndundo nkuiwifunyisha na nkuiubumbula.

26 Pabaadi nfumu a Moabe mumone’shi babamutshokola, batshile bantu 700 be na mpete ya ngoshi bua kuenda batadiile kui nfumu a Edome, anka tababaadi bobeshe. 27 Biabia aye nkuata muana aaye mbedi mulume badia kuikala bu nfumu pa mbalo yaye, nkumulambula bu mulambu wa kushiika kaalo ku mudimba. Na bantu nkufiitshila Isalele munda, biabia abo nkukatuka na nkualuka mu nsenga yabo.

4 Umune a ku bakashi ba bana ba batemuki baadi muidile kui Elisha, akula’shi: “Mufubi oobe, mulume ande tabafuile, na ouku kalolo’shi mufubi oobe baadi atshinyi Yehowa misusa yoso. Binobino muntu abaadi muiapule bafiki mu kuata bana bande boso babidi bua’shi bekale ba mpika baye.” 2 Nyi Elisha nkumulungula’shi: “Ne kukukitshina kinyi? Ndungule, nkinyi kiodi nakio mu nshibo?” Aye nkumualula’shi: “Mufubi oobe te na kintu mu nshibo, nka penda elondo* dia muimu.” 3 Akupu aye nkumulungula’shi: “Tuuka paasha okatekie bankungishanyi nobe boso malondo, malondo e munda bisumanga. Totekanga apeela. 4 Akupu otuele mu nshibo na weshitshile obe na bana bobe, oushe malondo oso na otuule aule ku lupese.” 5 Biabia bakatukile enda.

Pabaadi muishitshile aye na bana baye balume, babaadi abamupa malondo na aye baadi’nka apongoola muimu mu malondo. 6 Pabaadi malondo aule, balunguile umune a ku bana baye balume’shi: “Ntuadile dingi elondo.” Anka aye nkumulungula’shi: “Takuki dingi malondo.” Na muimu nkuleka kutuuka. 7 Biabia aye nkuenda mu kulungula muntu a Efile Mukulu a binyibinyi, na aye nkulungula yawa muana mukashi’shi: “Enda oudishe wawa muimu na ofute mabasa oobe, na wawa aushala ngulombene nkukuasha obe na bana bobe balume.”

8 Dingi efuku, Elisha bayile ku Shuneme kubaadi ungi muana mukashi a kinemo, na yawa muana mukashi nkumuisendeela bua kudia kia kudia kuakua. Misango yoso ibaadi akidila kuakua, baadi emana kuakua bua kudia. 9 Biabia aye nkulungula mulume aaye’shi: “Nauku’shi muntu akidilaa pano misusa yoso nyi muntu eselele a Efile Mukulu. 10 Tumukitshine namu kadimbo kapeela ku musaka na tumutudile muanka lusala, mesa, nkuasa na kitudilo kia bimunyi. Biabia, nsaa yoso y’afiki kuatudi mmulombene kushala muamua.”

11 Dingi efuku aye nkufika kuakua na aye nkuenda ku kadimbo ka ku musaka bua kulala. 12 Akupu aye nkulungula mufubi aaye Geazi’shi: “Itanyina uno muana mukashi muina Shuneme.” Biabia aye nkumuitanyina na yawa muana mukashi nkuimana kumpala kuaye. 13 Akupu, Elisha nkulungula Geazi’shi: “Mulungule namu’shi ‘buekalakasha ngofu pa muanda wetu. Ne kukukitshina kinyi? Nkuakuile kui nfumu sunga kui mukata a kiluilo kia basalayi su?”’ Anka aye nkualula’shi: “Ne mushale munkatshi mua muilo wande.” 14 Biabia Elisha nkuakula’shi: “Paapa ne kumukitshina kinyi?” Geazi nkualula’shi: “Te na muana,* na mulume aaye taadi mununu.” 15 Mususa umune aye nkuakula’shi: “Muitanyine.” Biabia Geazi nkumuitanyina, na yawa muana mukashi nkuimana mu kibelo. 16 Akupu Elisha nkuakula’shi: “Kipua akifiki mu kino kipungo, okatanda muana mulume.” Anka aye nkuakula’shi: “Nya nfumuami, muntu a Efile Mukulu a binyibinyi, tolungulanga mufubi oobe madimi.”

17 Biabia yawa muana mukashi nkuimita na nkutanda muana mulume mu kiakia kipungo kipua kibalondele nka bu bibaadi Elisha mumulungule. 18 Muana nkukula, na dingi efuku aye nkuenda kui nshaye baadi na bantu abaumbulaa. 19 Baadi nka alungula nshaye’shi: “Mutue wande, mutue wande auntanyika!” Akupu nshaye nkulungula mufubi aaye’shi: “Mutuale kui nyinaye.” 20 Biabia aye nkualukila naye kui nyinaye, na aye nkushala ku makunungu a nyinaye mpa na mu midi na aye nkufua. 21 Nyi nyinaye nkukaamina na nkumuladisha ku lusala lua muntu a Efile Mukulu a binyibinyi, akupu aye nkutuuka nkukanga kiibi na nkuenda. 22 Aye nkuitanyina mulume aaye na nkuakula’shi: “Ntumine namu umune a ku bafubi na mpunda umune, ontadiile namu nende bukidibukidi kui muntu a Efile Mukulu a binyibinyi, na nalukiila.” 23 Anka aye nkumulungula’shi: “Buakinyi wende mu kumumona lelo uno? Ta mmueshi upia sunga sabato.” Kadi aye nkumulungula’shi: “Tokalakashuanga, takui muanda nya.” 24 Biabia aye nkuanya kishalelo pa mpunda na nkulungula mufubi aaye’shi: “Nda bukidibukidi. Totshimbishanga lubilo pa muanda wande anka su nakulungula.”

25 Biabia aye nkuenda kui muntu a Efile Mukulu a binyibinyi ku muengie wa Karmele. Nka muntu a Efile Mukulu a binyibinyi ki’amumono ku bula’bia, balunguile mufubi aaye Geazi’shi: “Tala! Muana mukashi muina Shuneme biadi’bia. 26 Enda namu lubilo mu kufumankana naye, na omuipushe’shi: ‘We biya su? Mulume oobe e biya? Muana oobe e biya su?’” Yawa muana mukashi nkualula’shi: “Takui muanda.” 27 Pabafikile kui muntu a Efile Mukulu a binyibinyi ku muengie, mususa umune bamukuatshile ku ngua. Nyi Geazi nkuifubuila bua kumukatusha, anka muntu a Efile Mukulu a binyibinyi nkuakula’shi: “Mutadiile, muanda mmuinyongole* ngofu, anka tanguku buakinyi, muanda Yehowa ta mmundungule bianka.” 28 Akupu yawa muana mukashi nkuakula’shi: “Nekeele mutekie nfumuami muana mulume su? Ntshikeele muakule’shi ‘Tabitungu ompe lukulupilo lua madimi’?”

29 Mususa umune Elisha nkulungula Geazi’shi: “Epombeele bilamba biobe mu kifuka na wate mukombo wande muiyasa diobe wende, su bofumankana na muntu tomusemanga, na su muntu bakuseme tomualulanga. Enda na otuule mukombo wande mu mpala ya muana.” 30 Nyi nyinaye na muana nkuakula’shi: “Na bi Yehowa binyibinyi na muwa na biodi* na muwa, tankulekie nya.” Biabia aye nkuibua na nkuenda naye. 31 Geazi nkubadiila kumpala kuabo na nkutuula mukombo mu mpala ya muana, anka takubaadi eyi sunga lualulo. Aye nkualukiila mu kufumankana na Elisha na nkumulungula’shi: “Muana ta mubuukie.”

32 Pabaadi Elisha mutuele mu nshibo, muana baadi mulaale pa lusala luaye mufue. 33 Aye nkutuela mu kadimbo, nkukanga kiibi na nkubanga kuteka Yehowa. 34 Akupu, bakaamine ku lusala, aladila muana na atuula kukanua kuaye pa kukanua kua muana, meso aaye pa meso a muana na maasa aaye pa maasa a muana na aye nkushala mumuladile, na mbidi ya muana nkubanga kupeta kibobo. 35 Aye nkubanga kutambuka aku na aku mu nshibo na nkukaamina ku lusala, nkuladila muana dingi. Muana nkuela nkiesha misusa musambobidi, akupu aye nkubuula meso. 36 Elisha nkuitanyina Geazi na nkumulungula’shi: “Itanyina muana mukashi muina Shuneme.” Biabia Geazi nkumuitanyina na aye nkutuela mui Elisha. Akupu Elisha nkumulungula’shi: “Ata muana oobe.” 37 Biabia yawa muana mukashi nkutuela nkupona ku ngua yaye na nkukupila mpala paashi kumpala kuaye, akupu aye nkuata muana aaye na nkutuuka.

38 Pabaadi Elisha mualukiile ku Gilegale, muiumbo mubaadi nsala. Bana ba batemuki babaadi bashale kumpala kuaye, na aye nkulungula mufubi aaye’shi: “Tuula lueso lukata pa kaalo na oteekiele bana ba batemuki biakudia.” 39 Biabia umune a kuabadi nkuenda ku mafuba bua kuabila bisakisaki, aye nkupeta mulundo wa kisuku na nkukuula bikuba biao, nkuusha kilamba kiaye. Akupu aye nkualukiila, na nkuibibaala bipese bipese mu lueso kushi kuuka’shi bibaadi naminyi. 40 Kunyima abo nkuibipa baba bantu bua kudia, kadi nka abo bakiabadi biabia biakudia, babelele musase’shi: “Muntu a Efile Mukulu a binyibinyi, mu lueso mui mulungo.”* Na tababaadi bebidie. 41 Biabia aye nkuakula’shi: “Fikayi na ndambo ya bukula.” Kunyima kuaye kuibuela mu lueso, bakuile’shi: “Ebipeyi bantu badie.” Na ta kubaadi dingi kintu kibubi mu lueso.

42 Ungi muntu bafikile akatukila ku Baale-shalisha, na atuadila muntu a Efile Mukulu a binyibinyi mikate 20 ya orje ikitshibue na ntete ya kumpala ikome, mpa na mufuko wa ntete ipia. Akupu Elisha nkuakula’shi: “Ebipeyi bantu bua’shi badie.” 43 Anka mufubi aaye nkuakula’shi: “Mbikunyi biandi mulombene kutuula bia kudia bi buno bupeela kumpala kua bantu 100?” Nyi Elisha nkuakula’shi: “Ebipe bantu bua’shi badie, muanda Yehowa bakula bino’shi: ‘Abadi na bingi abishala.’” 44 Nyi aye nkuibituula kumpala kuabo, abo nkudia na bingi nkushala, muyile eyi dia Yehowa.

5 Binobino Namane nfumu a kiluilo kia basalayi kia nfumu a Siri baadi muntu a kinemo ababaadi abanemeka kui nfumu aaye, muanda ku bukuashi buaye Yehowa baadi mukuashe Siri bua kutshokola beshikuanyi baye. Baadi kilobo kia ngoshi sunga bibaadi na nsudi.* 2 Ungi mususa pabaadi bena Siri batuele mu nsenga ya bena Isalele bua kulua nabo ngoshi, abakuatshile ka nsonguakashi benda nako ako nkufika bu mufubi a mukashi a Namane. 3 Ako nkulungula nfumu aaye mukashi’shi: “Su nfumuami enda mu kutala mutemuki ku Samadiya, mulombene kumupaasha ku nsudi yaye.” 4 Biabia aye* nkuenda na nkulondela nfumu aaye bibaadi ka nsonguakashi ka mu Isalele k’akule.

5 Akupu nfumu a Siri nkuakula’shi: “Enda binobino na natumina nfumu a Isalele mukanda.” Biabia bayile atuala ntalanta* ekumi ya kiamo kia arja, shekele ya ôlo 6 000, na bilamba ekumi. 6 Aye nkutuadila nfumu a Isalele mukanda ubaadi ufunde’shi: “Natumu mufubi ande Namane pamune na uno mukanda, bua’shi omupaashe ku nsudi yaye.” 7 Nka nfumu a Isalele ki’abadika mukanda, basanuine bilamba biaye na akula’shi: “Ami ne Efile Mukulu bua kuipa sunga bua kulama na muwa? Muanda bantumina uno muntu, andungula bua kumupaasha ku nsudi yaye. Nubemuena anue banabene biakuete ankimbi bilumbu.”

8 Anka pabapushishe Elisha muntu a Efile Mukulu a binyibinyi’shi nfumu a Isalele basana bilamba biaye, mususa umune batumine mukiendi kui nfumu’shi: “Buakinyi bosana bilamba biobe? Mutadiile namu afikie kuandi buashi aukie’shi, mu Isalele mui mutemuki.” 9 Biabia Namane nkufika na nfualasa yaye, na matempu aaye a ngoshi, aye nkuimana ku kituelelo kia nshibo ya Elisha. 10 Anka Elisha nkutuma mukiendi bua kumulungula’shi: “Enda wetumpe misusa musambobidi mu Yordane na mbidi yobe ayipanda na otooshibua.” 11 Nyi Namane nkukuata nsungu na nkubanga kukatuka akulanga’shi: “Neakuilanga’shi, ‘afiki kuandi, emane kumpala kuande na ayitamine eshina dia Yehowa Efile Mukulu aaye, akishanga eyasa diaye aku naku pa nsudi bua kuiyipaasha.’ 12 Abana na Farpare miela ya mu Damase tayi buwa kukila mema a mu Isalele su? Ntshi bia kuitumpa muanka na natooshibua?” Nyi aye nkuialula na nkuenda na nsungu i bukopo.

13 Bafubi baye nkuifubuila kuadi na nkumulungula’shi: “Yaya su mutemuki badia nkulungula bua kukita muanda kampanda wi bukopo, tobodia kuiukita su? Anka bakulungula penda’shi ‘etumpe na otooshibue,’ tambibofule kukita su?” 14 Nyi Namane nkualala na kuiyina* mu Yordane misusa musambobidi, muyile eyi dia muntu a Efile Mukulu a binyibinyi. Akupu mbidi yaye nkupanda, nkufika nka bu ya muana mukinga na aye nkutooshibua.

15 Kunyima kua biabia aye nkualukiila na bantu* baye boso kui muntu a Efile Mukulu a binyibinyi, aye nkuimana kumpala kuaye na nkuakula’shi: “Binobino nauuku’shi mu nsenga ishima takui mbalo i Efile Mukulu kukasha penda mu Isalele. Binobino kumiina namu kia buntu* kia mufubi oobe.” 16 Elisha nkuakula’shi: “Na bi Yehowa anfubilaa* binyibinyi na muuwa ntanekiata.” Aye kumushishikila bua kuikiata anka Elisha nkupela. 17 Nfudiilo a bioso Namane nkuakula’shi: “Su bopele, kumiina namu bape mufubi oobe nsenga ya mu Isalele ilombene mpunda ibidi kusemuna, muanda mufubi oobe talambula dingi mulambu wa kushiika kaalo sunga mulambu kui bangi b’efile kukatusha Yehowa. 18 Anka Yehowa afuile mufubi oobe lusa bua uno muanda umune: Apatuelaa nfumuami mu nshibo ya Rimone bua kuinama kumpala kuaye efikiishaa ku mboko yande. Biabia ne na kia kuinama ku nshibo* ya Rimone. Panginama ku nshibo ya Rimone, Yehowa afuile namu mufubi oobe lusa bua uno muanda.” 19 Nyi Elisha nkumulungula’shi: “Enda mu butaale.” Kunyima kuaye kukatuka kuadi na kutambuka kipindi, 20 Geazi mufubi a Elisha muntu a Efile Mukulu a binyibinyi nkuiakuila’shi: ‘Nfumuami batadiila Namane muina Siri bende kushi aye kukumiina biekeele mufikie nabio. Na bi Yehowa binyibinyi na muwa namulondo lubilo ngate kintu kampanda kuadi.’ 21 Biabia Geazi balondele Namane. Pabamuene Namane’shi, kui muntu kuete kumulonda lubilo, bayikile ku etempu diaye, enda mu kufumankana naye na akula’shi: “Kui muanda su?” 22 Aye nkumualula’shi: “Takui muanda. Nfumuami bantumu, bakula’shi: ‘Ba nsongualume babidi, abakatukila ku nsenga ya ku miengie ya Efraime ba ku bana ba batemuki, abafiki kuandi nka binobino. Ebape namu ntalanta umune a kiamo kia arja na bilamba bibidi.’” 23 Namane nkuakula’shi: “Takui muanda ata ntalanta ibidi.” Aye kumushishikila, na aye nkupombela ntalanta ibidi ya kiamo kia arja mu mifuko ibidi na bilamba bibidi, aye nkuibipa bafubi baye babidi babaadi bebisemune na bakila kumpala kua Geazi.

24 Pabaabafikile ku Ofele* bebatshile bianka ebituula mu nshibo na ebalusha. Kunyima kuabo kukatuka, 25 aye nkutuela, nkuimana pepi na nfumu aaye. Nyi Elisha nkumuipusha’shi: “Geazi ofiki kunyi?” Anka aye nkualula’shi: “Mufubi oobe ta muende mbalo su ngimune.” 26 Elisha nkumuipusha’shi: “Eshimba diande tadikalanga nobe kuakua, pekeele yawa muntu muyikie ku etempu diaye bua kufumankana nobe? Ino nyi nsaa ya kukumiina kiamo kia arja sunga kukumiina bilamba, mafuba a olive sunga mafuba a nfinyo, mikooko sunga ngombe, bafubi balume sunga bafubi bakashi su? 27 Binobino nsudi ya Namane ayikulamata obe na lutandua lobe bua loso.” Mususa umune aye kukatuka kumpala kuaye muikale na nsudi, mutokie nka bu neje.

6 Bana ba batemuki nkulungula Elisha’shi: “Tala, mbalo yatudi bashale nobe ngipeela ngofu buetu. 2 Etutadiile namu tuende ku Yordane, oso a kuatudi akatshibe mutshi kuanka na tuibakie mbalo yatudi balombene kushala kuanka.” Aye nkuakula’shi: “Ndayi.” 3 Umune a kuabadi nkuipusha’shi: “Okumiina namu kuenda pamune na bafubi bobe?” Aye nkualula’shi: “Oolo nende.” 4 Biabia aye nkuenda nabo, abo nkufika ku Yordane na nkubanga kutshiba mitshi. 5 Pabaadi umune a kuabadi atshibi mutshi, kabengiele kabakatukile ku mutuela kapona mu mema, na aye nkuela musaase’shi: “Nfumuami akekalanga ka kuiyapula!” 6 Muntu a Efile Mukulu a binyibinyi nkumuipusha’shi: “Kabapono mbalo kinyi?” Biabia aye nkumulesha yaaya mbalo. Akupu aye nkutshiba kipindi kia mutshi nkuikiela panka na kabengiele nkutundubuka. 7 Elisha nkuakula’shi: “Ekate.” Biabia aye nkoola mboko yaye na nkuikata.

8 Nfumu a Siri nkuenda mu kulua na Isalele ngoshi. Aye nkuisamba na bafubi baye na nkuibalungula’shi: “Natuulu nenu kishalelo mbalo kampanda.” 9 Akupu muntu a Efile Mukulu a binyibinyi nkutumina nfumu a Isalele mukiendi’shi: “Dimuka na tokidilanga pepi na ino mbalo muanda nyi mbalo ayifiki bena Siri mu kulua nobe ngoshi.” 10 Biabia nfumu a Isalele nkutuma mukiendi ku mbalo ibaadi muntu a Efile Mukulu a binyibinyi mumudimushe. Aye nkutungunuka na kudimusha nfumu na aye nkushala kula na yaaya mbalo misusa ibungi.*

11 Abio nkukuatshisha nfumu a Siri nsungu i bukopo, biabia aye nkuitamisha bafubi baye na nkuibalungula’shi: “Ndunguleyi! Nnanyi mukantshi muetu e ku lupese lua nfumu* a Isalele?” 12 Nyi umune a ku bafubi baye nkuakula’shi: “Muanana nfumuami, takui muntu su ngumune a kuatudi! Elisha mutemuki a mu Isalele nyi alungulaa nfumu a Isalele mianda yuakulaa mu kadimbo kobe ka kulala.” 13 Aye nkuakula’shi: “Ndayi na nukimbe mbalo yadi buashi ntume bantu bua kumukuata.” Kunyima abo nkumuukisha’shi: “E mu Dotane.” 14 Mususa umune aye nkutuma nfualasa na matempu a ngoshi kuanka mpa na kiluilo kikata kia basalayi; abo nkufika kuanka bufuku na nkuifunyisha kibundi.

15 Pabaadi mufubi a muntu a Efile Mukulu a binyibinyi mubuukie ku namashika buee na atuuka paasha, bamuene’shi kiluilo kia basalayi be na nfualasa na matempu a ngoshi mbefunyishe kibundi, mususa umune aye nkulungula Elisha’shi: “Nfumuami atukitshi kinyi?” 16 Anka aye nkuakula’shi: “Totshinanga! Muanda be n’etu be bungi kukila babadi nabo.” 17 Akupu Elisha nkubanga kuteka na nkuakula’shi: “Ô Yehowa, buula namu meso aaye buashi amone.” Mususa umune Yehowa nkubuula meso a mufubi na aye nkumona, na tala, nsenga ya ku miengie ibaadi iule na nfualasa na matempu a ngoshi a kaalo bifunyishe Elisha.

18 Pabaadi bena Siri baalale kuadi, Elisha batekiele Yehowa akula’shi: “Ikasha namu bano bantu ba mpofu.” Biabia aye nkuibekasha ba mpofu nka bu bibaadi Elisha mutekie. 19 Elisha nkuibalungula’shi: “Eshinda ta ndino na kibundi ta nkino, ndondeyi na nenutuala kui muntu anukuete kukimba.” Anka aye nkuibatuala mu Samadiya.

20 Pabaabafikile mu Samadiya, Elisha bakuile’shi: “Ô Yehowa, buula meso aabo buashi bamone.” Biabia Yehowa nkubuula meso aabo na abo nkumona’shi be munkatshi mua Samadiya. 21 Pabaadi nfumu a Isalele muibamone, bayipuishe Elisha’shi: “Abitungu nebayipee? Yaya abitungu nebayipee?” 22 Anka aye nkuakula’shi: “Tuebayipanga, oyipeyaa bantu bodi mukuate na lupete lobe lua ngoshi na buta bobe su? Ebape mikate na mema buashi badie, batome na balukiile kui nfumu aabo.” 23 Biabia aye nkuibateekiesha bia kudia bi bungi, abo nkudia na nkutoma, kunyima aye nkuibalusha kui nfumu aabo. Na bisaka bia ba ngifi bia bena Siri, tabibaadi bituele dingi mususa su ngumune mu nsenga ya Isalele.

24 Kunyima kua biabia, Ben-hadade nfumu a Siri nkubunga kiluilo* kiaye kioso kia basalayi pamune, nkuenda na nkuifunyisha Samadiya. 25 Biabia nsala ibatuelele mu Samadiya, abo nkumuifunyisha mpa na pabaadi mutue wa mpunda wikale muulo wa makuta 80 a kiamo kia arja, na kia binanka kia kipimo kia kabe* kia tufi tua nkudimba kikale muulo wa makuta atano a kiamo kia arja. 26 Pabaadi nfumu a Isalele akidi kunundu kua mudimba, ungi muana mukashi bamuelele musaase’shi: “Muanana nfumuami etukuashe namu!” 27 Aye nkualula’shi: “Su Yehowa takukuasha, nakupetela bukuashi kuikunyi? Nku mbalo ya kukupiila ntete? Su nku kikamino kia nfinyo sunga kia muimu?” 28 Nfumu nkumuipusha’shi: “We na muanda kinyi?” Aye nkualula’shi: “Uno muana mukashi ndunguile’shi, ‘tuusha muana oobe tumudie lelo, na malooba atudi ande muana.’ 29 Biabia atue nkuteeka muana ande na nkumudia. Butookie namulungula’shi: ‘Tuusha muana oobe buashi tumudie.’ Anka bafuamisha muana aaye.”

30 Nka nfumu ki’apusha mayi a yawa muana mukashi, basanuine bilamba biaye. Pabaadi akidi kunundu kua mudimba, bantu babamuene’shi baadi mufuale ma mpaya muushi mua bilamba* biaye. 31 Akupu aye nkuakula’shi: “Efile Mukulu anyokie ngofu su Elisha muana a Shafate ashala na mutue waye lelo uno.”

32 Elisha baadi mushale mu nshibo yaye na bakulu babaadi bashale naye. Nfumu batumine mukiendi kumpala kuaye, anka kumpala kuashi yawa muntu afikie, Elisha balunguile bakulu’shi: “Nubamono uno muana a ngipayishanyi bi batumu muntu bua kutshiba mutue wande? Talayi, apafiki yawa mukiendi nukangie kiibi, na nushale bekikangie buashi tatuelanga. Tanukuete kupusha mikitshi ya nfumu aaye kuete kufika kunyima kuaye su?” 33 Pabaadi ki’esamba nabo, mukiendi nkufika akupu nfumu nkufika na nkuakula’shi: “Dino dikienga adifiki kui Yehowa. Buakinyi abitungu ntengiele dingi Yehowa?”

7 Biabia Elisha nkuakula’shi: “Teemeshayi eyi dia Yehowa. Yehowa bakula bino’shi: ‘Malooba pepi na ino nsaa, ku kibelo* kia Samadiya kipimo kimune kia sea* kia bukula buibuwa akikala muulo wa shekele* umune, na bipimo bibidi bia sea bia orje abikala muulo wa shekele umune.’” 2 Biabia mukata a basalayi abaabadi abakulupila kui nfumu nkulungula muntu a Efile Mukulu a binyibinyi’shi: “Sunga’shi Yehowa ashitula biibi bia mema bia muiyilu, bino* bi kukitshika su?” Nyi Elisha nkumulungula’shi: “Okebimono na meso oobe, anka t’okebidi.”

3 Kubaadi bantu bananka be na nsudi ku kituelelo kia kibelo kia kibundi, na abo nkuilungushena’shi: “Buakinyi tuibashale pano mpa na patufu?” 4 Su tub’akula’shi: ‘Tutuele mu kibundi’ paki nsala mu kibundi atufuila muanka. Anka su tubashala pano, atufu nka kufua. Biabia tuendeyi mu kishalelo kia bena Siri. Su babetulekie na muwa, atushala na muwa, anka su babetuipaa paapa atufu.” 5 Akupu babebuele pa kamuilua nshobe na batuela mu kishalelo kia bena Siri. Pababafikile pepi na kishalelo kia bena Siri, takubaadi muntu su ngumune.

6 Muanda Yehowa baadi mukite bia’shi bena Siri bapushe tuleo tua matempu a ngoshi, tua nfualasa, na tuleo tua kiluilo kikata kia basalayi. Biabia abo nkuilungushena’shi: “Talayi! Nfumu a Isalele bafutu ba nfumu ba bena Ite na ba nfumu ba Ejipitu bua kufika mu kulua netu ngoshi.” 7 Mususa umune abo nkuibua na nkusuuka pa kamuilua nshobe, baleka tushibo tuabo tua mapema, nfualasa yabo, mpunda yabo na kishalelo kioso nka bu bibaakidi, na abo nkusuuka bua kupaasha miuwa* yabo.

8 Pabafikile baba bantu be na nsudi pepi na kishalelo, babatuelele mu kamune ka ku tushibo tua mapema, na babanga kudia na kutoma, abo nkuata muanka kiamo kia arja, ôlo na bilamba, na benda mu kuibifuamisha. Akupu babalukiile batuela mu kangi kashibo k’epema baata muanka bintu, benda mu kuibifuamisha.

9 Nfudiilo a bioso abo nkuilungushena’shi: “Bino biatukitshi ta bibuwa, lelo nyi efuku dia mukandu wibuwa, su tuaumiina na tuatengiela mpa na p’abutoko tui balombene kunyokibua. Binobino tuendeyi na tukakule uno muanda ku nshibo ya nfumu.” 10 Biabia abo nkuenda, nkuitanyina balami ba kibelo kia kibundi na nkuibalungula’shi: “Tuyile mu kishalelo kia bena Siri, anka tamuikalanga muntu su ngumune na tatuibapushe eyi dia muntu su ngumune. Amuikalanga nka penda nfualasa na mpunda yanye na tushibo tua mapema tulekie nka biatubaadi.” 11 Mususa umune balami ba kibelo nkuukisha bianka bantu ba mu nshibo ya nfumu.

12 Mususa umune nfumu nkubuuka bufuku na nkulungula bafubi baye’shi: “Imanayi nenulungule kibetukitshi bena Siri. Abauku’shi tui na nsala, biabia babalekie kishalelo bua nkafuama mu mapia bakulanga’shi: ‘Abatuuku mu kibundi tuibakuate na muwa, na tutuele mu kibundi.’” 13 Akupu umune a ku bafubi baye nkuakula’shi: “Tadiila namu bangi bantu baate nfualasa itano ku nfualasa ishale mu kibundi. Tala! Abakafu nka bu abifu kibumbu kioso kia Isalele kishale pano. Abakabutuka nka bu bibutukie kibumbu kioso kia Isalele. Tubande kuibatuma bende bakatale.” 14 Biabia abo nkuata matempu abidi na nfualasa, na nfumu nkuibatuma mu kishalelo kia bena Siri, akula’shi: “Ndayi nukatale.” 15 Abo nkulonda bena Siri mpa na ku Yordane, na muishinda dioso mubaadi bilamba na bintu bibaadi bena Siri basumbule pabaabadi abasuuku na kupangayika. Bantu babaabadi batume babalukile na bebilondela nfumu.

16 Akupu bantu nkutuuka na nkupaula bintu mu kishalelo kia bena Siri, biabia kipimo kimune kia bukula buibuwa nkufika muulo wa shekele umune, na bipimo bibidi bia sea bia orje nkufika muulo wa shekele umune, muyile eyi dia Yehowa. 17 Nfumu baadi mutuule mukata a basalayi abaadi mukulupile bua kulama ku kibelo kia kibundi, anka bantu babamuashine afuila ku kibelo kia kibundi nka bu bibaadi muntu a Efile Mukulu a binyibinyi mulungule nfumu pabafikile kuadi. 18 Bibakitshikile nka bu bibaadi muntu a Efile Mukulu a binyibinyi mulungule nfumu’shi: “Malooba mu ino nsaa ku kibelo kia Samadiya, bipimo bibidi bia sea bia orje abikala muulo wa shekele umune na kipimo kimune kia sea kia bukula buibuwa akikala muulo wa shekele umune.” 19 Anka mukata a basalayi baadi mulungule muntu a Efile Mukulu a binyibinyi’shi: “Sunga’shi Yehowa ashitula biibi bia mema bia muiyilu, muanda* wi bino wi kukitshika su?” Nyi Elisha nkumulungula’shi: “Okebimono na meso oobe, anka t’okebidi.” 20 Biabia nyi bibaadi bimukitshikile binyibinyi muanda bantu babamuashine, aye nkufuila ku kibelo kia kibundi.

8 Elisha nkulungula yawa muana mukashi sha muana abaadi mubuushe ku lufu’shi:* “Ebuee, wende obe na kifuko kiobe, na okashale bu muntu muenyi mbalo yoso yodi mulombene kushala, muanda Yehowa bamba’shi akuikala kipupa kia nsala, na akikafiki muiumbo munda mua bipua musambobidi.” 2 Biabia yawa muana mukashi nkuibua na nkukita bibaadi muntu a Efile Mukulu a binyibinyi muakule. Aye nkuenda na kifuko kiaye na nkushala mu nsenga ya bena Filistine, munda mua bipua musambobidi.

3 Ku nfudiilo kua bipua musambobidi, yawa muana mukashi bakatukile mu nsenga ya bena Filistine alukiila, na aye nkuenda kui nfumu nkumuteka bua’shi bamualuishe nshibo yaye n’efuba diaye. 4 Binobino nfumu baadi esamba na Geazi mufubi a muntu a Efile Mukulu a binyibinyi, akula’shi: “Ndondele namu mianda yoso ikata ikite Elisha.” 5 Pabaadi alondela nfumu bibaadi mubuushe muana ku lufu, yawa muana mukashi sha muana abaabadi babuushe ku lufu, nkufika kui nfumu bua kuteka bua’shi bamualuishe nshibo yaye n’efuba diaye. Mususa umune Geazi nkuakula’shi: “Muanana nfumuami, yawa muana mukashi biadi’bi, na yawa muana aaye baadi Elisha mubuushe ku lufu biadi’bi.” 6 Nyi nfumu nkuipusha yawa muana mukashi na aye nkumulondela bioso bibaadi bikitshikie. Akupu nfumu nkumupa mufubi a muibalasa bua kumukuasha na nkumulungula’shi: “Mualuishe bintu biaye bioso, na bintu biaye bioso bia muifuba kubanga efuku dibaadi mukatukie mu ino nsenga mpa na binobino.”

7 Elisha nkuenda ku Damase pabaadi Ben-hadade nfumu a Siri akumbu. Biabia abo nkulungula nfumu’shi: “Muntu a Efile Mukulu a binyibinyi bafiki kuno.” 8 Nyi nfumu nkulungula Azaele’shi: “Ata kia buntu na wende mu kufumankana na muntu a Efile Mukulu a binyibinyi. Oyipushe Yehowa kukiila kuadi’shi ‘Napanda ku uno mukumbo su?’” 9 Azaele nkuenda mu kufumankana naye na nkuata kia buntu, bintu bioso bibuwa bia mu Damase, bi bushito bua kutuala tumelo 40. Aye nkufika nkuimana kumpala kuaye, na nkumulungula’shi: “Muana oobe Ben-hadade, nfumu a Siri bantumu kodi bua nkuipusha’shi ‘Napanda ku uno mukumbo su?’” 10 Elisha nkumualula’shi: “Nda omulungule’shi ‘Opanda binyibinyi,’ anka Yehowa bandesha’shi afu binyibinyi.” 11 Na Elisha baadi mushale mmushimikie Azaele meso mpa na pabaadi mukuatshikie buufu. Akupu muntu a Efile Mukulu a binyibinyi nkubanga kudila. 12 Azaele nkuipusha’shi: “Buakinyi nfumuami kuete kudila?” Aye nkualula’shi: “Mpa muanda nauku mianda ibubi yokakitshina muilo wa Isalele. Ma mbalo aabo anyingishibue okeashiiki kaalo, okayipaa bilobo biabo ku lupete lua ngoshi, okatshibi bana babo mu bipindibipindi na okabaala mafu a bakashi babo be na mayimi.” 13 Azaele nkuakula’shi: “Mufubi oobe enka bu mbua a bisumanga mmulombene kukita muanda wi biabia naminyi?” Anka Elisha nkuakula’shi: “Yehowa bandesha’shi okekala nfumu a Siri.”

14 Akupu Azaele nkukatuka kui Elisha na nkualukiila kui nfumu aaye, nfumu aaye nkumuipusha’shi: “Elisha bakulungula kinyi?” Aye nkualula’shi: “Bandungula’shi okapanda binyibinyi.” 15 Anka butookie, Azaele batshile bulengetshi ebuela mu mema na amupuuta* buanka mu mpala mpa na pabafuile. Na Azaele nkufika nfumu pa mbalo yaye.

16 Mu kipua kia katano kia kumunana kua Yehorame muana a Akabe nfumu a Isalele, pabaadi Yeoshafate bu nfumu a Yunda, Yehorame muana a nfumu Yeoshafate a Yunda bafikile nfumu. 17 Baadi na bipua 32 pabafikile nfumu, na aye nkumunana mu Yelusalema munda mua bipua muanda. 18 Baadi mulonde eshinda dia ba nfumu ba Isalele, nka bu bibaadi bikite baba ba mu nshibo ya Akabe muanda baadi muibakile muana mukashi a Akabe, na baadi mutungunukie na kukita mianda ibubi ku meso kua Yehowa. 19 Anka Yehowa tabaadi mukumiine kufuisha kabutu kui Yunda pa muanda wa mufubi aaye Davide, muanda baadi mumulee bua kumupa kimunyi aye na bana baye bua loso.

20 Mu mafuku a Yehorame, Edome baadi mutombokiele Yunda na aye nkutuula aaye nfumu. 21 Biabia Yehorame nkusabuka nkuenda ku Saila na matempu aaye oso, aye nkuibua bufuku na nkutshokola bena Edome babaadi bamuifunyishe, na bakata ba matempu na bisaka bia basalayi nkusuukila ku tushibo tuabo tua mapema. 22 Anka Edome mmutungunukie na kutombokiela Yunda mpa na lelo uno. Libena baadi naye namu mutombokie mu aa mafuku.

23 Ingi mianda ya Yehorame, bioso bibaadi mukite ta mbifundibue mu mukanda wa mianda ya mu mafuku a ba nfumu ba Yunda su? 24 Akupu Yehorame bafuile nka bu ba mashaye kulu, na abo nkumushiika pamune na ba mashaye kulu mu Kibundi kia Davide. Na muana aaye Akaziase nkufika nfumu pa mbalo yaye.

25 Mu kipua kia 12 kia kumunana kua Yehorame muana a Akabe nfumu a Isalele, Akaziase muana a nfumu Yehorame a Yunda bafikile nfumu. 26 Akaziase baadi na bipua 22 pabafikile nfumu, na aye nkumunana mu Yelusalema munda mua kipua kimune. Eshina dia nyinaye dibaadi Ataliya muikulu* a nfumu Omeri a Isalele. 27 Baadi mulonde eshinda dia nshibo ya Akabe na baadi mutungunukie na kukita mianda ibubi ku meso kua Yehowa nka bu nshibo ya Akabe, muanda nshaye baadi muibakile mu nshibo ya Akabe. 28 Biabia aye nkuenda na Yehorame muana a Akabe mu kuluisha Azaele nfumu a Siri ngoshi ku Ramote-gileade, anka bena Siri nkutapa Yehorame. 29 Nyi nfumu Yehorame nkualukiila ku Izreele bua kuibukisha malonda abaadi bena Siri bamutape ku Rama pabaadi mulue ngoshi na Azaele nfumu a Siri. Akaziase muana a Yehorame nfumu a Yunda bayile ku Izreele mu kumona Yehorame muana a Akabe muanda babaadi bamutape.*

9 Akupu mutemuki Elisha nkuitanyina umune a ku bana ba batemuki na nkumulungula’shi: “Epombele bilamba biobe mu kifuka na wate uno mulangi wa muimu bukidi, wende ku Ramote-gileade. 2 P’ofiki kuakua okimbe Yehu muana a Yeoshafate muana a Nimeshi, otuele na omuibueshe munkatshi mua bakuabo balume na otuele naye mu kadimbo ka munda ngofu. 3 Akupu wate mulangi wa muimu na opongoole muimu ku mutue waye, wakule‘shi: ‘Yehowa bakula bino‘shi: “Nakuele muimu bu nfumu a Isalele.”’ Akupu oshitule kiibi na osuukie kushi kunyengakana.”

4 Biabia mufubi a mutemuki nkutuela muishinda nkuenda ku Ramote-gileade. 5 Pabaafikile, bakata ba kiluilo kia basalayi babaadi bashale papa aye nkuakula’shi: “Ne na mukandu oobe, obe nfumu.” Yehu nkumuipusha’shi: “Wa nanyi a kuatudi?” Aye nkuakula’shi: “Oobe, obe nfumu.” 6 Biabia Yehu nkuibua na nkutuela mu nshibo; mufubi nkumuela muimu ku mutue waye na aye nkumulungula’shi: “Yehowa Efile Mukulu a Isalele bakula bino’shi: ‘Nakuele muimu bu nfumu a muilo wa Yehowa, muilo wa Isalele. 7 Abitungu wepee ba mu nshibo ya Akabe nfumu oobe, na nakoobola mase a bafubi bande batemuki na a bafubi boso ba Yehowa bafue ku maasa a Yezabele. 8 Na nakabutula kifuko kioso kia Akabe, nakashimisha muana mulume* oso a mu kifuko kia Akabe mpa na bantu bashi na bukuashi na babofule mu Isalele. 9 Na nayikasha nshibo ya Akabe nka bu nshibo ya Yeroboame muana a Nebate, na nka bu nshibo ya Baasha muana a Akiya. 10 Bua Yezabele mbua ayikamudi mu kipindi kia nsenga kia ku Izreele na takui muntu akamushiiki.’” Akupu aye nkushitula kiibi na nkusuuka.

11 Pabaadi Yehu mualukiile kui bafubi ba nfumu aaye, abamuipuishe’shi: “Kui muanda su? Buakinyi uno sha mombe bafiki kodi?” Aye nkuibalula’shi: “Anuuku bi uno muntu na bi muisambo waye.” 12 Anka abo nkuakula’shi: “Mmadimi! Etulungule namu.” Akupu aye nkuakula’shi: “Bandungula bino, akupu balombasha’shi, ‘Yehowa bakula bino’shi: “Nakuele muimu bu nfumu a Isalele.”’” 13 Biabia oso akuabadi nkuata bukidibukidi kilamba kiaye na nkuikiadisha muushi mua ngua yaye pa bikaamino, abo nkuela mpungi na nkuakula’shi: “Yehu bafiki nfumu!” 14 Akupu Yehu muana a Yeoshafate muana a Nimeshi nkudiila Yehorame lukuku.

Yehorame na kiluilo kioso kia Isalele babaadi ku Ramote-gileade bua kukaluila Isalele kui nfumu Azaele a Siri. 15 Kunyima nfumu Yehorame nkualukiila ku Izreele bua kuibukisha malonda abaadi bena Siri bamutape pabaadi mulue ngoshi na Azaele nfumu a Siri.

Binobino Yehu nkuakula’shi: “Su anukumiina tanutadilanga muntu su ngumune asuukie mu kibundi bua kuenda mu kuakula uno muanda mu Izreele.” 16 Akupu Yehu nkukaamina ku etempu diaye na nkuenda ku Izreele, muanda Yehorame baadi mulale kuakua mutapikie. Na Akaziase nfumu a Yunda balalele mu kutala Yehorame. 17 Pabaadi mulami muimane pa kitenta mu Izreele, bamuene kibumbu kia bantu ba Yehu akifubuila. Mususa umune aye nkuakula’shi: “Namono kibumbu kia bantu.” Yehorame nkuakula’shi: “Ata muntu atambushaa nfualasa omutume mu kufumankana nabo, na akule’shi, ‘nubafiki na butaale su?’” 18 Biabia muntu atambushaa nfualasa nkuenda mu kufumankana nabo na nkuakula’shi: “Nfumu bakula bino’shi, ‘nubafiki na butaale su?’” Anka Yehu nkuakula’shi: “Nkinyi kiouku pabitale ‘butaale’? Kila ku mongo kuande na ondonde!”

Mulami nkuakula’shi: “Mukiendi bafiki kuabadi, anka ta mualukiile.” 19 Nyi aye nkutuma muntu a kabidi atambushaa nfualasa, pabafikile kuabadi bakuile’shi: “Nfumu bakula bino’shi, ‘nubafiki na butaale su?’” Anka Yehu nkuakula’shi: “Nkinyi kiouku pabitale ‘butaale’? Kila ku mongo kuande na ondonde!”

20 Mulami nkuakula’shi: “Bafiki kuabadi anka ta mualukiile, na kutambusha kua nfumu aabo kui nka bu kutambusha kua Yehu muikulu a Nimeshi, muanda kuete kutambusha nka bu muntu e na mombe.” 21 Yehorame nkuakula’shi: “Lumbuulayi etempu!” Biabia abo nkulumbuula etempu diaye dia ngoshi, na Yehorame nfumu a Isalele na Akaziase nfumu a Yunda, oso a kuabadi nkutuuka na etempu diaye dia ngoshi mu kufumankana na Yehu. Abo nkufumankana naye mu kipindi kia nsenga kia Nabote muina Izreele.

22 Nka Yehorame ki’amono Yehu, bakuile’shi: “Yehu Okuete kufika na butaale su?” Anka aye nkuakula’shi: “Mbutaale kinyi bulombene kuikala kuanka, pakuki bundumba bua nyinobe Yezabele na bu ndoshi buaye bui bungi?” 23 Mususa umune Yehorame nkualula etempu diaye bua kusuuka na aye nkulungula Akaziase’shi: “Abetutee kateo Akaziase!” 24 Yehu nkuata buta buaye muiyasa na nkuasa Yehorame pankatshi pa mapampa, na mukietue nkutuukila muishimba na aye nkupona mu etempu diaye dia ngoshi. 25 Akupu aye nkulungula Bidekare mukata aaye a basalayi’shi: “Musangule na omusumbule muifuba dia Nabote muina Izreele. Tentekiesha’shi, ami n’obe tubaadi atutambusha matempu pamune kunyima kua nshaye Akabe, pabaadi Yehowa muakule ano mayi pa bimutale’shi: 26 ‘“Bu biammuene binyibinyi mase a Nabote na mase a bana baye malooba,” nyi abiakula Yehowa, “nakakufutu mu kino kipindi kia nsenga binyibinyi, nyi abiakula Yehowa.’ Biabia binobino musangule na omusumbule mu kipindi kia nsenga muyile eyi dia Yehowa.”

27 Pabaadi Akaziase nfumu a Yunda mumone bibaadi abikitshika, basuukiile muishinda di pepi na nshibo i muifuba na afuama. (Kunyima Yehu nkumulonda na nkuakula’shi: “Muipeyi n’aye namu!” Biabia abo nkumuasa mu etempu diaye pabaadi muishinda ende ku Gure e pepi na Ibeleame, anka aye nkutungunuka na kusuuka mpa na ku Megido na aye nkufuila kuakua. 28 Akupu bafubi baye nkumutuala mu etempu, nkuenda naye ku Yelusalema na abo nkumushiika mu mashama aaye pamune na ba mashaye kulu mu kibundi kia Davide. 29 Mu kipua kia 11 kia kumunana kua Yehorame muana a Akabe, nyi mubaadi Akaziase mufikie nfumu a Yunda.)

30 Pabafikile Yehu ku Izreele, Yezabele baadi muibipushe. Biabia aye nkuipenta ku meso na kapenta* kafiita, aye nkulumbuula ku mutue waye na aye nkutala paashi kukiila kuididishi. 31 Pabaadi Yehu atuele ku kibelo, Yezabele bamuipuishe’shi: “Mianda ayende kalolo bua Zimeri muipe nfumu aaye su?” 32 Pabaadi Yehu atala kuididishi bakuile’shi: “Nanyi e ku lupese luande? Nanyi?” Mususa umune bakata ba basalayi babidi sunga basatu babatadile paashi kuadi. 33 Aye nkuakula’shi: “Musumbuleyi paashi!” Biabia abo nkumusumbula paashi, na ndambo ya mase nkutampukila ku mudimba na pa mpunda, aye nkumuashina na nfualasa aaye. 34 Kunyima kua biabia aye nkutuela, nkudia na nkutoma. Akupu aye nkuakula’shi: “Lamayi kalolo uno muana mukashi muedibue mulua na numushiikie. Muanda nyi muana a nfumu.” 35 Pabaabayile mukumushiika, tabaabadi basangane kintu anka penda kabaala, ngua na maasa aaye. 36 Pababalukile na bebilungulaYehu, bakuile’shi: “Bino bibalombasha eyi dia Yehowa dibakuile kukiila kui mufubi aaye Eliya muina Tishebe‘shi, ‘Mu kipindi kia nsenga kia ku Izreele, mbua ayikadi muita wa Yezabele. 37 Na kitanda kia Yezabele akikekala nka bu bintu bia kufukisha nsenga muifuba di mu kipindi kia nsenga kia ku Izreele mu kipaso kiabasha kuakula’shi: “Uno nyi Yezabele.”’”

10 Akabe baadi na bana 70 mu Samadiya. Biabia Yehu nkufunda mikanda na nkuiyituma ku Samadiya kui milopue ya Izreele, kui bakulu, na kui balami ba bana ba Akabe’shi: 2 “Nui na bana ba nfumu eenu, mpa na matempu a ngoshi, nfualasa, kibundi kinyingishibue na bina ngoshi, apafiki uno mukanda kuanudi, 3 sangulayi muana umune ku bana ba nfumu eenu mukile buwa na mukumbane,* numutuule mu nkuasa a bufumu a nshaye. Akupu nulue bua nshibo ya nfumu eenu.”

4 Anka abo nkupusha moo ngofu, na abo nkuakula’shi: “Talayi! Su ba nfumu babidi ta mbobeshe kuimana kumpala kuaye, mbikunyi biatudi balombene atue kuimana?” 5 Biabia muntu atalaa ebalasa,* guvernere a kibundi, bakulu na balami nkutuma uno mukiendi kui Yehu’shi: “Tui bafubi bobe, na atukitshi kioso kiuetulungula. Tatutuulu muntu su ngumune bu nfumu. Kita kiakia akimueneka buwa ku meso kobe.”

6 Akupu aye nkuibafundila mukanda wa kabidi, akula’shi: “Su nui ku lupese luande na anukumiina kunkokiela, ntuadileyi mitue ya bana balume ba nfumu eenu na nufikie kuandi malooba mu ino nsaa ku Izreele.”

Binobino bana balume 70 ba nfumu babaadi na bantu ba kinemo ba mu kibundi babaadi abebakusha. 7 Nka baki’abapete mukanda, babatshile bana ba nfumu bebayipaa, bana balume 70, abo nkuela mitue yabo mu biseele na nkumutumina yanka ku Izreele. 8 Mukiendi nkutuela na nkumulungula’shi: “Babafiki na mitue ya bana ba nfumu.” Biabia aye nkuakula’shi: “Eyituleyi mu mituto ibidi ku kituelelo kia kibelo kia kibundi mpa na ku namashika.” 9 Pabatuukile ku namashika, bemene kumpala kua bantu boso na akula’shi: “Tanui na muanda,* oolo nekeele mudiile nfumuami lukuku na namuipaa, anka nnanyi bayipaa bano boso? 10 Biabia ukayi’shi eyi su ndimune dia Yehowa dibaadi Yehowa muakule pabitale nshibo ya Akabe tadikutua kulombana,* na Yehowa bakitshi bibaadi muakule kukiila kui mufubi aaye Eliya.” 11 Dingi, Yehu nkuipaa bantu boso babaadi bashale ba mu nshibo mua Akabe mu Izreele mpa na bantu baye boso ba kinemo, bantu babaadi eukishena nabo, ba tshite muakuidi baye mpa na pakushibaadi kushale muntu su ngumune na muwa.

12 Akupu bebuele na enda ku Samadiya. Muishinda mubaadi nshibo* ibaadi balami ba mikooko abanya mikooko bua kuiyikuula buaa. 13 Kuakua, Yehu nkufumankana na bakuabo na nfumu Akaziase a Yunda, na aye nkuibepusha’shi: “Nui banyi?” Abo nkualula’shi: “Tui bakuabo na Akaziase na tukuete kuenda mu kuipusha su mianda ayende kalolo bua bana ba nfumu na bana ba ndalamumba.” 14 Mususa umune aye nkuakula’shi: “Ebakuateyi na muwa!” Biabia abo nkuibakuata na muwa na nkuibayipaa ku buina bua kulamina mema bua nshibo ibaadi balami ba mikooko abanya mikooko bua kuiyikuula buaa, bantu 42. Tabaadi mulekie muntu su ngumune a kuabadi na muwa.

15 Pabakatukile kuakua, bafumankene na Yehonadabe muana a Rekabe baadi afiki mu kufumankana naye. Pabaadi mumuseme* bamuipuishe’shi: “Eshimba diobe dioso* di kuandi bu bikale eshimba diande n’eshimba diobe su?”

Yehonadabe nkumualula’shi: “Oolo.”

“Su mbiabia mpe eyasa diobe.”

Biabia aye nkumupa eyasa diaye na Yehu nkumukaka, nkumukaamisha mu etempu mubaadi. 16 Akupu aye nkuakula’shi: “Fika nami na omone’shi tantadila su nkapeela kukutua lulamato* kui Yehowa.” Biabia abo nkuenda naye mu etempu diaye dia ngoshi. 17 Akupu aye nkufika ku Samadiya, na nkuipaa boso babaadi bashale ba mu nshibo mua Akabe mu Samadiya mpa na pabaadi muibashimishe, muyile eyi dibaadi Yehowa mulungule Eliya.

18 Dingi Yehu nkubunga bantu boso na nkuibalungula’shi: “Akabe baadi mulanguile Baale bipeela, anka Yehu amulanguila ngofu. 19 Biabia ngitanyiineyi batemuki boso ba Baale, balanguidi baye boso na ba tshite muakuidi baye boso. Takushalanga muntu su ngumune muanda ne na mulambu ukata bua Baale. Yawa oso ashala, tashala na muwa.” Anka Yehu baadi akitshi mianda na mayele bua kubutula balanguidi ba Baale.

20 Yehu nkuakula dingi’shi: “Ukishayi’shi* akuikala kikongeno ki pabuakio bua Baale.” Biabia abo nkuiukisha bianka. 21 Kunyima kua biabia, Yehu nkutuma eyi mu Isalele oso na balanguidi boso ba Baale nkufika. Takubaadi kushale muntu su ngumune shi baadi mufikie. Abo nkutuela mu nshibo ya Baale, na nshibo ya Baale nkuula mbaa. 22 Aye nkulungula muntu atalaa kadimbo ka kulamina bilamba’shi: “Fika na bilamba bua balanguidi boso ba Baale.” Biabia aye nkuibatuadila bilamba. 23 Akupu, Yehu na Yehonadabe muana a Rekabe nkutuela mu nshibo ya Baale. Aye nkulungula balanguidi ba Baale’shi: “Kimbayi kalolo bua kumona’shi muno tamui mulanguidi a Yehowa nka penda balanguidi ba Baale.” 24 Nfudiilo a bioso, abo nkutuela bua kulambula milambu na milambu ya kushiika kaalo. Yehu baadi mutuule bantu 80 ba ku bantu baye paasha na akula’shi: “Su muntu su ngumune a ku bano bantu bantuulu mu maasa eenu asuuka, anufu pa mbalo yaye.”*

25 Anka ki’apudisha kulambula milambu ya kushiika kaalo, Yehu balunguile balami* na bakata ba basalayi’shi: “Tuelayi na nuibayipee, tanutadilanga’shi su ngumune asuukie!” Biabia balami na bakata ba basalayi nkuibayipaa ku lupete lua ngoshi na nkuibasumbula paasha, abo nkuenda mpa na mu mbalo ya kishila* ya munda mua nshibo ya Baale. 26 Akupu abo nkutuusha misungo ya kishila ya nshibo ya Baale, na nkuiyishiika yoso kaalo. 27 Abo nkubumbula musungo wa kishila wa Baale na nkubumbula nshibo ya Baale, nkuiyikasha bu ma nkumba, mbiayidi ishale mpa na lelo.

28 Biabia Yehu nkushimisha lulanguilo lua Baale mu Isalele. 29 Anka Yehu tabaadi mulekie miluisho ibaadi Yeroboame muana a Nebate mufikishe Isalele mu kukita pabitale kulanguila tuana tua ngombe tua ôlo tubaadi mu Betele na mu Dane. 30 Biabia Yehowa nkulungula Yehu’shi: “Pa muanda bokitshi kalolo na bokitshi kiakia kilulame ku meso kuande pa kulombasha bioso binaadi muate kitshibilo bua kukita nshibo ya Akabe, bipungo binanka bia bana bobe abikashala mu nkuasa a bufumu a Isalele.” 31 Anka Yehu tabaadi muikitshishe bua kutambukila mu Muiya wa Yehowa Efile Mukulu a Isalele n’eshimba diaye dioso. Tabaadi mulekie miluisho ibaadi Yeroboame mufikishe Isalele mu kukita.

32 Mu aa mafuku, Yehowa nkubanga kupeelesha bukata bua nsenga ya Isalele. Azaele batungunukile na kuibatuuka ngoshi mu nsenga yoso ya Isalele, 33 kukatukila lupese lua kutunduka nguba kua Yordane, nsenga yoso ya Gileade—kuamba’shi ya bena Gade, bena Rubene na bena Manasee—kukatukila ku Arowe e pepi n’Ebanda* dia Arnone mpa na ku Gileade na Bashane.

34 Ingi mianda ya Yehu, bioso bibaadi mukite na bukome buaye boso, ta mbifundibue mu mukanda wa mianda ya mu mafuku a ba nfumu ba Isalele su? 35 Akupu Yehu bafuile nka bu bamashaye kulu, abo nkumushiika mu Samadiya; na muana aaye Yeokaze nkufika nfumu pa mbalo yaye. 36 Bungi bua mafuku a kumunana a Yehu mu Isalele bubaadi bipua 28 mu Samadiya.

11 Binobino pabaadi Ataliya nyinaye na Akaziase mumone’shi muana aaye bafu, bebuele bua kuipaa lutandua loso lua bufumu.* 2 Anka, Yehosheba muana mukashi a nfumu Yehorame, mukuabo mukashi na Akaziase batshile Yoashe muana a Akaziase, amukatusha mu bufiefie* munkatshi mua bana ba nfumu babaadi na kia kuipayibua, amufuamisha na muleshi aaye mu kadimbo ka kulala ka munda. Babaadi bobeshe kumufuamisha bua’shi Ataliya tamumonanga, nyi buakinyi tabaadi muipayibue nya. 3 Baadi mushale mufuame naye munda mua bipua bisamombo mu nshibo ya Yehowa, pabaadi Ataliya amunana muiumbo.

4 Mu kipua kia musambobidi, Yehoyada nkuitanyisha ba nfumu ba nkama ba balami ba nfumu na ba balami ba muibalasa,* aye nkuibetanyisha kuadi ku nshibo ya Yehowa. Aye nkukita nabo kilombeno, na nkuibatshipisha ku nshibo ya Yehowa, akupu aye nkuibalesha muana a nfumu. 5 Aye nkuibatumina eyi’shi: “Bino nyi abitungu’shi nukite: Kia bisatu kia kuanudi akifubu muifuku dia Sabato na akilama nshibo* ya nfumu bi bukopo, 6 kingi kia bisatu akikala ku Kiibi kia Kitako, na kingi kia bisatu akikala ku kiibi kunyima kua balami b’ebalasa. Anuikala anuishintushena bua kulama nshibo. 7 Bisaka bienu bibidi bish’abifubu muifuku dia Sabato abitungu bilame bi bukopo nshibo ya Yehowa bua kukaluila nfumu. 8 Abitungu nuifunyishe nfumu mu mpese yoso, muntu oso a kuanudi muikale na bina ngoshi biaye muiyasa diaye. Muntu oso atuele mu milongo ayipayibua. Nuikale na nfumu koso kuende.”*

9 Ba nfumu ba nkama nkukita nka bibaadi tshite muakuidi Yehoyada mutume eyi. Biabia oso a kuabadi nkuata bantu baye babaadi na kia kufuba muifuku dia Sabato pamune na baba bashibaadi na kia kufuba muifuku dia Sabato, na abo nkufika kui tshite muakuidi Yehoyada. 10 Akupu tshite muakuidi nkupa ba nfumu ba nkama milumbu na ngabo i kishengu bibaadi bia nfumu Davide, bibaadi mu nshibo ya Yehowa. 11 Na balami b’ebalasa nkuimana mu ma mbalo aabo muntu oso na bina ngoshi biaye muiyasa diaye, kubanga ku lupese lua mboko ibalume lua nshibo mpa na ku lupese lua mboko ibakashi, pepi na kilambuilo, na pepi na nshibo befunyishe nfumu. 12 Akupu Yehoyada nkutuusha muana a nfumu paasha, nkumufuadika kifulu kia bufumu* ku mutue, na nkutuula paadi Bukamonyi,* abo nkumuikasha nfumu na nkumuela muimu. Abo nkubanga kukupila bikasa na nkuakula’shi: “Nfumu ekale na muwa bua loso!”

13 Pabaadi Ataliya mupushe tuleo tua bantu abasuuku lubilo, mususa umune bafikile kui bantu ku nshibo ya Yehowa. 14 Akupu bamuene nfumu mmuimane kuakua pepi na musungo muyile kipikua. Ba nfumu na bantu abelaa mpungi babaadi na nfumu, na bantu boso ba muiumbo babaadi abasanka na kuela mpungi. Biabia Ataliya nkusaana bilamba biaye na nkuela musaase’shi: “Babandiila lukuku! Babandiila lukuku!” 15 Anka, tshite muakuidi Yehoyada nkutumina ba nfumu ba nkama eyi, baba babaabadi batuule kunundu kua kiluilo kia ngoshi na nkuibalungula’shi: “Mukatusheyi mu milongo na su muntu bamulondo numuipee ku lupete lua ngoshi!” Muanda tshite muakuidi akuile’shi: “Tanumuipanga mu nshibo ya Yehowa.” 16 Biabia babamukuatshile benda naye ku nshibo* ya nfumu pa mbalo ayituelelaa nfualasa, abo nkumuipayila paapa.

17 Akupu, Yehoyada nkukita kilombeno pankatshi pa Yehowa na nfumu na muilo, bua’shi batungunukie na kuikala bu muilo wa Yehowa, na aye nkukita dingi kilombeno pankatshi pa nfumu na muilo. 18 Kunyima kua biabia, bantu ba muiumbo babafikile ku nshibo ya Baale* na babumbula bilambuilo biaye na baluishakasha ma nkishi aaye oso na bayipaa Matane tshite muakuidi a Baale kumpala kua bilambuilo.

Akupu tshite muakuidi nkutuula bakunkushi bua kutala baba abafubu mu nshibo ya Yehowa. 19 Dingi batshile ba nfumu ba nkama, balami ba nfumu, balami b’ebalasa na bantu boso ba muiumbo bua kuenda na nfumu kukatukila ku nshibo ya Yehowa, abo nkukidila muishinda dia kibelo kia mulami a ebalasa na nkufika ku nshibo ya nfumu.* Akupu aye nkushala mu nkuasa a bufumu a ba nfumu. 20 Biabia bantu boso ba muiumbo babasankile na kibundi nkuikala mu butale, muanda babaadi bayipee Ataliya ku lupete lua ngoshi ku nshibo ya nfumu.

21 Yoashe baadi na bipua musambobidi pabafikile nfumu.

12 Mu kipua kia musambobidi kia kumunana kua Yehu, Yoashe bafikile nfumu na aye nkumunana munda mua bipua 40 mu Yelusalema, eshina dia nyinaye dibaadi Sibiya a ku Beere-sheba. 2 Yoashe batungunukile na kukita mianda i buwa ku meso kua Yehowa mafuku oso abaadi tshite muakuidi Yehoyada mumulongieshe. 3 Anka ma mbalo e kunundu taabadi akatushibue, na bantu babaadi baki’abalambula milambu, na kufitshisha miishi ya milambu pa ma mbalo e kunundu.

4 Yoashe nkulungula ba tshite muakuidi’shi: “Atayi makuta oso abafiki nao ku nshibo ya Yehowa bua milambu ya kishila, kitadi akitungu’shi muntu oso afute, makuta a nuata kui bantu* bakite mutshipo, na makuta oso aatuusha muntu ku nshibo ya Yehowa muyile abimutakula eshimba diaye. 5 Ba tshite muakuidi beate abo banabene kui bantu abeatuusha* na beafubishe bua kulumbuula nshibo y’Efile Mukulu, ma mbalo oso abapete’shi ngaluile.”*

6 Anka mu kipua kia 23 kia kumunana kua nfumu Yoashe, ba tshite muakuidi tababaadi babande kulumbuula ma mbalo aluile ku nshibo y’Efile Mukulu. 7 Biabia nfumu Yoashe nkuitanyina tshite muakuidi Yehoyada na bangi ba tshite muakuidi na nkuibalungula’shi: “Buakinyi tanukuete kulumbuula ma mbalo aluile ku nshibo y’Efile mukulu? Biabia lekayi kuata makuta kui bantu abeatuusha su tanuiafubisha bua kulumbuula nshibo y’Efile Mukulu.” 8 Bua biabia ba tshite muakuidi nkukumiina’shi t’abata dingi makuta kui bantu na tabekala dingi na bushito bua kulumbuula nshibo.

9 Akupu tshite muakuidi Yehoyada nkuata kashete, nkutubula etubu ku kibuikilo kiako na nkuikatuula pepi na kilambuilo lupese lua mboko ibalume obe atuele mu nshibo ya Yehowa, nyi kubaadi ba tshite muakuidi babaadi abafubu bu balami ba kiibi abele makuta oso abaabadi abatuala mu nshibo ya Yehowa. 10 Pabaabadi abamono’shi, makuta abafuimi mu kashete, mufundi a mikanda a nfumu na tshite muakuidi mukata, abaadi abafiki, abata* makuta abaabadi abatuala ku nshibo ya Yehowa na abeabadika. 11 Babaadi abata makuta abaabadi babadikie, abeapa baba babaadi abatala mufubo ubaadi aukitshika mu nshibo ya Yehowa. Abo namu babaadi abafutu bantu babaadi abakitshi mufubo wa mabaya na bebaki babaadi abafubu ku nshibo ya Yehowa, 12 mpa na bebaki ba mashibo na bantu abatanyaa mabue. Abaadi dingi baule mabaya na mabue asee bua kulumbuula ma mbalo aluile ku nshibo ya Yehowa, na abaadi abafubisha aa makuta bua bingi bintu bioso bibaadi abitungu bua kulumbuula nshibo y’Efile Mukulu.

13 Anka makuta abaabadi abatuala ku nshibo ya Yehowa tababaadi abeafubisha bua kukita malonga a kiamo kia arja, bintu bia kushima nabio kaalo, bibakudi, mpungi sunga kintu kioso kia ôlo sunga kia kiamo kia arja bua nshibo ya Yehowa. 14 Babaadi abeapa nka penda baba babaadi abakitshi mufubo na abeafubisha bua kulumbuula nshibo ya Yehowa. 15 Bantu babaabadi abapa makuta bua kupa bantu babaadi abafubu, tababaadi abebepusha bibaabadi abeafubisha muanda babaadi bantu ba kukulupila. 16 Anka makuta a milambu ya kushimisha nayo miluisho na makuta a milambu ya muluisho tababaadi abeatuala ku nshibo ya Yehowa, abaadi a ba tshite muakuidi.

17 Nyi pabaadi Azaele nfumu a Siri muende mu kulua na kibundi kia Gate ngoshi na aye nkuikikuata, kunyima batshile kitshibilo kia kutuuka* Yelusalema ngoshi. 18 Biabia Yoashe nfumu a Yunda nkuata milambu yoso ya kishila ibaadi nshaye kulu Yeoshafate, Yehorame na Akaziase ba nfumu ba Yunda bekashe ya kishila mpa na milambu ya kishila yaye aye nabene na ôlo oso baadi mu ma mbalo a kulamina bintu bia muulo bia nshibo ya Yehowa na nshibo ya nfumu* na nkuibituma kui Azaele nfumu a Siri. Biabia aye nkukatuka mu Yelusalema.

19 Ingi mianda ya Yoashe, bioso bibaadi mukite, ta mbifundibue mu mukanda wa mianda ya mu mafuku a ba nfumu ba Yunda su? 20 Anka bafubi baye nkuibunga bua kudiila Yoashe lukuku na nkumuipaa ku nshibo ya ku ka Muengie,* muishinda adialala ku Sila. 21 Bafubi baye babaadi bamuipee nyi Yosakare muana a Shimeate na Yehozabade muana a Shomere. Abo nkumushiika pamune na bamashaye kulu mu kibundi kia Davide, na muana aaye Amasiase nkufika nfumu pa mbalo yaye.

13 Mu kipua kia 23 kia kumunana kua Yoashe muana a Akaziase nfumu a Yunda, Yeokaze muana a Yehu bafikile nfumu a Isalele mu Samadiya, na aye nkumunana munda mua bipua 17. 2 Batungunukile na kukita mianda ibubi ku meso kua Yehowa, na batungunukile na kukita muluisho ubaadi Yeroboame muana a Nebate mufikishe Isalele mu kukita. Tabaadi muiulekie nya. 3 Biabia nsungu ya Yehowa nkutembela Isalele na aye nkuibatuula mu maasa a nfumu Azaele a Siri, na mu maasa a Ben-hadade muana a Azaele mu mafuku aabo oso.

4 Muenda mafuku, Yeokaze nkuisendeela Yehowa bua’shi amufuile lusa,* na Yehowa nkumuteemesha muanda baadi mumone dikienga dibaadi nfumu a Siri mukiengieshe Isalele. 5 Biabia Yehowa nkupa Isalele mupaashi akuibapososha ku maasa a Siri, na bena Isalele nkushala mu mashibo aabo nka bu kumpala.* 6 (Anka tababaadi balekie muluisho wa nshibo ya Yeroboame ubaadi mufikishe Isalele mu kukita. Babatungunukile mu uno muluisho,* na mutshi wa kishila* ubaadi nka wimane mu Samadiya.) 7 Yeokaze baadi mushale na kiluilo kia penda bantu abatambushaa nfualasa 50, matempu ekumi na basalayi ba lua ngua 10 000, muanda nfumu a Siri baadi muibabutule, ebashina nka bu lufufi nsaa i bantu abakupila ntete.

8 Ingi mianda ya Yeokaze, bioso bibaadi mukite na bukome buaye, ta mbifundibue mu mukanda wa mianda ya mu mafuku a ba nfumu ba Isalele su? 9 Akupu Yeokaze bafuile nka bu bamashaye kulu, abo nkumushiika mu Samadiya na muana aaye Yoashe nkufika nfumu pa mbalo yaye.

10 Mu kipua kia 37 kia kumunana kua nfumu Yoashe a Yunda, Yoashe muana a Yeokaze bafikile nfumu a Isalele mu Samadiya, na aye nkumunana munda mua bipua 16. 11 Batungunukile na kukita mianda ibubi ku meso kua Yehowa, tabaadi mulekie miluisho yoso ibaadi Yeroboame muana a Nebate mufikishe Isalele mu kukita. Batungunukile* mu yaaya miluisho.

12 Ingi mianda ya Yoashe, bioso bibaadi mukite na bukome buaye, na bibaadi mulue ngoshi na nfumu Amasiase a Yunda, ta mbifundibue mu mukanda wa mianda ya mu mafuku a ba nfumu ba Isalele su? 13 Akupu, Yoashe bafuile nka bu bamashaye kulu na Yeroboame* nkushala mu nkuasa aaye a bufumu. Na abo nkushiika Yoashe mu Samadiya na ba nfumu ba Isalele.

14 Pabaadi Elisha mukumbe mukumbo ubaadi umuipee, Yoashe nfumu a Isalele bafikile kuadi na adila kumpala kuaye, akula’shi: “Yaya, yaya! Etempu dia Isalele na bantu baye abatambushaa nfualasa!” 15 Elisha nkumulungula’shi: “Ata buta na mikietue.” Biabia aye nkuata buta na mikietue. 16 Akupu aye nkulungula nfumu a Isalele’shi: “Tuula eyasa diobe ku buta.” Biabia aye nkutuula eyasa diaye kuanka, kunyima Elisha nkutuula maasa aaye pa maasa a nfumu. 17 Akupu, aye nkuakula’shi: “Fungula edidishi dia kutunduka nguba.” Biabia aye nkuidifungula. Elisha nkuakula’shi: “Asa!” Aye nkuasa. Akupu aye nkuakula’shi: “Buno buta abulesha’shi Yehowa akukuasha bodia kutshokola,* buno buta abulesha’shi otshokola bena Siri, okatshokola bena Siri ku Afeke mpa na pu’ebapudisha.”

18 Aye nkuakula’shi: “Ata mikietue,” aye nkuiyata. Akupu Elisha nkulungula nfumu a Isalele’shi: “Kupila paashi.” Biabia aye nkukupila misusa isatu na nkuleka. 19 Bua biabia, muntu a Efile Mukulu a binyibinyi nkuinyongola pa bimutale na nkuakula’shi: “Bodia kukupila paashi misusa itano sunga isamombo! Paapa bodia kutshokola Siri, anka binobino otshokola Siri mpenda misusa isatu.”

20 Kunyima kua biabia, Elisha bafuile na abo nkumushiika. Kubaadi bisaka bia ba ngifi bena Moabe babaadi abafiki muiumbo ku mbangilo kua kipua.* 21 Pabaadi bangi bantu abashiiki muntu babamuene kisaka kia ba ngifi, biabia abo nkusumbula yawa muntu bukidi mu mashama a Elisha na abo nkusuuka. Pabaadi yawa muntu mukume mifufua ya Elisha, baadi mupetuule dingi muwa na aye nkuimana.

22 Nfumu Azaele a Siri baadi mukiengieshe Isalele ngofu mafuku oso a Yeokaze. 23 Anka Yehowa baadi muibaleshe kalolo na lusa, na baadi muleshe’shi ebapasukila pa muanda wa kilombeno kiaye na Abalahama, Isaake na Yakobo. Tabaadi mukumiine kuibabutula nya na tabaadi muibabingie kumpala kuaye mpa na lelo. 24 Pabaadi nfumu Azaele a Siri mufue, muana aaye Ben-hadade bafikile nfumu pa mbalo yaye. 25 Yoashe muana a Yeokaze nkuata dingi bibundi bibaadi Ben-hadade muana a Azaele muate mu ngoshi kui nshaye Yeokaze. Yoashe nkumutshokola misusa isatu na aye nkuatuula bibundi bia Isalele.

14 Mu kipua kia kabidi kia kumunana kua Yoashe muana a Yeokaze nfumu a Isalele, Amasiase muana a Yoashe nfumu a Yunda bafikile nfumu. 2 Baadi na bipua 25 pabafikile nfumu na aye nkumunana munda mua bipua 29 mu Yelusalema, eshina dia nyinaye dibaadi Yehoadine a mu Yelusalema. 3 Batungunukile na kukita mianda i buwa ku meso kua Yehowa anka kushi bu nshaye kulu Davide, baadi mukite mianda yoso ibaadi nshaye Yoashe mukite. 4 Anka ma mbalo e kunundu taabaadi akatushibue na bantu babaadi baki’abalambula milambu, na kufitshisha mishi ya milambu pa ma mbalo e kunundu. 5 Nk’aye kia nyingisha bufumu buaye, Amasiase bayipayile bafubi baye babaadi bayipe nshaye nfumu. 6 Anka tabaadi muipe bana ba bangipayishanyi muyile eyi dia Yehowa difundibue mu mukanda wa Muiya wa Moyise’shi: “Ta mbalombene kuipaa ba nshe bana pa muanda wa bana babo, na ta mbalombene kuipaa bana pa muanda wa bamashabo, muntu oso akayipayibua bua muluisho waye’ye nabene.” 7 Aye nkuipaa bena Edome mu Ebanda dia mungua, bantu 10 000, aye nkukuata kibundi kia Sela mu ngoshi, na eshina diakio nkufika bu Yoketele mpa na lelo.

8 Akupu Amasiase nkutuma mikiendi kui Yoashe muana a Yeokaze muana a Yehu nfumu a Isalele’shi: “Fika tulue ngoshi.”* 9 Nfumu Yoashe a Isalele nkutumina nfumu Amasiase a Yunda uno mukandu’shi: “Milobo ya mu Lebanone ibatumina mutshi wa sedre wa mu Lebanone mukandu’shi, ‘paa muana ande mulume muana oobe mukashi bu mukashi aaye.’ Anka nyema a kisuku a mu Lebanone bakidila pepi, na bashina milobo. 10 Binyibinyi boyipaa Edome, nyi buakinyi eshimba diobe di na kuitatula. Sanka bua ntumbo yobe, anka oshale mu nshibo* mobe. Buakinyi wekimbila dikienga na kupona na kufikisha Yunda mu kupona?” 11 Anka Amasiase tabaadi muteemeshe.

Biabia nfumu Yoashe a Isalele nkukaamina, aye na nfumu Amasiase a Yunda nkulua ngoshi ku Bete-shemeshe a Yunda, 12 Isalele nkutshokola Yunda, biabia muntu oso nkusuukila ku nshibo* kuaye. 13 Nfumu Yoashe a Isalele nkukuata nfumu Amasiase a Yunda muana a Yoashe muana a Akaziase ku Bete-shemeshe, akupu abo nkufika ku Yelusalema na aye nkubumbula mudimba wa Yelusalema. Kubangila ku Kibelo kia Efraime mpa na ku Kibelo kia Kuipaka, kude* 400. 14 Aye nkuata ôlo oso na kiamo kia arja na bintu bioso bibaadi mu nshibo ya Yehowa na mu ma mbalo a kulamina bintu bia muulo bia nshibo ya nfumu,* mpa na bantu babaabadi bakuate, akupu aye nkualukiila ku Samadiya.

15 Ingi mianda ya Yoashe, bibaadi mukite, bukome buaye na bibaadi mulue ngoshi na nfumu Amasiase a Yunda, ta mbifundibue mu mukanda wa mianda ya mu mafuku a ba nfumu ba Isalele su? 16 Akupu Yoashe bafuile nka bu bamashaye kulu, na aye nkushiikibua mu Samadiya pamune na ba nfumu ba Isalele, na muana aaye Yeroboame* nkufika nfumu pa mbalo yaye.

17 Amasiase muana a Yoashe nfumu a Yunda bekeele na muwa munda mua bipua 15 kunyima kua lufu lua Yoashe muana a Yeokaze nfumu a Isalele. 18 Ingi mianda ya Amasiase ta ngifundibue mu mukanda wa mianda ya mu mafuku a ba nfumu ba Yunda su? 19 Kunyima abo nkumudiila lukuku ku Yelusalema na aye kusuukila ku Lakishe. Anka abo nkutuma bantu bua kumulonda ku Lakishe, na abo nkumuipayila kuakua. 20 Biabia abo nkualukiila naye bamutuale pa nfualasa na abo nkumushiika mu Yelusalema pamune na bamashaye kulu mu kibundi kia Davide. 21 Akupu bantu boso ba mu Yunda nkuata Azariya* baadi na bipua 16 na nkumutuula bu nfumu pa mbalo ya nshaye Amasiase. 22 Aye nkuibakuula kibundi kia Elate na nkuikialushila Yunda kunyima kua nfumu* kufua, na ku’abo kumushiika bu bamashaye kulu.

23 Mu kipua kia 15 kia kumunana kua Amasiase muana a Yoashe nfumu a Yunda, Yeroboame muana a nfumu Yoashe a Isalele bafikile nfumu mu Samadiya, na aye nkumunana munda mua bipua 41. 24 Baadi mutungunukie na kukita mianda i bubi ku meso kua Yehowa, tabaadi mulekie miluisho yoso ibaadi Yeroboame muana a Nebate mufikishe Isalele mu kukita. 25 Baadi mualushe mukalo wa Isalele kukatukila ku Lebo-amate* mpa na ku Kalunga ka Araba* muyile eyi dibaadi Yehowa Efile Mukulu a Isalele muakule kukidila kui mufubi aaye Yona muana a Amitai mutemuki aku Gate-efere. 26 Muanda Yehowa baadi mumone dikienga dikata dia Isalele. Takubaadi dingi muntu su ngumune bua kukuasha Isalele, biabikala muntu shi na bukuashi sunga mubofule. 27 Anka Yehowa baadi mulee’shi, tashimisha eshina dia Isalele muushi mua eyilu, nyi aye nkuibapaasha ku maasa a Yeroboame muana a Yoashe.

28 Ingi mianda ya Yeroboame, bioso bibaadi mukite na bukome buaye, bibaadi mulue ngoshi na bibaadi mualushe Damase na Amate kui Yunda mu Isalele, ta mbifundibue mu mukanda wa mianda ya mu mafuku a ba nfumu ba Isalele su? 29 Akupu Yeroboame bafuile na abo nkumushiika pamune na bamashaye kulu, kuamba’shi ba nfumu ba Isalele; na muana aaye Zekariya nkufika nfumu pa mbalo yaye.

15 Mu kipua kia 27 kia kumunana kua nfumu Yeroboame* a Isalele, Azariya* muana a nfumu Amasiase a Yunda bafikile nfumu. 2 Baadi na bipua 16 pabafikile nfumu, na baadi mumunane munda mua bipua 52 mu Yelusalema. Eshina dia nyinaye dibaadi Yekoliya a mu Yelusalema. 3 Batungunukile na kukita mianda ibuwa ku meso kua Yehowa nka bu bibaadi bikite nshaye Amasiase. 4 Anka ma mbalo e kunundu taabaadi akatushibue, na bantu babaadi baki’abalambula milambu na kufitshisha miishi ya milambu pa ma mbalo e kunundu. 5 Yehowa bakitshine bia’shi nfumu akuatshikie na nsudi, aye nkushaala na nsudi mpa na kuifuku dia lufu luaye; na aye nkushala mu ingi nshibo pabaadi Yotame muana a nfumu atala mianda ya muibalasa* asambishanga bantu ba muiumbo. 6 Ingi mianda ya Azariya, bioso bibaadi mukite ta mbifundibue mu mukanda wa mianda ya mu mafuku a ba nfumu ba Yunda su? 7 Akupu, Azariya bafuile nka bu bamashaye kulu, na abo nkumushiika pamune na bamashaye kulu mu kibundi kia Davide; na muana aaye Yotame nkufika nfumu pa mbalo yaye.

8 Mu kipua kia 38 kia kumunana kua nfumu Azariya a Yunda, Zekariya muana a Yeroboame bafikile nfumu a Isalele mu Samadiya, na aye nkumunana munda mua mieshi isamombo. 9 Baadi mukite mianda ibubi ku meso kua Yehowa nka bu bibaadi bikite bamashaye kulu, tabaadi mulekie miluisho ibaadi Yeroboame muana a Nebate mufikishe Isalele mu kukita. 10 Akupu, Shalume muana a Yabeshe nkumudiila lukuku na nkumuipaa ku Ibeleame. Kunyima kua kumuipaa, aye nkufika nfumu pa mbalo yaye. 11 Ingi mianda ya Zekariya ngifundibue mu mukanda wa mianda ya mu mafuku a ba nfumu ba Isalele. 12 Bino, nyi bibaadi bikumbashe eyi dia Yehowa dibalunguile Yehu’shi: “Bipungo binanka bia bana bobe abikashala mu nkuasa a bufumu a Isalele.” Na nyi bibaabidi bikitshikie.

13 Shalume muana a Yabeshe bafikile nfumu mu kipua kia 39 kia kumunana kua nfumu Oziase a Yunda, na aye nkumunana mueshi ushima mu Samadiya. 14 Akupu, Menakeme muana a Gadi nkukatuka ku Tirsa nkufika ku Samadiya, na nkuipaa Shalume muana a Yabeshe mu Samadiya. Kunyima kua kumuipaa, bafikile nfumu pa mbalo yaye. 15 Ingi mianda ya Shalume na lukuku lubaadi mudie, ngifundibue mu mukanda wa mianda ya mu mafuku a ba nfumu ba Isalele. 16 Mu aa mafuku nyi mubaadi Menakeme mufikie akatukila ku Tirsa na abutula kibundi kia Tifesa na ayipaa bantu boso babaadi muanka na babaadi mu bibundi bikifunyishe muanda takibaadi kimufunguile bibelo biakio. Aye nkuikibutula na nkubaala mafu a bakashi be na mayimi.

17 Mu kipua kia 39 kia kumunana kua nfumu Azariya a Yunda, Menakeme muana a Gadi bafikile nfumu a Isalele na aye nkumunana munda mua bipua 10 mu Samadiya. 18 Batungunukile na kukita mianda ibubi ku meso kua Yehowa. Mu mafuku aaye oso tabaadi mulekie miluisho yoso ibaadi Yeroboame muana a Nebate mufikishe Isalele mu kukita. 19 Nfumu Pule a Asiri bafikile muiumbo na Menakeme nkupa Pule ntalanta* 1 000 ya kiamo kia arja bua’shi amukuashe bua kunyingisha bufumu buaye. 20 Bua kukongola yaaya ntalanta ya kiamo kia arja na kuiyipa nfumu a Asiri, Menakeme batekiele mpeta oso a mu Isalele muende nkumo shekele* 50 ya kiamo kia arja. Akupu, nfumu a Asiri nkualukiila na tabaadi mushale muiumbo. 21 Ingi mianda ya Menakeme, bioso bibaadi mukite ta mbifundibue mu mukanda wa mianda ya mu mafuku a ba nfumu ba Isalele su? 22 Akupu, Menakeme bafuile na abo nkumushiika pamune na bamashaye kulu, na muana aaye Pekaya nkufika nfumu pa mbalo yaye.

23 Mu kipua kia 50 kia kumunana kua nfumu Azariya a Yunda, Pekaya muana a Menakeme bafikile nfumu a Isalele mu Samadiya, na aye nkumunana munda mua bipua bibidi. 24 Batungunukile na kukita mianda ibubi ku meso kua Yehowa, tabaadi mulekie miluisho ibaadi Yeroboame muana a Nebate mufikishe Isalele mu kukita. 25 Akupu, Peka mukata aaye a basalayi muana a Remaliya nkumudiila lukuku na nkumuipaa mu Samadiya, mu kitenta ki bukopo kia nshibo* ya nfumu na Argobe na Ariye. Baadi na bantu 50 ba ku Gileade; na kunyima kua kumuipaa, bafikile nfumu pa mbalo yaye. 26 Ingi mianda ya Pekaya, bioso bibaadi mukite mbifundibue mu mukanda wa mianda ya mu mafuku a ba nfumu ba Isalele.

27 Mu kipua kia 52 kia kumunana kua nfumu Azariya a Yunda, Peka muana a Remaliya bafikile nfumu a Isalele mu Samadiya, na aye nkumunana munda mua bipua 20. 28 Batungunukile na kukita mianda ibubi ku meso kua Yehowa, na tabaadi mulekie miluisho ibaadi Yeroboame muana a Nebate mufikishe Isalele mu kukita. 29 Mu mafuku a nfumu Peka a Isalele, nfumu Tiglate-pilesere a Asiri batuelele na akuata Iyone, Abele-bete-maaka, Yanowa, Kedeshe, Asore, Gileade na Ngalileya—nsenga yoso ya Neftali, na aye nkukuata bantu ba muanka nkuenda nabo mu Asiri. 30 Akupu, Oshea muana a Ela nkudiila Peka muana a Remaliya lukuku na nkumuipaa, aye nkufika nfumu pa mbalo yaye mu kipua kia 20 kia kumunana kua Yotame muana a Oziase. 31 Ingi mianda ya Peka, bioso bibaadi mukite mbifundibue mu mukanda wa mianda ya mu mafuku a ba nfumu ba Isalele.

32 Mu kipua kia kabidi kia kumunana kua Peka muana a Remaliya nfumu a Isalele, Yotame muana a nfumu Oziase a Yunda bafikile nfumu. 33 Baadi na bipua 25 pabafikile nfumu, na aye nkumunana munda mua bipua 16 mu Yelusalema. Eshina dia nyinaye dibaadi Yerusha muana a Zadoke. 34 Batungunukile na kukita mianda ibuwa ku meso kua Yehowa nka bu bibaadi bikite nshaye Oziase. 35 Anka ma mbalo e kunundu taabaadi akatushibue na bantu babaadi baki’abalambula milambu na kufitshisha miishi ya milambu pa ma mbalo e kunundu. Aye nyi baadi muibakie kibelo kia kunundu kia nshibo ya Yehowa. 36 Ingi mianda ya Yotame, bibaadi mukite ta mbifundibue mu mukanda wa mianda ya mu mafuku a ba nfumu ba Yunda su? 37 Mu aa mafuku, Yehowa babangile kutuma Resine nfumu a Siri na Peka muana a Remaliya bua kuluisha Yunda ngoshi. 38 Akupu Yotame bafuile nka bu bamashaye kulu na abo nkumushiika pamune na bamashaye kulu mu kibundi kia nshaye kulu Davide. Na muana aaye Akaze nkufika nfumu pa mbalo yaye.

16 Mu kipua kia 17 kia kumunana kua Peka muana a Remaliya, Akaze muana a nfumu Yotame a Yunda bafikile nfumu. 2 Akaze baadi na bipua 20 pabafikile nfumu na aye nkumunana munda mua bipua 16 mu Yelusalema, tabaadi mukite mianda ibuwa ku meso kua Yehowa Efile Mukulu aaye bu bibaadi nshaye kulu Davide mukite. 3 Anka baadi mulonde eshinda dia ba nfumu ba Isalele na aye nkulambula mpa na muana aaye mulume mu kaalo, alonda bikitshino bi bubi bukile bia miilo ibaadi Yehowa mubingie kumpala kua bena Isalele. 4 Dingi baadi mutungunukie na kulambula milambu, na kufitshisha miishi ya milambu ku ma mbalo e kunundu, ku miengie ipeela na muushi mua mutshi oso utshimpukie.

5 Nyi pabaadi nfumu Resine a Siri na Peka muana a Remaliya nfumu a Isalele bakaamine bua kulua na Yelusalema ngoshi, abo nkuifunyisha Akaze, anka tababaadi bobeshe kukuata kibundi. 6 Mu aa mafuku nfumu Resine a Siri baadi mualushe Elate kui Edome, kunyima aye nkubinga bena Yunda* mu Elate, na bena Edome nkutuela mu Elate na abo nkushala muanka mpa na lelo uno. 7 Biabia Akaze nkutuma mikiendi kui nfumu Tiglate-pilesere a Asiri akula’shi: “Ne mufubi oobe na muana oobe. Fika na ompaashe ku maasa a nfumu a Siri na ku maasa a nfumu a Isalele bakuete kunduisha.” 8 Akupu Akaze nkuata kiamo kia arja na ôlo bibaadi mu nshibo ya Yehowa na mu ma mbalo a kulamina bintu bia muulo bia nshibo ya nfumu,* na nkuibitumina nfumu a Asiri bua kumutshiba milomo. 9 Nfumu a Asiri nkukita bibaadi Akaze mumutekie, aye nkukaamina ku kibundi kia Damase na aye nkuikikuata, aye nkukuata bantu ba muanka nkuenda nabo ku Kire na aye nkuipa Resine.

10 Akupu Nfumu Akaze nkuenda mu kufumankana na nfumu Tiglate-pilesere a Asiri ku Damase, pabaadi mumone kilambuilo kibaadi ku Damase, nfumu Akaze baadi mutumine tshite muakuidi Uriya kilambuilo kibaabadi basole, amulesha biakidi, na bibabadi bekikite. 11 Tshite muakuidi Uriya nkuibaka kilambuilo muyile bioso bibaadi nfumu Akaze mumulungule bua kukita kukatukila ku Damase, tshite muakuidi Uriya nkupudisha kuikibaka kumpala kuashi nfumu Akaze, akatukie ku Damase alukiile. 12 Pabaadi nfumu mukatukie ku Damase alukiila na amona kilambuilo, baadi muifubuile ku kilambuilo na alambula panka milambu. 13 Na aye nkutungunuka na kulambula pa kiakia kilambuilo milambu yaye ya kushiika kaalo na milambu yaye ya ntete ya kufitshisha miishi, aye nkupongoola panka dingi milambu yaye ya kitomuanga na nkumiamina panka mase a milambu yaye ya butaale. 14 Akupu Akaze nkukatusha kilambuilo kia kiamo kia munyinga kibaadi kumpala kua Yehowa mu mbalo yakio kumpala kua nshibo, pankatshi pa kiaye kilambuilo na nshibo ya Yehowa, na aye nkuikituula lupese lua kunundu kua kiaye kilambuilo 15 Nfumu Akaze nkutumina tshite muakuidi Uriya eyi’shi: “Fitshisha miishi ya mulambu wa kushiika kaalo wa ku namashika pa kilambuilo kikata, na mulambu wa ntete wa ku kiolua, na mulambu wa nfumu wa kushiika kaalo na mulambu wao wa ntete mpa na milambu ya kushiika kaalo, milambu ya ntete na milambu ya kitomuanga ya muilo oso. Abitungu omiamine dingi panka mase oso a milambu ya kushiika kaalo, na mase oso a ingi milambu. Pabitale kilambuilo kia kiamo kia munyinga, ontadiile ngate kitshibilo kia akitungu kukita nakio.” 16 Na tshite muakuidi Uriya bakitshine mianda yoso ibaadi nfumu Akaze mumutumine eyi.

17 Dingi nfumu Akaze nkutshiba malata a mu mpese mua matempu mu bipese bipese, na aye nkukatusha ma mbafu panka, aye nkuisha Kalunga pa ngombe ya kiamo kia munyinga, ibaadi ikakuatshishene na nkuikatuula paashi palamikue mabue. 18 Aye nkukatusha mbalo ibuikile ibaadi ibakibue mu nshibo bua sabato, na kituelelo kia paasha kia nfumu ku nshibo ya Yehowa, baadi mukite biabia pa muanda wa nfumu a Asiri.

19 Ingi mianda ya Akaze, bibaadi mukite, ta mbifundibue mu mukanda wa mianda ya mu mafuku a ba nfumu ba Yunda su? 20 Akupu Akaze bafuile nka bu bamashaye kulu na abo nkumushiika pamune na bamashaye kulu mu kibundi kia Davide, na muana aaye Ezekiya* nkufika nfumu pa mbalo yaye.

17 Mu kipua kia 12 kia kumunana kua nfumu Akaze a Yunda, Oshea muana a Ela bafikile nfumu a Isalele mu Samadiya; aye nkumunana munda mua bipua kitema. 2 Batungunukile na kukita mianda ibubi ku meso kua Yehowa, anka kushi bu ba nfumu ba Isalele babaadi kumpala kuaye. 3 Nfumu Salamanasa a Asiri nkumutuuka ngoshi, Oshea nkufika mufubi aaye na nkubanga kumufuta kitadi. 4 Anka nfumu a Asiri bapushishe’shi Oshea kuete kumudiila lukuku muanda baadi mutume mikiendi kui nfumu So a Ejipitu, na tabaadi mutuale kitadi kui nfumu a Asiri bu mu bipua bishale. Biabia nfumu a Asiri nkumuela mu lukano na nkumuanya.

5 Nfumu a Asiri nkutuela na ngoshi muiumbo dioso, aye nkufika ku Samadiya na nkumuifunyisha munda mua bipua bisatu. 6 Mu kipua kia kitema kia kumanana kua Oshea, nfumu a Asiri bakuatshile Samadiya. Akupu aye nkukuata muilo wa Isalele nkuenda nao mu Asiri na nkuiutuula buaudia kushala mu Ala na mu Abore dia ku muela wa Gozane na mu bibundi bia bena Mede.

7 Bino bibaadi bikitshikie muanda bena Isalele babaadi bakitshine Yehowa Efile Mukulu aabo muluisho, aye baadi muibatuushe mu nsenga ya Ejipitu, ku matalua a Faraone nfumu a Ejipitu. Babaadi balanguile* bangi b’efile, 8 abo nkulonda bipikua bia miilo ibaadi Yehowa mubingie kumpala kua bena Isalele, na abo nkulonda bipikua bibaadi ba nfumu ba Isalele batuule.

9 Bena Isalele babaadi abalondo mianda ishibaadi buwa kumpala kua Yehowa Efile Mukulu aabo. Babatungunukile na kuibaka ma mbalo e kunundu mu bibundi biabo bioso, kubanga ku kitenta kia mulami mpa na ku kibundi* kinyingishibue. 10 Babatungunukile na kushimika misungo ya kishila na mitshi ya kishila* mu tu miengie toso tui kunundu na muushi mua mitshi yoso itshimpukie, 11 na ku ma mbalo oso e kunundu, babaadi abafitshisha miishi ya milambu nka bu bibaadi abikitshi miilo ibaadi Yehowa mubingie kumpala kuabo. Babatungunukile na kukita mianda ibubi bua kufiitshisha Yehowa munda.

12 Babatungunukile na kulanguila ma nkishi e butete,* abaadi Yehowa muibalungule pa muanda wao’shi: “T’abitungu nukite biabia nya.” 13 Yehowa baadi nka adimusha Isalele na Yunda kukiila kui batemuki baye boso na bantu boso abamonaa bimonua ambanga’shi: “Lekayi mashinda eenu e bubi, kokielayi miiya yande na mayi ande muyile miiya yoso inaadi mutumine ba mashenu kulu eyi, yaaya yandi muinutumine kukiila kui bafubi bande batemuki.” 14 Anka tababaadi bateemeshe, babaadi batungunukie na kuikala na mitue ibukopo* nka bu bamashabo kulu bashibaadi baleshe lukumiino mui Yehowa Efile Mukulu aabo. 15 Babatungunukile na kusumbushena miiya yaye na kilombeno kiaye kibaadi mukite na bamashabo kulu, na mitentekiesho yaye ibaadi muibape bua kuibadimusha na abo nkutungunuka na kulonda ma nkishi ashi na muulo, na abo nkufika bantu bashi na muulo, bambulanga miilo yoso ibefunyishe ibaadi Yehowa muibatumine eyi’shi tanuiyambulanga.

16 Babatungunukile na kusumbushena miiya yoso ya Yehowa Efile Mukulu aabo, abo nkukita ma nkishi a kilonda* a tuana tubidi tua ngombe, na mutshi wa kishila,* abo nkuinamina kiluilo kioso kia muiyilu na nkufubila Baale. 17 Dingi abo nkulambula bana babo balume na bana babo bakashi mu kaalo, abo nkukita lubuko, na nkukimba kuuka mianda ayifiki kumpala na abo nkutungunuka na kuipaana* mu kukita mianda ibubi ku meso kua Yehowa bua kumufiitshisha munda.

18 Biabia Yehowa nkufiitshila Isalele munda ngofu, nyi aye nkuibakatusha kumpala kuaye. Tabaadi mulekie muntu su ngumune, nka penda kisamba kia Yunda.

19 Mpa na bena Yunda, tababaadi bakokiele miiya ya Yehowa Efile Mukulu aabo, n’abo namu babaadi balonde bipikua bibaadi bilonde Isalele. 20 Yehowa nkusumbushena lutandua loso lua Isalele, nkuibakuatshisha buufu na nkuibatuula mu maasa mua bantu abapaulaa mpa na pabaadi muibakatushe kumpala kuaye. 21 Aye nkukatusha Isalele mu nshibo ya Davide na abo nkutuula Yeroboame muana a Nebate bu nfumu. Anka Yeroboame nkutakula Isalele mu kukutua kulonda Yehowa na nkuibafikisha mu kukita muluisho ukata. 22 Na bena Isalele nkutungunuka na kukita miluisho yoso ibaadi Yeroboame mukite. Tababaadi beyilekie nya, 23 mpa na pabaadi Yehowa mukatushe Isalele kumpala kuaye nka bu bibaadi muakule kukidila kui bafubi baye boso batemuki. Biabia abo nkukuata bena Isalele nkuenda nabo mu nsenga ya Asiri, nyi muabadi mpa na lelo.

24 Akupu, nfumu a Asiri bayile na bantu ba mu Babilone, ba mu Kute, ba mu Awa, ba mu Amate na ba mu Sefarwayime na ebatuula mu bibundi bia Samadiya pa mbalo ya bena Isalele; abo nkuata Samadiya na nkushala mu bibundi biaye. 25 Pabababangile kushala kuakua tababaadi abatshinyi* Yehowa, nyi Yehowa nkutuma ntambue munkatshi muabo na ayo nkuipaa bangi ba kuabadi. 26 Abo nkulungula nfumu a Asiri’shi: “Miilo i bodi mukuate wenda nayo na weyituula mu bibundi bia Samadiya tayiuku lulanguilo* lua Efile Mukulu a mu yaaya nsenga. Biabia kuete nka kutuma ntambue munkatshi muabo ikuete kuibayipaa muanda muntu su ngumune a kuabadi tauku lulanguilo lua Efile Mukulu a mu yaaya nsenga.”

27 Nyi nfumu a Asiri nkutuma eyi’shi: “Alushayi umune a ku ba tshite muakuidi babanudi bakuate nuenda nabo, akashale kuakua bua kuibalongiesha lulanguilo lua Efile Mukulu a mu yaaya nsenga.” 28 Nyi umune a ku ba tshite muakuidi babaabadi bakuate mu Samadiya benda nabo nkualukiila bua kushala mu Betele, na aye nkubanga kuibalongiesha bia kutshina* Yehowa.

29 Anka muilo oso ubaadi ukite efile* ao abaabadi batuule mu mashibo a lulanguilo ku ma mbalo e kunundu abaadi bena Samadiya bakite; muilo oso ubaadi ukite biabia mu bibundi biao bibaabadi bashale. 30 Biabia bantu ba ku Babilone nkukita Sukote-benote, bantu ba ku Kute nkukita Nergale, bantu ba ku Amate nkukita Ashima, 31 na bena Awa nkukita Nibaze na Tartake. Bena Sefarwayime babaadi abashiiki bana babo balume mu kaalo bua Adalameleke na Anamaleke b’efile ba Sefarwayime. 32 Sunga mbibaabadi abatshinyi Yehowa, babaadi batuule bantu ba munkatshi muabo bu ba tshite muakuidi ku ma mbalo e kunundu na bano babaadi abebafubila ku mashibo a lulanguilo ku ma mbalo e kunundu. 33 Biabia babaadi abatshinyi Yehowa, anka babaadi abalanguila b’efile babo muyile lulanguilo* lua miilo ya kuabadi bakatukile.

34 Mpa na lelo bakuete kulonda mushindo wabo wa kala wa kulanguila.* Muntu su ngumune a kuabadi t’alanguila* Yehowa na muntu su ngumune t’alondo mayi aaye, biimu biaye, na Miiya yaye ibaadi Yehowa mupe bana ba Yakobo, sha eshina dibaadi mushintule bu Isalele. 35 Pabaadi Yehowa mukite nabo kilombeno, baadi muibatumine eyi’shi: “T’abitungu nutshine bangi b’efile na t’abitungu nuibenamine sunga kuibafubila sunga kuibalambula milambu. 36 Anka Yehowa baadi muinutuushe muiumbo dia Ejipitu na bukome bui bungi na mboko ibukome, Aye nyi anudia kutshina, aye nyi anudia kuinamina na aye nyi anudia kulambula milambu. 37 Na abitungu nutungunukie na kulonda kalolo mayi, biimu, na Miiya yadi muinufundile na t’abitungu nutshine bangi b’efile. 38 T’abitungu nulube kilombeno kiandi mukite nenu na t’abitungu nutshine bangi b’efile. 39 Anka, abitungu nutshine Yehowa Efile Mukulu eenu, muanda aye nyi akenupaasha ku maasa a beshikuanyi benu boso.”

40 Anka tababaadi bakokiele nya, na babaadi balonde lulanguilo* luabo lua kala. 41 Biabia ino miilo ngifikie mu kutshina Yehowa, anka ibaadi dingi ayifubila ma nkishi aabo. Bana babo na bekulu babo abakitshi nka bu bibaadi bikite bamashabo kulu mpa na lelo.

18 Mu kipua kia kasatu kia kumunana kua Oshea muana a Ela nfumu a Isalele, Ezekiya muana a nfumu Akaze a Yunda bafikile nfumu. 2 Baadi na bipua 25 pa bafikile nfumu, na aye nkumunana munda mua bipua 29 mu Yelusalema, eshina dia nyinaye dibaadi Abi,* muana mukashi a Zekariya. 3 Batungunukile na kukita mianda ibuwa ku meso kua Yehowa nka bu bibaadi nshaye kulu Davide mukite. 4 Aye nyi baadi mukatushe ma mbalo e kunundu, musoose misungo ya kishila na mutshibe mutshi wa kishila.* Baadi dingi musoose nyoka a kiamo kia munyinga baadi Moyise mukite; muanda mpa na mu kiakia kipungo muilo wa Isalele ubaadi aufitshisha miishi ya milambu buaye, na ubaadi aumuitanyina bu nkishi a nyoka a kiamo kia munyinga.* 5 Baadi mukulupile mui Yehowa Efile Mukulu a Isalele; takubaadi muntu su ngumune bu’ye munkatshi mua ba nfumu boso ba Yunda babafikile kunyima kuaye, sunga munkatshi mua baba babekeele kumpala kuaye. 6 Baadi mulamate Yehowa ngofu, tabaadi mulekie kumulonda, batungunukile na kutumikila miiya ibaadi Yehowa mupe Moyise. 7 Na Yehowa baadi naye. Koso kubaadi ende, baadi akitshi mianda na binangu. Baadi mutombokiele nfumu a Asiri na apela kumufubila. 8 Baadi dingi mutshokole bena Filistine mpa na ku Gaza na bibundi biaye bimuifunyishe, kubanga ku kitenta kia mulami mpa na ku kibundi* kinyingishibue.

9 Mu kipua kia kananka kia kumunana kua nfumu Ezekiya, kuamba’shi kipua kia musambobidi kia kumunana kua Oshea muana a Ela nfumu a Isalele, Nfumu Salamanasa a Asiri bafikile mu kulua na Samadiya ngoshi na abanga kumuifunyisha. 10 Abo nkukuata Samadiya ku nfudiilo kua bipua bisatu; mu kipua kia kasamombo kia kumunana kua Ezekiya kibaadi kipua kia kitema kia kumunana kua nfumu Oshea a Isalele, Samadiya baadi mukuatshibue. 11 Akupu nfumu a Asiri nkukuata bena Isalele, nkuenda nabo mu Asiri na nkuibatuula buabadia kushala mu Ala na mu Abore dia ku muela wa Gozane na mu bibundi bia bena Mede. 12 Nyi mpa muanda tababaadi bateemeshe eyi dia Yehowa Efile Mukulu aabo, anka babaadi nka abayipaa kilombeno kiaye, bioso bibaadi Moyise mufubi a Yehowa muibatumine eyi, tababaadi bateemeshe sunga kukokiela.

13 Mu kipua kia 14 kia kumunana kua nfumu Ezekiya, Senakeribe nfumu a Asiri bafikile mu kulua ngoshi na bibundi bioso bia Yunda binyingishibue na aye nkuibikuata. 14 Biabia nfumu Ezekiya a Yunda nkutumina nfumu a Asiri eyi ku Lakishe’shi: “Ne mu kilubilo. Katuka kuandi na nakupa kioso ki’ontekie.” Nfumu a Asiri nkuteka nfumu Ezekiya a Yunda bua kufuta ntalanta* 300 ya kiamo kia arja na ntalanta 30 ya ôlo. 15 Biabia Ezekiya nkutuusha kiamo kia arja kioso kibaadi mu nshibo ya Yehowa na mu ma mbalo a kulamina bintu bia muulo bia nshibo ya nfumu.* 16 Mu aa mafuku Ezekiya bakatuishe* biibi bia ku ntempelo a Yehowa na ntempa ibaadi Ezekiya nfumu a Yunda nabene mulamikie olo na aye nkuibipa nfumu a Asiri.

17 Akupu nfumu a Asiri nkutuma Tartane,* Rabisarise,* Rabishake* na kiluilo kikata kia basalayi kui nfumu Ezekiya mu Yelusalema kukatukila ku Lakishe. Abo nkukaamina ku Yelusalema na nkuimana pepi na mukola wa eshiba dia kunundu di muishinda dikata dia efuba dia muntu atumpaa bilamba. 18 Pabaabadi betanyine nfumu bua’shi atuukie paasha, Eliyakime baadi atala nshibo ya nfumu* muana a Ilikiya, Shebena mufundi na Yowa mufundi a mianda muana a Asafe nyi babaadi batuukie kuabadi.

19 Biabia Rabishake nkuibalungula’shi: “Lungulayi namu Ezekiya’shi, ‘bino nyi abiakula nfumu mukata, nfumu a Asiri’shi: “Lukulupilo loobe nduimene pa kinyi? 20 Okuete kuakula’shi, ‘ne na mayele na bukome bua kulua ngoshi,’ anka ano nyi mayi a bisumanga. Wemutuule lukulupilo lobe mui nanyi buashi ontombokiele? 21 Tala, okulupila mu bukuashi bua Ejipitu e bu elengie ditshokokie dilombene kutapa na kutubula eyasa dia muntu su ediemena. Biabia nyi bi Faraone nfumu a Ejipitu kui boso abakulupila muadi. 22 Na su ondungula’shi, ‘tui bakulupile mui Yehowa Efile Mukulu eetu,’ ta naye sha ma mbalo e kunundu na bilambuilo bibaadi Ezekiya mukashe pabaadi mulungule Yunda na Yelusalema’shi, ‘abitungu nuiname kumpala kua kino kilambuilo mu Yelusalema su’?”’ 23 Binobino epikene na muanana nfumu a Asiri: Nakupa nfualasa 2 000 tutale su opete bantu ba kuiyitambusha. 24 Biabia mbikunyi biodi mulombene kubinga su ngumune a ku ba guvernere bashadile ba ku bafubi ba nfumuami, aku namu we mukulupile mui Ejipitu bua matempu na bua bantu abatambushaa nfualasa? 25 Binobino ta nku matalua a Yehowa kunafiki mu kuluisha ino mbalo ngoshi bua kuiyibutula su? Yehowa nabene bandungula’shi, ‘kaamina okaluishe ino nsenga ngoshi na weyibutule.’”

26 Biabia Eliyakime muana a Ilikiya, na Shebena, na Yowa nkulungula Rabishake’shi: “Esambe namu na bafubi bobe mu kina Arameya* muanda atuikipushaa, tuesambanga netu mu ludimi lua bena Yunda muanda bantu be ku mudimba bakuete kupusha.” 27 Anka Rabishake nkuibalungula’shi: “Mpenda kui nfumu eenu na kuanudi kuabadi bantume kui nfumuami bua kuakula ano mayi su? Ta mpa na kui bantu bashale ku mudimba abo abakadi tufi tuabo na kutoma masukula aabo pamune nenu su?”

28 Akupu Rabishake nkuimana na nkuela musaase n’eyi dibukopo mu ludimi lua bena Yunda, akula’shi: “Pushayi eyi dia nfumu mukata, nfumu a Asiri. 29 Nfumu bakula bino’shi: ‘Tanutadilanga Ezekiya enudimbe, muanda t’obesha kuinupaasha ku maasa ande. 30 Na tanutadilanga Ezekiya enutakule mu kukulupila mui Yehowa, pa kuakula’shi: “Yehowa etupaasha binyibinyi, na kino kibundi takitudibua mu maasa a nfumu a Asiri.” 31 Tanuteemeshanga Ezekiya, muanda nfumu a Asiri akula bino‘shi: “Kitayi nami butaale na nuilambule kuandi, na oso a kuanudi akadi tukuba tua mutshi waye wa nfinyo na tua mutshi waye wa nfigiye na akatomo mema a mu mushima waye, 32 mpa na panfiki nenutuale mu nsenga i bu yenu nsenga ya ntete na nfinyo ipia, nsenga ya mikate na mafuba a nfinyo, nsenga ya mitshi ya olive na buuki, paapa anushala na muwa na tanufu. Tanuteemeshanga Ezekiya muanda kuete kuinudimba pa kuakula’shi, ‘Yehowa etupaasha.’ 33 Kui efile su ngumune ku b’efile ba miilo mupaashe nsenga yabo ku maasa a nfumu a Asiri su? 34 B’efile ba Amate na ba Arpade be kunyi? B’efile ba Sefarwayime, ba Ena na ba Iwa be kunyi? Mbapaashe Samadiya ku maasa ande su? 35 Biabia efile kinyi a munkatshi mua b’efile boso ba maumbo mupaashe eumbo diabo ku maasa ande, buashi Yehowa apaashe Yelusalema ku maasa ande?

36 Anka baba bantu nkushala baumine na tababaadi bamualule eyi su ndimune, muanda nfumu baadi muibatumine eyi’shi: “Tanumualulanga.” 37 Anka Eliyakime baadi atala nshibo ya nfumu* muana a Ilikiya, Shebena mufundi, na Yowa mufundi a mianda muana a Asafe, abafikile kui Ezekiya na bilamba biabo bisaane bamulungula mayi a Rabishake.

19 Nka nfumu Ezekiya ki’apusha ano mayi, basanuine bilamba biaye epuuta mpaya na atuela mu nshibo ya Yehowa. 2 Akupu batumine Eliyakime baadi atala nshibo ya nfumu,* Shebena mufundi na bakulu na ba tshite muakuidi mbafuale ma mpaya kui mutemuki Yeshaya muana a Amoze. 3 Abo nkumulungula’shi: “Ezekiya bakula’shi: ‘Lelo uno nyi efuku dia dikienga, dia kusashilua* na dia kusengiibua; muanda bana tabadi pepi na kutandikua,* anka takui bukome bua kutanda. 4 Pangi Yehowa Efile Mukulu oobe apusha mayi oso a Rabishake abadi batume kui nfumuaye, nfumu a Asiri bua kolomona Efile Mukulu e na muwa na akamufutu bua mayi abapusha Yehowa Efile Mukulu oobe. Biabia teka bua baba babashala na muwa.’”

5 Kunyima kua bafubi ba Nfumu Ezekiya kulungula Yeshaya wawa mukandu, 6 Yeshaya bebalunguile’shi: “Bino nyi abitungu’shi nulungule nfumu eenu, Yehowa bakula bino’shi: “Tanutshinanga pa muanda wa mayi anubapusha, mayi ababankaa kui bafubi ba nfumu a Asiri. 7 Neele muadi kinangu,* akapusha mukandu kampanda na alukiile mu nsenga yaye; na nakakitshi bia’shi ayipayibue ku lupete lua ngoshi mu nsenga yaye.”’”

8 Kunyima kua Rabishake kupusha’shi nfumu a Asiri baadi mukatukie ku Lakishe, baadi mualukiile kuadi na amupeta kuete kulua ngoshi na Libena. 9 Binobino nfumu bapushishe abakula pabitale nfumu Tiraka a Etshopi’shi: “Bafiki mu kukuluisha ngoshi.” Biabia aye nkutuma dingi mikiendi kui Ezekiya nkuakula’shi: 10 “Bino nyi abitungu nulungule nfumu Ezekiya a Yunda’shi: ‘Totadilanga Efile Mukulu oobe odi mukulupile akudimba pa kuakula’shi: “Yelusalema t’akatudiibua mu maasa a nfumu a Asiri.” 11 Tala! We mupushe bikite ba nfumu ba Asiri maumbo oso pa kuiabutula. Nk’obe bupenka nyi akapaashibua su? 12 B’efile ba miilo ibaadi bamashami kulu babutule babaadi beyipaashe su? Gozane, Arane, Resefe na bantu ba mu Edene babaadi mu Telasare be kunyi? 13 Nfumu a Amate, nfumu a Arpade na nfumu a kibundi kia Sefarwayime, a kia Ena na a kia Iwa be kunyi?

14 Ezekiya nkuata mikanda mu maasa mua mikiendi na nkuiyibadika, akupu Ezekiya nkukaamina ku nshibo ya Yehowa, na nkuiyadisha kumpala kua Yehowa. 15 Na Ezekiya nkubanga kuteka kumpala kua Yehowa, nkuakula’shi: “Ô Yehowa Efile Mukulu a Isalele, obe mushale kunundu* kua bakeluba, nnobe bupenka Efile Mukulu a binyibinyi a mafumu a pa nsenga. We mupangie eyilu na nsenga. 16 Tee matui Ô Yehowa na opushe! Buula meso oobe Ô Yehowa na omone! Pusha mayi abatumu Senakeribe bua kolomona Efile Mukulu e na muwa. 17 Ô Yehowa, mbinyibinyi’shi ba nfumu ba Asiri mbabutule miilo na maumbo ayo. 18 Na mbele b’efile babo mu kaalo muanda tabekeele b’efile, anka nyi mufubo wa maasa a bantu, mitshi na mabue. Nyi buakinyi mbebabutule. 19 Anka binobino Ô Yehowa Efile Mukulu eetu, etupaashe namu ku maasa aaye bua’shi mafumu oso a pa nsenga aukie’shi obe bupenka nyi Efile Mukulu, Ô Yehowa.”

20 Akupu, Yeshaya muana a Amoze nkutumina Ezekiya uno mukandu’shi: “Yehowa Efile Mukulu a Isalele bakula bino’shi: ‘Napusha luteko lobe kuandi pabitale nfumu Senakeribe a Asiri. 21 Yehowa bakula dino eyi pabimutale’shi:

“Muana mukashi kamame a Siyona bakubepuula, bakusepe.

Muana mukashi a Yelusalema bapuku mutue waye bobe.

22 Nnanyi obolomona na kukaa?

nnanyi obokaamishila eyi diobe

na kuibuesha meso oobe a kuitatula?

Nyi nga Kishila a Isalele!

23 Bolomona Yehowa kukiila kui mikiendi yobe na buakula’shi:

‘Na matempu ande a ngoshi e bungi,

nakaamina ku nsongo ya miengie,

bipindi bi kula ngofu bia Lebanone.

Nnatshibi mitshi yaye ya sedre ibula, mitshi yaye ya jenevriye ibuwa ngofu.

Nnatuele mu ma mbalo aaye afuame e kula ngofu. Na mu mitamba yaye i na mitshi ibungi.

24 Nnabundula mishima na kutoma mema aafiki mu angi maumbo;

Nnaumisha nsulo* yoso ya mema a Ejipitu na biashino bia ngua yande.’

25 Tue mupushe su? Mbiatshibue kitshibilo kubanga kala.

Nemuibilumbuule kubanga mafuku a kala.

Binobino nebikumbasha.

Okekasha bibundi binyingishibue bu ma mbalo aluishibue.

26 Bantu babo bashale muanka abakekala bu bantu bashi na bukuashi;

Abakapusha moo na kukuatshika buufu,

Abakekala bu lubishi lua mu mafuba na bu lubishi luana,

Bu lubishi lua ku musaka luabadi baumishe kui lupapi lua kutunduka nguba.

27 Nauku kalolo p’oshala, p’otuuku, p’otuele,

Na podi munfiitshile munda,

28 Muanda nsungu yodi munfiitshile na kukungula kobe bibafiki ku matui kuande.

Biabia nele ndobo ande mu mpembe mobe, na moshi* wande pankatshi pa milomo yobe,

Na nakualusha muishinda dioyikeele mufikile.”

29 Na kino nyi kitunduilo bobe,* kino kipua anukadi bintu biimenene* abio binabene; mu kipua kia kabidi anukadi ntete imene mu yaaya mbalo imune; anka mu kipua kia kasatu anukakunu mbio na kuumbula na anukakunu mitshi ya nfinyo na kudia tukuba tuayo. 30 Baba ba mu nshibo ya Yunda basuukie, baba bashale abakamene mishi muushi na kupaa bikuba kuiyilu. 31 Muanda bantu bashale abakatuuku mu Yelusalema na bantu bapande abakatuuku ku Muengie wa Siyona. Kisumi kia Yehowa a biluilo akikakitshi bino.

32 “Biabia Yehowa bakula bino pabitale nfumu a Asiri:

“T’akatuele mu kino kibundi

Sunga kuasa mukietue muanka

Sunga kulua nakio na ngabo

Sunga kukita lubunda lua nsenga bua kuikifunyisha.

33 Alukiila muishinda diadi mufikile;

T’akatuele mu kino kibundi,” nyi abiakula Yehowa.

34 “Nakaluila kino kibundi ngoshi bua kuikipaasha pa muanda wande

Na pa muanda wa mufubi ande Davide.”’”

35 Mu buabua bufuku, muikeyilu a Yehowa nkutuuka na nkuipaa bantu 185 000 mu kishalelo kia bena Asiri. Pabaadi bantu babuukie ku namashika buee, babamuene biabia bitanda bioso. 36 Biabia nfumu Senakeribe a Asiri nkukatuka na nkualukiila ku Ninive na aye nkushala kuakua. 37 Pabaadi muiname ku nshibo y’efile aaye Niseroke, bana baye balume Adalameleke na Sharezere nkumuipaa ku lupete lua ngoshi, akupu abo nkusuukila mu nsenga ya Ararate. Na muana aaye Esakadone nkufika nfumu pa mbalo yaye.

20 Mu aa mafuku Ezekiya nkukumba* na baadi pepi na kufua. Mutemuki Yeshaya muana a Amoze nkufika na nkumulungula’shi: “Yehowa bakula bino’shi: ‘Lungula ba mu nshibo mobe mianda yabadia kukita, muanda ofu; t’opanda nya.’” 2 Biabia aye nkutadiisha mpala yaye ku mudimba na nkubanga kuteka Yehowa’shi: 3 “Nakusendeela, Ô Yehowa ntentekiesha namu biandi mutambukie kumpala kobe na lulamato, n’eshimba dioso na biandi mukite mianda ibuwa ku meso kobe.” Na Ezekiya nkubanga kudila ngofu.

4 Yeshaya tabaadi mubande kufika munkatshi mua lupango pabaadi eyi dia Yehowa difikie kuadi diakula’shi: 5 “Alukiila na olungule Ezekiya mukunkushi a muilo wande’shi: ‘Yehowa Efile Mukulu a nshobe kulu Davide bakula bino’shi: “Napusha luteko lobe. Namono mpolo yobe. Nakupaasha. Muifuku dia kasatu okaamina ku nshibo ya Yehowa. 6 Nalombasha bipua 15 ku muwa* oobe, na nakupaasha obe na kino kibundi ku maasa a nfumu a Asiri na naluila kino kibundi ngoshi pa muanda wande na pa muanda wa mufubi ande Davide.”’”

7 Akupu Yeshaya nkuakula’shi: “Fikayi na mukate wa tukuba tua nfigiye tuume.” Biabia abo nkufika nao nkuiutuula pa kiulua kia Ezekiya, akupu aye nkupanda ku kapeela kapeela.

8 Ezekiya nkuipusha Yeshaya’shi: “Nkitunduilo kinyi akilesha’shi Yehowa ampaasha, na’shi nakaamina ku nshibo ya Yehowa muifuku dia kasatu?” 9 Yeshaya nkualula’shi: “Kitunduilo akifiki kui Yehowa bua kukulesha’shi Yehowa alombasha eyi diadi muakule nyi nkino: Okumiina’shi muesheshe wi pa kikaamino* wende kumpala matabula ekumi su walukiile kunyima matabula ekumi?” 10 Ezekiya nkuakula’shi: “Mmuanda ubofule bua muesheshe kuenda ao unabene kumpala matabula ekumi, anka ta mbibofule buaudia kualuka kunyima matabula ekumi.” 11 Biabia mutemuki Yeshaya nkuteka Yehowa, na Aye nkukita bia’shi muesheshe wi pa kikaamino kia Akaze walukiile kunyima matabula ekumi.

12 Mu aa mafuku, nfumu a Babilone Berodake-baladane muana a Baladane nkutumina Ezekiya mikanda na kia buntu, muanda bapushishe’shi Ezekiya ekeele mukumbe. 13 Ezekiya nkuibakukila na nkuibalesha mbalo yaye yoso ya kulamina bintu bia muulo bia nshibo yaye—kiamo kia arja, ôlo, muimu wa bome na ungi muimu ukile buwa, bi na ngoshi biaye na bintu bioso bibaadi mu ma mbalo aaye a kulamina bintu bia muulo. Takui kintu kishibaadi Ezekiya mukutue kuibalesha mu nshibo* yaye na mu bufumu buaye boso.

14 Kunyima kua biabia, mutemuki Yeshaya nkutuela mui nfumu Ezekiya na nkumuipusha’shi: “Bano bantu abakula kinyi na abafiki kunyi?” Nyi Ezekiya nkualula’shi: “Abafiki kuiumbo di kula, ku Babilone.” 15 Akupu aye nkumuipusha’shi: “Babamono kinyi mu nshibo mobe?” Ezekiya nkualula’shi: “Babamono bintu bioso bi mu nshibo* muande, takui kintu su nkimune kianshi muibaleshe mu ma mbalo ande a kulamina bintu bia muulo.”

16 Biabia Yeshaya nkulungula Ezekiya’shi: “Pusha eyi dia Yehowa, 17 ‘Tala! Mafuku aafiki, na bioso bi mu nshibo* mobe na bioso bibaadi bamashobe kulu balame mpa na lelo abende nabio mu Babilone. T’akushala kintu su nkimune,’ nyi bibakula Yehowa. 18 ‘Na bangi ba ku bana bobe bokatanda abakebakuata bende nabo, na abakekala bafubi ba muibalasa dia nfumu a Babilone.’”

19 Nyi Ezekiya nkulungula Yeshaya’shi: “Eyi dia Yehowa dibuakula di buwa.” Akupu aye nkulombasha’shi: “Bibuwa su akuikala butaale na kufukama* mu mafuku a muwa wande.”

20 Ingi mianda ya Ezekiya, bukome buaye boso, bibaadi mukite mushima na mukola na bibaadi mukakie mema mu kibundi, ta mbifundibue mu mukanda wa mianda ya mu mafuku a ba nfumu ba Yunda su? 21 Akupu, Ezekiya bafuile nka bu bamashaye kulu na abo nkumushiika; na muana aaye Manasee nkufika nfumu pa mbalo yaye.

21 Manasee baadi na bipua 12 pabafikile nfumu na aye nkumunana munda mua bipua 55 mu Yelusalema. Eshina dia nyinaye dibaadi Efesiba. 2 Baadi mukite mianda ibubi ku meso kua Yehowa, alondanga bikitshino bi bubi bia miilo ibaadi Yehowa mubingie kumpala kua muilo wa Isalele. 3 Baadi muibakuule ma mbalo e kunundu abaadi nshaye Ezekiya mubumbule, aye nkuibakila Baale bilambuilo na nkukita mutshi wa kishila* nka bu bibaadi nfumu Akabe a Isalele mukite. Aye nkuinamina kiluilo kioso kia muiyilu na nkuikifubila. 4 Baadi dingi muibakie bilambuilo mu nshibo ya Yehowa, ibaadi Yehowa muakule pabiyitale’shi: “Natuulu eshina diande mu Yelusalema.” 5 Aye nkuibakila kiluilo kioso kia muiyilu bilambuilo mu mpango ibidi ya nshibo ya Yehowa. 6 Aye nkulambula muana aaye mulume mu kaalo, nkupaka manga, nkukimba kuuka mianda ayifiki kumpala, aye nkutuula bantu ababukaa na bantu abakulaa mianda ayifiki kumpala. Aye nkukita mianda ibubi ku meso kua Yehowa mu mushindo ukile bubi, bua kumufiitshisha munda.

7 Aye nkutuula nkishi abadi basee a mutshi wa kishila* abaadi mukite mu nshibo ibaadi Yehowa mulungule Davide na muana aaye Salomone pa muanda wayo’shi: “Mu ino nshibo na mu Yelusalema, mbalo yandi musangule munkatshi mua bisamba bioso bia Isalele, nakatuulu eshina diande bua loso. 8 Na tankakitshi dingi bia’shi ngua ya Isalele ikatukie mu nsenga inaadi mupe bamashabo kulu, anka su bakokiela na kalolo koso bioso binaadi muibatumine eyi, Muiya oso ubaadi mufubi ande Moyise muibatumine eyi bua kulonda.” 9 Anka tababaadi bakokiele, na Manasee batungunukile na kuibapambusha, ebafikisha mu kukita mianda ibubi bukile, kukila miilo ibaadi Yehowa mushimishe kumpala kua bena Isalele.

10 Yehowa batungunukile na kuakula kukidila kui bafubi baye batemuki, akulanga’shi: 11 “Manasee nfumu a Yunda mmukite ino mianda yoso ibubi bukile; aye nkukita mianda ibubi bukile kukila bena Amore boso babaadi kumpala kuaye, na aye nkufikisha Yunda mu kukita muluisho na ma nkishi aaye e butete.* 12 Nyi buakinyi Yehowa Efile Mukulu a Isalele bakula bino’shi: ‘Nafuisha dikienga kui Yelusalema na Yunda, dikienga dia’shi su muntu edipusha, matui aaye aatende. 13 Na naolola moshi ubaabadi bapime nao Samadiya bua kupima Yelusalema, na nafubisha kiamo ki’abaludikaa nakio* kibaabadi bafubishe ku nshibo ya Akabe na nasuula Yelusalema nka bu bi’abasuulaa kibakudi na nkuikiubika. 14 Nasumbushena bantu bashale mu bupianyi buande, na nebatuule mu maasa mua beshikuanyi babo, na abakebakuata bende nabo kui beshikuanyi babo boso, na bapaule bintu biabo, 15 muanda mbakite mianda ibubi ku meso kuande na mbatungunukie na nkunfiitshisha munda kubanga efuku dibaadi bamashabo kulu batuukie mu Ejipitu mpa na lelo. ’”

16 Dingi, Manasee baadi mupongole mase ebungi bukile a bantu bashi basole muanda, mpa na pabaadi muushe Yelusalema kubanga ayi nsongo mpa na ku ingi nsongo, kukaasha muluisho waye wa kufikisha Yunda mu kukita muluisho pa kukita mianda ibubi ku meso kua Yehowa. 17 Ingi mianda ya Manasee, bioso bibaadi mukite na miluisho ibaadi mukite, ta mbifundibue mu mukanda wa mianda ya mu mafuku a ba nfumu ba Yunda su? 18 Akupu, Manasee bafuile nka bu bamashaye kulu na abo nkumushiika muifuba dia muibalasa diaye, efuba dia Uza, na muana aaye Amone nkufika nfumu pa mbalo yaye.

19 Amone baadi na bipua 22 pabafikile nfumu, na aye nkumunana munda mua bipua bibidi mu Yelusalema. Eshina dia nyinaye dibaadi Meshulemete muana a Aruse a ku Yoteba. 20 Batungunukile na kukita mianda ibubi ku meso kua Yehowa nka bu bibaadi bikite nshaye Manasee. 21 Aye nkutungunuka na kulonda mashinda oso abaadi nshaye mutambukile na aye nkutungunuka na kufubila na kuinamina ma nkishi e butete abaadi nshaye mufubile. 22 Biabia aye nkusumbushena Yehowa Efile Mukulu a bamashaye kulu, na tamulonde eshinda dia Yehowa. 23 Biabia bafubi ba nfumu Amone nkumudiila lukuku na nkumuipayila mu nshibo muaye. 24 Anka bantu ba muiumbo nkuipaa baba boso babaadi badiile nfumu Amone lukuku, na abo nkutuula muana aaye Yoziase bu nfumu pa mbalo yaye. 25 Ingi mianda ya Amone, bibaadi mukite, ta mbifundibue mu mukanda wa mianda ya mu mafuku a ba nfumu ba Yunda su? 26 Biabia abo nkumushiika mu mashama aaye muifuba dia Uza, na muana aaye Yoziase nkufika nfumu pa mbalo yaye.

22 Yoziase baadi na bipua muanda pa bafikile nfumu, na aye nkumunana munda mua bipua 31 mu Yelusalema, eshina dia nyinaye dibaadi Yedida muana a Adaya a ku Bosokate. 2 Baadi mukite mianda ibuwa ku meso kua Yehowa na baadi mulonde mashinda oso a nshaye kulu Davide, tabaadi mutupilue enda ku mboko ibalume sunga ku mboko ibakashi.

3 Mu kipua kia 18 kia kumunana kua nfumu Yoziase, nfumu batumine mufundi Shafane muana a Asalia muana a Meshulame ku nshibo ya Yehowa, akula’shi: 4 “Kaamina kui tshite muakuidi mukata Ilikiya akongole makuta oso abadi bafikie nao mu nshibo ya Yehowa, ekeele balami ba ku biibi bakongole kui muilo. 5 Beape baba babadi batuule bua kutala mufubo ku nshibo ya Yehowa, baba namu beape bantu bakuete kufuba mu nshibo ya Yehowa, abalumbuula ma mbalo aluile ku* nshibo, 6 kuamba’shi, ba nsendue, bebaki na bantu abebakaa mashibo; na beafubishe bua kuula mabaya na mabue abadi basee bua kulumbuula nshibo. 7 Anka tabitungu kuibepusha mushindo wa bafubisha makuta abebapa muanda mbantu ba kukulupila.”

8 Kunyima tshite muakuidi mukata Ilikiya nkulungula mufundi Shafane’shi: “Napete mukanda wa Muiya mu nshibo ya Yehowa.” Biabia Ilikiya nkupa Shafane wawa mukanda, aye nkubanga kuiubadika. 9 Akupu mufundi Shafane nkuenda kui nfumu na nkumulungula’shi: “Bafubi bobe, babapongoola makuta ekeele mu nshibo na babeapa baba babadi batuule bua kutala mufubo mu nshibo ya Yehowa.” 10 Dingi mufundi Shafane nkulungula nfumu’shi: “Kui mukanda ubabampa kui tshite muakuidi Ilikiya.” Akupu Shafane nkubanga kuiubadika kumpala kua nfumu.

11 Nka nfumu ki’apusha mayi a mu mukanda wa Muiya, basaanuine bilamba biaye. 12 Akupu nfumu nkutumina tshite muakuidi Ilikiya, Ahikame muana a Shafane, Akabore muana a Mikaya, mufundi Shafane na Asaya mufubi a nfumu dino eyi’shi: 13 “Ndayi nukepushe Yehowa pa muanda wande, pa muanda wa muilo na pa muanda wa Yunda oso, pabitale mayi a mu uno mukanda ubabapete, muanda nsungu ya Yehowa itutembele ngikata, pa muanda bamashetu kulu tababaadi bakokiele mayi a mu uno mukanda pa kutumikila bioso bifundibue pabitutale.”

14 Biabia tshite muakuidi Ilikiya, Ahikame, Akabore, Shafane na Asaya nkuenda kui mutemuki mukashi Ulda baadi mukashi a Shalume muana a Tikua muana a Arkase mulami a mbalo ya kulamina bilamba, na baadi mushale mu kipindi kipia kia kibundi kia Yelusalema na abo nkuisamba naye kuakua. 15 Aye nkuibalungula’shi: “Yehowa Efile Mukulu a Isalele bakula bino’shi, ‘lungulayi yawa muntu benutumu kuandi’shi: 16 “Yehowa bakula bino’shi, ‘nafuisha dikienga mu ino mbalo na kui bantu bemushale, mayi oso e mu mukanda ubabadika nfumu a Yunda aakalombana. 17 Muanda babansumbushena na bakuete kufitshisha miishi ya milambu bua bangi b’efile bua kunfiitshisha munda na mufubo oso wa maasa aabo, nsungu yande ayikatembela ino mbalo na tayikapu.’” 18 Anka nkui nfumu a Yunda ekeele muinutume bua kuipusha Yehowa, abitungu numulungule bino’shi, “Yehowa Efile Mukulu a Isalele bakula bino’shi: ‘Pabitale mayi wekeele mupushe, 19 pa muanda eshimba diobe dibenyongola* na bu’eyisha kumpala kua Yehowa, pobopusha biandi muakule pabitale ino mbalo na bantu be mushale’shi, mulua aukebakuata na bantu abakapusha moo ngofu pa muanda wa mianda ayikebafikila, bosaana bilamba biobe na bodidi kumpala kuande, nami namu nakupushisha, nyi abiakula Yehowa. 20 Nyi buakinyi nakakubungu kui ba mashobe kulu na abakakushiiki mu butaale, meso oobe taakamono dikienga dioso diankafuisha mu ino mbalo.’”’” Akupu abo nkutuadila nfumu lualulo.

23 Biabia nfumu nkutuma eyi na abo nkuitanyisha bakulu boso ba mu Yunda na ba mu Yelusalema. 2 Kunyima kua biabia, nfumu nkukaamina ku nshibo ya Yehowa na bantu boso ba mu Yunda, bantu boso bashale mu Yelusalema, ba tshite muakuidi na batemuki—bantu boso, kubanga ku bantu bashadile mpa na ku bantu bakata. Aye nkuibabadikila mayi oso a mu mukanda wa kilombeno ubaabadi bapete mu nshibo ya Yehowa. 3 Nfumu nkuimana pepi na musungo na nkukita kilombeno* kumpala kua Yehowa’shi, alondo Yehowa na alama mayi aaye, mitentekiesho yaye na miiya yaye n’eshimba diaye dioso na anyima* aaye oso, pa kukokiela mayi a mu kino kilombeno abaadi afundibue mu uno mukanda. Na bantu boso nkukumiina kilombeno.

4 Akupu nfumu nkutumina tshite muakuidi mukata Ilikiya eyi, ba tshite muakuidi bamulondele na balami ba ku biibi bua kutuusha bintu bioso biabadi bakite bua Baale, bua mutshi wa kishila* na bua kiluilo kioso kia muiyilu mu nshibo ya Yehowa. Akupu aye nkuibishiika kaalo mu ma ngalala a Kidrone paasha pa Yelusalema, na aye nkuata buto buabio nkuenda nabo ku Betele. 5 Biabia aye nkukatusha ba tshite muakuidi ba b’efile benyi babaadi ba nfumu ba Yunda batuule bua kufitshisha miishi ya milambu ku ma mbalo e kunundu mu bibundi bia Yunda na mu bibundi bifunyishe Yelusalema, mpa na baba babaadi abafitshisha miishi ya milambu bua Baale, bua nguba, bua mueshi, bua bisaka bia nyenyenyi bia zodiake na bua kiluilo kioso kia muiyilu. 6 Aye nkutuusha mutshi wa kishila* mu nshibo ya Yehowa nkuenda nao paasha pa Yelusalema Muibanda dia Kidrone, na aye nkuiushiika kaalo Muibanda dia Kidrone, aye nkuiufikisha buto na nkupalakasha buto buao pa mashama a bantu boso. 7 Baadi dingi mubumbule mashibo a ba ndumba balume ba mu ntempelo abaadi mu nshibo ya Yehowa, na mubaadi bana bakashi abatele tushibo tua mapema bua mutshi wa kishila.*

8 Akupu, aye nkutuusha ba tshite muakuidi boso mu bibundi bia Yunda, na aye nkuluisha ma mbalo e kunundu abaadi ba tshite muakuidi abafitshishila miishi ya milambu kukatukila ku Geba mpa na ku Beere-sheba. Baadi dingi mubumbule ma mbalo e kunundu abaadi ku kituelelo kia kibelo kia Yoshua mukata a kibundi, abaadi lupese lua mboko ibakashi obe atuele ku kibelo kia kibundi. 9 Ba tshite muakuidi ba ma mbalo e kunundu tababaadi abafubu ku kilambuilo kia Yehowa mu Yelusalema, anka babaadi abadi mikate ishi kitatusho na bakuabo. 10 Baadi dingi muluishe Tofete e Muibanda dia Bana ba Hinome,* bua’shi muntu su ngumune talambulanga muana aaye mulume sunga muana aaye mukashi mu kaalo bua Moleke. 11 Na baadi mukandikie nfualasa ibaadi ba nfumu ba Yunda balambule* nguba, bua’shi tayituelanga mu nshibo ya Yehowa kukidila ku kadimbo* ka Natane-meleke mufubi a muibalasa kabaadi mu nshibo i na misungo; na aye nkushiika matempu a nguba mu kaalo. 12 Dingi, nfumu baadi mubumbule bilambuilo bibaadi ba nfumu ba Yunda bebakie ku musaka wa kadimbo ka kuiyilu ka Akaze, mpa na bilambuilo bibaadi Manasee muibakie mu mpango ibidi ya nshibo ya Yehowa. Aye nkuibifinga na nkupalakasha lufufi luabio Muibanda dia Kidrone. 13 Na nfumu nkuluisha ma mbalo e kunundu etalene na Yelusalema abaadi kuushi* kua Muengie wa Kabutu,* abaadi Salomone nfumu a Isalele muibakile Ashitorete efile mukashi e butete a bena Sidone; na Kemoshe efile e butete a Moabe na Milkome efile ebubi a bena Amone. 14 Aye nkutanya misungo ya kishila tupesetupese, nkutshiba mitshi ya kishila* na nkuusha ma mbalo abio na mifufua ya bantu. 15 Dingi, baadi mubumbule kilambuilo kibaadi mu Betele, mbalo i kunundu ibaadi Yeroboame muana a Nebate mukite, ibaadi ifikishe Isalele mu kukita muluisho. Kunyima kua kubumbula kilambuilo na mbalo i kunundu, baadi mushiikie mbalo i kunundu kaalo eyiikasha buto na ashiika mutshi wa kishila* kaalo.

16 Pabaadi Yoziase mualulukie na amona mashama pa muengie, batumine bantu buabadia kufika na mifufua na kuiyishiika kaalo pa kilambuilo bua kuikiluisha muyile eyi dibaadi Yehowa muakule kukiila kui muntu a Efile Mukulu a binyibinyi baadi mutemukie’shi, ino mianda ayikitshika. 17 Akupu aye nkuipusha’shi: “Nkuete kumona ebue dia mashama akuaa, mmashama a nnanyi?” Bantu ba mu kibundi nkumualula’shi: “Nyi mmashama a muntu a Efile Mukulu a binyibinyi a ku Yunda baadi mutemukie ino mianda ibokitshi kilambuilo kia ku Betele.” 18 Biabia aye nkuakula’shi: “Muntu su ngumune takumanga mifufua yaye, eyilekieyi nka biabia.” Biabia abo nkuleka mifufua yaye kushi kuiyikalakasha, mpa na mifufua ya mutemuki baadi mufikie ku Samadiya.

19 Dingi, Yoziase nkubumbula mashibo oso a lulanguilo a ku ma mbalo e kunundu abaadi mu bibundi bia Samadiya abaadi ba nfumu ba Isalele bebakie bua kufiitshisha Efile Mukulu munda, na aye nkuiakita nka bu bibaadi mukite ku Betele. 20 Biabia aye nkulambula ba tshite muakuidi boso ba ma mbalo e kunundu abaadi kuakua pa bilambuilo na nkushiika mifufua ya bantu kaalo pa bianka. Akupu, aye nkualukiila ku Yelusalema.

21 Nyi nfumu nkutumina bantu boso eyi’shi: “Kitayi Pasaka bua Yehowa Efile Mukulu eenu bu biabidi bifundibue mu uno mukanda wa kilombeno.” 22 Kashaa takubaadi kukitshikie Pasaka bu uno kubanga mu mafuku abaadi ba nsushi basambishe Isalele sunga mu mafuku oso a ba nfumu ba Isalele na ba nfumu ba Yunda. 23 Anka, mu kipua kia 18 kia kumunana kua nfumu Yoziase, babaadi bakitshine Yehowa uno Pasaka mu Yelusalema.

24 Dingi, Yoziase baadi mukatushe bantu ababukaa, bantu abakulaa mianda ayifiki kumpala, tu nkishi tua b’efile ba bifuko,* ma nkishi e butete* na bintu bioso bi butete bibaadi bituukie mu nsenga ya Yunda na mu Yelusalema bua kulombasha mayi a mu Muiya abaadi afundibue mu mukanda ubaadi tshite muakuidi Ilikiya musangane mu nshibo ya Yehowa. 25 Kumpala kuaye takubaadi nfumu bu’ye baadi mualukiile kui Yehowa n’eshimba diaye dioso na anyima* aaye oso na bukome buaye boso muyile Muiya oso wa Moyise; takubaadi muntu su ngumune bu’ye baadi mutuukie kunyima kuaye.

26 Sunga mbiabia, sungu ya Yehowa ibaadi itembele Yunda tayibaadi ipue nya, muanda wa mianda yoso ibubi ibaadi Manasee mukite bua kumufiitshisha munda. 27 Yehowa nkuakula’shi: “Nakatusha dingi Yunda ku meso kuande nka bu biandi mukatushe Isalele; na nasumbushena Yelusalema, kino kibundi kiandi musangule na nshibo inaadi muakule pa muanda wayo’shi, ‘Eshina diande aditungunuka na kuikala kuakua.’”

28 Ingi mianda ya Yoziase, bioso bibaadi mukite, ta mbifundibue mu mukanda wa mianda ya mu mafuku a ba nfumu ba Yunda su? 29 Mu mafuku a Yoziase, Faraone Neko nfumu a Ejipitu bafikile mu kufumankana na nfumu a Asiri pepi na muela wa Efrate, na nfumu Yoziase nkutuuka mu kulua naye ngoshi; anka pabaadi Neko mumumone, bamuipayile ku Megido. 30 Bafubi baye nkutuala kitanda kiaye mu etempu kukatuka ku Megido na nkuenda nakio mu Yelusalema, nkuikishiika mu mashama aaye. Akupu, bantu ba muiumbo nkuata muana mulume a Yoziaze, Yeokaze nkumuela muimu na nkumutuula bu nfumu pa mbalo ya nshaye.

31 Yeokaze baadi na bipua 23 pabafikile nfumu, na aye nkumunana munda mua mieshi isatu mu Yelusalema. Eshina dia nyinaye dibaadi Amutale muana a Yelemiya a ku Libena. 32 Babangile kukita mianda ibubi ku meso kua Yehowa muyile bioso bibaadi bamashaye kulu bakite. 33 Faraone Neko nkumuela mu lukano ku Ribela mu nsenga ya Amate bua kumukutshishua kumunana mu Yelusalema, akupu aye nkutshibila eumbo kibawo kia ntalanta* 100 ya kiamo kia arja na ntalanta umune a ôlo. 34 Dingi, Faraone Neko nkutuula Eliyakime muana a Yoziase bu nfumu pa mbalo ya nshaye Yoziase, na nkushintula eshina diaye bu Yehoyakime, anka aye nkuata Yeokaze na nkuenda naye mu Ejipitu mubaadi mufuile. 35 Yehoyakime baadi mupe Faraone kiamo kia arja na ôlo, anka baadi mutekie bantu ba muiumbo bua kutuusha kiamo kia arja kibaadi Faraone mutekie. Baadi mutshibe bungi bua kiamo kia arja na ôlo bubaadi muntu oso a muiumbo na kia kutuusha bua kupa Faraone Neko.

36 Yehoyakime baadi na bipua 25 pabafikile nfumu, na aye nkumunana munda mua bipua 11 mu Yelusalema. Eshina dia nyinaye dibaadi Zebida muana a Pedaya a ku Ruma. 37 Batungunukile na kukita mianda ibubi ku meso kua Yehowa, muyile bioso bibaadi bamashaye kulu bakite.

24 Mu mafuku a Yehoyakime, Nabukondonosore nfumu a Babilone bafikile mu kulua naye ngoshi, na Yehoyakime nkufika mufubi aaye munda mua bipua bisatu. Anka aye nkumualulukila na nkumutombokiela. 2 Akupu Yehowa babangile kumutumina bisaka bia ba ngifi bia bena Kaldeya, bena Siri, bena Moabe na bena Amone. Baadi nka ebatumu kui Yunda bua kumubutula muyile eyi dibaadi Yehowa muakule kukiila kui bafubi baye batemuki. 3 Mbinyibinyi bino bibaadi bikitshikile Yunda muyile eyi dia Yehowa, bua kuibakatusha kumpala kuaye pa muanda wa miluisho yoso ibaadi Manasee mukite, 4 dingi na bua mase a bantu bashi basoole muanda, abaadi mupongoole paashi. Muanda baadi muushe Yelusalema na mase a bantu bashi basoole muanda na Yehowa tabaadi mukumiine kumufuila lusa.

5 Ingi mianda ya Yehoyakime, bioso bibaadi mukite, ta mbifundibue mu mukanda wa mianda ya mu mafuku a ba nfumu ba Yunda su? 6 Akupu Yehoyakime bafuile nka bu bamasheye kulu, abo nkumushiika, na muana aaye Yehoyakine nkufika nfumu pa mbalo yaye.

7 Nfumu a Ejipitu tabaadi mutuukie dingi mu nsenga yaye, muanda nfumu a Babilone baadi muate nfumu a Ejipitu nsenga yaye yoso, kukatukila ku Kibandabanda* kia Ejipitu mpa na ku Muela wa Efrate.

8 Yehoyakine baadi na bipua 18 pabafikile nfumu, na aye nkumunana munda mua mieshi isatu mu Yelusalema. Eshina dia nyinaye dibaadi Nekusheta muana a Elenatane a ku Yelusalema. 9 Batungunukile na kukita mianda ibubi ku meso kua Yehowa nka bu bibaadi bikite nshaye. 10 Mu aa mafuku bafubi ba nfumu Nabukondonosore a Babilone babafikile mu kulua na Yelusalema ngoshi na abo nkuifunyisha kibundi. 11 Nfumu Nabukondonosore a Babilone bafikile ku kibundi pabaadi bafubi baye bekifunyishe.

12 Nfumu Yehoyakine a Yunda nkutuuka nkuenda kui nfumu a Babilone pamune na nyinaye, bafubi baye, bantu bakata babaadi abafubila nfumu na bafubi ba muibalasa diaye. Na nfumu a Babilone, nkumukuata na nkuenda naye mu kipua kia muanda kia kumunana kuaye. 13 Akupu batshile kuanka bintu bioso bia muulo bia mu nshibo ya Yehowa, na bintu bia muulo bia mu nshibo ya nfumu.* Aye nkutanya bintu bioso bia ôlo bibaadi Salomone nfumu a Isalele mukite mu ntempelo a Yehowa. Bino bibaadi bikitshikie nka bu bibaadi Yehowa mupue kuakula. 14 Aye nkukuata Yelusalema oso nkuenda naye, bantu bakata boso babaadi abafubila nfumu, bilobo bioso bia ngoshi na ba nsendue boso, na ba nsendue ba bilonda,* aye nkukuata bantu 10 000 nkuenda nabo. Takubaadi kushale muntu su ngumune, kukasha penda bantu balanda ngofu ba muiumbo. 15 Biabia bakuatshile Yehoyakine enda naye mu Babilone, dingi aye nkuenda na nyinaye na nfumu, bakashi ba nfumu, bafubi baye ba muibalasa na bantu bakata ba muiumbo, nkuibakuata mu Yelusalema nkuenda nabo mu Babilone. 16 Nfumu a Babilone baadi dingi mukuate bilobo bioso bia ngoshi 7 000 enda nabio mu Babilone, mpa na ba nsendue 1 000 na ba nsendue ba bilonda* boso bekale bantu be bukome na balongieshibue bia kulua ngoshi. 17 Nfumu a Babilone nkutuula Matanya muyomba a Yehoyakime bu nfumu pa mbalo yaye, na nkushintula eshina diaye bu Sedekiya.

18 Sedekiya baadi na bipua 21 pabafikile nfumu na aye nkumunana munda mua bipua 11 mu Yelusalema. Eshina dia nyinaye dibaadi Amutale muana a Yelemiya a ku Libena. 19 Batungunukile na kukita mianda ibubi ku meso kua Yehowa nka bu bibaadi bikite Yehoyakime. 20 Nyi mpa muanda wa nsungu ya Yehowa ubaadi ino mianda ikitshikie mu Yelusalema na mu Yunda mpa na pabaadi muibakatushe kumpala kuaye, na Sedekiya nkutombokiela nfumu a Babilone.

25 Muifuku di’ekumi dia mueshi w’ekumi mu kipua kia kitema kia kumunana kua Sedekiya, nfumu Nabukondonosore a Babilone bafikile na kiluilo kiaye kioso kia basalayi mu kulua na Yelusalema ngoshi. Aye nkutuula kishalelo kuakua, na nkuibaka mudimba bua kumuifunyisha, 2 na kibundi kibaadi kifunyishue mpa na mu kipua kia 11 kia kumunana kua nfumu Sedekiya. 3 Muifuku dia kitema dia mueshi wa kananka, nsala ibaadi bukopo bukile mu kibundi na takubaadi bia kudia bua bantu ba muiumbo. 4 Babaadi batanye mudimba wa kibundi, na basalayi boso nkusuuka bufukubufuku, nkukidila ku kibelo ki pankatshi pa midimba ibidi pepi n’efuba dia nfumu, pabaadi bena Kaldeya abefunyisha kibundi, na nfumu nkuyila muishinda dia Araba. 5 Anka, basalayi ba bena Kaldeya nkulonda nfumu na abo nkumukuata mu kabaaka ka Yeriko, na basalayi baye boso nkupalakana nkumuleka. 6 Akupu abo nkukuata nfumu na nkuenda naye kui nfumu a Babilone ku Ribela, na abo nkumutshibila kibao. 7 Abo nkuipaa bana ba Sedekiya mu meso muaye; akupu Nabukondonosore nkutunya Sedekiya meso, nkumuanya nkano ya kiamo kia munyinga* na nkuenda naye ku Babilone.

8 Muifuku dia musambobidi dia mueshi wa katano, kuamba’shi, mu kipua kia 19 kia kumunana kua nfumu Nabukondonosore a Babilone, Nebuzaradane mukata a balami, mufubi a nfumu a Babilone bafikile ku Yelusalema. 9 Aye nkushiika nshibo ya Yehowa, nshibo* ya nfumu na mashibo oso a mu Yelusalema kaalo; aye nkushiika dingi nshibo ya muntu oso muende nkumo kaalo. 10 Basalayi boso ba kiluilo kia bena Kaldeya babaadi na mukata a balami, nkubumbula midimba ibaadi ifunyishe Yelusalema. 11 Nebuzaradane mukata a balami nkukuata bantu babaadi bashale mu kibundi nkuenda nabo, bantu babaadi belambule kui nfumu a Babilone, na bangi bantu boso babaadi bashale. 12 Anka mukata a balami baadi mulekie ndambo ya bantu balanda ngofu ba muiumbo bua kufuba mu mafuba a nfinyo na kukita mifubo ya mu mafuba pa bukopo. 13 Na bena Kaldeya nkutanya misungo ya kiamo kia munyinga* ya nshibo ya Yehowa na matempu na Kalunga ka kiamo kia munyinga bibaadi mu nshibo ya Yehowa, na abo nkuata kiamo kia munyinga nkuenda nakio mu Babilone. 14 Abo nkuata dingi bintu bia kubua nabio buto, bikasu, bintu bia kushima nabio kaalo, makopo na bintu bioso bia kiamo kia munyinga bibaabadi abafubisha mu ntempelo. 15 Mukata a balami nkuata bintu bia kusemuina kaalo na bibakudi bibaadi bia ôlo mukile buwa na kiamo kia arja kikile buwa. 16 Bua misungo ibidi, Kalunga na matempu bibaadi Salomone mukite bua nshibo ya Yehowa, bungi bua kiamo kia munyinga bua bino bintu bioso tabubaadi bia kupima. 17 Musungo oso ubaadi kude* 18 mu bula bua muiyilu na kintu kia kulengiesha kibaadi panka kibaadi kia kiamo kia munyinga; na bula bua kintu kia kulengiesha bubaadi bua kude isatu, kintu ki bu bukondia na bikuba bia grenade bibaadi bifunyishe kintu kioso kia kulengiesha, bioso bibaadi bikitshibue na kiamo kia munyinga. Musungo wa kabidi na kintu kiakio ki bu bukondia ubaadi wimumune na wa kumpala.

18 Mukata a balami batshile dingi mukata a ba tshite muakuidi Selaya, tshite muakuidi mumulondele Sefanya, na balami basatu ba ku biibi. 19 Na aye nkuata mu kibundi mulami umune a muibalasa baadi mukata a basalayi, bantu batano babaadi abapa nfumu malango babaadi mu kibundi, mpa na mufundi a mukata a kiluilo kia basalayi baadi abungu bantu ba muiumbo, na bantu 60 ba ku bantu ba bisumanga ba muiumbo babaabadi bapete mu kibundi. 20 Nebuzaradane mukata a balami bebatshile enda nabo kui nfumu a Babilone ku Ribela. 21 Nfumu a Babilone nkuibayipaa ku Ribela mu nsenga ya Amate. Biabia abo nkukuata Yunda mu nsenga yaye na nkuenda naye.

22 Nfumu Nabukondonosore a Babilone nkutuula Gedalia muana a Ahikame muana a Shafane kunundu kua bantu babaadi mulekie mu nsenga ya Yunda. 23 Pabaadi bakata boso ba kiluilo kia basalayi na bantu babo bapushe’shi nfumu a Babilone batuulu Gedalia kunundu kua muilo, mususa umune babafikile kui Gedalia ku Misepa. Kubaadi Ismaele muana a Netanya, Yohanane muana a Karea, Selaya muana a Tanumete muina Netofa na Yasania muana a muina Maakate, pamune na bantu babo. 24 Gedalia nkuitshipa kuabadi na kui bantu babo, na aye nkuibalungula’shi: “Tanutshinanga bua kuikala bafubi ba bena Kaldeya. Shalayi muiumbo nufubile nfumu a Babilone na mianda ayinuyila kalolo.”

25 Na mu mueshi wa musambobidi, Ismaele muana a Netanya muana a Elishama baadi a mu lutandua lua bufumu,* nkufika na bangi bantu 10 na abo nkuipaa Gedalia na aye nkufua pamune na bena Yunda na bena Kaldeya babaadi naye ku Misepa. 26 Kunyima kua biabia bantu boso, kubanga ku bantu bashadile mpa na ku bantu bakata mpa na bakata ba kiluilo kia basalayi nkuibua na nkuenda mu Ejipitu, muanda babaadi abatshinyi bena Kaldeya.

27 Muifuku dia 27 dia mueshi wa 12, mu kipua kia 37 mubaabadi bakuate nfumu Yehoyakine a Yunda benda naye, nfumu Ewile-merodake a Babilone baadi mupososhe* nfumu Yehoyakine a Yunda mu lukano. Mu kiakia kipua nyi mubaadi Ewile-merodake mufikie nfumu. 28 Aye nkuisamba naye na kalolo koso na nkumutuula kunundu* kua bangi ba nfumu babaadi naye mu Babilone. 29 Biabia Yehoyakine bafuudile bilamba biaye bia lukano na baadi adi misusa yoso kumpala kua nfumu munda mua mafuku oso a muwa waye. 30 Babaadi abamupa bia kudia abifiki kui nfumu efuku dioso, mafuku oso a muwa waye.

Adipushisha, “Efile Mukulu ande nyi Yehowa.”

Sunga “anyima ande na anyima ya.”

Sunga “anyima.”

Nkuamba’shi, mukuabo mulume na Akaziase.

Sunga “anyima oobe e.”

Sunga “anyima oobe e.”

Sunga “lupapi.”

Sunga pangi “ikuete kupongosha mayimi.”

Sunga pangi “kupongola mayimi.”

Sunga “baadi mufubi a Eliya.”

Kish ku kish. “nkinyi kuandi na kodi.”

Kish ku kish. “anyimanaa kumpala kuaye.”

Sunga “muntu ayimbaa misambo.”

Sunga “kibandabanda.”

Sunga “boso banye mukoba.”

Sunga “elondo di na kukanua kua kupongoluela.”

Kish ku kish. “muana mulume.”

Sunga “muanda anyima aaye e buulo muadi.”

Sunga “anyima oobe e.”

Kish ku kish. “lufu.”

Sunga “baadi mukuatshikie na mukumbo wa kikoba.”

Pangi abakuila Namane.

Ntalanta umune baadi 34, 2 kg. Tala Apandise B14.

Sunga “nkuiyina aye nabene.”

Kish ku kish. “kishalelo.”

Kish ku kish. “muabi.”

Kish ku kish. “anyimana kumpala kuaye.”

Sunga “ntempelo.”

Mbalo ya mu Samadiya, pangi ka muengie sunga mbalo inyingishibue.

Sunga “misuusa ikile pa umune sunga ibidi.”

Kish ku kish. “eshimba dia nfumu.”

Kish ku kish. “kishalelo.”

Kabe umune baadi 1.22 L. Tala Apandise B14.

Sunga “muushi pepi na kikoba kiaye.”

Sunga “bisalue.”

Sea umune baadi 7,33 L. Tala Apandise B14.

Shekele umune baadi 11,4 g. Tala Apandise B14.

Kish ku kish. “dino eyi.”

Sunga “anyima.”

Kish ku kish. “eyi bu dino.”

Sunga “abaadi mualushe dingi na muwa.”

Sunga “amutuula.”

Kish ku kish. “muana.”

Sunga “baadi akumbu.”

Kish ku kish. “muntu oso asukula ku mudimba.” Nyi nkishima kia kina Ebelu kia kubepula bana balume.

Sunga “kapenta ka ku meso.”

Sunga “mululame.”

Kish ku kish. “nshibo.”

Sunga “nui balulame.”

Kish ku kish. “tadipono paashi.”

Abimueneka’shi nyi mbalo ibaabadi abanya mikooko bua kuiyikuula buaa.

Sunga “mumuelele miabi.”

Kish ku kish. “dilulame.”

Sunga “kisumi kiande bua.”

Kish ku kish. “ikashayi kikongeno ki pabuakio kia kishila.”

Sunga “anyima yenu ayikala pa mbalo ya anyima aaye.”

Kish ku kish. “bantu abasukaa lubilo.”

Kish ku kish. “kibundi.” Pangi mbalo ya kufuamina inyingishibue.

Sunga “kibandabanda kia Arnone.”

Kish ku kish. “emiino dioso dia bufumu.”

Kish ku kish. “amuiba.”

Kish ku kish. “bantu abasuukaa lubilo.”

Sunga “ebalasa.”

Kish ku kish. “p’atuuku na p’atuele.”

Sunga “diadème.”

Sunga pangi mufungofungo wi na miiya ya Efile Mukulu.

Sunga “ebalasa.”

Sunga “ntempelo.”

Sunga “ebalasa.”

Sunga “anyima.”

Sunga “bantu babeukishena nabo.”

Sunga “ma mbalo e mitanta.”

Sunga “nkuela mu mifuko.” Kish ku kish. “nkuanya.”

Kish ku kish “Azaele baadi mutadiishe mpala yaye bua kuenda mukuluisha.”

sunga ‘mu ebalasa’

Sunga “ku Bete-milo.”

Sunga “kubofusha mpala.”

Nkuamba’shi, mu butaale na kuiyikela.

Kish ku kish. “mutambukile muanka.”

Tala Kipatuluilo kia bishima.

Kish ku kish. “batambukile.”

Nkuamba’shi, Yeroboame a kabidi.

Sunga “kipandilo.”

Kish ku kish. “apafiki kipua.” Pangi mu printemps.

Sunga “tufumankane mpala kua mpala.”

Sunga “ebalasa.”

Kish ku kish “kashibo k’epema.”

Pepi na 178 m. Tala Apandise B14.

Sunga “ebalasa.”

Nkuamba’shi, Yeroboame II.

Adipushisha, “Yehowa bakuasha.” Ayitaminyibua bu Uziya mu 2 Bf 15:13, 2 Mia 26:1-23, Yesh 6:1, Zak 14:5.

Nkuamba’shi, nshaye Amasiase.

Sunga “ku kituelo kia Amate.”

Nkuamba’shi, Kalunga ka Mungua sunga Kalunga Kafue.

Nkuamba’shi, Yeroboame 2.

Adipushisha “Yehowa bakuasha.” Ayitaminyibua bu Uziya mu 2 Bf 15:13; 2 Mia 26:1-23; Yesh 6:1; na mu Zak 14:5.

Sunga “nshibo.”

Ntalanta umune baadi 34.2 kg. Tala Apandise B14.

Shekele umune baadi 11.4 g. Tala Apandise B14.

Sunga “ebalasa.”

Sunga “bantu ba mu Yunda.”

Sunga “ebalasa.”

Adipushisha, “Yehowa anyingishaa.”

Kish ku kish. “batshine.”

Nkuamba’shi, mbalo yoso, biayikala na bantu bapeela sunga na bantu be bungi.

Tala Kipatuluilo kia bishima.

Kishima kia mu kina ebelu akipushena pangi na kishima tufi tua nyema, na mbekifubishe bu kishima kia kubepuula.

Kish ku kish. “bakoposhe mashingo aabo nka bu mashingo a.”

Sunga “ma nkishi a kilonda kisunguulue.”

Tala Kipatuluilo kia bishima.

Kish ku kish. “kuiudisha.”

Sunga “abalanguila.”

Sunga “bipikua bia lulanguilo.”

Sunga “kulanguila.”

Sunga “b’efile.”

Sunga “bipikua bia lulanguilo.”

Sunga “bipikua bia lulanguilo.”

Kish ku kish. “kutshina.”

Sunga “bipikua bia lulanguilo.”

Nyi nkitshibo kia eshina Abiya.

Tala Kipatuluilo kia bishima.

Sunga “abamuitamina bu Nehushetana.”

Nkuamba’shi, mbalo yoso biayikala na bantu bapeela sunga be bungi.

Ntalanta umune baadi 34.2 kg. Tala Apandise B14.

Sunga “ebalasa.”

Kish ku kish. “batshibile.”

Sunga “komanda.”

Sunga “mukata a mu lupango lua nfumu.”

Sunga “mukata a bedi ba malua.”

Sunga “ebalasa.”

Sunga “kina Asiri.”

Sunga “ebalasa.”

Sunga “ebalasa.”

Sunga “kukayibua.”

Kish ku kish. “tabadi ku kibelo kia efu.”

Kish ku kish. “kikudi muadi.”

Sunga pangi “pankatshi.”

Sunga “mikola ya Nile.”

Kishima kiabadi bafubishe pano akilesha moshi wabafubishaa bua kuludika nfualasa, moshi wabadi banye ku kiamo wabatuulu kukanua kua nfualasa.

Nkuamba’shi, “Ezekiya.”

Sunga “bintu bikule bia ku ntete ipone.”

Sunga “baadi na maladi.”

Kish ku kish. “mafuku.”

Pangi babaadi abafubisha bino bikaamiino bua kubadika nsaa, bu bi’abafubishaa kiamo kia kubadika nakio nsaa muyile abiende muesheshe.

Sunga “ebalasa.”

Sunga “ebalasa.”

Sunga “ebalasa.”

Sunga “binyibinyi.”

Tala Kipatuluilo kia bishima.

Tala Kipatuluilo kia bishima.

Kishima kia mu kina ebelu akipushena pangi na kishima tufi tua nyema, na mbekifubishe bu kishima kia kubepuula.

Sunga “moshi wa plombe.”

Sunga “mitanta.”

Kish ku kish. “dibabofula.”

Sunga “kualushula kilombeno.”

Tala Kipatuluilo kia bishima.

Tala Kipatuluilo kia bishima.

Tala Kipatuluilo kia bishima.

Tala Kipatuluilo kia bishima.

Tala Kipatuluilo kia bishima, pa “Gehena.”

Kish ku kish. “bape.”

Sunga “kadimbo ka kudiila.”

Kish ku kish. “ku mboko ibalume.” Nkuamba’shi kuushi su muntu mmutadiile dia kutunduka nguba.

Nkuamba’shi, Muengie wa Olive, bikishekishe nsongo ya dia kuushi ayiukibua dingi bu Muengie wa kuipaa Miiya.

Tala Kipatuluilo kia bishima.

Tala Kipatuluilo kia bishima.

Kish ku kish. “terafime.”

Kishima kia mu kina ebelu akipushena pangi na kishima tufi tua nyema, na mbekifubishe bu kishima kia kubepuula.

Tala Kipatuluilo kia bishima.

Ntalanta umune baadi 34.2 kg. Tala Apandise B14.

Tala Kipatuluilo kia bishima

Sunga “ebalasa.”

Sunga pangi, “bebaki ba midimba ya kuikaluila nayo.”

Sunga pangi, “bebaki ba midimba ya kuikaluila nayo.”

Sunga “kuivre.”

Sunga “ebalasa.”

Sunga “kuivre.”

Kude umune baadi 44.5 cm. Tala Apandise B14.

Kish ku kish. “emiino dia bufumu.”

Kish ku kish. “kuibuesha mutue wa.”

Sunga “nkutuula nkuasa aaye a bufumu kunundu.”

    Mikanda ya mu Kisongye (2011-2025)
    Tuuka
    Tuela
    • Kisongye
    • Tumina muntu
    • Byokumina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pabitale bya kufubisha
    • Bya kufubisha
    • Bya kufuamisha yobe
    • JW.ORG
    • Tuela
    Tumina muntu